장음표시 사용
241쪽
totum jumentum perunges, & multorum inanibus confricabis, donec calefiat & sudet. Quod interpositio triduo convenit fieri, ita, ut coopertum animal sit, & cotidie paulatim exereeatur, ut digerat. Cui haec praeparabitur potio: abrotant uncias quatuor, sanionici uncias quatuor, trixaginis uncias quatuor, chamaepityOS uncias quatuor, gemtianae uncias duas, murrhae uncias duas, opopanacis uncias duas, ejusdem radicis, succari semiunciam, rutae aliquantulum, omnia bene tundis & cribras. ex quibus duo coch- Iearia in vino veteri decocta cum succo ptisanae, in quo acro decoctus est, admiscebis. adjunges etiam erui pollinis cochlearia duo, quae cum per novem dies continuos dederis, intermittis aliquamdiu, ut vires colligat& resumat, & per singulas periodos alternis curabis. Nec cessabis, donec sanitas redeat. Diebus autem vacuis ossas ex farina triticea in lacte conspersa ad substantiam degeris. sum fures quoque triticeos & paleas dabis, hordeum non dederis, nisi fortassis infusum, denegabis etiam herbam viridem, donec repisrare coeperit corpuS. De icterico.
CAP. LVI. Icteuci ista sunt signa: oculi
242쪽
virides, de quibus profluet lippitudo, ad s.
militudinem fabae: indurescit corium, fit horridum pilis, insequitur fatigatio, ambulans genibus claudicabit. His sanabitur medelis : Panacis Syriatici & apii seminis singulas libras contundito atque cribrato, &cum mellis Attici libra misceto, tune aquae, in qua lupini crudi fuerint decocti, sextario, ex medicamento superius descripto, quatus ecochlearia miscebis, & in potione dabis per dies quinque. Si tardius adjuvat, vini sextarios tres in pultario novo, canini stercoris albi uncias tres admisceto, & ponito sub di-V0, ex qua potione quinque diebus per Og degeres. praeterea aquam, in qua ciceres decocti fuerint, & stercus caninum simili ratione praebebis. De stropho.
VAP. LVI1. Strophi diversae eausae &diversae sunt curae. cujus ista sunt signa: vo iutatur, patitur torsiones, ilia sibi respicit, stereus durum agellat, terram pedibus tundit dolore eogonte, Intermissis horis refrige rationem sentit & requiem. Hac potione e randum est: acori, anis, opopanacis, si gulas libras pstriter contundis & cernis, eX quo pulvere duo cochlearia in vini veteris
243쪽
sextario & olei pondo semis admisces, &tepidum per os dabis triduo. Si frophos ussuerit, & non facit ventrem, caudam inter coxas suas mittet, & ad ventrem suum conversus attendet. cui pulverem de semine rutae silvaticae cum vino per os dabis. Praeterea cepas decem veteres, ficus siccae scrup.
octo, nitri scrupulos quinque, stercoris columbini scrupulos quatuor, ex quibus, addita urina, collyria sacies, & bina vel terna in anum immittes. Si vero fortius venter induruit, convenit adhibere clysterium, sed prius ventrem aqua calida perlavebis. Tunc succum Cantabricum, in quo fuerint betae malvaeque decoctae, cum nitro & hemina olei, & columbini stercoris quatuor scrupulis, pronum constitues, & per anum injicies jumento, ita, ut post clysterem inambulet aliquantulum. Alii simum leporis cum novem cochlearibus mellis, & quindecim granis piperis addito caulium succo per os sal
briter defundunt. De dolore jecoris.
CAP. LV1II. Jecoris dolor solet insessare
iumenta, cujus ista deprehenduntur indicia: cibi fastidium, potus appetentia, ventris in satio, macies. Cui primo cremoris piis anae
244쪽
sextarium unum, cum olei rosacei tribus cyathis per os degeres. Si passio permanet, alix potione curabitur: apii seminis uncias tres hyssopi uncias tres, abrotant unciam unam , allii viridis, quantum lassicit, vel seci paulo minus, si viridem abnegat tempus, ex vino optimo ad tertias decoques. per aliquot dies potionem dabis. Similis quoque hujus passionis est ratio. Sine febre enim animal non erit, nec facile cibum conficiet, testiculus dexter tumebit & indurescet. cui ista subvenit medicina: laenigraeci cyathos quatuor mittis in aquae sontanae sextarios qua
tuor s i grana triginta J & decoques ad temtiam partem. hemina per os data potionei curabis. Nonnulli turis drachmas duas triatas cum vino, quantum suificit, miscent, &, Inde totum corpus multorum perfricatur manibus , saccis cooperiunt, ut sudet.
De inflatione ventranc v. LIX. Inflatio ventris interdum jumenta non sine dolore conturbat. Cujus pas sionis ista sunt signa: testes eorum sudabunt, alternis pedibus terram tundunt, subito indsalterna parte se convertunt, caput ad ilia laxponunt, tanquam qui locum doloris ostendant, gemitus interdum & tremor totius cor porta
245쪽
poris insequitur. Hunc paulatim deambularesacies, manum unctam in anum mittes, &itercus extrahes. deinde sale & melle mistis in anum infundes, ut assellandi augeat voluntatem. Si hiems suerit, oleo & pice liquida lumbos & auriculas illius saturabis,
hanc daturus po'ionem: laurum viridem vel
baccas ipsius, piper & cyminum, petroseli-ini & laeniculi semen, semen agrii & n1tri, quae pariter admixta, tunsa & cribrata cum vino & oleo tepido, & calidae aquae parvula portione potionabis, & deambulare Conis pellis moderate, donec dolor cesset.
CAp. LX. Intestini quoque vexatio, quoaeolon vocatur, & inflationes & dolores consuevit inserre. quae his agnoscitur signis: cum ambulare coeperit, prioribus pedibus transvaricat & dolore subglutit, & crebras deambulationes & calores stabuli, si diligenter etiam operiatur, diligere consuevit. Cui per nares suffundes laser Cyrenaicum in vino tepido solutum. De russi. CAP. LXI. Frequenter omni genere dein torme vitium, eo quod maximae animalium Parti accidit, tussis est, quae interdum spoda Vegetisιό, Q
246쪽
te desinit, interdum medicamentorum ratIO- ne curatur, interdum insanabilis penitus i venitur. Dissicultas autem curationis eme git, quia causae, ex quibus tussis evenerit, a medentibus nec discernuntur, nec intellia guntur interdum. Quam passionem universis auctoribus evolutis, quanto crebrius accidit, tanto studiosius credimus eXponendam.
De quae venit si quid faucibus haeserit. CAP. LXII. Exasperatio aut injuria saucium gravissimam commovet tussim, quoties aut pulvis, aut arista, aut os, aut surculus, aut lapillus, aut aliquid inhaeserit gutturi. Quae res adeo periculosa est, ut nisi celeriter subveniatur, animalibus per impatientiam doloris insaniam generet. In sole igitur dia
ligenter inspicito, si quid haeserit, evellito.
Ex tepida etiam, addito nitri pulvere, insu-sa spongia tergito. Deinde oleo rolaceo tepido cum lana obturato locum, qui indignationem sustinet. Post diem tertium lanam ejicies, eadem, ex qua calida fovebis, & talo medicamentum imponis. succari scrup. quatuor, aluminis colati scrup. 1 ex tepido vino insundes , & sic exasperata sanabis. De tussi ex perfrictione.cAP. LXIII. Ex peririctione quoque nas-
247쪽
citur tussis; cujus ista sunt signa: cum tu sie: it, caput deorsum mittit usque ad terram, dic ini biberit, aqua ei per nares currit. Quam hac ratione curabis: machinam ori inseres, manum planam injicies, comperies in parte superiore quasi vesiculam, quam unguibus rumpis. Deinde tres pilulas bene contusa axungia mollistimas facies, quas in
subtilissimo lomento, hoe est, sarina sabacea, convolves, & per os digeres. Deinde per triduum venaculo & sale perfricabis, & pastillos cum speciebus calidis & vino in potionibus dabis.
CAp. LXIV. Tussis a volibus si fuerit, his signis agnoscitur: coles injuriae pleni sunt
ac tumebunt, dum bibunt, continuo rumianant. Ovum in aceto acerrimo mittis, resolutaque testa, ita, ut integra membrana permaneat, pice liquida perunges, & saucibus degeres. Post alumen, axungiam, salem, in vino conteres, Ossas facies, & ex mella dejicies, ita, ut aqua calida, & si facultas suppetit, cum evisco decocta, assidue fomentare non desinas. Hanc quoque potionem adjicies: myrrhae uncias duas, piperis albi
semiunciam, nuclei pini purgati sextarium
248쪽
semis, uvae passae sextarium semis, mellis
uncias tres, pastinacae unciam unam, Cariottae viridis selibram, decoques pariter e x aqua, & addito vino tepido quinque vel kN
diebus potionare non desinas. De tussi ab interioribus.
CAP. LXV. Ab interioribus gravior &peno insanabilis tussis est, quae hac ratione dinoscitur: nares tumenti praecludes, ut spiritum reddere non positi, tunc ilia ei inspicies, quae si spissis pulsibus duxerit, scito esse tussim ex causa jecinoris, pulmonis, vel prae- cordiorum, sed recentem. Si lentis pulsibus ilia duxerit & ventremi indicat tussim de in terioribus, hoc est, de his locis, in quibus intestina jumentorum ligantur, quorum teΠ- sone & injuria compelluntur tussire. Nams cursu nimio vel latiore saltu convexata ilia fuerint, haec nascitur causa. Ex nimio quo que aestu, vel intolerabili frigore interiora vitiantur, & faciunt tussicos . f Unde vulsi appellantur. J Sive igitur ex supra scriptis sive ex aliis causis interioribus nata fuerint vulnera, etiamsi post sanitatem duxerint c1catrices, strictius tamen contrahendo se Masperitatem faciunt, & assidua titillatione per petuam excitant tussim. duae causae leni
249쪽
ARTIS VETERIN. SIVE MULOM. et s
smis medicamentis adjuvari vel suspendi aliquatenus possunt, persanari omnino non possunt. Hinc est, quod in herba viridi vel pa Cuis vulsorum vitia celantur. Sed omni tom- pors haec compositio est salutaris : Denigraeci heminam, seminis lini heminam, traganti unciam unam, turis masculi unciam unam, myrrhae unciam unam, succari, ervi pollinis ana unciam unam unsa & cribrata in calida infusa permaneant, altera die ex aqua tepida singulas cotylas dabis ad cornu, cyatho olei rotati permixto , per plurimi sdies. Ex qua compositione redens causa sanabitur; vetus sentiet levamentum. Ad quae vitia nunquam dederis austeriorem potionem, ne exasperet & decidat: sed lenem & simplicem, & refrigeratoriam. Cavendum etiam est, ne in tali passione unquam sanguinem detrahas. Plerique tracanton ex oleo de ereper biduum, tertio die decoctos raphanos atque contusos propinarunt cum vino, rela geratorium pastillum addentes in aestate. Ad tussim diversae sunt potiones, quas proprie
omnes inserere necessarium duximus, Ut pro qualitate passionum, medentis arbitrio re media Commodentur. Farinae sabae frixae
sextarios duos insundis in passi sextariis tri-
250쪽
bus, & in mortario diutissime conteres. piperis triti grana triginta, sepi hircini libras tres pariter admisces, & Omnia tus a & cribrata per Os ad cornu per triduum dabis. Nonnulli vero duobus sextariis conditi sabae frixae heminam ante triduum fundunt, post
deterunt diligenter, & aequatis partibus per triduum degerunt. Aliis placet farinae sabaceae sextariua unum tribui sextariis vini veteris insundere, additaque olei optimi libra pariter deterere, ac dare per cornu Si tussis ex ruptura vel vulsione provenerit, ana- gallicum primo tundes, post herbam parietariam spro duabus partibus J teneram admisces, adjunctaque axungia veteri conteres
diligenter, & pastillos facies, quos impari
numero & imparibus diebus cum resoluto butyro ac melle dissundes. Ad levem tussim viatoria sunt expeditaque remedia, porros decoquere, & cum herba parietaria bene tunsa miscere, factisque pastillis in ovo resoluto &oleo roseo, nec non & passo & melle convolvere, & per triduum dejicere, succum
ipsius juris, in quo decocti sunt porri, insuper dare per cornu. Item laser fid est, optum Cyrenaicum J ad magnitudinem fabae, cum vino veteri deteres & per cornu dabis. Tussi