Quaestionum philosophicarum Syluestri Mauri Soc. Iesu liber primus quintus. .. Liber tertius. Continens Quaestiones physicas de ente naturali in communi, eius principijs, causis, & proprietatibus

91쪽

de nouo productam , quae sit forma distincta a corpusculis is eorum disposi

tione

Secundo admitto , quod seu flacie non est sola subsantia aquae, sed est substantia aquae cum accidente maximi frigoris conglaciantis , sic noster ignis no is sola substatia quarti elem et i,sed se il

li rubsi nil quarti elemeti crace identi

summi caloris . Docet enim id expressi Aristoteleso meteor tex. q. dicens Igni calori est excessus, eluti feruor. IS. Th. in Comment Ignis enim signi a excessum calidi est qrru feruor , t accensio quaedam , sicut non est glacies elementum , sed quidam excessu frigoris ad aquancongelatam. Adhuc tamen dico, quo quando puluis ignescit, in illa materia non solum producitur feruor, seu calorii excessus , sed etiam producitur arma sub stantialis ighis Probatur , quia ille puluis momenti temporis ignescit, perducitur ad summum calorem , ad summam vim se rarefaciendi,& sursum ascendendi ,eleuando,& disrumpendo omnia repagulaci sed non mutaretur substantialiter, non posses momento temporis perduci ad sum mira calorem , ad unimam vim se rarefaciendi, lascendendi ergo mutatur substantialiter . Probo minorem nam faci

92쪽

8o ' aestio IV. lius 4 citius passum perducitur ad me diocrem calorem ab agente mediocriter calido, quam ad calorem summum ab agento summe calido , t eodem pacto facilius,& cita iis perducitur ad medio crem,quam ad summam raritatem e. g. facilius,ac citius aqua frigida ab agente tepido sit tepida , quam ab agent catin dissimo fiat calidissina, facilius, ac citius aer per vim mediocrem mediocriter ra-lreit,ac condensatur, quam summEirare-l fiat .ac condensetun per vim magnam sedi puluis tormentarius ab agente i non calidissimo dissicillime perducitur ad calore non summum, S ad aliqualem raritatem,e. g. si aliquis tangat puluerem ligno valde cailido, sed non ignito, difficile,& tarde perducet puluerem ad calorem illius ligni,ad peritatem calorem nihil , aut parum rarefaciet illum puluerem e conuerso a minima scintillula momento teporis totus puluis perducitur ad summu calorem , .summam vim ascendendi sursum ergo signum est manifestuma, quod scintilla non solum calefacit puluerem , sed transmutat puluerem in ignem;

pultris vero transmutatus momento tem

poris per naturam ι formam ignis producit in se summam lucem summum calorem

Hinc primo colligitur corpusculignea

93쪽

ignea non esse materiam primam . Patetnam sunt generabilia de novo,ut probaltum est ergo non sunt materia prima saquae est in generabilis , sed constant ex forma ignis, materia ignibilia ut per talem forniain constituitur actu

Secundo infertur nulla corpora, vel corpuscula ignibilia esse materiam primam. Probatur, nam omnia hic sunt corruptibilia: nam ctim transmutantur migne,corrumpuntur,sed corruptibilia nosunt materia prima,quae est incorruptibi inlis , sed constant ex materia, forma; ergo corpora, vel corpuscula ignibiliano sunt materia prima, sed costat ex alia materia priori'; quia pleraque corpo ra, corpuscula sunt conuertibilia in ignem Vt patet experientia qua videmus ignem omnia conuertere in ignem , ideo hac unica ratione probatur de plerisque eorporibus , ac corpusculis no asse materiam primam , sed constare ex ateria, forma Undecimo dices nulla corpora, vel corpuscula saltem inferiora , nam de casestibus non loquor sunt materia prirmari sed odinia constant ex materia ψ

Probatur , nam omnia corpora corpuscula inscii ora sunt eorruptibilia

94쪽

stu i IV. ped materia prima est incorruptibilis

fgo nulla corpora , vel corpuscula interiora sunt materia prima . Probatur maior, nam omnia corpora,& corpuscu'

in seriora sun ealefactibilia , a fri- efactibilia contra inelinationem sui naurae e. aqua eum naturaliter sit frigi-ia,potest ealefieri, atque idem die de eqteris ; sed quae sunt calefactibilia , aefrigefactibilia contra inclinationem siqnature sunt corruptibilia ergo o Probatur minora nam ealefieri, vel frigefie ri contra inclinationem suae naturae est moueri ad non esse,in ad corruptio . nem, ut patet in animalibus , ac plan- is , animal enim per calorem febrilem vel per frigus febrile mouetur, ac disponitur ad mortem plantet etiam perhoe, quod nimis ealefiant, aut frigefiant mouentur,ac disponuntur ad exiccationem , quae est quasi mors plantarum, ideoque calor, frigus, humiditas, siceitas vocantur qualitates eorruptiuae, quia disponunt ad generationem, eorruptionem rerum conuerso lux

dieitur qualitas mere perfectivi, qui alsubiectnm perficiti, non disponit im-l

mediate ad eorruptionem, vel generatio Inem rei se dinus possunt moueri ad non lj esse possunt peruenire ad non esse, atquelade possunt eorrumpi , quod enim p l

95쪽

De Ammis

test moueri ad aliquem terminum, potest ad illum peruenires; ergo omni αcorpora inferiora,ac rominatim q. etimenta sunt corruptibilia, atque adeo nosunt prima materia incorruptibilis, se constant ex materia , forma . Si vero corpora caelestia sunt incorruptibilia sunt etiam incapacia calefactionisAEc nigefactionis , ac solum possunt illium inara moueri localitericum motus localis fimotus perfici tuus, non corrupta uias, ursit qualitas perfectiva non corruptiua . Confirmatur,quia sicut ex eo, quocfebris , ae morbi sint dispositiones , a motus ad mortem bene arguimus , hoc animal capax est febris, ac morbi , eige capax est mortis: sic ex eo, quod vide mus calefactiones,ac rigefactiones violentas esse veluti febres, ac morbos re- runa, bene arguimus omnia corpora , corpuscula inferiora sunt capacia frigo factionis , ac violenis calefactionis Pedigo sunt capacia corruptionis Ad argumenta contraria patet ex dictis . Ad I. Eodem pacto fiunt effectus nam

rurales a natura , quo fiunt effectus artificiales ab arte , quo ad multa , non quo ad omnia . Ars enim imitatur naturam ,

ut discipula magistram , sed non assequi' turis ideoque effectus artificiales non sunt ita perfecti, sicut effectus naturales . Ars D enim

96쪽

enim facit effectus per corpora, ves cor piis cula certo modo disposita' etiam natura facit suas effectiis per corpora , ccorpuscula certo modo disposita. facie enim leonem certo modo disponendo membra, partes membroruin quae partes paruae sunt quaedam carpuscula: nam partes carnis sunt orpustula casenea, partes ossiciunt corpuscula: osse is

partes sanguinis sunt gutta sanguineae Sed in hoc ars deficit a natura quσd ars ita facit suos es chis orpuscula dispo nendo,ut ponat solam dispositionem coin Pusculorum et ad natis vltra dispositi 'nem corpusculorum p. ni formam subdistantialem ac naturatim hoc distianiram secam im conseruandi alm disponcio ilnem, auge udi secum eadem dispositione Malia corpuscula similiter disponendi, v

explicatum est con i

mr argumenti explieanimis illus debemus sensum sequs . t u et , Ad 3. In prima conelusiones iustionis ostensum est principium,illiid ,ex nihilo nihil fit, non melliis saluari incudiri tentia Atomistarum quam in opinione εὶ Aristotelis. Ad Iam est ostensiim in opinion O Atomistarii phirima non posse salva' ri. Indicium vero veritatis inuento eit

97쪽

8Scum omnia congruunta cum vero inuta non congruunt, indicium est falstatis Ad ultimum deharmonia . Pythagora manifestum est Pythagoram ultra dispositionem corpusculorum posuisse formas Dixit enim animas , formas easdem

nuntiero ex uno Corpore transmigrariai realiud, cum profecto dispositio corpusculorum Uransmigrare nequeat e viai corpore in alius. Posuit ergo forma rerum esse numeros & consonantias,ho propoletionem harmonicam numerorum sed addidit praterea dari animam, alia formas substantiales quae onsonantiam corpusculorum causet . ac conseruet , eo pacto , quo Pr fectus music: causari ordinat, ac conseruat consonantiam musicalem. Quando vero anima moritur , Dplauta exiccatur, abeunte anima , quae causabat consonantiam, perit corpusculorum harmonia , .conso

Quod orpuscula in animalibus , a plantissim disposita mirabili quadam proportione in quasi consonantia , cupraesidet anima, est manifestum et etiam clarum quod morbi consistunt in t perturbatione talis consonantiar, inuo talis perturbatio causat mortem . triar

98쪽

ero proportio corpusculorum si pro- ,rie harmonicaban alterius rationis, po est dubitari . Sed videtur figmentum suod proprie sit harmonica , quare bsetur esse alterius rationis , harmoni-:a solum metaphorice . Certum est etiam,mnia entia Mundi disposta esse a Deon numero,pondere , .mensura, mirabili quadam proportione , .consonania a cui consonantiae corporum, MO-:uum preest primus motor, hoc est Deus, ῆeu Praesectus Musicae prse conso tantie muscalia sed hec consonantia aon est proprie harmonica , sed alterius rationis,mere intelligibilis is multo praestantior harmonici, quam non per-:ipit sensus, sed solus intellectus contemplans pulcherrimum ordinem, ac prosportionem omnium rerum a nullo perturbatam, nisi a peccato a quod tamen Deus corra gens, vel puniens ,reducit res ad aliam

99쪽

' De Princisis Materiatii. 87

Vtrum materia prima, primum

subiectam , quod potes fieri ct esse quodlibet corpus. a uasti n

VIdetur quod nori. quia si materia prima posse fieri,& esse omnia corpora, omnia corpora possent inuice transmutari;sedio omnia corpora possunt inuicem trasmutari adamas enim no potest transemutari in Muscam , neque Musca in adamantem,nisi concedamus possibilitate fabulosarum metamorpho es, ergo a teria prima no est primum subiectu quod pollit esse , ae fieri omnia cor

pora.

1.Si materia esset subiecitam,quod pose esse, ac fieri omnia corpora,rmaterii omium rerum sublunarium esset eiusde urationis , ataue adeo materia ove, 8 materia ignis esset eiusdem rationis nanmateria aquq est primum subiectuna,quo potest esse aqua , ignis, quodcunquα corpus,materia ignis est stibieetirin,quo potest esse aqua ignis, quodlibet eorpus , videtur autem absurdum,quod materia rerum contrariarum sit eiusdem ra tioni Le go

100쪽

Respondeo cum Aristotele materiam 'primam esse primum subiectum , quod potest fieri ac constitui in qualibet specudi corporis. Sicut enim cera . g. est

subiectum , quod potest figurari quacunque figura,ideoque potest fieri , Messo quodlibet figuratum cuiuscunque speciei;

potest enim sieri, esse rotunda, quadrata , tringularis c sic materia prima

est primum subiectum, quod potest fonmari formis omnium corporum sublunarium , sic potest constitui in specie . cuiuscunque coiporis sublunaris potest enim formari forma ignis constitui in specie ignis , forma cineris confit ut cinis e Patet id manifeste ex transmutatione . Lignum potest transmutari in igne ma ergo subiectum , quod formabatur forma ligni , potest formari forma ignis , Meonstitui ignisci eo pacto , quo quia cera quadrata potest transigurari in rotundam , illa cera , quae Iurabatur figura quadrata , potest figura-

i figura rotunda . Ignis potest transm ari in cinerem Pergo idem subiectum diotest formari forma cineris in constini cinis . Ex cinere in agris spars , ac terram facundante potest fieri in augeri rumentum c ergo idem subiectum iotest formari forma frumenti, lanis,anis , s comedatur ab homine, transe

. : mutatur