장음표시 사용
301쪽
mini, e uiant iudicium in iustitiam . adducat Dominus propter a
bam omnia, quae loeutus est ad eum. Haec sane aperte agunt de legibues caeremoniis, quae in Abrahae familia generatione obtinebant: Atque ita nihil allatum est secundo argumento, quod assertam veritatem ulla ex parte infirmet.
LN Na tertio eiusmodi cauilatione Antagonistae: filii manae leges &constitutiones in foro conscientia ad peccatum Obligant, ergo,qui citra iustam causam, eas praeuaricantur, ut plurimi solent; nam&multorum charitas hoc tempore refrixit, leges ipsae ob multitudinem obseruatu sunt difficiles inobedientiae crimen incurrunt, illudque minime leue siquidem legitimo magistratui nolle obedire, peccatum est admodum graue Scri- R., , , tum es enim Paesi ariolandi peccatuineu,repugnare: in quasi stelus idololatriae nolle acquiescere, adeoq; infirmioribus conscientiis magnus per eiusmodi leges laqueus iniicitur.
S hoc argumentum valide aliquid probat, probat omnem omnino legem e medio tollendam. Quptus enim quisque seruat praecepta Decalogi,aut legem CHRO IλQuod de humana fragilitate, legumq; humanarum multitudine dicitur, friuolum est Populus Iudaeo Plane Constat enim,populum Iudaeorum eadem illa,vel maioriri magno diuer quoq; imbecillitate laborast e, qua plebs Christianorum, neq; obra id tamen D a vi Opt. Max ab ingenti illa legum obseruatio- onere premeba num multitudine populum illum liberasse Porro autem obedirem α' ς ῆς ' nosse peccatum esse illud lineutiquam vulgare, id nemo negat: siquidem obedire nolle, aliud nihil est quam legem vel eiusdemo id sit nollem auctorem contemnere. Qui autem legitimam potestatem spe periori parςtς, iit studioue eidem resistit, D pu spernit hic autem contemptusta umet, peccatum est longe grauisseimum. Interim non omnes,qui in hu- Non omnes, qui manas leges praeuaricantur, ex contemptu vel fastu in illas prae-wRxx 'U'Pς uaricantur Ιmo vero nil nima praeuaricantium portio hoc sensu
ptu peccant. Praevaricatur. Quotquot enim de praeuaricationis caula examinantur,omnes statim allegant,aut carnis infirmitatem,aut inscitiam aut necessitatem aut aliquid aliud eiusmodi. SED
302쪽
sam Milli ipsi quoqtie, qui obedire nosunt, non eodem spi Non omnes. quiritu ducuntur omnes. Sunt enim qui ideo imperium detrectant, z: quo legitimum magistratum ad iram prouocent,eiusdemq; prae ritu sensu duceptum vel legem flocci se facere palam ostendant; li, quod legitima potestati studio repugnent, Christumq; in suis vicariis aperte contemnant,grauissii ne peccant; quali unque is demum
fuerit,cuius mandatum tanta petulatia proculcant. Sunt alij, qui mperium aper. manifesto errore occoecati, non obediunt, nec obedire volunt . . 'ςx 'Mx Vm
quales sunt illi, qui loliis obediendum tradunt vel illud se ab exerrore illum obseruandum credunt, quod is per se proxime st,ecifice dcxi 'ix, remandauit vel ordinauit. Hoc errore laborasse traduntur Iudas 'I. 'φ Galilaeus&Theodas, quorum in Apostolorum actis fit mentio Α r. s. laborant eodem quoque non pauci aetatis huius sectarij. Comperiuntur inter hos tamen, qui non omne hominum imperium respuunt, sed Ecclesiastici Magistratus tantum Nacum omnem, quam se habere putant, nullam enitri spiritalem reipsa habent, a ciuili magistratu accipiant, non audent aperte profiteri nullam tu, condendarum legum facultatem penus principes, aut politicos feriint magistr
magistratu esse legum,inquam,que ad peccatum obligent. Et hi '' quoq; non secus ac illi, qui ex contemptu imperium detrectant, ' '
grauissime errant. v denique, qui superiorum mandatum manifeste noni aspernantur, neq; honestis licitis maiorum decretis obediendum esse diffitentur; attamen quod suae libidini, quam superioris
voluntati,obtemperare malint;vel quod laborem vel molestiam, quam preceptum offert,auersentur; vel certe quod oblatam peccandi occasionem haud negligendam existiment,legitimi magistratus praeceptum scientes volentesq; infringunt:& hi quoq; in
obedientiae peccatum non evadunt. Nam etsi non ita aperterepugnent,ut primi;nec ita quoq; PnitioSe,ut secundi,at repugnant tamen,&aliquatenus quoq; contemnunt; Na qui potest obedire,
scit se obedientiam debere,& tamen non obedit, videtur absolute no velle:quod idem est fere quod cotemnere,vel repugnarer Adeoq; eiusmodi inobediens peccato sese contaminat, etsi non omnis omnino semper c pitali, sed quandoq; capitali, quadoq; veniali,pro ratio D'h'dis' ne materiae, praecepti, contemptus,voluntatis praecipientis,a e ctus praeuaricantis c. siquidem non omnia, quae iubentur unius sunt
303쪽
sunt ponderis,aut necessitatis; neque causae ad peccandutui his, atantes aeque omnes sunt efficaceS; neq; omnium praxapientium voluntas atque est seria Quare licet res leuis videri queatino Adam peccauit; tantum enim quo uxori gratificaretur musicomedit attamen quia Disa, sub mortis interminatione, ne id faceret, vetuerat, pomum comedendo grauissimo scelere se obstrinxit Atque ita patet; nulli plane, nisi studio improbus esse relit vllum omnino perhumanas leges scrupum aut laqueum iniici, aut peccandi ansam offerri; atque ita totum, quod tertio argumento urgebatur, nullius esse ponderis.
v nondum conquiescunt maleferiati homines. Qui, inquiunt,humanam aliquam constitutionem edunt, populoq; obseruandam proponunt, aut trans re res illius ad culpa aliquam obligare instituunt, aut tantum ad poenam, si ad culpam, praese tim mortifera;rem a Christiana charitate alienam designat:Nam di viam, quae ducit ad vitam coarctant,4 multorum conscientias intrincat,4 infirmis parumq; cautis mortispoculum propinant, adeoque tyrannos verius quam clementes principes sese deci
rant. Si autem leges, quas figunt,cum tanto oneremo imponunt,
tamen leges ipse violatae eiusmodi pestem adducunt, aliquam sane pietatis charitatis speciem prae se ferunt, reipsa tamen ab utraq; alieni videri possitnt, ut qui iurisdictioni sits subiectos, citrangentem causiam, non leui peccandi periculo exponant.
ARGvMEN Tu hoc fundamenti loco sumit quaedam, ut certa, quae omnino falsa sunt. Constat enim nullum legistatorem legis sua praeuaricationem, aut praeuaricatoris poenam, aut eiu
dem culpam, aut aliquid aliud eiusmodi intendere. Nam si quid horum per se vellet, quiduis potius quam cordatum legistatoremorid sibi prem se Ostenderet. Intendit autem boni publici promotionem aut nant probi legi pacis publicaeque tranquillitatis conseruationem, aut fidei, spei, stem liquas o charitatis, reliquarumque virtutum custodiam augmentatiomulganti nem, aut aliud hisce astine. Quare falso insertur humanas leges
304쪽
modo sint tales, quales esse debent viam, qua ducit ad vitam coaretare, aut subditos grauare peccandiue discrimini obiicere; neque enim salutis viam coarctant; sed dilatant. Neque,ut phari-
laicae constitutiori es solent, grauant aut intricant, sed benὸ assectos mirifice recreant&subleuant. Sed neque Dominus quoque Cur Plini AE ob id Pharisaeos notabat, quod leges ferrent, constitutionesve ςς nnixi
ederent; sed quod multas inutiles, minimeque necessarias ede i ' 'rent editas magna cum seueritate ab aliis exigerent, cum ipsi interim eas ne digito quidem attingerent. Et cum eiusmodi essent
V v quamuis egissatorprevaricatoris culpam,aut eiusdem poenam per se non intendit; sed bonum tantum L cclesiae vel Rea publicar,utrumq; tamen permittit: e Lut rectius dicam, neutrum impedit Mallet sane legislator publicam utilita Esibossim se Vm PQ riςgem, quam tulit, promoueri conseruari; sed quia id φ ' quoque Vult, quonamus rei fiant culpa &poenae ui perlesis pre mittit MM ricationem bono publico temere aduersantur Et haec volun- as uita,UHunaeq; egiper omnia consentanea est. Nam Di, squoque, cum egem aliquam fert, primo per se non intendita)iquam culpam vel poenam; absit; sed priuatum vel publicum e rum bonum, quibus fert legem secundario tamen vult legis suae praeuaricatores poenis subiicere quod aequum suaeque iustitia:&misericordis oppicio consentaneu est. Si enim peccata impunita Oderuntpectare maliformidinepaenari Dicas: habita humanae fragilitatis ratione, legitiatorculupamfaltem mortiferam impedire velle deberet. N potest id citra uitam causiam, praeuaricatur necessario peccat lethaliter lxx iuss*m ul . SV0 3ViQl ta est, pro rex non vulgari contemptu: Ve oti
Qisi ςςςRxum in rem paruam lapsum est, vel citra ple- in non potest legustator, nisi aequitati diuinaeq; voluntati adue o sarii
305쪽
sari velit, illud ptiniri non velle. Potest sane superior constitu
tionem, aut sanctionem aliquam edere, quae non obliget ad eui Constitutiola pana, sed tantiim ad poenam verum tali constitutio non habet
i ,h ἡό,' ' un absoluti praecepti, vel legis proprie dictae, sed solum statu Ci: ti, et admonitionis, vel exhortationis. Quod si qua eiusmo
.ux xxcepxu lex, vel praeceptum est', non est illud absolute, sed certa cum conditione, obligans nimirum ad opus praeceptum, vel ad poenam vel mulctam praeuaricatoribus constitutam. Exemplo id declaro; cum lex ita cauet Quicunque arma gestare, pecuniam, vinum, aut frumentum, aut aliud quodcunque eiusmodi extra prouinciam portare deprehensus fuerit,exportatum amittatmon simpliciter, ne quis arma portet, aut annonam exportet, inhibet,
sed multam dependere paratis, vel iacturae periculum facere volentibus, deportandi vel exportandi facultatem quodammodo indulget,adeoque deportans vel exportans non peccat. Secludimus hinc casum, quo istiusmodi deportatio vel exportatio cum publico detrimento coniuncta foret. Constat hinc ergo iustas Reipubi vel Ecclesiae necessarias leges nihil prorsus continere, quod ullam sapiat tyrannidem, aut crudelitatem, vel quod cum vera pietate,aut Christiana charitate ullatenus pugnet.
NE, o fallaci regula actiones suas confirmare obligaturiat omnis lex humana suapte natura fallax Sinconstans est, quemadmodum ipsa quoque ratio,vnde proxime prosint. Sola autem diuina voluntas semper recta constans, semperque sui similis est. Qu0d siqua creata voluntas recta, aut in bono constans est, eam constantiam lectitudinem ex se non habet,sed ex peculiari Di dono, quod paucis hoc tempore, quotam rari per ostium intrant in ovile, eaque ratione vitam instituunt,ut diuini Spiritus
illustratione digni laabeantur, obtingere solet.
Dc sane sola Da voluntas ex se semper iusta recta,at hinc tamen no sequitur omnem omnino humanam semper iniustam vel obliquam esse . Est enim quaedam omnino iusta, recta,&faneta; et si isthuc ex se non sit, neque ex se habeat, sed ex eo, ut in
306쪽
argumento recte assertum est, ex quo sui omnis sanistimonia omnis voluntasi ζ iratio nenis ea Dio optimo maximo. Interim virecta est, ς β ix Dς undecunque tandem cana rectitudinem hauserit, rectam operandi legem vel regulam praescribere potest. Sed neque verum est Non omne id, quoque, quaecunque ex nobis oriuntur, ea errori&falsitati ob quod 3b hQmi-
noxia esse, vel esse poste. Insita namque habemus prima principia aut stati ob- theorica, practica, quae sunt certa Meuidenter vera Nec ipsas O nox m.
luna sunt certa Meuidentia, sed etiam conclusiones, quae euidenter inde deducuntur. Nec potest hominum malitia in hac vita tantiun crescere, ut illa extinguantur Tametsi multiplicatis in immensum sceleribus multum tenebrarum ipsis offundi possit. T vero praeter hanc internam Heritatis regulam, quae infecti non potest, habemus aliam externam diuinitus nobis propositam, quae ipsa quoque velut illustre quoddam sidus non solum nomo duplieε quid facto vitatoque sit opus, alia praeterea multa, quaeratio actionum uaranis lux assequi nequit, ostendit; verum etiam quales lectes sint ζῆlil in hybς
edendae, tum quales sint eae, quae ab alias sunt propolitae, planum alteram exter. facit. Quamobrem ineptum est ex eo, quod huimanus intellectu m. errare, humai aque voluntas deprauari nonnunquam potest, inferre, homini Christiano liberum esse humanis legibus obtemperare, Vci non obtemperare. Multum enim interest interesse&Posse, inter voluntatem obli aliam obliquabilem; inter intelle
elum falsum falli idoneum inter legem prauam noxiam, Rlegem quae eiusmodi esse potuit At multo vero ineptius asseritur, bonis legibus, propter malam rectorum vellegislatorum vitam, nullam obedientiam deberi Namsi improbavita ab obedientiae vinculo absolueret, vix ulla prompta: plena, ut nuperrime dicebamus,obedientia reliqua heret.
SuN qui leges humanas eiusmodi argumento impetant. Homo capitale crimen promerito punire nequit, ergo neque legem ferre potest, cuius praeuaricatio eiusmodi poenam promereatur. Ergo humanarum legum transgressio nunquam cst lethalis, nisi qua sorsan ex illis diuinam, aut naturalem includat, aut earundem interpres existat.
307쪽
praeuaricatore, neque Poene, ne.
que culpq inuol- uit, sed ipsemet prXuaricator se ipsiui utrique inuoluit.
minum minister una coiiseri vitam, ita adeorsidem ministeriuinfert mortem. In quovis prece. pio humano ex. trinsec adiniscetur quiddam ad naturale nee di
Palitatur quihu. minas leges ali. ud nihil, quam quasdam latum diuinae vel naturae legis interpretes vel iudices eΩse dicunti
Whoc argumentum paucis responderi potest,tegis amorem legis sue transgress rem mortifera noxe, aut aeterni supplicii rea tui non inuoluere. Sed ipsum mei transgrestare hoc ipso se ipsi nutrique inuoluere quod DE in homine, iuxta expressum illius mandatum, obedire animum non inducit, vel obstinato animo eidem resistit. Sed neque verum est quoque, ideo hominem ad inferni poenam hominem obligare non pol se, quod eiusmodi poenam per se inferre non valeat: abunde enim sat est, per illum inferat, cuius personam in ferendis exsequendis legibus susti net. Sunt enim omnes principes legitimi iudices D hi mini stri,& certi quidam eiusdem το- α κ . Hoc autem hic locum
habet.Nam ut Dis s ad humanum ministerium confert gratiam ωvitam aeternam, tamen ipse primarius utriusque auctor existit; ita idem quoque illorum decreta per nefa violata, aeternae mortis sententia plectit. Cura vero inserunt, humanum preceptum nunquam admota tiserum peccatum obstringere, nisi Siuinum ant naturale includat parum oculatos sese ostendunt. Constat namque, semel tantum interdiu cibu sumere; statis diebus a carnibus vel ouis abstinere; serica seu lintea veste indutiarmis accinctum,vel inermem in publicum prodire; aliaque id genus innumera, quae per leges humanas seuere inhibentur, res esse, quod quidem ad naturale diuinum ius attinet, plane indiffercules adeoque humanis legibus seclusis,unumquemque in iis omnibus contrarie kcontradictorie, citra ullam noxam, habere sese posse. Negaritamen non potest, quin in quo ui praecepto humano extrinsece admisceatur quiddam, ad diuinum vel naturale , vel utrumque simul pertinens. Quandoquidem recta ratio dictat,&lex diuina grauiter quoque inandat, ut legitimis magistratibus, iustisque eorundem legibus4 cotistitutionibus ex animo,tanquam DEI ministris, pareamus. AT hinc tamen non sequitur,liumanas leges ex se, vel secundum se nullam obligationem adducere, sed diuinae tantum vel naturalis legis iudices, quasi interpretes este, adeoque quod perhumanas leges iubet: irves vetatur, iam ante per diuinum vel
308쪽
naturale ius iussum vel vetitum fuisse. Est enim istud omnino sal sum, a ratione plane alienum memo enim ambigit,capitalem noxam eos incurrere, qui die Veneris,uel alio, quo per Ecelesiae statutum id non licet, temere citra ullam legitimam causam, camnibus vescuntur;vel die, suo ieiunium indictum est,bis cibum B-munt;&tamen iure diuino, aut naturali neutrum horum est inhibitum. O, itaque humana leges ad culpam scenam, etiamsi diuina vel naturalis legis dictamen intrinsece non includant; ad culpam quidem lethalem poenam aeteraram, si id, quod absolute praeceptum est, res est ponderis minime parui, insigendam tamen non per hominem, sed per eum, cuius vice&auctoritate homo fungitur, hoc est, per EvΜ; qui in omni humanae legis praerii aricatione non minus contemnituri offenditur, quam homo,imo multo magis Impossibile estem via uopiam peccetur, neq; ipse tamen offendatur vel cotem natur. Iam
si ipse quouis peccato contemnitur, quid mirum est, si iniust)on si commisso, rendenti,vel contemnent iustam inferat poenam, adimendo illi V l 'g'δ'
gratiam, vel irrogando inferni poenam ζζ- SEPTIMUM ET POSTREMUM . ramiariorum rgumentum. No desunt tandem,qui contra humanarum legum vim ita argumententur; omnis omnino sublimior potestas ad hoc a Dro ordinati instituta videtur,quo populum legum seueritate contineat in officio; nev1delicet ex inscitia vel malitia quippiam contra diuinam, aut naturalem legem committat; adeoq; magistratus,aut nullas, aut poenales tantum leges edere debebat duo ii nimirum, qui virtutis amore ad honesti studium non ducuntur
saltem poenarum formidine huc adigantur Tendit huc quodue Apostolus, dum publicos iustitiae ministros in teriorem maior '' Iaudem vero bonorum gladiuna portare, Et alibi, legem non tu i Titi, isti , sed impiis&sceleratis positam esse,pridieah. Ρ Τ'μ μ
Iuta est. Dicium est enim, in legissatoris potestate positum non ora esse,
309쪽
esse, eum a noxa immunem seruare, qui legem ad Ecclesiae vel seu pub salutem vel tranquillitatem necessariam, temere pleuaric, tur. Additum est atque, humanas constitutione non esse mera, diuini vel naturalis iuris determinationes, ut quida non satis pro prie loquuntur; sed veri propriiq; nominis leges, quae proinde vetararum legum munus exercent; a quocunq; tandem calcetur. Sed Non setis rQ neque fatis quoq; prospectum esset Reipub si mastistratus in eo pub.si illicitii tantum pCenas decernere posset, quHuS nature vel diuinum iota punirentur, qui lassent oportet enim adesse leges, quarum ductu boni probique
. A. , s.' viri erudiantur, ad perfectioris vitae rationem promoueantur. uis uti tuti nihilominus aduersi4s improborum insultus machinatationes reddantur & per quas improbi tandem ab improbitate ad
vitae honestatem transferantur, vel certe ut minus saeuiant&insolescant, coerceantur.
S si omnes homines essent pcrfecti Min gratia costimati, Paucis humani paucissimis legibus opus esset, versi in quia prima illam innocen-
rei, si omne, es tiam amisimus, uia multiShallucinamur S caecutimus omnes,
sentian nostrapteque natura ad malum proni sumus; quia multi comperiuntur simplices rerum qirudes, omnino necessarium fuit, ut ederentur quaedam leges & constitutiones, quibus in hoc corrii-pto vitae statu ad vitam & societatem politicam insormaremur; nec non ad pacem tranquillitatem retinendam iuuaremur. Quamobre cum Christus Dominus,&post illum Apostolus Paulus de obedientia maioribus4 sublimioribus potestatibus prae standa praecipiunt, nihil secernu inter leges, sed simpliciter pro- Lucae iv. nulaciant: ut vos audi me audit, ut Dossierint inesternit, Sipotestati Ad Rom. 3 rem mi cordi mi est it me. Qv Achactenus cxposita sunt,ea satis indicant, no Id in itis diuinum naturale,si forte violentur,poenavi culpam adducere, verum etiam leges constitutiones humanas. Cum ergo inter alias humanas costitutiones e leges extet ieiuniorum lex quoq; , praetermittere omnino non potuimus, quin de costitutionis hu- his ratione nonnulla in medium adferremus: nam praeterquain quod disputationis series hoc deposcebat, proderutharciis quoque nonnihil, qui leui de causa indicti ieiuni legem praeuaricantur, rati fortassis hoc vel illo die ieiunare vel non ieiunare rem esse parui momenti. Ecclesis
310쪽
LIBER ECUN DV s. et sEcclesasicorum ieiuniorum legem non solum obligare ad
pia nam, verum etiam ad culpam, etsi nonsemper ad mortiferam.
Onno autem licet Ecclesia, ubi de ieiuniorum rutione agit,verbis, quς expressam praecepti formam prae se ferant, uti fere non soleat, utitur tamen tum 5 HAD verbis tum sententiis quoque, quae praecepti vim
insinuant. Neque enim aliud est facere, quod non licet;aut omi tere, quod fieri oportet, quam peccare. At vero quicunque pec Quie6q pera itcat, necessario praeceptum aliquod infirmat Siquidem Augusti prWςpriunn Oden nitore, peccatum cst dictum, vel factum vel coneupitum μ' 'β aliquod contra legem Sacri autem Canones diserte pronunciaticiunium soluere non licere. Qv ADRAGE 131 A, scribit Greg. summa obseruatione est D eεcd. e. earuobseruanda, ut ieiunium in ea, nisi quem infirmitas impediuerit, Quadragesima. nullatenus luatur. Atide sonat Nullatenus soluatur, quod Nullatenus soluere licet. Idem rursum est Summa obseruatione ob Euthe.' seruada est,quod summa obseruatione obseruetur necessiim est. Et Cano ne rursum proximo: Ieiunia in Ecclesia a facerdotibus Can. ieiunia. instituta, sine necessitate rationabili non soluantur. DENI v in Clementinis, Can: Exiiii,inter alia, qtas ibidem Dein signis de praeceptis ad peccatum mortale obligantibus disputantur, habetur D. Francisci institutum pro Os,per ordinis ieiunia a ieiuniis Ecclesiae, qua caeteri Christiani seruare obligantur, non absolui. Atqui omnis obligatio nascitur ex lege, vel prςcepto,vel vo omnis obligato, vel pacto,vel aliquo alio eiusmodi; Ieiunia autem in Ecclesia iQt δῆ. xur xvsitata non habent vim ex voto, vel pacto, vel alio simili, ergo ex et M'. πpraecepto no autem ex praecepto diuino aut naturali, item proxime integre ergo ex praecepto Ecclesia'.
ET ut ex locis iam citatis aliisq; similibus absolutum ieiunii preceptum non colligi donetur,iusto tamen titulo negari no potest laudabiles, pias, sanctas, longoq; iam usu apud omnes receptas consuetudines in foro conscientia aeque fere ligare, ac maiorum statuta Notum est illud Augustini In his rebus, in quibus p. ad CasuL