Laudes inopiae

41쪽

quas Telephus in idit, signifieare videtur; sed quam finitima haec sententia alteri sit, secundum quam pauperta ingenium incitat, declarat Elpetrae v. 373 ubi amsen in malum vertitur haec sententia): revia idoσκε δ' dubpuost pei κακ6v. Sententiarum igitur Euripidis, quas adhue attuli, nonnullae cum agoni Aristophane cogitationibus bene congruunt. Sed hactenus de his Euripidis sententiis ).λ hoc fragmentum e Polyido Sumptum est valde est d0lendum, qu0 de huius tragoediae tempore nihil scimus. Verba n0n una ratione Sunt tradita

ὀi ro συγγεvcς. 0cem συγγεvες eg praeferam; cf. etr0n. c. 84 ,ΠeSei0, qu0m0d0 0nae menti Soror Si paupertaSU.' aliae Euripidis de pauperibus cogitationes min0ris Sunt momenti. In fragmento I legimus civitatem, nisi e divitibus et pauperibus misceatur, conservari non posse

42쪽

ij λλους. 0 st diduσκη, ei pota di lilio UpYoυς iboIerat si ij δ' υ; Υπ' dii borepto dii, revia τε καὶ Πλουτου, εipae laevo Tae τε vaev pYa, xeipous de auroi. Opite igitur dives saetus non iam laborare vult deest enim ea, quae adhuc opificem ad laborem adduxit, cupiditas aliquid acquirendi. Neque magis paupertas opifici est utilis tum ei edunia, quae ad artificia Xercenda Si neceSSaria, d0est. Qua Platonis cogitatio ab agonis Senientia abhorrere videtur re vera aulem Sententiae sunt valde similes. talo enim opificibus pecuniam modi eam Optimam, neque Vero nil opulen-liam aut mendicitatem accomodalam esse putat. AriSiophaneSaulem, ut iam vidimus, pauperialem et mendicitatem disceritis; mendicus nihil, pauper non mullum, Sed salis habet 0cuniae. Similitudinem igitur quandam inter Platonis et Aristophani sententias intercedere negari non potest on parvi autem momenti

Quae verba si legimus, agonis Arist0phane rec0rdari possumus ubi pauperes plurimum ad 0minum societatem valere stendatur. Sed n0tandum est apud Arist0phanem de societate h0minum neque vero de c0nstituti0ne rei publicae agi ut apud Euripidem. Atque itidem res se habet nonnullis locis, ubi Euripides, cum ordinem h0minum medium illustrat de rei publicae ordine medio cogitat; sed h0 dici p0test sina ili 0d atque Aristophanem, uripidem pauperes a mendici discernere velut in Oresta v. 909 sqq. agricola quidam laboriosus et homini diviti inutilique et mendico I ponitur.

43쪽

tetur, praedieatur die illam de parentibus moris fabulam, quam a Diolim ac deplani okrales in Convivio p. 203 sq. amici narrat. Agitur hie de parentibus Amoris, Ephoros. Eros est Platoni impetuS, quo homo ad verum cognoseendum atque Omnia Onae pulchra adipiscenda impellatur') Quodsi i0lima moris pa-

44쪽

- 40 renies levia et Jopo esse exponit, hae sine dubio Platonis sententia est studium ea re Xellatur, quod egeStalem Sentimus, h. e. aliquid nobis deesse novimus, e quod tuam illius rei adipiscendae videmus. Similis aulem es Aristophanis sententia: Ρenia, egestas, homines ad labores cogi et ita, ut anilicia exerceantur, efficit. Via autem aliqua aede pauperi, cum miseriam effugere ludet, apparet. Nam sila in fragmento in erit aliquius tragi ei legimus, in 520 rag. adest'. ' arravae o ob q700vroseupi σκε novos. Atque Chaeremon tragicus similliser diei D. I):

In universum igitur Plato cum Aristophane Conspirat, discedit autem ab eo quod praeler inopiam etiam aquilalem viae reperiendae respicii Uterque autem inopiam mullum valere ad ludia excitanda latuit').

Iam in dialogo, qui δευσις inseribitur, demonstratur p. 22 Eiεpaera non Solum e re Xeilari, quod summum quoddam bonum

ad Ueclum adducendum nobis obversetur, sed etiam ea re, quod aliquid nobis deesse s0ntiamus. Sed tum in Convivi selion0mpoeli an invenimus, Secundum quam Epae illius est levius et Πορου. Atque ut hae in telione Platonem sententias alienas ad usum Suum OnVeriisse opiner, similitudine ad tueor, quae inter hune Platonis locum se Aristophanis sententias intercedit. Ita etiam Platonis 3 postum nobis est alii illam se vi gestalis salutari cogitationem quini saeculo atque quario Salis Olam fuisse ). Penias laudes, quae nobis in agone Plut oecurrant, aliorum cogitationibus praeparatas fuisse me salis Xposuisse spero. Facile autem etiam cogitari potes sophistam aliquem encomtum Penias

illo tempore composuisse 'Alque vidimus non pauca reS, Si formam rugonis spectamus, id neomium mos revocare laque

in conferas verba, quae ex Euripidis Supplicibus supra en0tavi v. 176sqq.

' Olopo a Diotima lo Viriri ὀος. filius ind0lis, mentis humanae n0minatur. Supris autem, cum de Mescripti0nibus cultus humani ageremus vidimu m0do necessitati modo indoli humanae maximas partes tribui Apus Platonem iti opoς, lo Mitriῆος et Πεvia apparent utraque igitur res hic locum Suum accipit.

45쪽

Suspicio illa, quae antea protuli, Aristophanem neomium aliquod Pauperialis in usum suum convertisse magis iam firmata esse nobis videri. Certius tamen quicquam constituere non possumus ).

Quoniam illas egestalis laudes, quae in libris temporis prioris

leguntur, absolvimus, nune ad littera poSteriores transeamus atque, num quid sententiae a me raelatae etiam in iis valuerint,

2. de laudibus sinopiae, quae apud Scriptore S, qui OSt

Αristophanem fuerunt, leguntur. Primum ad Mescriptiones cultus Orientis io Convertamus atque, num Demoerili vel Protagorae cogitationses ad litteras l0mporis posterioris alicuius fuerint momenti, quaeramus') Pro Certo

duas res tangere mihi liceat, etsi de eis certum quicquam dici n0npoSSe plane sci0. Quamquam Sine dubio auctor enc0mi imprimis facultatem suam defendendae rei vulgo vituperatae ostentare v0lebat, cogitari 0rtasse potest eum etiam seri consili quasdam pinione impugnare v0luisse. Crediderim enim auet0ri stendere in anim fuisse pisce n0 iure ab omnibus c0ntemni atque etiam ea de causa dem0nstravisse, muli meli0rem esse valetudinem corporum et animorum opificum qiarem hominum divitum. Animadvertendum enim est paupertatem in luti agone Semper cum artifigiis, cum cxvai eSSe coniunctam cI. V. 509 sqq. maXim v. 532-534 552, 553j. 0nstat autem ill temp0re artificia in c0ntempti0nem magnam venisse ei P0ehimanu, GeSch. de ant. Κ0mmunismus und 0Zialismus. 1901 t. II, p. 161 Sqq.). Atque quantopere opifices sint despecti, Xenophon Oecon. IV 2 0bis dem0nstrat Raruλυ 1aivovrat

Sed ad alteram rem transeamus. Iam P0ehiman t. II p. 3l6 quandam rationem esse inter sententias ag0nis Arist0phane et illas c0gitationes novas et turbulentas, quae Saeculi quinto et quarto multae in ortae, Xp0suit. De aequati0ne omnium b0norum tum disputatum esse ipsae fabulae Ecclesiagusae et Plut0s dem0nstrant et a Similibus cogitati0nibus etiam comoedias, quibus temp0ra prisca vel terrae beatae describantur atque illustrentur cf. Biri, Elpides, p. 19 sq), pr0fecta esse apparet. Cuiusm0di sententiis vanis turbulentisque fortasse laudes enias pp0sitae Sunt, quibus sine pauperibus artes Xercentibus civitatem Xstare non p0sseistenderetur Sed certius quicquam dicere non licet.' Valde d0lendum est quod non satis, quid Dicaearchus et The0phrastus peripatetici de initiis h0minum iudicaverint, perspicere p0ssumus Hoc e Irag-

46쪽

- 42 aulem habere possumus Democriti se initiis hominum seni sentias magnam vim habuisse ad pleuri doctrinam Epicum S ut in philosophia naturali Democritum est Seculus eliam deseriptionem illam ultus humani progredientis Suscepisse Videtur. Egestas autem, cui Demoerilus progressus onmes altribuit, nobis maxime in fragmento dedimo Diogenis Oenoandensis, qui fuit pleureus, oecurrit: ἴθσας apocis τε ag Ygvvrigavisi petat

xpovo arte procreat erunt: hoe loco rursus de Vi emporis agitur, qua res nobis illud Mosellionis agmentum sextum in memoriam revocat. Apud pleurum autem ipsum gestas invenitur in Dagmento 524 Us. p. 3193 est δε is v te iugiκ0is θεο ulpur Kal

mento Dicaearchi primo a Porphyri nobis tradito. F. H. G uelle II p. 22.3)colligi 0test Dicaearch persuasum fuit paulatim homines e vita simpliei ad cultum meliorem esse provect0s, Sed h0 ne illorum temp0rum prisc0rum, quia neque curi neque laboribus premerentur, beatiores fuisse statuit. Qua vitae priscae laude Dicaearchi 0gitati valde a Democriti vel Protagorae sententiis differt. aulum autem Democriti 0 trina in memoriam nobis revoeatur Si apud

Quo loco et paulatim h0mines esse provect0s et utilitatem alicuius IutSSe 0- menti legimus. Sed animum attendas ad vocem aruvoobvrες homines quid sit utile cogn0scunt ind0li igitur, menti humanae progressus a Dicaearch tribuitur. Dicaearchus uberius in libro, qui Biος Ελλο ος inscribitur de initiis hominum disseruisse videtur Theophrastum autem occasione data pauca de pr0gressibus hominum protulisse verisimile est ei PolitenZ, Charites ii Leo, p. 85 sq.). Qui homines prim0 fuisse miseros censuisse videtur: Porph de abst.

Iori se momenti est fragmentum quoddam mirum, quod The0phrasto attribuitur Phil0, de incorrupi mundi, p. 12 M): ικος ap pdλλυ ὀ ovaγκaio ev)ptorrois συvυ7repξai Gς cxva ae e loqλiκας ου iovo ori λογικst iuget et εμμήθ0Jo οἰκεiov, ολλὰ καὶ ori ' sive robrae ob guesi. Quibus ex verbis, si vere Theophrasti cogitationem reddunt, haec colligere licet secundum Theophrasti sententiam artium inventi n0n solum menti humanae ori oYi κῆ luget o si icθoJo Oiκ ov), sed etiam cuidam necessitati καὶ dri ' sive rourto οὐκ vemi tribuenda St; neque vero paulatim homines progrediuntur. Sed eodem fere tempore, quo homineS, etiam artes oriuntur. Ceterum de Theophrasti sententiis huc pertinen

47쪽

illud iustum esse dicitur, quod in rebus ad communem Vilam necessariis utile est neque dubitari potest, quin omnia Secundum Epicurum utilitas atque necessita effecerint. Similes autem Sen-10ntias nonymus Iamblichi in ii agm0nlo praebet ei. p. M. Quae similitudo Demoerilum quoquo simili modo de ortu urbisse l0gum iudicavisse fortasse testatur. Sed nobis, si Epicuri Mes initiis hominum doctrinam plane

CO OSeeroe volumus. Lucreti qui universum philosophiam Epicuream versil)us eXplieavit, liber quintus est pereensendUS, ubi descriptionem, quae eum Democriti disputatione valde congruat, poeta praebet e. inutis simplicibus rudibus tu homines paulatim provecti sunt ad meliorem statum, dux autem e magistra hominum in progrediendo ri apeia est quae matura ipSaeogenie eos ad Varia invenia prov0hil i. v. 1028, 9 a varios linguae sonitus natura Subegit mittere se utilitas expressi nomina rerum et v. 1354 Sqq.:

et facere ante viros lanam natura coegit quam muliebre genus; nam longe praestat in arte se sollertius est mullo genus omne Virile. In versibus inulem 1102 sq. naturam hominum magiSiraminVenimus praeterea in versibus 1 361, 2 a specimen sationis i insitionis origo ipsa fuit rerum primum natura creatrix et v. 1379 Sqq.: a liquidas avium voces imitarier ore ante fuit mullo quam levia carmina cantu concelebrare homines possent aurisque iuVare. Qua cum sententia bene conferri potest si agmentum Democriti 154a, quo homines diei discipulos animalium AESSe, Taevoi Upaeu, K0Kv0 ina stridovos, AEu bri κατὰ pili a si v Summi autem momenti Sunt ei Su 144 sqq. , quibus Lucretius deseriptionsem initiorum generis humani coneludit

48쪽

navigia atque agari culturas moenia leges arma via Vestes et celera de genere horum

praemia, delicias quoque funditus Omnis, carmina pietura et daedala Signa polire, usus et impigrae simul experientia montis paulatim docuit pedetemptim progredientes Si unum quicquid paulatim protrahit Hlas in medium alioque in luminis erigit oras. Omnes igitur gradus mullus progredienti in usum xpeiuvi. ad experientiam mentis areipav), ad aetatem omnia protrahentem xpovov referuntur ) AHibus inulem necessarii. Lucretius ut Democritus inneeli, delicias Videmus igitur Lucreti d0seriptionem in universum ad Demo erili doctrinam bene ionvenire. Quo aedius nunc Demoerilum talem deseriplionem cullus orientiserescentiSque protuliSSe, qualem antea ei tribuimus, latuemus. Ssed unum si addendum Lucretius, quamquam diSerie miseriam hominum antiquissimorum depingit, lamen eo non prorSuS

miseros uises iudicat. Bestia illo tempore homines lacerabant; neque vero homines iure permani quam hodie, cum nunc bellae navigatio homines calervatim consumant v 9S2 sq.). Maioris

aulem momenti sunt versus 9 sqq. olim homines, cum cibo indigerent, moriebantur, hodie mulli propter luXuriem pereunt olim nescii saepe rebus mortiferis vescebantur, hodie alteri homines alleris venena Comparant. Praeterea huc Speelant versus 999 sqq. Casae XSiruebantur, ignis inveniebatur, vestimenta facere homin0s in stipiebant subsequebatur autem hunc progreSSUmo eminatio hominum. Quo modo Lucretius, cum ullum humanum vituperat, novi aliquid in deseriplionem ullus orientis infert. Quae res mihi ab Epicuro addita esse videtur ad deseriplionem Democriteam. Nam optime hae vituperatio ad Epicuri se vita modica Sententias quadra conteras potissimum sententiam 29 i.

necessitas Significatur in versibus 1028 et 1354 natura suhegit, natura coegit vocem usus vel utilitas plerumque in libris Latinis pro voce peta invenimus Horatius qui in satira I 3 0nnullas sententias epicureas praebet, dicit v. 98 utilitas iusti prope mater et aequi et v. 10 pugnabant armis quae p08 labricaverat SuS. Sed negari n0n potest apud Lucretium utilitatem et consuetudinem magis praedicari quis necessitatem.

49쪽

A, Eliam TZ0lges ad Hes opera, Gaistorii Poeta min. r. l. IIIp. 59 hanc ullus humani vituperationem praebet ). Qui cultum orientem ita, ut cum Diodoro plane consentiat, describit, sed hominos igne cognit ei artibus inventis effeminatos esse praedicat, quam rem HeSiodus Pandora fabula depinxerit. Quam vituppi alionem gelgem e fonte Epicureo hausisse ordo statuit. Eliam Seneca in epistula 90, qua Posidonii de regno philosophorum Senientiam impugnat, ullum humanum, qui ultra re ad

Vitam Vere negeSSaria progressu sit, homines corrupisse iudicat

ei maxime g 10 193. Verisimillimum autem mihi est Senecae ea cogitationes, quas sententiis Osidonii opponat, se fonte Epicureo fluxisse Attribuam igitur hanc cultus humani vituperationem Epicuro, cuius ad praecepta ethica aptissima sit. Ouamquam etiam huius sententiae ansam Democritus dedit, qui iam artesneeeSSaria atque non necessarias diSerevisses i.

Nunc ad aemulam pleureorum, ad scholam Stoicorum nos ConvertamuS. Atque quid veleres Stoici de ulli progrediente iudicaverint, nescimus. Tantum conflat Aratum, qui Stoicorum doctrinam probabat, fabulam de aurea aetate praebuisse illam quidem, sed ita mulavisse, ut homine lum agri culturae operam dedisse Xponeret ei. v. 10 1113. Aeeuralius autem de doctrina Posidonii iudicare possumus. Quam doctrinam imprimis e Senecae epistula 90, qua auctor eum Posidonii sententiis pugnat, alque e nonnullis Ciceronis locis, quos ad PoSidonium referendos esse ali certum est, ut Tusc. V 5, 6 I 62 cognoscimus initio generis humani homines misseri vivebant, dispersi atque victu

neceSSario egentes, tum autem Sapientes homine e miseria celeros eduxerunt, unum enim in locum homine Congregaverunt, arte et

artificia invenerunt atque ea homines docuerunt. Secundum igitur Posidonii sententiam progressus cultus humani menti hominum quorundam debentur. Homines ii, qui maxime mens divina sunt praedili, aries invenire atque XCOgilare OSSunt. Qua in doctrina vim necessitatis vel gestalis non invenimuS,

y c0nter de hoc loco ea, quae 0rden. Jahrb. f. lass. Phil. Suppl. 1893, p. 11 sqq. ex OSuit.' etiam Dicaearchus simili 0do de pr0gressu hominum iudicavit, i. p. 41'.

50쪽

epistula intellegere possumus. Seneca enim nusquam necessitatem vel gestatem commemorat. Qui, cum Posidonii sententiam, secundum quam philosophi mullas artes invenerunt, impugnet, haec diei 163: simplici cura conflant necessaria in delicias laboratur non desiderabis artifices: Sequere naturam illa noluit esse districtos ad quaecumque nos cogebat, in Struxit . Quae Verbas legimus, quaerere nobis licet, cur Seneca, si in osidonii doctrina peia inVenerit, ei non obteial: , Tu ipse necessitatem philosophis fuisse causam artium inveniendarum censes. Cur igituriis elim rerum non necessariarum inventionem tribuis 3 seque aliter ros se habet g 18, ubi Seneca dieii: modus enim Omnium prout necessitas erat . Quibus verbis ense a Posidonii cogitationem impugnat ergo apud Posidonium necessitatem omnia seliteisentem non invenit Praeterea autem animum allenda ad haec Verba 35): illo rudi saeculo, quo adhuc artificia deerant se ipso usu discebantur lilia μ; eliam haec Verba, Secundum quae paulatim res utiles usu ab hominibus discebantur, Posidonio oppo

Vidomus igitur in doctrina Posidonii pεia vel studYKri magnam vim habuisse veri dissimile esse. Quae opinio locis illis Ciceronis probatur. Sed aeger Nemesius vo Emesa, Berol. 1914, p. 123 etiam apud Posidonium peia mullum aluiSse senset Qua de aeger opinione nonnullis Verbi agam. Nemesium in libro ,περ Φυσεως vstpωπου Saepe SententiaS Posidonianas praebere Jaeger Ostendit. tque etiam descriptionem brevem vitae antiquisSimae miserae et ullii Orientis, quam Nemesius exhibet p. 50, -52, Matthaei), Posidonio aeger altribuit. Qua in deseriplion Nemesius primum homines antiquissimos neque a tempestalibus vel frigore vel bestiis se tueri neque