Quaestionum philosophicarum Syluestri Mauri Soc. Iesu liber primus quintus. .. Liber tertius. Continens Quaestiones physicas de ente naturali in communi, eius principijs, causis, & proprietatibus

721쪽

possent distingui sed implicat contradictionem , quod ea , us actu non distinguuntur, possint distingui ergo partes continui distingui solum potentia est manifeste implicatorium . Probatur minor: nam que acu non distiuguuntur , actu sunt idem , se dinus sunt idem ictu distingui nequeun repugnat enim, quod idem acquirat distinctionem a seipso , hoc est ab eo, cum quo est idem ergo implicat contradictionem , quod ea , que non di stinguuntur cru,ponant distingui. a. Quae sunt realiter diuisibilia. separabilia distinguuntur actu ante actuam Iem separationem: separabilitas enim est euidens indicium actualis distinae ionis cum ea , que actu non sunt distincti, sed idem .sepabari nullo pacto posint sidpartes cocinnui, e. g. duo palmi lioni, tela quae sunt realiter separabiles, ut est omnibus indubitatum ex manifesta experientia , ergo duae partes continui Leg.

duo palmi ligni , vel aque dis inguuntur

actu ante omnem separationem alioquin

posset aliquis diceres, quod corpus, lanima cum sunt nite, non distinguunturiatii , sed solum cum separantur , inci': tiunt actu distingui. G, Ea,de quibus verificantur actu prae idicata contradidioria, vel contraria , di 'itinguuntur actu, cum sit primum princi piuta,

722쪽

pium , quod contradictoria non possintactu erificari de eodem sed de partibus continui verificatur actu predicata eo n. tradictoria , vel contrarias ergo Parte continui distinguuntur actu . Probatur minor nam Oceanus est unum contanuus& tamen ex partibus Oceani quaedam

sunt illuminatet a Sole, aliae non sunt illuminate , sed tenebros: qusdam sunt catide, alie non sunt calidς, sed frigidet, imo conglaetates ex partibus temporis quedam iam sunt preteri te, amplius non sunt, quedam praesentes, Mactu sunt, alis futuri in adhue actu non sunt neque fuerunt, sed erunt; ergo de partibus continui verificantur innumera eontra dietaria, atque adeo diffinguunmr ac u. q. Produeens, productum, causata s&-Merus distinguuntur acta es non solum potentia; sed saepe una pars continuit

est producta,& essecta, alia causat, pro ducit ergo sepe partes contivis disti,

guuntur acta. Probatur minori cun ignis e g. incendit filuam, producit nouuignem, cum illo continuatura ergo ex partibus continui aliae sunt producentes,

ali producte i , Duq gutte qu eum sunt separati,& discontinuatae , distinguuntur acies, non solum potentia δε quidem per seip

723쪽

De comperetisne con inui . 633 tinuantur in coalescunt in unicam guttam , post continuationem retinent ea nisdem entitatem Pergo retinent eande Ir

diffinctionem , atque adeo remanent actu distincte similiter cum una gutta aquae diuiditur in duas , illae duae gutti non producuntur , sed ante erant secundum totam suam entitatem: sed post separationem distinguuntur actu per suam entitatem; ergo etiam ante separationem acrii distinguebantur.

6. Quando gutta diuiditur in duas

guttas, periret illa gutta, que ante erat , etiam secundum materiam, de nouo aduenirent duet partes materies; sed materia, & eius partes non producuntur per naturalem generationem, sed solum per ereationem ex nihilo Pergo in quacumque discontinuatione, vel continuatione partium continui creatur de nouo materia prima 7. Praecipua ratio,eur In continuo ii 5 dentur infinite partes acti, est quia infinita partes achiales pertransiri non possent: sed neque infinitet par res potentia te possentie transirici ergo seu uisa recurritur ad partes potentiales . Probatur minor' eo ipso , quod tempus constans ex infihitis horis, vel annis acctu distinctis , non posset pertransiri , nec tem pus constans ex infinitis la oris , aut an

724쪽

De compositone continui . 9 7 infinitas partas minores, minores existentes potentia, non actu . Et sane cum

istam sententiam expresse doeeat Aristoteles , accum eo plurimi ali clarissimi Scripto Ies, audaciores videri pomini illi Recentiores , qui opinionem tam illu-itrium authorum auii sunt appellare fa

tuitatem . . .

Haec opinio continet duas partes Prima est, quod continuum conliat ex finitis partibus ac iu distinctis secunda quod istae partes finite actu illinctae sunt diuisibiles in infinitum in partes exissentes in potentia Prima pars , quod continuum consset ex finitis partibus actu distinctis , probatur , quia alioquin sequeretur, quod in homine caput non distingueretur acquia pedibus, nec manus dextera aisnistra Et si dicatur, quod in homine partes isti distinguutur actu propter heterogene ita tem substantialem , sequeretur salte quod caput, ira statuae marmorea n ah distinguantur acti, cum sint omnino homogenea secundum substantiam . Sequitur etiam quod ea, de quibus vera ficantur contradictoria, cuiusmodi sunt, calidum , moi esse calidum sed nig

dum, non diti inguratur aci , ex quo in 'feruntur omnia absurda illata in tertio largumento moti firmatur: quis enim s

725쪽

De comisitione continui. 6so An eli, cum intelligendo omnia possint omnia fieri,habent aequi ualentiam quamdam ad omnia inseriora: ex Angelis illi sunt ei Deliores , qui positant eodem tempore plura simul cognoscere is per unicam cognitionem plura obiecta penetrare corpora coelestia aequivalent corporibus inferioribus: homo a qui ualet brutis arula plantis planta pluribus

mixtis inanimatisci mixta in animatae aquatuor elementisci elementa quia non aequi ualent pluribus entibus eteroge- incis . sunt corpora imperferiissima secundum speciem : ex elementis tamen lipsis perfectiora sunt rarioraci rariora sautem a qui ualent pluribus densioribus lin quantum cum eadem materia occu

lpant spatium maius irigat , qui est ra trissimus, est perlatissimus, atque essicacis ismus , terra autem densissima est imper-lfectissim . Iam continuum homogene ut potest etiam aequiualere pluribus conti inuis homogeneis, S eiusdem rationis se icundum speciem Potest igitur dari aliquod tempus aequivalens pluribus tempo-iribus minoribus, ex qitibus componaturi potentia, non actu, eo pacto, quo mi X talaequivalent pluribus elementis,ex quibus

componuntur potentia, non actu potest

dari aliqua magnitudo permanens qui lualens pluribus magnitudinibus mi ori

726쪽

huc, ex quibus constet potenti: a. noet lac tuo ergo potest deueniri ad aliquas lyartes continui constantes ex partibus jexissentibus potentia non actu, diui-lsibiles in infinitum in partes existentes potentia, non actu . At sicut inax tace. g.

lapis, licet aequivaleat quatuor elementis, hoc est quatuor corporibus imperfectissimis , non potest tamen aequi ualere quatuor animalibus, aut plantis,i hoc prouenit ex ipsa limitatione lapidis sic continuum propter suam limitationem potest quidem quivalere pluribus vald , paruis, Mimperfectissimis , non autem maioribus,, perfectioribus, e g. potest quidem dari ecmpus qui ualens duabus millionesimis partibus quadrantis at non notest dari tempus qui ualens duobus millibus annorum , vel duabus horis,ues duobus quadrantibus potest dari magnitudo quivalens duabus millione sinis partibus magnitudiaris digitalisci at non potest data magnitudo equivalens ductis bus milliaribus . Prima ratio igitur,cur quadam partes distinguantur actu , aliae potentia es ipsa magnitudo,vel paruitas partium. Quaedam enim partes sunt ita magni , ut repugnet limitationi continui , quod detur aliquid ipsis aequiualens,

ideoque dis iugulantur actura quaedam iistinguuntur solum potentia , quia

727쪽

De compositone coniis ut 66 IPropter suam patuitatem non repugni Imitationi continui , quod detur aliqui ipsis equi ualens Secunda re tuta pendens a causis e trinsecis et t. Illi partes, quae habent aliquam heterogeneitatem , vel coexistentia contradietoria consistentem in indiuisibili, distinguuntur actuci e conuerso illae partes , qui nullam habent eterogeneitatem, vel habent heterogeneitatem

diuisibilem in infinitum, quantum est ea hoc capite distingui possunt solum potentia, nisi ratione magnitudinis repugnet illic, quod contineantur ab aliquo qui ualente . Ita e. g. si una pars sit alba, alia non si alba sed nigra , eo ipso distin

guuntur actu . Similiter si una pars tan gatur , altera non avgatur , pars , qua tangitur, distinguitur actu a parte , qua non tangitur . Propo itionaliter si in una temporis parte Petrus si vivus , in altera non sit vivus, sed mortuus , in una moueatur, Mambulet , in alia non moueatur, sed quiescat, tales temporis partes

distinguuntur actu . conuerso si detur magnitudo pyramidalis, licet quelibet pars illius prout magis,4 magis distat abale si strictior, i rictio , atque adeo omnes parte pyramidis sabeant aliquam heterogeneitatem , quia tamenam hete- iugeneitas est diuisibilis in infinitum in

728쪽

bus , ex quibus constet potentia , non lactura ergo potest deueniri ad aliquasi partes continui constantes ex partibus jexistentibus potentia non actu, diuisibiles in infinitum in partes existentes potentia, non actu . At sicut tmxta, . g. lapis, licet aequiualeat quatuor elementis, hoc est quatuor corporibus imperfectissimis , non potest tamen sit qui ualere quatuor animalibus, aut plantis,i hoc prouenit ex ipsa limitatione lapidis sic con-ftinuum propter suam limitationem potest quidem qumalere pluribus vald

paruis, cim perfectissimis , non autem maioribus,, persectioribus, . g. potest quidem dari ecmpus equi ualens duabus millionesimis partibus quadrantis at non potest dari tempus quivalens duobus millibus annorum , vel duabus horis,vel dilobus quadrantibus e potest dari ma- otii tu do ecuivalens duabus millionesimis partibus magnitudinis digitalic; at non potest dari magnitudo equivalens ductis bus milliaribus . Prima ratio igitur,cur qua dam partes distinguantur actu, aliae potentia est ipsa magnitudo, vel paruiras partium. Quaedam enim partes sunt ita magni , ut repugnet limitationi continui, quod detur aliquid ipsis aequiualens, ideoque dissinguuntur actura quaedam distinguuntii solum potentia , quia l

729쪽

De compositione continui . 66 Ipropter suam patuitatem non repugnil Imitationi continui , quod detur aliqui ipsis e qui ualens Secunda tegula pendens a causis e trinsecis est . Illae partes, quae habent aliquam heterogeneitatem , vel coexillentia contradictoria consistentem in indiuisibili, distinguuntur actuci e conuerso illae partes , quae nullam habent et erogeneitatem, vel habent heterogeneitatem

diuisibilem in infinitum, quantum est 'hoc capite distingui possunt solum poterillia, nin ratione magnitudinis repugnet il lis , quod contineantur ab aliquo equitia flente . Ita e. g. si una pars sit alba, alia . non sit alba sed nigra , eo ipso disti miguuntur actu . Similiter si una pars tastigatur , altera non avgatur , pars , qua tangitur , distinguitur actu a parte , quai non tangitur . Propo itionaliter si in unal temporis parte Petrus sit vivus , in altera non sit vivus, sed mortuus , in una mo- tueatur, Lambulet , in alia non moueatur, sed quiescat, tales temporis partes distinguuntur actii. E conuersos detur

magnitudo pyramidalis, licet quelibet pars illius prout magis,4 magis distat abaierit strictior, & strictio , atque adeo

omnes parte pyramidis habeant aliquam heterogeneitatem , quia tamen haec hete-iogeneitas est diuisibilis in infinitum in

730쪽

non consimit in indivisibili , ideo partes magnitudinis pyramicta lis illinguuntur solum potentia, non acti, in quantum qu edibet pars quilialet duabus part Ibus, que ii darentur , una esse itrictior, ab tera latior similiter licet in tempore ,& motu semper na pars sit prioris alia posterior iamen quia hae heterogenei tas in ratione prioris in posterioris est diuisibilis in infinitum, ideo parte tem poris distingui possitnt potentia , non

actu, ita ut num tempus componatur ex

duobus, quorum nudi est prius, alterum posterius potentia , 'b actu, in aquantum equivalet duobus temporibus minoribus , que si ponerentur, num

esset prius actu, alterum posterius , atqui idem dic de motu. in primo colligitur, quot partes

actuales snt in tempore , in omnibus durationi hus, alijsqireuntibus successivis. Dico, quod tot suis , quo sunt mutariones . ta in hora fini centum nulliones mutationum , sunt centum milliones partium acrii distinctarum.

Collige secundo, quod eo ipso , quod

partes actuales distinguantur actu in aliqua duratione distinguuntur in omnibus durario hibus proportionaliter Vel si in mea duratione horaria prima semihora diffinsuitur actu a secunda semihora, in

omnis