장음표시 사용
212쪽
MEDITAT ION ESDe Prima Philosophia,
Una ad Patrem DI NET, Societatis Jesu Praepositum Provincialem per Franciam,
. . . altera ad celeberrιmum ritum
213쪽
ΕTi si auctor Meditationum de Prima Philasephia noluerἱt, ut objectionestquint. amplius iis filio libro cum cateris legerentur, ut exposiva loco. illarmi Admonitione liquere potest: quia tame a magni nominis Philosopho punt prosciae, rem curiosis ingoniis non ingratani me facturum existimoi, pi istas hoc tota, quamvis alieno, una cum Reston Mibus repontrem. Qua ratio iami pro septimu etiam Oblectionibus ct Remonsionibur militet, eas quoque Quintis pubjunxi, simulque Epistolas ad I uitam Dinet o ad Gisbertam raetium Vltraiectinam Theologum. Et ne qua in re illorum votis desim, eadem vera hie gnificas , Primarum Objessionum auctorem esse iactum quendam Foederati Belgii Theologum; ucundus Lutetia a Marino Mersemio ex rixesorum Philosophorum ct Theologorum ore e aptas fuisse; Tertias esse Thoma Hobbii celebris Philosophi Angli; Quartas Antonii Arnatri Doctoris Theologia Sononici; Quintas nomen vuctoris fui Petri Gaspndi praeferre; Sextas rvrsus ab eodehi Mersenia ex aliorum ore sui se exceptaου; Septimaι denique apparere ex Epistobs ad Patrem Dina esse Iesulta cuiusdam.
214쪽
Beavit me Mersennus noster, cum tuarum illarum subIimium de prima Philosophia Meditationum participem fecit. Quippe argu penti praestantia , ingenii perspicacia, nitorque dictiqpis mirisce placuit. Qua- re & lubens gratulor, quod animo adeo excessio ac felici aggrederisscientiarum fineis provehere, & res omnibus retro saeculis abstrusissimas enucleare. Id mihi suit durum, quod ille praeterea amicitiae jure exegit, ut ad te perscriberem, si quis sortassis scrupulus inger retur , suseressetve. Siquidem praesensi nihil aliud me, quim hebetudinem testaturum , si rationibus tuisnon aquiescerem; vel potius quam 'temeritatem, si tantillum etiam in oppositum , quasi repugnando, hiscere auderem. Annui tamen viro amico, ratus aliunde te non tam meum, quam illius consilium aequi bonique consulturum; cum eo nempe candore sis, ut facile putes nihil aliud me, quam nudas tibi proponere meas dubit adi r tiones vo&isse. Testo sanὸ abunde fore, si illas vel ad calcem usque legere talinueris: nam quod te permovere debeant,ut vel de tuis ratiociniis minimum dissidas, vel ad respondendum tempus deteras, melioribus curis destinatum, ipse profecto Auctor non sum. Quinetiam non audeo, nisi cum rv re, illas coram te propalare,qui certo sum Cerrior nullam esse earum, quae non tibi pluries inter meditandum occurrerit, & quam tamen, eerto consilio, vel eontempseris,uel censueris dita mulandam. Prosero ergo, sed et mente, ut prolatas duntaxat velim; pro latas , inquam, non de rebus ipsis, quas demonstrandas suscipis, sed de methocio, ac videmonstrandi. Profecto Enim & ter maximi Dei existenirem, M animorum nostωrum immortalitatem profiteor; ac haereo dun-axat Cima energiam illius ratiocinii, quo tu tam ista quam alia Metaphy-:Ca Cohaerentia, probas. - . 'a 2 IN Disitirso by Cooss
215쪽
. De iis, quae in dubium evocaripossunt. AC circa primam quidem Meditationem, non est quod multum
immorer r comprobo enim institutum , quo mentem tuam
exuere omni ptaejudicio voluisti. Id unum non satὶs percipio, Quamobrem satius non duxeris simpliciter, ac paucis verbis incerta habere quae praenoveras, ut ea deinde seligeres, quae vera deprehenderentur, quam, habendo omnia pro salsis, non tam vetus emere. quam induere novum praejudicium. Et vide, ut necesse fuerit, quo tibi ipsi faceres fidem , fingere Deum deceptorem. aut nescio quem malum Genium delusorem; clim visum suisset sussicere . humanae mentis calia ginem, solam ve naturae imbecillitatem caussari. Fingis praeterea tes mniare, ut in dubium omnia revoces & quicquid rerum agitur, pro ludificatione ducas Sed an propterea a te extorques, ut non vigilare te credas,'incerta falsaque habeas, quae coram te sunt, aut geruntur Quicquid dixeris, nemo erit, qui persuadeatur te esse persuasum, nihil esse verum ex iis omnibus quae cognoveris; ac tibi perpetuo vel sensum, vel somnium, vel Deum, vel cacodaemonem imposuisse. An non futurum Fuisset magis & philosophico candore & veritatis amore dignum , res ut se habent, & hona fide ac simplicite' enunciare, quam, quod objicere quiepiam posset. recurrere ad Machinam, captare praestigias, sectari ambages Quanquam, quia tibi ita est visum, nolim amplius contondere. ἡ
De natura Mentis humana, Euod1 asit notior, quam corpuδ. Circa secundam, Video te adhuc in ludificatione pesare, O nihilominis animadvertere, saltem TE ESSE, quι ludificaris; σtque in irco flatuere illud pronunciatum, Ego sum, Ego exso, quoties a te profertur , Pel mente concipitur, esse verum. Attamen non video tibi opus suisse tanto apparatu; quando aliunde certus eras, & verum erat te esse epoterasque idem vel ex quavis alia tua actione colligere: cum lumine naturali notum sit, quicquid agit, esse. Subdis, te non propterea fatu intelligere quid sis: hoc autem seri accipitur, & ultro conceditur , id ipsumque opus, ac labor. Nempe id absque ambagibus, totaque illa suppositione
216쪽
sone videtur suisse requirendum. Meditari vis consequenter, qualem Ieele credideru, ut subtractu dubιιs id solum remaneat , quod certum D , ct incinusum. Hoc vero nemine non probante iacies Rem aggressus , &' cum te putaris esse hominem, quaeris QMdbi homo, ct dein baco Uulio δε- μιιψοι palati, si uea, qua prιmasi ome tibi occurrebant, ut habere te vultam, mi , ct caetera membra, qua nomine corporis designabas; itemque te ηMn ι, Ilicedere, senιιre, cogitare, lua refereb. M ad animam. Hoc porro esto,
modo caveamus distinctionem tuam inter animam & corpus. Dicis ις ιοπίηρο adper isse quιd set anima, sid imaginatum flum aliquid instar venti, eris, relatheris, quod crassioribus tui corporis partibus esset infusum. Istud memorabile est, De corpore , non dubit e naturam quι ιn eo se, ut bt quid apigm ggrari, circumscribi, statium replere, o exeo Omne aliud corpus exι lu-riri; tactu, visu, austu, odoratu, gustu percipi, o pluribus modis moverι. Potos vero haec etiam hodie attribuere corporibus, dummodo non omnibus omnia: siquidem ventus corpus est, & non percipitur tamen visu, neque excludas adjuncta alia: nam ventus, ignis, & plura movent. Quod iub-jicis autem , n asse te corpori vim seipsium movendi: non apparet qui tueri jam possis, quali corpus omne esse debeat suapte natura immobile. omnisque ejus motus a principio incorporeo procedere; & neque aqua fluere, neque animal incedere, sine incorporeo motore censeatur. a. Exploras deinde, num sipposia adhuc decιptione, assumare possis esse in te aliquid ex iis, qua pertinere censuisti ad naturam corporis, ct attentisinio examine facto dicis te nihil tale in te reperire. Hocjam loco non sipectas, tς, quas hominem integrum, sed quasi interiorem, occultioremve partem , qualem cogitara esse animam. Quaeso te, ergo, o Anima seu quocumque veliS nomine censeri . emendasti. ne hactenus eam cogitationem, qua
Prius imaginabaris te esse quidpiam instar venti, simili Lue rei his mcmbris infusa: l. Non secisti sane: Cur non possis igitur esse adhuc ventus, Vel polim tenuissimus spiritus, qui calore cordis ex purissimo sanguine,
aliundeve, aut ab alia caussa exciteris, servetis, & susus per membra vitam illis tribuas, & cum oculo videas, cum aure audias, cum cerebro cogites s tersque, quae vulgo tibi tribuuntur munia, exsequaris i id sita sit, mr non habes eandem figuram , quam totum hoc corpus, uti aerea Ιςm , quam vas continens λ Cur non censearis circumlcribi ab eodem am-
'iς tet, quo corpus, aut a corporis Epidermide s Cur non replere sp um , sive parteis spatii, quas crassum corpus, se partes ipsius non re- 'Cnt Quippe corpus crassum habet porulos, per quos ipsa diffundaris; CO iat ubi partes tuae suerint , partes illius non sint: eodem modo, quo
217쪽
in vino At aqua mistis ubi sunt partes unius, non sunt partes alterius, quantumcumque visus discernere nequeat ἰ Cur non excludere corpus
aliud ab eodem spatio ἶ Cum in quibuscunque spatiolis fueris . paries
corporis crat Iioris esse timui nequeant. Cur non moveri pluribus motibus' Cti in tu enim plureis ipsis membris tribuas, quomodo id possis ,
quin movearis ipse Certe neque mOVes immota, cum opus contentione sit: neque potes non moveri ad iplius corporis motum. Si haec igitur ita sint, cur dicas in te nihil esse eorum , quae ad naturam corporis spectant 33. Pergis , neque esse in se ex iis, qua crimae tribuqntur, nutriri vel incc-dere. At primum potest aliquid est e corpus, nec tamen nutriri. Deinde, si tale sis corpus, qualem spiritum diximus, cur, cum crassiora illa membra crassiore substantia nutriuntur, non possis ipsa tenuior tenuiore quoque nutriri ' Et, nonne illo corpore, cujus eae sunt partes,
adolescente, ipsa adolescis; R dum illud debilitatui . debilitaris quoque ipsaὶ Ad incessum quod attinet, cum membra incedant per te, S in locum nullum contendant , nisi agente & serente tie, quomodo id fiat sine tuo incessu quanIoquidem , inquis , jam corpud non habes, haec nihil stat , nsi figmenta. Verum , seu nos ludis , seu ipsa delu- . deris, nihil nobis morandum: Sin loqueris serio, probandum est tibi neque te habere ullum corpus, quod insorines: neque te essu iis modi, quod una nutriri, incedere que valeat. Pergis adhuc, neqtie tem-tire. At ipsa prosccia es, quae vides colores, audissonos, S c. Hoc, inquis, non fit sue corpore. Credo equidem; sed primum adest tibi corpus, ipsaque es intra oculum, qui non videt sanit absque ter ac potes deinde es.se tenue corpus, quod per orianum sensus opereris. Permstra, inquis, ni istin sentire iis somnis, qua me noli se se postea aut inadrerti. Enimvero tametsi 'fallaris, quod non utens oculo videaris sentire, quod sine oculo non sentitur, non es tamen semper experta eandem falsitatem , neque non usa es
oculo, per quem senseris, imaginesque hauseris, quibus jam sine oculo uti possis. Deprehendis tandem te cogitare. Id vero abnuendum non est: sed probandum superest tibi, vim cogitandi ita esse supra naturam corpoream, ut neque spiritus, neque aliud corpus agile,purum,tenue, ullil dispositione parabile sit, quod cogitationis efficiatur capax. Probandum' simul animas Brutorum esse incorporeas, videlicet quae cogitent, seu praeter Rhctiones sensuum externorum, aliquid interne, non virilis do modo , sed somniando etiam cognoscapi. Probandum rursus crassum hoc corpus
ad cogitationem tuam nihil prorsus conserre cum absque illo tamet, nunquam sueris, neque ab illo sejuncta aliquid huc usque cogitaveris ac te idcirco'
218쪽
idcirco independenter ab co cogitare: adeo ut neque impediri, neque turbari valeas a vaporibus, sive fumis tetris crassisque,qui tam male cere . brum interdum assiciunt. . concludis, Sum igitur praecise Res cogit.vis, id est Mens, si e uitium, int Mus. ratio. Heic ego agnosco me hallucinatum. Existimabam cnim me alloqui animam humanam , seu internum illud principium, quo homo vivit, sentit, loco movetur, intelligit: & alioqucbar tamen Elam mentem: Quippe quae non modo corpus exuit, sed exuit quoque animam ipsam. An. ne id facis, Vir eximie, antiquorum illorum instar , qui cum putarent animam diffusam toto corpore, principem tamen partem αἰομναὸν habere sedem opinabantur in determinata parte corporis, ut in cerebro, aut in corde. Non quod censerent animam quoque in ea par . te non reperiri, sed quod crederent animae illeic existenti mcntcni veluti superaddi, coadunarique,A una cum illa partem informare. Et debebam
sanὸ id commeminisse ex disputatis in illa tua dissertatione de Methodo;
Visus enim es in ca velle munia haec omnia, quae animae tam vegetati Vae, quam sensitivae tribuuntur , non dependere a Rationali, posseque etiam exerceri, antequam illa adveniat, ut exercentur quoque in Brutis, in qui
bus rationis nihil esse contendis. Sed nescio quo pacto oblitus id sueram , nisi quia dubius remanseram, illudne principium quo tam nos, quam Bruta , vegetamur, atque sentimus, non velles dici animam, sed animam proprie esse nostram mentem : cum tamen illud principium dicatur proprie animare, Mens nihil aliud praestet, quam ut cogitemus, quod tu quidem Fcri asscris. Utcumque id fuerit, dicare jam Mens, atque esto Res cogitans praecise. Subdis solam cogit.itionem non posse direθι a te. Hoc vero non cst , cur tibi negetur: si praesertim sis sola Mens , & nolis tuam sub flantiam a substantia animae plusquam consideratione distinctam. Quanquam haereo, an, cum dicis non posse cogit.aio)iem di pelli a te , intelligas te, quandiu es, indesinenter cogitare. Id sane conforme effato Philosopho Tum celebrium,qui immortalitatem tuam probaturi assumpsere te perpetuo moveri, seu, ut ego quidem interpretor, cogitare perpetuo:Verum ii non Persuadebuntur, qui non capient quo modo possis aut per soporem Izrhargicum, aut in utero etiam, cogitare. Quo loco haereo praeterea, an CAissimos te in corpus illiusve partem intra uterum aut ab exortu essen fiasam. Sed nolo molestius id inquirere neque cogitare,an reminiscaris, Ita iri in utero primisve ab exortu diebus, mensibus aut annis cogitave-iS, DCRUC, si id sis responsura, quamobrem oblita omnium sucris; Insinuo an taxat, ui memineris; quam obscura, quam tenuis, qua ne nulla
219쪽
esse potuerit temporibus illis tua cogitatio. Pergis, te non ege compagem membrorum, qua corpus humanum V uatur. Id vero admittendum est, quia speclaris itim, ut res cogitans, & pars humani compositi ab hac exteriore crassiorEque distincta. Non sum etiam, inquis, tenuis aliqvu aerbiis membris infusius, non venim, non Ignis, non Papor , non halitus, non quιcquid mihi fleso: Supposui enim ista nihil esse; manet positio. Heic autem conis siste. 6 mens, & positiones, seu potius fictiones illae tandem facessant. Non sum , inquies, aer, aut aliquid tale: at si anima tota tale quidpiam est; quorsum tu , quae censeri potes pars animae nobilissima, non censearis quoque esse quasi flos, seu portio subtilissima, purissima, actuosissimaque illius 3 Fortassis, inquis, hac, qua si pstuo nihil ede, sunt aliquid, neque direr sum ab eo me quem novi; nestio tamen, nec de . hoc Jam distulo. Sed si russicis, si non disputas: cur te nihil esse istorum assumisi Nori, inquis, me exi
stere; hujus autem rei notitia praei; ite non potest pendere ab eo, quod non novi. Hoc esto; sed memineris te nondum fidem secisse, quod non sis aer, non Vapor, non alia. s. Describis consequenter quid sit, quod imaginationem appellas. Dicis quippe magi rati nihil esse aliud , quam conἰemplai ι figuram, imaginemurei corporeae. Videlicet, ut inseras te alia cogitationis specie, qtiam imaginatione , cognoscere naturam tuam. Attamen, clim tibi pro tuo arbitratu imaginationem definire liceat; quaeso te, si corpoccasis, ut nondum probasti oppositum , cur non contemplari te possis sub figura imagineve curporeat Et quaeso te, dum contemplaris, quid, nam experiris tibi obversiari, praeter substantiam quandam puram, perspicuam, tenuem. instar aurae universum corpus, vel cerebrum coth, illiusve partem perv dentis, animantis, sunctiones tuas illeic obeunti S Cognosco, inquis, nihil eorum, quae possum imagιnarionis ope comprehendere, ad hanc, quam de me habeo, notitiam pertinere. Verum quomodo cognoscas non dicis, &ctim paulo ante statuisses nescire te adhuc istane ad te pertinerent ; unde- nam quaeso id jam concludis i : G. Pergis, Mentem eoe ab istis diligentisime avoc dum, ut siuam ipsi naturam quam distinctissme percipiat. Id recte mones; sed postquam ipsa te diligentissime avocasti; renuncia, quaeso, quam distincte naturam tuam
perceperis. Nam dicere solum te esse Rem cogitantem, operationem memoras, quam omnes prilis tenebamus, sed operantem substantiam , qualis nempe sit, quomodo cohaereat, quomodo ad agendum tam variatam varid sese comparet , ac hujusmodi caetera prius ignorata nobis non
declaram Dicis pcrcipi a tellectu , quod imaginatione squam idem esse salsii
220쪽
OBIECTIONES QU INT AE. 'isto rese communi) non potest. Sed, o bona Mens, docere-ne potes plurcis intus esse, & non unicam simplicem ve secultatem, qua quidvis demum cognoscamus ' Cum ego Solem oculis apertis intueor, manifesta est sensio. Cum deinde oculis clausis Solem apud me cogito, manifesta cli interna cognitio. At quomodo tandem discernere valeam me sensu communi, seu facultate imaginatrice, non vero mente, seu intellectu percipere Solem: adeo ut possim pro libitu nunc intellectione, quae non sit imaginatio; nunc imaginatione, quae non sit intellectio, solem comprehenderet Sand, si cerebro turbato, & imaginatrice laesa, intellectus constaret, qui lanctiones proprias purasque obiret, tum posset intes lectio tam dici distingui ab imaginatione, quam imaginatio a sensione externa : at quia secus esse contingit, facile prosecto non est appositum statuere disecrimen. Dicere certe, ut tu facis, im ginationem tum esse, cum reι corporea contemplamur imaginem: vides clini non alia ratione contemplari corpora
liceat, sere igitur corpora imaginatione sol tim cognoscenda: aut ita certe, ut facultas alia cognoscens discerni non valeat. Dicis fieri adhuc non posse,
quin putes res corporeas, quarum imagines cogitat ione formamur, exploranturque sin ita , distinctilis agnosci, quam istud nes io quid tui, quod in imaginaIionem
non cadit: ut nitrumst res dubi.ti , ct a te alienas distinctius cognosti, atque comprehendi. Sed primum peroptime facis, cum dicis illud nestio quia tui: revera enim nescis quid sit, seu quae natura ejus sit: nec proinde potes certior fieri,id-ne hujusmodi sit quod in imaginationem cadere non possit. Deinde omnis nostra notitia videtur plane ducere originem a sensibus:Squam-Vis tu neges quicquid est in intellectit, praeesse debere in sensu: videtur id esse nihilominus verum, cum nisi sola incursione, si ,δισῆωGν, ut loquuntur, fiat; persciatur tamen analogia,compositione, divisone,ampliatione, extenuatione aliisque similibus modis,quos commemorare nihil est necesse. Nihil proinde mirum,si ea quae per se incurrunt & percellunt sensum, impressionem vehementiorem in animo faciant, quam quae animus ac-ccpta ltim occasione ex rebus in sensum incidentibus sibi ipsa singit, atque comprehendit. Et vocas tu quidem dubias res corporeas, sed si verum fateri Vis, non minus certa es existere corpus intra quod vel saris, ' ista Omnia, quae te circumstant, quθm existere teipsam. Et cum ipsa te tibi ipsi sola operatione, quae cogitatio dicitur, manifestas, quid hoc est, respectu manifestationis hujusmodi rerum 3 Quippe non modo manifestantur variis operationibus, sed & aliis praeterea multis evidentissimis accidentibus, magnitia dine, figura, soliditate,colore, sapore, Sc. adco ut quamvis edit raro sint, nihil mirum, si ipsas distinctilis, quam te cognoscas, comprehen-b dasquz.