Ciceronis De officiis libri 3. Cato maior, vel De senectute Laelius, vel De amicitia Paradoxa stoicorum sex Somnium Scipionis ex libro sexto De republica. Cum annotationibus Pauli Manutii, in margine adscriptis. Index rerum, & verborum

발행: 1564년

분량: 356페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

211쪽

CICERONI s

tis . cumq. homini siue natura, siue quis deus ni--.h ; his i hil miste praestabilius dedisset; huic diuino mutam inimi nexu, ac dono nihil esse tam inimicum, quam u luptatem: nec enim, libidine dominante, tempe uantiae locum esse, nec omnino in voluptatis r

gno uirtutem posse confinere. quod quo magis intelligi posset .angere animo iubebat tanta incit

tum aliquem uoluptate corporis, quanta posset maxima. nemini censebat fore dubium, quin tam' diu, dum ita gauderet, nihil agitare mente, hil ratione, nihil cogitatione consequi posset: quou . . circa nihil esse tam detestabile, tamq. pestiferum , quam uoluptatem ; siquidem ea, cum maior eoah; mi iuωε se , at isse longinquior, omne animi lumen e

uoluptas ex tingueret. Haec cum C. Pontio Samnite, patre φῶ- ' e us, a quo Caudino proelio v. Postumius, T.

Veturius constules superati sunt , locutum chytam, Nearchus Tarentinus, hostes noster, qui in amicitia populis . permansierat, se a m soribus natu accepisse dicebat , cum quidem ei sermoni interfuisset Plato Athenienses: quem Tarentum uenisse L. Camillo, P. Claudio consiuliabus, reperio . Quorsum haec ζ ut intelligeretis , si uoluptatem aspernari ratione, sapientia non γ pcssemus, magnam habendam sene diuti gratiam, quae esceret, ut id non liberet, quod non opori volupti, ret. impedit enim consilium voluptas, rationis

ζ. .. hy - mentis cui ita dicam P praestri; igittute comet oculoSi nec habet ullam cum uirtate commerciis. ivit . . Incilius

212쪽

Imitus feci, ut fortissimi uiri T. Flaminini si trem , L. Flamininum e senatu eiicerem septem annis postquam consiui fuisset: sted notandam putaui libidinem. ille enim, cum esset consul in Ga lia, exoratus in conuiuio a scorto est, ut securis riret aliquem eorum, qui in vinculis essent damnati rei capitalis . hic Tito, statresuo,censiore,qui proximus ante me fuerat, elapsius est. mihi uero , O Flacco neutiquam probari potuit tamflagitiosa, O tam perdita libido, quae cum probro priuato coniungeret imperii dedecus. Saepe audiui a maioribus natu , qui sie pueros porro a senibus audisse dicebant,mirari siolitum C. Fabricium,quod, cum apud Pyrrhum regem legatus esset, audisset a Thessalo Cinea, esse quendam Athenis,qui se sapientemprofiteretur, eumq. dicere, omnia , quae faceremus , ad uoluptatem esse referenda: quod ex eo audientes Man. Curium , Ti. Coru

canium , optare solitos, ut id Samnitibus, ipsis Pyrrho persuaderetur; quo facilius uincipossent, cum se uoluptatibus dedidissent . uixerat Man.

Curius cum P. Decio, qui quinq mnio ante eum consulem sepro rep. quarto consulatu deuouerat. norat eundem Fabricius , norat Coruncanius: qui cum ex sua uita, tum ea ius, quem dico, P.

Deciffacto iudicabant esse profecto aliquid natura pulchrum , atque praeclarum , quod sua sto te peteretur, quodque ,streta , O contempta uoluptate, optimus quisque sequeretur . Quorsum

igitur

cum id flagitii consui admisisset . Gallico proelio. U

ulus.

213쪽

CICERONI stis . cumq. homini me natura, siue quis deus ni--., i his i hil mente praestabilius dedisset; huic diuino mutam inimi neru, ac dono nihil esse tam inimicum, quam v tibi. νta, ' ruptatem: nec enim, libidine dominante , temps' rantiae locum esse, nec omnino in uoluptatis r

gno virtutem posse conmere . quod quo magis intelligi posset .angere animo iubebat tanta incit dum aliquem uoluptate corporis, quanta posset maxima. nemini censebat fore dubium, quin tam' diu, dum ita gauderet, nihil agitare mente, nihil ratione, nihil cogitatione confiequi posset: quo

. . . ii circa nihil esse tam detestabile, tamq pestiferum , ' quam uoluptatem ; siquidem ea, cum maior ef- ,him; iuωε set , sit lite longinquior, omne animi lumen e

uoluptas ex tingueret. Haec cum C. Pontio Samnite, patre

jM--' eius , a l/ο Caudino proelio v. Postumius, T. Veturius constules superati sunt, locutum chytam, Nearchus Tarentinus, hostes noster , qui in amicitia populi R. permansierat, se a m soribus natu accepisse dicebat; cum quidem ei sermoni interfuisset Plato Atheniensis: quem Tarentum uenisse L. Camillo, P. Claudio consiui bus, reperio . Quorsum haec ζ ut intelligeretis, si uoluptatem aspernari ratione, sapientia non λ pcssemus, magnam habendam senectutigratiam, quae efficeret, ut id non liberet, quod non oporte- uolupti, ret . impedit enim consilium voluptas, rationis nullum ha- inimica ; ac mentis ut ita dicam o praestringit tute comet oculosi nec habet ullum cum virtute commerciis. s

cium. Intiatus

214쪽

mitus feci, ut fortissimi uiri T. Flaminini si trem , L. Flamininum e senatu epicerem septem annis postquam consiui fuisset: sed notandam putaui libidinem. ille enim, cum esset consul in Ga lia, exoratus in conuiuio ascorto en, ut securis riret aliquem eorum, qui in uinculis essent damnati rei capitalis . hic Tito, fratresuo,censiore,qui proximus ante me fuerat, elapsus es. mibi uero, o Flacco neutiquam probari potuit tam lagitissa, O tam perdita libido, quae cum probro priuato coniungeret imperii dedecus. Saepe audiui a maioribus natu , quisse pueros porro a senibus audisse dicebant mirari solitum C. Fabricium,quod, cum apud Pyrrhum regem legatus esset, audisset a Thessalo Cinea, esse quendam Athenis,qui sies pientem profiteretur, eumq. dicere, omnia , quae faceremus , ad uoluptatem esse referenda: quod ex eo audientes Man. Curium , O Ti. Coru canium , optare solitos, ut id Samnitibus, ipsi. Pyrrho persuaderetur , quo facilius uincipos ent, cum se uoluptatibus dedidissent . uixerat Man.

Curius cum P. Decio , qui quinq mnio ante eum constulem sepro rep. quarto conseulatu deuouerat. norat eundem Fabricius , norat Coruncanius: qui cum ex sua uita, tum ex eius, quem dico, P.

Dectis facto iudicabant esse profecto aliquid natura pulchrum , atque praeclarum, quod sua spo tepeteretur, quodque ,spreta, O contempta uoluptate, optimus quisique sequeretur . Quosum

, igitur

cum id fiagitii consui admisisset . Gallico Proelio. U

ulus.

215쪽

igitur haec tam multa de uoluptate/ quia non modo uituperatio nulla, lied etiam siumma laus sens Clutis est, quod ea voluptates nullas magnopere desiderat . caret epulis , extructisq. mensis, Ostequentibus poculis: caret etiam uinolentia, O

cruditate, O in omni s. sed, si aliquid dandum es uoluptati, quoniam eius blanditiis non facile Obsistimus: c diuinitus enim Plato escam malorum appellat uoluptatem, quod ea uidelicet homines capiantur, ut pisiccs 9 quamquam immoder tis epulis caret seneclus, modicis tamen delecta-hi us .i. ripoten, C. Duilium, M. filium, qui Poenos ctari potet . primus classe deuicerat, redeuntem a cena senem . :, ' uati saepe uidebam puer. dele Ilabatur cereo funali,et bus . tibicine ; quae bi, nullo exemplo, priuatus sum

uoluptas malorum esca. senectus

erat: tantum licentiae dabat gloria .r Sed quid ego alios I ad me ipsum reuertor. primum habui semper sodales. Aodalitates autem me quaestore

quiε pesi. consiturae 'nt , sacris idaeis Magnae matris ac- , es. I ccptis . labar igitΠr cum sodalibus, omnino crum ac te. modice, sed erat Didam feruor aetatis; qua propiv h- Mς grediente, omnia ut in dies initiora. neque enim ipsortim conuiuiorum delectationem uoluptatibus corporis magis, quam coetu amrcorAm, sermonibus mctiebar. bene enim maiores accubat laxem epularem amicorum , quia uitae con- in epistata iunctionem haberet, conuiuium nominarunt, melius, cpsam Graeci, qui hoc idem tum compotatio nem , tum coiiccnationem vocant: ut, quod in eo gene-

216쪽

genere minimum est , id maxime probare uide-- o rantur . Ust uero, propter fermonis delectatio- 'nem, tempe liuis quoque conuiuiis delector , nec alibi qu cum aequalibus solum , qui pauci iam admodum .ui ci . reniant, sed cum uestra etiam aetate , atque v0- roea eonuibiscum : habeoq. senectuti magnam gratiam, Issuae mihi sermonis auiditatem auxit, potionis, c . necesso cibi aklulit. quod si quem etiam ista delectant, stille. . ne omnino bellam indixisse uidear voluptati, cu- tib , ius est etiam fortasse quidem naturalis motus: 'μ' non intelligo, ne in i iis quidem uoluptatibus ipsis carere sensiu senectutem . me uero O magi- unde m giscria delectant a maioribus instituta; i, se *μ μ imo , , more maiorum , a siummo magistro adhibetur in poculo; O pocula sicut in Symposio Xenophontis, minuta, atque rorantia; O restigeratio aestate, O uicissim aut sol , uim ignis hibernus : quae quidem etiam in Sabinisper equi soleo: ubi uillimconuiuiumq. vicinorum quotidie compleo ; quod ἡ ad mμltam noctem , quam maxime possumus,u r- rudi mym ri'sit move producimus. At non s uolseptatum ' ψ - - δ' tanta quasi titillatio in senibus. credo: sed nec de s ratio quidem : nihil autem molesum, quod non desideres. Bene Sophocles , cum ex eo qEi- dam iam assecto aetate quaereret, uteretur ne re- potest etiablii Venereis , Dij meliora , inquit: libenter uero ues 2 id ς 'ς sinc inicut a domino agresti, ac furiosi0 ,profugi, gri ecam piis enim rerum talium odiosium fortasse, 'Vς' ς molestum eII carere Guttatis uero, expletis re ponde

217쪽

tarchus in Carone maiore, & Piato Politicorum ε .locue est .

sulpicium Gallum, de

quo lib. I. Si Laelio,r extremo,

di apud Plinium. nixit igitur Catonia aetate.

CICERONI siucundius est carere, quam stri. quamqram non caret is, qui non desiderat. hoc ego, non desiderare, dico esse iucundius . Quod si istis ipsis uoluptatibus bona aetas stritur libentius: primum paruulis si uitur rebus, ut diximus; deinde iis,

quibus senectus ,si non abunde potitur, non omnino caret . ut Turpione Ambivio magis delectatur , qui in prima cauea lectat; delectatur tamen etiam, qui in ultima: sic adolesientia, uoluptates prope intuens, magis fortasse laetatur sed delectatur etiam senectus, proculi eas spectans, tantum, quantum sat est. At illa quanti sunt, animum, tamquam emeritissipediis libidinis Pambitionis, contentionis , inimicitiarum, cupiditatum omnium , siccum esse, secumque, ut dicitur, uiuere ἐδε uero babet aliquod tamquam pabulum studij , atque doctrinae, nihil est otiosa senectute iucundius . Mori uidebamus in studio dimetiendi pa ne caeli atque terrae Gallum, familiarem patris tui, Scipio. quoties illum lux , noctu aliquid describere ingressum , quoties nox oppressit, cum mane coepisset ἰ quam lectabat eum, defectiones siolis, O lunae multo nobis ante praedicere lauid in leuioribus studijs,sed tamen acutis ζ quam gaudebat bella sitio Punico Naeuius ἰ quam Truculento Plautus ῆ quam Pseudolo ἐ uidi etiam senem Livium: qui, cum septem annis ante , quom ego natus sum , fabulam docuisset, Centhone , Tuditanoq. cossulibus , usque ad adolescentiam

218쪽

CATO MAIOR. Ioa

scentiam meam processit aetate. Quid de P. Lia

cinj Crassi O pontificj, O ciuilis iuris Eudio

loquar ἐ aut de huius P. Scipionis , qui bis paucis diebus pontifex maximus factus es e atque eos o- quos commemoraui, his nudijs flagran-

res fenes uidimus. Af. uero Cethegum, re- vi NM δε ctesuadae medullam dixit Ennius , quanto stu- φῆ ' dio exerceri in dicendo uidebamus etiam senem 'Quae sunt igitur epularum, aut ludorum, aut scortorum voluptates cum his uoluptatibus comparandae ' Atque haec quidemsudia doἱtrinae prudentibus, O bene institutis pariter cum aet te cre fiunt: ut honestum illud Solonis sit, quod ait uersiculo quodam, ut ante dixi, sinsere ρ multa in dies distentem: qua uoluptate animi nulla certe poten esse maior . Venio nunc ad uoluptates agricolarum: quibus ego incredibiliter delector equae nec ulla impediuntur sinentute, O mihi ad apientis uitam proxime uidentur accodere. habent enim rationem cum terra; quae mimquam recusat imperium, nec umquam sine usu ra impεdium. reddit, quod accepit, sed alias minore , plerumque maiore cum oenore. quamquam me quidem Azz znon fructus modo, sid etiam ipsius terrae uis, ac φῖ natura delectat.quae cumgremio mollito, ac subactostarsumsimen excepit, primum id occatum cohibet, ex quo occatio, quae hoc efficit, nominata es t deinde tepefas tum uapore, O complexu suo dispundit, o elicit herbestentem ex

219쪽

aret vide quam

elegater ea quae ad a ericultura . pertinent , explicet: culatinae orationis iacul eatem, quo .aesique uellet, ingenii praestatia , traduceret a se dicebat,

imis mare detendit, Pro .rcet.

eo uiridstatem: quae nixa fibris ni, pium sensim

adolestit, culmoq. erecta geniculato, uaginis iam quasi pubescens includitur rie quibus clim eme

sit , fundit frugem spicae ordine stuctam, O con

tra auium minorum morsius munitur vallo arist rum. Q id ego uitium satus , ortus, incrementa commemorem ψ satiari delectatione non possium: ut meaebenectutis requietem, oblectamenturnq. noscatis . Omitto enim uim ipsam omnium , quae generantur e terra , quae ex fici tantulo grano , aut ex acino vinaceo, aut ex cetera

rum frugum , ac stirpium minutismis sieminibus

tantos truncos , ramosq. procreat: malleoli,plantae, sarmenta, viviradices, propagines non ne ea

sciunt, ut quemvis cum admiratione delectent ἐφitis quidem,quae natura caduca est, nisi fulta es, fertur ad terram , eadem , ut sie erigat , clauiculis

si is, quasi manibus, quidquid es nacta, complectitur: quam sierpentem multiplici lapsu , em

ratim , ferro amputans coercet ars agricolarum ,

ne luscat armentis , O in omnes partes nimia fundatur. itaque ineunte uae, in js , quae relicta sunt , existit tamquam ad articulos sarmentorum ea, quae gemma dicitur: a qua oriens uualieonendit: quaeinsucco terrae, et calore solis augescens,primo est peracerba gustatu; deinde mas urata dulcesicit; uesitaq. pampinis nec modico tepore caret, O nimios solis defendit ardores: qtia

quid potes esse cum siructu laetitis, tum 4 cctu

220쪽

pulchrius in cuius quidem non utilitas me solum, ut ante dixi, sed O cultura, o natura ipsa de

lictat , adminiculorum ordines, capitum iuga tis , religatio , O propagatio uitium , sarmentorum ea, quam dixi, aliorum amplitatio, alio

rum immisso. Quid ego irrigationes, quid agri fossiones, repastinationesq. proferam ,, quibus fit multo terra foecundior in Quid de utilitate loquar stercorandi dixi in eo libro, quem de rebus rusticis scripsi: de qua do Ius Hemdus ne

uerbum quidem fecit, cum de cultura agri scribe ret . at Homerus, qui multis, ut mihι uidetur , ante saeculis fuit, Laertem lenientem desiderium, quod capiebat e silio,colentem agrum, O eum ster. corantem facit. Nec uero segetibus solum, etpratis, O uineis, arbustis res rusticae laetaesunt, sed hortis etiam , atque pomariis, tum pecudum pastu, um examinibus ortim omnium uarieta te. nec consitiones modo dele tant , sed etiam inmtiones: quibus nihil inuenit agricultura solertius. Possum persequi multa oblebamenta rerum ru,

sicarum : sed ea ipsa, quae dixi, fuisse sentio lon

giora. ignoscetis autem . nam Ostudio rerum rupicarum proue Elus sum: Osenectus es natura loquacior: ne ab omnibus eam uitijs uidear uindicare. Ergo in hac uita Man. Curius, cum de Samnitibus,de Sabinis, de Pyrrho triumphasset, cosumpsit extremum tepus aetatis . cuius ego uillam cotemplans, abest enim no longe a mea 2 admirari . satis

qui nunc extat. rei rusticae partes, legates, prata, uinea. , at busta , horti, apum examina.

uilla Curii nullo sum

SEARCH

MENU NAVIGATION