Quaestionum philosophicarum Syluestri Mauri Soc. Iesu liber primus quintus. .. Liber tertius. Continens Quaestiones physicas de ente naturali in communi, eius principijs, causis, & proprietatibus

151쪽

aliquo termino communi constituentina continuam eXistentiam substantialem totalens, Continua enim sunt , quorum paris copulant Ar aliqtio termino communi, ut

docet Aristoteles cap. de quantitate . At si materia haberet propriam existentiam, existentia formae esset existentia non ei se stans sed adiacens alteri existentio, ideoque accidentalis, ut dictum est

Rursus si in Christo dantur diis existen-

is, creata, cincreata , etiam creata si substantialis , cum naturaliter per se tet,&non adiaceat alteri existentis:

:rgo licet supernaturaliter sit in Isupposi o habente aliam existentiam , adhuc re nanet substantialis, apta ad facienduminum per se'. at existentia formarii naterialium naturaliter deberet adiacee alteri existentiae; ergo esset accidens, deoque inepta ad faciendum unum sub-

tantiale cum materia

A Concedo,quod essentia, laxitentia debent inuicem proportionari troportione physica is coaptationis Jum opponitur duabus diuersis essen-lijs non proportionatur una existentia listinguo maiorem: duabus diuersis epentijs ordinatis ad constituendum numns per se , non proportionatur unica xistentia, nego maiorem non ordiatis ad constituendum unum ens per se,

152쪽

asso quaesti VII

concedo; distinguorem, nego consequentiam 'Ad constituendum unum per se proportionavi, unum esse , ut explicatum est . Dum rudisus opponitur , essentiae incorruptibili non proportionatur existentia corrupibbilis Leflentia Imateris est incorrupti lis ergo c distinguo maiorem,essen tiae incorruptibili o unum per se corruptibiIdis nego maIO rem Pnon ordinatae ad facie corruptibile a concedo maistinguo eodem pacto minorem, .nego

consequentia. Est etia materiae incorruptibilis ordinatur ad faciendum vn per se eorruptibili, nimirum hominem,orru.

ptibilem , ideoque proportionatur illi

existentia corruptibitis, accepta a formisi materialibus . Dum opponitur 'essent imateriali non proportionatur existentia spiritualis materia est essentia materialisa ergo nou proportionatur illi exbstentia spiritualis animae rationalis labstinguo maiorem Dessentis materiali ines,

quantum actuatur per sormam, lactum spiritualem, non proportionatur existentia spiritualis nego maiorem I in quantum actuatur per formam materiale sue concedo maiorem distinguo eodem pa- isto minorem, is ego consequenti an . Certum est,quod materie proportionatur

153쪽

ma rationalis; qui est forma, actus spiritualisci quid ni ergo proportionetur eidem existentia spiritualis animae ratio-l

nalis 3 Ad Nego sequi , quod materia ge

nereturcii corrumpatur , ac dico,quod solum transmutatur . Dum opponitur; tum aliquid generatur, cum accipit existentiam , tum corrumpitur, cum spoliatur existentiaci sed cum ignis fit , mate-lria prima accipit existentiam ignis cum ignis corrumpitur, illam amittit ergo&c distinguo maiorem, tum aliquid generatur , cum accipit existentiam , i ta ut prius non existeret cum alia existentia Deum aliquid corrumpitur, cum spo

liatur existentia, ita ut post non rima neat cum alia existentia,cδcedo maiore ita ut prius existat, post remaneat cualia existentia , nego maiorem st. eodem paci minorem in nego consequentiam Muando aliquid , quod pilus

existebat, transmutatur ab una existentia in aliam, non generatur,in similiter non c*rrumpitur cum loco unius existentiae accipit aliam , sed materia , ita accipit de nouo nam existentiam, ut ante aliam haberet, ita spoliatu una existentia , ut aliam accipiat, ergo non generatur, neque corrumpitur , sed mere transmutatur ab no esse ad aliud es-

154쪽

se Totum vero , .g. ignis , homo , cgeneratur,t corrumpitur , quia cum, ante non esse , accipit eta, cum esset, amittit esse, quod habebat. Quod si agens naturale non producit materietem prima , a fortiori no creati,cu creare sit quod

dam producere

Ad s. Colice do 'tiod solus Deus ab

initio creati erit materiam plumam II solus illam conseruet sine concursu cau sis et secundae illam conseruantis , O ta me sine concursu causae secundi dantis illi hoe esse speciale,e. g. esse igm s. Dum opponitur causa secunda dat materiqi primae esse ignis Pergo concurrit ad ei uis conseruationem lego consequentiam . Vt enim aliquid concurrat ad conserua tionem alterius non sufficit, ut quomo documque det illi esse , sed debet ita dare esse ut nisi dare , non existeret vel posset non existeres; sed licet causa secunda non daret nateri esse ignis, ad huc materia existeret, non posset non existere sub aliqua forma alia forma ergo causa secunda non concurrit ad conseruandam materiam primam , sed Solus Deus illam conseruat; solus enim ita aeat esse, ut nisi daret, materia non non existeret ullo pacto , nec ullum haberet esse Ad 6. Concedo,quod materia est eau

155쪽

sa per se tum formes, tum compositi irat respectu compositi est causa tatransece componens Pe. g. materia ighis intrinsece componit ignem, ut pars eius respe ctu formae non est causa in rinsece com

ponens fori, enim . non componitur

ex naateria 'sed respectu fori,sarum materialium est causa non actilia 2 sed pure passiua, receptiui, a susten Miluit g. materia laonis est quidem causa animet leonis , sed est causa pure passiua , rem lceptiua, non autem activa di effectiva neque enim materia effcit animam leo-j dic, sed pure recipit ab ae/ntes est etiacausa sustentativa, ilia illam recipit sustentandqin esse; quandoquidem anima leonis non potest confestiari in esse, nili

recipiatur in materi . Respectu animae rationalis materia non est causa , quia otia recipit animam , ut non .sustentet inesse , quia anima potest ac debet esse etiaseparata a,materii, cum remaneat post mortem . Iam causa activa prius natura existit, quam effectus Ratio est, quia causa astu eatenus agit , quatenus est in actu e. g. ignis eatenus calefacit it quantum est a ni calidus Sol eatenus illuminat, ' quantum est aetii lucidus, quod est calidum solum 'in potentia , est mere calefactibile, nequit calefacere ergo ad hoc, ut causa activa agat ,

156쪽

producat effectum,debet actu esses, Mctu existeres, ut sic effectui et existentiam Pergo causa activa existit prius natura , quam effectus . At causa passiua vi effectum recipiat, non debet esse in actu, sed solum in potentia i .g aqua ut calefiat; non debet esse actu calida antecedςnter adjalefactionem , sed so-

ium c es sibili . per cale sectionen

fit actu calida, idemque valet in omnibus . sed male si pri in ea primu uia, actuabile δε est prima cause passua, ac receptiua primi actus , nimirum fodi mae substantialisci ergo antecedenter adactum i ad formam , non debet aetii esse , sed debet esse solum in poten-ltia . Hinc ad argumentum in Orm is distinguo maiorem causa activa existit prius natura , quam effectus , concedo maiorem caula pure passiua ego Miorem, distinguo minorem , materia est causa activa formae , nego minorem, est causa pure passiua cocedo minorem, .nego consequentiam. Addo , quod materia existit prius tempore quam forma accepta per naturalem generatione ;lantequam enim ab agente naturali accipiat formam ignis , materia existebat sub forma ligni, ideoque pro instanti

antecede lites, materia erat non solum olprius natura, sed prius tempore , at

157쪽

De existentia materiae . 16

pro illo instant , pro quo formam acci pit non existit actu prius natura , sed solum est secundunt potentia mi essentiam , existit simul cum forma , cum per eandem existentiam existat. Eodem pacto ad confirmationem distinguo maiorem, causa activa non me' dicat existentiam ab effectu, neque prius in acti a posteriori , concedo maiore causa passiua prius solun potentia nego maiorem distinguo eodem pacto minorem nego consequentiam Camlefactibile mendicat esse calidum actu calore δε subiectum actuabile mendicat esse actu ab acti, cum fit causa merepassiua , hoc est receptiuai mendicatiua actus

Ad 7. Distinguo maiore;omne actuabile actu non primo, antecede ter ad talem actu, habet actum alterius generis coce- dou maioremo omne actuabile simpliciter quolibet actu etiam primo , nego maiorem, distinguo eodem pacto minorem, nego consequentiam . Figura bile est actuabile acti non primo rigura quippe, utpote accidens adueniens rei a tu iam existenti, non est primus aetiis , sed supponit alium fundamenta lem δε substantialem , quod idem valet de cae eris actibus accidentalibus Atactus substantialis est primus actus sub Tomo II G stans

158쪽

r 6 quinii VII. stans omnibus alijs assilibus in non supponens ullum alium actum Pergo achia hile actu substantiali , hoc est primo no potest antecedenter fabere alium aditim. Quare argumetu retorquetur,& hoc ipso argum et usi sumus ad probada nosti a coclusione in sexto fudameto vana est j igitur cotistatum disinctio de actu entitatiuo in formali. Actus enim substantialis debet esse actus primus , fundamentaὶ is ac substans , non vero amas secundus fundatus ac receptus in ullo alio actu , neque formali, neque enti

Ad confirmationem distinguo mai rem subiectum formabile omnibus formis est existens extra causas actu nego malose: est subiectu extra causas intrin- se ea potentia concedo maiore,distinguo eode pacto minore, is ego cosequetia. Quot modis dicitur esse,tot modis dicitur esse extra causas,esse dicitur dupliciter ex Aristoteleis et ex. I. esse nimirum potentia intellige intrinseca , mesel se actu ergo esse extra causas dicitur dupliciter nimirum esse extra cautas

potentia intrinsecaci esse extra causas actu . Subiectum sormabile omni ac uetiam primo antecedinter ad omnem actum profecto non est actu extra causas , sed tum est extra causas potentia

159쪽

De existentia materie. Is

intrinseca Si vero importune quaeratur quid sit ella aeti, respondeo cum Aristotelei mei teXII actus est rem exi flere pon quemadmodum vicimus potestate mavis sum autem est quod dicere voltimus per inductionemsutilarium Per non oporeret omnium de itionem quaerere , seu etiam

q- proportionale est conspicere; pergit, id explicando exempli. . Sicut enim esse edificatiuum se habet ad aedificare, ita posse esse actu se habet ad esse actu Posi intrinsece esse actu est esse en inpotentia lactu esse est ipse actus Ad 8. Nego materiam posse supernaturaliter existere spoliatam omni forma. Vt enim ex consessione Scoti in x dist.

II. quaest. a. Aristoteles docet a Phu-Morum tex. Ia materia per nullam potentiam potest esse spoliata omni forma Irobatur autem ab Auerro in com eius loci, S. Th. I. parte quaest.66. art. I. alijs , quia materia est puraso tentia , forma est actiis' ergo si mat ria existere actu sime omni forma, existeret acti sine omni actu . Quod vero non pollit etiam esse sime qualibet forma substantiali probatur primo, quis materia est substantia ergo quandocumque est acti est substantia acti a sed nopotest substantia actu esse sine actu substantiali Pergo non potest materia chi

160쪽

r 8 quae sti VII.

esse sine torma , laetii substantiali Scundo quidquid dat rei primum ess simpliciter est forma substantialis ; sed eo ipso quod materia actu esset , aliquis actus daret illi simpliciter esse , irimum effeci ergo talis actus esset substantialis . Demum cum non possit materiane supernaturaliter quidem spoliari omni forma accidentali non emm potesti spoliata omni bicatione ac poni nullibi non pon potest spoliari omni figura &c a folliori non potest spoliari omni forma substantiali. Si enim figurabile non potest esse quin sit figuratu figura determinathspeciei,materia non potest esse quin sit in determinata specie corporis Ad primam probationem , nego materiam ab initio Mundi creatam fuisse sine omni forma , in principio en in

Mundi Deus creauit Caelum, uerram, aquam , aerem , ut ex Genesi olligitur, atque adeo creauit materiam sub formis terrae , quae , aeris & forma concreauit materiae cum non eduxerit formam ex subiecto prius existente , transmutando illud , ut requiratur ad generationem naturalem IS P P in argumento allegati dum dicunt quod verba illa Terra erat inanis, vacua is significant , materia erat informis , non asserunt quod erat priuata omni forma sub