장음표시 사용
731쪽
De compositione conrintil. 663
omnibus alijs durationibus horariis priportionaliter distingtiuntur due semimre . Ratio ei , quia non potest ea de duratio coexistere duobus contradici crijs' est enim per se notum , quod eo ipso, quod aliquid modo est , modo nox cst, pars temporis , in qua est , distinguitur a parte temporis, in qua non est, s msi in una duratione distingunntur actis dus semihorae, in alia distinguuntur solum potentia, duratio eadem actu coexistet et duobus contradietorijs ma in prima parte durationis horarie esset primpat actualis alterius durationis horatae
in secunda non esset,i tamen prima , Ssecunda pars essent idem acti ergo e ipso, quod distinguantur quaedam partei in una duratione , distinguuntur proportionaliter in omnibus durabonabus. Tertio colligitur Deum , qui disponis
omnia in numero, pondere, mensura ponere numerum partium actualium in tempore, & in omnibus successitiis , iuxta numerum mutationum , quem videt postulari a causis secundis in tali tempore si videt eausas secundas postulare maiorem numeriim mutationum , ponit maiorem numerum partium , sis idet postulare minorem, ponit numerum minorem partium actualium in tempore, Quod autem numerus sit maximus , non est absurdum a
732쪽
dum, dummodo vitetur numerus infinitus , adeoque excedens omnem num
Collige quarto quo pacto haec sententia non coincidat eum sententia, quae ponit res durare per durationes indivisibis biles . Dico durationem indivisibile esse,in qua non distinguuntur partes coe xi stetes eo tradictorijs Ie .gsi in duratione horaria prima semihora non distingueretur a secunda, Miamen in prima semihora Petrus moueretur , in secunda no amoueretur, sed quiesceret, tunc duratio horaria esset indivisibilis' at nos ponimus, quod partes , in quibus verifieantur contradictoria, distinguantur acti, ergo non ponimus durationes indiuisibiles. Ex eadem ratione non sequitur e nostra sententia quod duratio aqui ualeat per fecte partibus , quas continet potentia Non enim a qui ualet in hoc , quod possicoexistere contradictorijs, cum partes illae, si ponerentur acti, possent coextilere contradictorijs. .
Colligitur quinto , quod sicut eo ipso
quod partes actuales distinguantur in , aliqua durationes, distinguuntur proporetionaliter in cateris durationiblis eoex ἰ- sentibus , ne una duratio coexistat con-
radictorijm se eo ipso,quod partes actuales distinguantur in aliqua magnitudine,
733쪽
distinguuntur proportionaliter in omni alia magnitudines, quae tangitur ab illa mediate , vel immediates dia si magni' ludo palmaris a in qua distinguantur a triduo semipalmi, tangat aliam magnitudi' nem palmarem , etiam in magnitudine tacta distinguuntur pi oportionaliter duo semipalmi. Ratio est, quia non potest le- mi palmus tangere unam partem alterius magnitudinis . aliam non tangere,quin pars latia distinguatur actu a parte no tacta ; sed semipalmus actu distinctus tangit primum semipalmum alterius magnitudinis,secundum non tangati ergo etiam
in magnitudine tacta illinguuntur actu duo semipalmi si magnitudo tacta tangat re itiam magnitudinem, de tertia quartam, dic usque ad terminos mundi, in omitibus istis magnitudinibus distingitentur actu duo semipalmi ex eade in
Colligitur sexto , quid sit designatio
de quo pacto causet in continuo distinctionem actualem partium. Designare est constituere aliquod signum, seu terminum in continuo . Designatio tempo ais, seu continui succe si ui fit ponendo aliquod signum, seu terminum temporis Termini autem , stu signa temporis p nu Mur, incipiendi, aut perficiendo aliquam mutationem : e. g. cum Ius inciis
734쪽
it moueri , per principium motus poni signum distinctiuum temporis, in quo
non mouebatur, a tempore , in quom
uetur; cum desinit moueri, ponit signum distinctivum temporis , in quo moueba tur a tempore , in quo non amplius, uetur , in causa distinctionem actu tem partium in tempore , de quibus veri
ficaturi, hoc rempore motiolum hoc tempornon mouetur . Designatio magnitudinis permanenta fit ponendo signa, vel terminos contradictoriorum in magnitudine permanentes'. g. dum hae magnitu do constituitur calida, haec alia constitiisetur non calida , ponitur terminus distinctionis magnitudinis calida a magnitudisne non calidi dum una pars magnitudi ni tangitur , alia non tangitur , ponitur terminus distinctionis magnitudinis a ictae a magnitudine non tacta dum mobi-lle mouetur super tanta magnitudines, non ulterius, per quietem designat ter minum magnitudinis , supra quam vie motum, a magnitudine, supra quam non fuit motum, ideoque causat distinctionemia et vatum partium magnitudinis A r. Implicat contradictionem, quod quae actu non distinguuntur , possnt diis insui, retinendo eandem actualitatem 'at non repugnat, quod possint distin ut mutando actualitatem . Partes continui
735쪽
quae non distinguuntur actu retinendceandem actualitatem, distingui nequeunt sed possunt utinguis mutando actualita tena, Ita ut loco partium, quae non distin ζuuntur actit, succedant aliae aequivalem te actu distinctae . E. g. ponamus, quod hora duae semihorae non distinguamur ictu ; si remaneant istae eaedem semihoratum eadem actualitate , implicari, quod ictu distinguantur at loco istarum se ni horaium poni possu ut duae alie semi lorae actu distincti, quae semihorae conti sebantur in potentia duarum semihora, uni potentia distinctarum. Ad a. Quae sunt realiter separabilia etinendo an dc actualitatem , sunt et distincta Pat que sunt realiter se pa-abilia , ita ut per separationem Du irerincant eandem actualitatem non sunt actu , scd potentia distincta Quedam. a
partes continui,retinendo eandem actualitatem , non sunt separabiles , sed fouimpossunt separari , ita ut mutent actu alit tem . . . si in hae hora duae femihorae non distinguuntur actu , non sunt sepa rabiles retinendo eandem actualitatem. sed solum sunt ita separabiles , ut nor retineant eandem actualitatem , sed Ioco
illarum ponantur aliae duae semihora actu distinctae , quibus aequivaleat illae,quae di stinguuntur solum in poeentia.
736쪽
uastis XXXX i Ad 3. Iam fuit concessum, quod omnes partes continui, de quibus veri an itur predicata contradictoria , vel omitraria, cuiusmodi sucit esse eaιidiam us calidum ii:, non ahg disti lguuntur actu . Aliquae tamen sint partes continui, quo sicut actu non distiuguuntur, si non verificantur de ipsis praedicata contradictoria acti, sed solum potentia, in quantum aequivalent pluribus quibus sedarentur, conuenirent praedicam: contradictoria . Sumamus eo parti
culam temporis non constantem ex par
ticulis achialibus, sed potentialibus; nulla pars actualis talis temporis est prior ac tu, quam alia,nulla posterior actu, sed solum
tempus illud continuum uulualet duabus partibiis actualibus urinoribus, IIa si ponercntur , ordinarentur ita , ut una lesie prior, altera posterior idemquα die de omnibus aliis , quae habent et e
rogeneitatem diuisibilem in infinitum Matque adeo solum potentia Iem . Debet autem aduerti, quod tum numeramus per cognitionem abstractivam partes continui carentis partibus actualibus, numeramus parres , non quae sunt, sed quae
possitnt esse in quibus tale continuum aequivalet si vero numeraremus intuitium,eo ipso tales partes distinguerentur actu , cum non possimus intuitiue nume iraro
737쪽
De compositione continui. rare partes , inter quas non intercedat
aliqua designatio sed dieesci posset Angelus in hora
numerare intuitiue omnes partes proportionales mih ores in minores, nimirum semihoram, quadrantem. miquadrantem&c; sed tum darentur in hora infinitae partes actu Pergo
Respondeo negando antecedens . Vt enim dictum est quest II de tempore 'nullus intellectus finitus potest numerare
velocius, velocius sine termino; si autem Angelus numeraret omnes partes proportionales hors modo explicato,numeraret velocius, & velocius sine termino. Cum enim sumeret partes misio rex, minores sine terminori dicendo υnum, reo tria Ere, semper sumeret tem pore breuiori, atque adeis numeratione velociori, velociori. Ad A. Partes continui , ouae compa rantur ut produeentes, productie, eo
ipso distinguuntur actu , eum erificen tu de ipsis praedieat opposita , ideoqii
inscientia diuinctionem achialem Ad . Partes , qu cum essent separa te, Continuantur,aliquando retinent ean' dem entitatem actualem , quam anteia' bebant, & tunc remanent actu distinctae, etiam post continuationem eum Vercpωst continuationem non remanent actu
738쪽
distincte , non retinent eandementitatem, sed loco illarum succedis noua entitas actualis illis a qui ualens Didemque die proportionaliter , cum continuum, diuiditur,4 discontinuatur Neque opponas, quia sequeretur, partes , que ordinantur ad continuationem , per quam fiant unum ita , ut non remaneant acti, ordinarentur ad destructionem sui; distinguo enim sequelam s ordinarentur ad destructionem, per quam non remaneant actu, concedo sequelam ordinarentur ad deliructionem, per quam non remaneant potentia, nego sequelam Constat inductione dari multa corpor soldinata ad constituenda eorpora perfectiora, ita ut non remaneant actu, sed poteritia, In materia eorum non permanens, sed transiens. Ita element sordinantur ad mixta , tamen non re manent in mixtis actu, sed potentia, ut docti S. Thomac flores ordinantur ad fiuctus itamen non remanent in i fructibus actu , sed potentia semina ordinantur ad produclionem rerum, quarum sunt semina, tamen non remanent i a
talibus rebus acies, sed potentia' unde Christus dixit nisi granum frumenti edideos in terra mortuum fuerit, ipsum solum a nec, si autem mortuum fueri muliun fructumat Teat. Sicut igitur granum fru menti,
739쪽
De compositisne eantinui. II menti, Malia semilia ordinantur ad fructum per mortem in destructionem sui Per quam remaneant in fructu non actu sed potentia a sic partes continua ordi nantur ad constituendum continuum erfectius per aliqualem destructionem per quam remaneant in continuo constituto, non actu, sed potentia. Ratio a priori est, quia entia irrationalia , quae non sunt gratia sui, recipiunt functionem , ut loquuntur Iuristae , hoc essi recipiunt substitutionem unius loco al- ter iusiungentis eque bene eodem mune re , .g. quia non amamus equum gratia
sies, si loco unius equi substituatur alius equus omnino aequivalens,in plue bene
fungens munere alterius equi, rationabiliter debemus remanere aeque conten ii Solae creature rationales , que aman
itur gratia sui, non recipiunt functionem, ideoque amicus non debet esse contentus, si amicus mutetur in alium hominem omnino aequi ualentem priori. Quia igitur natura entia rationalia non amat gratia sui , ideo perinde est, quod remaneant sormaliter , vel tantum equinalen ter in aliquo perfectiori . Ad . Cum una gutta diuiditur in duas partes, que etiam ante diuisionem existebant actu, nilua est disseultas sed est maxima dissicultas , cum continuum, diui-
740쪽
iuiditur in duas partes, que; ante diureionem non existebant actu, sed potentia. J hane diffeultatem soluam, que ma Xlna est in hac materii, rem altius repe ocii explico seriem doctrinet Ariltot ies de potentia, lactu . Antiqui non ntelligentes, quo pacto possent res de nouo produei, dixerunt nihil fieri, sedi et corpuscula latentia prodire, ac diuergmode disponi , vel Armas in materia actu latentes apparere . Contra hos Aristoteles docuit res de nouo produci, ac formas contineri in materia , nor actu, sed potentia, se virtutem acti-uam agentium educi in aetum . Ijdem , antiqui consequenter ad sua principia dixerunt , scientiam non a iitri de no vo, sed latere aetu in anima per quandam obliuionem in fieri manifessam per re miniscentiam . Aristoteles e conuerso docuit scientiam ab initio non esse i anima actu , sed potentia i ad propositionem obiectorum educi in actum per virtutem activam intellectus agentis.Antiqui rursus putarunt corpora mixta esse compositionem elementorum actu latentium in mixtis cum vero mixta resoluuntur in alementa elementa non pro duci de nouo , sed oti ae tu latebant, ierumpere . Aristoteles censuit mixtata lconstitui formaliter, non permixtionem