장음표시 사용
421쪽
De Subiecto actionis. o Ide, quod hec doctrina mire est consonam isterio Trinitatis. In Diuinis enim, ut ducent communiter Theologi realiter distinguuntur productiones activae,&productiones passive . Productio enim ac generatio activa , qua Pater Aeternus producit , ac generat Filium , est intrinseca Patri, non autem Filio,i constituit primam Personam formaliter generantem productio, seu generatio passiua i ,
qua Filius generatur a Patre, est intrinseca Filio, constituit Filium formalι- ter genitum , productum a Patre ciri s. Respondeo, quod sicut concurerunt plures causae partiales ad eunde effectum,e. g. ad productionem hominis eoncurrit homo, SOL, sic concurrunt per plures actiones partiales; iseut singui cause seorsim consideratae sunt
in adaequale in insuffcientes,4 tame a omnes simul constituunt unam causam
adaequatam i sufficientem , ita singui actiones seorsim cosideratae sunt in adequate, & insufllatentes , tamen omne simul constituunt nam actionem suificientem, adaquatum De g. sicut homo
est causa in ad squata hominas, Sol etiam est causa in ad aquati, sed Sol homo constituunt, nam causam secundam quatam ita actio, quae est in Sole,ust ina-
422쪽
392 uaestio XXII. nadaequata, & tamen simul sumpte con-ltituunt uam actionem illicientem Elde quatam . Concedo etiam , quod Istae ictiones partiales sint mutuo connexsoliee est diificilius , quod determinationes intrinsecς causis diu antibus mutuo sint l onne X q, quam quod cause distantes sint
nutu connexe in ordine ad causandum linum effectum .
V ritas naturi, per quam causa prece dat stectit sibi coexistentem pro eodem instanti, e g quod non detur prioritas naturi , perquam Sol, qui est causa lue lucis, pret cedat lucem sibi coexistentem pro eodem instanti reali temporis. Si enim sol in eo instanti temporis , in quo habet lucem,esset prior natura,quam iux, sequeretur, quod lux pro eodem instanti existeret in sole δε non existeret in sole sed manifeste hoc repugnatra ergo Maior probatur,quia si ibi est prior natura , quam lux , in eo priori, in quo
423쪽
sol est ante lucem , lux non existit; sed lux existit in posteriora eiusdem instantis ergo in eode instanti reali lux prius non existitii post existit,quod implicat. a. In instanti indivisibili non datur prius.& posterius, nisi per Aetione intellectus sed instans temporis est in diuisibile ergo in eodem instanti temporis non datur prius,in posterius nisi per fietionem intellectus, ergo dum in uno instanti indivisibili assignatur primum signum naturet , in quo est causa, sed ad-lhuc enectius non est, Tecundum signunaturae , in quo est etiam effectus , sunt mei flamenta intellectus sine ullo solido fundamento in re. Et licet non
darentur instantia indivisibilia , adhuc
cum certum sit per nullam etiam ita imam moram temporis solem fuisse sine luce, dum dicimus, quod omni tempore,
quo fuit sol, fuit lux , tamen est aliquod primum lignum naturae , in quo est sol is lux non est est secundum signum naturae , in quo est lux , sunt solum fictiones intellectus sine tundamento in re 3. Si causa producens ellet prior natura , quam offectus , etiam uniuersaliteri
principium producens esset prius natura, iqtiam productum , atque adeo Pater Aeternus, qui est principium producens Fi-
424쪽
m, esset prior natura, quam Filius; sede est absurdum, quia iuxta symbo Athanasi in illa summa Trinitate hil est prius , aut posterius Pergo causa o ducens non habet prioritatem natui respectu effectus producti. q. Debet etiam dati prioritas naturae
iter praedicata Dei necenta ia, Me delbfra decreta , ac liberam scientiam s. u enim Deus libere decreuerit errare
iundum ergo in aliquo priori in quo
eus poterat velle creationem mundo et nolle eandem creationem , non
abebat ullum decretum de reando nundumsed decretum creandi mundum luit deinde in posteriorici ergo Deus, psus scientia necessaria,quam habet pro , mni ninno , est prior natura decretis li- , eris Diuin et voluntatis . Similiter cum Deus in aliquo priori erat liber ad munium volendum, vel non volendum,in eo, riori non sciebat mundum extiturum edio sciu mu' n extirurumo ergo Deus miris Ungravat 7 quam sua scientia de futuram istensa vird uno d. retui etiam ordo nos Nin rami ina decretas perriqnditu hue Oviaim discretum esset prius inma Nam cun Deus voloblit dia ema --
425쪽
adeis non habebat in eo priori decretunestica de Iuda damnando ergo decretum creandi Iudam fuit prius natura decreto damnandi, idemque valet de pluribus alijs, cretis Pergo etiam inter diuina decreta datur ordo prioris in poste' rioris , per quem ordinem quaedam decreta praecedunt, alia subsequuntur . Sed ex alia parte videtur absurdum, quod in Deo detur prioritas , posterioritas naturae. Nam sicut repugnat, quod detur aliquod instans temporis, in quo Deus non habeat totam suam scietiam, Mom-j
nia sua decreta , sic repugnat , quod de tu aliquod signum naturae, in quo Deus non habeat totam suam scientia in , omnia sua decreta sed si daretur in Deo ordo prioritatis, ac posterioritatis, Deus in illo priori signo , in quo posset determinare,ac decernere creationem,uel non creationem mundi, non haberet ullum decret de creatione, vel non creatione mundi, nec seiret an mnndus esset extis turus, vel non e Tituurus ergo repugnat
in Deo talis ordo prioritatis , ac post trioritatis Et cranianiaturi, quia sit dar itur talis ori Deiis in priori ante Iomne suum dec Aut liberum interro- 'garetur , an uis creururtis mundum, vel
426쪽
3. Si daretur prio litas naturae, omnes ausae deberent esse priores natura,quam flectiis ipsarum, ac proinde iasn solum auia materialis, is hactens, sed etiam ausa formalis , ac finalis praecelerct naura suos effectus, quod non solet adnitti . . .
o. Etiam conditiones natura praecede-ent suos effectus, e g. non solum ignis alefaciens meam manum esset prior naura calore producto in mea manu , sed:tιam propinquitas ignis ad meam marum precederet natura eundem calorem; ed si conditiones haberent prioritatem iraturae respectu cffectuum,no apparuc, curiponditiones non sint causae , per quid iifferant a veris causis ergo c. 7. Omnis ordo , per quem aliqua ita ordinantur, ut possint non ordinari tali ordines, distinguitur a rebus ordinatis sed ordo, secundum quem in uniuerso aliqua sunt priora natura , alia suntio iteriora est Mis , ut res possint non Or- ditiari tali ordines ergo talis ordo di stinguitur a rebus ordinatis 'sed non potest explicari, in quonam consistat talis ordo, an in actione, A passione, an in aliquo alio ergo non datur prioritas na
Respondeo , quod in hac qu stione primo explicandum est uniuersim, in Do
427쪽
ria species prioritatis , ac posterioritatis . Tertio agendum de prioritate naturae, declarando, in quo consistat 'ubbus rebus competat. ' . .
Qxi' ad primum ordo prioritatis, ac posterioritatis est habitudo plurium assecundum quam qibusdam alia addui tur. Illa, quibus alia adduntur , per hoc ipsum constituuntur priora additis P id quod nulli additur, te ipsi addunt ut ce taera, constituitur primum prius omnibus constitutis in tali ordine, id, quod licui addita , sed nullum aliud additur psi, constituitur vltimum in tali ordine; demum quod additur unici ipsi additur aliud coiistituitur posterius unocii prius altero . Patet id manitestes Naa quando intellectus numerat pluta , ordi nando illa secundum prius ,δε posterius, ita ut unum constituatur primum , aliud secundum, aliud. tertiuiri, aliud quartum,& sic deinceps usque ad vitimum, totust hic ordo prioritatus , vi posterioritatis consistit in tali additione , per quam 'num additur puerit E. e. cum aliquis numerando ordinat decem aureos seel dum prius,4 posterius , illum aureum, iquem proiicii in meo tam , no ad do i do illum alteri aureo, orat priipum lassum
428쪽
s93 quaestio XXII. ureum. quem audit primo, vocat se tum illum, quem audit primo, secun-lio, Vocat tertium; quem addit non ci, eat decimum in si nullum huic dem ceps
superaddat aureum , vocat et tam murmmum,in ultimum Pergo manifestiam est quod ordo prioritatis in posterioritatis 1it habitudo, secundum quam quibusdam adduntur alia modo explicato insa secundum de speciebus prioritatis,4 posterioritatis ordo prioris , posterioris aliquando est extrinsecus rebus, Mallis competens per arbitrariam numerationem intellectus; aliquando est intrinsecus rebus , illisque conueniensante arbitrariam numerationem Intellectus . Exemplum ordinis extrinseci , at bitrari est, cum decem homines numerantur ab aliquo ordine mere arbitrἔincipiendo ab eo, quem voluerit, dicendo, Petrus, Franciscus e Secundutalem numerationem Petrus est prinFranci lcus secundus mere arbitrarie, cum i placuisset numerare ordine in uer so , pranciscus esset primus , Petrus se- cudus propter diuersam numerationem
Exemplum ordinis non arbitrarii , sed
intrinseci rebus est, qui imienitur inter tres personas Diuinas. Nam Pater intrinsece ex ipsa natura rei antecedent ad omnem nostram numerationem est
429쪽
ι De Prioritatae naturae 399 i
primi Persona Filius intrinsece est sed Icundambrsona; Spiritus Sanctiis intrinse lice e-rtia Persona , habent ex ipsa' natura ordinem primi secundi. ter. t s.ctoebet tamen aduerti, quod licet
cum numeramus homines numeration
a bltraria sordo prioris, posterioris sit extrinsecus hominibus numeratis,adhuc tamen est intrinsecus , essentialis co Initionibus numerantibus . Cognitio enim, qua dico, primus, essentialiter supponitur a cognitione per quam dico se cunuus, ita It haec cognitio effetitialiter addatur alteri cognitioni , qua dicebam,
'pramu , atque adeo sit intrinsece ,δε es
sentialiter secunda: similiter cognitio, per quam dico,ternus homo, est essentialiter tertiati additur duabus cognitionibus, quibus dicebam primus' infecundus, idemque die de reliqui S. Porro per additionem explicari pos-lun omnes species prioritatis , ac nosterioritatis, quas Artitoteles assignat in praedicamentis cap. de priori. Sed non libet in j immorari quare ipsis rectis , venio ad explicandam prioritate
Qu'ad tertium igitur de prioritate naturae notandiim , quod Aristoteles diuerso modo sumpsit prioritatem natu quinto metaph. cap . ex sentehtia Platonis,
430쪽
tonis, ac eandem prioritatem explicauerit in praedicamelis ex propria sententia Nam . metaphy habet, ' .edam sunt priora jecundum naturam , atque substati-tιam, 'uaecunque contingit absque οιθι esse, ista ero one istis minime, qua diuisione fuites Plata. At in postpraedicamentis dicit, qu. conuertuntiar secundum esse cons quentiam, quod alteri quomodolibet causa est, conuenienter prius natura dici debet. Prioritas igitur nature'vi sumitur a Platone, coincidit cum prioritate a subsistendi consequentia , cum detur inter ea , quae possunt esse sine atijs , quae non possunt ei se sine ijs, nec ad illam requiritur blus ordo causalitatis. E conuerso prioritas naturae prout sumitur ab Aristotele ldis r a prioritate a subsistendi consequentia , cum sit inter ea , quorum num leu alteri causa , etiamsi eonvertantur se-lcundum esse consequentiam . Ita Sol esti prior natura , quam sua lux, quia licet lconuertantur secundum esse consequen-ltiam , eo quod nec posta esse sol sine sua lluce, nee posse esse lux sine sole, adhuc lGl est causa lucis is haec prioritas nauturae est hic explicanda . De qua etiam laduertendum , quod potest sumi dupliciter , late nimirum , utricte Sumitur llate, cum siti mittit ita, ut omne id, quod lalteri quomodolibet est causa , dicaturi