장음표시 사용
611쪽
palino semper est aliquid extra accipere: possum enim accipere medietatem palmi, tum ex medietate relicta sumere aliam Smedietate, & ex submedietate relicta . merealiam medietatem,& cum quanritas sit diuisibilis in infinitum,semper positimi sumere medietatem medietatis per dranali
Demum definitio in miti deberet proportionaliter couenire varijs speciebus infiniti,quae sunt infinitum categorematicum, Tyncategorematicum infinitum in numero , in magnitudines, in intensione 3 sed non videtur liqc definitio conuenire speciebus infinitici ergo non
Respondeo antiquos Philosophos con- sudisse infinitum cum toto infinito tribuisse definitionem totius . Di Xerunt enim infinitum esse extra quod nihil est. Patet autem hanc esse definitionem totius,&uniuersi . Sicut enim totus homo est , cui nihil deest eorum , quq spectant ad hominem, ita totum simpliciter, uniuersum absolute est,extra quod nihil omnino est. At pariter est manifestum , quod ratio & essentia infiniti non consistit in hoc ,ut extra illud nihil sit , cum ad infinitur , neque suffciat,neque requiratur, ut nihil sit extra illud. Non sirifici quidem, quia si quantitas mundi ponatur determinate i
612쪽
De In ii . III magnitudinis, e g.centum milliariorum itum Xrra quantitatem mundi nulla esset quantitas , tamen quantitas mundi non esset infinita , sed sinita, hoc est cen tum milliariorum . Similiter non requiritur ad infinitum, ut extra illud nihil sit. Si enim ponantur infiniti ho mines, Mab ijsdem separentu decem reliqui remanerent infiniti,in tamen extra illos essent decem holmnes; ergo non requiritur ad infinitum , ut extra illud nihil sit Potius igitn infinitum est, cuius semper est aliquid exirriita ut accipiens ex
illiu quantitate semper possit aliam, aliam quantitatem accipere , absque eo
Adri. Definitio illa , in lium es quod
finem non habet, n5 est bona iunctu enim utpote indivisibile non habet finem , neque principium , sed ipsummet est principium, aut finis 3 tamen punctum non est infinitum. Addo, quod finitum non autem infinitum definiendum est per negatione. Finitum enim est quod non extenditur ulterius at infinitum est,quod ulterius,&: ulterius extenditnr, ideoque secundum quantitate aecipientibus semper est aliud, waliud extra accipere. Hinc est, ut licet nomen infiniti sit grammaticaliter negativum,philosophice sit positivum. E con luerso nomen finiti licet grammaticaliter
613쪽
positiuum, philosopnice est negativum. Ad a Quantitas duplex est, formalis,
a virtualis. Quantitas formalis est, que et diuisibilis in partes quantitati-uas . Virtualis est , quae licet sit indiuisibilis , aequi ualet tamen pluribus. In-hnitum similiter duplex est , nimirum, infinitum in quantitate sor mali, tam nitum in quantitate virtuali. Deus cum
sit in diuisibilis, est infinitus non in quantitate formali, sed in quantitate virtuali. infinitum in quantitate virtuali, est cuius secundum quantitatem virtualem accipientibus seper est aliud extra accipere , non exquo componatum, sed cui perfecte quivalet. In hoc sensu Deus est ius nitus in 'mni genere. Primo est infinitus lsecundum esse , quia ex Diuino esse sem-l aer est accipere aliud , aliud esse , cuil
erfecte aequivalet rata de facto per to- am aeternitatem ex esse diuino sumitura ouum in nouum esse creatum, cui diuitii in se perfecie quiualet. Est infinitus ecundum durationem indiuisbilem, quq ill aeternitas , quia ex Diuina aeternitate nundus semper sumit nouam , nouam iurationem , cui perfecte aequivalet Diιina aeternitas indivisibilis-Est infinitumn sapientia , quia ex diuina sapientia ,ossemus semper sumere nouam, noua apientiam,semper addiscendo per totam
614쪽
aeternitatem Est infinitus in potentia ex eadem ratione ergo definitio allata etiam ex hoc capite est optima,quia proportionaliter conuenit infinito secundum
Ad 3. Argumentum bene probat omnem quantitatem habere aliquam infinitate diuisibilitatis,cum sit diuisibilis in insenitum , possint ex ea semper sumi medietates medietatum sine termino , ut dicetur in quaest de continuo . Non tamen sequitur,quod quaelibet magnitudo sit infinita simpliciter, sed solum quod sit infinita secundum potentialem diuisionem. Magnitudo simpliciter infinita est, cuius secundum quantitatem accipientibus semper est aliquid aliud extia accipere per aptes
equales ni certae non communicante . Dicuntur autem partes non communi-lcantes, que totaliter, Madqquate distinguuntur, ita ut nulla in eludat ullam partem alterius Partes communicates sunt,' que distinguuntur solum partialiter. Ma-lgnitudo palmaris non est simpliciter in finita in hoc sensi, quia licet potitia ex illa sumi plures plures partes mino.
res,& minores, e . g. medietas, medietas medieratis sine ullo termino, tamen non possunt sumi nisi finite partes qua les uni certe,ac non communicantes
615쪽
quaestio XXXIII. 'portionaliter omnibus infinitis , ideoque
est optima . Infinitum categor emati eum les , cuius secundum quantitatem accipientibus , semper est aliquid extra accipere per partes actu positas. Infinitum syncategorematicum est, cuius secui dum quantitatem accipientibus semper est aliquid extra accipere per partes partim positas actu, partim ponendas aut postis biles poni , ita ut a positi nunqnain sint innnitae, sed ponendς , vel polsibiles poni sint plures, plures sine termino Exemplis res explicabitur. Si mundus
possent ex ipsas e sumi partes iam lpositet quales ni certe, ac non commu-lnicantes et conuerso ex eo, quod mundus sit dirraturus in ternum, duratio mundi est infinita solum syncategore matice, quia sumendo partes iam actu posetas, e g. numerando annos iam actu po-isitos, solum sumentur partes finit eo nunquam enim erit verum quod transierint infiniti annici a sumendo annos non solum positos , sed ponendos , semper est extra accipere . Similiter si nunc darentur infiniti Angeli, essent infiniti catego' rematices: at si Deus per fingulos annos
per totam aeternitatem crearet nouos,
nouos Angelos, Angeli futuri essent in finiti l
616쪽
De Insinito . 6 I finiti solum syncategorematice . Pro portionaliter allata definitio conuenit infinito secundum numerum, magnitudinem, Mintensionem . infinitum enim innumero est multitudo, cuius secundum unumerum accipientibus semper est aliud extra accipere. Infinitum in magnitudine est magnitudo , cuius secundumia quantitatem continuam accipientibus semper est aliquid extra accipere per partes aequales uni certar, ac non communicantes . Infinitum in intensione , est , cuius secundum quantitatem intensivam accipientibus semper est aliquid extra accipere pei partes non communicantes, & quales uni certe.
Virumpo sit dari Infinitum categorematicum , vel γοω-
X una parte videtur vera sententi s L quorundam, quod repugnet Omne
inmutum etiam syncategor ematicum quia omnia argumenta, quo adducuntur
ad probandam impossibilitatem infiniti categorematici, aeque probant impossibi- AD 4 lita-
617쪽
itatem infiniti syncategorematicii repugnat infinitum categorematicuepugnat etiam syncategorematicum .
Ex alia parte videtur esse poss&is luodlibet infinitum , non solum θου:orematicum , sed etiam categor um, lactu existens Noe i. quia ce tum l:st mundum posse durare , immo delactoli uraturum in aeternum per durationem Giuandam infinitam a parte post, in qua ierunt infiniti anni, dies, horae condamnia argumenta que afferuntur contra auodlibet infinitum categorematicum et syncategorematicum , valent aeque
contra infinitatem annorum futurorum per totam aeternitatem . .
a. Deus potest lacere, ut nunc exi-ltant omnes homines , qui possunt nunc existere; sed omnes homnes, qui possunt nunc exissere, sunt infiniti ergo Deus fpotest facere, ve nunc existant homines infiniti Probatur minor multitudo e X- cedens omnem numerum finitum assignabilem est infinita . sed multitudo hominupotentium nunc existere excedit omnem numerum assignabilem iam quocumque assignato,poteli existere multitudo maior; ergo multitudo hominum potentium nucexistere est infinita. 3. Quotiescumque aliqua sunt possibilia seorsim, mullum eorum habet repu
618쪽
i De possibilitate in niti. 363gnantiam cum altero , possunt etiam poni simu L sed homines potii bdes infiniti sunt possibilos seorsim, nullus eorum habet
repugnantiam cum altero ergo homines
infiniti possibiles possutioni simul. Probatur maior quia eo ipsis , quod homo est post bilis, equus est post bilis , leo esspostibilis , . non habent ullam incompossibilitatem, possunt simul poni homo eqlius, cleo ridem valet de alijs ergo uniuersim quotiescitque aliqua sunt posse bilia seors m. nullum eorum repugnat cum altero, ossim poni simul. q. Infinita virtus debet posse producere infinitum effectum et alioquin haec virtus esset frustra, si non posset producere effectum ob correspondentem iuxta proportἰonem Te Deus habet vimitem infinitam Pergo Deus potest producer effectum infinitum . Confirmatur, quia causa potest operari simul ubicumque
est e g. ignis ubicumque est potest calefacere; sed Deus tpote immensus essii spatio infinito: ergo potest simul ope- 'rari in spatio infinites ergo potest pro ducere effectum extensum per infinitum
s. idctur, quod de facta mundiis sit
infinitus . Tum enim esset infinitus, cunnon daretur vltimus terminus mundi, secnon datur vltimus terminus mundi, s
619쪽
enim daretur vltimus terminus , eatenusi esset ultimus,quatenus nihil esset ultra itulu; sed ultra significat spatita, ergo dareturi spatium ultra mundum, quod spatiun cnon esset ultimum ex eadem rationeia lPraeterea si quis constitueretur in ultimo ltermino mundi, Miaceret sagittam, vel illa moueretur ,δε iam daretur spatiuit ivlterius, per quod moueretur vel non moueretur , ergo aliquid resisteret mo tui, Miam daretur aliquid ultra ultimum terminum mundi resilens motui. Adde, iquod est mintelligibile , quo pacto ultra
vltimum terminum mundi non sit IIuna
spatium; sed spatium est aliquod ens; ergo aliquod ens est infinitum. 6. Desus est infinitus merita Christi sunt infinita: in continuo dantur actirpartes infinitae , species numerorum sunt linfinitas mathematici 'pe assumunt,quod potest describi linea in iesinitum ergolpotest dari , immo datur de facto infinis tum actu . Respondeo in hac usssione primo
assumendum esse tanqtiam certum , quod dari potest ,& de facto dabitur infinitum in duratione Mundus enim de facto du rabit in aeternum , Angeli,& Anima rationalis in ternum conservabuntur per infinitos annos,& primus motor potest Coelum mouere per totam e ternitatem ,
620쪽
atque adeo infinito Iempore a parte p0ssnec est ullus Philosophus, qui de hoc dubitauerit propi e summam rei eviden
. Secundo quia in unaquaque materi 3 quod est manifestu assumi debet tanqua principium ad discurrendum de caeteris idcirco in materia de infinito infinitum in duratione, quod et manifestum, assumi debet tanquam principium ad discurrendum de caeteris infinitis. Hinc est, ut Aristoteles omnia infinita definiat per infinitum in duratione dicens , infinitum esse, ex quo semper est extra accipere illud autem sempe significat aeternitatem a
silo ei infinitum in duratione
. Tertio quia innata est nobis viaaut ex et sectibus procedamus ad causas, ex hoc et sectu infinito nobis noto, nimirum ex infinito in duratione procedere debemus ad probandam infinitatem primi principij,in primae caust , hoc est Dei. Ideo Ariltoteles 8. Phys ostendit primum motorem, irimum prineipium habere Πν, finitam virtutem, & potentiam, quia mouet Coelum infinito tempore Effectus enim infinitus requirit in causa virtute,& potentiam infinitam Et lie et Durandus in primo dist 6ῖ. quaeu . I. quem plures sequunmr, dicat quod ratio Aristotelis nihil valet; sequeretur. enim, quQffutiam An f