장음표시 사용
671쪽
re cum partibus extensis , ac non penetratisci ergo quantitas non requiratur ad hoc,ut partes substantiae non penetretur.
q. Non pistest explicari , utrum sub stantia sit subiectum immediatum aliorum accidentium, vel non, sed sit subiectum
immediatum solius quantitatis , caetera vero accidentia recipiantur immediate in sola quantitate 'trum quantitas concustrat ad sustentanda caetera accidentia ergo c.
Respondeo Aristotelem bIque domre, quod quantitas est accidens a substan tia diuintium . Nam praeterquamquod secundo Metaph. ex. 17. Matius lib. II.
sq. Metaphys probat ex profesta qua .
titatem non esse substantiam, septimo Metaphystex octauo ait longitudo, lattiu- do, o profundita quantitates quaedam sunt, seu non Abstantia . quantitas enim non est
subsantia sed magis cui Lee primo instini. Aristotelem sequuntur Averro es 4 alij Interpretes , ac omnes pone Philosophi, lae Theologi S. Thomas tertia parte quest .77 art. a. Scotus in quarto dist. Ia. qu stseeunda Maiij, quos refert, ac sequitur Suarius disp. 6o metam sedi secunda . Ratio naturalis, quae mouit Aristotelem ad ponendam distinctionem quantitatis a substantia in caeteris accidentibus, est quia videmus in rebus ma-
672쪽
t De distinctione fuantitatis. χII terialibus, e gran lapide molem quandan
i sensibilem primo,& per e longam, lata
profundam primo per se localiter ex tensam in spatio , cuius partes respuum penetrari inter se,ita ut yna medietas moelis penetrari non possit eum alia medieta te, neque cum alijs molibus, sed omnes moles se inuicem expellant ab eodem loco ; videmus hanc molem primo, peri se localiter moueri, transferri ex uno
loco in alium, primo in per se dividi; sed haec moles primo, per se seu sibilis distinguitur a substantia , a ceteris a ei dentibus a substantia quidem , quia ' substantia secvndum se est insensibilis,hec . autem moles est sensibilissima 4. confirmatur , quia in Eucharistia remanet modilles, ut patet ad sensum , substantia autem non remanet , ut est de fides a caeteris vero accidentibus,quia albedo, calor &αl non sunt primo, per se longi, lata , lprofunda, sed per accidens ratione molis, in qua in d; non mouentur primo, per se, sed per accidens ad motum molis,qualdeseruntur; non possunt diuidi primo, e sper se , sed per accidens ad diuisionem molis . rursus albedo , calor o habem partes secandum se penetrabiles,ve patet, quia plures gradus albedinis , aut calo ris penetrantur in eadem parte subiecti, sed albedo , Meatur redduntur impene-
673쪽
sto stis XXXV. trabiles secuti dum sitas i stes molis, in qua sunt; ergo quantitas, seu
moles sensibilis distinguitur a substantia,& caeteris accidentibus . inc patet sal , sum eue,quod in composito tot sint quan titates , quot entitate materiales. Constat enim in composito esse unicam molem sens bilem, ut dieitim est . atet etiam falsum esse, quod in Eucharistia non σmanet quantitas substantiae . Nam remanet moles sensibilis sensibiliter affecta caeteris accidentibus primo de per se
mobilis, divisibiIis diade S. Thomas tertia parte quaest. 7 habet, Respondeo
dicendiam , qtio necesse. disere accidentia alia, quae remanen in δη Saeramento , esse ui in subiecto in quantitate dimensu panis, in υihi remanente ; primo quiae per hoc , quia adsensum apparet aliquod quan-rum esse ιιι coloratum,' alijs aeridentibus eisdim , nee in ratibus sensu decipitur. Ad r. Pro distinctione quantitatis asu bstantia est ratio naturalis ex eo,quod euantitas sit moles. primo Ed per se sen
s bilis .i, impenetrabilis eum alia mole,
diuisibilis dici substantia vero non est sensibilis per se, sed solum per aecidens ideoque Aristoteles secundo de Anima text. 63 ait, substantiam est sensibilem per aceidens, quantitatem per se . Con-ι fumatur ratione Theologica ex Eutha
674쪽
De distin mone quantitatis. ITristia , in qua remanet moles sensibitis substantia non remanet. Ad a Effectius formalis quantitatis noest tribuere substanti distinctionem metaphysicam partium , nam partes substantie distinguuntur per seipsas . Fffectus igitur sor malis quantitatis e tribuere subsantiae,in caeteris aecidentibus dicti n-ctionem quas phvsicam, per quam possne sensibiliter diuidi. Si enim lignum e g.
careret quantitate , adeoque esset pene-'trabile, eo ipso non posse diuidi serra , vel cultro , aut alio instrumento , quia 'cum conaremur tale lignum diuidere , , ferrum penetraretur cum ligno indiui-sso, conatum eluderet, ergo per uisit -ltitatem molis dantem partibus substantiae impenetrabilitatem , commiinteatur illis diuisibilitas sensibilis . Hinc patet suasus definitionis, qua Aristoteles definit quantum .metaph. cap. 3 dicens : Manrum est, quod is diuisibile in ea, qtiae insunt quo-
quid , Ureto aliquid sitim est,sse. Debet lenim intelligi, quod quantum ration lquantitatis est diuisibile sensibiliter modo explicat . Concedo etiam, quod effectus formalis quantitatis non est partes exte-dere in spatio locali, cum hic sit effectus ubi cationis . Est igitur effectius formalis
Quantitatis, ut si moles primo, per se impe
675쪽
mpenetrabilis eum alia moIestans ex partibus uicem impenetrhus, ideoque postulans , ut una par pinatur loraliter extra aliam. alis autem moles est primo, per se receptiua mo tus, ubicationis,&aliorum accidentium, ut explicatum est . Debet autem aduerti, quod licet miraculose unum corpus e netretur cum alio,remanent quanta, quia quantitas consstit non in adhiali impenetratione, sed in mole postulante impenetrationem, qui moles remaneret. Ad 3 Si Deus miraculose conseruaret substantiam sine quantitate , possent paretes substantiae remanere localiter exten- sq, ac non penetrare , quia actualis imp netratio non habetur formaliter a quanti a te, sed ab ubi catione , per quam n a parsiit localiter extra aliam . Sed licet remanerent actu impenetrate , essent penetrabiles tum inter se , tum cum aliis corporibus , cum carerent moIe, cui prislmo conueni impenetrabilitas . Additi S Thomas , quod tum partes substantiae possent ita inuicem penetrari , ut non facerent extensionem , sed redigerentur adpuncium, quia actualis e Xtensio debetur
substantis solum ratione quantitatis, qua
Ad q. Communior opinio docet quan titatem recipi immediate in substantia ,
676쪽
De distinctione quantitati . χIOCstera accidentia recipi immediate in quantitate molis, seu dimensionibus. Videtur autem id patere ad sensum, vita, cet S. Thomas verbis citatis. Nam videmus, quod moles sensibilis primo, ter
se mouetur, v bieatur, dealbatur, calefit,&c ergo accidentia Eucharistica primo, per se rccipiuntur immediate in mole sensibili , hoc est in quantitate , cum In
Eucharistia videamus molem sensibilem figurari, moueri eminc patet multiplex discrimen inter quantitatem, Malia acci dentia Eucharistica . Primo quantitas di
uina virtute remanet sine ullo subiecio catera accidentia remanent subicctata inquantitate . Secundo quantitas acquirit modum essendi, quo exis it per se, Mextra subiectum , atque adeo ad modum in substantiae celeia accidentia, cum subiectentur in quantitates, non acqtiirunt talem modiim essendi. Tertio quantitas. per modum essendi ad modum subitantiae jeuadit vice substantia , ut ex S. Thoma contra Scotum docet Caiet in I partem lqli st. 77 art. Io quia cum modo essendit substantiae acquirit virtutem substantie in ordine ad sustentationem , atque edu
ctionem ceterorum accidentium ex quo
salitatur, quo pacto possint agentia naturaliter calefaceres, frigefaee e, Moue' re Eucharistiam ; educuntur enim haec
677쪽
accidentia ex potentia , non quidem substantis,in materiae, sed vice substantis,ae vice materi , hoe est quantitatis ex inentis ad modum substanti et . Quarto patet, quo pacto modus essendi, quem habet quantitas, conueniat essentis accidentis, qu est, ut sit entis ens, aut substantiqens Ratio est, quia sustici ad accidens, quod sitiens substantii, vel vice substanti P. Vltimo dem latet id, quod diximus cap. de Unione , quod accidentia dum conseruantur extra subiectum , habent diuersum esse , ac habeant in subi et , esse doctrinam expressam S. Thomae prima parte quest. 77 art primo ad quar-
riit : Drcendum , quod accidentia dum
, an in fustantia panis, uris: non bihaη ipsa se, sed fuistantia habebat esse per ea , sed cum confecrantur , post οὐ crationem ipsa accidetitia habent esse , undeta sunt compostra ex esse, quod est .
678쪽
te omnium cIarissimam omnes vellent se- quti si inuenirent modum soIuendi argumenta, quibus premitur, quod omne continuum componatur ex initis indivisibi libus carentibus omni magnitudine, ita
ut non possit esse quidquam minus ipsis quae vocantur indivisibilia mathematica; e g quod tempus componatur ex solis instantibus indiuisibilibus , ita ut non possit in illis esse ulla pars nec excogita' ri quicquam minus instanti , eo quod instans sit ipsum minimum carens magnitu dines similiter, quod magnitudines per
manentes componantur ex punctis omni
no in diuisibilibus', atque carentibus omni magnitudine, extensione , ita ut ni hil possit esse minus puricio sicut igitui numerus componitur ex finitis unitati bus indivisibilibus, sic te inpu componitur ex finitis initantibus indivisibilibus, magnitudines ex finitis punctis, ghora componitur ex millione instantium
linea palmaris constat ex mille punctis mille line ficiunt superficiem quadratam , cuius singula latera sint palmaria mille superficies laciunt orpus cubicum, sic de aliis c. I, quia hoc pacto optime, Melarissime percipitur compositio continui alioquin imperceptibilis a. Omnis muIlItudo est multitudo uni
679쪽
titudo aliarum partium, ne unquam ibi Eniretur ad unitatem , quae non effer iuultitudo Vergo continuum eue multitudo multitudinum sine termino , nun
ita,nsendo ad unitatem et multitudo multitudinum . Et est argumentum Zelionis , quod
vocatur Achilles argumentorum. Si con
einuum esset divisibile in infinitum, enet sibile infinit enim partes squirum unaquique debet pertransiri post
aliam pertransiri nequeunt te ore fini t ; sed in magnitudine palmari .g. da rentur infiniti partes,quarum unaqnqque deberet pertransiri post aliam; nam ante
quam mobile pertranseat totum palmum pertransire debet medietatem palmi, an tequam pertranseat medietatem, debet pertransire medietatem medietatae, seu qua ita partem palmi antequam pertranseat quartam partem , debet pertran
sire octauam partem palmi,in se in infinitum , ergo magnitudo palmaris non potest pertransiri. Neque respondeas cum Aristotele hic tex. I9. tufinitas partes
magnitudinis polle pertransiri infinitis partibus temporis. Nam ut ipsemet Ari- stote-
680쪽
stoteles fatetur lib. 8 ex. 68 hic respon si transfert dissicultatem a magnitudine ad tempus Sequeretur enim, quod hora pertransiri non posset. Nam antequam transeat hora, debet transire semihorsi a ante semihoram quadrans, ante quadrantem semiquadrans in sic in infinitum a ergo hora non posset pertransiri. Non enim possunt pertransre infinite partesvna post aliam,seu sint equales uni certet, seu non, sed minores, & minores. Nam impertransibilitas non oritur ex aequat, tale, sed ex infinita multitudine partium,
quarum In debet pertransiri post aliam, Si in continuo dantur in diuisibilia, componitur ex indivisibilibus ; sed ii tempore dantur instant Lindiuisibilia, in magnitudine puncta linee,in superficies indivis biles, vel omnino , vel secundum aliquam diuisonem: ergo continuum constat ex indiuisbilibus s. Demonstrationes Aristotelis valent solum contra compositionem continui ex indivisibilibus finitis pergo possumus saltem concedere, quod constet ex indiuisibilibus infinitis. Respondeo Aristotelem,quem sequuntur omnes Peripatetiei cum Mathematteis lib.6. phys demostrare primo ex ipsa definitione eontinui, quod contifiuun