장음표시 사용
201쪽
qui tributaria, Hannibale uicito, Carthagine secerat. in senatu a concio uero ad popu
senes apud Lacedaemonios sum mus magi stratus. temeritas .st floretis aetatis pru dentia senectutis o
utinam dii immortales, Scipio, tibi reseruent, ut aut reliquias persequare: cuius a morte sextus hic O trigesimus annus en: sed memoriam il
lius uiri omnes excipient ami consequentes. anno ante me censiorem mortuus est, nouem annis ponmeum consulatum, cum consul iterum , me consule, creatus esset . num igitur, si ad centesimum annum uixisset, sinectutis eum suae paeniteret enec enim excursione, nec saltu , nec eminus hasis, aut comminus gladiis uteretur, sed consilio , ratione, sententia. quae nisi essent in senibus, non summum consilium maiores nostri appellassent ρ-natlim . Apud Lacedaemonios quidem ij , qui amplissimum magistratum gerunt, ut sunt, sic etiam nominantur si es. Quod δε legere , aut audire uoletis externa; maximas resp. ab adolescentibus labefarilatas , a senibus hunentatas reperietis. Cedo,qui uestram remp. tanta amisistis ta citae fc enim percunctanti, ut es in Naeuij Ludo, respondentur O alia, O baec in primis:
Proueniebat oratores noui,stulti, adolescetum temeritas est uidelicet florentis aetatis, prude tia senectutis. et memoria minuitur: credo,nisi eam exerceas , aut etiam si sis natura tardior. Themistocles omnium ciuium perceperat nomiana: num igitur censitis eum, cum aetaleproces
bet, qui Aristides esset, Lysimachum salutaresolitum φ equidem non modo eos, qui sunt, nolit,
202쪽
sed eorum patres etiam , O auos; nec ,sepulchra
tegens , uereor quod aiunt ne memoriam pem te genisu edam. θιsemminis legenis in memoriam redeo rum nomi. mortuorum. Kec uero quemquam fenum audini Oblitum, quo loco thesaurum obruisset. om- confundinia, quae curant, meminerunt , vadimonia con- mςm
situla, qui sibi , cui ipsi debeant. Quid iurifi
consulti, quid pontifices , quid augures , quidphilosophisenes ἰ quam multa meminerunt ψ manent ingenia senibus, modo permaneat studium, O industria; nec ea solum in claris , O honoratis ni ris , sed in uita etiam priuata, o quieta. D-phocles adsummam senectutem tragoedias fecit. qui propter studium cum rem familiarem negligere uideretur, a filiis in iudicium uocatus est, ut,
quemadmodum nonro more male rem gerenti
bus patribus bonis interdici solet, sic illum, quasi desipientem, a re familiari remouerent iudices. tum senex dicitur eam fabulam , quam in man
bus habebat, O proxime scripsierat, Oeipum Coloneum recitasse iudicibus, quaesisseque, num
illud carmen desipientis uideretur. quo recitato, sententijs iudicum es liberatus . num igitur hunc, num Hesiodum , Simonidem, Stesichorum, num,
quos ante dixi, Isiocratem, Gorgiam , num Homerum , num philosiophorum principes, Pytha- miror curgoram , Democritum, ni m tonem, num πι- Π00 lumcnocratem , num postea Zenonem , Cleanthem, in coitisin m , quem uos etiam semae uidistis , Dio- pq g nem
203쪽
genem stoicum coegit in suis nudiis obmutescere sinectus ῆ an non in omnibus his nudiorum agitatio uitae aequalis fuit ρ Age , illa diuinastudia
omittamus. possum nominare ex agro Sabino ru- tibi ci d ilico manos , uicinos,infamiliares meos , ioni, filii quibus absientibus numquamsere ulla in agro ma- .si ..' ' rora operasiunt , non strendis, non percipiendis Romanus fructibus , non condendis. quamquam in his minus hoc mirum . nemo enim en tam senex , qui
se annum non putet posse uiuere. βd ijdem in iis
elaborat,quae siciunt nihil omnino ad sie pertinere: Serunt arbores , quae alteri saeculo prosint, ut ait Statius noster in Synephebis . nec vero dubitat agricola, quamuis sienex, quaerenti, cui β-rat , restondere; dijs immortalisus, qui me non accipere modo haec a maioribus uoluerunt, sted e
tiam posterisprodere. Melius Caecilius de syneasteri saeculo prosticiente, quam illud; sepolsenectus, si nil quidquam aliud uitii
portes tecu, cum aduenis; unum id sat vir' Diu quis uiuendo, multa, quae non uolt,uidet: O multa fortasse , quae volt: atque tu ea, quae non uolt, saepe etiam adolescentia incurrit. ILlud uero idem Caecilius uitiosius: Tum etiam institecta hoc deputo miserrimum, Sentire ea aetate esse odiosumst alteri. iucundum potius, quam odiosum. ut enim adolescentibus bona indole praeditis sapientes sines delectantur, leuiorq es eorumectus,qui a iuuentute
pro Aede Pol: ut stet uersus: senarii euim sunt.
204쪽
CATO MAIOR . . suete coluntur, O diliguntur: sic adole centrasenum praeceptis gaudent, quibus ad uirtutum Ludia ducuntur . nec minus intelligo me vobis , quam vos mihi esse iucundos. sed uidetis, ut Aenectus non modo languida, atque iners non sit, uerum γtiam sit operosa, siemper agens aliquid, o moliens , tale scilicet, quale cuiusque studium in superiore uita fuit. Quid , quod etiam addiscunt aliquid j ut Solonem uersibusgloriante videmus; quisie, quotidie aliquid addiscentem, senem eridicit: ut ego feci, quigraecas litteras lienex didici: quas quidem sic avide arripui, quasi diuturnam sitim explere cupiens; ut ea ipsa mihi nota essent,
quibus me nunc exemplis uti uidetis. quod cum fecisse Socratem in fidibus audirem: vellem equi
dem O illud: disicebant enim fidibus antiqui P
sed in litteris certe elaboraui. 2 ec nunc quidem uires desedero adolestentis , is enim locus erat alter de uitiis fenectutis 9 non plus, qtiam adolescens tauri, aut elephanti desederabam . quod est, eo uti decet, oe, quidquid agas, agere pro uiribus. quae enim uox potest esse contemptior,quam Milonis Crotoniatae' qui cum iam sienex athletas sie in curriculo exercenses uideret, a
s exisse lacertos suos dicitur, illacrymasq, dixisse: At hi quidem mortui iam sunt:
non uero tam ini, quam tu ipse, ni gator. neqNe enim ex te umquam es nobilitatus , sed ex lateribus , O lacertis tuis . nihil Sex. Eius tale,
adolescen intes ad sin-dia uirtutum senum praeceptis ducuntur Ennio poeta docente, quem secuin prouinciam duxit. maximis quonda uiribus praediti,ut sub latii in hu
205쪽
ceat ad alescentes. exhauriun. tur enim uires eae, quibus suis en tari senectutem oporι ebat.
CICERONI snihil multis annis ante Ti. Coruncanius , nihil modo P. Crassus : a quibus iura ciuibus praescribebantur: quorum usque ad extremum stiritum est prouecta prudentia. orator, metuo, ne lau-gusat siue Ilute. en enim munus eius non ingenii βlum ,sed laterum etiam , O virium. Omnino canorum istud in uoce stlandestit etiam nesiloquo pacto in sinectute: quod equidem adhuc non amisii: O uidetis annos meos: βed tamen es deco
rus Anis sermo quietus, O remissus sociiq. persaepe ipsa ibi audientiam distrii imis compta . mitis oratio. quod si ipse exstqui nequeas, possis
tamen Scipioni praecipere, O Laelio. quid enim luctinctus sinectute stipata Iudiis iuuentutis ψ anne eas quidem uires senectuti relinquemus, ut adolesientes doceat , instituat, ad omne vici' mu
nus instruat ψ quo quidem opere quid poteri esse
praeclarius ζ mihi uero Cn. O P. Scipiones, in aui tui duo, L. Aemilius, O P. Africanus comitatu nobilium iuuenum fortunati uidebantur. nec ulli bonarum artium magistri non boni putandi, quamuis constituerint uires, atque defecerint.
etsi ista ipsa defectio uirium, adolestentiae uitibescitur saepius, quam enectutis . libidinosa enim
o intemperans adolestentia efoetum corpus tradit sinectuti. Cyrus quidem apud Xenophontem eo sic none, quem moriens habuit, cum admo
dum sienex esset, negat sie umquamsensisse sinectu tem suam imbecilliorem fabam , quam adole sientia
206쪽
scentiasuisset. Ego L. Metellum memini. puer, qui cum quadriennio ps alterum considatum pontifex maximus factus esset, uiginti duos annos ei sacerdotio praefuit, ita bonis isse uiribus
extremo tempore aetatis, ut adolescentiam non
requireret. Nihil necesse es mihi de mei o di cere quamquam est id quidem senile, aetatiq. nostrae conceditur. uidetis enim, ut apud Homerum saepissime P estor de uirtutibus suis praedicet. tertiam enim iam aetatem hominum uidebat: nec erat ei uerendum, ne, vera praedicans de se, nimis uideretur aut inflans , aut loquax. etenimc ut ait Homerus P ex eius lingua melle dulcior Π. primo. . fluebat oratio: quam adsuauitatem nullis egebat corporis uiribus. O tamen dux ille Graeciae nu ..' quam optat, ut Aiacis similes habeat decem, at ut Nestoris: quod se acciderit, non dubitat quin breui sit Troia peritura. sed redeo ad me. Qua tum ago annum octogesimum. uellem id quidem posse, quod Cyrus: sed tamen. hoc q2eo dice- .re, non me quidem ijs 69e uiribus, quibus aut mi- .les bello Punico, aut quaestor eodem bello, aut consul in II 'ania fuerim, aut quadriennio post
cum tribunus militum depugnaui apud Thc mo- contra regε pylas Man. Acilio Glabrione consulci sed tamen, '0ς, ut uidetis , nou plane me eneruauri, non alii xit senectus: non curia uires meas desederat, nouimnra, nun amici, non clientes, non hostiles. nec enim umquam um a sensius illi ueteri, laudatur.
207쪽
initure se Dq. prouerbis, quod monet mature fieri senem , istηςmφ' si diu uelis sienex esse . ego uero me minus diu se- dueti, se nem esse mallem, iram esse senem ante, quam
nex inς- essem: itaque nemo adhuc conuenire me voluit, quin fuerim occupatus. At minus habeo uirium , quam ueIirum uteruis . nec uos quidem T. Pon-
iij centurionis uires habetis . num iccirco est ille praestantior ἰ moderatio modo uirium adsit, O tantum, quantumpotest, quisque nitatur: nae ille non magno desiderio tenebitur virium. Obsecrotoniata piae per fladium ingressus esse Milo dicitur, cum H 'μ' - ό humeris siustineret bovem. utrum igitur has com' poris, an Pythagorae tibi malis uires ingenii d ri φ Denique isto bono utare , dum adsit: cum ab-' , ne requiras. nisi forte adolescentes pueritia, paullulum aetate progress adolescentiam debent
requirere . cursus est certus aetatis, O uia una naturae, eaq. simplex , siuaq. cuiq. parti aetatis tempestuitas en data. ut enim infirmitas pueroci Mi ,, tu rum est , ferocitas iuuenum, grauitas iam convcnum est. Ilantis aetatis: sitfene Iutis maturitas naturale
quiddam habet, quod suo tempore percipi debeat . Arbitror te audire, Scipio, holes tuus Maganisa quae faciat hodie, nonaginta annos natus: cum ingressos iter pedibus sit , in equum omnino non ocendere; cum equo, ex equo non descendere : nullo imbre, nullo stigore adduci ut capite operto sit: summam in eo esse corporis siccitatem ; itaque exsequi omnis regis oscia, O mu-
208쪽
nera. potes igitur exercitatis, O temperantia in senectute etiam aliquid construare pristini roboris . V sunt in senectute uires. nec ponulantur quidem uires a senectute. ergo, legibus, institutis, uacat aetas nostra muneribus ijs, quae non possunt sine uiribus sustineri. itaque non modo, quod non possumus, bed ne quantum possemus quidem, cogimur. At ita multi sunt imbecilli senes, ut nullum olfcij, aut omnino uitae munus eraequipossint. At id quidem non proprium senectutis es uitium, sed commune inualetudinis. quam fuit imbecillus P. Apricani filius, is, qui te adoptauit ζ quam tenui, aut nulla potius valetudine φ quod nisi ita fuisset, alterum ille extit et
lumen ciuitatis. ad paternam enim magnitudine animi doctrina uberior accesserat . quid mirum
igitur tu flenibus, si infirmi sunt aliquando, cum ne id quidem adolescentes effugere possint sisendum, Laeli, Scipio, Aenectuti es, eiusq. uitia diligentia compensanda siunt: pugnansim ,
tamquam contra morbum: sic contrabeaectutem: habenda ratio ualetudinis: utendum exercitationibus modicis: tantum cibi, O potionis adbibendum , ut reficiantur uires, non opprimantur. 25 ec uero corpori solum subueniendum est , sed menti, atque animo multo magis . nam baec quο-que , nisi tamquam lumini oleum instilles, extinguuntur senectute. Et corpora quidem exese citationum defatigatione ingrauescunt: animi au-
exercitatio dc temperatia robur in senectute conteruat . maioris, atris Corneliae Graceliorum naatri resistenda senectuti. meati, atq-
209쪽
comicos stultos senes, hos significat credulos, obliuiosos, dissolutos. uitia sunt nonsenectutis, sed inertis, ignauae, somniculosae fenes lutis. ut petulantia , ut libido magis G adolestentium, quam sienum, nec tamen o adolescentium,. iratio ab sed non proborum: sic illi senilis stultitia,pς - 'x,ω- deliratio appellari solet, lenuni leuium eri, non ' ii R- ovivium. Quattuor robustos filios,quinq*ζ liti*i,
tantam domum, tantas clientelas Appius rege- diu sinex, caecus. intentum enim ammum, tamquam arci , habebat: nec langvcstens seu cumbebat senectuti: tenebat non motio auctoritatem. sed etiam imperium insuos: metuebat eum P serui, uerebantur liberi, carum omnes habebant
uirebat in illa domo mos patrius , ct disciplina. 16iEseeu, ita enim senectus bonoa es, se se i defendit,i: quo ait L ius retinet, si nemini mancipata es, si ruisi usque ad ultimum tum dominatur in suos.ut di sen , i' enim adolestentem , in ovo aliquid senile, sic Drausi. nem , in quo aliquids adolescentis , probo. quod qui ρquitur, corpore senex esse poterit , animo iam in erit. Iptinim mihi liber Originum est in manibus: omnia antiquitatis monumenta collι -
to: caussarum illorium, quasiumque defendi,
nunc quammaxime orationes conscio: ius augu
risis ponti cum , civile tracto: multum etiam
c cis: memoriae gratia, quid quoque die di-
210쪽
CATO MAIOR.xerim, audiverim, egerim, commemoro uesteri. hae sunt exercitationes ingenai, haec curricula metis: in his desudaus, atque elaborans, corporiἱ uires no magnopere desidero : adsum amicis: uenio in senatum frequens: ultroq. assero res multum diu cogitatas, easq. tueor animi, non corporis uiribus. quae si exequi nequire, tam e me lectulus oblectaret, ea ipsa cogitantem, quae iam agere non possem: sed, ut poseim, facicacta uita . sempere- semper enim in hisIudi s , laboribusq. uiuenti non intesti- agitur,quando obrepat senectus. ita siensim sine βα- xi non intelsu aetas nescit, nec subito fragitur, sed diuturn, ὸ
tale extinguitur. Sequitur tertia uituperatio sene istoς - .ctutis, quod ea carere dicut uoluptatibus. Opraeclarum munus aetatis i quidem id aufert a nobis, quod est in adolescentia uitiosi simum. accipite Gnim, optimi adolescentes, vetere orationem Asec tae Tarentini, magni in primis, O praeclari uiri: quae mihi tradita est,cum essem adolesces Tarenti cum m Maximo. nullam capitaliorem pestem,quam uoluptatem corporis, hominibus dic pestis nullabat a natura data: cuius uoluptatis auidae libidines,temere, effrenate ad potiundum incitaren- ptas corputur: hinc palme proditiones,hinc rerump. eurolanes,hinc cum hostibus clande Ilina colloquia nasii nullum denique scelus, nullum malum facinus esse, ad quod usicipiendum no libido uoluptatis impelleret: stupra uero, oe adulteria, O cm e tale flagitia natus alijs isserebris excitari, nisi holupta ῖ tis.