Quinti Septimi Florentis Tertulliani opera

611쪽

VII. Aduersus Marcionem lib. IIII 33-34.

uxorem suam et aliam duxerit, adulterium committet, et qui dimissam a uir0 duxerit, aeque adulterest, - ut sic qu0que pr0hibeat diu0rtium, inlicitum facit repudiatae matrim0nium - Moyses uero permittit repudium in 5 Deuter0n0mi0: si sumserit quis uxorem et habitauerit cum ea, et euenerit n0n in uentro eam apud eum

gratiam, e0 qu0d inuentum sit in illa impudicum negotium, scribet libellum repudii sit dabit in manu olus et dimittet illam de d0m0 sua. uid0sio diuersitatem l0gis et euangelii, M0ysi et Christi' 3 plane. n0n enim recepisti illud qu0que euangelium qiusdem ueritatis et eiusdem Christi, in qu0 pr0hibens diu0rtium pr0priam quaesti0nem eius abs0luit: Moyses pr0pter duritiam c0rdis uestri praecepit libellum repudii dare; a prim0r- 15 di 0 autem n0n fuit sic; quia scilicet qui marem et

feminam fecerat, erunt du0, dixerat, in carne una;

enim respons0 et M0ysi c0nstitutionem pr0texit, ut sui, et creat0ris instituti0nem direxit, ut Christus ipsius. sed quatenus 20 ex his reuincendus es, quae recepisti, sic tibi 0ccurram, ac Sinaeus Christus tuus: n0nne et ipse pr0hibens diu0rtium et parem tamen gestans eiu8, qui marem et feminam iunxit, excusauerit p0tius quam destruxerit M0ysi c0nstituti0nem 3 sed ecce sic tuus sit iste Christus c0ntrarium docens M0ysi

cf. Gen. 1, 27; 2, 24.1 c0mmittet m, committit Oehlerus, commisit Pam 2 et addidi 3 parenthesin indicauit Enge est. ut uulgo 5 deutheronomio M 9 manu MF. manum R 17 110n addidit Eng disiunxerit 3 hoc uulgo 19 direxit R, direxerit - 20 quaerere coepisti Rh 21 tuus addidi cf. infra I. 24): Eng sic uult rescribi: sic tibi occurram fac sii: meus Christus nonne etc. 22 parem scripsi id est aduersarium): patrem gestans cf. angelum, h0minem gestare de carne Chr. Id; et ibidem c. I2: dominum circumferre sabbati et 499, 3: iudicem gerere): testans Lat prob. Ens eius scripsi: eum m 24 ecce sic R, ecce si F, ac si M

612쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

enim illum c0n diei0naliter nunc sedisse diu0rtii pr0hibiti0nem, si id00 quis dimittat ux0rem, ut aliam dueat: qui dimiserit

inquit, ux0rem et aliam duxerit, adulterium c0mmisit, et qui a marit0 dimissam duxerit aeque adulter est, ex eadem utique causa dimissam, qua n0n lisset

dimitti, ut alia ducatur; inlicite enim dimissam pr0 in dimissa

ducens adulter est. manet enim matrim0nium qu0d n0n rite

diremptum est; manente autem matrim0ni 0 nubere adulterium est. ita si c0ndici0 aliter pr0hibuit dimittere ux0rem, n0n int0tum pr0hibuit, et qu0d 110n pr0hibuit in t0tum, permi8it alias, ubi causa ce88at, 0b quam pr0hibuit; et iam n0n c0ntrarium M0ysi d0cet, cuius praeceptum alicubi c0nseruat, n0ndum die0 00nfirmat. aut si 0mnin0 n0Π negas permitti diu0rtium a

Christ0, qu0m0d0 tu nuptias dirimis, nec c0niungens marem et feminam nee alibi e0niunct0s ad saeramentum baptismatis et eueharistiae admittens, nisi inter 80 c0niurauerint aduersu8 fructum nuptiarum, ut aduersus ipsum creat0rem 3 certe quid faei et apud tu maritus, si ux0r eius e0mmiserit adulterium 3

habebitne illam 3 sed nee tuum ap0st0lum sinere 80is 00niungi pr0stitutae membra Christi. habet itaque et Christum adsert0rem iustitia diu0rtii. iam hinc c0nfirmatur ab ill0M0yses ex 00dem titul0 perhibens r0pudium, qu0 et Christus: si inuontum fuerit in muliere neg0tium impudicum. nam et in euangeli0 Mathei: qui dimiserit, inquit, uxorem Suam praeter cau8am adulterii, facit eam 24 Luc. 16, 18. 19J cf. I C0r. 6, 15. 234 Deut. 24, 1. 244 Matth.

5, 32.2 ut Ny, et smy 8 autem addidie deleri uult uerba manente-est Eng 10 alias ubi Rige alia subiei mi, aliud est ubi R) 11 et iam scripsi: etiam MN 13 confirmat aut Γ, confirmata ut MF non Sees. R 16 eueharisthiae M 18 faciet Urs: facit MN 19 sed MN, Scilicet Oehlerus scis suppl. Urs, om. reliqui omnes 21 iam hinc c0nfirmatur cf. supra ι. 22 22 perhibens scripsi: pr0hibens MN 24 Mathei Γ, matthei M

613쪽

VII. Aduersus Marcionem lib. IIII 34.

adulterari. atque ita adulter censetur et ille, qui dimissam a uir0 duxerit. ceterum praeter ex causa adulterii nec creat0rdisiungit qu0d ipse sei licet c0niunxit 00dem alibi M0yse c0nstituente eum, qui ex c0mpre88i0ne matrim0nium sederit, n0n5 p0sse dimittere ux0rem in omne tempus. qu0dsi ex ui0lentia c0aetum matrim0nium stabit, quant0 magis ex q0nuenientia u0luntarium 8 si qui ex pr0phetiae audi0ritate: ux0rem iuuentutis tua0 non dimittes. habes itaque Christum ultr0 uestigia ubique creat0ris ineuntem tam in permittendo repudi010 quam in pr0hibend0; habes etiam nuptiarum, qu0qu0 uelis latere, pr0 spect0rem, quaS nec Separari uult pr0hibend0 repudium nec cum macula haberi tunc permittend0 diu 0rtium. erubesce n0n c0niungens qu08 tuus qu0que Christus iunxit, erubesce etiam disiungens sine e0 merit0, qu0 disiungi u0luit 15 et tuus Christus. deb00 nunc et illud ostendere, unde hanc sententiam deduxerit d0 minus qu0ue direxerit. ita enim plenius c0nstabit eum n011 ad M0ysen destruendum Specta 88e per repudii pr0p08iti0nem subit0 interp0sitam, quia nec subit0 interp0sita est, habens radicem ex eadem I0hannis menti0ne. 20 I0hannes enim, retundens Her0dem, qu0d aduersus legem

ux0rem fratris sui defuncti duxisset hab0ntis filium ex illa, - 110n alias h00 permittente, imm0 et praecipiente lege, quam si frater illiberis decesserit, ut a fratre ipsius et

3J cf. Deus. 22, 28-29. 7J Mai. 2, 15. 19J cf. Luc. 16, 16. 20 cf. Lue. 3, 19. 234 cf. Deus. 25, 5.1 atque ita Μ, atque Ιἰi, aeque Ry reliqui praeter Rig 4 fecerit scripsi:

fecerat MR 5 ui0lantia Μ 7 uerba sicut dimittes cum antecedentibus coniungi nequeunt, ita scilicet compositis, ut addi quicquam omnino non sinant. quamobrem, nisi interciderunt aliqua, nescio an haec interpolatori debeantur. Eng sic distingui vult: u0luntarium, sicut cet ex prophetiae auctoritate uxorem . . non dimittes 3 ex M, et R 10 quoquo

R , quoque mi 12 macula R , masculo πιλ 13 iunxit M. coniunxit R14 quo R, qu0s M 17 eum n0n Rδ, eadem MNI spectasse R , expectasse Imi 19 mentionem M 22 alias R, alia M 23 inliberis ust , illecebris MLI, sine liberis Oehlerus sin notis)

614쪽

536 Quinti Septimi Florentis Tertulliani ex c0sta ipsius supparetur Semen illi - coniectus in carcerem fuerat ab eodem Her0de, p08tmodum et occisus. facta igitur mentione I0hannis d0minus, e0 utique SuccensuS eXitu eius,

inlicit0rum matrim0ni0rum et adulterii figuras iaculatus est in Her0dem, adulterum pr0nuntians etiam qui dimissam a uiro duxerit, qu0 magis impietatem Her0di8 0neraret, qui n0n minus repudi0 quam m0rte dimissam a uir0 duxerat, - et h0c fratre habente ex illa filiam et uel e0 n0mine inlicite ex libidinis, n0n ex legis instinctu, ac pr0pterea pr0pheten qu0que adsert0rem legis 0cciderat. h0c mihi disseruisse pr0- sciet etiam ad subsequens argumentum diuitis apud infer0s dolentis et pauperis in sinu Abrahae requiescentis. nam et illud quantum ad scripturae superficiem subit0 pr0p08itum est, quantum ad intentionem sensus et ipsum cohaeret m0ntioni Iohannis male tractati et suggillati Her0dis male maritati, utriusque exitum delarmans, Her0dis t0rmenta et I0hannis refrigeria, ut iam audiret Her0des: habent illic Moysen et pr0phetas, illos audiant. Sed Marci0n ali0rsum c0git:

scilicet utramque mercedem creat0ris siue t0rmenti siue refrigerii apud inser0s determinat, eis p 08itam, qui legi et pr0phetis ob00dierint, Christi uero et dei sui caelestem definit sinum et p0rtum. respondebimus et ad haec, ipsa scriptura reuincente 0culos eius, qui ad infer0s discernit Abrahae sinum pauperi. aliud enim inferi, ut put0, aliud qu0que Abrahae

Sinus . nam et magnum ait intercidere regi0nes istas pr0fundum 1J cf. Matth. 14, 3. 2i cs. Matth. 14, 10. 4J cf. Luc. 16, 18.11J cf. Luc. 16, 19 31. 17J Luc. 16, 29. 23J cf. Luc. 16, 26.

1 supparetur Μ, suppararetur R 2 Herode om. R 3 eo utique scripsi: et utique φ, utique et Eng succensus exitu Scripsi Successus exitus m uulgo 4 adulterii figuras M, adulteri figura R T repudio quam morte Enst: morte quam repudio MN parenthesin indicauit

Eny 8 inlicite R , inlicita πιι 11 ad om. Ri 15 suggillatui Rigmaritati R meritati m 19 scilicet Pame scilicet et se, scilicet ut R 20 determinat se, determinet R eis si s. o) M 21 Christi uero et dei sui scit. mercedi definit se, definiat R 22 et cad scripsi: et MN 23 qui Engo quae MN ad inferos ΜΓ, ab inferis Pom 25 intercidere Imi, intercedere R uulgo

S1015 20 25

615쪽

VII. Aduersus Marcionem lib. IIII 34.

et transitum utrimque pr0hibere. sed nec adlevasset diues 0cul0s et quidem de l0nginqu0, nisi in superiora et de altitudinis l0nginqu0 per inmensam illam distantiam sublimitatis et profunditatis. unde apparet Sapienti cuique, qui ali-5 quand0 Elysi0s audierit, esse aliquam l0calem determinati0nem, quae sinus dicta sit Abrahae, ad recipiendas animas fili 0rum eius, etiam ex nationibus, patris sellicet multarum nati0num, in Abrahae censum deputandarum fet ex eadem fide qua et Abraham de0 credidit, null0 sub iugo legis nee

10 in sign0 circumgi8i0nis. eam itaque regi0nem, sinum dice Abrahae, etsi n0n caelestem, sublimi0rem tamen inseris, interim refrigerium praebere animabus iust0rum vi, d0nec c0n- Summati0 rerum resurrecti0nem 0mnium plenitudine mercedis expungat, tunc apparitura caele8ti pr0mi 8Sione, - quam Mar-

15 ci0n su0 de0ὶ uindicat, quasi n0n a creat0re pr0mulgatam, ad quam ascensum suum Christus aedificat in caelum secundum Osee, utique suis, ubi est et locus aeternus, de qu0 Esaias: quis adnuntiabitu0bis locum aeternum 3 nisi scilicet Christus, incedens in iustitia, l0quens uiam 20 rectam, 0 di 0 habens iniustitiam et iniquitatem. qu0dsi aeternus l0eus repromittitur et ascensus in caelum aedifieatur a creat0re, pr0mittente etiam semen Abrahae uelut stellas caeli' futurum, utique 0b caelestem pr0missi0nem, Salua ea pr0missi0ne cur 110n capiat sinum Abrahae dici temp0rale 23 aliqu0d animarum fidelium receptaculum, in qu0 iam delinietur futuri imag0 ae candida quaedam utriusque iudicii pr08picia-

4, 13. 104 cf. R0m. 4. 11. 16J cs. Am. 9, 6. 18J Es. 33, 14.19 Es. 33, 15. 224 cf. Gen. 22, 17.

1 utrimque R), utrumque my 8 et seclusi 11 etsi et R 12 praebere scripsi: praeterea mk, praebituram R) uulgo lacunam signaui: contendimus uel tale aliquid desidero 15 deo addidit Christo add. Ciacconius promulgatam. ad uulgo 17 Osee MN, Amos Pam 21 repr0mittitur R', repromittetur my 26 ac R. ad

se quaedam B, quadam MF

616쪽

Quinti Septimi Florentis Tertullianitur 3 adm0nens qu0que U08 haeretic08, dum in uita estis, a M0ysen et pr0pheta 8, unum deum praedicantes creat0rem et unum Christum praedicantes eius, et utrum quo iudicium p 0enae et salutis aeternae apud unicum deum p08itum, qui

de ei dat et uiuiseel. 'imm0', inquit, 'n0stri dei m0nella de cael0n0n M0ysen et pr0phetas iussit audiri, sed Christum: hunc audite'. merit0. tunc enim ap08t0li satis iam audierant M0ysen et pr0phetas, qui secuti erant Christum credend0M0ysi et pr0phetis . nec enim accepisset Petrus dicere: tu es Christus, antequam audisset et credidisset M0ysi et pr0phetis, a quibus 80li8 adhue Christus adnuntiabatur. hae eigitur fides e0rum meruerat, ut etiam uoce caelesti e0nsi maretur, iubente illum audiri, quem agn0uerant euangeligantem pacem', euangeligantem b0na, adnuntiantem l0 cum aeternum aedis eantem illis ascensum suum in caelum. apud infer08

autem de eis dictum est: habent illic M0ysen et pr0phetas, ill 08 audiant, qui n0n credebant 0mnin0 uel qui

nec Sic credebant, esse p0st 1110rtem superbiae diuitiarum et gl0riae deliciarum supplicia adnuntiata a M0yse et pr0phetis, decreta autem ab 00 d00, qui d0 thr0nis dep0nit dynastas et de Sterculinis eleuat inopes . ita eum utriusque pr0nuntiati0nis diuersitas e0mpetat creat0ri, n0n erit diuinitatum statuenda distantia, sed ipsarum materiarum. 35. C0nuersus ibidem ad diseipul0s fuae' dicit a uet0ri scandal0rum: expedisse ei, si natus n0n fuisset aut si m0li 0 sax0 ad e0llum deligat0 praecipitatus e88 et in pr0 fundum, quam unum ex illis m0 dicis utique discipulis eius scandali-Za88et. aestima, quale supplicium c0mminetur ille. nec senim 14 cf. Luc. 16, 29. 5J ei. I Reg. 2. 6. 6J Luc. 9, 35. 9J Marc. 8, 29. cf. Matth. 16, 16. Luc. 9, 20. 13 cf. Es. 52, 7. 144 cf. Es. 33, 14. 15J es. Ainos Θ, 6. 164 Luc. 16, 29. 20J cf. Eg. 26, 16. 21J cs. Ps. 112, 7;

I Reg. 2, 8. 244 cf. Luc. 17, 1-2.1 lacunam signaui: audire intercidit uel ut audiatis 5 monella MF,m0nela L 17 illos audiant Μ, audiant illos R uulgo omnin0 uel qui nec scripsi: uel qui nec omnino φ 18 sic R , si MRi 21 sterculinis se, sterquilinis R uulgo utriusque scripsi: utrique mi, utrimque R uulgo

25 expedisset R/9 27 ut unum fort. 28 ille Lut: illi reliqui

617쪽

VII. Aduersus Marcionem lib. IIII 34 35.

alius ulciscetur scandalum dis diput 0rum eius. agn08ce igitur sit iudicem et ill0 adfectu pr0 nuntiantem de cura SU0rum, quo et ereat0r retro: qui tetigerit u08, ac si pupillam 0culi mei tangat. idem Sensus eiusdem est. peccantem

5 fratrem iubet c0rripi; qu0d qui n0n fecerit, utique deliquit

aut ex 0di0 110lens fratrem in delict0 perseuerare aut ex accepti0ne per80nae parcens ei: habes Leviticum: n0n 0 dies fratrem tuum in anim0 tu 0, traducti 0 ne traduces pr0ximum tuum, utique et fratrem, et n0n Sume S pr010 ptor illum delictum. nee mirum, si ita d0cet qui pec0raqu0que fratris tui, si errantia in uia inueneris, pr0hibet d0Spicia8, qu0minu8 ea reducas fratri, nedum ipsum sibi. sed et ueniam des fratri in te delinquenti iubet, etiam septies. parum

plane. plus e Si enim apud creat0rem, qui nec 1110 dum statuit 16 in infinitum pr0nuntians: fratris malitiae memor ne Si S, nec petenti eam praestes mandat, sed et n0n petenti. I10n enim d0nes offensam uult, sed 0bliviscaris. Lex lepr080rum quantae sit interpretati0nis erga species ipsius uitii et inspectati0nis summi sacerdotis, n0strum erit scire, Marci0ni8 2o ut 0r08itatem legis 0pp0nere, ut et hie Christum aemulum eius adfirmet, praeuenientem s0llemnia legis etiam in curati0ne decem lepr080rum, qu0s tantumm0do ire ius 808, ut Se 0stenderent sacerd0tibus, in itinere purgauit, sine taetu iam et sine uerb0, tacita p0testate et 80la u0luntate . quasi neces Se 25 Sit, Semel remediat0re langu0rum et uiti0rum adnuntiat0

Christ0 et de osse etibus pr0bat0, de qualitatibus curati0num retractari aut creat0r0m in Christ0 ad legem pr0u0cari, Si quid aliter, quam lege distinxit, ipse perfecit, cum aliter utique

Exod. 23, 4. 12J cf. Luc. 17, 4. 15J Leu. 19, 18. 17J cf. Leu. cap. 13 et 14. 214 cf. Luc. 17, 11 - 19. 224 cf. Luc. 17, 14. 23J cf. ib. 5 deliquerit fort. 7 habes scripsi: habens MN 8 traduces Μ, non traduces R, traducens Rig 12 fratri tu0 Gel 13 des ML . dei Ri16 petenti tantum fort. 21 praeuenientem Γ, praeueniente M 27 re

618쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

d0 minus per Semetipsum operetur siue per filium, aliter per, prophetas famul08 Su08, maxime d0cumenta uirtutis et p0t0- statis, quae ut clari 0ra et ualidiora, qua pr0pria, distare a uicariis fas est. sed eiusmodi et alibi iam dicta sunt in document0 Superi0re. nunc, etsi praefatus est mult0s tunc fuisse lepr0s0s apud Israhelem in diebus Helisei pr0phetao et neminem eorum purgatum ni8i Neman Syrum, n0n utique et numerus faciet ad disserentiam deorum, in destructi0nem creatoris unum remediantis et praelati0nem eius, qui decem emundarit. quis enim dubitabit plures p0tius p0tuisse curari ab 00 qui unum curasset, quam ab ill0 decem, qui numquam retr0 unum 3 sed hac cum maxime pr0nuntiati0ne diffidentiam Israhelis uel superbiam pulsat, qu0d cum multi essent illic l0pr0 si et prophetes n0n deesset, etiam edit0 d0cument0 nem0 decu currisset ad deum operantem in pr0phete. igitur qu0niam ipse erat authenticus p0ntifex d0i patris, inspexit ill0s se eundum legis arcanum, significantis Christum esse uerum disceptat0rem et elimat0rem humanarum macularum. sed et qu0d in manifest0 fuit legis praecepit: ite, 0stendite u08 sacerd0tibus . cur, si ill08 ante erat emundaturus 3 an quasi legis inlu80r, ut in itinero curatis 0stenderet nihil esse legem cum ipsis sacer-d0tibus 8 et utiqu0 uidoreti uiderit, si cui tam 0pini0sus uidebitur Christus. imm0 digni0ra sunt interpretanda et fidei iusti0ra: ideo ill0s remediat0s, quia secundum legem iussi abire ad sacerdotes obaudierant. neque enim credibile est emeruisse medicinam a destruct0re legis 0bseruat0res legis. Sed cur pristino lepr0s0 nihil tale praecepit 3 quia nee Heliseus Syr05J cf. Luc. 4, 27. 194 Luc. 17, 14. 24J cf. Luc. 17, 24. 27J es Luc. 5, 12-13.1 per prophetas R, prophetas se 4 sunt R), sint mi 7 Nemanseripsi cf. 54I, I): Neeman Rλ neam an M. Naamann R' uulgo et S. N. ire m. I) M, Om. Rig 10 potius add. Eng 14 edito R . in edito I 15 pr0phete MF, prophetis Ruulgo 12 dispectatorem fort. cf. 539, IS)18 elimatorem ex oliminatorem M eorr. m. I) 22 sacerd0tibus et utique rideret 8 uiderit Eno uideret secl. R si cui tam R. sic uitam M21 quia M. qua R uulgo 26 obseruatores R , obsecratores M sin rus.) Ri

619쪽

VII. Aduersus Marcionem lib. IIII 35.

sp0ndi, sed qui credit, id intellegit etiam altius aliquid. disce

igitur et causas. in Samariae regi0nibus res agebatur, unde erat et unus interim ex lepr08is. Samaria autem desciverat 5 ab Israhole, habens schisma illud ex n0uem tribubus, quas avulsas per Achiam pr0phetam c0ll0 cauerat apud Samariam Hier0b0am. sed et alias semper sibi placentes erant Samaritani de m0ntibus et puteis patrum, sicut in euangeli0 I0hannis Samaritana illa in c0nl0 qui0 d0mini apud puteum: ne tu 10 mai 0r sis 3 et cetera; et rursus: patres n0stri in ist0m0nte ad 0rauerunt, et u0s dicitis, quia Hier0s0lymis 0p0rtet ad 0rare. itaque i qui et per Esaiam 'uae'

qui dixerat eis, qui c0nfiderent in m0nte Samariae, iam et ipse eam restituere dignatus, de industria iubet 0stendere se ab sacerd0tibus, - utique qui n0n erant nisi ubi et templum, subiciens Samaritam Iudae0, qu0niam ex Iudaeis salus, licet Israhelitae et Samaritae; t0ta enim pr0 missi 0 tribui Iudas Christus fuit - ut seirent Hier0s0lymis es 80 et 8acerd0tesset templum et matricem religi0nis et lantem, n0n puteum 20 salutis. et ide0, ut uidit agn0uisse ill0s legem Hier0s0lymis expungendam, ex fide iam iustificand0s sinu legis 0rdine remediauit. unde et unum illum s0lutum ex dessem mem0rem diuinae gratiae Samariten miratus 11011 mandat 01ferre munus ex lege,

quia satis iam 0btulerat gloriam de0 reddens, h00 et d0 min02ο 110lente interpretari legem. et tamen cui de0 gratiam reddidit Samarites, quand0 nee Israhelites alium deum usque adhuc didicisset 3 cui alii quam eui 0mnes retr0 remediati a Christ03

1 nemanse, Naaman Ruulgo 2 credit id grere didit Im 5 seisinas nouem , decem Pam 9 nem, nae Pam 10 sis. et uulgo 11 hierusolymis M 12 qui seclusi Esaiam MN, Am0sPam uae qui my, uae R 13 dixeratscripsi: dixerit m considerent Lai: confident Im 14 ipse eam scripsi: ipsam MN 16 samaritani M 17 Samaritanae Rig 18 Christus Seci irest interpretamentum uerborum tota enim promissio hierolysimis M20 illos legem M legem illos R 27 retro remediati V remediati retro Ruulgo

620쪽

Quinti Septimi Florentis Tertulliani

hi id00: fides tua te saluum fecit, audiit, quia intellexerat ueram se de0 0mnip0tenti 0blati0nem, gratiarum scilicet adti0nem, apud uerum templum et uerum p0ntificem eius Christum lacero debere. Sed nec Pharisasei p0ssunt uideri d0

alterius d0i regn0 c0nsuluisse d0minum, quando uenturum Sit, quamdiu alius a Christ0 editus deus 110n erat. 1400 ille de alt0rius regn0 resp0ndisse quam de cuius c0n8ulebatur. Π0nuenit, inquit, regnum dei cum 0bseruati 0 ne nec dicunt: ecce hic. ecce illic; ecce enim regnum dolintra u0s est. quis n0n ita interpretabitur 'intra u0s est',

id est in manu, in p0testate uestra, si audiatis, si saetatis dei praeceptum 3 qu0dsi in praecept 0 08t dei regnum, pr0p0ne

igitur c0ntra, secundum n08tras antithesis, M0ysen, et una sententia est. praeceptiam, inquit, e X cel Sum n0n est nec l0nge a te. n0n in cael0 est, ut dicas: quis ascendet in caelum et dep0nset nobis illud si auditum illud facio mus 3 nec ultra mare est, ut dicas: quis transfretabit et sumet illud nobis set auditum illud faciemus 3 pr0pe te est uerbum, in 0re tuo et in corde tuo et in manibus tuis facer0 illud, h00 erit: 'n0n hie nec illie; ecce enim intra u08 08t regnum dei. ' et ne argumentetur audacia haeretica de regn0 creat0ris, de qu0 00n Sulebatur, n0n de su0 resp0ndisse eis dominum, sequentia obsistunt. dicens enim filium h0minis ante multa pati et repr0bari 0p0rtere ante aduentum 'suum', in qu0 et regnum substantialiter reuelabitur, suum ostendit et regnum, de qu0 re8p0nderat, quod pa88i0nes et repr0bati0nes ipsius expectabat. repr0bari autem habens et p0st0a agn0sci et adsumi et ext0lli, setiam ipsum u0rbum 'repr0bari' inde decerpsit, ubi in lapidis aenigmate utraque reuelatio eius apud Dauid cane-

IV Luc. 17, 19. 74 Luc. 17, 20-21. 14J Deus. 30, 11-14.21J es Luc. 17, 21. 2ΑJ cf. Luc. 17, 25.1 et om. Gel 15 in caelo est . est in caelo Pam 16 ascendet Preme ascendit MN 26 reuelabitur R, reuelabatur M 29 cerpsit M