장음표시 사용
381쪽
la dispositio rerum a diuina prouidentianducti, ier hoc pate ad primam εγbiectionem ex Auctoritate . Grego tu Ad secundam ex eo, quod omnia rueniunt necessitate fatali, adeoque nihil:st contingens , vel liberum, neque sor-uitum distinguo antecedensa omnia rueniunt necessitate fatali, quae sit neces- ita conseqtiens ex suppositione, inim pedibilis, concedo i ex necessitate fatali antecedenti,4 in impedibili,nego;& nego consequentiam. Sicut dictum est in logica in Quaest de futuris contingentibus Diuina scientia, irouidentia non
tollit tibertatem ,4 contingentiam est cauum, quia non inducIt necessitatem an te cedentem , sed consequentem , Mim pedibilem a causis secundis. Ex eadem ratione non tollit fortunam i calanx s: e g. contingens est. casuale, quodi mo aliquando genere monstrum, qui Diuina prouidentia disponit , ut homo ita generet hominem plerumque, ut aliquando possit impediri a generatione ho-Ininis ac determinari ad generandumonstrum. Dum opponitur, quia fatum neque potest esse in craturis, neque in Dς o, dico, quod Diuin potest umidupliciter, passive, lactive Fatum pass-ue est dispositio, ac series reriIm drota, , Se praeloquuta, a Diuina prouidentia ri
382쪽
o De Fortαna, facto. os . I fatum active est ipsa prauoquutio , qua li providentia dicit ae decernit dispositionem rerum Fatum passue est in creaturis , ut patet, ideoque definitur a Boetio dii sitis inhaerens rebus mobilibtis italis autem dispositio aliquo pacto est immobilis, in quantum non potest dimoueri ab ordine dicto a Diuina prouidentia, iuX-ta illud Verba mea non praeteribuno, licet se mobilis, in quantum hoc ipsum est di-etnm praedefinitum a prouidentia squod res se habeant nunc uno modo
nunc altero, adeoque moueantur Fatuna
active est In Deo, cum se ipsa pheloquu- tio, ac predefinitio, vel permissio , qua s Diuiua Prouidentia cuncta disponit ab 'eterno de hoc fato activo loquitur
Augustinus dicens , fatum posse vocari Dei voluntatem, ac potentiam . Hoc fatum activum est unicum ,, est uniuersalis causa omnium rerum . Fatum vero passatum est multiplex, causatum, cum dispositio in he ens rebus mobilibus sit multiplex, causata ideoque dixit Poetae, te tuanta trahunt o loquens de multiplici fato passuo
383쪽
Cati adeati 333 ipsas , tanquam per imagines, 4militudines cognoscantur ab artifice res faciendi . g. Idea domus, aut templi qui vocatur modulus , ponitur solam aihoc, ut per ipsam tanquam per imaginem, .similitudinem Architectus cognoscat, habeat ob oculos domum aut templum faciendum i sed Deus cognoscit omne, ires faetendas in se ipsis non per imagines, ac militudines ergo respectu Dei non dantur Idear.3. Si Deus operaretur ex Idea, sicufacit res diuersas, deberet habere diuersas Ideas rerum; e.g.sicut homo differet alequo sic Idea hominis differre debere ab Idea equi .sed repugnat divinetarum
plicitatri ac persectioni, quod Dev ἡ
beat diuersas Ideas sicut repugnat,quo habeat diuersas artes, a diuersas scientias , ergo Deus non operatur ex Idea
q. Non potest explicari virum desit obiectum ipsum prout cognitum , docet Scotus cum Scotistis , quos sequitur Arriaga disp. 8 phy secl. 8 an potius idea sit cognitio , ut cum Thomitti allegantibus S. Thomam docet Suariu disp. et Metaphy seci. . Ex una partvidetur , quod Idea si obiectum, e I quod cum artifex facit domum imitanillam domum idealem, quam habet i mente, ipsa domus cognita sit Idea Ealia
384쪽
alia parte videtur quod Idea non positi esse obiectum , alioquin domus facta inutaletur se ipsam, quae cognoscebatur ergo videtur , quod Idea potius si
Si detur Idea,deberet esse causa , sed non potest reduci ad ullam ex quatuor generibus causarum numeratarum
ab Aristotele ergo poneadum esset quintum genus cauta.
6. Si Idea sibi causa,deberet causare per propriam causalitatem sed non potest explicari causalitas Idee i ergo Idea non est causa Respondeo deam grecet idem significare, ac sormam latine . Triplex autemost forma, ut docet S Thomas in quetitionibus de veritate quist 3 ardio. Prima est serma, a qua aliquid Armatur; e. g. rma agentis , a qua formatur effectus, cum agens per suam formam sermat effectum , eo pacto , quo sol per suam lucem illuminat aerem,atque aded format aerem lucidum . Secunda est forma, per quam aliquid intrinsece formatur: ita anima est forma hominis figura est fodima cerei ; quia & homo formata intrinsece per animam , cera formaturii
trinsece per figuram . Tertia est forma ad cuius imitationem aliquid formatur, haec sola est forma exemplaris, ium pli t
385쪽
, Da Ca audeat, spliciter dicitur Idea. Porro ad Idea non sufficit, quod sit id, ad cuius simit ivdinem aliud formari per accidensearualiter in pister intentionem agentis, sed requiritur , ut si id , ad cuius smi litudinem aliud sol matur per se , de Intentione agentis , eo si Pictor exprimat Petrum non intendens illum exprimere, Petrus non erit exempla , di dea' talis pictuis . rsterea non suffici
ad Ideam, quod tit id , ad citius similitudinem aliud fit ab agente non determinantes bi talem fine in , sed solum directo,& ordinato ad finem a superiore ordinante e g licet equus producat aliur
equum fibdis mile in peete, adhuc equu
generans non est Idea equi geniti, qui equus generans non determinat s bi finem , sed dirigitur ad finem a Deo supremo ordinante, ut dictum est Qu. I 6. Hinc primo colligitur integra definitio exemplaris, Idee. Idea enim ei forma,ad cuius imitatione aliquidi per se, eex intenrione as agente sibi determinate flni E. g. cum Pictor facit imaginem Petri Petrus est Idea, exemplar talis imaginis, quia talis imago fit ad imitaticnem Petri ex intentione a Pictore determinante sibi hunc finem Petrum Aprimendi.
se cudo colligitur dari, 3e esseneeeffarias
386쪽
trias deas in quolibet artifice tum crea to, tum increato . Ratio est, quia omnis artifex dum lacit opus situm non casu γliter, sed ex arte, habet pro sine ipsum opus artificiatum,& formam ipsius: E. g.
cum architectus facit domum ex arte
habet pro fine domum, formam eius sed ron potest habere pro fine domum nisi intelligibiliter habeat in mente domum Maius formam, quam imitetur consormans domum exteriorem domui Ideali precognite domus autem existens intelligibiliter in mete artificis est dea; ergo dantur,4 sunt necessariae idee in quolibet artifice, ac proinde Deus, sicut est artifex persectissimus, & produxit mundum, Momnes creaturas ex intuti ne ita habet intelligibiliter in mente ideas persectissimas omnium creatura-
Tertio colligitur differentia inter a gentia pure naturalia, Magentia arti fiucialia . Agentia pure naturalia sunt, que operantur secundum formam, quam habent in se ipsis pure naturaliter ωph sce. Agentia artificialia, quatenus, aditificialia operantur ex forma, quam ha bent in se ipsis intelligibiliter in mente. E. g. cum sol illuminat, illuminat ex luce , quam habet in se ipso pure naturaliter,in physice : at cum Architectus facit
387쪽
De Causa deali. 337 acit templum, facit Ilud ex templo,quodlhabet in se ipso k iis sua mente intelle-lgibiliter, ideoque conformat templum olreale templo intelligibili , quod habet in intellectu. Ad r. Agens imperfectiam quia nos lpotest formare ideam internam operis anisi iuuetur ab aliquo exteriori, ideo in ldiget aliqua dea exteriori. E. g. scri-lptor imperfectus quia non potest forma-lre ideam internam litterarum forman-l dirum exterius in iuuetur litteris ex-lternis positis ob oculos , idcircδ indigeti
exemplari externo, quo iuuetur,& quod
imitetur. Idem dic de Pictore imperfecto, de Architecto imperfecto ae de alijs artificibus impersectis . At artifex pe lfectus, quia potest ex se, ex vi sui in-ltellectus sine exteriori auxilio formare ideam operis, ideo non indiget ullo exe. plari, vel modulo exteriori Deus quia est perfectissimus intellectas,& perfectissimus artifex vi sua sine ullo externo auxilio habet perfectissimas ideas omnium
rerum tales ideas existentes in mente diuina imitatur per opera exteriora Qu'd vero non possit operari, nisi respiciat Ideas ab ipso vi sua habitas, non spe ctat ad imperfectionem, sed ad perfectionem per quam non potest operari , nisi ut artifex perfecti siimus.
388쪽
Ad a Concedo maiorem, quod Ideaeonantur, ut per ipsas tanquam per simi-itudines habentes rationem obiecti forialis cognoscantur res faciendae;& negon inorem, quod Deus cognoscat res fatendas per res ipsas tanquam per obie-lum formales. Obiectum enim formale: it ratio aliquid cognoscendiu sed Deusion habet rationem cognoscendi crea-am , sed unica ratio , cur omnia cogno cat est diuina essentiaci ergo Diuma es sentia est unicum obiectum formale , per quod Deus omnia cognoscit, uam est absurdum, quod Deus habeat creatam rationem cognoscendi, quam quod crea tura sint obiectum formale Diuinae cognitionis . Diuina igitur essentia est prima, iniuersalis ratio,ae primum obiectum sor male cognoscendi omnes veritates, irima , Muniuersalis similitudo
omnium rerum , ideoque Diuinus intellectus cognoscit omnes res faciendas
per Diuinam essentiam , tanquam per si militudinem ipsarum Dum opponitur: perfectius res cognoscitur in se ipsa tanquam in obiecto formali, quam in obie- et o formali distincto meus cognosceret res faciendas in obiecto formali distincto a rebus ergo cognosceret imperfecte distinguo maiorem a perfectius reseognoscitur in se ipsa , quam in obiecto for ι
389쪽
De Catis Ideali. 3sssormali distineto, in quo non e utinetur adaequate, transeaea in quo continetur ad equat a nego ; distinguo eodem pacto in inorem, nego consequentiam . Cum res continetur in aliquo distincto adaequatissime tunc potest in illo perfectissime cognosci; quia res omnes conti nontur perfectissime in essentia Diuina, ideo res omnes possint perfectissime cognosci in Diuina essentia. Immo quia res sunt in essentia Diuina modo quoiam excellentiori, Meminentiori, quam in se ipsis, ideo per essentiam Diumam rognoscuntur excellentius,& perfectius, tuam per se ipsas . E conuerso quia nula creatura persectissime continetur in ilia creatura, ideo nulla creatura potest ersectissime cognosci per aliam creatuam tanquam per obieetum formale.
Ad 3. Deus eognoscit plura opera lacienda per ideas , quae terminantur adituri, ideoque per plures Ideas termi, latius repraesentative: at similis udo a quae terminatur ad plura est unia essentia Diuina ergo Idea est forma liter unica. Non autem repugnat quodlliquid perfectissime unicum,in simplexi repraesentativum plurium, immo hoc 3eceat ad summam simplicitatem , peruam plura coadunantur inbno simplisissimo
390쪽
D 3ο καὶσι XVIII. Ad . Dico , quod idea materialiter
&, et quod est ipsum obiectum cognitum, idea vero formaliter , , quo est ipsa iacognitio . Ratio est, quia.idea matera litur, denominative est d,quod denomi-l natur idea, quam artifex imitaturi sed obiectum est id,quod denominatur 2dca , quam artifex imitatur, e g. Omusicognita est exeplar, quod Architectus imitatur e cui conatur conformare domum exteriorem ergo idea materialiter, , quod est ipsum obiectum cognitum in conuerso idea formaliter , tit
quo est id, per quod obiectum constituitur formaliter in ratione idear imitabi. lis ab agente faciente suum opus a sed obiectum per cognitionem constituitur
idea imitabilis ab artifice faciente suum opus,ergo cognitio es idea formaliter,&οι quo Addo, quod cum cognitio continet totam perfectionem operis faciendi non solum intelligibiliter , sed realiter , iubstantialiter , tum cognitio estidea non solum formaliter quo lsed etiam materialiter , , quod . Italquia cognitio Diuina vitia identificatii lcum diuina essentia, substantia mon-ltinet opera facientia a Deo continential non solum intelligibili, sed etiam reali & substantiali, ide est dea omnium