장음표시 사용
161쪽
substantilici nam in principio Deus
creauit terram S ergo materiam cum .
forma substantiali Terrq; sed dicunt,
quod erat informis,quia carebat formositate , quam postea ab herbis , ac plan iis habuit in cum esset cooperta quis ierat inuisibilis. Caeterum Sanctus Augustinus expresse docet mater iam nor posse esse sine forma per verba sequentia relata a Bacchonio in secudo dist. 12. SAcut inquit , non potest esse vox quin si per aliquod verbumformata, sic non po/e fieri materia nisi per aliquam formam formatα
fit. Quare cum dicit materiami r ceseusse formam , intelligendus est, quod praecesserit non tempore, sed origin , eo pacto, quo potentia piscedit actum, ut explicat Sanctus Thomas loco allegato megandum est etiam in triduo mortis materiam Christi fuisse absque omni lforma τ vere nam illud corpus erat mortuum , atque adeo habebat formam lcorporis mortui , que dicitur forma cadaueris . Scottis , Mali contrarium asserentes sunt pauci communiter reprehenduntur a reliquis Scholasticis. Ad secundam probationem primo di-lstinguo maiorem omne absolutum existens prius natura, quam aliud potest existere sine illes, transeat omne abso lutum non prius existens , sed prius in .
162쪽
lum secundum cssentiam , nego maiore; distinguo eodem pacto minorem ne go consequentiam . Aristoteles dum dicit , quod priora lunt , quae possirn esse sine alijs loquitur de prioribus secundum
existentiam : at materia non prius exi istit quam forma , ut dictum est in solutione argumenti sexti . Secundo respondeo negando absolute maiorern principium enim illud Scoti caret fundan en to & ex eo Scotus infert plura contra sensum communem De g. infert , quod
corpus possit esse diuinitus nulli bi quod possit diuinitus carere omni sagula. Nee Aristoteles id dicit verbis enim allegatis docet, quod ea , quae possunt esse sine alio , alia vero non sine his Iunc priora , sed non dicit , quod omni ἔ- priora habeant hanc proprietatem quod possint esse sine suo posteriori Limo in post praedicamentis cap. de priori,aFn
scit prioritatem naturae inter ea a quo rum neutrum potest esse sine altero, ut explicabitur cum agetur de prioritate
Ad tertiam nego maiorem magis enim dependet res a causa formali, quae est forma , quam forma dependeat a subiecto e. g. magis album in esse albi dependet ab albedine , qua constituitur formaliter , laetii album, quam albedol
163쪽
s De existentia matertae . III
dependeat a subiecto dealbabili repu
gnat enim per quamcunque potentiam
ivt dealbabile sit album actu sine albedi-lne at potest saltem diuinitus albedo dari sine subiecto dealbabili sed materia, utpote purum actitabile, constituitur in actu per actum 'tii est forma, eo pacto, quo dealbabile constituitur album acies per albedinem , ergo non minus repugnat, quod materia sit adiu sine forma is sine actu , quam
quod dealbabile sit actu album sine albedine Ad confirmationem materia est ita substantia incompleti, ut sit substantia solum potentia , non actis , atque adeo non potest esse actu sine ama , licet anima , quq est assius, Horma possit etiam remanere etiamsi nullum subiectum informet
Ad quartam , transeat maior, di- singuo minorem forma non est de essentia materiae actu existentis, ut existentis , nego minorem non est dede essentia materiae secundum eius esse potentiale , concedo minorem nego consequentia is omnis forma est deessentia sui effectus formalis De g. albedo est de essentia albi in quantum est album , figura de essentia figurati actu in quantum cst acti figuratum Laetius est
164쪽
rsa VII. de essentia seu intrinseca constitutione ν rei existentis in actu rideraue Deus no potest facere matellam exigetem actu sine forma, lactu, sicut non potest facere figuratum ne figura. Hinc est axioma commune quod Deus non potest supplere defetitum causae formalis , licet possit supplere defectum essicientis , e. g. potest facere quod paries sit lucidus sine Soles, qui est causa erficiens parietem alucidum, at non potest faceres, ut pa ries si lucidus sine luces, quae est causa formalis lucidi. Ad quintam probationem , nego a
iorem materia enim necessario est conexa cum serma tanquam cum actu, per
quem existat actu . Dum opponitur
quod non est connexum cum specie,non est connexum cum genere , distinguo quod non est connexum cum specie neque determinate, neque in determinate, transeat , quod non est connexum cum specie determinate sed est conne Xum in determinates, nego distinguo eodem pacto minorem δε nego consequentia Ego non sum connexus cum ullo loco determinate, qu a sine quocunque loco determinate sumpto possum esse possumenum esse sine loco Romani, cum posse sim non esse Romς, c. tamen non
possum esse nulli bi . Idem die de duratione ,
165쪽
De potentia' appetitu materiae. 33tione, materia potest esse sine quocunque actu determinate sumpto, sed nota potest esse sine omni omnino actit.
Virum in materia detur potentia
Videtur non dari r quia si in mat
ria daretur potentia passiua; 4 ceptiua formarum substantialium , vel ista potentia esset ipsa essentia materis vel accidens materiae , non potest esse ipsa essentia materiae; nam essentia a teri remanet, cum materia iam habet actu formam ted potentia materie non remanet cum habet actu formam quando enim iam est in actu non est amplius in potentia ad talem actum, ergo. Nec potentia receptiua formarum potest esse accidens materiae, quia formae substa itiales sunt ac ius recepti in potentia receptiua materiae ; sed forme substantia-iles non recipiuntur in accidenteis ergo potentia materiae non est accidens . a. Si in materia daretur respectus ad formas, vel iste respectus recipereturi' iu sola materia vel in materia simul i
166쪽
& forma,non potes recipi in sola miniteria , quia nullsim accidens potest recipi solium in potentia , sed recipitur inlente actuato neque potest recipi in materia actuat acii formata, quia respectus ad formam non potest esse in
forma , nihil enim recipit respectum ad seipsum. 3. Si materia respiceret formas ut possibiles, eig. formam ignis , formam hominis , formam equi &c, vel respiceret singulas determinate, ita ut imposis
bilitata quacunque forma determinata, eo ipso impossibilitaretur materia , vel respicere formas solum indeterminate, ita ut impossibilitata quacunque forma in particulari, dummodo aliae formel remanerent possibiles, adhuc materia non impossibilitaretur non potest respicere singulas formas determinate, alioquin darentur in materia tot respectus , quot sunt formae possibiles , respectus siquidem multiplicantur ad multiplicationem terminorum sed formae possibiles sunt infinitae, saltem numero , fortasse etiam specie ergo in mat ria darentur infiniti respectus 3 ergo materia non posset comprehendi ab intellectu creato finito finitus enim intellectus non potest distincte cognoscere
infinita. go si dicamus dari in malo l
167쪽
De potentia' apsetrire matertie III ria unicum respectum determinate respicientem infinitas formas, adhuc daretur unus respectus qui ualens infinitis respectibus respicientibus hanc sormam,in hanc de te imi nate, quod etiam videtur repugnare limitatione enti Screati in ex quo sequitur pariter inco prehensibilitas materiae . Neque potest materia respicere so imas solum in determinate , quia materia co pacto formas respicit , quo illas recipit , sed recipit formas determinate i. gr. recipit hanc, animam rationalem ergo respicit formas detcrminate .
q. Si materia appeteret sormam, Vt turpe,pulchrum quemadmodum in se meo Plato in I Phys teX. 8 I. Aristo teles loquitur , vel appeteret formam appetitu elicito procedente ex cognitione , hoc est falsum , ut patet, et formam appeteret appetitu innato in naturali , eo pacto, quo lapis appetie centrum , neque hoc appetitu potest formam appetere materia , cum talis spe' litus oriatur ab aliqua forma inclina terae, appetitus centri in lapide oritura forma grauitatis , quae ad centrum linclinat sed materia est pura potentia ergo sicut per seipiam: non habet forma, ita nec habet inclinatiouem innatam,&; appetitum naturalem ad formam &hoe
168쪽
est primum argumentum Avicennae co ltra appetitum materiae , ut videre est apud S. Th. in comm tex. 8 I. I. Phys Q. Vt secundo ob ij cit Avicenna , si materia appeteret formantive quia careret omni forma, hoc est falsum vel quia licet habeat unam formam , appe teret simul habere plures formas , cita
appeteret impossbiles, vel quia fastidiret formam, quam habet, aliam quaereret,in hoc etiam est vanum ergo mareri non appetit farmam. Addit tertio Avicenna , quod dicere materiam appetere formam , ut turpe pulchrum, est potius locutio poetica, figurata , quam Philosophica δε propria 6. Si materia appeteret fori nas , vel appeteret qualiter formas inaequaliter bonas i perfectas , vel meliores , persectiores magis appeteret non appetit magis formas meliores , e. g. mas is formam hominis, quam formam ferri
non enim minus , sed potius magis est contenta sub forma ferri quam sub forma hominis , ideoque dissicilius sinit se spoliari forma ferri , quam forma hominis , ut patet experientia. Nec etiapotest diei, quod aequaliter appetat for-:nas inaequales ite enim materia 'P-
perit formam , quia cum secundum se lfit informis, utpote non habeas acrum l
169쪽
De Otreii ta appetitu materiae. SI proprium appetit formas,quae sunt actus, pulchritudo, formositas, is Aristo, teles ait texII. lib. I. sunt quod dantis diuinum, bonum in appetibile sed sorma persectior est maior pulchritudo, 3 formositas , est quoddam diuinius melius appetibilius forina imperfectiori ergo magis appetit formas per fectiores; et enim irrationale quod appetat formas, quia sunt appetibiles ,
non magis appetat magis appetibiles. 7. Ideo matella eppetit formas, qui per ipsas est fbrmabilis , actuabilis, perfectibilis ; sed etiam materia est Drmabilis actuabilis , persectibilis per
, formas supernaturales, iam corruptas; ergo materia habet appetitum etia formarum supernaturalium in iam corru piarum; sed hic appetitus non potest naturaliter expleri, neque enim potest materia formari naturaliter formis sit pernaturalibus,vel iam corruptis,cum formae semel corruptae non possint natu etraliter reproduci , nec musca scinet mortua possit naturaliter resurgeres ergo a &c.
Respondeo , ac dico potentiam rece 'ptiuam formarum substantialium , i , qua ille recipiuntur immediate esse lipsam essentiam materiar, atque adeo noleste accidas distinctium ab eius essentia
170쪽
i Probatur id ex pluribus: primo quia lens diuiditur ad quate in ens potentia
. ens actu ex Aristoteles mei te X. 1.
quem sequuntur omnes , ratio est, quia ens dicitur ab esse , constituitur 'per esses; sed non potest dari aliud esse s reale , quam esse acturi ac esse potentia ;leigo non potest dari aliud ens reale quam ens potentia, Mens actu ; sed materia per seipsam est ensis non est per seipsam ens actura ergo per seipsam estiens potentia , ergo materia constituitur per ipsam potentiam atque adeo pote tia est essentia materiae. Praeterea si materia per seipsam esset ens , non esset potentia , cum neque sit actus, dareturens, quod per seipsum neque esset potentia , neque actus , quod est contra Aristotelem , de contra veritatem , cum hoe ens neque constitueretur per esse actuale , neque per esse potentiale. Rursus materia eum non sit actus , nihil aliud tandem est, uuam receptaculum omnis actus , omnis formges, uua
subiectum sormabile omni forma , Mactuabile omni actu sed haec omnia lsignificant potentiam passua in , ac Icce lptiuam actus Pergo materia nihil aliuditandem est, quam potentia passiua, ac