장음표시 사용
411쪽
caietanus. Iosue λε Geu. 3s. I. Reg. 3r. Iudit. saCu deserta deuotionis gra petieini rint antiqui
31α OEDIPI AEGYPTIACI TEMPLUM HIACVM
ad habitandum scinn ussu in in via aeternitatis, in cognitione peri Dei instinxisset ; . confitebatur ibi, orabati in nomine Dei aeterni. Haec Thargum .
Caietanus quoque disertis verbis ait, nemus illud fuisse tanquat templum & oratorium tam Abrahae, quam alijs colentibus verum Deum. Abrahamum secutus est Iacob filius,qui & quercum summo Deo sacrasse legitur Genesis 31. & Iosue Iosue tulit lapidem praegrandem, po uitii eum subter quercum,quae erat in sanfluaris Domini. Vbi vides quercum siue quercetum esse sacrum Deo. Similiter religiosa quercus,aut quercetum vide
tur fuisse illud, sub quo Gedeoni Angelus Domini apparuit Iud. 6. quod
ex ara, quae in eodem loco fuit, colligitum; bsubditur enim: Tulit Omnia sub quercu, in Obtulit ei, &c. Fuit quoq; simul nemoris & arboris cuiusdam religiosis usus ad sepulchrum, quod violare non licebat, ut constat ex Genes. 3 s. ubi sepelitur Debora subter quercum, &i. Regum si . Habitato res Iabes Galaad sepeliunt ossa Saul,& filiorum eius in nemore Iabes ; se uisse quoque quercetum ad inaugurationem principum, Iudicum 9. legimus. Confituerunt Regem Abimelech iuxta quercum ; quae erat in Sichem . Antiquos igitur Patres sylvas & nemora, dum templa necdum haberent, ad Diuini Numinis cultum & venerationem, intrasse, arasque exstruxisse ex dictis pateti causam dant Rabbini, quod loca ab hominum comisertio remota apparitionibu diuinis, quales sylvae sunt Sc nemora, aptiora sint, iuxta illud : Ducam eum in holitudinem, . loquar ad Ornon nisi in solitudine niontis Sinai. Dei alloquio fruitutis te limis ; Eliam quoque in deserto Deum vidisse facra Regum historia monstrat. Hinc ob eandem causam, in lege gratiae ad apicem Christianae perfectionis tendentes, Christum secuti, eremos &solitudi nes ad facilius, & sine ullo impedimento diuinis contemplationibus vacandum petiuere. Sed haec omnia ad vanissimam idolorum superstitionem a Daemon diuinitatis Simia delusia transtulit antiquitas; occupans montes, colles, valles, torrentes, nemora,&arbores frondosas,&opacas,iuxta illud Isaiae..dui consolamini in I iis subter omne lignumfrondosum, immolantes paruulos tri , torrentibus, super eminentes petra ,in partibus torrentis pars tua . Vel vi Iona
Quoter omne ligntini frondosum ; quoniam Di unt e uno, si enim Vis'mmfsitfrsisAti alienae , sacra sua peragere sub arboribus virentibus Cy ramis luxu i
412쪽
SYNT. IV. PANTHEON HEBRAEORVM. 313 CAP XV
nauibus crificabant filios suos immola
bunt Nys Juis; egDGebaut hoc tu vallibus, tu loco, ubi erant petrae, subter ramos, exylkatur autem Lec vox duobus modis , cysic tu ramo sime dente scopuli machinationes eorum ; scut enim se babet deus ad petram, ita ramur ad amborem, vel tu loco petroso ramos'. f in partibus Pallium. Ero quod simul ac iuuenirent lapidem levigatum, cir pulchrum a pectu inter lapides vallium, subita colebant ipsem iu=xta id, quod de si libus Dbbini no seri dicunt; Pars mea si rura lapidis levigati. Haec R. Dauid . In sylvis ergo locis umbrosis,petrosis, ramosis ite templa sua prista constituit superstitio . Meminit huius quoq;
Plinius. Hae fuerunt quondam Ninninuin tem pla; priscoque ritu,simpticia rura ,-ι etiana nunc Deo praecelleritem arborem dicant, nec magis auro fulgentia, atque ebore mulac bra, qtiam lucos ac nemora consecraui ; in js silentia ipse adoramus .
Certe A1gyptios,lucos sacrasse Dijs ; memorabile illud nemus Ammonis in deserto Lybiae honori eius consecratum, de quo supra in capit de Ammone. Iuncosusque lucus, in quo Beelseption ab AEgyptijs constitutum supra quoque asseruimus , coeterique luci locique frondosii diuersis in locis, urbibusque R gypti, ut Heliopoli, Canopi, Sat, de quibus lege Herodotum, Athenaeum, Pausaniam, satis testantur i quorum omnium, cultus csim multo ante Salomonem viguerit, certum est, Hebraeos & Graecos ab Aegyptiis eum quoque sicuti ccetera omnia accepisse , ab his vero ad coeteras Gentes derivatus huiusmodi cultus , totum orbem passi uta peruasit. De Germanis nominatim scribit Tacitu : Lucos in nemorara rahiso, ι.ε. consecrant, Deorumque nominibus appellantsecretum illud , quo isti reuerentiά ident. His simulachra Deorum addita, id est, statuae e Bipiti s rudibus . impolito robore. Ut describit Lucanus in obsidione Massiliae.
Lucus erat singo nunquam biolatus ab auo Lue us. Arboribus,suus horror ines; tum plurima nigris Fontibus unda cadit, simulachraque missa Deorum . Arte carent, caesi ne extant informia truncis
Ipse situs, putrique facit iam robore pallar
Quanquam lion dubium est, quin postea etiam variae Deorum sormae stul- perentur ex ligno, marmore, & fundetentur ex aere & metallis , sic quo
adderentur lucorum aris. Porro lucum sacrum Caedere, aut temerare ne- caedui.
fas erat, ac proinde plerique R Poetis memorantur incaedui, iuxta illred Aeneid i Lacus in urbe fuit media Letissimus umbra Hyc templum Iunoni ingens Sidonia Dido condebat. Vbi Servius quoque obseruat, Vbicunque Virgillius lucum ponit, consecra- s. ωὐtionem etiam poni. Ac nescio quam ex Vmbrosa illa prosunditate concipiebant delusi praesentiam Numinis, ut ille dicebat.
413쪽
CARXἰI- 314 OEDIPI AEGYPTIACI TEMPLUM ISIACVM
Luctis Aue itinosuberat niger ilicis Ἐmbra, ανο possis bifo dicere, Numen injl. Atque sub praetextu cultus Numinis conuitata, choreas, & impurissimas qua suis coerimonias adhibebant, Vt saepe iam diximus; quae omnia euincunt Salomonem, vel in Lucis Fana & Aras constituisse , vel certe plantas/ se ritu profano; sed istud potissimum , quod luci & nemora idolorum,
seruirent impudicit ijs, & operibus tenebrarum ; nam Vmbram quaerebant, teste D. Hieronymo : Vmbram, inquit, quaerent es deseruerunt Perit tem, tum praeterea quod pristina' voluptuosa religio austeritatem vis r verae religionu euerterat; inter νmbruri enim in tenebrus impuris voluptatibus Obsequebantur. Quod in hac ipsa re indicauit Philo . Lucus nullis est intra eiis ambitum, quia lex id multis de causis vetuit ἱ primo, quia verum templum amin nitates non ponulat, sed uenam castimoniam, praeterea condeu a fluarum males cis conueniunt, ex latibulis jecuritatem in insidiarum occasionem quarentibM . Quod si in his lucis prisca illa superstitio luminarium, tum etiam velaminum aliorumque donorum, quibus si perstitiosissimae foeminae arbores &nemora exornare solebant, suppellectilem posuit, quam frequentes ibi lucernae lucebant quanta domuncularum, aut aliorum tegumentorum copia,& cura λ quanta donorum opulentia sub Rege opulentissimo λ de primo nomen ipsum admonet, dictum lucum, quod ipse careat luce per se , & propterea appensis lucernis luceat. De secundo videtur id 4. Reg. I 3. cum Iosias destruxit aediculas effoeminatorum , pro quibus mulieres texebant, quasi domunculas luci , ubi Complutenses legunt. Destruxicti domum initiatorum, quae in domo Domini, in quo mulieres texebant ibi solus luco. Et forte de his siue domunculis siue velamentis arborum loquitur Arnobius, cum libro s. ubi de Ac desti interfecto loquitur . si uid lanaram, inquit, Pellem, quibus arbores colligatis in circumu0luitis stipitem ' nonne illarum repetitio lanarum est, quibus iam deficientem contexit genitrix Diuum, teporis aliquid rata esse se posse membris eonciliare frigentibus λ Et quidem fabula ea Aedestis, turpis & obscoena similiter res, quam peragebant, aut patiebantur esses minati sub his domunculis ad truncos arborum , iubiicit inde Arnobius: .Quid compti violaceis coronis, . redimiti arboris ramulis ' Nonne illud indicant, Iti mater primigenique floribus adornauerit primum miserabilis indiacem teItimonium g forinn .e ' De tertio id est , de donis & anathematis ex ramis luci suspensis, res peruulgata, de quo Arnobius i. I. Venabar c o coe-citas i nuper u lachra, *eternosis in arboribus taenio . t ' i i . c 'Quod si deniq; roges, qui Luci, aut ex quibus arboribus plantati; an ex oleis, an alijs arboribus frugiferis, an ex sylvestribus fuerint. Philo supra citatus tum ex frugiferis, tum ex sylvestribus lucos costitisse ait Apud Hebraeos enim idololatras hae arbores erant in usu Se pretio, secundum illud Oieae: Subtus quercum, . populum, . terebynthum; quia bona Vmbra eius. Sed haec de Lucis breuiter dicta sussiciant, nunc ad Deos, qui in his-iusmodi locis lucisque colebantur, describendos, caldinum con aeriamus.
414쪽
SYNT. IV. PANTHEON HEBRAEORUM. 3 is
SAlomonem non Lucos tantum plantasse, sed &Fana, Arasque , & eas
quidem nequaquam vacuas ; sed variis idolorum simulachris ornatas exstruxisse, coluisseque , ex sacrae historiae contextu abunde patet: Cum s iam, inquit, esset senex, deprauatum en cor eius per mulieres, Pt sequeretur Deog alienos ; nec erat cor eius rectum cum Domino Deo suo; sed colebat Salomo u larthen Deum Sidoniorum, in Chamos Deum Moabitarmn , e,' Molo ob idolun Ammoniturum. Et paulo post : Tunc aedificauit Salomoti Fanum Chamos idola Moab, in monte, qui e se contra Hieroalem ; cI' Moloch idolo Aliorum Ammon , atque in hunc modum fecit 'uniuersis dixoribus suis alienigenis, quae adolebant thum, immolabant Dys suis Quinam itaq; hi Dij recensiti fuerint,& unde promanarint, nunc dicamus ; ac primo quidem de Astartha, Astaroth, vel ut alij volunt, Astore th, variae diuersorum occurrunt sententiae . Quorum alij de nothine. alij dore contendunt . Illi Astartha idem esse volunt quod Astaroth, aiuntqu nomen esse generi cum ad omnes Deas, ut placuit Augustino quaestione i6. in Iudices; colligere id videtur potissimum ex I. Reg. 3I. capite, I so pendunt arma Saul in templo Asarotb, Sc I. Reg. 7. cum iubet Samuel auferri de madio populi Baalim Sc Astaroth, quos adorasse fatetur populus, ubi Septuaginta nomine plurali legerunt , Seruierrint Baalim in Marthibus, ut eleganter obseruat & exponit citatus Augustinus citato loco. Porro hanc eandem esse, quae Adagartes nominatur a Petro Crinito l. I . de honesta disciplina c. 8. de hoc tamen dubium reperio Giraldum. De vocis autem origine Montanus iam adducendus existimat,esse vocem originis Hebraicae. Alij aliter ab Hebraeo deducunt: nam eadem Vox 7. D uteron om ij, sumitur pro gregibus ovium, quare dici Astarten volunt,quasi oujllum simulachrum. Sic R. David Kimchi :
'Astaroth, inquit, iuxta RR. imagi/ies 'nis De ad similitu em Ouia. Alij curio fius deducere nituntur ex eis quod Arcturum seu plaustrum interpretantur, & nno quod ordinem significat, quasi sit unum ex astris gyrantibus,&cum pluraliter dicatur, significabit duodecim signa Zodiaci ; sed hoc ut nimis curiosum, ita mimis solidum& magis incertum . Suidas ab astro ei nomen iactum, Luciferumque esse autumat. Illud certum est, vocem esse peregrinam, & illius gentis, apud quem illius eultus vigebat: sicut enim religionem & ritus peregrinos, ita sane & nomen ipsunt peregrinum, & inter gentes Vulgatum, Hebraeis placuisse credendum est; &si coniectili is agendum sit, non male Astaroth derivare poterimus ab Arabi co seu Punico , si Al haret, Vel melius ab AEgyptia voceae ruet, quod Thetaurus noster CoptO- Arabicus Venerem interpreta tur. autem ab Astaroth non multum disi eri. Ex quo colligo Asta-
Aitor h,Asta ruth, . Istaris tha idem sunt. Astartha quae nani fuerit parias Mon
415쪽
CAPUT DO OEDIPI AEGYPTIACI TEMPLUM NAC VM
Αsteroth idem quod Isis. suida . Alia detilia.
roth vocem esse Coptam seu AEgyptiam, varia diuersarum gentium pro
latione passimi corruptam : continnat opinionem meam Syrorum idioma, quod Venerem alio nomine non indigitat, quam voce gla-ruth, velut in Nomenclatore Syriaco quoque legitur Abe th, quae si paucula excipias, omnino ad AEgyptiorum seu Coptitarum sunt assinia . autem seu Astaroth , quam Astarthen Graeci vocant, Reginam Ag)ptatuisse, Isidemque in nutricem fili j sui assumpsisse Plutarcuus testat hir libello de Osiride & Iside ; hisce accedit authoritas
Suidae supra citati: , inquit , a Graecis Aphrodite, a Latinis Venus dicitur , nomes ab adro factum est, eius enim esse Luciferum fabulantur . Luciferum vero, Hespertim & Venerem idem astrum esse , vel ex primis Astronomiae elementis patet i, sed de hoc in sequentibus uberius volente Deo dicemus. Nunc ad eos accedemus, qui non tam quid nominis Astaroth, quam quid rei sit, perplexi varie confligunt. Montanus Iud. I. ubi de Astaroth icripturus dicit, nomen esse nulli proprium, sed commune ad eas, & eas omnes, quas in Deorum numerum reserret antiquitas ; deducitque nomen a radice quod diuitem seu beatum significat; a commodari tamen ad eas ta eas, quae in singulis locis colerentur. Sed cum non Videam, qua ratione n men Aloreth vel Astaroth deduci possit a radicenam tunc dicetur aut nUSV : Sc videri quidem nomen prorsus peregrinum , peritiores linguae sanctae docent; certe ipso iuniitatis nomine iuspicionem habet falsitatis ea Montani opinatio , m Tioc Vnu consentientibus uniuersis interpretibus, este nomen alicuius Dei proprium, id quod ipsa plana scripturarum verba prae se serunt, & peculiare Prouinciae nomen, quae Numen aliquod profitebatur & colebat; qualis erat Agyptiorum Isis seu Venus, quam & C epuam appellatam in praece- dentibus diximus. Philastrius de haeresii asserit : Astar Astaroth suisse homines,&sceminas, quorum figuras post Mosis obitum plurimum CO-lebant; quae nomina glim Syrorum fuerunt L Aegyptiorum, quoruὶδ uisiiij siliaeque, cum a suis populis colerentur, post etiam templa ijs facientes, poti mortem illorum progenium ibidem sepelientes, Deorum, Dearumque nomina eis afferebant cuili fac o sic ijs , quae, paucis e Xceptis, nequaquam dissentire videntur ab iis, quae supra de Astarthe ex Plutarcho adduximus. Non desunt qui asserant, Astaboth idem esse quod Aseroth seu lucos ipsos Dijs dicatos colligunt vero hanc opinionem V X illo Sam, T. Vbi Septuaginta habet A α, Θ, scilicet lucos Astaroth
Dereliquerunt Dominum cotuerunt Baalatque Astaroth . Verom siequenti versu 7 legitur, Oblitisent Domini Dei sui colentes Baalim, notaNn cire &Aieroth liue lueos,quod simul ad Astaroth ipso nomine alludere videtur, ibi, K τῆ ζαμ υμ' sis σεσι, scilii. Cet D at in lucos colebant. Verum falluntur omnes iJ, qui huic sententiae satient. Aliud enim hic quam locum arboribu4 consitum intelligas opor.
416쪽
SYNT. IV. PANTHEON HEBRAEORVM. si
xet ; videlicet Asteroth, quae & a luco, in quo colebatur , La quernis fo-lijs quibus ornabatur m Ndicta, multis erroris materiam praebilit; erat enim proprium gentibus aluci', urbibus, montibus, antris, ubi colebantur diuinina, nomina Deorum derivare ; uti Iuppiter ,δυδ a Rhodi qsic dictus, & Nemorensis Diana, Zacchus; Albunea Dca, aliaqa sevcenta huiusmodi, quae apud Girald una videantur ample pertractata. n e M autem hoc loco non lucum significare , sed ipsum simulachrum p rct e X R. David K imo hi, qui in radice ne re, omne lignum quod coliturmaehi dictum ksse scr bit, verba ciuq n. nr Couentia :
omne lignum qu0d utitur 1. ruitute A ibar aro Aserab dicιtur. Alii pulantur huic Leui B n G. rion , Sc R. Salomon, qui de idololatria Acuabiloquenteo I. Reg, c. a I. voce in erasue lucii, aut qucrcu, si 'e quercinum simillachrum, cuiculius exhibebatur intelligi aiunt; led I ludi c. 6. Gedeon destruxit altare Baal, & succidit ri uia ta Asera, qtae super Altare, ita enim verto Hebraicum D,9 lii pcr ipi uin, non iuxta ipsum , quod &Septuaginta sic vertisse videntur, qui habent, id est, super altare; quin& Iosias l. 4. Reg. docuisse domas scortatorum legitur, quae erant iuxta domum Domini, ubi Sc mulieres cortinas tex bant pro Asera . Ιr quem locum sic commentatur Rabbi David Kimchi super haec verba ta :: n et sen Etsuccidit do niis hortatorum cs eis Tini rator uvia, .
' Exponuntur domu cortatorum, idoli, fer qua uocetur , qu9d mulieres' te -- xebant ibi domos Alarae veruntamen , yam,id es, smulactrum, quod fecit Manases in domo Domini, tecit ibi domus mulieribus texentibus corti in in honorem arae; iterum corti mi sti runt text. e ibi, GT cortinde fuerunt domus Asarae, id in honorem Asarae extructae, es domus separatae; verisimile autem eli , huiusmodi cortinas fuisse appensas circa Apanam , infuit Asarae domus es locus, in exposuio eius e I quod mu eressed:ntes ibi sollicite quaerebant in ex pectabant Agarum. Quae verba lane nequaquam de simulachro Numinis dici possiant; iri si quis sorsan lucum in ipso templo plantasse Manassem, domosque aedificassic, S: cortinas circa lucum extendisse dicat, quod imprudentis est asserere . Verisimile autem es , huiusmodi idolum Asarae fui ita ligneum & ex quercu ; unde forsan sub luci seri quercus vocabulis, in fictae diuinitptis opprobrium designatur; nam &combustum est a Iosia Rege, & cineres elu; dispersi sunt in sepulchra filiorum populi . Vt habetur 4. Reg. c. 23. v. 6. Simulachra igitur lignea Altarthae dicata Ascherim & Ascheroth seu CAPUT XIII
nos Dinabantur. Ren Gerson. R. Salomon.
Idoluiti Asa rae quercinuo statis E l. q. Mulierum sibi perstitiones in luciS.Idolitin Asia.
417쪽
seu lucos saepius dicta sentio; ut & ad nomen simul alluderetur, & tantis.M. ,s . . impari diuinitati materiae contumelia ipso vocabulo exprobraretur ; uti
bene quoque obseruat Sel denuo. NOS Vero in serius alias quoque rationes huius appellationis indicabimus. S. S. Augustinus quaest. 16. in Iudices ; Iunonem putat esse Astartherti lihi dieitur. secuti sunt eum Glossa interlinearis Nicolai Lyrani, Abulensis,& Dionysii : & qui dicunt eandem esse cum Luna, ij sunt Massius, & Lueianus in Dea Syria . Probat Augustinus locu indicatu ex eo, quod existimet Baal esse nomen Iouis, quem illo nomine Dominum vocabant lingua Punica siue Arabica : unde Baalsamen, quas Dominum coeli intelliguntur dicere ; Samen quippe apud eos coeli appellantur, videtur autem Baalsamen esse corruptum ; apud Arabes enim non inuenitur Baalsamen, sed. -Ia, Baalsamai : cum autem Iuno fuerit Iouis L soror & coniunx , profecto cum tam frequenter iungantur in scriptura Baalim & Astaroth , oportet intelligamus fuisse Iouem & Iunonem . . Venerem autem Astarthen praeter Suidam Cicero quoque asserit,
c... . i. a. enim inter quatuor Veneres, Astarthen quoque computat, verba eius ς ηδ P ρη sunt. Venus prima e coelo Juma procreata, ex quainuercurio cupidinem secundum natuns accepimus ; tertia Iove nata Dione , quae nupsit Vulcano ; sed ex
ea Marte natus, Anteros dicitur , quarta Syria, Tyro j concepta, quae rigribe vocatur, quam Adonidi nupsisse traditum eis . Rem eandem secuti videntur rat, posteriores non pauci, Nicetas, Cedrenus, Vbi agit de Salomone ; cum quo facit, quod Eusebius i. I. de praeparat. c, 7. quod est de Phoenicusα, .La. ' ' Theologia, Astarthen facit Amoris & Cupidinis matrem ex Saturno, quae est Venus Theophylactum quoque Astarthen cum Venere confundere, γλ υθυβ- ex Comment. in .c sese patet,vbi de ea sit b hisce verbis, non tute ligens vapulabit, sic scribit: Haec deciuabus tribubus profert, nempe gni Iu- niai . q*on st quidem in ipsi existimati kabere Dei cognitionem, Pt qui Hierosol misVenu, dem. urbe Dei regnarent, Adarthes idolo sacrificabant,seu Veneris ; hanc enimbortum nominauerunt is etenim imago eius nuda sabat ipso suo spectaculo, vel intuitu fornicationem in abominationem 'irans. Excitauit Asarthes simulachrum Salomon uxor uae gratum faciens. Haec Theophylactus ἱ quae apte omnino ad institutum Salomonis quadrant; nam sacra Veneris, coeteris multo Opportuniora Salomonis effroe natae libidini, & turpissimae idololatriae vi. dentur, praesertim cum Veneris Amasium Adonidem ; uti in capite do Adoni dictum est, ubi & eundem cum Thamaz confudimus, adamarunt etiam sceminae Israeliticae, illum plangentes, Egecli. 8. Et sicut Astarthefuit propria Phoenicum aut Syrorum Dea, ita sane Adonis familiariter fuit cultus ab Assyrijs summa olim veneratione, teste Macrob. 2. Sat. c. 2I. L. λα denique Authorum pars Astarthen cum Luna confundunt, ean-dζmque esse aiunt, quam Phoenices Baaltim dicunt, Varro Ianam seu Co-u ess/m, Arabes cilLη Alitat ; Syri Mulitha; Hebraein' Lilith; Chaldaei on tiAmines ; Graeci Deam Syriam &Io, similibusque nominibus diuersi insigniunt ; nos,ut in tanta sententiarum, opinionumque di
418쪽
SYNT. IV. PANTHEON HEBRAEORVM. sis
uersitate aliquid certi statuamus, dicimus, Astarthen nihil aliud esse, quam celebrati ii imam illam AEgyptiorum Isidem, qua sit Plutarchus non immerito appellat, omnium dictarum Dearum nominibus repraesenta
Ac primo quidem Venerem coelestem in A gypto cultam fuisse, eamque eandem esse cum Iside,testatur Actianus sequentibus verbis: pto, inquit, vico Schreissa nuncupato, non magno illo quidem, sed eleganti certe , qui in Hermopolitana Nomo id est, Praeses una d censebatar, Venerem religiose sanLissime coli solitam, quam Uraniam, id ese, coelesem Venerem appellabant, at
Vaccam etiam ideo veneraba tur, quia innitatem es conuenientiam cum Dea si a habere exιntimetur . Vacca autem non offerebatur nisi Isidi ; patet ergo probandum. Reperio apud Plutarchum hanc Vraniam Venerem quoque Vocatam ab AEgypt ijs Nephten, quam & quinto loco natam, Icum Typhone coli ait ; Hesychius tamen hanc Venerem ait ab AEgyptijs vocari ;vnde Athyr Mensis, qui in nostrum Nouembrem fere cadit , ut in nostro Prodromo Copto ostendimus ; meminit huius Epiphanius lib. 3. aduersus haereses. Glij, inquit, Tithyrambo Hecaten interpretantes ; abj Senephtbus,
melius leges Nephtis, alij Thermulidi sacra faciunt, alij I di. Strabo hanc
Nephten l. I . vocat Uenerem Momemphi tam a Nomo seu Praefectura , in qua colebatur sic dictam. Huic, inquit, yacram Paceam alebant, quemadmodum MVmphitae Apim, in He opolitani Mnevim boues, quos pro De s nutriebant. Vides igitur dictas Veneres vraniam, Nephtem & Momemphi tam nihil aliud esse quam Isidem, quod Sc vaccae cultus satis superque demonstrat proprius Isidi ; certe hanc eandem quoque esse, quae in historia
Thobiae Dea Baal dicitur, quae vacca colebatur i, sic enim habetur C. I. v. s. Uλοντη Βααλ , scilicet, faciebant sacra τη Βααλ, iuuencae seu vaccae, quod Sc alio loco videlicet l. 3. Reg. c. 19. ubi Baal legitur taminino genere , Ουκ ἐ'καμ ψιμ γο- τη Βαὰλ . Non incuruauerunt genu Baali. Ego
sane arbitror ibi sumi Baal pro Baali. Erat enim Baalis idem quod Baaltis
Phoenicum, quam Megasthenes apud Eusebium vocat Βασιλέα Βηλτις. Hesy- Chius autem Βηλ Θης, inquit, η-η A'φρρορ , Belities Iuno siue Venus eii, cui cum Iuvencam sacrificarint Phoenices, verisimile est, eandem esse cum
Venere AEgyptia, sicu Iside, seu Astarthe Assyriorum; sicut enim Baal est Iuppiter, sic Baalis seu Belthis est Iuno seu Venus, cui parallela sunt, Adonis seu Tham uet, Se Venus seu Astarothi c quorum ille Beel Assyriorurru, haec eorum Bellis est quibus respondent Osiris &Isis, Iuppiter Sc Iuno seu Venus AEgyptiorum , iterum sicuti Baalyamim est Iuppiter Olympius, ita riblina Baalet smaim est Iuno Olympia , scilicet, Domina coeli seu Regina; quemadmodum Ierem. c. 7. & 44. eam vocant Septuaginta Interpretes, quod nomen Isidi & Astarthi Sc Iunoni Veneriue proprie conuenit , uti ex Varijs antiquarum inscriptionum monumentis apud Ianum Gruterum videre est . Cum vero per Reginam coeli proprie Luna denotetur, colligitur ex eo, Venerem, Iuuonem, Isidem, Astarthen, uti exsequentibus patebit, passim Lunam quoque dici. Herodianus ubi CAPUT XIII.
Abanus. Coelesti Veneri vacea offerebatur, Nephte ea
Eadem Athor dicitur , dc naensis inde nomen habet.
Bellis Iuno sicut Baal Iuppiter. Astartha Luis
419쪽
dem. Couum antiis quis ealum. omnes Deae in Lunam re soluuntur. Equiti a
, o OEDIPI AEGYPTIACI TEMPLUM ISIACVM
de simulachro coelestis suae Uraniae Africanae a Pseud- Antonino Roma tata
nem Phoenissam, cum antiquam farthaginem dissecto como exstruxerit; hanc Afri Uraniam nominant ; Phoenices vero Asroarchen in Lunam esse a mant; Ut Astroarche ficto ad Astarthen designandam vocabulo usus est, ac si siderum Reginam, aut cum Apuleio, matrem siderum Lunam vocaret. Ιunonem autem & Lunam esse Varro ostendit cum Pontifices nonas mensium in Capitolio in curia Calabrae calantes, sic pronunciabant; Dies te quinque Iolo Iuno nouella. Vel ut alij legunt, couella, hoc est, coelestis :couum enim antiquitus idem erat quod coelum, teste Sexto Pompeio, Iunonem quoque eandem esse cum Luna, Virgilius ostendit hoc versii:
Ast ego quae Diuum incedo 'giua Iovi q.
Vbi per Iouem Solem, & per Iunonem Lunam My thologi intelligunt ;praeterea Lucina dicitur Iuno, vel quod lucis praeses esset, sub quo sensu accipi potest idolum mem, de quo supra locuti sumus, & sic cum Diana
confunditur: vel quod luce sua omnia perlustret, L sic pro Luna uti aeris illustratrix est, accipi potest non desunt, qui eam eandem cum Vesta seu Tellure quoque sumant, & sic Iuno eadem erit quae Isis, quam Plutarchus, nunc Lunam, nunc Terram, nunc Nephtem esse indicat. Verbo Mineruae, Iunonis, Veneris, Lunae nomina ita sunt, cum ad Asiaticos Deos respexeris, confusa, Vt qui Mineruam Beli famam, Iunonem Belisamam, Venerem, Lunam, Isidem Astarthem dixerit, idem semper dixerit. Nunc verb,quae sit illa coelestis Venus seu Urania, quam Assyrij Militiam, Arabes Alii at, Persae Mitram, ut Herodotus scribit in Thalia, aut quam, Hebraei vocant; Militiae seu Molutho, meminit Mor Isaac Syrus Episcopus in Coimographia sua Syriaca; ubi ait eam eandem esse cum sidere Veneris, quod Syri Astaruth, uti supra manifestauimus , nuncupant ; di- dictamque esse MDMOtho , hoc est, quod parere faciat seu parturire, aut obstetricem agar, vel late tho sic dicta, quod ipsa pariat omnia, vel omnium genitricem agat , verba eius Syri eca hic adiungam :
Asaruth, inquit, sidus es unum deseptem errantibus, seu, planetis , quὰ etiam vocatur genitrix et obsetrix, eo quod ipsa veluti mater sit omnium, omnium prositrix rerum, omnium quae in mundo sunt nutrix et conservatrix. Haec Mor Isaac. Nos arbitramur Militiam eandem esse cum Ilethyia 9 est autem Bethyia nihil aliud quam Diana, seu quam Megasthenes Hecatem prothyraeam appellat, Deam parturientibus&inimicam, nimiumque timendam, ideoqtie supplicationibus placandam. Huic propterea Aeliaci imprimi
420쪽
sacrificabant, hymnosque cantabant ; eademque de causa in Atti Inter collocabant, quae Deae generationi praees , putabantur ; & ideo Venus quoque Genetyllis diei a est ; atque sic eadem est cum Militia Assyriorum ; quam & Diodorus siliam facit lunonis. Meminit huis Pausanias in Phocicis. ubi ait Itythiae templum in soro fulsi ,& statuam habuisse Tegeatas quae εν ωνι σιο ex historia .vocabatur, qnasi ingen tu lata, ut parturientes solent) a capite ad pedes tenuissimo panno
Conieciam, cuius: 'anus altera in rectum porrecta , altera facem teneret 'ccenta in I ea μι e , . quod partus dolores igni aequentur ; vel potius quod in lucem partus efferre videretur haec enim si propitia adestat, &genitricem, natum paruulum seruabat , sin aduersa maneret, Vtrosque graui infortunio mactabat. Vocat hanc Psellus i. de operat. Daemon. inquit, φ . Id est, A vetustis auditu , omnibus puerperis daemonium semiued 'gurd comparere. Ex quibus apparet, Ilethyam eandem esse cum Empusa, Gellone, Lucina,
Lamia: de quibus lege Hesychium & Aristophanem cum Scholiaste i
Hebraeorum quoque Lilitii seu Hecate, aut nocturnum daemonium dictae Iunoni conuenire ex ijs, quae iam dicturi sumus patebit ; est autem Lilith apud Hebraeos idem quod Lamia : dicuntur autem quatuor esse matres Daemonum, Lilith, Nae mach, Ogereth, & Machalath . Lilith autem puerperis esse infestam. Verum de his Se similibus audiamus Eliam Levitam, qui huiusmodi aniles superistitiones,& insulsa commenta Ac i
. Lilith, quin et Lamia ibi reὶ quiesset. Salomon dicit esse nomen Daemonis , ait Ionathan transtulit in plurali numero ; sic quoque et in Gho Pesu; In diebus cillis cumsederet x etc. Thargum Hieroselum. Sedim vel im, Daemones et Insiuisum Lamius habet ; inuenitur porro scrotum, quod in centum et vixiuti annis , quibus Radn uet Adam conlisuit se ab uxore sua Heua, venerint ad eum daemoues, et conceperint ab eo, sicqὶ genuerit Daemones, et Lamin et Lemures; et alio in loco in ent, quatuor esse matres Daemonum, Libib, Naemach, Ogereth, et Machalath ; in libro quoque Ben Syyra quaest. 6o. legitur, quod Nabucho πψor interrogauerit eum
hunc in modum: quam ob causam pueri octo dierum moriuntur ' Utii psondit i Ie ; Eo quod Lilith eos oecidit, qua de re ibidem multa prolixe tractat bucascribere nox placuit, quandoquidem illis nullam silem adbibeo ,sicuti nec alios hs-8s ce