장음표시 사용
91쪽
Quod alea, vel alius eiusmodi ludus peperit, non semperiit
rum genus. Non omnium spontaneor ampauperum idem in si pus.
ante meminimus, discrepant, quQd restitutioni frequenter sibi obnoxia; vicum exco obuenerunt, qui abalienare non potetati .el quia nihil proprii, quod pQrd Cret, habebat, vel quia sui iuri aut sanae mentis, aut artis lusoriae gnarus Onerat; vel quod do io, aut fraude circumuentus, aut quod i metuue adludenduci adactus fuerat. Di Ariolis tandem, Sortilegis, Chiromanticis, caeterisque diuinatoribus, eorundemq; lucris idem statuas, quod de reliquuturpibus lucris nucrionibus. Nam etsi illorum professio sit fori da seuerissimeque inhibita, nihilominus eleemosyna, quae ex diauinatorio quaestu impenditur, non est mala, aut lege aliqua prohibita CoNsTAT itaq; generali quada ratione,ex quibus rebus elec mosynam donare liceat,&ex quibus rursum id non liceat. Accurata autem rei huius tractatio tota pendet ex controuersia de restitutione, quae alium locum exigit.
De iis, quibus eleemosynaria praesidiasilubriter administran
X post et v, est, qui elccmosynam largiri debeant, iure queant; tum ex quibus rebus egenis benignEfacere licet, Me quibus id rursum non licet;proximum est,ut explanemus, quibus paupibus eleemosynarum adminicula impendenda sint . quibus eadem vel non impendenda, vel parcitis impendenda sunt. Hoc aut perspicuericommode ut fiat,pauca quaeda de pauperum discrimine hi praemittere placet.Nam etsi iam ante, cum nimirum de varia diuitum conditione disputabamus, nonnulla rei huius inciderit mentio, eget tamen explicatione aliquanto maiori. Es itaque triplex pauperum genus: Unum spontaneum, alterum coactitium inuasi inuitum, tertium medio modo aia sectum, hoc est,neque omnino spontaneum, neque tamen quoque prorsus inuitum Spontaneorum autem, alij bona,alii mala voluntate sunt eiusmodi. Bona voluntate voluntariam paupertatem complectuntur, qui CHRIs T consilium , Apostolo tumque ac aliorum quamplurimorum Sanctorum exemplum aemulati,
92쪽
si utile ui in mendicitate non CHRHTvΜ, niandi contemptum non sui j mi m
despectum, non aliud denique quicquam 'o' Christiano laO- .mine dignum quaerunt; sed suae tantum ignaui Asidisque O
Ss neque inviti, quoq; vel coactitia pauperes eiusdem con Inuit paliperes ditionis qualitatis stini omnes Comperiuntur inter cossium, V qui cum egentisisimis quibusdam commissis, diuites quodam modo liaberi queant. Nam licet aegre laborioseque sese sustentent,&quasi in diem vivant;at sustentant se tamen Horum autem Pauperum status, etsi non magnopere videatur exoptandus;ut qui ad alterum caetremum magis inclinet, non est tamen prorsus contemnendus. Quandoquidem si huius generis pauperes sorte sua
contenti, D sv M in sua tenuitate laudant, iustitiamque exercent,
Plurima sitae salutisque pericula, quibus 'pibus amuentes com l ἴ
muniter inuoluuntur, evadunt, maiores quoque in Virtutibus, petuus ekmi artibusque homine dignis, progressus plerunque faciunt. Raro ti,quam paupe- cnim ad magna assii rgunt, qui in deliciis aetatem transigunt, multis tandem morbis,curis, insidiis,casibus, quibus diuites infe
Suesi ali ex hoc ordine extreme miseri quales sunt, qui unum hoc habent possident, habereque fossidere possunt, quod ab aliis accipi ut Cuiusmodi pauper erat LazaruS ille Euan Lueris. gelicus Nam nillil habebat, ne panis quidem micam, quo corpus Cyi sim0di dimiseria Minedia confectum,reniceret; neque per valetudinem Q ii iii pes ulcera laborare imo ne ostiatiin quidem victu quaerere sat commode poterat.Vnde non stetisse, aut vicatim stipem emendicando oberrasse, sed ad diuitis ianuam iacuit se scribitur. Huius generis egeni frequentius in priuatis aedibus comperiuntur, quam in Extreme inopes publicis plateis, nisii forsan grassante aliqua annona caritate re siςΡΠWih)ς0in rumue penuria. Inueniuntur enim in magnis Praesertim &popu uni, ωdibur Wa os publicis vicis.
93쪽
losis ciuitatibus saepe non pauci, qui domi fame malunt tabe ea re, planeq; perire,quam mendicare, aut aliis miseriam suam cum pudore patefacere, aut artem aliquam statui suo non satis con
MEDI v inter hos obtinent, qui neque toti ex aliis, neque itoti rursum ex se pendent; habent namq; aliquid, aliquid etiam ετ ῖff. muh, P00 I xl xx mci nisi e aliorum charitate,vel liberalitate aliquidium mulio um acceda Vitam tueri nequeunt. Ex triplici hoc coactitiorum patia genus triplex crum genere, triplex necessitas assignari potest. Vna commu-uς D ς Six nis, quam conditionatam rectius appellaueris: nam qui hactenentur, aliorum praesidio non indigent, ut simpliciter vivant, sed tantum,Vt commodius vivant. Altera absoluta, haec extrema nomine familiarius designatur ut quae priuatis opibus omnino sit destituta Tertia mixta;desiderat haec namque aliquid ad vita sustentationem omnino necessarium, non tamen totum: Nulla autem ex iis omnibus absolute est indiuidua. Nam neque qui com- ii, ii diuiduci in uni egestate laborant, neque qui extrema, neque qui mixta, ex aequo semper laborant. Certum est namquc, ni aiori illum inopi premi, cui ne in unum quidem diem alimenta suppetunt, quam cui haec in unam tantum hebdomadam, mensem,vel annum sup petunt Sic miserabilior est, qui uxorem liberos alere non potest, quam qui hos potest, caeteros autem domesticos non potest. Eandem vel maiorem quoque latitudinem recipit necessitas
personalis. Cuiusmodi sint, AN VEI mereatltem voluntarios&mercinultos medios,eos qui inter inuites collocare licet, qui inter opes, quas maonas saepe obtinent, ita
pefe, mediu ob a ccii iunt, Vt m nomine nihil possidere, vel omnia detinenti serere parati sint. Sed Min magna quoque rerum coplateam animi submissionem erga omnes ostendunt, ut nihil proprium habere videantur. Quare si usu quandoque veniat, ut eorum, quae possidere videbantair, iacturam faciant, non murmurant, non recalcitrant, non insaniunt, sedis ubi cum B. Job ex animo Pauper 'o ege laudant. Denique cuiusuis generis ordinis pauperes, alii sunt
,idi ignoti alii indigenae quasi domestici ab peregrini vel extera, vulgoque indigen noti ignotictam ex hoc egenorum discrimine haud dissicile de eo fuerit statuere, quod hoc capite praecipue in disquisitionem vocatur, nempe quibusnam pauperibus eleemosynarum auxilia submini-
94쪽
ex hoc tantum At nunc ad singulas pauperum classes se vertat N. Li extreme,vel quasi extreme egentii si uvi prob0 siti 1;. Eisi Christianorum sacris iniri Wi; si Wς α
roribus adhuc irretitus, nec ellarium vitae auxilium dςΠζg Rudin ui Gest Si uidem humana natura, cui auxilium Impenditur, 'Ona praesidium dei est Sa Da est,&nobis omnibus commendata est. Unicuique gandum est enim de proximo suo mandaui Dcuri, non solum amico&msto,.erum etiam inimico S iniusto Lenefacite bis, qui oder intusii,M M. ih. i. Qui s, Orate pro calumniautibus e perseqtιentibus vos. Atquii micus cipersecutor,ut eiusmodi, non est bonustiram si bonus ei let, inimicos, ct persecutor non esset. Si ergo inimicis persequentibus benigne facere iubemur, etianisi extrema necessitas non urgeat, quanto magis, si haec urgeatΘΙ Mi vero tanta est extremae indigentiae vis, tantaque vitae humana praestantia, ut iis quoque alimenta siubministrare liceat, modo per publicos iustitiae ministros, aut clim aliorum omen L; . iii eibum,sione, aut Reipublica pernicie id non fiat, quo publica vindi aliaque vitae prscta, vel iudicis sententia ob admissa scelera ad carceralis inediae id sub myri
micritum condemnauit. Et quod de alimenti hoc loco dici dex ad carceraliatur , hoc dea teris quoque vir praesidiis dictum accipiatur inediae interitunam si ad mortem condemnato, impedimentis, quibus detine- ψη ς batur, submotis, fugam inire licet, cur ciusmodi licitam fugam promouere adiuuare non liceret Enimuero si Maevio licet emere, vel vendere, vel bellum gerere, cur Titio, quo facilius
emat, vel vendat, aut bellum gerat, consilium vel auxilium non liceat dareZA hoc extrem egentium membrum spectant illi etiam, quibus inter inuite pauperes postremum locum stignauimus Nam etsi illi, ut ibi dicebamus, no egeant extrem ex omni parte ea tamen Parte extrem egent, qua toti ex aliis ivllo modo e 'le pendent adeoq; secundit in illam partem que iuuandi suntim,qui simpliciter extrem laborant, siue qui toti exiliorum sti
dependent. CXemplo id declaro. Sint diuo, quibu, in sum fuit
95쪽
sidetes,ema ex tremam necessitatem nulliceristo eleemosynam
dare obligatur. Non omnis . Qui eleemosy.nis abutuntur,
eleemosynis subleuandi noviunt.
quotidianum absolute necessari sint quinq; nummi alter ex illi,
nullum ex se habeat, neque habere queat alter vero vel habeat, vel diurno labore conficere valeat tres, nullo autem modo quin que,quos ad victum quotidianum ponimus absolute necessarios: Iam quod attinet ad duos nummos, qui necessario victui desiuit planum est, hunc perinde extreme egere ac alterum, qui nihil ex se prorsus habet, nec habere valet atque ideo secundam hane quotam deficientem, aeque ab omnibus iuuari debere, ac illum, qui simpliciter extreme laborat. T vero secundum eam partem, quam ipse labore vel indu stria comparare potest, nemo illi eleemosynam dare obligatur, sicut nec illis quoque, qui non pendent ex aliis secundum vitain vel esse, sed tantum secundum commodum naturae vel vita statum: cuiusmodi sunt, qui se sustentare possunt,quamuiS non ab . que labore molestia Nam etsi illi, qui obtinent bona ad status sui decus honeste tuendum non necessaria, etiam extra extrema: necessitatis causam pauperibus benigne facere teneantur; non tame obligantur, huic vel illi praecise eleemosynam dare,sed huic vel illi,vel cuicunq; alteri indeterminate. Retinent enim istiuscemodi liberam bonorum oeconomiam Madministrationem. Inter
inuite itaque pauperes solis secundaevi tertis classis egenis debetur eleemostia a quamuis interim ea primi quoque ordinis pati
peribus cum merito donari possit Deillis porro, quos inter spontaneos inuoluntarios pauperes medios constituimus, nihil est quod hic dicamus: Adest his enim, unde se alant. Solum monuerim, si quo casu in egestatem inciderent,propter egregiam pietatem, qua ornati sunt, prae caeteris eleemosynario praesidio fouendos esse Verum de extreme pauperibus, necessariisq; eorundem adminiculis satis. AT vero extrema necessitate seclusa, nullo modo iis eleemosynarum praesidia impertienda sunt, quos in suam, vel aliorum perniciem eiusmodi presidiis abuti constat.Votum est enim illud Augustini Vtililis esurienti panis tollitur,si de cibo securus iustitiam negligit, quam esurienti panis frangitur, ut iustitiae seductus acquiescat. Cognatum huic est illud Hieronymi Da pauperibus,
quo necessitas sustentetur, non quo vitia augeantur. illud Ecclesiastici Damisericordhm nonsuscipi peccatorem. Dabono,. non
96쪽
veste 3 eo tu iri consilio, ut prosis, non ut noceas. Nam si luxi l. :id iesu est usionem,adultero ad merccdem ad lateras laris
ubi icere est enim illud,uon prodesse tri Non sularigitur
illi eleemosynis fouendi qui in luxuriam, vel superbiam,vel aliud
quodcunque viti uini uiusmodi mentis abuti dignoscuntur.
si neque illi quoque cleemosynario praesidio digni sunt, '
qui cisi neminem concritianor, aut publice laedant, nulliuSq; in opter ignauiarun, violent, nihilominus laborem, quo alere se poterant,&iure laborare nolunt. quoq; seat credebcbant, aucrsalites, ignavitaque iiij commoda de industria sectantes, mentiendo mendicando orbem obambulaiar, aliasque arte Mimposturas, quo id, quod sibi praefi vi ; .alido si xum habens,con sequantur, excogitant. Etenim quo copiosiorem mori et ς clauii Unam extorqueat, adeoque mollius cutem curet, hic se P - latronibus spoliatum confingit ille naufragio vel incedi omnibus fortulae bonis se exutum asserit;alius iniusto exilio se mulctatum comminiscitur alius rursum hoc veI illo occulto morbo se grauari causaturialius tandem aliud nugatur, prout unusquisque mentiendi, fucumq; faciendi euasit doctior. Hos quod felicit reminis en dicitare ponant,ipsa limen dicitate,certa quadam Milone diuites existant, quidam no omnino inepte et a)χοπλουρέους vocant, iurium antistites, cum vagabundos thm validos auoque mendicos appellant. Vim vi utcunq; appelles, digniores plerunq; sunt, in quos magistratus publice animaduertat, quam inquΟS magnaSEleemosvnas conferativi qui non solii in sint ignaui, Mab omni honesto studio prorsius aliciat; sed Rcipub. quoq; saepenumero exitiosi. vagi A validi Nam cum istiusmodi homines sint otiosi &curiosi,&vetris causa mi ilORMpub. iiii duis pati agere parati, prout vitiorum omnium mater QVitolinomnia mitrix cst otium; sua turpitudine non contenti, aliis quoque mo- π nutrix rum suorum scabiem affricant. Et rica teris suis sordibus nihil R obessent, veris tamen pauperibus magnum praeiudiciu adferunt. Nam xclcemosynarum praesidia illis intercipiunt frequenter, vulgo eosdem exosos reddunt, multisq; couitii, probris expo- nunci
97쪽
nunt. Denique praeter diuina humanasque leges, quae id homi num genus passim detestantur, multae graues extant causae, cur eiusmodi vagos validosque mendicos e ciuitatibus proscribi, si minae admonitiones set non sunt, mulctis quoque&poenis iturpi illa vita coerceri conueniat.
et vero ex aequa iustaque validorum vagabundorumque ς' i 0 υς mendicorum proscriptione, fraudumque imposturarum, quas mendae, parum comminisci solent, detestatione alicubi natae sunt leges con ς0mmodae stitutiones veris pauperibus parum commoda: Christianaeque charitati,& rationis quoque legi parum consentaneae. Enimuero comperiuntur Respublicae, quae nullum omnino exterum men dicum admittunt, etsi de illius miseria aperte constet Aliae quae tales quidem ad aliquot dies admittunt,verum id cum tanta cau-.tione, tantaque de tota miserorum vita, statu, conditione indagine Minquisiitione, ut dubitare queas, satius ne siit, eleemosynarium aliquod subsidium ab eiusmodi loco expectare, an tam exactum non absque poenae periculo, sicubi lapsu aut a vero ata
errasse deprehensus fueris,examen subire: Alis tandem,quq alias, prout singulae in suo sensu abundant,in peregrinorum egenorum receptione leges lautiones adhibet. Qui omnia etsi bono zelo fiant, aut fieri certe queant, aliquam tamen iniquitatis speciem, prae se ferunt. Ecqualem nam inquis
EXPONUNTUR HIC BREVITER CAVSAE, ET
rationes, quaesuadere videntur, exteris mendicu non esse interdicendum introitum ciuitatum. PONO hic autem tanquam certum, Ioca publica, ut sunt viae regiae,ciuitates,oppida pagos etiam, si quidem ius Gentiunt
patere debent, spectemuS, omnibus ex aequo patere debere, nullumque eo iurisDςquς ἄν ix beneficio citra culpam priuari posse. Cum ergo exteri mendici,uti e uia deo tales, noxa vacent, Quandoquidem mendicare vel eius con- beneficio priua ditionis esse, ut nolis velis mendicare cogare, non est culpa, sed
N.h et , e . poena xe ponant illi nobis qua aequitate, commune illud iuris est ulpa, e lice beneficium , per sanctiones politicas exteris pauperibus adi-
98쪽
o, Ac ,1 eodem sere tendit, nunc ab hac terum ab il-r i liud nihil esse videtur, qu m
ciuoddam partiale exilium, seu peculiaris quaedam prosici aptio.
QVt sta etiam ciuitates, omnibus indiscriminatim pC OIem, clare quoque apertae esse debent nisi rsan deis eiusmodi aliud quandoque exigat opoenam exili nulli insonta si mirrogare licet; exteti autem mendici hoc solo nomine,quod sunt m g mendici,culpa carent Quandoquidem necessitate coinpellente mendicare nullum est peccatum; imo vero si humilitern patienter id tacias, magnuin apud Da vi meritum habet. 144 , undecunqtie ad natale solum ablegari, non esse veri nominis auxilium, attamen ita huc amandari, ut nusquam alibi admittaris, est quiddam vero exilio cognatum : Est nihilo- secius manifesta communis iuris violatio est, ut paucis dicam, magna quaedam insontium vexatio. Nam dum miseri illi iam ex hoc iterum ex illo, rursum ex alio loco vel oppido proi igantia: fit, ut in perpetua quadam peregrinatione versanteS nuia quam requiem inueniant, nusquam pedem figere audeant, aut
PRAETERE apud omnes re te sentientes in consesso est, nulli nortenta inferre licere, qui crimen morte dignum nullum admiserit at plurimi comperiuntur, qui in patrio solo nec habent, unde vivant, nec habere possunt. eiusmodi ergo, poenis vel minis, vel quibuscunque statutis intra patriae limites coe cere, aliud nillil est prorsus, quam innoxios contra omne iusis fas dira fame enecare. Qui ergo pauperes cogere volunt, ut in Nem p uperi- patriae fines sese contineant, simul quoque loci illius masti i'hidi PQ stratus cogant oportet, ut suos pauperes domi alant Athrico cietzzzacii Vc non succedet, vel non absque difficultate succedera nisi i Ρ' i O
N a Pr terquam quod cleemo na, extrema necessitate seclusa, de .:
99쪽
res sit quod ad hunckulum attinct,libera,ad quam proinde tua. lege nemo compelli potest, multi quoq; magistratus aliis magi stlatibus non subsunt. Qui autem non subest, alteriuS lege prenii ii 5 notest ut igitur in natali solo, necessario victu destituuntu ita, illum isthic, ubi nati sunt, nec habeant, nec habere queatis. nullis obstantibus legibus, libere ad exteras nationes' ciuita.
tes conferre se pommi. Qui autem taleS vexant, legumque sua rum seueritatem in illos exercent, videant quid , in qui est Dominus omnium, summusque pauperum Patronus, olim spondeant. ubi socorum PLANius hanc rationem explico Vt in eadem ciuitate coma ς0mpς tu' μ' periuntur diuites sauperes, inecessariis vita praenadiis plane de
ua zzar stituti ita in eadem quoque prouincia Sive ea inopia proueniat
tuςri non reis ex soli sterilitate, siue ex alia quacunque causia. Iam Vt ciuitatis Magistratus ciuitatis incolis, qui se alere nequeunt, nullo ulre terdicere potest, ne domo exeant,diuitumque ae dc elee mosynas rum causa adeant, nisi necessaria vitae alimenta domi manentibus hibministrent; ita etiam prouinciarum rectores, locorum sterilium incolis, ne extra victum quaerant, iuste inhibere ne quas quam possunt, nisi intra natale solum constitutis , de sum ptu necessario bona fide prospiciant. Cum itaque communiter id non faciant, quo iure, ne extra victum quaeritent, illi Inter dicitur ZQuo si nihil ex iis, quae hactenus retulimus, legibus illis
obstaret, adhuc graue magnaque consideratione dignum videtur, quod uniuersalis illa egenorum omnium aliunde aduenientium exclusio curio spitalitate, quae tantopere apud Omnes gentes senationes praedicatur, predicata eli semper, tantaque con
Ptentione cum in sacris tum in profanis quoque literis omni-b'Heu ser in diis commendatur Minculcatur,pugnat ut quae maxime. Nam,rim .ra nemo nescit, occupatur haec circa exteros iegrino praecipue, ita, i inter eos peculiari fauore illos coplecti solita est, tu tecto caeri
terisq; necessariis destituuntur. In domesticos enim benevoli liberales sumus verius, quam hospitales. Iam si vagos validosque mendicos excludimus, ut merito, si de illorum vitio certo costat, eosde excludimus; de vere egenos miserosq; nullos admittimuri
100쪽
ta u, .umulum iudicio debentur
' Di ici. scripturae, dum depauperibus agunt, nihil inter
. I Deut.io. 4 . Malibi paKim videre licet,pe-O Dii exterorum pauperum curam haberi volui. Simus pro inde liberales, hospitales in omnes, Minios praecipue, qui acisecra loca religionis ergo peregrinatum eunt. Nam quo Diabo Ius Oropriaque eiusdem organa infestius haec oderunt,co maiOri honores beneuolentia digni sunt, qui pietatis studio ciusmodi laborem suscipiunt.
DILVUNTUR EORVM RATIONES, VI SEM
lenitam huic oppositam m.gisprobant.
inter alia nullam Rempub aut civitatem ad externorum pati. perum curam,aut sustentationem Obligati Mox complures cum corporis tum animae quoque morbo per eluis Odi peregrinos in ciuitates importari. Postremo domesticis cindi cnissetis fieri vix pol se, nedum exteris S peregrinis,adeoque unum quemlibet intra sui vici, pagi oppidi, vel municipii fines consistere nadeque alimenta caetera,quae vitae necessatia sunt, expectare cie
si set sane haec apud eos, qui exsuperficie de rerum naturis statuunt, aliqtia Verum apud aequo cordatosque rerum aestita maiores,non admodum ponderosia.Nam dato;hanc vel illam Vel nullam quoque Rempub vel ciuitatem alienos pauperes alere lege aliqua teneri, hcc tamen exteris mendicis facultatem non adimit, alienas ciuitates adeundi, ibidemque eleemosynarum praesidia petendi. Aliud cst enim,stipem propter D Eula petere;