Steph. Antonii Morcelli e Societate Iesu ... Africa christiana in tres partes tributa. Volumen 1. 3.

141쪽

II. Eodem vero temporo egregium Episcopum Cirtenses quoque hahe-hant , a quo et vittio exemplis et doctrinae copia eludirentur. erat hic Honoratus Antoninus, qui hoc anno, quum accepisset, proscriptos a Bego Genserico atque in exsilium actos esso quatuor clarissimos Consessores, Arcadium, Probum, Pascha sium et Eutychianum, quos ille jamdia caros in nuta habuerat, ac sθcuin ex Hispania in Africam adduxerat. sed quod Arianos facere non potuisset, indignatus ejecerat, et acerbo penitusque oderat: epistolam praeclarissimam Arcadio scripsit, ad labores, ut Gennadius ait 3 3. Pro Christo ferendos hortatoriam, et exemplis praesentibtis, et scri 'turarum relationibus roboratam : et quod confessionis fidei perfecerantia non solum Praeterita purget Peccata, sed et meritum Procuret martyrii. manet porro Honorati epistola illa, et singulare nobis sanctissimi Episcopi studium exhibet erga sortissimos Confessores. quos sane ad Victoriam usque confirmavit. inulta autem doaeternis praemiis. multa de caelesti hus periclitantium auxiliis loquutus, animos Arcadio sic addebat : Tu autem exoria, quia luctari coepisti, nec defecisti: martyrium incohasti, custodi animam tuam. adjuro tu per Trinιtatis mittatem, Pro qua Pateris mortcm, lema cor tuum, et confirma per Spiritum sanctum, quem in te exsinari voluisti, et quem in te honorasti. consige fortiter per puritatem Baptismi, quod contemnere noluisti: securus esto de corona, securus Pugna, donec voluerit tibi Dominus terminare victoriam. Probat modo Deus animum

tuum : ibi est oculus Dei, contemplatur te da hora in horam , quid agas, quid cogites, quomodo pugnes, quomodo ates. et quae deinceps.

Preolo Discopo Carthaginiensi

I. CONSULES huic anno Oecidens ambos dedit, Fl. Sigisvultum , Ti.

Aelium iterum . his Consulibus Ecclesia Asricana, quacumque Gensericus dominabatur, gravi metu concussa, antiquum illud magnorum certaminum ac summorum martyriorum tempus instare sensit. nam Gensericus imperio suo firmato, Atianae haeresis propagandao cupiditate flagrare coepit. et quos consiliis Suis restituros norat, eos maximo institit coercere. In

Africa, inquit Prosper si . Gensericus Reae Vandalorum intra habitationis suae limites volens Catholicam sdem Ariana imρietate subpertere. quosdam nostrorum Episcopos, quorum Possidius et Moatus ac Seperianus Clariores erant, eruenias. Persequutus est, ut eos Pripatos jure Basilicarum suarum, etiam ci italibus pelleret . quum ipsorum COnstiantis nullis superbissimi Regis temoribus cederet. pudor vero ipsu, quod Catholicam professionem deseruisset, acrius incitabat, ut factum

142쪽

suum tueretur, seque errore liberatum in Arianorum partes consulto devenisse declararet. II. Neque sane Regis furor, exsiliis innocentium placatus, diu a caed et sanguine abstinuit. nam ut regnum ejus Catholici lanestius sibi ai quo acerbius futurum intelligerent, ab ipsa aula carnificiuam auspicatus. d mum suam Catholicorum sanguino cruentavit. Areadio enim et sociis jus ab exsilio revocatis, quum interrogati in sententia permanerent, Arianamque persidiam magnanimi aversarentur, omnes, ut ait Prosper, atrocissimis suinliciis excruciati, ad postremum diuersis mortibus interempti, illustri martyrio mirabiliter occubuerunt. qua haec in urbe Contigerint . illo non tradit; sed Hippone fortasse peracta sunt, quao aliquandiu barbarorum regia fuisso videtur. in Numidia certe consummatum martyrium credibilo ost, quum Cirtensi Episcopo notum carumque Arcadium superius ostenderimus. quare Cirtensibus illud quoque . Epi-εcopo auctore, curae fuisse putaverim, ut Martyrum corpora redimerent, et meritis honoribus tumularent. quorum tum gloriam pueri quoque ex

eadem schola insignis consessio illustravit, quam item fastis suis Prosperdignam haud immerito censuit. Puer autem, inquit, Pauliillus nomine,

frater Eutychiani et Paschasii pro elerantia formae atque ingenii admodum Regi acceptus, quum a professione atque amore Ciatholicae fideι nullis minis deturbari posset . fustibus diu caesus, et ad insimam

Servitutem damnatus est: ideo, ut apparet, non interfectus, ne deSu erat a saepitia impii Retis etiam aetas illa gloriaretur. ad idem sortasse tempus pertinet patrata a Rege caedes uxoris fratris sui, quam , graudi pondere E cervicibus appenso, in Ampsagum fluvium Cirtense in demersit: item caedes filiorum ejus, quos a matris nece interfici jussit ci . sed ignotum est, quae Regem caussa ad tantum scelus impulerit. III. Carthagine interea Romanis etiamtum legibus vivebatur, manente laederis religione, quod triennio ante sancitum fuerat: nisi quod maro insestum bari ari jam habebant, qui hoc anno piraticam exercere coeperunt s3 , insandum posteris exemplum relicturi, qui tot jam saecula ex

illis oris Christianum nomen insectantur et vexant. at Ecclesiae Cartha giniensi casus incidit hoe anno acerbus plane ac luctuosus. nam quo tempore re toris sapientissimi magisterio maxime egebat, Capreolum Pontificem suum pxtulit, in cujus potissim iam virtute ac tutela nitebatur. sed hoc tamen ad caelestes translato, flentem Ecclesiam respexit Deus

atque ex ejus clero et probatis Aurelii alumnis Quodvultdeuin sibi legit, eui eam in maximis periculis regendam committeret.

143쪽

ANNUs cum STIANUS CCCCXXXVIII.

I. CON8ΠLm fuero Imp. Fl. Theodosius xvI. Anteius Acilius Glabrio Faustus, qui jam praefectura urbis Romae lanctus erat. prodiit hoc anno Codex Theodosianus, de quo ipse Theodosius in lego novella. quae xv. kal. Martias data est, sustus disserens. Exegimus, inquit ti , nemtium temporis nostri, et discussis tenebris compendio brepitatis, lumen legibus dedimus, electis viris nobilibus evioratae silet, famosae doctrinae, quibus delegata catissa civilis ossicii, purgata interpretatione retro Princ umacita et It apimus. tum eundem confirmans, Compendiosam, ais, Dipalium Constitutionum scientiam eae B. Constantini temporibus roboramus, nulli post kal. Ianuarias concessa licentia , ad forum et quotidianas ado eationes ius principale deferre, vel litis instrumenta com onere, nisi ex his uidelicet libris, qui in nostri nominis vocabulum transierunt, et sacris habentur in scriniis. hujus porro Codie is auetoritas non in Oriente solum , sed etiam in Occidente sumina fuit. Valentiniano soceri sui studiis obsequente, qui sane se velle aliquando professus est la , Ut sicut

titerque orbis indiMiduis ordinationibus regitur, iisdem quoque legibus

reveretur. eundem Codi com Regos barbari. qui subinde Italiae imperitarunt, plerumquo reveriti retinuerunt: nec Vandali ipsi tr) in Afri ea neglexere: quin Hunoricus leges inde excerpsit, quae olim in haereticos latae fuerant, ut easdem contra Catholicos promulgaret 4 . II. Interca Vandali piratao non jam navigantibus solum infesti esse pergebant, sed in insulas quoque impetum sacere ausi. Siciliam in primis ioc anno vastaverant S . nec vero qui domi manserant, erga Catholicos leniores erant: quippe quos Rex ipse exemplis jussisque incitabat. nam ille, ut ait Victor Vitensis Q, Praecipere nequaquam cunctatus est

Vandalis, ut Episcopos atque laicos nobiles de suis Ecclesiis et sedibus nudos penitus est garent. quod si optione Promsita exire tardarent,4 ervi Per tuo remanerent. quod etiam in plurimis factum est: multos

enim Episcopos et laicos, claros atque honoratos viros, Semos esse no-pimus Vandalorum . nam et qui sorte libertatis amoro ducti, in Italiam transmittere conati sunt, facile eos piratae adorti, in servitutem redu

xerunt.

III. Nec vero ejusmo li calamitates Valentinianum latuere. liberalitatis enim suae Afros expertes esse noluit: ac lege iν sanxit, ut per Africam tertiae Indictionis debita Titulis Fiscalibus eximerentur: quemadmodum

144쪽

ceteris Provinetis atque Insulis Italiae . quidquid in Reliquis superiorum temporum residere Calculi publici ratio deprehenderet. in quartam usquo Indictionem indulsit. ANNES CHRIATIANUS CCCCXXXVIIII.

Quodvultdeo Disco o Carthaginiensi

I. CONsULATUM suscepit Imp. Fl. Theodosius XVII. collegam ei Oecidens Fl. Festum dedit. his Consulibus denique patuit, quae Regis Genserici fides, qui animus erga Romanos esset: nec minus Carthaginienses intellexerunt, quam stulte, monitis Episcoporum suorum contemptis, a Deo nulla poenitentia placato, aeternam si hi eam pacem spopondissent. quae cum Rege barbaro sancita suerat. Aetio, inquit Prosper, rebus.

quae in Gallia componebantur, intento nam hic Valentiniani adolescentiam regebat, et unus maxime praesidium reipublicae habitus est Gensericus, de cujus amicitia nihil metuebatur, XIIII. kal. Nooembres Carthaginem dolo pacis inoadit, omnesque opes ejus, excruciatis di-

Uerso tormentorum genere ci ibus, in jus suum vertit. nec ab Ecclesiarum despoliatione abstinens, quas et sacris vasis exinanitas, et sacerdotum

administratione prioatas, non jam dioini cultus loca, sed suorum iussit esse hesitacula: in unioersum captioi populi Ordinem saeseus, sed Praecipue nobilitati et religioni infensus; ut non discerneretur, hominibus magis, an Deo bellum intulisset. hanc autem captioitatem Carthago

subiit anno, postquam Romana esse coeperat, quingentesimo Octogesimo quinto. II. Sed haec susiore stilo complexus Victor Vitensis, quum ne profana quidem aedificia ab igno ac vi mansisse intacta scripsisset, et theatra ipsa aedenique Memoriae et viam, quao Caelestis vocabatur. landitus deleta nairasset; de sacris deinde templis haec addidit cii: Basilicam Majorem, tibi corpora sanctarum Martyrum PerPeluae atque Felicitatis sepulta sunt, Celerinae Mel Scillitanorum, et alias, quas non destruxerant, suae religioni licentia tyrannica manciparunt. quo autem pacto Gensericus divites quosquo bonis omnibus spoliarit. sic refert sH: Et inde proposuit decretum , ut unusquisque auri, argenti, gemmarum Trati-men ι iamque pretiosorum quodcumqtte haberet, Osterrete et ita breuiaυitas atque Paternas OPes tali industria abstulit rapax. avaritia tandem in tam opulenta urbe, quantum libuit. expleta, crudelitas subindo Regis

exsiliis miserorum exsaturata est. Tunc vero, addit Victor 3 . memorataσtimis Episcopum, id est Carthaginis, Deo et hominibus manifestum , nomine Quodoultdeum , et maximam turbam Clericorum naoibus fractis impositos, nudos titque easPoliatos evelli Praecepit: quos Deus, mi-

145쪽

seratione bonitatis suae, prospera nacigatione NeapoIta Campanlae per ducere dignatus est ci itatem. nste dissimili mo do vexatos esse discimus senatores quosque nobilissimos, et honoribus in re publica lanctos, nisi quod scrius eos deportari jussit, et exsilium antea in Africa toleraro voluit. III. Quum autem nulla jam esset pulcherrimae urbis species, nullus, exacto clero, profanatisqlio templis, Ecclesiae decor; quum et procerum domos Vandali sibi vindicassent, et Ariani Episcopi in sacris Basilicis insiderent: Catholicos urbe ejectos suburbia exceperant: ubi Basilicaoerant duae AIartyri Cypriano dicatae, in quibus vacare se religioni posse speraverant: nam et visus quibusdam in somnis Cyprianus ipso serebatur qui Catholicos bono animo esse juberet, et Vandalorum injuriasse ulturum polliceretur. verum Deo nondum placato, Gensericus illic quoque furere permissus est. itaque sacras in primis aedes Catholicis ademit. Sed etiam foris muros, pergit Victor, quascum Itie voluit occumuit, et praecipue duas egregias eι amplas sancti Martyris Cypriani, unam, tibi sane uinem fudit , tiliam, ubi ejus sepultum est cor Pus, qui locus Mappalia vocitatur tum illud quoquo excogitavit, ut exequiarum solatium et funeris honorem mortuis eriperet. Quis Num sustineat, inquit. ntque possit sine lacrimis recordari, dum Praecferet nostrorum cor 'ora defunctortim sine sollemnitate hymnorum cia in silentio ad sepulturam penitiei' deniquo no his quidem contentus, Clericorum partem, quam reliquam illic esse comperit, in exsilium expelli jussit.

ANNES CHIUS PIANUS CCCCXXXX.

Quodvultdeo Maiscopo carthaginiensi

I CONSULES proe sserunt Imp. Fl. Placidius Valentinianus v. FI. Anaioli iis, qui lasces in Oriente suscepit, dum Augustus in ipsa urbe honorem auspicabatur. Romam enim eum tristes ex Africa nuncii adire compulerant, quod Carthagine capta ne urbs quidem satis tuta videbatur. quamobreni, quidquid labefactatum esset, in muris, turribus. portis, per Praesectum urbis restitui jussit. et quos idem ad murorum portarumque custodiam destinare deberet, edicto monuit, quod VI. nonas Martias promulgatum est ti . at Gensericus in Africa rerum potitus, regione; in polystatem suam redactas describebat ordinabat quo. Dis onens

quoque , inquit Victor . . singulas quasque proWincias, sibi Byiaceniam , Abaritaniam atque Cetuliam et partem Numidiae reseroacit rexercitui et ero Zeugitanam vel Proconsularem funiculo hereditatis diuisit: Vtilentiniano adhuc Imperatore reliquas, licet jam exterminatas, Propincias defendente. Augusto scilicet parebant etia intum Mauretaniae tres,

146쪽

Tingitana, Caesariensis, Sitifensis, tum provincia Tripolitans, et Numillias item pars, cujus metropolis Cirta ab armis hostium intacta liberia

talem retinebat.1 I. Interea exsules undique in maritimas oras concesserant, ut oblata navigandi occasione alienas peterent terras, victuri sumptibus Christianorum, quos tantarum aerumnarum adspectus ad misericordiam permo-

visewt. sorte autem in littus Maxulitanum atque ad isthmum promontorii Mercurii, haud procul Carthagine. Episcopi plures convenerant, quo Rex quandoque excurrere solebat, et in eo tractu spatiari, quem Ligulam vulgus appellabat. ii quum inter se consilium inivissent, ut Regi occurrerent, supplicesqlle ab eo peterent, ne, jam rerum dominus, locum sibi in Africa aliquem concedere gravaretur, in quo ad suorum solati uni consistero possent ; ut primum de Regis adventu in audivere, ad eum

squalore ut erant sordidi ac rerum omnium egentei accesserunt, et veniam a tyranno precati, quod secura antea deliberaverant . petierunt.

Quibus ille, Victoris ut dicam verbis ta , I3er internuncium rabido ore respondisse fertur: DecreMi ego de nomine et genere vestro nullum dimittere, et vos audetis talia postulare ' quos etiam vicino mari voluit eadem hora demergere, nisi a suis diu ne hoc faceret rogaretur. quare. quum suos deserere nollent, ad mysteria peragenda latebras illis quaerendae fuerunt, ac sedibus saepe mutatis clam conveniendum, ne deprehensi poenas darent. at vero Sanctissimus Quodvultdeus et qui cum eo omnium ordinum Clerici, sub exitum anni superioris, ventorum arbitrio

commissi fuerant, maris jam periculis defuncti. Italiae littora compleverant , ac piorum hospitiis liberaliter habiti. Iahorum denique aliquam et miseriarum quietem capiebant. quorum boua pars Neapoli consedissse reditur, ibidemque magnarum virtutum laude floruisse. atque ex horum numero praeter Quodvultdeum celebratur in primis Gaudiosus Abitinensis Episcopus . , qui monasterium Neapoli. quod adhuc manet, condidisso

dicitur. ibique a morte caelestes honores meritus est. Ii I. Ceterum is jam hostis erat Gensericus, ut extra Africam quoquo formidaretur. nam et mari jam plurimum poterat, Italiamque classe protinus aedificata atquo ornata occupaturus serebatur. quae res ut ruin quo Augustum ad hellum inserendum concitavit. primus autem Valentinianus Populum Romanum de periculo admonuit, et provinciales omnes. jure armorum reddito, et praeda quam acturi essent, concessa. ad Italiae

tutelam vigilaro jussit. Gensericus, inquit is . hostis Imperia nostri haud paroam classem de Carthaginiensi portu nunciatus est eduxisse, cujus repentinus excursus et fortuita depraedatio cunctis est littoribus formia danda. et quampis clementiac nostrae sollicitudo per dioersa loea praesidia disponat, atque inpictissimi Principis Theodosii patris nostri jam propinquet exercitus , et eaecellentissimum virum Patricium nostrum

147쪽

Aetium cum magna manu ad fore mox credamus, quumque vir illustri simus Magister militum Sigis ullus tam militum, atque foederatorum tuitionem urbibus ac littoribus non desinet Ordinαre; tamen quis sub aestis a napigandi Opportunitate satis incertum est, ad quam oram terrae possint naoes hostium Perseenire, singulas unioersosque nostro monemus edicto, ut Romani roboris considentia , ex animo, quo debent propria defensare, cum suis adVersus hostes, si Nis exegerit, salaadisciplina publica, serpataque ingenuitatis modestia, quibus potuerint, utantur armis, nostrasque ymoincias ac fortunas proρrias fideli conspiratione et juncto umbone tueantur: hac videlicet spe laboras ρωρosita. ut suum fore non ambigat, quidquid hosti victor abstulerit. haec Valentinianus edixit VIII. kal. Iulias. sed Gensericus pro Italia Siciliam

rursus vexare au diripere decreverat: quam sano aggressus magna clado

affecit, et Panormo obsidione cincto. in potestatem suam redigam conatus est 6 sed quum nuncios accepisset. Sebastianii in Bonifacii generum, qui Magister militum fuerat, ex Hispania in Africam trajecisse; veritus ii quid eontra Carthaginem moliretur onustos jam praeda exercitus domum reduxit. itaque reditus ejus Italiam quoque et Romam potissimum metu liberavit: quae hoc anno. quum Xystum Pontificem maximum kal. Aprilibus amisisset, magnum moeroris solatium in Leone nuper invenerat, qui ei quadragesimo tertio post dio suffectus suerat.

ANNUs CHRISTIANUS CCCCXXXXI.

Quodvultdeo Discopo Carthaginiensi

Ι. Usus hoc anno Consul processit. isque in Oriente. Cyrus Pan fites. Itali enim nostri sumptibus exhausti honorem Consulatus infinitis largition thus gravem jam detreetabant. in Africa Sebastiani adventu nihil turbatum: nam ille eo se animo venisse profitebatur, ut gratiam apud Censericum iniret. sed quia Regi suspectus erat, quod apud Thoodosium. qui ei arma inserebat, aliquamdiu diversatus esset. nihil profecit si . nee multis post annis, quum ad eundem rediisset. hostem eum erudelissimum expertus est. porro Theodosius, Classo adversus Vandalos instructa, et ducibus ei praesectis Ariobinda, Anaxilla et Germano, magna valentiniano auxilia suppetias mittebat. sed illi, ut ait Prosper. longis cunctationibus negotium disserentes, Siciliae mugis oneri. quam Africae praesidio fuere. nam subinde, quum Hunni Thraciam Illyricumquo vastarent, Vandalis missis. eos e Sicilia revocari necesso suit a . ut Hunnis opponerentur. quamquam apparatus ille nonnihil etiam ad Genseri eum cohibendum valuisse dicendus est: nam anno insequenti pax rursum inter eum et Valentinianum certis conditionibus facta est.

148쪽

II. Iamvero qui status Ecclesiae in Astica esset, ubi eumquo Vandali dominabantur, edicta indicant. quae identidem Rex promul Phat, et crebra sacerdotum exsilia, quibus omne populis Catholicis subsidium eriptehatur. Terret, inquit Victor 3 , Praeceptis feralibus, ut in medio Vandalorum nostri nullatenus respirarent, nequc usquam orandi aut immolandi concederetur gementibus locus. nec illi magis tuti erant, qui Begis quidem stipendiarii essent, sed incolas Vandalos non haberent. Nam et dioersae calumnias, addit Victor, non deerant quotidie etiam illis sacerdotibus, qLi in his regionibus versabantur, quae Regis palatio tributa pendebant. et si forsitan quispiam, ut moris est, dum Dei populum admoneret, Pharaonem, Nabuchodonosor, Holophernem aut aliquem similem nominasset, obiciebatur illi, quod in personam Regis ista dixisset, et statim exsilio trudebatur. haec vero qui ad Regem deserrent , nefarii salsique indices. ex Donatistarum , opinor, sece erant, Arianorum ab origine amici. et Catholicorum perpetui hostes, quibus Asrica numquam caruit. nam diu etiam post Vandalorum regnum reliquias

eorum superfuisse eompertum est.

III. Sed tamen Ecclesiae, quae Romani Imperii finibus etiamtum eontinebant ue, veterem splendorem nondum amiserant: et in tanta ceterarum

calamitate . quae antea florentissimae suerant. divini benefieii magnitudinem admirantes, sedulo operam dabant, ut perpetuam a Deo libertatem impetrarent. Episcoporum simul studium in religione tuenda eminebat, qui veriti. ne latius Ariana haeresis serperet, scriptis quoque eam refutare conati sunt. clarum id temporis nomen Vietoris suit 4 , qui Car- tennensem Ecelesiam in Caesariensi Mauretania regebat. hic non modo de recta populi sui institutions plurimum laborabat: quem propterea concione advocata saepe adloquebatur . ut homiliae testantur . quas Gennadius commemorat; sed scriptis etiam quam plurimos juvare . et e vitiorum labe non minus, quam e tenebris errorum educere conatus est: quod libri ejus declarant, alter de poenitentia Publicani, in quo regulam vivendi poenitentibus praescribebat, alter adversus Arianos lisne longus, quo perversam eorum doctrinam refellebat. quumque maxime optaret, ut haeresis in ipsa Genseriei regia, si fieri posset, exstingueretur, consilio etiam aliquando essecit, ut Ariani ipsi librum ejus ad Regem per- serrent. par in eadem provincia Voconii Episcopi Castellani sollertia fuit, qui teste Gennadio scripsit s adoersus Ecclesiae inimicos Iudaeos et Arianos et alios haereticos: composuit etiam Sacramentorum egregium Columen. at quo hos deinde imita ius Cerealis Episcopus Castelli Bi pensis, quum eum sorte Maximinus Episcopus Arianus, illo, opinor, quocum Augustinus disputarat, interrogasset . num in promptu testimonia haberet saltem aliquot e divinis libris sumpta. quibus omissa disputatione Cath Ii eam professionem defenderet et confirmaret ; in nomine, inquit Genna-

149쪽

dius tε . s rogante sibi veritate, non paucis testimoniis, sicut Maximinus irridens petierat, sed copiosis tam veteris, quam novi Testamenti indiaciis approbapit, et libelro edidit. I 11I. Quis autem Episcopos Presbyterosque Carthagine pulsos, quos

Campania receperat. otiosos sibi fingat, aut nullas a Quodvultdeo litteras ad Ecclesiam suam missas existimet. ut tot miseros servitulo oppressos solatio aliquo assiceret, atque ad imitandam majorum constantiam et patientiam hortaretur ' quin opus adhuc habemus. inscriptum Areolarium adpersus Arianos tum alierum ejusdem argumenti contra Vati madum Ariauae sectae Diaconum s3 , quae ambo inde in Africam ad Catholicos missa credere licet: hujus certo auctor in praefationis exordio se Vari mado respondere testatur dudum in Neapoli urbe Campaniae constitutus, et eo tempore, quo Ariani de infidelium Resum gloria hantur superbia: Breviarium autem a Sebastiano Comito jam lectum apparet, ante quam ad Genserieum rediret; quum inde similitudinem ab eo desumptam constet, qua religionem suam immutabilem esse oportere, coram Reg com probavit. quin eodem tempore scripsisse videri possit syὶ Ursinus Monachus de Baptismo non iterando. quum hoc quoque urgere Ariani solerent . ut quos in sectam suam pertraxissent . inexpiabili ipsorum lavacro caput supponerent. illud demum omnes Catholici in exsilio suo praestitisso putandi sunt, ut quotidie Deo pro patria et Ecclesia sua supplicarent , et Vota saepe sacerent, ne tot catholicos populos diutius Atianis hostibus

suis servire pateretur. Θ ibid. e. 96. Ο Bal. m. M. GN. T. r. p. 7as .c Sima. v. Mari T. I. p. arae ob v. Cavem T. I. P. fidis. ιγος. eut

ANNLS CHRISTIANUS CCCCXXXXII.

I. CONSULER suerunt, ambo fortasse ex Oriente. Fl. Eudoxius, T. Dioscorus. consilia helli abjicero coaetus hoc anno est Valentinianus, postquam classe, quae tu Siciliam pervenerat, a Theodosio revocata, satis sibi virium non esse facile sensit, ut Vandalos solus coerceret. nec Gens ericiis pacis conditiones recusavit, quod domi res tranquillae non essent, et tyrannidem nutare cognovisset. vix sane inter eum et Valentinianum Africa rursum certis spatiis divisa suerat . quum in Regem magna multorum elado conjuratum est. In Censericum , inquit Prosper, G Successu rerum etiam apud suos superbientem quidam optimate

Uaius conspiraυerunt. sed molitione detecta, multis ab eo suppliciis excruciati atque extincti sunt: quumque idem audendum etiam ab aliis videretur, tam multis Regis suspicio exitio fuit, ut hac sui cum Plus virium perderet, quam si bello superaretur. in tanta vero caede multos etiam do Catholicis sublatos esse, plures fuga sibi consuluisse,

150쪽

eredibile est. illud certe exploratum habemus . exsules Asrieanos id temporis adeo frequentes per Italiam suisse, ut non pauci ulterius progressi,

Graeeiam et Orientem ipsum peragrarent. II. Docent haec nos Theodoleti epistolae, exsules ejusmodi amicis studiosissime commendantis, narrantisqtio si quanta Carthaginienses in primis a Vandalis tolerassent: qui et Caelestiacum senatorem maxime celebrat, quod honoribus quondam elarissimus et opibus atque copiis assiuens, bonis jam omnibus amissis, calamitatem miser cum uxore et liberis et servis aequo animo surret, et pietatem, quam secundis rebus neglexerat, in adversis impensius coleret. in eorum numero Episcopi quoque erant, quos idem collegis suis per Orientem magnopere commendavit c, suit et puella nobili genere nata, Maria nomine. Eudaemonis clarissimi viri filia, quae cum ancilla in captivitatem ducta, ac deinde mercatoribus quibusdam vendita. Cyrum usque in Syriam pervenerat, et illic servitutem servierat, tanta ancillae erga eam fide, ut quum ambae in famulatu essent, ea tamen Mariam dominam etiamtum agnosceret suam, observaretque et nullum prga illam Ohsequium praeteriret. quod quidem, ut milites nonnulli reseivere, Mariae attulit libertatem. nam hi pretio a dominis eam et famulam redemerunt. ipso autem Theodoretus, militum pietate laudata. puellam , ut Ecclesiae sumptibus aleretur , Diaconis commisit: decimoque post mense, quum puellae nunciatum osset, patrem ejus vivere, ac magistratu in Occidente fungi, reditus cupidam ad paternos amplexus properare passus est. deditque ei litteras ad Eustathium

Episcopum Aegarum in Ciliciam, ut is eam ad patrem per diligentes

probosque viros deducendam curaret. ιγ a'. 33. 3a. 33. 3. I epist. ro.

ANNUS CII RISTIANUs CCCCXXXXIII.

Quodvultdeo Discopo Carthaginiensi

I. CONAUL uterque hoe anno ex Occidente fuit, Fl. Anicius Petronius Maximus iterum, Fl. Paterius. Vandalis Africa potitis, quum ingens

incolarum numerus solum vertisset, Manichaei quoque. Veteres Africao indigenae, et qui advenae Carthagine potissimum latitabant. dura bar-harorum imperia aversati discesserant: utque in magna populi frequentia facilius delitescerent. Romam se contulerant. ibi legibus contemptis coetus celebrabant, sodales adlegebant, libros suos passim, ut ab incautis legerentur, diriuero conubantur. at hoc anno diligentissimus haeresum investigator Leo Pontifex maximus ad ineunabula eorum et latebras usque pervenit. Et conventieulis eorum detectis, hominum scelera vulgavit,

sodalitia sustulit, codices, quos plurimos reperit. palam incendit. Quae cura, inquit Prosper, viro sancto dipinitus, ut opparuit, inspirata,