장음표시 사용
291쪽
preceptoriam promulgare voluisse existimari poterit. Rupit si hi omnibus adhibitis adhuc haeres, eruditos consulas, eorumque consiliis acquiescas. A, esto, inquis, statutum aliquod humanum iusti praece pii vim obtineat, non ideo tamen, qui illud violat, lethaliter sta tim peccat omnino modo tamen deliberato animi proposito id faciat secus si ex aliqua ignoratione, vel ex quadam animi praecipitatione, aut ex aliqua alia causa factum in totum vel in
mi iusta de eau partem excusante eiusmodi legem solueret. Nam qui iusta causas legςm, Dux motus legem violat, non peccat. Siquidem causis iusta legis ratio
''' P nem quali at legis autem ratione quassata,lex obligare cessat; generatim quidem si uniuerse quassata est speciatim vero, si in pe-Nis stetimsui, culiari aliquo casu labefactata est. At non est tamen cuiusuis ded egis ratione legis ratione iudicare, alioqui pauci comperirentur, qui legemi fit - ς, ω ς' religiose obseruarent sed eius prawipue,qui legem tulit, si tamen
FHJ- ψU psum . 1 ad ps iis cessorem haberi possit. Quod si is haberi non quiverit,ij in consilium adhibendi sunt, quid iudicio
valeant,&D Evi timeant. Qui secus faciunt,violatae legis periculo haud dubie sese exponunt. O cit rursum unius aut alterius praeuaricatio non potest magnum aliquod Ecclesia vel Reipublica detrimentum adferre;ergo licet materia in quam peccatur, sit ponderosa, non ob
id tamen capitalem aliquam noxam adducet Ad hoc respondetur , non esse hic spectandum quantum Ecclesia vel Resipublica detrimentum capiat, si unus aut alter id faciat, quod per legem facere non licet; sed quantum si reliqui omnes idem faciant. Nam etsi forsan non magnum regno vel Reipublicae damnum adferatur, si unus aut alter solum contra edictum regium inli eum disti aurum aut frumentum e regno exportet, vel iusta vectigalia deario icnelio est fraudet, vel aliam eiusmodi legem ad communem populi salu- spe Ddii, q RH te inlatam non serue di magnum tamen adseretur, si iste Mille reliqui deinceps secus ac cautum est facerent. Vnde omneS genementi adferres ratim loquendo grauiter peccant: sicut omne quoque, qui de- Πς x, sed qV-Π cimis defraudant, aut publica aeraria expilant, tametsi una eius P ireptio Vel expilatio non ita magnum detrimen tuu Ex clesia vel Reipubl. adferat.
292쪽
ADDI s. Si peccati quantitas ex materiae qualitate spectanda est, ut non senu iam dictum est, ergo lex non facit culpam, sed res secundum se: Si quidem per legem rei natura non mutatur. Quare quod post legem latam est utile vel necessarium, id priua quoque quam lex ferretur, erat eiusmodi Ad hoc dici potest, multa secundum e Reipub. esse commoda, utilia, salutari , quae tamen non fiunt, quia sunt libera; ut autem fiat, accedit quae ηm iςX, qua ea,quae ante erant utilia, non tamen necessaria facit ne
cin ta . Sic quoque ad mala vel incommoda quod attinet,con o tingit 'nnunquam, quippiam ante legem latam, ni tantum aut altera malum sit, no tamen omnibus: attamen quo omnium Commodo ex aequo consulatur, absolute interdicitur omnibus. Exempli gratia: Serico vel auro vestiri, non est malum aut incommodum viro nobili opibus affluenti; est tamen incommodum nobili pauperi quia eiusmodi vestitus sortis suae conditionem excedit;veruntamen quia unus id facit, item alter,& rursum alter, ' de reliquis, quo inter nobiles quaedam aequalitas seruetur, Spauperum nihilominus nobilium honori consulatur, interdicitur omnibus, ne se serico vel auro ornent Atque ita patet qui lex humana rerum naturas aliquatenus mutet: nam antelo fri na utilia,libera tamen, facit necessaria; ante mala non tamen
uniuerse, uniuerse efficit mala.
INSTA tertio&postremo: non minor est auctoritas Papa vel Concilii, vel Imperatoris, vel Prinicipis viri, ven alioru quoque Interiorum magistratuum, quam Antistitum reliuiosarum familiarum Ast illi leges edere pol Iunt, subinde quoque edunt qua tantum ad poenam obligant. Ergo hoc ipsum quoque sude mores magistratus facere potuerunt ergo falso paulo ante assertum est,m legissatoris potestate situm non esse. egistrans ri florem immunem a culpa seruar propterea quod ut umbracm r. pus;ita voluntariam legis praeuaricationem naturalitcrct necestario consequatur noxa.
NEGAR sane non potest, legesa sanctiones monasticas.
Patrum rursum di matriani familias, dominorum tandem S prae G t i e
qua D vel mulctam, quam ad noxam, ad eooue maiores quodue ' '
potestate eiusmodi legis danctiones coi de re posse, reipsa
293쪽
quoque interdum condere; verum eiusmodi constitutione sab iactiones, vel ordinatione non sunt absoluti κατ IOUlti,fὰ cepta vel leges siquidem legislator Vel constitutionum ei sed modi auctor vel exactor,siue is seculari fuerit, siueEcclesiasticiiq. non praecipit hic absolute; neque exigit absolutam in hisce a Missubditis obedientiam sed ordinat tantum insinuat quid heri cupiat, vel quid fieri quoque expediat. Quare potius docere rei dirigere dicendus est, quam absolute praecipere,vel districte in hibere. Quod si religiosorum praefecti, patreSfamilias, vel paren
tes absolute praeciperent, vel districte inhiberent, profecto eo rum praecepta non secus obligarent, quam leges ciuiles vel Ecclesiae Canones Tenentur enim monasticen pro sis suis obe dire praepositis, liberi parentibus, uxores in aritis, serui dominis. Quamobrem dicere; Regula huius vel illius loci vel ordinis obli- hquale. 4 t ad peccatum, huius contra vel illius ad peccatum non oblilii Regula hii gat, idem est dictu, quod primus ordinis vel loci huius vel illius ius vel illius Ox institutor ea, quae Regula sua complexus est, absolute praecepit: νζ. . erit iter contra, quae in Regulam redegit,absolute non praecepit aut ad illud non ob vetuit,sed tantum ordinauit, consuluit, insinuauit, dic. hS- QvΑs hactenus exposita sunt, ea planum faciunt, non Ium leges diuinas obligare ad culpam, verum etiam humanas, modo tamen sint iustae, nullaque mala circumstantia vitiatae,&iis nihilominus propositae, qui legissatoris imperio, vel iuriscili, iii . litioni sunt subieciti. Qui enim epictatoris potestati non subdita Miles .am tur, neque eiusdem quoque statutis, aut legibus obnoxius tene--:ia tur Proximum est, ut ea nunc paucis proponamus& diluamus, 'quae Antagonisti contra humanarum legum vim obiiciunt. Nam etsi illatio ita multum urgeant, ex eorum tamen discussione Catholicaveritas illustrior euadet. .
Hanas eorum rationes se argumenta esse, qui omnem humanis legibus vim se auctoritatem
294쪽
, admittunt, quae Christianae libertati, aut Euangelico spiritu repugnant Politicae autem icἴesiasticae leges utrique repugnant non parum scriptum ei enim ini Uritui ibi ubertas i Spmta duc mi, nestissub, a.Cor. 3.ge Rurrum Iust lex non estpositis,fedi ut periuris. Item Spiritatu homo ruricat omni everὀa nemin iudicatur. Denique Eu reb, angelica non cuiuiis, sed persectae libertatis ex appellatur;per uto.
H o C arguimentum usque adeo vulgatum tritum est tresque iam ante inculcatum refutatum phiso 'ueat Quoties iam repetitum est sua;
bus,aut a bonorum operum studiis, aut a vitae huius miseriis seda peccati daemonis vinculis, a ritibus4 caeremoniis Iudaio ' 'i' 'r'ς Mo originem ducunt. Quare dum Antaeoni stat ex Apostolo allegant, ubi id allegant, uod nulli Catholicorum negant, tametsi Apostolus alio pecte Iam hSpuitu regnat, ibi mors, ibi peccatum ibi aro bi hiat 2 b
diabolu regnum obtinere non valet Restita diu: : ζ' fides,modustia, continentia, castitas, Vbi auth '
295쪽
Apostolus satim subiungit Aduersili eiusmodi non enlex: quod idem est cum eo, Silpiritu ducimini,no estissub lege AE cum altero illo Giuis in Olex non est posita Neque enim ea ratione ipsi posita Velim po
sita est, ut premat vel inuitum compellat, vel Poenae fori nidine did 'o i sti fi Liuin adigit; verum ut moneat, quidque Opus est facto edo RQ μ' xμ eat .el certe propter ipsum non est posita: nam si omnes in
rent iusti&aequitatis studiosi, nullis poenalibus latutis opus es set: vel non eo fine aut ratione iustis est posita,quoi impiis Sin iusti S. Qui aut Apostolus scribit, spiritale omnia iii dicare, ipsura autem a nemine iudicari, quiduis potius indicare vult, quam pia
1.Cor. a. ritalem hominem nullum superiorem,aut iudicem habere, nulla lege teneri, nulli mortalium obnoxium esse; in omnibus aute
ua per omnia sui iuris ac liberum esse, ita ut quicquid facere tu
nia, ctia nemine beat, inculpate facere queat Significat autem cuiusmodi sit, id a diςφtur nemine certo discerni posse. Quandoquidem externa sanctimo-Eaelesti, oris; niae indicia sunt ambigua, malisq; cum bonis communia,adeo-moniae iudicia inue ex iis ne ab altero quidem spiritali certum iudicium fieri po- ςς test, nedum ab homine carnali Carnales enim carnalia tantum miles earici sipiunt di loquuntur Ipse autem per internum Spiritus sanctili optunt magisterium recte iudicat omnia; tam ea, quae vitae salutique sunt consentanea; quam ea rursum, quae eisdem sunt dissentanea. Nihil est ergo, quod de spiritali omnia iudicante,aut de Christiana libertate adferunt. S Ei neque magni quoque momenti est, quod de perfecta Iae libertate ex D lacobi Canonica depromunt. Primo enim S.Iacobus Euangelium non appellat legem persecta libertatis, sed legem perfectam libertatis. Ait enitia ὁ παρακύψαρος voμola, λEον μὲν της ι λευθερίοte; ipe 'exerat in legem persectam libertatis, vel, quae est lex libertatis. Eodem omnino sensu locum hunc legunt Syri quoque At multum interest inter legem perfectam libertatis,&legem perfectae libertatis Multae enim extant leges, quar&Non omnis te, perfectae sunt,&libertatis sunt,& tamen peris libertatis leges perse taliberta non sunt. Deinde vero,ut perfectae libertatis lex sit, perfectaeque
f. iasse ' libertatis lex appelletur,adhuc nullum huic veritati preiudicium
talis pro cieatur. Constat namque,libertatem eo censendam esse maiorem, quo seruitus, ex qua liberat, erat grauior Attenebamur serui-
296쪽
eruitute omnium teterrima cimprobissima nisi quis forsan Misis eratit iobrie sapiens sit, ut leue existimet, obnoxium esse Diabolo cst Vix qua Peccato,prestum esse Mosaicae legis iugo, deuotum esse inferno,
mancipatum esse morti, innumerisque huius vita miseriis, a quibus omnibus liberati sumus per vii Idus M. Denique Apostolus nusquam docet tesse aci salutem perfectae libertatis legem cognoscere monet autem serioque inculcat, qui salute potiri clipiunt, eos studiose illa om nino prestare debere, quae lex illa dit; sto, inquit m eris in is p eme libertatis cir manserit Non alis est le-Wω,von auditor obliuiosus sa ,sed fur operis, Hebeatmiis atrii bris se 's' 'Αtquranter caetera legi limus decreta continetur ea quoq; obe qui oz: clentia, quae maioribus debetur. i suis. ergo ex Euangelica libertatis ex sit, lex tamen est, onus est, iugum est; illud quidem, secundum se absolute co- aderatum, minime leve. Nam n si irasci, inimicis bene facere, pro Persiequentibus orare, non modo manum, sed oculum quoque
l, UNI OGi praeliare, res protecto est secundum se admod
arcua, bommiq; carnali distici lima; dicitur nihilominus ex Eu- Rangelica onus leue,&iugum suave, quia est lex charitatiS, quae se aiio sensuliscit Omnia suauia&leuia;sed una quoq; haec eiul modi est, quae prae Euagesica dic Laetoris omnibus impigre laboratibus maxima subministrat prae xv ψηψε ςμ siclia, quaeque sitamma pro exiguo labore praemia dependit,&Quae denique cum Mosaica collata simpliciter, id est,quod ait DomianuS,Gnu nimirum leue Miugum suauα
SINT fan),inquiunt, humanae leges utiles&salutares, ast ad obtinendam Christi gratiam, sempiternaeq; vite hereditatem minime videntur necessarie: Nam, sialute potiare, sat est, si mandata Lerues Constat enim adolescentem, quid facto opus esset, ut vitam aeternam consequeretur, sciscitantem, tale responsum a Clarillo tulisse: Si vis ad vitam rediserua mandata. Quod si quid eo is, Lamplius OpuSest, hoc totum plene in Evangelio ex anat est 'Sed 'Dominus quoq; Apostolis non suas constitutiones praedicare iussit sed Euangelium: Euu -MMAE. . a. Qu9d ipsi quoq; ea religione obseruarunt, ut iis anathema
297쪽
Rom. Is Matth. II. . Pet. I. Deuter. 7.
deii unciare non dubitarint, qui secus facerent; siquis Euangelio iactit vobis praeter id,quod accepistis,scribit Paulus 4nathei sit Accepe rant autem ipsi Euangelium C, I TI. Praeterea lex Fhrangeli inon est minoris persectioniS, aut πληρο*οριιας, aut autoritatis. quam lex Mosaica sed huic legi nihil adiicere, aut adimerotiee
bat raus d si quid per Pharisaeos, aut legis doctores ad illam adie
ctum fuerat,illud in conscientia foro obligatorium no erat. De niq; sub lege naturae boni leges non minu erat necessariae,quam hac aetate. Sed Adam,Noe, Abraham,caeteriq; Patriarcha nullas leges aut con stitutioncs,qua ullam omnino vim conscientiis ad ferrent,edidisse leguntur.
P, ii vi argumenti huius membrum solutione non indige . Fatentur enim,qui cum Luthero caluino faciut, sola Decalogi obseruationem ad salute sat no esse. Sed neq; Decalogi quoq; ex una cum Euagelio ea ad rem sat est. Et dato sat esse, adhuc aduersarius causam aduersus humanas leges no obtineret. Nam ut fuste supra expositu est,Euangelium seuere mandat, ut maioru statutis legibus per omnia obediamus. Mandantidem quoq; Apostoli Euangelicae doctrine: interpretes longe dissimi. Euageli j vox est: ut Ῥos altilit,me audit, qui vosθernit,mehernit. uui Ecclesiis non audierit,su tibi tanquis ethnicus in publicanus. Super cathedram Mossederunt Scribae et Pharisaei,omnia quaecuns dixerint,obisfacite. Apostoloru voces sunt: Omnis anima potestat bussublimioribus ubdita fit. Ei potestati resistit, Dei
ordinationi resistit:quiatit resistunt, dum tione ibi acquirunt. Mulsu issubditisint icut Domino. Fili, obedite paretibus Testris in Domino. Honora patrem tuum et matre tuam quod est mandatum primum in promissione, Ῥt bene it tibi, inlongaeuus fissuper terram Sertii obedite dominis earnalibus eum timore in tremore in simplicitate cordis,estrisicut Christo Item Serui
subditi estote in omni timore dominis,non tantu bonis et modestis,sed et discolis. I, MI,iuxta Euangelicam Apostolica doctrinam,obediendum est potestatibus sublimioribus, si Scribis Pharisaeis, si paretibus, si dominis etiam discolis, cur non etiam summis pontificibus, caeterisq; Ecclesiarum pastoribus lectoribus' An non ipsi quoq; patres xsublimiores potestates sunt quibus proinde a que ac Christo ipsi honorem, reuerentiam, Mobedientiam deferre obligamur An non in lege veteri, quae umbram tantum su-
298쪽
turorum gerebat,capitale erat, si quis sacerdoti, qui pro tempore Populo praeerat non paruit set an non Apostolorum discipulus, idemq; illustris martyr Ignatius,p erinde Episcopo obtemperan Episto ad Ma.dum docet, atque ipsi Quinaria o p An ob id forsan Episcopi, cae g0ςcteriq; Ecclesiae ministri audiendi non sunt, qui it Petrus Saulus fancti non sunt At quid hac excusatione adferri potestineptius,aut quod cum CHRIsTI, Apostolorum, Sanctorumque o Matth. 13.mnium doctrina, imo vero cum ipse ratione pu ne magis Nam x. Pot a. si probis tantum obediedum est, cum de nullius probitates sanis climonia certo constet vel nulla erit obedientia in terris, vel omnino exigua. Qiud enim, si forte parere nolis, facilius fuerit quam superioris tui vitam inius vocareo Est itaq; legitimis supe Inquib',et quo
rioribus, qualescunque tandem fuerint, obediendum Salacriter cata
obediendii,&in omnibus, quae illorum potestatem no excedunt,
neq; vllam mali speciem prae se serunt,obediendum. si inpostoli,inquiunt, non proprias constitutioncs,atri qua lescunq; humanas leges praedicare iussi sunt, re ipsa predicariit; sed ipsum purum putumq; Euangelion tantum pApostolis Euan Apostoli non id gQlium praedicare iussum nemo inficiatur Interim non id solii in Q um .p- i EuangeliZare iussi sunt, quod quatuor Euangclioru voluminibus uesti' Thes Ompiehensium est, sed totum illud quod Euangelice egi cosen ii ii in volumitaneum,hominumq; saluti promouende idoneu videretur. Qua 'FP obrem quicquid Apostoli, per Spiratum sanctum edocti, verbo vel , in inui dscripto orbi tradideriit, hoc totum Christi Euangelium appellari in On Potest; quia totum doctrinae Euagelicae in omnibus per omni in consionum est.Ea propter cum Paulus ad Galatas scribens, ita ait Galat i. Siquis Euanget uerit Ῥοbisprater id, quod accepistis,anathema se, nequaquam eos anathemate ferit, qui aedificationis, aut explanationis causa aliqua in medium adferebant, quae in Evangelio, vel in toto quoq; veteri, aut nouo Testamento prodititio extabanti, sed eos solum,qui Euangelio cotraria, vel ab Euangelica doctrina aliena recens ad fidem conuersis instillabant. Cuiusmodi aetate Pauli erant quidam Pseudoapostoli, qui inter alia Euangelio contraria docebant, nemini salutem obtingere posse, qui legem Mosaicam
una cum Euangelio non obseruaret.
QVoo aut Apostoli non id tantum praedicarint, mandarint,&Ordinarrat, quod Euangelicus contextus diserte offert; sed alia
299쪽
praeterea multa, quae expresse in Evangeli non continentus id apud eos, qui iudicio ratione Utuntur,eorundelTq; scripta te gerunt, extra omnem cotrouersiam est; si quis neget, facillimo plui imi id, negotio probari Potest. Nam ut de eorum canonibus4 consti e
radecrota&on tionibus, quae iam olim orthodoxorum manibus teruntur, nihil
Hi' .., dicatur, quam multa in illorum scripti extant statuta,praecepta, 'tuag)l rh54 ordinata, quorum nullum prorsus in toto Euangelio operitur
continenxu vestigium. Ubi, quaeso, hic proditum est,' Heticum homine post Aa Tii. i. nam aut alteram admonitionem vitadum Z Vbine Aue quide in a. loan. vlt. o. eidem impertiendum ibi,iuniores viduas nubere, seniores do ι. im. mus gubernationi incumbere,utrasq; aut a curiositates garruli-3. Tim. 3. late se continere debere ubi, mulieri publice docere, aut detecto Min capite orare,viro autem comam nutrire fas no esse rubi, digam hi, Ad Tit vinolentum, percus rem, inhospitalem,&c. ad sacerdotium vel 3 C Episcopatum promouendum non esse pubi,Eucharistiam profa-Αctorii ue nis escis miscere non licere ubi a sanguine suffocato idolothytis abstentum oportere Θ ubi, sexcenta id genu alia, qua Apostolorum monumenta subministrant passim. Qui itaq; Dominus Apostolos ad praedicandu Euangelium Quaenam Dias in terrarum orbe amandauit, neq; iustit, neq; voluit, neq; conue-α ό nienter iubere aut velle potuit,ut ea tantum pridicarent,qui Eu- eum: ad Eu angeli litera prima fronte offert: Si quidem per id tempus, ngsiη dum aliquot etiam annos postea nullum adhuc Euangelium eXara- --04-μ extabat voluit autem ut illa mundo an nunciarent, qu Per tinet ad Euangelij statum,nullos illis predicandi limites,aut modos praescribens. Quare etiam dubium nullum est,plurima illos docuis e,vivaque voce tradidisse, quae neque in Evangeliis, neque in illorum Epistolis comperiuntur Imo vero maior illorum pars nihil scripsit,&tamen omnes plurimos annos in Evangeli pra dicatione insuinpserunt.
o D de noua legis persectione super Moysi legem alleg
batur,id gratis coceditur; at nihil hqc concessio ad cneruandum humanaru legum vinculu.Nam etsi Iudsis nefas fuerit legi,quam au Iudetorii per Deum a Moyseacceperant, aliquid addere, vel certo aliquid octoribu legi eiusmodi addere,quod substantiam illius mutaret, semper tamen: uri .es h. Iicuit abstrusos legis sensus interpretari, verbisq; exeptis, quae licuit in lege difflailia videbantur,explanare Millustrare. Habebat enim
300쪽
Iudaeorum populus aeque suo rectores, νομbοδιδε πιά hse, ac Christianorum carius suos Episcopos & Pastores. Quin quaedam quoq; peculiaris ratio urgebat apud Iudaeos,quae non apud Chri stianos. Quandoquidem lex Mosaica maiori ex parte ceremoni lis erat:cum autem caeremoniae illae ita haberentur inter sacrificia Iegalesque cultus,ut simul quoque futurorum essent symbola, lus Deus praefinire potuit; Vt qui solus futurorum ex libera causa solus Deus dependentium sit praescius sed&solus quoque definire debuit. '
ii 3 - - , . nias prefinire pa
Nam cum vetus ille populus, ex ingenita quada leuitate, pronus tuit debuit. esset ad omnem idolo maniam si liberum illi fuisset quibuslibet ritibus ac chremoniis uti,facissimo negotio in gentium ritus Uuperstitiones degenerasset. Fuerunt proinde eiusmodi ritus cultusque ipsi praestituendi,a quibus ne latum quidem culmen recedere fas foret.Veruntamen praeter leges ceremoniales Miudicia ista habebant les statas, Iudasi habebant constitutiones quasdam politidas qu*q; ος
Ceconomica non statas sed pro locorum temporumque ratio :::r agr
ne mutabiles, quibus aeque morem gerebant, ac statis illiso quasi magistratus au-
Perennibus. Et oritate editas.
S quiddam de Adamo, Noe, Abrahamo, caeteriSque, qui legem antecesserunt, coniicere licet Nam cum illi vitam du Patres ante legεcerent non modo politicam,rationiq; per omnia consentaneam, misi non H- sed admodum quoque piam&rcligiosam, haud dubie non vive nbant sine ciuilibus legibus, acrisque caeremoniis Minstitutis: Si Ecclesiasistis. quidem vita sine legibus, sine ritibus, sine caeremoniis xsacrificiis non hominum,sed beluarum vita est. Sed neque dubitare quoq; licet protoplastum, qua de suo statu ante de post peccattim, deq; vero D, I cultu, nec non de peccatorum remissione ac mediato Ad/mus multare Venturo comperta habebat, ea viva voce liberis suis prodidisse dether' 'g
hoc rursum alii, aliis, donec tandem propositavi promul a zzazet
ta est lex scripta. Nec dissimulat id scriptura,tametsi pauca admo- 'Hi , QV um
dum de primo illo mortaliu statu commemoret inter alia namq 2
filios Adam sacrificasse,ciuitatesque familias instituisse expla- nat; At nihil horum sine legibus&caeremoniis fieri potuit. Lege Frustra leges Gautem trultra figuntur, si nemo illis parere obligatur Pertinent mn V εχ ηοhuc quoque, quae de Abraham eodem illo libro referuntur reum, inquit D Eur, celarepotero Abraham, quagestm us 'Scis vi Genesis 3 mi,