장음표시 사용
351쪽
inquit, esistis. Egoseiam ignem adoro, ideo iam in medium eius te pracylto , Deus, quem tu adunas bberet te dextera eius. Stubat ibi Amu litigans siuterrogatur quid tibus ferat animus ' DJondit, fisuperat Abnubam illius ego sum: si vero Nembrod, sum Nem=rodi. fosquam ingressus est Abraham fornacem innis, hberatui est, dicunt Araa, a cuius partibus su ' Respondit, Abrahae: tum apprehendunt eum, in conjciunt in ignem, combustat sunt omnia via fera eius, e P e rediens mortuus es incon lectu patris sui. Hucusque R. Chaia. Ex quibus patet multos ex semine Seini huic improbo ignis cultui deditos fuisse . Quae enim ratio mouit 2Egyptios, Persas, Assyrios, ut Solem & ignem de coelo lapsum eximie prae alijs colerent, eadem impulit eos, ut Lunae, stellisque honorem haberent, utilitas puto, vel voluptas, quae ex illis ignibu in hominea derivatur, iuxta illud Corippi ad Iusti
otiam solis qui se Iubiectat amicum
Ardua si liciens minuentis cornua Luna Notiiugos, colens , astrorum consilit ignes. Hinc omne ipsi analogum dedicabant, statuas, pyramides,obeliscos, ignis figuras,& typos erigebant ; ex ijs denique coelestibus ignibus veluti ex fonte quodam omnis non Hebraeorum modis,sed & aliarum gentium ido-9.. . ti lolatria emanauit. Hanc post Chami progeniem primi inter Hebraeosa ruesipyro- exercuerunt, Nachor & Saruch ; qui & idolorum fabricandorum rationes nouas, nouas ignis coerimonias inuenerunt ; hi primi diabolicis artibus freti, statuas Solis,Lunae, siderum,daemonibus ada'catis, animare do cuerunt; de quibus in serie huius tractatus, volente Leo, agemus.
Da Theraphim ρrimis Hebraeorum Mosis. , CErte idololatriam antiquissimam esse , & a reproba Noemi stirpe
primis statim post diluuiu ai annis in orbem introductam ; tum ea de quibus p ulo aure loquebamur ι tum idola , quae Theraphim Hebraei Vocant, abunde testantur ; horum idolorum nomen , si ax scripturae au- primum, ut bene notat Rupertus,mςmor i capite I. Genesis h
Abi,t, inquit, Laban ad tondendas Oues, in furata est Ucbel Theraphim, ρcea τh. ihi, es , fi QHRArarie a variis sumuntur Amfioribus i3 , ut Per hoc est,imago rius hoc loco a Theraphim nihil aliud esse vult, quam, generic), imagi 'μφῆμμ'μ' simulachra, siue figuras quascunque, & qualiumcunquς rerum si Wς hQminum, siue Deorum, quae idola vocantur: imagines dico & figur/ qψδ istudque, vel per picturam, vel sculpturam, vel rexturam express/' ῆt p x'phrasis Chaldaica, R. Onkelqs,quae loco-Therubim, ..,... ιςgix TDimanaia, hoc est, simulachra, verba eius sanc
352쪽
SYNT. IV. PANTHEON HEBRAEORUM. xys
Et abdit Laban, 't tonderis sues abhulit Rachelsimulachra, quae erant patrisset. Consentit & huic Syriaca lectio: Et Laban abyt ad tondendas oves , chel furata eLt simulachra patris sui. Graeca lectio me pωμα habet, teste S. Augustino , qui in epistola II 3. ad Marcellum super voce Theraphim discurrit hisce verbis: Scito Theraphim ob aequila μ ρφάμα interpretari, quae nos duraus fue rigurationes posumus dicere : nam primo Regum, Pbi dicitur Saul misisse nuncios, ut caperent Dauidem,spthaginta sic verterunt ; Et venerunt nunc', ecce in lecto; pro Cenotaphys in Hebraeo est Theraphim , significans puluinum de Caprarum pelle consutum, qui intonsis pilis caput inuoluti in kZIulo hominis mentiretur. Apud Oleam quoque capite tertio, ubi Hebraea lectio habet z'ann 'bam ' R 'ba sine Ephod, e sine Theraphim Septuaginta vertunt: sedebant δεῖν Israta sine sa
Noupo O n inquit explicare illa simulaebra, qu e Micholgia Saul, ut iniustores Damdem esse crithrent, ad illudendum in lecto recondidit , propro Iab raptim; iterum, versu; ille non Ephod, nee Theraphim P duas habet explicationes ; prima quae explicat, non Dx nec princeps in Israel, quia Deus e familia Dauid tantum elegit Regem ; ideo dicitur in versu secundo, quaerite Dominum Deum velirum, G David Regem; non sacrificia, nec aliare,aut Batuas seruitutis abenae, neque Ephod, quia illi seruiebant Baaliscientes adsimilitudinem seri hori sphod suum, . non fuit Ephod illud opus ΜοψB Varie itaque su-
matur in diuertis fac rae scripturae locis, haec Vox theraphim. Nam & varia signissi
apud Oseam, ut audiuimus modo, pro manifestationibus sumitur, apud Ezechielem& Zachariam, Prophetas, pro imaginibus cultus diuini. Libro vero Regum pro simulachro quouis ad alios fallendos apto,cuitisinodi est Priapus ille Hortensis apud Horatium, furum auiumque maximae formido ;& Cenotaphiu Michol, inane scilicet quoddam terriculamentu, hominem sepultum, aut ad sepeliendum in mulo impositum reserens, uti Pierius vult. Theraphim vero Labani quae Rachelem patri furatam sacra pagina commemorat, proprie significant idola diuinis honoribus affecta ,
vel potius ipsos Deos , quos Laban ab AEgyptiis, & Babylon ijs edoctus
colebat, uti ex citati capitis Genestos versiculo trigesimo apparet, in quo Laban de sublatis Theraphim Iacobum increpans: erare, isquit, furatus es Deos meos ' Quae verba in lectione seu versione Copia seu Aegy- .Ptiaca, magnam energiam obtinent. Verba Copia hic adscribenda cu-
353쪽
ximus eX Pentateucho Aegyptiaco, qui in Bibliotheca Vaticana consediuatur, decerpta, ubi sic habetur ;- are
furatus es maximos Deorum meorum. Sunt enim in lingua Copta seu Aegyptiacat' &mno'tri essentialia Dei nomina, quibus maxima quaevis mysteria, uti in Prodromo nostro Copto-AEgyptiaco indicauimus , significant. Non igitur sine ratione Laban Iacobum ita rigide de mysteriosissimis Diis surto sublatis increpat; aestimabat enim eos,& ita quidem aestimabat, ut ijs sublatis, omnem simul fortunam , felicitatemque sibi ablatum iri arbitraretur: testantur id studiosa idolorum inquisitio, luctus Isiacus, insana illa debacchatio, quae omnia signa sunt horninis idololatriae deditissimi
Verum his ita praelibatis, nunc videamus, cuiusnam fgurae fuerinta is, M., a. Theraphim, & quales proprie fuerunt imagines. Abenezra, quem se- αὐ ισm ius cuius est Arias Mόntanus, arbitratur, voce Theraphina signiscari imagi-μρ' '' coeli, astrorumque certa obseruatione confectas, & ritu AEgyptiaco Thε aphim, sacratas, ad augurandi diuinandique usum; vel etiam fuisse veluti ave o VAE' ρ ' quosdam Deos, quos 'bique secum ad infortunatos euitandos occursus portabant. Verum chm verba eius mapnae considerationis sint libuit hic ea subiungere, sic enim dieit: '
Dicitur , inquit Abenezra, quia Theraphim sit inseruinentum aeneum ad cognoscendas horarum partes ; χν dicunt, Theraphim nihil aliud Use, quam Ἐim illam seu potentiam in ,s, qui cognitionem habent astror u , qua certis tem poribus, in boris sibi notis figuras fabricantur, aptas dininationibus , loquebatur enim figura I beraphim; erat fasia ad similitudinem hominis adsuperio, vin corporum Uim hauriendam diresia. Tostatus quoque consentiens Abene graerinisu, siis, hoc loco narrat, quomodo istiusmodii imagines per artem Astronomicam: . Id...s &Nec roriranticam idonea ad responsa conficerentur. Erant inquit, qua
dam capita ex metallo in quodam certo tempore, sub certis Uerum a lectibus in coniunctionibus planetarum factat, ut inde Virtus e caelo derivaretur in illud caput, fereti potens respondendi coisulentibus,, interrogantibus ipsum : idque flebat partim per Aserologiam, es partim per necromentiam; fecit huiusnodi caput Albertus magnus de Grdine Praedicatorum, quod discipulus eius S Thomas quodam die confregit. Sic Tostatus. Sed fabulae sunt,quae dicit de Alberto Sec. Thisbites ait, Theraphim nil aliud esse, nisi futuraenunciantia is, zs m. simulachra, taliaque fuisse κόνι ν Michola Theraphim quoque sacerdotibus,apud Hoseam & Zachariam pro similibus imaginibus habita,ex tens; ,. iis. ' DRςnditquς eorundum instrumentorum rationem hanc esse: ihi siti. Accipiebant copμt alicuius pueri primigeniti in sacristati in honorem Daemonis ,
eit. loco GenQuod sit Te raphim opiniones variae.
354쪽
istud caput absisum sie in aromatibus condiebatur , a putredine ii sin diu perduraret, super linguam eius Litana aurea ponebatur, daemonis cuiusdam' nomine insi uita ; ersis dabat reseon a considentibus in interrogantibus. Uerum ne quicquam a nobis confictum videatur, subdemus hic verba dicti Eliae aliorumque: nam boe ina ' in , o Vpa N num ci A nn nN bnn Iaan
Elfurata es hchel imagines patris sui ; Thargum Onheli habet et cin V nano id est,imagines, quaου Michol filia Saul in lecto posuit : fueruiit autem inis ines,quae futura annunciabant. Huc etiam re picit versus iste..uoniam ulachra Acuta sunt vanitatem ; porro inueni, quod in hunc modum fierent Theraphim; mactabant hominem primogenitum, cuius caput torquendo praescindebant, quod ρο- sea sis aromatibus condiebant, scribebant super laminam auream, nome Z θiritus immundo qua supposita capiti eius ponebant illud in pariete ; incendentes coram eo, atque 'cum istiusmodi locutus eIt Laban. Thargum Hierosolymitanum huiusmodi cruentas coerimonias ijsdem pene verbis refert Chaldai ce, sic enim ait :
Et Laban abjt ad tondendus oues, in furata est chel idola , quae sic sis bant , , accipiebant hominem primigenitum, amputatum caput fis aromatibus condiebant, diuiuantes scribebant in lamina beu fmbria aurea , CP ponebant sub lingua eius, ponebant in lecto vel simili aliquo receptaculo, e T loquebantur cum eo. Quomodo vero ea idola locuta sint, pulchre monstrat Mor Isaac Maronita in philosophia sua Syra cap. 6 . ubi sic de similibus discurrit.
355쪽
bim. Theraphin acultus ab AEgyptijs ad Hebr os de.
CAP. III. as8 OEDIPI AEGYPTIACI TEMPLUM ISIACVM
eorum petentibus re ponsa dabat utura praedicens abscondita reuetius. E. etiam, quae in remotis fleba ut is mortem quoque secreta quoque cordium, ut putabant , prodebant, atque sic quampluriνιμ decipiebant animas, quas rertim nouitate in seruitiosuo misere detinebant. De his vide ulterius Baal Aruch. His igitur ita suppositis iam restat, ut horum Theraphim originem, de qua Hebraeos Doctores varie sensisse reperio, perscrutemur . Alij eum a Nachor L Seruch , a Zoroastre Chamo alij, quem primum statinincia, Ias exstruxisse, easque adorandas proposuisse, supra ostendimus; alij a Babylon ijs, alij denique ab alijs derivant. Vt ut sit, hunc Theraphima cultum ab assi gypti js primum ad Hebraeos dimanasse, adeo certum est, ut ad id demonstrandum nullis alijs rationibus opus sit, quam quas paulo post ad veritatem huius comprobandam adducemus. Quae qui dena ut a quo uis facilius percipiantur. o Notandum est, primis AEgyptiis a Misraim, & eius succestaribus instructis, solennem admodum fuisse quarundam fictilium imaginum cultum; quas imagines AEgyptiaca lingua primi quidem, Apes, & Serapes ,
posteri vero nunc Canopos, nunc Horos, aut Harpocrates appellabant. Erant autem huiuscemodi Serapes statuunculae quaedam ad instar puero- rum fascijs inuolutorum, huiusmodi forma concinnatae , vel ad Osiridem
aut Apidem cistae inclusum esst enim Serapis AEgyptiace loquendo nihil aliud, nisi Apis cista, vel os bovis, vel constrictus Apis) ostendendus ;vel ut Horum referrent Osiridis filium, quem eund cni cum Osiride ii praecedentibus demonstratum est,ia quem ubique sub pueri inuoluti, aut lecto, vel cistae impositi forma in tabula Bembina reperimus ; vel ut O si .
ridem a D's enutritum infantem adhuc inter coelites translatum mon-1trarent. Horum itaque idolorum e varia materia sub certo siderum possitu constructorum tanta ubique copia in Aegypto reperiebatur ut praeter templa, quae ijs scatebant, nullus vicus, nullus angulus, aut semita ijs carere videretur , haec etiam Larium ac Penatium loco, ac veluti Deos averruncos non domi tantum forisque colebant, obseruabantque ; sed
etiam, ut cultus ille Dijs esset gratior, capite collo, brachiis, cingulis suspensa, quocunque tenderent, ut in opere hoc passim videbitur, gestabant ; haec mumiarum inserebant cadaueribus cuius nodi una, dii in haec scribo, ex Aegypto ad me translata fuit ex Cedrino ligno confecta,& hieroglyphicis conspicua, quam suo loco Proponemu S. Hac itaque idolo mania in Aegypto vigente, contigit, ut Abraham qui eo ipso tempore e terra Chanaan ob annonae charitatem migrarat in Aegypto commorante, domestici eius Aegyptiis commixti ; idin multa alia, tum maxime Serapides hosce, queis mira Aegvptios patrare Vide bant, admirarentur, I suspicerent ; siquidem daemone eos animante, va ria constilentibus, & interrogantibus responsa dabant, felicitatemque eorum cultoribus in omnibus spondebant actionibus. Curiositate itaq;
ac felicitatis participandae desiderio instigati Hebraei Abrae vernaculi, subito ad hosce Aegyptiorum cultus animum adiecerunt. Abrahamo Vero in patriam redeunte, serui,comparatis idolis & imaginibus dictis,redii cc
inuoluti statuuntulae innumerae apud
Abraharni serui ex pto secum portant The
356쪽
in patriam svain facii , conceptos in Aegypto errores paulatim dissem nantes apud Chaldaeos seu Alphaxadaeos, Babyloniosque, mox ingentem execrabilium Deorum sobolem pepererunt. Chaldaeis vero qui cur antehac eo improbo cultu a Nachor & Sarug imbuti essent , ac ad omnela superstitionis genus admodum procliues 9 nihil facilius fuit, quam alienae huic seruituti ieie submittere, quamque, superstitionem addentes superstitioni, continuo ita propagarunt, ut ab illo tempore ad Dauidis usque , Regnum apud Hebraeos posteros nunquam hic Theraptitui, aut Sera punicultus deserit. Verum ne quicquam dictorum ex nostro penu depromisisse videamur, audiamus verba Abeneph ij, dicta ijsdem pene verbis confirmantis ; sic enim Arabice scribit:
Hoc est: Erant autem AEgypti,s simu Iachm quaedam pueris ecie, quae vocabantur nomine AE ptiaco Serapis i, haec adonuba ut illo defuturis cir ab conditi
ea interrogantes . Omnibus in locis celebrioribus Vrbium ea collocabant adolentes ante ea, secum quoque ea contra euentus malorum portare solebant. Atque haec
idolas milia sunt Theraphiin, quae semetitae colebant, quae Laban adorasse stria
plura memorat, dicitur, quod do/MIlici Abirabami tu AEgypto commorantes, ea secum reduces attulerint . Atque ex his colligitur, hos Heb aeorum Thera phim nihil aliud suisse, quam Serapes AEgyptiorum, cum non duntaxat nomine, scd & sorma, ritibusque , queis colebantur, huiusmodi idola imomnibus sibi exacte correspondeant. Verum ne & hic aliquis in animo dubitantis Lectoris scria pulus relinquatur , dicta confirmamus sequen-
Ac primo quidem sciendum est, hanc Vocem Theraphim nequa-Etymon The quam Hebraicam etsi formam idiomatis Hebraici aliquo modo affectare videatur, sed mere externam esse & adscititiam ; quod vel inde patet, quod haec vox eutra scripturam apud Hebraeos Doctores nunquam V stirpetur, nec cum hac significatione vilibi in singulari reperiatur ; testem huius rei adduco oleastrum, qui huius vocis interpretationem maxime probans: ir connenit, inquit, inter Hebraeorum Doctores , quid fignificet dictio oliau, ; isThexaphim, quάm idola 'pertimin; hoc tamen certi de i ta voce habemus , q*od sedi ib.; . i. O ... nisicet imagines hominu)m,quae loquebantur. Cui subscribit Eliezer hoc loco φ o a'n masnno civ p Da nNVO H si . . , Non, inquit, iuueni adhuc apud Grammaticos, quid sibi vehi haec 'ox Γbens uua . .. do
Quaeritur igitur, qualis haec vox sit λ Respondeo esse AEgypti .cam vocem idemque esse, quod Serapis, quod haud obscure insinuat Abenephi in praecedenti citatione, dum non sic ratione Theraphim cum Serapi ιι icomparat. Quod ut melius intelliga , scito proprium esta Cha daeorum r te.' ω aut at , vel D in ri vel o mutare, sic 'pro Qis, pro 'op, Anno pro
357쪽
CAP. III. z6o OEDIPI. AEGYPTIACI TEMPLUM EIACvM
naturali linguae vitio impediti proserunt; uti gnaris Chaldaicae lin.
s. ihi, a Cum itaque HebraeO-Chaldaei in A gypto Serapidis cultu imbuti, Tn yyphi Serapis noliten frequenter ingeminari audirent 1, & ipsi idola eius una cum nomine in Chaldaeam adducentes, id sibi proprium fecerunt, eas imagines, quas AEgypti Serapes illi Uaut Uinn mutato ci annTheraphis ap- Ch Maei νο- pessarunt, quae VOX postmodu penitus iuris Hebraici facta,&di finali ob si-ineipientiata, militudinem in ci mutato, pro Therapis Theraphim dicta, tandem inter pyἴμ'---χ' reliquas voces Hebraeorum annumerata est. Ex his itaque manifestum est, Serapis & Theraphim idem esse nomen. Altera ratio, qua Theraphim& Serapis idem esse credamus, est rituum in peragendis eiusmodi sacrifi-c ijs similitudo. Quemadmodum enim Theraphim ex varia materia sub certo astrorum positu construebantur; sic & Serapis ex omni lignorum, lapidum & metalloru genere constituebatur. Theraphim non fiebant sine sanguine humano , uti in praecedentibus ex Abenezra ostendimus, nec
Serapidis idola ua Mithriacis sacris. Iterum Theraphim passim phyla-zml.eoar- cteriorum loco gestabantur; quod & de Serapis idolis legimus, factu esse . Per Theraphim denique diuinabantiir, Mabscondita inuestigabant,
quod vel e verbis Abene grae citato loco apparet, ubi cum examinat causam, ob quam Rachel Theraphim patris abstulerit, tandem eam fulta concludit, quod Rachel timeret, ne parens more solito idola sua consulendo, ex eorum responsis, quorsiam Iacobus, &per quam viam fugisset,
nyn, rinnan nrbi: 9 nQN G, n mei ras bri Ecce, inquit, Theraphim, quas Laban Deos sos Pocauit, dicunt ideo achel si blata esse, ut patrem ab idololatria auocaret. Qu)d si hoc ita, cur illa secum abduxit, . non potius abscondit ea in Mia vicina domui Lanu, ideo igitur
ea abstulit ; quia cum parens esset Astrologia peritus, timebat Racbec forte ea afrai consulendo, quo Iacob fugisset, cognosceret. Erant itaque Theraphim, idola, quae consulentibus responsa dabant, cuiusnodi & Serapes se a Isias statuas st: isse, alibi fuse probabitur. Porro nec sorma dissimiles fuisse Theraphim Serapis imaginibus, iam nobis incumbit, ut probemus. Ac
primo quidem Theraphim non secus ac Serapes AEgyptiorum varias reserebant figuras. Aliquae enim ea industria adornabantur, ut praeter alios usus,horarum quoque discrimina ostenderent, atque hoc est, quod R. Abenezra supra insinuauit, cum dicit': i n yein v n nyn, ' ζ Vn nitina 'ba Nnniti
Figura τbe. Theraphim fuisse veluti in tramentum quoddam aeneum , sub Ium ad digno fen μ'y'''' horarum partes. Apparet huius rei vestigium in antiquissima illa tabul
hiςxoglyphica, quam thesauro suo hieroglyphico inseruit Her artius, i - qu xvrtium schema hieroglyphicum A exhibet virum togatum , qui iis Iul porrecta simulachrum quoddani minutum in formam adaptatum PQ sonis
358쪽
s T. IV. PANTHEON HEBRAEORVM. 161 CAP. III.
sionis demortui, coeteraque praeter caput inuoluti: quasi gradus et . hο- rarum, qui in eo deliniati videntur,demonstraturus indigitat. In Roma quoque subterranea frequenter haec figura depicta reperitur, qua aliqui Laetari resuscitationem significare volunt, quod negare nolumus. Dicimus enim hic solum, Theraphim υδιμι ιν vel simile quoddam instrumentufuisse, quare figuram eius hic apponendam duximuS. Hebraeorum itaque Theraphim subinde usum quoque horarum cognoscendarum praebebant is quod & de AEgyptiorum Idolis Serapicis ostendit Horus Appollo, apud quem Cynocephalus e pudendo aquar destillando, ex incremento aquae in vase subiecto horas monstrabat. Cui consentit Macrobius, qui huiusmodi fuse describit, quam consuetudinem absque dubio Hebraei ab Aegyptijs docti, eam sacris quoque suis interseruCrC .
Praeterea idolad heraphim fere semper forma inuoluti pueri, Ut dictum Cu hi,ν ;s est, & ad portandum idonea apparabantur, hinc sine manibus Sc pedibus
fere videntur constructa ; timebant enim Aegyptij maxime simulachro- manibus &Tum defectum ex ruptura quapiam prouenientem i, cuiusmodi figuram
quoque habuisse Serapes, testantur statuunculae illae partim fictiles,partim lapideae ligneae, quarum ingens copia quotannis a Mercatoribus ex antiquis Aegyptiorum monumentis eruta, in Europam de u ehitur . Quod autem Eliezer dicat Theraphim fuisse caput pri migeniti sale & aromatibus conditum, quod muro impositum venerabantur , ab illo responsa , postulantes, variisque de rebus diuinationes instituentes ; illud certe totum ab Aegypti js quoque dimanauit, qui corpora Regum suorum condita veluti Deos adorabant, ab ijs daemone animatis futurorum postulantes scientiam. In Mithriacis quoque sacris nihil quoque sine cruentis huiusmodi ritibus gestum, alibi ostendemus. Atque ex his omnibus hacte- ,. anus allegatis colligitur ue Hebraeo-Chaldaeos, sicuti idola haec portatilia
quae Theraphim, aut Aegyptiace Serapim dicunt ita omnia alia superstitionum genera quoque ab Aegyptijs doctos in Synagogam suanta
359쪽
CAP. IV. 16α OEDIPI AEGYPTIACI TEMPLUM EI ACvM
introduxisse, quod vel continuus idolorum cultus Hebraeis consuetus sac ita ἡ,iko superque Ostendit. Huiuimodi ειδωλομανια semel introducta,tam alta, radices fixit, ut nec maximis etiam miraculis, variisque prodigiis a di-νopulus He- uersis Patriarchis exhibitis, ex Obc catorum hominum animis euelli pos , a uti se videretur. Hinc scandalosa Hebrae rum vita, hinc vituli, Apides in deserto ; hinc aurea simulachra Ieroboam; hinc exelsorum exstructio , promta . hinc Theraphim in domo Iacobi radicatus cultus; de quibus apposite oleaster ; fuisse idola in domo Iacob, etiam post digressum a Laban , &discessionem ex Mesopotamia, scriptura ipsa indicat infra Genes. 31. ubi Iacob admonens domum suam: Ab cite Deos alienos, qui sunt in medio v fri ; in mundate vos, in mutate vestimenta Peum; dederunt ipsi Iacob, omnes Deos alienos, qui erant in mauu sua ; e R inaures , quae erant in auribis suis, . abscondit easubter quercum, quae erat apud Sichem . Non est autem credibile foeminas & seruos, aliosque comites Iacob idolis assuetos , tam facile omnia reliquisse, cultusque Deorum suorum sic esse oblitos ; ut non secum idololatriae aliquod vestigium deferrent; praesertim cum Theraphini,id est idola illa, futura praedicerent, quorum omnes erant auidissimi. Haec Oleaster. Sed haec deTheraphim Hebrstorum sufficiant. Nunc ad reliqua idola Hebraeorum transeamus .
CVm mirum in modum se torqueant Authores Ob haec monstruosa Deorum nomina, Baal, Bel, Baalim, quid proprie illa significent,& unde originem traxerint ; operepretium me fa in urum existimavi, si antequam ulterius progrederer ; de similium nominum origine paucis praeluderem; quod dum facio Sciendum est : Eo tempore, quo post mundi diluuium humani goneris propago ingentia ubique incrementa sumebat, Misraimum, quisisis temporis rerum in Aegypto potiebatur, nouas subinde colonias ad prouinciam hominibus exonerandam , alio misisse; inter coeteros vero colonos Nembrodum quoque in Babyloniam destinasse; qui cum callidus esset & ingenio versutus, impotenti ad haec regnandi cupiditate instigaretur, nihil non moliebatur, ut artibus malignis, quibus iam a patre suo imbutus erat, animos subditbrum fascinando, diuinos sibi compara- honores; quemadmodum eos iam Misraimum patrem in Egupto simi-hbeest Iz li agendi ratione adeptum norat, uti in praecedentibus dictum est. Nec defraudatum est spe sua versipelle ingenium; nam regnandi imperitam dique arte inuenta, com primus Monarchiae fastigium ascendisset, eam, famam apud Assyrios adeptus est, ut templis, arisque in hono- siue Baal, aut eXstructi ,eum Belum passim appellarent. Est autem Bel nihil ιά ήὸ : -3liud b bFlonice nisi Dominus, patronus & potiens rerum, quo nomine eos appς lare solebant, qui virtute rerumque gestarum gloria diuinos
360쪽
Diodo us Siculus. D. Hieron. nuis idem.
SYNT. IV. PANTHEON HEBRAEORVM 3 26s
lionores meruerant. Bel itaque Babylonius dictus est Nembrod , quemadmodum Misiraimus Bel AEgyptius; eis quod ille in Assyria , hic in PEry
'pro rerum potitus, variarumque rerum inuentione apud posteritatem diuinos honores meruerit.
Hoc autem ita se habere, primo monstrat Diodorus Siculus; Osirim ait, multis colonijs institutis, Belum Neptuni &Lybies silium, qui pro pe. Euphratem sedem posuerat, & Sacerdotes Chaldaeos instituerat primum in Babyloniam traduxisse. Osirim nutem nos in primo huius Syntagmatis capite eundem demonstrauimus esse cuin Misraimo. Hic a tem Belus cum insigni astrorum cognitione polleret, a posteris ci nefBaalychamini, hoc est, coeli Dominus dictus est ; de quo Philo Biblius, &Eusebius scribunt, eum a Phoenicibus nuncupatum quod Phoenicum lingua significat coeli Dominum. Dimis quoque Hieronymus libro primo in Oseam, Semiramin, ait, cum Zoroastrem Magum &Bactrinorum Regem praelio superasset, ad tantam peruenisse gloriam, ut patres , suum Belum referret in Deum, qui Hebraice dicitur Beel : hunc Sidoni j& Phoenices, inquit, appellabant byn Baal, qui idem sir quod Belus. Latinos vero unanimi omnes consensu Baal, Bel, Belum Iouein interpretatosesie reperio, de quo lege Chronicum Alexandrinum , quod fusissime di
huiusmodi nominibus tractat; nec immerito, utrumque enim PraeferociS isai . .
an geniJ, utrumque inIraeni regnandi libidine, Vtrumque omni vitiortinata pixςxs bylo
genere contaminatum, Sc Iouein, & Belum fuisse, ex veterum monum em. tis constat; quorum tamen Vtrunque Deum appellare plerosque nompuduit, optimu, maximia dicentes, teste Cicerone, quo tamen nihil minus meruit. Tanta igitur hic Belus seu Iuppiter Babylonius ambitione fuit, quanta nemo per omnes aetates inuentus est, aut inuenietur ; quare ali j ipsius iussu, alij, ut eius gratiam aucuparentur, altaria Sc templa CI insti- Cultu,&eost. tuebant, & Sacerdotes,&proprios coerimoniarum ritus. At quid λ nonne maximum ambitionis indicium est , quod scribitur a Laetantio libro de falsa Religione, quod in Olympo, quem non male turrim illam Babylonicam, urbemque excelsam, quam primus aedificauit, plerumque versabatur, veluti in montibus Iuppiter, omnesque, propositis praemijs,qui nouum aliquod inuentum humano generi utile excogitasset, inuitabat, ut ad se primum deferrent, cuius ipse postea inuentor creditus est, Sc idcir- . cd huic, ut multis praeterea rerum utilium inuentoribus, 'diuini honores
sint habiti; quod & templum Beli amplissimum, ac magnificentissimum, quod Diodorus descrῖbit, apud Babylonios fuisse, satis demonstrat.
Huius igitur Beli seu Iouis, tanta fuit nominis apud omnes nationes celebritas, Sc reuerentia, ut non multo post coeperit audire mortaliumcivota,& ad multorum sacrificiorum conuiuia inuitatus,sumantiu in patinarum nidoribus exsaturaretur. Quid igitur λ inter infinitum votorum , numerii si cuipia fortuna aspirasset,ut Voti fieret compos, is a Belo seu Ioue se id consecutum ratus, continuo aras & templa erigebat, & ab euentu , vel a loco, in quo id euenisset, cognomen Ioui aut Belo seu Baali imponebat. Hinc innumera moX Deorum portenta e XOrta, Variam passim male