De Romae veteris muris atque portis

31쪽

scimus aliunde, ubi Caesari P0gus structus sit. Sed accedit Liv. Epit. lib. CX I. Caesaris corpus quum in Campum Murtium ferretur, a plebe ante Ilostra re malum est. et Serv.

ad V i r g. Λ en. VIII, 363. Quis enim senorat, Regnum, ubi

Nina habitor est, in radicibus Palatii finibusque Romani fori esse γ Denique Atrium in iisdem nominat partibus, contra puteal Libonis, iuxta princeps rei publicae tribunus, Fest. p. 333 Milli. Scribonianum apJpellatur anto atria sputeal, quod fecit Scrylbon ius.

Non est obscurum, quem locum Regiae Servius definiat. Subiacet Palatino, qua sori latus meridianum in ipso montis angulo desinit. Nam quod Λmbros chius e verbis Servii: in sinibus tori Romani sibi visus est esseere , ut in transverso limite, ubi ducta a templo Faustinae ad Palatium linea orientem versus sorum suitur, clivum Capitolinum contra suerit 'μ), id quibus defendi possit rationibus, sateor me prorsus eSSe ignarum ; tum enim necessario concedendum foret, Regiam ab aede Vestae platea intercurrente diremtam suisse. Nam in meridianos ori latere suisse viam, cuius apud delubrum Vestae in Sacram iam exitus esset, neminem puto fore qui neget, ac si neget re ipsa consul abitur, quoniam duobus locis, tam inter basilicam Iuliam et columnam Phocae,. quam ante trium columnarum quod dicitur) aedificium, egestis ad solum antiquum ruderibus ipsa delecta est platea silice strata. Non fuit proprium huic viae nomen, nisi quod pars Sub Veteribus esse dicebatur; reliquae templorum nominibus appellabantur paries: ante Castoris, ad Vestam et sim .; nemo autem persuaderi Sibi patietur, non fuisse hanc fori partem recta via cum Sacra coniunctam. Cae-24 Nec minus errat Bun senius, iisdem in sori limilibus sanum ἰρῶονὶ suisse Divi Iulii statuens, quum disertissime planissit neque

32쪽

- 28 terum is ipse, qua exitus erat a soro in Sacram viam. sornicis Fabii locus suisse videtur, de quo dicam , p0stquam S u mma Sacra via quae fuerit explicavero. Ergo quum diremtam suisse a delubro Vestae Regiam media interiecta platea omnium minime credibile sit, fieri non potest, quin in eodem sori latere, quo Vesta, illa quoque luerit, et in ipsis quidem, ut Servius narrat, finibus sori, quum paullo propior Castori aedes Vestae esset. Huc igitur, ad ipsum sori

exitum pertinuisse Sacram viam, Varrone maxime atque

Festo testibus longe certissimum est. Quorum prior L. L. V, 8. p. 52 Sp. haec tradit: Cerotiensis a curinarum iunctu dictus Carinae, post ea Corionia, quod hinc oritur caput

Sacrae viae η ), ab Sireniae sacello quae pertinet in arcem, qua Sacra quotquot mensibus foruntur in urcem et per quam augures ex arce profecti solent inamurare. Huius Sacraeriae pars haec Sola Du o nota, quae cSt a toro eunti primor o clivo. Ita postrema verba secundum Floreus tui codicis

Victorio teste) scripturam edidit Spengelius: ego quid verum sit dubito, siquidem Bunsenius in Florentino squem innuere videtur)nit esse proximoro B chr. d. St. n. t. I. p. 693.). Caeleri plerique etiam Lips.) primoro vel primore fragmentum Casin ense

primoto teste Λmbroschio) Vel etiam .proximo. Bunsenius vero et Ambros chius corruptam illam Florentini scripturam cupidius arripuerunt, unde alter coniecit Scribendum: proxima sacroesino, alter proximo regiae citro. Ac de pri ire quidem Bun- seni ij coniectura, non opus est amplius addere quidquam, quum

certissimum Sit, Sacrum illum clivum, errorum gravissimorum

causam, ipsam eSSe Sacram viam *'. quam vero Λmbroschius proposuit emendationem p. 83.), ea inepta quidem non est, nec lamen necessaria. Videtur autem in hac scripturae varietate

2 b) Quam obscura sit hic Varronis etymologia animadvertit Odos r. M ii H er u s Bolliger, Archaeo l. v. Nunxt. p. 8l.), qui postea in editione

Varronis, Turnebum secutus, scripsit Cerotia, a que obscurum nomen. Fortasse de caerimonia cogitavit, unde Cerioniae nomon ortum esset.

Neque enim est quidquam tam absurdum, quod isti non liceat obtrudere. 26) Quod egregie demonstravit Ambros chius, p. 78 ss. Nempe clivum Sacrae viae, qui est a soro ad arcum Titi p0etae sacrum Aivum vocarunt. Hor. Carni. IV, 2, 35. Martiat. I, 70, 5. cf. II or.

33쪽

- 29 plurimum habere auctoritalis primoro vel primore, levissimae

notae est proximo, quorum tamen utrum recipias, non mullum

refert. In corrupto illo proximoro habes utrumque primoro. Videamus igitur, quae Varronis sit sententia. Dixerat Sacram viam longo tractu a Sireniae sacello pertinere usque in arcem; neque lamen, ait, lota haec Via vulgo Sacra pii taluresse et appellatur, Sed ea tantum pars, quae a suibus sori

seunti enim a foro de eo dicitur , qui relicto soro per Sacram viam pergit) primore dirigitur clivo. Iam qui sit iste clivus, ob

scurum minimo est: nimirum is, per quem a foro inde ad Titi arcum ascenditur; post enim arcum alter est clivus, quo rursus descenditur in amphitheatri convallem. Quem igitur primorem dixit Varro, is est anterior eunti a sol O ; qui post arcum est, ea etiam Sacrae viae pars crat, neque tamen vulgo ita dicebatur. Iam si a soro ad summa iugi eXlendebatur, quae vulgo putabatur Sacra esse na, melius consultum vides esse eius longi ludiui, quam praeoccupati salsis de regis domo opinionibus nun- senius et Λmbroschius in miram brevitatem contraxerunt pr).

quod esse salsissimum libi persuadebis vel sola Horatii salira

lecta. Λpparet enim, poetam cum garrulo illo, qui lateri adhaerebat, Salis magnum spatium permeasse, quum ad Vestam laudem perventum est. Praeterea in Sacra via, et in ea quidem parte quae Summa dicebatur, Scimus poma venire solita quasi forum pomarium) '), unde ampliorem locum suisse colligas

27ὶ Λiubi schii tabulam si spectes, eonestiles inter literas II et F etiamsi ea tu ipso viarum angulo ponatui' longitudinem maiorem nouesse quam CL ad summum passuum. A foro ad arcum Titi plus puto esse

quam allorum tantum.

28) Varro de re rust. I, 2. μι tu os inquam pomaria summu Sacra via, tibi poma veneunt. Ovid. Λrt. ain. II, 265. Ituro suburbano poteris tibi dicero missa, Illa Dei in Sacra sint licet emta via. Inter Priapeia, Λ u i h o l. I. a t. n. lsas. Quoi quo tibi posui tamquam vornacula poma, Do Suora nulli dixeris esse via. Eodem reseruntur Prop. II, 2έ, ll. Et modo paDonis cauilao flabella superba , At manibus dura frigus habere pila,

Et cupit in ratum talos me po* ero Dburn OS, Quaequo nitent Sacra vilia dona via. uuamquam me dubitare sate0r, an potius omnis ille elegantiae appa-

34쪽

neque dubitaturi de eo fuissent uv. dd. , nisi repugnare existi-inassent, quae de sinibus Sacrae viae accuratius docet Fes t iis. Qui tantum abest ut adversetur nostrae sententiae, ut ipso teste vincamus necesse sit. Scribit autem haec p. 290 Milli .: Sacram viam quidum oppellatum osse existimant, quod in ea foedus ictum sit iriter Romulum ac Talium . quidum, quod eo

itinere utantur sacerdolos i lium Sacrorum con sciendorum causa. itaque ne eatenus quidem , ut vulgus opinatur, Sacra

appellanda euet a noxia ad domum Regis Sacris uti, sed etiam a lio is domo ad sacellum Stroniae ei rursus a Legia usquo in Arcem. Λpparet Festum, aut polius Verrium ante oculos habuisse, quae Varro tradiderat, et quam ille viam dixerat esse a foro eunti primore clivo, eam desinire commemoratione binarum aedium utrobique in exitu viae Silarum, Regiae et domus Regis sacrorum. Quorum locorum prior ubi sit scimus, Regia scilicet in sinibus sori nomani: alter ubi fuerit nemo diserte narrat; nisi pr0cul a Regia fuisse certum est, quum inter hanc et Regis domum tota Sacrae viae, quae vulgo dicebatur, longitudo directa fuerit. Nihilominus uv. dd. paullo inconsultius sibi persuaserunt, domum Regis sacrificuli cum delubro Vestae coniunctum eiusque suisse partem; quo factum est, ut omnis Festum explicandi et probabiliter de locorum situ statuendi ratio tolleretur. Λllamen si quaeras, quo argumento ita

Statuerint, neque eta sacrorum genere quidquam cauSae erues, neque ullo certo testimonio rem stabili lana reperies; nam quae

apud Servium leguntur ad Λ en. VllI, 363. domus enim in qua Pontifex habitat, Regia dicitur, quod in ea Rex sacrisculus habitare consuesset, ea ab ipsis illis iure repudiautur,

ratus in Sacra via venalis fuerit, quo fortasse spectant illa ovi dii, Amor. I, 8, 99.

Munera praecipue videat quae miserit alter: Si tibi nil dederit, Sacra roganda via eSt. Certe in eodem loco coronae erant venatos: Ovid. Fast. VI, 783. Lucifero subeunte Lares delubra tulerunt, uio ubi si docta multa corona manu. Larum autem sacellum in summa Sacra via fuisse scimus. Nempe in his locis, aut certe vicinum fuit olim Forum Cupedinis, de quo Varro L. L. V, 32. p. l48 Sp. 4d Cornela Vorum Cupedinis , et paullo post: p. Ibl. inter Sacram viam et macellum editum Corneta.

35쪽

- 31 ut quae Verrii, locupletissimi testis, verbis prorsus contraria

sint ''). Nempe lola mali errorisque causa quaerenda est in

famosissimo illo Cassii Dionis loci, LIV, 27. , ubi de Λugusto haec: ἐπειδὴ τε του Λε Πίδου μεταλλαξαντος αρχιερενς

απεδειχθη και δαι τονθ' , . si oυλ' /ιτισα loca armo ν λ θε - λζσεν, Ουτε υ αυτον Προς σεσθαι ετ η, κcιὶ ἐγκειlιενων οἱ frui soran τε και ἐξῆλθεν ἐκ του συνεδρίου , καὶ Ουτε ἐκεiνα ετ ἐχυρω I, ουτ οἰκιαν τινα δη/ιοσίαν ελαβεν, αλλ ἰtιερος τι τῆς εαντου, οτι τυν αθλιψεων ἐν κοινω παντως οἰκεῖν ε χρῆν, ἐδ/ημοσίωσε. τὴν it ἐντοι του βασιλεως των ἱερ ῶν Tαiς αε παοθενοις εδωκεν, ἐπειλὶ ο 0 τοιχος ταῖς οἰκήσεσιν αυτων ἰν. Quorum summa haec est: Pontifex maximus creatus noluit Λugustus in domo Pontificis publica habitare ; et quum lamen habitare in publico Pontificem maximum oporteret, suae domus partem publicavit: domum vero negis sacrorum virginibus Vestalibus concessit, quia contigua earum habitationi erat. Haec si conseras cum iis, quae Verrius docet, intelliges, rem admirabilem sano prodere Dionem: conliguam

o uoroιχον) suisse illimum Regis aedibus virginum. Quid enim Virgines Vestales num credi pol est ullo nisi proximo Vestae

loco habitasser quid quod Λ trium ipsum planissime dicitur habitationi iis suisset Plinius quem locum ipse post Lipsium

Λmbroschius laudavit), epist. VII, 1 l . Anxit me Fanniuet aletudo. Contraxit hanc dum assidet Iuniae, Pirxini Vmstali, sponto primum, est enim .nis, deinde etiam exauctoritate pontisicum. Num vir ines , quum vi morbi atrio

Veglao coguntur excedere, matronarum curae custodiaeque

mandantur. Neque aliter Gell. I, 12. Virgo autem Vestalis, simul est capta atque in atrium Vestase deducta et pontificibus tradita etc. cf. Serv. ad Λ en. VII, 153. - Rem, mehercle, prodigiosami Propter aedem Vestae suisse virginum domum ;item propter aedem Regiam ; inter hane et Regis sacrificuli domum totam interiectam fuisse Sacrae viae longitudinem, nihilo lamen minus Regis domum habitationibus virginum fuisse con-

29) Illuc corrigas licet, quae scripsit Goe ti l ingi us niim. Fluats- vers. p. l86.), quem virum egregium in Nardiui commentis acquievisse adeoque fidem habuisse Servio, iure mireris.

36쪽

- 32 tiguam communesque cum iis habuisse parietest Λtqui video

haec in rerum natura tria esse: ut aut Virginum domus a Vesta longe fuerit remota; aut Regis domus propter Regiam; aut d Dique, ut ea, quam virginibus concessit Λugustus, non fuerit Regis domus. Quorum primum et secundum nec fuisse, neque esse potuisse demonstratum est: restat, ut aliam , quam Regis, a Dione dici domum concedamuS.

Neque vero ei, qui libero a praeiudicalis opini0nibus animo Dionis verba legat, dubium esse potest, quin ea ipsa suerit causa, ut domum illam virginibus permitteret Augustus, quod domum Pontificis maximi, Lepidus ubi habitaverat, sibi habitandam accipere noluit. Hanc igitur Virginibus datam esse, Statuamus oportet; lum Vero quaerendum est amplius, quid sit, quod Regis sacrorum suisse Dio tradat. - Cum in codicibus

Dionis sit: του βασιλέως et ω ν ἱερέων, videri possit Diopropter Regia e n imen, quae habitatio esset Pontificis maXimi,

hunc ipsum ita appellasse, quamVi S paullo ante αρχιερεα consueto nomine dixisset. Neque tamen opuS eSt, eo ut confugiamus; ita potius rem eXpediendam censeo. Fieri p0tuit, ut, postquam Politiscis maximi habitationem in suam domum tui peratoriam transtulisset Augustus, Regis lamen habitatio eadem quae antea esset, neque cum Pontisce Rex in Palatium migraret. Ex quo vero Neroniano incendio omnia huius regionis aedificia ad solum deusta suerant, tolumque illam partem urbis, ubi domum Regis necesse est suisse, aurea Neronis domus occupaverat, negi quoque alio loco habitandum fuisse manifestum est. Λn Regia, quae eodem incendio cum ipsa Vesta perierat, ad prioris exemplum restituta fuerit et quousque manserit loco negiae nomen, incertum est. Nam qu0d Plinius XIV, 8, 18. Al

xandri quoque, ait, Magni tabernticulum sustinere traduntur solitae Statuae, ei quibus duae ante Martis Ultoris aedem dicatae sunt, totidem ante Regiam , eo certe nihil proscimus. Quot enim idem scriptor commemorat pariter monumenta, quae illo temp0re simul omnia periisse certum est. Λt meminit Re

37쪽

- 33 - ἐπι τὴν Ῥηγειαν δυ καλου/είνην κομίζει κ . et 'λ. Recle; sed quantum in his sit subsidii intelliges, si c0nsideraveris , pleraque a Plutarcho in his quaestionibus proposita non esse ab ipso observata, sed e Varrone quem saepius laudat) aliorumque scriptorum lectione petita; raro se ipsius rei testem fuisse significat, addens δει νυν Vel μεχρι νυν. quam diligens vero in his fuerit auctor, inde apparet, quod idus Decembres nominat, quum Octobribus ea sacra facta sint. V. Paul.

Diae. p. 8l Mull. Fest. p. 178. Plus momenti inesse poterat videri verbis eiusdem scriptoris, Rom. 18. εωσαν Onίσω τους Σαβινους ἐπὶ την νυν 'I'ηγειαν προςαγορευο ἐνην καὶ το τῆς 'Eστίας ἱερον. Tum quod Λppianus narrat, D. C. II, 148. ενθα τὰ παλαι Ῥωμαίοις ἐστὶ βασίλειον. Soli ii. I, 2I. propior aedem Vestae in Regia, quae adhuc ita appellatur. Quibus omnibus qualibuscunque fidem

non derogarem, si vel uno loco Ilogiae nomen cum suae aetatis facto coniungerent, nec tum demum eam nominarent, quum de

iis scribunt temporibus, quibus quin suerit Regia nemo dubitat. Itaque sit, ut ipse Dio, quem nego Regiam noSse, eius meminerit, Iulii Caesaris tempore homines in Campo Martio immo

ω σαν καί γε αἱ κεφαλαὶ αi ῶν προς το si α σ ί λ ε ι ο νύνετεθηοαν. Nimirum ita in libris scriptum repererat. Nisi

porro Martialis de negia laceret, eius loco commemorans virginum domum I, 70, 3. : vicinum Castora canae Transibis Vestae rirgineamque domum; nisi denique scirem etiam post Plutarchum, quum Pacis templum arderet, Vestam conflagra SSe. Enimvero est hic scriptorum sero , qui procul Roma aut Sera aetate Scripserunt, mos, ut quidquid in antiquis libris traditum reperissent, id fideliter perscriberent; quare mainime cavendum, ne ipsorum aetate suisse, quaecunque ab iis commemorantur, existimemus. Testatur Dionysius, ante suam aetatem Cloeliae

30 Vulgo Ῥῆγειναν. Rectius scripsisset γγιαν sive 'P17γίαν , quorum prius ex coniectura receperunt Cora es et Sin te uis Rom. 18. Ubi quum omnes libri pariter habeant 'Pχργειαν, nescio an nihil mutandum sit.

38쪽

σίον οἰκίας γενομόνης Hyανίoo v. quod non impedit Servium, quominus seribat ad Λ en. Uu, 646. quam in Sacraria hodieque conspicimus 'in). An igitur credamus, eum I egiam novisse ad sua tempora superstitem. quando ad V. 363.

dicit: domus enim, in qua Pontifei habitat, Legia dicitur quod autem dixi Martialis versibus me commoveri, pro

Regia virginum domum nominantem, fortasse milii Oppones auctoritatem Plinii, testantis Domitiani tempore Regiam fuisse epist. IV, 1 I.: Num quum Corneliam Maximillum hestalem

defodere vivam concupisset, ut qui illustrari saeculum suum ius modi exemplo arbitrar tur, Pontisicis maximi iure, seu potius immunitate tyranni, licentia domini, reliquos pontisices non in Rexium, sed in Albanam villam convocarit. Nec minore scelero, quam quod ulcisci ridebatur, absentem inauditumque damnarit etc. necte; sed eandem Regiam virginum domum suisse dico, quo convocandi ponti lices erant, ut praesens causam Cornelia diceret. Hinc mihi persuasi, Dionis tempore Regiam nullam suisse, cuius locum occupaverit domus virginum Vestalium; aut si qua

superstes suerit Veterum Sacrorum umbra, nominis tamen magis magisque obliteratam esse memoriam. Quapropter Dio, quum ipse Regiam non nosset, multo minus autem Regis domum

cuius praeterquam apud Festum ne mentio quidem fit usquam), attamen apud Romanos scriptores illam ab Augusto virginibus permissam inveniret, facile adduci poterat, ut Regiae nomen verteret in οἰκίαν του βασιλέως, Sive causam donationis perspexit , sive nescius ipse relata ab aliis in suas historias transcripsit. - Fuisse autem in Regia Ponlisicis maximi habitationem Ambros chius negavit quidem , haudquaquam tamen iis ratio uibus, quibus me quidem perpelleret, ut de communi omnium Sententia decederem, qui ita semper existimassem , fuisse eam ab antiquissimiS temporibus deorum cultui consecratam, Sed ad

3l erissime monuit Clau senius Aeneas u. die Penaten. II. p. 745. , verba liaec esse alicuius Annalium scriptoris.

39쪽

- 35 iunctam habuisse domum Pontificis. - Equidem Servium multo graviorem testem habeo, quam prima fronte videri potest.

Quum enim dicit: domus, in qua Pontifex habitat, Regia

dicitur, quod in ea Rex sacrisculus habitare consuesset, alterum salsum esse necesse eSt. Apparet autem potuisse cum

nomine Ilegiae adduci ut crederet, Ilegis ibi domum suisse; at Pontis ei ut eandem habitationem suisse diceret, nulla erat in nomine causa. Quemadmodum igitur in posteriore scholii parte

error manifestus est. priorem puto esse verissimam et e limpido sonte haustam. - Neque denique aliam ob causam, quam quod

Pontificem Maximum iuxta Vestam habitare oporteret, aedem deae ex S. C. in Palatio factam et cum domo Λugusti coniunctam esse puto; qua de re Ovid. Fast. IV, 949. Aufert Vexta diem. cognato Vesta recepta ratLimin . sic iusti constituere patreS. Phoebus habet partem, Vestae par S altera cessit: Quod superest illis, tertius ipse tenet.

et Metam. XV, 864.

V staque Caesar os infer sacrata Penates, Et cum Caesar a tu, Phoebo domestice, Vesta.

Cf. praecipue Fast. III, 4l9. et Lipsium do Vesta cap. 4. Huic Vestae in Palatio aedi locum crediderim iunctum fuisse, in quo exinde si eri solitum sit, quidquid sacrorum a Ponti scemaximo obeundum esset in Ilegia. Nam quod apud Suetonium, Λug. 76. scribit Augustus, in Ilegia se suisse, ea

epistola quo tempore Scripta sit nescimus. Postremo ad Ilegis domum quod attinet, non potuit sapientius de ea statui, quam tactum est ab Λmbros chio, qui suspicatus est, aliquam priorum regum domum datam esse Ilegi sacrorum. Quo nihil potest esse accommodatius origini sacerdotii Liv. II, 2. , neque convenientius loco, in quo fuisse eius domum post ea, quac di Aimus, haud dubium est. Vidimus enim, a arrone Sacram viam anterioris clivi spatio terminari, cuius eam partem, quae proXima esset arcui Titi, summam esse dictam , necessario intelligitur. Verrius aulem hanc, quae Vulgo diceretur, Sacram viam inter Ilegiam et domum Ilegis suisse d0cet, quare Ι egis domum in summa Sacra via suisse necesse

40쪽

- 36 est. Λt suo in eodem loco non unus veterum regum habitasse traditur. Sol in. I, 23. iancus Murcius habitavit, in summa

Sucra via, tibi a d S Larum est. quocum cs. Monuin. Λn

stis locis Tarquinii Prisci domus suit. Liv. I, 41. habitabat enim rex ad Io is Statoris. Solin. I, 24. Tarquinius Priscus ad Mug onium portam, Supra Summum Novam viam. Denique Superbi quoque regiam eodem loco fuisse narrat Plinius XXXIV, 6, 13. , ubi de statua Cloeliae: E dioerso Annius In fialis , equeStrem, quae fuerit contra Io Dis Statoris a domin restibulo Superbi domus, Vuloriae luisse Publicolae consulis filiae stra dili. Fuit autem statua Cloeliae in summa Sacra via, unde apparet etiam Iovis Statoris aedem huic fuisse vicinam. Liv. II, la. in summa Sacra riu luit posita Dir o insidens equo. Utrum vero ad laevam, an ad dextram venienti a soro fuerit Regis domus, non ausiin ossirmare. Iam restituta Sacrae viae iusta longitudine, intelligitur, quam facete et commode summae Sacrae viae mentionem secerit Cicero p. Planc. 7. Quaerit ibi orator, quid causae sit, quod Laterensis Plancium potissimum insectetur, neque queratur de caeteris competitoribus: IIoc tamen miror, cur tu huic potissimum irascare, qui longissime a te abfuit. Equ dom, si quando, ut si, iactor in turba, non illum accuso, qui est in summa Sacra via, cum ego ad Fabium fornicem impellor, sed eum, qui in me ipsum incurrit atquo incidis. Longo enim distantia loca, ut apta comparatio eSset, nomina Pio portuit. Simul autem colligas ex hoc loco, fornicem Fabium in eo latere sori suisse, ubi erat Vesta; quem Si posueris in adverso latere ubi templum Faustinae), ut flexa in angulum ad eum perveuerit Sacra via, tota res claudicat et vacillat. Atque illo in loco fuisse aperte demonstrant scitolia ad Cic. Λc t. pr. iii Verr. 7. Videt ad ipsum fornicem Fabianum Verr m. Ibi primum Pseudo-Λs conius: Fornix Fabianus arcus ratiuita noxiam in Sacra via a Fabio cenSore conStructuS et . Deinde schol. Gro nov. Arcus est prope V tam . atque alter scholiasta, praeclare locum desiniens: Sucram Og redientibus viam post templum Castoris. i. e. ubi transieris aedem