장음표시 사용
251쪽
Applieatio ad fidei nostrae mysterii
1s OEDIPI AEGYPTIACI TEMPLUM ISIACVM
primum illum archetypum intellectum significare volunt; quod hieroglyphicum alibi interpretabimur. Hinc tot multiformes Deorum ima gines, ac simulachra ; quae quidem nihil aliud, quam multiplicem Dei virtutem, liuersis animalium proprietatibus adumbratam notant. Distrahitur igitur Osiris in partes, cum per ignorantiam, intellectusque caliginem, Deum cum rebus creatis confande udo, rebusque corporeis applicando, id quod ei non conuenit, nec conuenire potest, tribuentes, Velu
ti ex toto in partes distrahunt. Siquidem recte Plato dicit, Deo plurali
tatem nequaquam conuenire, cum omnia quae multitudinem important, ab unitate recedentia, tanto sint imperfectiora, tantoque peiora , quanto ab ea magis distiterint. In arca Osiris concluditui a Typhone, cum intellectus hominum terrenarum, ac carnalium rerum cupiditate obscuratus, coelestitim rerum, diuinorumque amori, contemplationi nuntium mi
tens, sibi ipsi obstaculum ponit, seque incapacem facit ad diuinos Osiridis
radios percipiendos. Quaeritur autem Osiris perditus per Isidem , & inuentus mutilatusque in integrum restituitur, hoc est, per veram sapientiam & amorem, cum sistris, id esst, crebris laudum canticis, inde in creaturis, veluti per partes quasdam disperius, recollectus, ac in vera fido
adoratus, unitati suae restituitur. Quo facto mox ingens menti exoritur iubilus, quae per AEgyptiorum caerimonias non inconuenienter in celebri illa ri repraesentantur.
Atque ex hoc discursu patet, quam haec concinne & fidei nostrae mysterijs adaptari queant. Quid enim aliud Osiris indicat, quam Solem, illum aeternum, intellectum primum Archetypon, vitam primam ac foecundissimam, patrem illum maiestatis prorsus immensae, qui intelligendo seipsum,& in seipso tum omnia, tum perfectam totius sui,& omnium perfectionum notionem concipiendo, producit aequalem, plenam , persectam, &consubstantialem sui imaginem, ac vitam , & quoad naturam indistinctam ideam, quod est Verbum Patris, & Sapientia aeterna, repraesen rata per Isidem. Vtriusquς autem virtute consubstantiali producitur rus, id est, admirabilis illa Mundi machina, absolutum pulchritudinis&porsectionis eminentissimae exemplar. Quod Hebraeorum secretiores Theologi in I. Gen. confirmant, asserentes per a , hoc est , Aleph per Beth creasse Mundum , id est, pater per filium. Explicat ea clarius Pi-ςu in Heptaplo suo in voce , quod mathematica quadam Cabalisticae disciplinae resolutionis methodo hunc essicit sensu, nandi an id est, Pater in filio primipium, quieteni,' O n nm ann m s creauit caput, ignem, fundamentum hominis magni subintellige Microcosmi θ'dere bono. Quibus nihil aliud insinuatur, quam admirabilis ille trium Mundorum, Angelici, magni, L parui pulchra quaedam analo gi sibi correspondentium ordo, dispositio, ac concentus absolutissimu gDiuinae Triados exempl/r simillimum ; dum ad trinam hanc imaginem, ire. in Mundo Angelico exhibet Hierarchias, in qualibet tres ordines . In maiori Mundo tria spatia, elementare, sydemum, empyreum , tribus qualitaribus, figura, luce, motu distincta. In quovis composito mi to-
252쪽
SYNTAG. IL DE POLITICA AEGYPT. ass
ue, materiam, formam, VirtUtum in omnibus mensuram , numerum iapondus, praeterea principium, medium & finem . In Microcosmo videlicet in teipso, memoriam, intelligendi vim,& voluntatem; in scientiis, naturalem, rationalem & moralem facultatem ; in qualibet Triadti in serie, primum, Dei potentiam per Osiridem repraesentatam , secti radum, sapientiam per Isidem; tertium, amorem, Spiritum videlicet illum n 'nes,,9 incubantem aquis, AEgyptiace ac foecundo illo Diuinitatis suae flatu Mundum foecundantem, adornantemque utriusquo irtutem, qua Horas productus est, commonstrat. Sic inuisibilia Des peν ea, quae factasunt, conspiciuntur. Pater igitur aeternus cum Filio suo retemna sapientia inenabili gloriae maiestate refulgens, cum maiori Mundo Producto, minorem seu Microcosinum hominem ad imaginem & similitudinem suam creatum, ac omnibus gratiae & naturae talentis insitu ciunta, eius veluti praesidem introduxisset; ecce Typhon , qui iam ob suam in Deum rebellionem, omni gratia Sc luminis splendore priuatus , Una cum
asseclis suis & consae deratis Titanibus in abyssum erat datus, inuidiae, rancoris ,& indignationis plenus, vindictaeque repetendae percitus cestro, Osiridis gloriam, nullis non machinamentis euertere pertentare coepit.
Erat autem c ut Apollodorus scribit I pbon formidandus pel solo a pectu ,
horroris imago . I unc enim inu sitata quadam humara Llaturae formά, ita ut omnium montium cacuminibus altior esse videretur, apparebat. Sed caput saepe mmero a stra pertingebat , manu eius altersi in Hestertim ; altera in Orientem usque pertingente. Ex his centum Draconum capita eminebant; tu cruribus maximas viperarum ille stiras continebat ; quarum volumiua ad amerticem ipsu via, 'sque extendebantur . Talis itaque Typhon humani generis hostis contra Osiridem, & supremum Iouem ibat, hisce malevolentiae, inuidiae, malitiae, ac summae peruersitatis symbolis depictus, candentes in coelum iaculans lapides, cum sibilo virulento, & boatu horribili, magnam ex ore ignis procellam eructans, cum frustra supremum Numen lacesseret, fraudulenta quadam ac callida ad inuentione, Osiridem in arcam conclusum, post in frusta discerpsit; quo facto in Horum quoque filium iram exercens, interfectum in mare proiecit. Sed qyrid sibi haec velint, videamus. Conditus est Osiris in arcam, cum protoplasti parentes maligni Typhonis persuasione inducti, legem diuinam transgressi sunt: quo facto, teste D. Augustino, e lucis filijs, tenebrarum fili j facti sunt, humanusque intellectiis,
qui admirabili quodam gratiae fulgore coruscabat, in extremam is norantiam, coecitatem, errorumque caliginem delapsus, ac quasi lethaeo quodam in toxicatus poculo, cum Dei, tum omnium coelestium obliuionem incurrit. Porro non cessauit hic Typhonis saeuities ; corpus Osiridis a
sconditum, in partes discerptum, in flumen abiecit, Horum quoque interfecit, quo quidem nil aliud niti idololatria significatur, qua genus humanum maligni spiritus suggestionc infectum, a vera Dei cognitione cultuque declinauit, fastumque est, ut silmplicissima illa Dei entitas, natura sine essentia pluribus rebus attributa, veluti in partes distraheretur Hinc alij Solem, Lunam, & reliquorum astrorum exercitum : alii homi
Allegorica Typhonis descriptiori
253쪽
nes virtute, ac rebus gestis conspicuos, alij bestias & bruta animantia , resque nomine indignas diuino honore prosequebantur . Alii deniquo, quicquid vel malignus Genius suggerebat, aut si olida phantasia unicuique persuadebat, Dei nomine, & colebat , & sacris placabat. Vnde diuersiritus & coerirnoniae gentium, abominanda sacrificia ac superstitiones penitus ridiculae, quibus Mundus, veluti serpentinis quibusdam Typhonis spiris intricatus misere detinebatur, ac sub potenti hostis tyrannide Scdominatu incassum luctabatur, veluti ex equo Troiano profluxerunt. Hinc Regius Psaltes catastrophen hanc olim Contemplatus, plenus admiratione clamabat: Deus de caelo pro lexit superflios hominum, ut 'videat, si en intelligeius, aut requirens Deum, omnes declinauerunt, simul inutiles factisunt; non est qui faciat bonum, non est urique ad unum. Atque hic est Horus ille proiectus in mare; tunc enim Horus, Osiridis, & Isidis filius proiicitur in mare, cum Mundus humanus ad imaginem & similitudinem Dei factus; peccatis a Deo deflectens, in aestuante terrenarum voluptatum Oceano submergitur ; dum itaque Typhon tyrannidem dicta ratione exercet, Osiride discerpto, atque idololatria per Mundum uniuersum disseminata ;Horo itaque omni iniquitate submerso , aeterna Dei sapientia humanos miserata labores, Isis, inquam, illa coelestis, aeternitatis suae regiam derelinquens, in hunc Mundum, lugubri humanitatis nostrae vestimento induta venit, innumeris laboribus, persecutionibusque subiecta , partes Osiridis, hoc est, gentes diuersorum Deorum cultu dissentientes, ad veri Dei uniusque cognitionem, atque in unius Dei, unius fidei, ac unius legis professione insignem asciscens recollegit ; qua diuina vocatione contigit, ut partes dispersae in unum corpus veluti mysticum iterum coaluerint. Horum etiam a Typhone interfectinii ad immortalitatem reuocauit, id est, Mundum peccatis submersum, verbo virtutis suae ad vitam re, uocans, pristino nitori, coercito extinctoque Typhone, restituit ; quibus omnibus peractis, electis duodecim Apostolis Sacerdotibus, quibus Certas de Deo Osiride restituto, colendoque leges seruandas praescribens, illa unde venerat, in coelum, cum Osiride aeterno Patre aeternum regnatura, postliminio remeauit. Atque totum hunc discursum, ideo fusius pertexuimus Vt ostenderetur, quomodo AEgyptii iuxta archetypas has Dei Vnius rationes, politicam suam adornarint. Sicuti enim Archetypus intellectus Dei, per sapientiam suam omnia ligat, & per amorem Vnit; ita Regem per salubria sapientum &philosophorum consilia, per omnia regni membra in unionem adaptare oportet ; quod fit, si religionis cultus viguerit, si leges regni ad archetypas rationes conditae, unanimi mentium conspisatione suscipiantur seruenturque ; quo quidem Praestito regnum in suo persistet vigore , secus, omnia per diuisionem mentium νVnione dissoluta, ultimae ruinae patebunt; Osiris a Typhone , id est , re-bςllione, in partes discissus in arcam concludetur ; unde regni interi umconsequi necesse est, ut in sequentibus patefiet., CA-
254쪽
Senientiae , hisroophica, quibus adieram politicae gubernationis
rationem alludebant. VT vero leges regni AEgyptii,aeternae rationis legibus astrictae maiori
Cultu,ac veneratione ab omnibus reciperentur ; atq; ob oculos perpetuo veluti m nemo synon quodda versarentur, symbola quaedam congrua inhv c finem templorum valuis, domuum superliminaribus , publicis'; urbium locis exsculpta ponebant , quibus intuentes ossicij commonerentur, & ad persectam legum obseruantiam excitarentur, ad ebque nihil Diis quicquam gratius se facturos existimarent, quam si aeternae legi in omnibus sese perfecte conformarent. Symbola horum ex multis pauca adducam . Primo positum erat in more AEgyptiis, figuras canum templorum valuis insculpere ; quibus quidem nihil aliud indicabatur, nisi cura& vigilantia, qua praesides Regni instructos esse oportebat , ad omnea
externam inuasionem, qua latratu, qua morsibus cohibendam. quod &Horus lib. I. cap. 37. CXpressis verbis ostendit:
--, ἄπτερ enu υες. quicunque voluerit, parent, abflutissimi Scribae erant enim Scribae ex genere Sacerdotali, Sc regni Consiliari j ) munere fungi , eum oportet multa meditari , assidueque omnibus canum more allatrare, inferum esse, nullii gratificari . Sed haec omnia sustos in Obelisci Lateranensis interpretationei exponentur . Erat, teste HOIbcitato loco, hic sacrorum Canum mos, ut simulachra Deorum fixis seni- per oculis intuerentur; quo quidem nihil aliud in ilicabatur, nisi quos suprema regni cura premit, identidem in supremi Numinis prout dentia animum fixum tenere, nec ulla ratione permittere, ut quicquam eiusdem honori contrarium eueniat ; quod sebat,si religionis cultus legibus praescriptus, incuria, aut hominum maleferiatorum , aut CXterarum contrarijs ritibus imbutarum gentium furore, & insania, pollueretur ; siquidem animos regni Se religionis contentione di sibciatos aegre coalescere posse optinie norant ; & sicuti domus alicuius immunitas in canum efferorum vigilantia consistit, ita religionem, cui tota politicae fabricae structi ira merito incumbit, vigili cura & solicitudine praesidiam substituran. . Quae omnia pulchre quoque Regio sceptro, in oculi sormam concinnuo indicabantur ; ita ut sceptrum supremam potestatem, oculos vero prout- dentiana, vigilantiamque in cura regni tum propagandi, tum conseruandi, adhibendam signaret. Non secus diuini Solis potestas uniuersi Mundi machinam solo oculorum intuitu pervidet, animat, fouet, conseruat.
Inter c cetera pronunciata Politica praesidum superliminaribus inscribi volita, Si hoc, teste Coel. Rhodigino unum erat: Ichneumonem timet crocodilus : quo quidem apte indicabant, nihil tam firmum, & robustumi ita rebus humanis esse, cui non vel ab initalido periculum immineat. Per Crocodilum intelligebant gubernationem politicam tyrannidi Typhonicae
Canes insevi pti in valuis templorus a quid denOtentisceptrum in soculi formam adaptatum indicant.
255쪽
CAPUT , 1s8 OEDIPI AEGYPTIACI TEMPLUM ISIACVM
nicae subiectam, quem remis Velisque, qxuisqui regno simia pace & tran Descriptio quillitate potiri velit, vitare debet- Est Crocodilus bellua ferox, liu inani sanguini insatiabili auiditate inhians , in fugientes audax, pauida in se persequentes; somno tandem dedita, Ichneumonis contemptibilis animalis astutia perimitur. Re X iustitiae, pietati , & clementiae semitas derelinquens, & perturbationum animi arbitrio vivens, subinde vel ex te ui occasione, offensione, Vel scandRlO imprudentiae commisiὰ,succrescente paulatim indignatione populi, tandem &sulipsius,& Regni iacturam
facit. Regi igitur hoc ipso, omnem vel leuiusculam offensitonem, aut seuerius quid iniuste contra populum committere sumino studio sugiendum innuebant; sat importune eum laedi, cuius fide opus habeas, existimantes; 8c tametsi post datam ostensionis occasionem remedia quaerantur mitigationis, attamen ingenia odijs enutrita, nouo conciliata beneficio, veluti dimissam ab haustu lactis viperam in sinum demittere, tutum minime rebantur ; ignem paulo ante extinctas faces facile concipere, experimento compererant. Quae partia initio putantur,late manant incremen
Nascitur exiguus , sed opes acquirit eundo, irique mouet multas accipit amnis aquas , tem Taurum metuis , vitulum mulcere botibas , Sub qua nunc recubas arbore , virga fuit. Ab hirundinibus murum, qui & inde chalidonius dicitur, contra alluvionis nocumenta construi, Plutarchus tradit. Glaucus puer Boeotius ea. cum agri culturae operam da ex cum patre , & dilapsum vomerem manu pro malleo usus restituisset, Coniecit parens ex eo, sortem fore, duxitque eum in Olympia, in quibus certauit; cumque ab aduersario, ut certaminis imperitior grauiter urgeretur, eXclamauit pater, Γ, ααλ - - α D. O puer istum ab aratro, scilicet ictum inflige ; hac voce inflammatus adolescens, ingenti plaga aduersarium percussit, Sc vicit. Opportunum sane minimorum non despiciendorum exemplum. Hinc Sc in regio vestibulosi,hhis i. aries cum Elephanto incisus spectabatur ; Elephas tametsi robore sum η x Sc ingenij dexteritate a natura sit instructum animal, viso tame Ariete, mox in fugam naturali quodam dissensu se conuertit. Per Ele- ά ά ά se, ph nt m RVgem noxabant, per Arietem stoliditatem & insipientiam ,
ziliri ' quam si mmo studi5 Regi Vitandam esse, dicta symbola monebant: quae &, Hortas l. u. c. gr. hisce verbis confirmat: κειδε ζωογειαφοῦσι μῶν h Θεω μύνκριον paebs. fugientem stultitiam , in
imprudentiam significaturi, elephautem cum ariete depingunt, hic enim Piso ariete fur t; siquidem probe norant, este minimis quoque rebus suam &vim, & astutiam , quibus potentium machinationes eludere valeant ;eXemplo hydrae & ranae Niloticae docti, quem contra inimicum potentissimum aliud natura non docuit resistentiae genus, nisi stipulam ori trans hydra cxterrita,ab eadem insequenda mox
256쪽
SYNTAG. IL DE POLITICA AEGYPT. is
Praeterea Reges AEgyptiorum viplurim tum in publicis comit ijs, vel
etiam bellicis expectitionibus, capitibus nunc aspidera crispato vertic sublimem, modo Leoninum caput ferocibus oculis somni dandum, ianucanis,nonnunquam Ibidis si inui, tum ad reucrentiam, morem , timoremque in subditi conciliandum, gestabant , erantque politicarum Vir tutum,
quibus Regem imbutum esse, decebat, occulta quaedam symbola ; siquidem Aspis, diuini Numinis praesidium , Leo fortitudinis , vigilantia: Canis Ibis pietatis index . Hinc cum regnum delicto quodam graui praeuaricatum esset, vel a spidem, vel Leonem exhibebat, ceu commissi sceleris vindices; si res iuxta praescriptas leges, in regno probe gererentur, Ibidem, aut canem monstrabat, veluti pietatis, indulgentiae, vigilantiae, Lamoris tesseram ; atque adeo Regnum tandiu in sua pace , tranquillita-tate, & beatitudine perstiturum credebant, quamdiu Rex quadruplici virtutum, pietatis, vigilantiae, fortitudinis , latuinique praesidij custodia diuinitus fuerit munitus. Hanc eandem ob causam, Sy nessio teste, Sphyn ges in Isiacorum fanorum crepidine collocari solebant, ut Principe S prudentiam sibi cum fortitudine iungendam esse disterent; Sphyn X eniata combinationis bonorum Sphy nx s crum Hismbolum , robore fera , homo prude tia . Huc pertinet illud Hori, gruis lapillum gestantis, videlicet vigilantis prudentiae Omnia sagaciter explorantis, Scin stabilitatem vitae grauitate consiliorum firmantis symboluin . Si quod in Regno publicum scandalum exortum esset, Rex summa sollicitudine exorti mali causam seipso inquirere consueuerat; si Culpae id sua ex defectu vigilantiae accidisse comperiret, palam suum confitebatur errorem, recte existimans, principem, dum errata culpa ministrorum,
tegit, bis peccarei sacris itaq; expiatus ecerimonijs, magno animo ad imponerum cautius procedendum, ferebatur . Porro unica cura Regum erat, regnum quod tanto labore comparauerant, tot praecellentibus legibus stabilierant, Vnione, concordia , LVnanimi mentium. conspiratione conseruare ; ubi enim di sibi utio perdiscordias suas in regno radices egerit, ibi regnum ruinae proximum, ut satiscat necesse est ι huius symbolum erat Ibis in medio serpentum coaceruatorum. Est autem huic aliti ita a natura comparatum, ut unitos serpentes alicubi latentes nostri crepitaculo primo terreat, territos ab inuicem separet; atque in fugam conuertat, ac sic , quos unione coniunctos primo aggredi non audebat, dissipatos atque in diuersa distractos, mox conficiat, atque deuoret. Nil sane in rebus humanis animorum disiunctione est perniciosius, ex qua unica, velut ex equo quodam Troiano Omnes, calamitatum Iliades processerunt; cum autem hanc unionem ex diuersis morum religionisque institutis procedere comperirent , omnemo cum exteris Regibus nationibusque consuetudinem lege lata vetabant ex hac enim hominum natura, ingenio , legibusque discrepantium mi
seella perniciosam illam discordiae, & discrepationis mentium iregnorum perturbatricem hydram Vnice nasci prQbc nouerant; nouerant Illud CAPUT
Aspis, Leo νCanis syinbo. lice designabant virtutes Regias Princeps bis peccat, dum
errores suos Ministrorum culpa tegit.
e cludebunt a Regno exoteras. nationes.
257쪽
Non minor est virtus, quam quaerere pacta tueri; non enim scin per intenditur potentia cum extenditur, neque semper stringit bene, qui multa amplectitur. Hac cura, &summa sollicitudine Egypti regnum, nulli situ . urbium vastitatem, si me populorum frequentiam, siue denique rerum humano generi neeessariarum Vbertatem spectes, secundum, suum ab immemorabili tempore vigorem obtinuit ; ad. quod plurimum momenti conserebat lex, qua arcanorum regni praeter Sacerdotalis ordinis proceres, nullos alios, conscios esse, vetabatur, nec immerito, Cum tunc consiliata, tut, quastilo principum vere tuta sint, cum tecta fuerint.' Horum symbola erant ranax i u is, seriphia, genus id est ranarum mutum una cum simulachro Harpocratis, qui digito labra premeret, nutuque silentia suaderet, prae foribus cu- Simulachru riae posita : tanto ergo regnum firmius constitutum credebant, quanto AOP dehoz. maius foret in eius arcanis Occultandis silentium. Non dicam hic de innumeris aliis institutis, quibus AEgyptii in Republica bene beateque ad-xxx00 ψη ministranda uti solebant, sed cum haec sparsim in hoc opere adducturi simus, Lectores eo remittimus.
Discent ex his, ni fallor, Reges & Principes, quomodo cum dignitate rebus publicis praeesse & valeant, & debeant ; cognoscent, quibus virtutibus potissimum principem ad regni gubernacula recte administran- ... da, instructum esse oporteat : Videbunt, quid fugiendum, ne perdantur , ὸ is hium, quid amplexandum, V seruentur. Discent & ex his, religionem unicam
ReeqQ - - totius gubernationis basim,& sundamentum, quo nutante omnia n tare necesse est. Experientur continuas rerum humanarum periodos,
quibus nihil stabile, nihil firmum, nisi in eo,qui rerum omnium centrum, requiescere studeant. Quod cum perspicerent prisci philosophi , ut fa-pientissimus Solon, dici beatos crediderunt,ante obitum nullos,suprem que sunera posse. Nam quotumquemque mortalium, vel inter supremos vel infimos putes, qui λrtis fortunae gyrum mirabilem, si vixerit diu, in- terdum non eXPCri tur Z Quid aliud apud Poetas designat Ixionis ro- ..huessione, quid refluentes aquae Tantali λ ambesum, Promethei iecur & suc- μ μ' - crescens perpetim' quid, qui congestis montibus conati coeliini rescinde-
re,fulmine deiecti,fundo volvuntur in imo λ qui saxum volvunt in ens, radijsque rotarum destricti pendent ' Cur adeo inter figmenta passistimus λ in domum suam se quisque recipiat,& vel fortunam priuatae prax
v iui ἡν , Os animaduertat: nonne Vbique Varietas summa, vel ex negotii ipsius instabili vultu, vel ex agentis animo, qui iustos transcendat limites rei, siri,ita' Cito Praesentium satur, c piandis inhiat nouis assidue, praeteritorum oblita facile, futurorum semper ignara, vix Vnquam aurea rerum mediocritate contenta. Pulchre igitur Euripides. aiebat, Multae sunt laruae. Quod suse Plautus: nam in hominum aetate multa eae Diunt istiusmodi, capiunt voluptates, mox rursum miserias: irae inreru Diuux, redeunt rursus in gratiam . Verum irae, si quae forte eueniunt hu
inter Gi inter eos , rursum si reuentum in gratiam est,bis tanto amici suntiς, quδm Prius. Atqui cum tantam viderent rertim humanarram iderent rerum humanarum
258쪽
SYNTAG. 14. DE POLITICA AEGYPT. J: 161
inconstantiam, ut cuncta cunctis sere in vita promiscue obuenirent, idcirco nnnc Deos Cum homine tanquam pila ludere , nunc sortes omni uiria,
ceu iactu tesserae pendere sunt arbitrati: imo de Diis postremo , Deumque prouidentia coeptum est dubitari. Nam si a casu eueniant singulata, prouidentiam tollas oportet; sin proh identiam statuas .eidem saepe Stabsona copulabis ; nisi omissis disputationibus , mentem captiuam fidei reddas, & in vilius passim consensus antiquissimi inuiolabili auctoritat persistas : alioqui certe in Epicuri opinionem, sublatis primis principiis
transferemur, perlustratoque rerum circuitu , & Munduin concessum di sputationibus nostris, Se vanos cum sapiente dicemus omnes conatus hominum, etiam in sapientia Mundi,vanissimam vanitatena. Nam ex errore Paulatini in opinionem, & hinc in veriorem scientiain trahimur Scientes denique,ubi nos cognouerimus, delapsi iterum, nihil nos scire penitus intelligimus, statuentes propemodum in non sapiendo iucundissima in viatam, eumque felicem maxime rati, qui natus moriensque fefellit . Eatur vero ab hominibus singulis ad collectionem plurium; primo quidem ad virqs atque familias, inde ad ciuitates, & regna, vel usque ad absolutissimam Monarchiam is suis cuique per vicem aspirat Genius bonus, sua vicissim ex insolentia pestis, & expurgandae s ceci salutare diluuium; modo per ignem, & aquam, modo per epidemicos morbos, per bella, aut seditiones mutuas; sic ut vix absque certamine pax laeta perduret ; vi& quietem externam, interna dissidia comitentur, pacemque domesticam hostes extranei foueant; Mundus denique uniuersus contentione non minus,quam amicitia vivat, & guberuetur. Magna igitur fit prouidentia Dei, ut cum ex ubertate nimia , nimis increuerit vel hominum genus, vel luxus & insolentia ; conflictus illud,&Contentiones oriantur. Vnde mox summa annonae Caritas. Sc pestile satia, quae saepe tam crudeliter saeuit, ut uniuersam pene ditionem Orbis inuadat': cuiusmodi duas sub M. Antonio quondam viguisse commemorant, quae pene humano generi minitari viderentur . Qualem maiores nostri referunt obtigisse anno Christi I So. vix ut mortali ut tertia pars superstes euaserit. Atqui concupiscentiae hominum insatiabili, terraeque onustae liberis & alumnis perditissimis, quodnam potuit dari 'el remedium vel purgamentum maius 3 Id si unquam,certe ex usu fuit, nunc isti aetati, qua nihil miserius , prorsus est necessarium . Hac en inita causarum vicissitudine, & mores,& studia, resque omne. humanae optime Permutantur,delapsi etenim, ac quasi neglecta vilescunt omnia : at postquam attritis iterum summa recepta est instauratio, crescunt in pretio singula, rursusque ad suum vigorem properant, aliquando denub collapsiara. Sed illae fortunae tam aestuariae vices,tyrannos proxime Regesque potissimum vexant Sc persequuntur. Hoc enim habet potissimum tyrannorum vita, ut quibus fidendum est, metuant semper, fidantque quibus nihil est fidei probae ; unde hinc immeritis irrogatae iniuria: , hinc indignis erogata beneficia, amicos ex hostibus, hostes ex civibus faciunt: ScPer ambitionem, crudelitatem, luxum, auaritiam, turbatis ordinibus re-
Fortuitae eir 'euli in rebu , politicis,laruiliis, regnis, de ciuitatibus. Diluui ab uia di.
dant necessi, lasa Caratae vieilli tui i num maximai Una n. tyrannide
259쪽
Nemesis violentia Gentis I daicae initae vicissitudines Conuersionis humanae capita. Circulus Platonicus.
rum, raptim e fastigio deturbantur : tandemque ad usitatum perueniunt fabulae finem, veneno , aut gladio , aut satis miserioribus occumbentes iuxta Satyrici dictum,. agenerum cereris sine cade vulnere pauci Descendunt Reges , in rccd morte unanni. Videmus autem ex ipsa Nemesis Violentia , peruersum populum iniquis tandem a Regibus castigari. Reges autem, cum ultra fas plebem diutius afflictarint, ab eadem denuo succensa in rabiem , & vita quandoque, &Regni iupremis viribus spoliari. Lege, te obsecro, Dauidis hymnos pulcherrimos praesertim 17. 33. 37. 78. 9 . potissimum Vero 73. Psalmo quam eleganter λ Utique bonus est De is Israel js qui mundo sunt corde. Mei autem pene moti sent pedes erc. Hic primo fastum improborum , & apparentem felicitatem verbis disertis exprimit. Posuerunt in caelum os suum circ. Deinde & animi sui morsum, dium peccatorum pacem contemplatur. Sed mox ab ipsa catastrophe rerum se consolatur : ubi sic ait: Certe in lubrico pomIti eos e e. Omnem vero humanae vicissitudinis circulum accuratissime pinxit psalmis 78. & io . ubi Iudaica gens bonorum fatura, Dei cum obliuiscitur, in omnem calamitatem protinus ruit , afflicta, diuina ilia opem rursus implorat: qua consecuta, denuo cultum diuini Numini 3 ndit gligit, iterumque percussa & fanata, supplex & pervicax , a duris poeni. tens, a prosperis ini lescens,aeui praesentis imaginem optime repraesentat. Nos fere totius conuersionis capita ita paucis complexi sumus.
Pauperies pacem dat, opes pax, copia luxum : Sed luxvi bolium , bellai pauperiem
Fons amor eR Odys , mors, turba quietis :Stant quae deciderint, quaei stetere , cadunt. Et capti capiunt, es qui domuere domantur :Fit amicti supplex, qui modo victor erant.
Rue fero fera plebs punitur , plebe t Manui, Sis fatum alternis versat in Orbe vices.
Sed plura in hanc sententiam libris diuinae sapientiae, I passim in psalmis
Dauidicis leges: quorum omnium fructus is longe uberrimus recensetur, t vitam, moresque formemus, & in istis utriusque fortunae ludibrijs sanare aegrotum animum, amare proximum Vnum quemque, & vitam inter conciues agere socialem, res nimis caducas spernere, cu ictis vero operibus Deum auctorem praeponere consuescamus ; non autem, ut disputemus, quemadmodum de naturae rebus philosophis datum est, neque ut Mandum trahamus in controuersiam, quo plures respiciunt hac aetate , neque Vt serre duntaxat inter mortales videamur, & obfirmatis animis
ςQntra mai'rum leges & placita, senestram omni licentiae, sub libertatis eu ngelicae titulo recludamus ; cuiusmodi vere Theologia sephistica hanc Π bi. chymaeram peperit, cuius afflatu res omnes laborant, priuatae& publi ae, puruersisque passim ordinibus rerum, in Mundi antiquunia chaos iterum Praecipitamur. Quare
260쪽
Quare eum Θgis & summa deo sum m imi βuant, ac inferna sum
sum repere, praeter honesti speciem moliantur ; ea quoque, quae supra naturam sunt constitoet gyxum qwnsimilent fac ei d-po sentaneum fuit: aufertur enim& Iumen mortalibus, & unitatis robur P&-cuncessa liuicitassissiquς Confert ars
qui vitam in luctu supplices diu ue 1i prόfunda mersa caligine vij uerunt Lusti ab is hic omnem politich Mui Ahinoelim άcerna quidem est ab
narchiae species . aeternum sanctae res iotiis & Mes'regnum: aeterio apud mortales Christi Ecclςsia; sed i minutiaen ip4im'pi materiae susceptricis ineptitudinem successione temporis mutat & locul a , tanquam perterqrae segmenta demigrans, subobscuram cunx nostris moribus conuersio nis speciem trahens; quod & in illo perpendes prauarum opinionum C. Drtu, augmento. declinatione , iuxta Gotius. iviciniae in O benia continuum tractus, & saeui contagij quandam versatilem vim ceriante minime, donec prophana cum sacris undique & summa is infimis confuisse, penitus in plenum Circulum agitarit . . : . Sufficiat interim nobis huius politicae fructus longe uberrimos , Ut nosmet nosse.& gubernare discamus, ascensu quodam mentis veluti ex umbra in lucem transati ; ut cum multiplicem humanae vicissitudinis citaculum perspexerimus, nunc bono caduco malum consitum, Se malum bono assidue cogitemus. Amamus haec omnia tanquam osuri, oderimus tanquam amaturi, laeti in aduersis, infelicibus successibus anxii, nunquam tamen nec spe inani, nec nimio metu, nec ulla cupiditate transuersi, ceu ruptis
Primus istius calamitosidiis euli fon . Translatio sis dei, religionis divinarenta Fructus D. liticae