Compendium theologiae dogmaticae

281쪽

Cap. III. me proprietatibus fidei Prop. XLVII. 269

est de fide actuali fide intellegimus etc. et Supernaturali, CuiuSauctor et consummator est ΙeSUS I 2, 2); et hae dicitur necessaria, ut quis ad Deum accedat et Deo placeat, i. e. ut iustificetur. Non

iustificatur homo ex operibus legis nisi per fidem Iesu Christi et nos in Christo Iesu credimus, ut iustificemur e fide Christi, Galis 16:Cf. 3, ΙΙ Rom I, 7). Origenes ait ApoStolus ostendit quod si

quis habeat integra omnia, quae te edocet naturaliS, et in nullo eum peccati conscientia reprehendat, non tamen habeat fidei gratiam, non posse eum iustificaris In Rom. l. 4, C. ). S. Ioanne Ch Sost. Apostolu eoStendit non modo non Supervacaneam SSe fidem, Sed ita necessariam, ut non poSSit Sine illa Salu obtineris In Rom. hom. 8, n. ). S. AvuStinus: et Μedicina omnium animae Vulnerum et una

propitiatio pro delictis hominum Si Credere in Christuma Sermo I 43,

Secundum concilium tridesntinum ess 6 C. 6 homineidiSponuntur ad iustificationem credente vera esse, quae divinitu revelata et promiSSa Sunis C. 8: Per fidem ideo iustificari dicimur, quia fides est humanae Salutis initium, undamentum et radi omnis iustificationis, sine qua impossibile est placere Deo et ad filiorum eius consortium pervenires Dens. n. 798 ΟΙ). Concilium Paticanum OSS. 3, C. ,

etsi loquitur de fide habituali, clare tamen indicat adultis fidem actualemeSSe neceSSariam. Quoniam Sine fide impossibile est placere Deo et ad filiorum eius consortium pervenire, ideo nemini umquam sine illa contigit iustificatio, ne ullus nisi in ea perseveraverit usque in finem, Vitam aeternam Ssequetur. Ut autem officio veram fidem amplectendi in eaque ConStanter perSeUerandi Satisfacere poSSemus, Deus per Filium suum unigenitum ecclesiam inStituit Dens. n. H793). Haec verba officium fidem amplectendis reseruntur ad adultoS, et Significant necessitatem praecepti. Sed argumenta proposita Stendunt etiam necessitatem medii quia id sine quo impossibilis est iustificatio et quod est fundamentum et radi iustificationiS, non Si praeceptum tantum, Sed Si medium neceSSarium ad iuStificationem SSequendam. Ratio interna huius rei est, quia homo ut Creatura rationali finem ultimum supernaturalem debet rationali modo prosequi . Atqui hunc finem non cognoscit nisi per fidem. Ergo fides ad Salutem Si necessaria necessitate medii. S. Thomas ait: Ultima beatitudo hominis consistit in quadam supernaturali Dei visione. Ad quam quidem visionem homo pertingere non potest nisi per modum addiSCenti a De doctore. . . . Unde ad hoc, quod homo perveniat ad persectam visionem beatitudinis, PraeeXigitur, quod credat Deo tamquam discipulus magistro docentis 2, 2, . , a. ).4O3. Prob. HT II. Ad iusti cationem conservandam requiritur in adultis des actualis Infante quidem baptigati, qui non perveniunt ad sufficientem usum rationis, ut iis officium credendi imponi possit,

282쪽

2'o Tract. IV. . De virtutibus theologicis Pars fide theologica.

salvantur per fidem habitualem Sed hae Sola in adultis non sufficit. Praeceptum eliciendi fidem adulti incumbere Saeptu declaratum est

ab auctoritate eccleSiaStica, quae Contrariam doctrinam damnavit. Ita Innocentius a damnavit hanc propo Sitionem et Fide non Censetur cadere Sub praeceptum Speciale et Secundum Ses Dens. n. II 66). Alexander VII damnavit hanc propoSitionem: Homo nullo umquam Vitae Suae tempore tenetur elicere actum fidei, Spei et caritati eX Vi praeceptorum divinorum ad ea virtute pertinentium s Dens. n. ΙΟΙ). - De praecepto fidei

agitur in theologia morali Lehmkuklesii 388 sqq).

Praeterea autem de actualis nec Saria St etiam necesSitate medii, quod ita probatur Sunt quaedam media neceSSaria ad Salutem, Ut oratio, meritum SUSCepti digna Sacramentorum, quae sine fide actuali adhiberi non possunt. Ergo fide neceSSaria St ut medium

agendae vitae ChriStianae, quae Si medium neceSSarium ad Conservandam iustificationem et asSequendam Vitam aeternam. Ornre, SerUare Prae-CCPta, merita acquirere, Sacramenta SuSCipere eSSe neceSSaria media

salutis, Christus ipse docuit e g. c 8, I M I9, 7 23, 4 Sqq; Io 6, 34). Ad haec autem praerequiri fidem, manifeStum St. Quocirca concilium tridentinum ess 6 C. O ait Iustificati per obServationem mandatorum Dei et ecclesiae in ipsa iustitia, per Christi gratiam accepta, Cooperante fide bonis operibu crescunt atque magi iustificantur a Dens. n. O3). Atqui si fides necessaria est ad vitam

Christianam ut eius fundamentum et radiX, ConSequenter non Solum neceSSaria St ut re quaedam Singulari a Deo praecepta, Sed ut medium conserUandae iustificationis, quae sine vita christiana SubSiStere

nequit. Ergo merito docent theologi etiam adultis iustificatis fidem

actualem SSe aliquo modo necessariam necessitate medii quare Sub hoc generali respectu actus fidei toties eliciendus est, ut fidei virtus influat in vitam eamque vere christianam efficiat. 4O4. Obi. I. Fides actualis multis hominibus, qui nihil audierunt de revelatione, est impossibilis. Atqui etiam hos homines Deus vult ad iustificationem

et Salutem pervenire. Ergo fides non est absolute necessaria ad iustificationem. Resp. Dist. mai. Illis hominibus est fides impossibilis via ordinaria, quam Deu instituit, conc. mai. est impossibilis per media Xtraordinaria, quae Deus providebit, si illi homines faciunt quod est in ipsis cum auxilio divino, ex mai. Hae difficultas supra n. 274 iam soluta St. Sunt tamen theologi, hac solutione non contenti, qui aliam Solutionem tentaverunt. Dom Solo in prima editione operis De natura et gratia' l, , c. I ut probabile docuerat quibusdam hominibus cognitionem Dei naturalem Sufficere, ut ad iustificationem perveniant. Sed in altera editione hanCOpinionem revocavit, et iterum in appendice commentarii in Sent. , Sane neCeSSarium XiStimans neminem umquam absque supernaturali revelatione fidei in gratiam Dei potuisse reconciliaris Rigalda discutiendae rei auSa POpinionem proposuerat Cognitionem rerum divinarum et moralium, quae ob lective ex principiis naturalibus procederet, sed subiective AESset e Super

283쪽

Cap. III. De proprietatibus fidei Prop. XLVII. 27 Inaturali Dei adiutorio, posse quibusdam hominibus ad iustificationem sufficere De ente Supern disp, 63 Sec 2 qq; De fide diSp. 7, SeCt. Io), ConCludit

tamen et Absolute decerno fidem Strictam ad iustificationem esSe necessariam Iudicium partis affirmantis necessitatem fidei strictae ad iustificationem tutius St, quia Conformius Communi theologorum sententiae, Cui in rebus

huiusmodi prudentis est iudicium submittere De fide disp. 7, ecl. 3, n. o ). Nihilominus nostra aetate Guuertet in Theologia dogmatica doctoris Heinricli VIII, 403 sqq rursus probabile esse docuit naturalem Dei cognitionem et fidelem erga Deum voluntatem Cum auxilio gratiae quibusdam hominibus sufficere ad iustificationem, Cum a via Deus XSisten et remunerator modo sufficienti et supernaturali cognoscatur. Sed haec opinio plerisque theologis probabilis visa non est, quia Scriptura et Patres, docentes fidem esse necessariam ad iustificationem, manifeste loquuntur de fide proprie dicta. Han etiam esse mentem . Thomae, quem Gutberlet pro Se invocaverat,

ostendit . M. Martis De necessitate credendi et credendorum, ovanti I9o6 nocentius XI damnavit hanc propositionem et Fides late dicta ex testimonio Creaturarum similive motivo ad iustificationem sufficit ' Dens. n. 1173ὶ Plura de hac re vide in libello Theologische eitfragen V Freiburg 10o8J, 0 sqq, vel in italica versione a Dr. Manucci confecta IlDovere ella edea Roma 0Ιo , O qq.

4O5. Di II. Baptismus ad iustificationem et Salutem necessarius est necessitate medii. Atqui non obstante a necessitate in adultis, qui non possunt baptismum Suscipere, sufficit votum baptismi. Ergo a pari sufficit votum fidei in adultis, qui ob defectum praedicationi non OSSunt Ct Credere. Resp. Conc mai. I in Nemo paritatem e conseq. Duplex est disparitas a Fontes theologici diserte docent in quibusdam condicionibus sufficere Votum baptiSmi, e . . concilium ridentinum SeSS. 6 C. 4 Dens. 706). Nihil autem tale docent vel innuunt de voto fidei b Ante baptismum praecedere poteSt caritas perfecta, quae includit voluntatem faciendi omnia ad salutemneCeSSaria, ergo etiam Votum Seu voluntatem suscipiendi baptismum, si fieri poteSt. o voto baptismi homo reconciliatur cum Deo. Sed non Constat ante fidem esse alios actus intrinsecus supernaturales nisi iudicium credibilitatis et pium credulitatis affectum. Atqui qui habet hos duos actus, poteSt Statim credere, si vult. Fide enim non est Sicut baptismu re externa, quae etiam Serio Volenti deeSse potest, sed actus internus, quem ponit qui Vult. Diccts Potest quis ex principiis naturalibus cognoscere possibilitatem revelationis et cum gratia Dei elicere propositum amplectendi revelationem divinam, si forte facta Sit neque tamen quidquam potest XpitCite Credere, quia nulla revelatio ei proposita est. Atqui talis homo recte dicitur habere votum fidei. Ergo ante fidem actualem potest praecedere votum fidei, Sicut ante baptiSmum re uSCeptum potest praeCedere Votum baptismi. Rev. Tale aCtu Supernaturales gratis finguntur, quia nihil de iis in venitur in fontibus revelationis. Praeterea diserte docet Scriptura neceSSariam esse fidem explicitam Dei remuneratoris in ordine supernaturali Hebro I, in et Innocentius XI damnavit propositionem: Nonnisi fides unius Dei neceS- Saria Videtur necessitate medii, non autem explicita remuneratoris' Dens. II pa). Ergo aliquid explicite credendum est, non vero sufficit sola VoluntaScredendi, si quid forte Deus revelavit.

284쪽

a a Tract. IV. me virtutibus theologicis Pars'. De fide theologica.

4Ο6. hi ΠΙ. Caritas perfecta iustificat. Atqui potest quis, qui naturaliter cognovit Deum SSe Summum bonum, amare Deum Super omnia. Ergo potest homo iustificari sine fide.

Ross. Diu male Caritas Supernaturali iuStificat, conc mai. caritas naturalis iustificat, ne . mai. Dist. min. PoteSi quis, qui naturaliter cognovit Deum esse summum bonum, amare Deum Super omnia Ctu naturali, Irans. min. Cf. Supra n. 22οὶ actu Supernaturali, Q. min. Et Q. conseq.

Caritate, quae iustificat, Deus diligitur ut fini noster supernaturalis. Hunc autem finem homo non CognoScit niSi per fidem. Ideo in hoc ordine Deus amari non potest Caritate perfecta niSi praelucente fide. De qua re S. Thomas ait: Ρer cognitionem naturalem homo non Convertitur in Deum, in quantum est obiectum beatitudinis et iustificationis causa unde talis cognitio non sufficit ad iustificationem Ι, , . 13, a. 4 ad ). In alio ordine providentiae Deus alia media salutis instituisset quare ex sola abstracta possibilitate alterius amoris Dei super omnia nihil concludi potest de ordine salutis, qui nunC St.

SCDOL Quaenam credenda sint ex necessitate messii. 4OT E iis, quae dicta Sunt, efficitur ad salutem necessariam SSEsdem explicitam unius veri Dei remuneratoris in ordine supernaturaII.

Non tamen absolute requiritur, ut credatur remuneratio reduplicative ut SupernaturaliS, Sed Sufficit, ut Credatur remuneratio, quam DeuS revelaVit, quae St Supernaturalis. De his fere convenit inter theologos, etsi de sensu horum articulorum Sunt quaedam diSputationeS, C. g. num

credenda Sit exsiStentia Dei nude sumpta, an exsistentia Dei ut finis SupernaturaliS; Sed hae disputationes nullius practici momenti Sunt CL Ι, . 24 . Quidam theologi ulterius procedunt, et dicunt nunc in nova lege DeCeSSariam etiam SSe necessitate medii fidem Trinitatis et Christi redemptoriS. ta CenSentis. g. Gregorius de Valentia, Thomas anches, alii, quo refert Coninck De Ct. Supern diSp. 4 n. 34). Ratio eorum Praecipua St, quia Scriptura docet homines salvari per fidem Christi Io 3, 4 Ι 8; ΙΙ, 23. Ac 4, 2. om 3, 22. Galla, 6). Sed hi teXtu tria tantum ostendunt a sola morte Christi homine Salvari h fidem Sse necessariam, it homo meritorum Christi particeps fiat C incumbere hominibus praeceptum credendi omnia, quae Deu de Christo revelavit. Utrum autem fides explicita Christi in omni Condicione Sit necessaria necessitate medii, an sufficiat interdum deSimplicita, quae continetur in fide Dei remuneratori SupernaturaliS, Scriptura non dicit. S. Patres indiscriminatim loquuntur de neceSSitate fidei Christi in vetere et in novo testamento, et inculcant ad UStificationem non Sufficere vires naturales, sed requiri gratiam, per ChriStum nobis meritam et per fidem nobis applicandam. Ergo illi, qui pro Sola noVa lege postulant explicitam fidem Christi, non poSSunt Pro

Sua Sententia Provocare ad dicta Patrum.

285쪽

Pars II. Me spe theologica Prop. XLVIII. 2 3Plerique theologi ut certam vel ut probabilem Sequuntur Sententiam fidem Trinitatis et Christi redemptoris Xplicitam esse quidem omnibus

neceSSariam neceSSitate praecepti, non tamen tam abSolute necessariam

necessitate medii, ut in nulla condicione homo Salvari possit, qui horum mysteriorum solam implicitam fidem habeat. Ita Mares De fide disp. 2, ecl. 4 n. O), De Lugo De fide diSP. 2, ecl. 3 n. I), Salmanticenses De fide disp. 6 dub. I n. 77), Mircebur enses Defide n. 27), recente omne sere. S. Thoma 2, 2 q. 7, a. 7 indeterminate loquitur de necessitate huius fidei ad Salutem, non distinguens necessitatem medii et praecepti, Sed ad 3 ait: Si qui salvati fuerunt quibus revelatio de Christo non fuit acta, non fuerunt salvati absque fide mediatoris, quia etsi non habuerunt fidem Xplicitam habuerunt tamen fidem implicitam in divina providentia, Credente Deum SSeliberatorem hominum secundum modo Sibi placitoS. Congregotio sancti Og ii statuit quidem adultum moribundum non eSSe baptiZandum, nisi prius et Yplicata in mySteria, quae Sint neceSSaria necesSitate medii, et praecipue mysteria Trinitatis et Incarnationis addit tamen nisi moribundus incapa omnino Sit Acta . Sedis XXX, O nota).

Ergo secundum mentem Sancti officii non est tam absoluta necessitas fidei horum mysteriorum, ut sine ea omnino incapax Sit baptiSmi homo ceteroquin diSposituS. Ratio mitioris doctrinae haec est, quod tam absoluta neceSSitas Statuenda non St Sine Cogenti argumento tale autem argumentum non adest; neque Hebr ΙΙ, ubi XPonuntur ea, quae neceSSaria Sunt, ut homo accedat ad Deum et Deo placeat, horum articulorum mentio fit. Fides quidem Dei remuneratori Supernaturali neceSSaria St, quia Sine ea homo non potest e debito modo convertere ad finem ultimum; hoc autem non valet de fide explicita Christi redemptoris ergo huius articuli non eadem necesSitas Statuenda St. Si tamen Concedendum maiorem huius articuli esse neceSSitatem quam aliorum articulorum, quia OS ea, quae ad Deum ipsum pertinent, hic articulus eSt maxime fundamentaliS.

PARS I. DE SPE THEOLOGICA.

Cf. S. Thomas 2, 2 q. I7; Quaest disp. de spei Suares, Me spei Mazzel a. De virtutibus rinfusis disp. V: BUZor, De virtutibus infusis thes 25 sqq: La ousse, De vim tutibus theologicis disp. III; Schioni, De virtutibus infusis disp. V.

Prop. XLVIII Spes theologica est actus, quo homo more ConcupiSCentiae appetit Deum Supernaturali beatitudine poSSidendum, fretus auxilio clivino promiSSO.4o8. Stat. QuaeSt. Quia concilium tridentinum SeSS. 6 C. 7 Dens. n. OO docet in iustificatione praeter fidem etiam infundi spem et Caritatem, quaedam de hi duabus virtutibus dicenda videntur, sed

286쪽

2 A Tract. IV. me virtutibus theologicis.

brevissime, tum quia a multi hae quaeStione omittuntur in theologia

dogmatica, tum quia non Sunt tot quaeStione grRUe anneXae.

Spes intellegitur aut habitus aut actus. Agimus hic de actu spei Actus spei aut Si in appetitu SenSitiVo S. Thomas I, 2 q. O)aut in appetitu rationali. Agimus hic de Spe, ut St actu appetitus rationalis. Spes Si in appetitu Superiore, qui dicitur voluntas, sicut in subiectos S. Thoma 2, 2 q. 8 R. I). Spes ut actus rationalis involvit duo desiderium honi absentis et Muciam obtinendi illud bonum. Nam nemo dicitur Sperare nisi ea,

quae desiderat. Si vero bona deSiderata Obtinere nequit, ea non Sperat, sed desperat. EX altera parte nemo Sperat bona, quae iam habet, sed de iis gaudet ergo Spe VerSatur Circa bona abSentia, et quidem ita absentia, ut cum aliqua tantum difficultate obtineri possint; nam bona, quae certo et sine ulla difficultate Ventura Sunt, XSpectamuS, sed non proprie SperamuS. Itaque Pe VerSatur Circa bonum absenS, arduum, quod adipiSci OSSibile est, ita tamen, ut ratio ardui non sit obiectum formale, ne partiale quidem.

Spes theologica pro obiecto proprio habet Deum, ut est bonum nos beati an in ita futura et simul adiuvans nos in hac ita ad

beatitudinem adipiscendam. Utrumque elementum, Deum ut Summum bonum noStrum et ut auXiliatorem nostrum requiri ad Spem theologicam omne theologi concedunt. Spes adipiscendi vitam aeternam habet duo obiecta, scilicet ipSam Vitam aeternam, quam qui SPerat, et auXilium divinum, a quo Sperata S. Thomas, De Spe a I). HOC

bonum Si arduum, quatenus obtinendum S per bSerUationem mandatorum divinorum, quae est res difficilis. Est disputatio inter theologos, quomodo bonitas divina relativa,

i. e. qua Deu nos beatos reddit, et auXilium divinum pertineant ad Spem. Secundum Mares adaequatum obiectum formale spei est bonitas divina, auxilium vero divinum Se habet per modum alicuius auSaeeXternae, quae non Specificat Spem Secundum Vasque solum auXilium divinum Si obiectum formale et motivum spei amor autem Dei ut boni nostri praesupponitur ad spem. Secundum isaida utraque ratio Simul constituit obiectum formale et motivum spei. Tota hae diSputatio Si potius de modo considerandi rem quam de re ipsa Tertia Sententia Communius recepta est a theologi nostrae aetatiS, ut Mas' sella thes. 43, illo thes 26, aliiS. Deu ut Summum bonum nostrum et ut auxiliator non Sunt duo obiecta Separata, sed in unum obiectum spei coaleSCunt, quod StDeus ut beatitudo nostra possibilis obtineri.

4O9. HOD. Dctu . Obiectum motivum spei theologicae Si DeuS,

quatenu per eius posseSSionem cupimus esse beati Secundum S. Scris' turam Vocati Sumu et in spem vitae aeternae, quam repromiSit qui non mentitur. DeUS, . . . MXSPectante. beatam Spem . . . mi heredeS

287쪽

Pars II. me spe theologica Prop. XLVIII. 2 3Simus Secundum Spem Vitae aeternaea Tito 2 2, 3 3, ). Vita aeterna consistit in possessione Dei per Visionem beatificam Psalmista exclamat: Quid mihi est in caelo, et a te quid Volui Super terram P. . . Deus cordi mei et par mea Deu in aeternum. . . . Mihi autem adhaerere Deo bonum St, ponere in Domino Deo Spem meam a Ps72, 23 q). De quibu Verbi ait S. Mustinus: Coepit cogitare ipsam elicitatem caeleStem . . . . Mihi adhaerere Deo bonum est. Hoc eSt totum bonum . . . . FratreS, quid ulti amplius Deo adhaerere nihil est melius, quando eum Videbimu facie ad faciem . . . Sed modo in peregrinatione, quia nondum Venit reS, Onere in De Spem meam. Quamdiu ergo nondum adhaesisti, ibi pone Spem FluctuaS, praemitte ad terram ancoram. Nondum haere per praeSentiam, inhaere per

Spenas In PS. 72, n. 3 Sqq). Itaque Spe facit tendere in Deum sicut in quoddam bonum finale adipiScendum s S. Thoma 2 2 q. 7,

Possumus quidem distinguere beatitudinem noStram obiectivam, quae est Deus, et adeptionem beatitudinis; sed beatitudo obiectiva et subiectiva sunt unum indivisum bonum et obiectum spei. Nam res et adeptio rei non sunt duo fine Sed unus finis, in Se consideratus et alteri applicatus Deus igitur est ultimu finis Sicut reS, quae ultimo quaeritur, fruitio Sicut adeptio huius ultimi finis S. Thomas , , q. II, a. 3 ad ). Per Spem Cupimu frui Deo, Seu cupimus ruitionem Dei nobis. Sic spes distinguitur a caritate etenim quamVi utraque

virtus respiciat Deum ut Summum bonum, Spe tamen Si amor Con- CupiScentiae, quo Volumu Deum, ut Si Summum bonum relativum seu nos beatificanS: carita autem Si amor beneVolentiae, quo VolumuS Deum, ut Si Summum bonum absolutum in se.

Possumus se theolofica etiam alia bona desiderare, ut patet ex oratione dominica nam ea ad Spem pertinent, quae oratione dominica continentur S. AuguSt. Enchir. . ΙΙ4). Quam ob rem minime audiendi sunt, qui dicunt non licere christianis hominibus a Deo petere terrena huius vitae bona. Nam huic adverSantur errori praeter Consentientem atrum doctrinam Xempla multa tum veteri tum novi teStamentis Cauch rom. . , C. 3 n. ). Cf. G 28, 2O PrOU3O, Im 24, O Romos, Oraq; Ia 3, 3. Attamen quaecumque alia bona non debemus a Deo petere nisi in ordine ad beatitudinem aeternam. Unde et Spes principaliter quidem respicit beatitudinem aeternam alia ero, quae petuntur a Deo, reSpicit Secundario in ordine ad beatitudinem a S. Thomas 2, 2 q. 7, a. 2 ad 2). Ergo DeuSest et principale obiectum quod et motivum internum et Specificans spei theologiccte. et Spe direcu respici bonum proprium, non autem, quod ad alium hominem pertinet. Sed praesupposita unione amori ad alterum iam aliquis potest serare et desiderare aliquid alteri sicut sibi; et Secundum hoc aliquis poteSt sperare alteri vitam aeternam, in quantum

288쪽

2 6 Tract. IV. Me virtutibus theologicis.

est ei unitus per amorem. Et Sicut Si eadem Virtu Caritatis, qua

quis diligit Deum, Se ipsum et proXimum, ita Si etiam eadem virtus spei, qua qui Sperat ibi PS et alii S. Thoma a. 2 q. I7, a. ).4 Io. HOD. Maera II. Obiectum motivum Spei theologicae est etiam Deus auxilia ori per quem beatitudo nobis Si possibilis, Seu est divinum auxilium nobis promiSSum. S. Scrisiura monet: TeneamuS

spei nostrae consessionem indeclinabilem fidelis enim est, qui repromisits Hebr O 23 . Itaque promiSSionis Spem habemus Eph2, 2). et Deu auXilii mei, et Spe mea in Deo est Ps I, ).e Bonum est Sperare in Domino a P II7, 9 cf. 33 9 72, 28 83, 3 1 Cor 13, 9 2 Cor I IO Eph 3, O Tim , O 3, 3 I Petro, I).

Concitium tridentinum SeSS. 6 C. 3 In Dei auXilio firmissimam spem collocare et reponere omne debent a Dens. n. O6). Unde Spes habet rationem virtuti e hoc ipso, quod homo inhaeret auxilio divinae potestatis ad Consequendam vitam aeternam. Si enim inniteretur humano auXilio, vel Suo Vel alteriuS, ad Consequendum persectum bonum absque auxilio divino, SSet hoc VitioSum S. Thomas, De Spe . , a. Ι). Cum Spe theologica Versetur Circa beatitudinem Supernaturalam, quae naturalem ordinem XCedit, et Circa media apta ad eam Consequendam, promissio et fidelitas Dei ad eius obiectum sormale pertinent, quia Sine ii Supernaturalia ut nobis possibilia neque noSSe neque appetere pomumuS. Ergo hae persectiones divinae Simul Cum omnipotentia constituunt obiectum formale spei, in quantum Spe est fiducialis prosecutio Summi boni noStri SupernaturaliS. Quamquam autem DeuS Si principalis auXiliator, a quo SperamUS beatitudinem, nihilominus rem etiam ponimus in quibusdam creaturis, in quantum hae Sunt instrumenta, quibus utitur Deus ad salutem nostram e ciendam. Nobilissima inter has creaturas est humanitaSChristi, per quam Christus pro nobis satisfecit et meruit. Ergo in Christo homine spem ponimus ut in causa meritoria Saluti ΠΟStrae. Insta Christum veniunt beata virgo aria et alii Sancti, quorum re cibu iuvamur item sacramenta et alia media salutis a Christo instituta. Ad has Secundaria rationes sperandi etiam pertinent Singulorum merita Propria, Sine quibus adulti non possunt venire ad beatitudinem. Sed haec omnia a Deo auxiliatore descendunt et ad eum reseruntur. 4 IV. Bi. I. Obiectum spei est bonum absens, futurum, arduum. Atqui

Deu non Si bonum absens, futurum, arduum. Ergo Deus ut Summum bonum non est bieCtum Spei. Ress. Conc mai. Dist. min. Deus non est bonum absens, futurum, arduum, Ut St Ummum bonum in se conc. min. ut est summum bonum nobiSi beatitudine adipiSCendum, ne . min. Diff. conseq. Deus non Si obieCtum Spei, ut est Summum bonum in Se conc conseq. ut est Summum bonum re SpeCtivum, quo Sumu aliquando beatificandi, ex conss. Eodem modo, quo

289쪽

Pars II. Me spe theologica Prop. XLVIII. 27

beatitudo est absens et per ardua opera adipiscenda, etiam Deus ut beatificans est hominibus viatoribu bonum abSenS, futurum, arduum. 4Ia. BL L Quovis peccato mortali tollitur uni hominis cum Deo fine ultimo. Atqui non omni peCCato tollitur Spes. Ergo spes theologiCa non est uni cum Deo fine ultimo. Resp. At male uovis peCCato mortali tollitur uni cum Deo hoc sensu, quod homo in Statu peccati non est actualiter amicus Dei et heres

Vitae aeternae, conc mai ho SenSU, quod homo non OSSit sperare futurum, ut postea fiat amicus Dei et heres vitae aeternae, ne . at Conc. min. Dist. conseq. Ergo Spe per Se Sola non St Uni Cum Deo sensu illo perfecto, quo Caritas, quae reddit hominem Ct amicum Dei et heredem vitae aeternae, conc conSeg. non enSu imperfeCto, quatenUS etiam peCCator potest Cum

gratia Dei fiducialiter appetere Deum ut finem ultimum aliquando post deletum peccatum et reparatum Statum amiCitiae divinae poSSidendum, Q. conseq. Hae est differentia inter Caritatem et spem, quod caritas involvit actualem unionem amiCitiae Cum Deo, quae non potest ConSiStere Cum peC- Cato mortali Spes autem exspectat futuram unionem Cum Deo, praecipue in altera ita, quae exspectatio potest simul esse cum peccato mortali in hac vita, et solum excluditur per statum peccati mortalis in morte et poSt mortem. 4I3. Bi. III. Si motivum spei esset auxilium divinum nobis promissum, spes Sset absolute Certa Atqui spes non est absolute certa, sed poteSt stare cum timore aeternae damnationiS. Ergo auxilium divinum nobis promissum non St motivum Spei. Resp. Dist. mai. Spe esset absolute Certa, si assecutio beatitudinis unice penderet e divino auxilio et non etiam e nΟStra Cooperatione, conc. mai. in quantum etiam pendet e noStra Cooperatione, ex mai. Dist. min. Spes non est absolute Certa in se et ex parte motivi, nem min. non Stabsolute Certa e parte SubieCti, in quo St, conc. min. Et nem conSeg. PeSenim est SimpliCiter Certa, in quantum est virtus theologica et innititur Deo; et hoc est spei essentiale. Accidentale autem est spei, quod est in homine instabili et ex hac parte Cum spe potest esse simul timor amittendae Salutis

aeternae.

Certitudo spei participatur quidem ex fide, qua docemur Deum Velle suo auxilio nos perducere ad beatitudinem; sed interna eius certitudo in eo Consistit, quod homo, fisus auxilio divino promisso, erigit animum ad beatitudinem sortiter appetendam et ad superandas obstantes difficultates exclusa formidine Contraria. Excluditur autem formido, in quantum sperans respicit auxilium divinum; de sua vero propria mutabilitate timet. Concilium Iridentinum eSS. 6, C. I ait De perseVerantia nemo sibi certi aliquid absoluta certitudine polliceatur, tametsi in Dei auxilio firmissimam spem collocare et reponere omnes debent. Deus enim, nisi ipsi illius gratiae defuerint, sicut Coepit opus

bonum, ita perficiet, operan Velle et perficere. Verumtamen qui se XiStimant ture, Videant, ne Cadant. . . . Formidare enim debent, ScienteS, quod in spem gloriae et nondum in gloriam renati sunt, de pugna, quae SupereStCU Carne, Cum mundo, Cum diabolo Dens. n. 8o6J. Quare . Augustinus ait Quia non est in me firmita mihi, ne est mihi spes de me. . . . Nam

290쪽

a 8 Tract. IV. Me virtutibus theologicis.

si speras de te, anima tua Conturbatur ad te, quia nondum invenit, unde sit secura de te . . . Quid restat, nisi ut Omnino minimam se faciat, nisi ut se humiliet, ut exaltari mereatur In PS. 4Ι, . Ia).

Prop. XLIX. Spes, ut est amor beatitudinis Caelestis, St

414. Sicti Q UROSt. Amorem ConcupiSCentiae erga Deum et Contritionem X amissione aeternae beatitudini Conceptam SSe actus malos docuerunt Lutherus, Baius, alii nec desunt noStra aetate theologi protestantes, qui idem docent. Contrarium est de fide. 415. m. I. Ex S. Criptura. S. Scriptura saepe laudat et Commendat opera, quae fiunt intuitu mercedis aeternae. Atqui Scriptura non Commendat nisi actus honestos. Ergo amor beatitudinis Caelesti est actu honeStuS. Prob. mai. Ego obi dico: Facite vobi amico de mammona iniquitatis, ut cum deseceritis, recipiant vos in aeterna tabernaculas L I6, 9). OmniS, qui in agone Contendit, ab omnibus Se abStinet, et illi quidem, ut corruptibilem Coronam accipiant, no autem incorruptam Cor 9, 23). Bonum faciente non deficiamus tempore enim Suo metemus non deficientes a Gali, ). Quodcumque facitis,e animo operamini Sicut Domino et non hominibus, ScienteS, quod a

Domino accipietis retributionem hereditatis Co 3, 23 q). Esto fidelis usque ad mortem, et dabo tibi coronam vitae s Ap 2, O). Similiter multis aliis locis commendat Scriptura desiderium beatitudinis et actus, qui X hoc desiderio procedunt cf. PS II 8 II 2 Pro II, 8; Eccli 12, 2 Petr IO , ) 416. m. a. Ex traditione.

SS. Patre docent actum Spei, ut distinctum a Caritate, SSe OneStum et Salutarem. S. Gregorius Nas. et Tre eorum, qui Salutem

ConSequuntur, ClaSSOS SS Scio, Servorum Videlicet, mercennariorum et

filiorum. Si Servus es, plagas metue. Si mercennariuS, mercedem dumtaXat Specta Sin autem supra hos assurgis a filius es, ut Patrem reVerere Orat. O n. 3). S. Gregorius FSS. e Sunt aliqui, qui Propter Spem mercedi repositam iis, qui pie ViXerint, Se recte et XVirtute gerunt, non Caritate bonum possidentes Sed XSpectatione remunerationiS In Cantic hom. Ι). S. Mustinus: Cum Sequeri Viam ChriSti, non tibi Saeculi prosperitates promittas. Per dura ambulaVit, Sed magna promiSit . . . Si vis suStinere laborem, attende mercedem. Nam et operarius in vinea deficeret, nisi attenderet, quid accepturuSeSSet. Cum autem attenderis, quid sis accepturus, omnia tibi erunt

Vilia, quae PateriS, nec digna Xistimabis, pro quibus illud accipiaS. Miraberis tantum dari pro tantillo labores In PS. 36, . I 6).