장음표시 사용
181쪽
in opere. Quod si acciderit, pulvere lateri tio trito priusquam dejungatur, bovis colla
conspergi oportet. & cum exsiccati suerint, exinde oleo iterum infundi. Si talum vel ungulam vomer laeserit, picem duram &axungiam cum ivlphure & lana saccida involvito, & candente serro supra vulnus imponito & ungito: quod remedium optimum facit, si clavum calcaverit, aut acuta testa vel lapide ungula pertunditur: quae tamen si altius vulnerata est, latius serro circumc ditur, ita inuritur, ut supra praecepi. Deinde spartea calceata per triduum aceto suffuso curatur. Quod si vomer intraverit, lactuca marina, quam Graeci cyniolam vocant, admixto sale imponitur. Subtriti etiam pedes eluuntur calefacta bubulina urina. Deinde favillam sarmentorum ferventem Calcare compellitur, & pice liquida cum oleo vel
axungia cornua ejus unguntur. Minus tamen claudicant, si ab opere disjunctis Digi
da pedes laventur, & suffragines coronaeque ae scissura ipsius ungulae, veteri axungia defricentur. Frequenter etiam vel ab asperiatate itineris, vel in proscindendo duritiam
soli. aut obviis radicibus obvolutatus con- vel Et armos. quod cum acciderit, eX pri0 egetius. M
182쪽
ribus cruribus sanguis emittitur, si dextram ex sinistro. Et si vehementius utramque viatiaverit, etiam in anterioribus cruribus venae solvuntur. Perfractis vero cornibus, ii teolla, sale, atque aceto & oleo imbuta ponuntur, superligatisque per triduum eadem infunduntur. Quarta die tantum axungia
oum pice arida & cortice pini pari pondere imponitur, & ad ultimum, cum jam cicatricem producunt, subito insticatur. Solent
autem neglecta ulcera vermes Creare, quae,
si mane ex aqua frigida persundantur, rigore ejus contracti, decidunt; vel si haec ratio n hil profecerit, marrubium aut porrum conteritur, admixto sale imponitur, vel cal cis vivae pulvis inspergitur, aut cucurbitas viridis succus cum aceto mittitur. Ideoquae universis ulceribus picem liquidam, oleum vetus & axungiam oportet adhiberi, & extra
vulnera etiam eodem medicamento circumliniri, ne infestentur a muscis, vel vermes creent cum vulneribus inciderint. Serpentis quoque ictus mortiferus est bobus, sed& minorum animalium noxium virus. Nam vipera & Caecilia cum in pascuis bos imprο- vide supercumbit, stimulo morsus imprimunt. Araneus quoque, quem Graeci Mygalen U-
183쪽
pellant, parvi quidem eorporis, non parvam solet 1n terre perniciem. Verum viperae venenum depellit, supra tumorem, qui inflatur ex ictu, scarificatio ferro lacta, ita ut herba, quam personatam vocant, imponatur trita cum sale. Creditur, radix si contusa ponatur, vel siler montanum reperiatur, es trifolium Symonianuni, quod fragosis locis ossicacissimum nascitur, odoris gravis, bitumini simialis, propter quod a Graecis asphallion appellatur, nostri autem propter sguram acutum trifolium vocant. Nam longis & hirsutis soliis viret, caulemque robuctiorem facit, quam
pratense. Hujus herbae succus cum vino fauincibus infundatur, atque ipsa folia cum sala trita imponantur in plagam. Quod si virudem minime reperiunt, semina ejus collecta& trita dantur ad potandum cum vino. Ra dices quoque eius cum succo caulis tritae,
addita hordeacea farina & sale, cum aqua mulsa scariscationi superponuntur. Est etiam
praesens remedium, si fraxini cacumina tenera conteras cum sextariis vini quatuor vel olei, expregumque succum faucibus 1nfundas. Itemque cacumina ejusdem arboris cum sale trita laesis naribus superponas. Caeci liae enim morsus tumorem, suppuratumque
184쪽
generat. idemque facit mur1s aranei. Sed Caeciliae morsus sanatur, si acu aerea locum laesum compungas, & creta Cimolia ex aceto Oblinis: muris vero pernicies, si animal ipsam oleo mersum neces, & plagam dentium ex eodem confrices. quod si non fuerit, contritum ciminum cum picula & axungia ,
ut similitudinem malagmae habeat, impositum plagae, perniciem submovet. Quod si antequam tumor discutiatur, suppuratio suerit generata, optimum est ignea lamina vel cauterio collecti Uem aperire, quidquid vitiosum est inurere, atque ita cum liquida pice & oleo inlinere. Quidam vivum murem araneum creta figulari circumdant, & collo boum suspendunt, morsusque ipsius bestiae submovent. Oculorum vitia plurima in illis sanantur. Nam sive intumuerunt aqua mulsa triticea farina conspergitur & imponitur, sive album in oculo est salis fossilis Hispani vel Armeniaci, vel cum melle permixti viatium extenuant. Idem praestat trita sepiae testa, & per fistulam oculo ter in die insufflata. Prodest etiam radix, quam Graeci siruphion vocant, nostri autem laserpit1um; hujusmodi quantum volueris ponderis cum de-gim λ parte salis Armeniaci & eum sista a
185쪽
oculo insussas. quae radix tunsa & cum oleo Ientisci mixta vitium expurgat. Si genae humorem profundunt, lacrymisque visus confunditur quam epiphoram vocant) polenta ex hordeo mulsae aquae conspersa super genas superciliaque imposita reprimit humorem. Pastinaca quoque agrestis, quam ar-
moneaceam vocant, cum melle trita oculorum sedat dolorem. Memineris vero quoties mel aliosve succos remedio adhibes, ut prius pice liquida cum oleo circumlinias oculos, ne a muscis apibusve vel vespis infestentur, quas dulcedo mellis invitat. Plurimumque
hirudo, id est, sanguisuga, cum laris juxta
fauces haeret, sanguinem trahit, eam a jumento digitis oportet auferri: sed si interiussi, ut manu detrahi non possit, cannam vel fistulam perforatam inserito saucibus, ac per
eam calidum oleum infundes. Nam eo COΠ-
tactu bestiolae importunitas recedit. Odor quoque cimini super carbones impositi ubi sanguisugam assiaverit, evellet a vulnere. Quod si stomachum vel intestinum tenuerit, calido aceto per cornu infuso necatur. Maeliina quoque describenda est fabrica, qua conclusa cujusvis generis jumenta bovesque curantur, ut ei tutus ad pecudem meden-
186쪽
dum accessus sit, nec luctando quadrupes aut membra conuxet, ac sic remedia despuet. Roboreas asseh constringis, solium, quod in 1οngitudine novem pedes debet habere, in alis titudinem pars posterior duos, semipedem; pars Vero, quae ad priora animalium pertinet, quatuor pedes: texuntur ita, ut velum in caudam ductum non possit exire. Sed a par
te posteriori paululum latiorem, a priore strI-ctiorem machiriam compingi oportet. Cui transversum tigillum ad modum jugi ponsi mandum est, ad quod equorum capita, vel
boum cornua religantur. Nam reliquum corpus ad temones socios, vel funibus alligetur, ut juvamentum praestetur ad medentis arbitrium. Quae machina ad Omnium majorum animalium medelam solet esse communis. Si vermes animal fecerit Lib. cAp. II Si vulnus in dorso, aut quacunisque parte corporis coeperit habere vermes, ct timetur, ne putredo vulneris transeat in Cancrum, nepitam & cedrinam sive cymiis
uum vel cicutam conteres ex aceto & imῖο-nes. calcem quoque vivam ex aceto acerrimo temperatam, necare vermes eXperimenta
docuerunt. Si vormiculus dorso putredinem
lacerit, utilissimum est, cauterigare stibtiliter,
187쪽
postea viscum cum molle & vino conterere& imponere. Pannos quoque minutos cum oleo & aceto vulnera purgaro manifestum est. Quo facto si necessitas fuerit ustio rursus adliibetur. Ad ultimum cornu caprinum combustum & contritum valet, ulceribus superinspergitur, ut recuperetur & sanitas ei
CAP. III Lumborum quoque cura Vicina est. Nam animalia, aut cum nimio pondere, aut cum transscendere lassam conantur, si posteriores resederint pedes, au nimio frigore dolorem renum contrahunt. Ideoque aqua calida cum flore laeni diutissime confovendi sunt lumbi. Inunctionibus etiam calidissimis perfricandi, & ad ultimum astonitri diluti inducto caustico corroborandi. Quod si dolor vehementior fuerit, de inguibus solvendae sunt venae , & oleum cum axungia, sanguini qui profluit immixta renibus inlinuntur. Et si necessitas fuerit cataplasmis utendum est. Potio quoque renibus subvenit, si pitulas cypressi incidis duodecim
supra carbones, nitri quoque uncias tres as sis, S utraque in pulverem redigas, cum uΠ-eiis tribus mellis, & vini veteris sextariis
188쪽
tribus, & olei boni tribus unciis, quod per
quatriduum aequa parte faucibus digeras. Vitio lumborum medetur hemina seminis brassicae, cum sextario polentae attula ex aqua frigida subacta atque imposita dolent bus locis. Si ymbrium quoque cum polentae sextario, & aqua subactum medetur. Efficacius tamen est, si cypressi folia ad modum heminas diligentissime contundas, & polentae
sextarium. admisceas, acrique aceto subactum dolenti imponas. Praeterea resinae durae uncias sex decoquas, ut liquescat, cui serventi superaspergis hordeaceam farinam, quamdiu in spissetur ad similitudinem pulmenti, &diu subactum, & calidum ita, ut manus pati possit, superillinis renibus. Quod si frequenter renovaveris, & dolori subvenit tumori. Si vero tanta indignatio fuerit, ut ejusmodi
non sentiat curas, aut cauterio cuprino, locis opportunis urendo deprimes puncta, ne deformetur animal, aut si vilius est, & necessitati aptius, quam dee0ri, craticulatim, sicut moris est, ures.stitibus signis dolor renum indicetur. CAP. IV Renum autem dolor his agnoscitur signis: posteriores ungulas trahit, lumbi vacit labunt, cauda dejecta erit, saecule
189쪽
tum minget, ilia dura atque contracta. Interdum tales sunt renes, ut sanguinem min-gant, & si nimium effuderit, incurabilis est passio. Si parum cruoris abundaverit, scito posse curari. Cui post detractum sanguinem vel de matrice vel de femoribus, hanc potionem dabis, videlicet, porri sectivi suceum
ex aqua. De internis muscillis renum.
CAP. V. Saepe musculi, qui in renibus sunt, vexantur ex casu, & exteriores lacilius curantur, si justae medelae asserunt tarditatem. Optimum est, quoties ceciderit jumentum, loco non moveri, & aqua frigida perfundi , & postmodum unguentis uti. Quae
passio ista consuevit serre indicia: renes Obdurescunt, contrahuntur testes, coxamque trahit, & colligere se non poterit. Quae valitudo nascitur ex itineris longi satigatione , aut ab infractu clivosarum viarum. Incitatio quoque cursus & saltus extensio , hanc adferunt causam. Sanguinem igitur ex vi ceribus oportet emitti, prout qualitas corporis patietur. Utendum est potionibus etiam ad valetudinem necessiriis, molli dormitione animal collocandum.
190쪽
CAP. VI. Ex perfrictione nonnunquam animalibus foras exit extatis. qui hac ratione curatur. Scalpello scarificabis, praecipuae loca, quae videntur eminentiora, similiaque vesiculis, scarificatio digitis exprimitur, &decarnatur, pulvere salis perfricatur, dones cum sanguine actus humor exsiccetur. Post
calida & sale fovebis & deprimendo intus
remittis, & continuo revertetur ad locum, unde exierat. Altera intus digitis missis inlita lipara, vel meliloto, donec sanetur. Quod vitium si serro tangere dubitas, hoc medicamento curabis quotidie: castorei uncias tres,
salis triti pondera duo, salis Ammoniaci lib.
unam, sinopidis Ponticae sescunciam. haeo omnia tunsa & cribrata pariter decoques,1mpones extati, & alligabis, quotidie autem lixivio calido fovebis, & medela continua, usque ad sanitatem. Potionibus autem the manticis calefiet aegrotum Alli in hac pa sone, eum axungia ad manum extate sulciri& reponi oportere, di erunt, postea spongiam apponi caudam supra alligando. Si tamen diebus aliquot fuerit cura neglecta, prius f veri ad sex ex lixivio, vel sale, & urina ca-1enti, & sic reliqua curationibus impleri.