Compendium theologiae dogmaticae

251쪽

Cap. II. me obiecto fidei Prop. XLIII. 230humanam ita independentem esse, ut fides ei a Deo imperari non POSSit, A. S. η can. S. q. d. idem divinam a naturali de Deo et rebus moralibus scientia non distingui, ac propterea ad fidem divinam non requiri, ut revelata verita propter auctoritatem Dei revelantis credatur, A. S. Dens. n. 8IOSQ). In iuramento praecepto fit pro sessio huius veritatis

e Certissime teneo ac Sincere profiteor fidem CSSO . . . Verum RSSenSum intellectus veritati Xtrinsecu acceptae e auditu, quo nempe, quae a Deo perSonali, Creatore a Domino nostro, dicta, teStata et revelata Sunt, Vera SSe Credimu propter Dei auctoritatem Summe veracis,

Dens. n. 2I43).3TI. Obi. . Ultimum motivum fidei est illud, quod non iam logice resolvitur in aliud. Atqui prima veritas in cognoscendo et in loquendo logice

resolvitur in primam veritatem in essendo. Ergo non veritas et scientia Dei sed ipsa deitas seu Ipsum Esse est ultimum motivum fidei.Rευ. Dist. mai. Ultimum motivum fidei est, quod non iam resolvitur in aliud motivum assensus, conc mai. quod in ordine ontologico non habet aliud fundamentum logice distinctum, ex mai Dist. min. In ordine niΟ- logico veritas in cognoscendo et loquendo logice fundatur in ipsa essentia diVina, conc. min. ipSa essentia divina ut talis est motivum, quod intellectum movet ad assensum fidei, ne . min. Et nem conSeq. palda De fide disp. et sect et n. Io Sq admittit quidem Communem doCtrinam ut eram, putat nihilominus ipsam divinitatem, utpote infinite

perfectam, Sufficere ut motivum fidei, etiamsi abstrahamus a Cientia et Veracitate Dei. Attamen non ita est. Nam si quis cognosceret Deum ut primam veritatem in essendo, sed non CognosCeret eum esse etiam abSolute Verum in dicendo, non haberet suffciens motivum fidei Contra vero si CognosCimus Deum SSe abSolute Veracem et Omniscium, possumus ei Credere, nihil Cogitantes de prima veritate in essendo. Ergo prima veritas in Ssendo non

pertinet ad obiectum sormale fidei.

37 a. hi. I. Id solum est motivum fidei, quod proxime movet ad Credendum. Atqui sola absoluta veracitas testis nos movet ad ei Credendum. Ergo Sola veracitas Dei est motivum fidei. Resp. Conc. mai. supposisum minoris, scilicet testem esse absolute Veracem niSi loquatur ex scientia absolute certa. Nihil iuvat, si testis vult quidem dicere verum, sed ipse fallitur et dicit, quod falsum est. Ergo ad absolutam veraCitatem in loquendo etiam requiritur CorreSpondens Cientia, et hae non minus movet nos ad assentiendum testimonio quam veracitaSin loquendo. De a re non sunt tam diversae sententiae apud theologo quam

diversi modi loquendi, quia quidam soli veracitati Dei insistunt, ut anes In 2, 2 q. I, a. I, Ub. , ConCl. 5) Auctoritas Dei nihil aliud est quam ipSius veracitas aut fidelitas in eo, quod aliquid revelat. Sed hi omnestheologi aut diserte dicunt aut tacite supponunt nihil valere voluntatem dicendi verum, si testis Careat scientia CL supra n. 369). Itaque alii dicunt ad auctoritatem testis scientiam requiri praesuppositive, alii dicunt requiri

252쪽

eta Tract. IV. me virtutibus theologicis Pars I De fide theologica.

formaliter quae non Si re magni momenti. Etiam tum cum agitur depromissionibus et Comminationibus Dei Credendis, nullum aliud motivum requiritur nisi scientia et veracita Dei non autem requiritur fidelitas ut distinctum motivum. Hae utique fidelitas Colligitur ex Dei promittentis absoluta veracitate, sed omnino non influit in Ssensum fidei immo si possemus Concipere Deum promittentem Sine Cientia et veracitate, sola fidelitas non Sset sufficiens motivum Credendi. 373. Ohi. II. ulti homines, quando e g. reCitante Symbolum eliciunt actum fidei, non Cogitant de auctoritate Dei. Ergo auctoritas Dei non requiritur ad Credendum. Nov. Diff. mai. Illi, qui antea propter auctoritatem Dei crediderunt revelata, POSSunt OStea renovare SSenSum fidei sine explicita cogitatione de auctoritate Dei, conia nuc. Sine influX Virtuali huius motivi antea cogniti;

ne . anuc. Dist conSeg. Ad SSensum fidei non Semper requiritur auctoritas Dei actu Cognita, conc comes. non requiritur Saltem auCtoritas Dei antea cognita et nun virtualiter influenS, Q. conSeg. Itaque non requiritur, Ut ante Singulos actus fidei novum et reflexum

iudicium de auctoritate Dei formetur, Sed Sufficit, ut maneat Confusa notitia motivi antea cogniti CL De Lugio, De fide disp. I, ecl. 6 n. 88 Sqq). Contingit quidem, ut homines reCitent formula fidei, plane non attendentes admotivum. Hi non est actus fidei non tamen id est aliquid fidei proprium, sed etiam in actibus aliarum virtutum fieri potest, sicut tota haec quaestioreVOCatur ad generalem quaestionem, quid requiratur et sufficiat, ut aliquod motivum virtualiter influat in actum Cf. Praelect dogm. III n. 662 q).

SOBOI. I. Sitne revelatio clivina partiale motivum fidei.374. Omnes theologi docent revelationem divinam absolutes fraρ- requiri ad actum dei divinae. Nihilominus olim acriter disputabant,

utrum revelatio praerequireretur Solum ut Ondicio Sine qua non, an

CSSet partiale motivum actus fidei Scotistae, ut astrius De fide q. 2 n. 36 Sq), dicebant esse condicionem tantum. Ceteri omne fere dicebant esse motivum, ut Salmanticenses De fide disp. I dub. 3, n. 89 .

Revelatio active Sumpta est actu Dei internuS, i. e. Volunta loquendi hominibus. Revelatio passive Sumpta est effectu Creatu adlio ProductuS, ut per eum Deus aliquid testetur, e g. Verba ChriSti. Revelatio Complet Sumpta est creatum testimonium divinum, in quantum in rinatur quodammodo scientia et veracitate Dei. De revelatione Complet Sumpta loquimur, et dicimus revelationem rectis vocari moti-Tum partiale actum est. Haec est doctrina . Thomae, qui dicit teStimonium Se revelationem Dei esse obiectum formale, cui fides innitatur Supra n. 369 . Ratio St, quia locutio Dei vere movet nos ad assentiendum et

Specificat fidem; nam Sola scientia et veracita Dei non POSSUnt OSmOVere ad SSentiendum alicui obiecto materiali, nisi conStat hoc Obiectum OSSe neXum Cum Scientia et veracitate Dei; hoc autem ConStat

253쪽

Cap. II. me obiecto fidei Prop. XLIII. Schol. II. 24 Iper solam revelationem. Ergo locutio Dei simili modo movet ad assensum, Sicut ConSequentia in SyllogiSm Seu neXu Consequenti Cum praemiSSiS, quae ConSequentia Certe non Si pura condicio Sed verum motivum SSenSuS. Praeterea Certum Si Deum Scire et affirmare apud Se omnia Vera non tamen propter an internam Scientiam et Veracitatem Dei omnia vera dicenti poSSumus fide divina credere omnia vera, quia deest teStimonium Seu revelatio Dei nobis loquentis ergo revelatio specificat actum fidei eamque diStinguit ab aliis actibus, quos

citate Dei interna. ConSequenter revelatio Si obiectum formale et motivum partiale fidei. Locutio quidem abstracte considerata Si indifferens ad verum et falsum; sed locutio, ut est testificatio Dei, non est indifferens. Licet tamen in ipsa quoque revelatione Dei diStinguere locutionem materialiter Sumptam et Veracitatem Dei ut eius formam, e qua locutio habet, ut moveat Sed haec est distinctio pure logica rerum inseparabiliter

neXarum. Itaque Si revelatio Sumitur Complete, ut effectus Dei pro- Ceden e eiu Scientia et Veracitate, Si verum motivum fidei.

SCDOI. a. Ad idem theologicam praerequiritur reVelatio Proprie dicta et formaliS. 375. a Revelatio proprie dicta opponitur revelationi late dictae, i. e. manifestationi Dei per ea, quae Creata Sunt Romo, O). Si qui e Creaturis haurit certitudinem Xsistentiae Dei, potest dici habere fidem Dei Seu credere Deum, Sumendo vocabula fidei et Credendi pro quovis firmo SSenSu, maXime in rebu religioSiS. Hae non Si fides, quam Scriptura et traditio praedicant ut initium SalutiS; nam fide eX auditu, auditu autem per Verbum Christis Romo O, 17). Illa fides late dicta

est SSenSu praeStitu propter veritatem e naturaliter mani Stantem; assensu autem fidei Salutari non ponitur propter intrinSecam rerum Veritatem, naturali rationis lumine perSpectam Sed propter auctoritatem

Dei revelanti supra n. 37O). Quare Innocentius XI damnavit hanc propositionem: Fide late dicta e testimonio Creaturarum Similive motivo ad iustificationem sufficit Dens. n. II 73). Non tamen requiritur, ut in uti credentibus immediate revelatio

fac sed suffit, ut quibusdam immediate sat et per hos immediate

vel mediate cum aliis communicetur. POS apostolos non iam facta est revelatio publica, quae ab ecclesia fidelibus proponenda St, Sed apostolis mortui deinceps Credenda proponebantur et ProPΟΠUntur, quae continentur in deposito fidei ab apostoli tradito cf. Supra n. 366 et I n. I9 Sqq 32 Sqq). Ita docent concilium ridentinum Sess. 4 Dens. n. 783 et concilium Taticanum SeSS. 3, C. 2 Dens n. 787). Cf. L IO 16 MC 6, 3 Sq; IoheS 2, 3 2 Tim I, 4 2, 2

254쪽

Iaa Tract. IV. Me virtutibus theologicis. Tarso. De fide theologica.

Num SQ iat revelatio privata ad eliciendum actum fidei theologicae disputatur inter theologOS. ReVelatio Privata ea est, quae datur alicui post mortem apostolorum, non ut augeatur depositum fidei catholicae, sed ob varios alios fines Salmanticenses De fide disp. I dub. 4,n. O4 negant eam Sufficere ad fidem theologicam Communius vero theologi affirmant ut Suares De fide diSp. 3, ecl. O et De Luro De fide disp. , secl. Ι). SuppOSita Certitudine de facto revelationis

privatae non apparet, Cur revelatio priVata non sufficiat ad fidem theologicam nam obiectum formale quo Seu motivum est idem atque in fide catholica, scilicet auctorita Dei revelantis; et si quid Deus tali modo revelat, etiam aliquo modo ad ipSum ut Subiectum attributionis pertinebit re revelata, ut idem quoque Sit Subiectum atque in fide catholica ergo etiam Si ratio Specifice eadem utriUSque ASSenSUS. Differentia solum refertur ad obligationem Credendi, quia publicam revelationem omne admittere debent, privatam ii tantum, a quibus Deus hoc Specialiter postulat. Hoc Sensu fides theologica privata non est fides Catholica.b Alia est distinctio inter revestationem formalem et virtualem. Formaliter revelatum St, quod ipso testimonio divino immediate enuntiatur Virtualiter reVelatum St, quod X altera veritate revelata et altera non revelata ope ratiocinii deducitur. Virtualiter igitur revelatae Sunt conclusione theologicae cf. I n. 336 sqq). Quidam theologi docent conclusiones theologicas esse fide theologica credendas. Ita Canus De locis theol. l. 6 C. 8 ad O . Alii communiu negant, ut Mares De fide diSp. 3, CCt. II, . ). Ratio ne antis Sententiae est haec Obiectum fidei est id tantum, quod est dictum a Deo. Atqui conclusiones theologicae non Sunt dicta Dei. Ergo fide divina credi non possunt. Prob. min. Etsi maior ConcluSioniStheologicae dicta est a Deo, tamen Deus revelatione proprie dicta nihil te-

Statu est de minore neque de ConSequentia argumenti. Ergo Sicut S, qui negat minorem et ConSequentiam et ideo ConSequenS, non negat, quod Deus dixit, ita qui affirmat Consequens, motu etiam minore et Con Sequentia, Sub ho reSpectu non affirmat, quod Deus diXit, neque quia Deus diXit. Sicut ergo qui negat consequen ob negatam minorem Uel OnSequentiam, non est haereticus, ita qui affirmat ConSequenSetiam ob affirmatam minorem et consequentiam, non ideo praeciSe CSt

fidelis. Aliud vero est, si agitur solum de syllogismo XPOSitorio, in quo minor non Si nova veritas sed expositio maioris in tali syllo-giSmo Si maior Si revelata, etiam ConSequens eSi revelatum C. g. Omnia

De nota Sunt ergo hoc vel illud Deo notum est, quia ibi minor Solum Omnia Xponit Per Singula. - Hucusque diximus de conclusionibuS, qua homo privatus facit. Gurdo ecclesia proponi conclusiones theolo ica omnibus admi tendaS Duplex casus distinguendus est. Aut res erat a Deo formaliterreVelata, Sed hoc non erat Satis perspicuum, et ideo doctrina proponebatur

255쪽

Cap. II. me obiecto fidei Prop. XLIII. Schol. 2. 243

interim saltem ut theologice Certa, poStea Vero ab ecclesia declarata est credenda. In hoc casu per iudicium ecclesiae solum Sublata est dubitatio de facto revelationis formalis. Aut res non est a Deo formaliter revelata, et ab ecclesia Solum proponitur ut ConcluSi omnibus tenenda. In hoc casu eccleSi iudicio Suo non efficit, ut id, quod antea non erat Verbum Dei, nun Sit Verbum Dei. Hoc diserte declaravit concilium vaticanum SeSS. 3, c. 2 de Verbo Dei Scripto Dens. n. 787), Sed eadem ratio Si de Verbo Dei dicto, ut patet X actis

theologicae ab ecclesia statutae non fide theologica reduntur, sed fide ecclesiaStica tenentUr.c Guamvis ad dem praerequiratur revelatio formalis, non tamen nec Saria Si resvelatio formalis explicita, Sed SQ it revelatio formatis implicita. Dicitur Xplicite revelatum, quod Verbi SignantereXprimitur. Implicite formaliter revelatum St, quod quidem verbis revelationi non Signanter Xprimitur, Sed tum in Se tum quoad nos formaliter idem est cum revelato Seu in eo formaliter Continetur. Talem revelationem Sufficere ad Constituendum obiectum credibile docent theologi communissime, ut Mares De fide diSP. 3, CCt. II n. PSq),

maliter implicite dicuntur, tum in se tum quoad no idem Sunt atque ea, quae Xplicite dicuntur, et Solo modo enuntiationi differunt. Atqui solus modu enuntiationiS, quo Circa rem nihil mutatUr, non Constituit differentiam essentialem in ratione obiecti credibilis. Ergo obiectum implicite formaliter revelatum non minus credibile Si quam obiectum Yplicite revelatum. Id magi patebit, Si ConSideraverimuS, quot modis possit aliquid esse implicite formaliter reUelatum. Implicite revelata sunt haec: I. Revelato definito revelata est definitio. Si revelata est propositio Christus Si homo, revelatum StChristum esse animal rationale. 2. Si reUelatur totum, reVelantur parteSessentiales Christus est homo Christus habet Corpu et animam. 3. Si revelata est propositio univerSalis, revelatae Sunt Singulae PrΟ-POSitione particulares sub ea contentae Omnis homo debet oboedire

legi divinae hic homo debet oboedire legi divinae. . Si e duobus

contradictorii unum revelatur ut Verum, Simul revelatur alterum SSe falsum: Deu est trinus personis falsum est omne id, quo tollitur trinita PerSonarum. 3. Quae Sunt neCeSSario Correlata, Simul revelantur

Ioannes est filius Zebedaei Zebedaeus est pater Ioannis. 6. Si ambae

PrRemiSSae reVelatae Sunt, Conclusio Si revelata: Revelatum est ad omne Pu Salutare requiri gratiam. Revelatum est actum fidei theologicae SSe pu Salutare. Ergo revelatum est ad actum fidei theologicae requiri gratiam. Nihilominus si agitur de syllogismo proprie dicto, ut in hoc ultimo CXemplo, attentione opus est Si quis propter illationem logicam admittit

256쪽

244 Tract. IV. Me virtutibus theologicis Pars I. Me de theologica.

conclusionem, non elicit actum fidei, Sed ponit aSSensum theologicum Itaque si agitur de actu fidei eliciendo, SyllogiSmu potest Solum Servire ad proponendam menti ConcluSionem ut revelatam a Deo, et dein assentiendum S propoSitioni in Conclusione OSitae, quia Si a Deo revelata Praeterea non Semper Uiden est, Utrum in Syllogismis solae veritate revelatae Concurrant an etiam aliquod principium naturale, praesertim Si agitur de argumentatione CompleXa. Quare mirum non est eo quoque theologOS, qui doctrinam Supra traditam admittunt, tamen in applicatione eiuS interdum diSSentire. Hu Pertinet e g. Uaestio, num fide divina credi posSit Summum pontificem in PraeSen regnantem SSe SucceSSorem S. Petri in primatu De qua re olim multum

disputatum est. Videlicet agitur de hoc Syllogismo Omnis papa

legitime electus est Successo S. Petri in primatu . Atqui hic papa, tota eccleSi agnituS, Si legitime electus. Ergo hi Papa'Si SucceSSOrS. Petri in primatu Maior est doctrina revelata Minor est in fallibiliter vera, quia in hac re tota ecclesia errare non potest. Sed videtur etiam esse formaliter implicite revelata. Nam pontifex legitime electus set pontifex a tota ecclesia agnituS Sunt Solum duae enuntiationes uniu eiuSdemque ConceptuS. Ergo Sicut revelatum est hunc hominem descendere ab Adamo, quia revelatum Si omnem hominem deSCendere ab Adamo, ita revelatum est hunc pontificem ab eccleSi agnitum eSS SUCCeSSorem S. Petri in primatu, quia reVelatum Si omnem pontificem ab ecclesia agnitum esse Successorem S. Petri in primatu DeuSenim Proponendo propositiones universales nihil aliud potuit velle dicere niSi Singulas propositiones Sub univerSalibu Contenta eSSe OrRS. Certe Deu non vult, ut abstracta vel universalia tantum, quae ut talianuSpiam XSistunt, admittantur, Sed potiti ut admittantur Singula, quae maNimi momenti Sunt ad fidem et mores recte formandOS. - Haec intdicta Xempli causa, ut pateat interdum difficile esse de hac re certum iudicium facere. Itaque in similibus casibus licet utramlibet oppositarum Sententiarum equi, quamdiu ecclesia nihil definit. SCDoL s. De fide ecclesiaSti R. 376. a Quando ecclesia conclusionem theologicam omnibus tenendam Statuit, haec propositio est obiectum fide ecclesiasticae. Fides eccle- SiaStica Si SSenSu firmus, supernaturalis, infallibilis et in hoc convenit cum fide theologica Dister autem fides ecclesiastica a fide divina imprimiS, quia motivum formale et immediatum fidei theologicae est Verbum divinum motivum autem formale et immediatum fide eccle- SiaSticae est Verbum humanum et mediate tantum verbum divinum. ConSequenter motivum fidei theologicae est intrinsecus infallibile et per Se et principaliter motivum vero fide ecclesiasticae est XtrinsecuStantum infallibile et participative et ministerialiter ideo praeSupponit revelationem divinam de infallibilitate ecclesiae et assistentiam divinam. ASSensum fidei ecclesiasticae procedere potest ex habitu infuso fidei,

257쪽

Cap. I. Me obiecto fidei ' Prop. XLIII. Schol. 3. Prop. XLIV. 243

quia habitu cooperantur non Solum ad actuS, qui VerSantur circa obiectum principale, sed etiam ad actuS, qui VerSantur circa alia cum obiecto principali neXa Cf. S. Thoma I, 2 q. 34, a q).

Sunt quidem theologi, qui volunt omni definitione ecclesiasticarem definitam fieri de theologica credibilem et credendam, ut Mares De fide disp. 3, ecl. I n. I et Schi ni De Viri in s. n. 27 Sqq). Sed communius theologi hoc negant, ut Molina In , . , a. 2, disp. I et ), illo De viri in f thes XIII in fine), an Mort De soni revel et de fide n. 246 Sqq; s. n. 98 . Nam ratio, in qua insistunt priores theologi, quod per eccleSiam Deu loquitur, non

Valet ad eorum opinionem probandam. Nam definitio ecclesiastica latiore tantum Sensu St locutio divina, quatenu eccleSia X mi SSione et sub assistentia divina loquitur, Sub qua tamen eccleSi manet CAUSA principali locutionis suae, utens potestate iurisdictionis sibi inhaerente et Creata non ero S locutio diVina preSS illo SenSu, quo Verba Dei loquuntur organa et instrumenta inspirationi et revelationis, i. e. CriPtore Sacri, prophetae, apoStoli. Ergo teStimonium ecclesiae

immediate et intrinsecus est testimonium humanum, sed infallibile pereXternam assistentiam Spiritu Sancti. b Ecclesiae praedicatio, quamvis non sit motivum fidei, Si refula dei divinae proxima, i. e. medium logicum, per quod obiecta materialia fidei cognoscuntur. Ad hoc enim Deu elegit eccleSiam, Ut per eiu praedicationem notitia rerum revelatarum ad Singulo perveniret. Haec igitur regula est principium materiale fidei, quatenu materiam Credendam proponit non est principium formale, quod in se habeat Vim nos movendi ad assensum fidei Ante fidem ecclesia consideratur ut factum historicum, quo revelatio fit cognoscibilis Dei e revelatione discimus ecclesiam esse in fallibilem in proponendis revelatis, et hanc regulam insallibilem applicamus ad singula revelata invenienda. In quo ProceSS nulluSAES Circulus VitiosuS. Antequam enim praedicatione ecclesiae ut regula infallibili uti possumus, necessario priu habemuSactum fidei independentem ab infallibilitate ecclesiae. Neque in omni Condicione requiritur hae regula, ut quis perveniat ad fidem theologicam, quia potest etiam aliquis, qui inculpabiliter ignorat hanc regulam, alia Via pervenire ad cognoscendam revelationem divinam. Sed in hoc ordine providentiae ecclesia est medium ordinarium a Deo institutum ad ConServandum et proponendum depositum fidei cs. I n. 247 sqq). Prop. XLIV. Praeambula fidei et motiva credibilitatis, quam-Vi ante clem praerequirantur, ut de Sit rationabiliS, non tamen pertinent a motiVum internum et Specificans fidei.

377. Stcti. QuHESt. Praeamlula dei vocantur veritate de Deo

naturaliter notae, quae ad fidem praerequiruntur, ut Deum XSiStere, Deum aeSSe abSolute Veracem. Deum AESSe colendum. alia, Uae re'

258쪽

2a Tract. IV. me virtutibus theologicis Pars I De fide theologica.

ligionem generatim Spectant. Motiva credibilitatis Vocantur miracula, prophetiae, alia, quibus Stenditur reUelationem Sse credibilem et credendam. Interdum utraque Simul Vocantur aut praeambula fidei aut motiva credibilitatis. Fidei assensus non evidentia Xtorquetur, Sed Si SSenSus liber, qui ex voluntatis imperio Cum auXili gratiae Ponitur Supra n. 33 sqq339 a). Iamvero hic SSenSUS, Ut Sit rationabiliS, Supponit iudicium rem, de qua agitur, esse fide divina Credibilem et Credendam. Ergo ante actum fidei praecedunt pius Credulitatis affectus et iudicia credibilitatis et credenditatis. Quae iudicia pro obiecto sormali et motivo habent motiva credibilitatis, i. e. illa motiVa, quibu Probatur revelationem

divinam vere nobi eSSe factam, et Deo revelanti SSe Credendum.

Etiam haec iudicia, ut fiant, Sicut eXpedit ad Salutem, postulant auxilium gratiae Supra n. 339 b) Ii protestantes, quibus fides Si nuda fiducia, negant neceSSitatem

motivorum credibilitati. cf. Mehler, Symbolitis 44 9 66). Secundum

rationalistas fides est naturali quidam Sensus numinis vel tendentia cordis in Deum. Simile quid docent modernistae Dens. n. O74). Ad talem fidem non requiruntur motiva credibilitatis. Contra hos omnes eccleSia Catholica docet revelationem divinam ignis externis fieri credibilem Eatenus thesis est de fide quaestio autem de influX horum motivorum est theologica Dividimus thesim in tres ParteS ante fidem praerequiritur iudicium niXum motivis credibilitatis 2 motiva credibilitatis efficiunt, ut fides sit rationabilis 3 non tamen Sunt motivum formale et specificans fidei.

378. HOD. AT I. Ante dem fraerequiritur iudicium nixum

motivis credibilitatis. a Secundum S. Scripturam Christus miraculis et prophetii probavit se esse legatum divinum et discipulis dedit potestatem eodem modo ostendendi divinitatem religionis christianae simul vero docuit homine Sine his argumentis non obligari ad credendum. Ergo docuit homine per motiva credibilitatis ducendos esse ad fidem. Antes denShuiu argumenti iam probatum est in omo I n. 38 Sqq. Quare Sufficit hic pauca in memoriam revocare. Opera, quae dedit mihi Pater, ut perficiam ea ipSa opera, quae ego facio, teStimonium Perhibent de me, quia Pater misit mes Io 3, 36). Opera miraCulOSa, quae qui facit ad probandum se esse legatum missum a Deo ad annuntiandam hominibus revelationem divinam, sunt motiva credibilitatiS. De his autem operibus ait Christus: Si non facio opera PatriSmei, nolite credere mihi. Si autem facio, et si mihi non ulti Credere, operibu Credite Io O, 37 sq). Si opera non fecissem in iis, quae nemo aliu fecit, peccatum non haberenis Io 13, 24). f. t II, 2 Qq 12, 39 Sq Μ H6, I Sq; C IO, 9 qq.

259쪽

Cap. II. me obiecto fidei Prop. XLIV. 247

Evangelistae Saepe adnotant in Christo vaticinia Veteris Testamenti esse impleta, et dicunt e narrare miracula et impletionem Vaticiniorum, ut homines moveantur ad Credendum Io I9, 33 Sqq; O, 3 Sq cf. ΙΙ, 42). Similiter apoStoli, iudaei praedicanteS, provocant admiracula et vaticinia AC 2, 4 Qq 3, 2 Qq IO, 37 Qq I3, PSqq. 2 Cor I 2, 12. a Petro, I 6 Sqq).b Idem docent S. Patres. Tertullianus inculcat nihil temere

Credendum, temere porro Credi, quodcumque Sine origini agnitione creditur Adv. arC. . , C. I). S. LuStinus M. et Quomodo homini CrucifiX Crederemus eum Sse primogenitum ingenito Deo et futurum iudicem univerSi generis humani, niSi praedictione circa PSum Confirmatas eventu videremus Ps Apol. I, C. 33. Ad Stendendam Credibilitatem religionis christianae Patre multa opera ScripSerunt. De qua re ait Eusebius Caes. qui et ipSe talia opera Scripsit: Cum hoc nonnulli persuasum habeant Christianam religionem nulla poSSe ratione defendi, Sed fide sine ratione et SSenSU Sine Xamine adhaerere OS, qui illud nomen amplectantur . . . OSdemque propter fidem irrationalem vulgo fidele appellari, merito hoc opus evangelicae demonstrationiSaggrediora Praepar. Uanget . . I, C. ). S. AufuninuS: Qui non videat priu esse Cogitare quam Credere Nullus quippe credit, niSi

prius cogitaverit SSe Credendum a De PraedeSt. Sanct C. , . ). Absit, ut ideo aeredamus, me rationem accipiamuM SiVe quaeramUS, Cum etiam Credere non OSSemus, nisi rationale anima haberemuS

Propterea monet apoStoluS I et 3, 3 parato nos esse debere ad reSponSionem omni poscenti no rationem de fide et Spe nostras Ep. G2O n. 3 q). Idem docent theologi S. Thomas et Ea, quae Subsunt fidei, dupliciter considerari possunt: uno modo in Speciali, et Si non POSSunt esse simul Visa et credita alio modo in generali, Scilicet sub Communi ratione credibilis, et sic Sunt visa ab eo, qui Credit. Non enim Crederet, nisi videret ea SSe credenda vel propter evidentiam ignorum Vel propter aliquid huiuSmodis 2, 2, . , a. 4 ad ). Mares: ImprimiS statuendum est ad sufficientem fidei propositionem non Satis SS Obiectum utcumque proponi tamquam dictum Seu revelatum a Deo, Sed neceSSarium Saltem SSe Cum talibu CircumStantii proponi, Ut prudenter appareat redibile eo modo, quo proponitura De fide disp. 4,SeCt. 2 n. Q) ConSentiunt ceteri theologi.c Concilium vaticanum SeSS. 3 can. 3 de fide definivit et S. q. d. revelationem divinam externis Signi credibilem fieri non posse, ideoque Sola interna uiuSque Xperientia aut inspiratione privata homines ad fidem moveri debere, A. S. Dens. n. 181 2). In iuramento Hi contra modernismum hae habentur: EXterna revelationi argumenta, hoc est facta divina, imprimisque miracula et prophetia admitto et agnOSco tamquam Signa Certissima divinitus ortae Christianae religioniS, eademque teneo aetatum omnium atque hominum, etiam huiu temporiS,

260쪽

248 Tract. IV. Me virtutibus theologicis Pars I. Me de theologica .

intellegentiae esse maXime CCommodatas Dens. n. 2I43). ECCleSi provocat imprimis ad miracula et prophetiaS in Scriptura contenta, quia haec sunt motivum credibilitatis omnibu aptum. Idem valet de ipsa ecclesia catholica indolem instituti divini manifeste prae e serente. Non tamen ideo negatur posse Deum ita Supernaturali influX illustrare aliquem hominem, ut vi huius lumini insuSi lare videat christianam religionem esse credibilem et credendam. Tun ipsum illud factum internum esset motivum credibilitatis. Sed haec Via SSet mnino extraordinaria. Hic autem agimus de Via ordinaria, Ua Deu Cum Xterni revelationis argumentis coniungit internam illuminationem.

379. HOD. HT II. Motiva credibilitatis V iunt, ut des sit

rationabilis. Nam fides est actus, quo Sine ulla voluntaria dubitatione aSSentimus rei, quae et quia dicitur a Deo revelata Atqui irrationabile

esset tam firmum SSenSum onere, quamdiu non Certo onStat remeSSe vere a Deo revelatam. Ergo motiva credibilitatis, quibus hoc ostenditur, efficiunt, ut fide sit actus rationabilis. Ita docet concilium vaticanum SeSS. 3, C. 3: Ut fidei nostrae obSequium rationi Consentaneum eSSet, voluit Deus cum internis Spiritus Sancti auxiliis Xterna iungi revelationi Suae argumenta facta Scilicet divina atque imprimis miracula et prophetias, quae Cum Dei omnipotentiam et infinitam scientiam luculenter CommonStrent, divinae revelationis signa sunt certissima et omnium intellegentiae accommodata Quin etiam ecclesia per Se ipsa, ob Suam nempe admirabilem prΟ-Pagationem, Ximiam Sanctitatem et inexhaustam in omnibus bonis secunditatem, ob catholicam unitatem invictamque Stabilitatem magnum quoddam et perpetuum est motivum credibilitatis et divinae suae

legationis testimonium irrefragabiles. Dens. n. H79O 794) Iam onocentius XI damnavit hanc propositionem: Assensus fidei Supernaturali et utilis ad salutem stat cum notitia solum probabili revelationiS, immo cum formidine, qua quis formidet, ne non it locutuSDeuS Dens. n. 171 . Hus X in encyclica Qui pluribus die NOV. 846: Humana ratio, ne in tanti momenti negotio decipiatur et erret, divinae revelationis factum diligenter inquirat oportet, ut

Certo Sibi Constet Deum esse locutum a eidem, quemadmodum SapientisSime docet apostolus Rot 12, 1 , rationabile obSequium CXhibeat. . . . Sed quam multa, quam mira, quam Splendida praeSto Sunt argumenta, quibu humana ratio luculentissime evinci omnino debet divinam esse Christi religionem . . . ac propterea nihil de noStra CertiuS, nihil Securius, nihil sanctius eXstare, et quod firmioribuSinnitatur principiis. Enumeratis motivis credibilitatis summus pontifeX concludit: Quae certe omnia tanto divinae sapientiae a potentiae fulgore undique Collucent, ut cuiusque mens et cogitatio vel facile intellegat christianam fidem Dei opus esse. Itaque humana rati CX splendidissimis hisce ac firmissimis argumentis clare aperteque CognOSCenS