장음표시 사용
141쪽
eant, ideoque ia restitutionem tenentur, a. Si vi , vel fraude, dolove milites conscii erior. L. MLoa milites invitos aliiv Ducibus vendant vel cominmutent . 3. S curam eorum , Dum quoad corpus , tum quoad animam non, geranL .. 4. si abeundi potestatem promissumi denegent. s. Si militibus stipe dia debita subtrahant, via minuant se aut pecum vel
cibum corruptum aut perieul Osuin praebeant . s. Similitumaurra, rapicias, concussiones, stupra , & alia crimina, quantum pol an , non impediant , nec puniant .. a Si pagos aliquos maiori quam par si militum copia gravent, vet. si aliquos ob pecuniam aeceptam a militum hospitio eximant, qu idcirco apud alios ineolas mittantur. 8. Si quid accipiaat ad impediendas: vexationes militum; nam ex ossieto & justitia iam tenentur eas impedire. 9. Si temere praelium ineant , vel sine caussa justa vitam militum ex--nan . I . Si sortiter non p igneat. II. Si Mn h beaut completum numerum militum, proquo ii i πω
dia Meipiunt. Nee licet eis, ad compensandum stipendium prius sibi debitum, p ea n lustratione militum ficta nomina eoascribere ς tum quia compensatio licite fieri non potest fraude ἐκ salsitate; tum quia
scic fieret cum gravi damno seu perieulo rei p. seu Prine ima , qui pugans, se habere tot milites , non plures conscribit vel mittit ad castra, unde hostes vicinia tantur, aut etiam vineunt. IM Si fidem hostibus statam irangant. aut dolose interpretentur. Dim , L. Milites omnea tinentur sub morrali.ex
iustitia, Israci, seu praesecto militiae parare , Aria
liter pugnare, stationem servare, areem tibi commis lam diligenter custodire , & defendere etiam eum virutae perieulo .. Nam ad haec omnia praestanda conducti sunt, & stipendia aecipiunt . v. Sine Ducis sui licentia a cantis & exercitu non discedere ,- nam si x. hae etiam obligatione conducti sunt, & aliaa no pollit haberi sumiens numerua ad pugnam paratur.3. Non discedere a militia ante tempus condictum nam padix servari' debem . q. Suis se pendiis content esse, 6c neminem eone ere , ex Luc. 3.. Nihil au- fetae vel extorquere a non hostibus , Si ab iis, apuI quos diversantur ι nec quidquacia exigere ν-ver id se quod a principe consi iturum eli , alioqui Rijurias, faciunt, Et tenentur ad restitutionem , cum Nullum
ius ad ista habeant . Nec ex tantur eo Θod si pendia integre non solvantur; nam haee solutio, sevudebitum , spectat ad solum Principem vel Daces . Milites enim allandi sunt ex aerario Drincipeν έ neci unus loeus prae Caereris gravandus est . r. Sino jussu Ducis , aut saltem post eius prohibitiovem damna.
hostibus non inferres c. Mias ait. q. x. Nam ad hoarequiritur auctoritas publica, cuius Milites sunt tantum exeeutores. Nihil auferre, vel exigere a subdi.
eis resp. hostilis, qui Prineipi vel Duel aliquid solvunt per redimenda omni exactione ae damnificati. ae; . nam hae solutione tua acquirunt ad immunita tem ab omni damno & exactione . st Semper memiuerint , se obligari legibus divinis Ac, hamauis , fasem Pteneri abstineti ab omni crudelitare , luxuria, ebrietate, blasphemia , . i lata te, Periurio, duello , injuri , sacrilegio M. Quaeres. Am, in dabit-ν de ius ἐήν βαί, paloria
Restia subditi, qui de belli iustitia dubitant, . Prin .
ostendJa , hodiestati militia . ad quam ea Gm Ia eo ureunt,m Ialma Ohstate sententia D. Geegor; M. apud Grai Ianum
142쪽
eipi Iubeniet parere debent, ac militare. Nam in dubio quisque tenetur obedire su perior i suo , eum hic sit in pol ione potestatis praecipiendi, idque exigat debita subordi iratio . Vir justus si sorte sub rege Minmine etiam se erilego mAit σι , reὶ, pol. st illo iubente
bellare , cui quod jubetur , veι non esse eontra Despraeceptum , cerrum est, vel Myrum sit , eertum non
es ; ita ur fortasse reum regem faciat iniquitas λωperandi P innirentem autem militem ostendo ardo sese υίendi , ait S. August. lid. 11. contra Faustum c. 7'.
Idem die de extraneis , qui ante bellum erant stipendiaris, quia debent Principi tuas operaa ad militandum , quo jure certo in dubiin privarr non debet Principes . Ite n milites ubjecti vel conducth iustitiam belli examinare nota teneatur , quamdiu nulla probabilis ratio ire contrarium occurrie , quae ipsis dubium positivuin asterat . Ax extranei nondum stipendio conducti, belli justitiam investigare debent ,
nec militare, nisi sacra inquisitione, prudenter jud cent, talem Principem bellum iustum gerere, ali qui non possunt, prudenter iudicare , , se non peccare militando. Nec et v lieet militare sub Princim . de eujus justitia. dubitant ; quia nulla eogente & excu-iante obediendi neeessitate exponerent is periculo gravissimae iniuriae aliis inserendae. Porro nemo debet contra proprium Prinei pem aut atriam militare , cum hoc fit contra. pietatem δέ delitatem debitam .
De Obligationibus Medisorum, Pharmacopaeorum, O chirurgorum aDIco. HI tenentur sub mortali I'. Habere sufficientein scientiam de, peritiam. Nairi lex Irit ratis & humana vetat, ne quis artem , Praesertiin Pe riculis refertam, quam ignorat ,- exerceat; S alioquin . se exponunt Periculo gravissima detrimenta inserendi
proximo. Impendere debitam diIigentiam ad curandos morbos: nam ad- hoc ex ossicio & pacto saltem implicito, ideoque ex iustitia tenentur. D. Adhibete remedia tutiora, certiora, a in in horum desectum probabiliora, & quae citius sanitatem allatura.sunt, tum quia alioqui vitam proximi periculo
it prudenter exponerent, tum quia tenentur ex caritate , & ex osse. o ac jassilia , meliori modo quo possunt κ & eum minimo damno ac periculo alios curare , ω idcirco eorum opera conducituris Quod . si omnino dubium sit medicamen, nec probabiliter iudicetur prolat ut um, communior docet, inquit Hlli ucius, non esse dandam. Quia si detur, exponitur aeger Periculo, sorte sanandus; si non detur Se mors sequatur, ea non culpa Medici, sed violentia moibigveniet . Si tamen nulla sit spes de salute infirmi ,
nec adst remedium nisi dubium , de quo scilicet duis
bitatur, num profuturum an nociturum sit, debene illud adhiberer quia sic infirmi negotium utiliter g Iitur: nam pote it eurar, si detur, & versat ut in certo mortis periculo si non detur, meliorque est, salus incerta , qua mors cerra. q. Tenentur saltem ex caritate statim aegrum monere per se vel per alios de periculo mortis , ut suae saluti aeternae mature providere possit. Et Concilium generale Lateranense IV c. cum infirmitas, de poenit. districte praecipit M
dicis , ut priusquam curationem corporis incipiant , infirmos moneant O inducant, ut Medicor a ooeens an marum. Hanc legem innovavit S. Pius V. consita
. addendo , ne Medici ultra tertium diem visi tene
aegrotinia , nisi de illius consessione fibi constet . eum scilicet morbus gravis eli , vel peri culum est ,
Hinc peceant M i. Si absque sufficienti peritis
morbos curare tentent. 2. Si debitam cura in & operam pro gravitate morbi non impendant. 3. Si in dicamenta minus idonea, certa ac tuta, relictis certioribus, vel evanida adhibeant : aut cum certa deis sunt, sed si suppetant probabiliter in tua , dent In ex plorata explorandi gratia. 4. Si curationem negligant aut protrahant lucri causa , aut naturam morbi non satis expendat , vel ea non bene perspecta, temer adhibeant remedia obvia, aut periculosa . s. Si aliis
quid contra legem Dei suadeant . 6. Si sine ius a
caussa carnium usum permittant, vel a ieiunio praecepto avertant. 7. Si pauperibus graviter aegrotantibus gratis non opitulentur. 8. Si medicamenta ad impediendam generationem , vel ad foetum expellendum prae beant, vel doceant. 9. Si optent morborum frequentiam. Io. Si occultos morbos pudendos eorum, quos curant , dirulgent . II. Si mercedem justo maiorem exigant &C. Mercatorum, is eum O sperariarum obligationes ac peccata patenι ex dictis de contractibus , de Iusti
Hi omncs 'tenentur , I. Artis' aut professionis suae sufficientem peritiam habere. 2. Illam sine fraude , negligentia, di cujusquam damno exercere. 3. De bitam diligentiam ad opus' suum perficiendum , δε utile aliis, ac secundum rationabilem eorum volun talem Praestanduiri adhibere . 4. Nihil ultra iustum pretium ex gere'. N. Contractus & Pactiones in om nibus fideliter observare. Hine graviter peccant , & ad restitutionem t nentur . I Rustici , qui gravi impetitia vel negligentia grave damnum' don. in is in mellibus , a boribus , agris, sylvis, vineis , aut animalibus procreant . 2. Coloni , qui dominos suos defraudant , non praebendo integram fructuum partem, de qua
i a in Noa rantrix tenis e sub grasti monere aegrinum la sἰ tamen aeirotis re ιι eonsessionem, de morbus si deo
quoeumque morbo, sed quia O ira ariquo mureo eorripituT, perJeu lolia, . ut desertus a Modleo 'timendum fit ne morI ων araeas. omnibus Indisne p τ periculam esse, u eva ur, doeent tone T leolorἱ deferendum non esse a Medieri , dat morians Inst. Gelos a a. s. 1 F. Consultius est lamen ut ne aegrotus amἐttat spem sani illis iacuperandae , adeoque
143쪽
eonventum est vel non nisi de deterioribus frugibus ;vel bona dominorum aut jura non curant. 3. opifices , qui laboribus suis vel linpensis parcentes, opusi inperfectora ac vitiosuiri essit i in t . q. Meroenarii , qui non diliginter laborant toto diei tempore , quo ten intur, dc pro quo coaducti suae.
GAcrorum Rieuum scientia , iis quibus animarum cura concredita sit , non ibium utilis , sed et iam necessaria et L. Ecelesia enim Ritus', liue eaera monias tollituit, hic enim de Sacramentis non agi, mus . quae a Dro sunt instituta in tum ut aptiorem; a quo Deus exterius colendus, sit, modum demoostr xce, tum ut sacra ordinate fiment, tum ut homines per sensus ad divinum cultum alliceret, tum etiam, ut ea lensibus obiiceret, quae vci Dei majestatem H quo modo indicarent , aut in hominum memoriam revoearent Collata humano generi beneficia, at grain vias, quas Sacramenta conferunt ἰ ae divinas promis konet, sive alia peculiaris Dei erga homines proviis entiae argumenta , quibus fides, spes, & evitas , Me interior Dei cultus in nobis ioveri Be augeri valeat. Voluit praeterea ut homines , hoe exterio xe , internum cultum invicem signifieando, ad viuidi s mum colendum provocarentur , & , ut caerem nias usurpando, quas ipsa praescripsisset, facilius vanas, superstitio atque devitarem. Sunt itaqua carro moniae veluti instrumenta quaedam animarum Reet xibus ab Ecclesia tradita , dc commendata , ut-Per ea lacilius ehi istianos hominet a via perditicinia retra hant , atque ad aeternae salutis consequutionem ditigant . Nequeuun vero M nil tri ita ita uti, nisi sciant ;quid sint , qua sine auctoritate institutae , quo fine Et quae menti contemplanda exhibeaat. Sacrorum tr. go Minalitia scientia haec inaxime necessaria est, prae krtim iis, quorum eura christiani inter icifideles liae reticosque degentes rependi , atque instruendi sint . Ii enim Eeclesiae instituendi ae praeeipieadi Ritua auctoritatem vi ad tale tenentur, institutosque veluti utiles sanctosque tueti, propon Ie , di explicare: ac ulterius cavere debent, infidelium sumistitione , di haereticor in erroribus inficiantur. Hae de causa
F. M. Bened. XIV. pro lingulari , quam gerit Dominici gregio, cura, studium hujusmodi, quod ipse mirifice excoluit , omnibus commendavit a voluitque ut publi ae in Urbae scholae instituerentur: mihique in anxit , ut in Collegio de propaganda Fide ad leseen tibus ad Saeram Missionem dei mandis instituti ne, de sacris Ecclesiae Ritibus traderem . Ne quidpiam ergo in Auctore nostio deesset , quod ad Parochorum , blislionariorumque instructionem necessarium videretur , in hac nova operis ditiove i. Tu
exposui, atque explicavi, quae a4 Saerorem Rhaum
naturam, divisionem , Originem, uti l catem , - vari ratemque pertinerent. En autem ordo a quam in ira tradendis set avi. . , i
In primo capite . Agitur de Rituum definitione ,
de diuitione. . Ia secundo . Regulae nonnullae proponuntur pr vinia superstitiosisque ritibus d ignoscendis . . In tertio. De natura, Origine, utiuitate & neeec state Saprorum Rituum disputatur. ln- uallo. Ea , quae ad exteriorem Ecclessiae sesemam sp eram , exponuntur , dc collata ipsi a Deo potestas asserit . Ac vindicatur. In quinto. Sophismata diluuntur Nava oruin adversus Catholicae Ecclesiae eaerein ira. In sidixto. De Eeelesiae Orientesia statu , deque R tuum in eadem varietate, tractatur. In septinio . Η, storia recensetur eorum , quae ab
Apol HieL Sede acta sunt , ut Orientalis Ecclesiae
Ritus vigeant, atque servenLux .
In octavo. De obligatione , quam quisque habet in temet sus pro Ritu permanendi. In nono eapite . Ritus Induantur , et vox Apostolica Sedes proscripsim, δι qui proscribendi videantur. Denique septein alia adduntur capita, qua appen. die is laevi cuique de Sacramentis in partieulati R ctoris nostri tractatui subjieiuntur , in quibua o rientalis Ecclesiae circa sacramenta disciplina deel
tione. exordium sumimus. Ritus itaque sve caerimonia , quae idcm in praesentia significat , Mntim sensibus si , quod non nMura sina, bd - 'iaianime ,
in arbitrio instituestras cogit sanem in nodus ex rara. dabeas, me de of ia inas aera vi , ct in prepositum finem d. .go. Itaque amo ac caeremonia quaelibet, . quae sensus nostros movendo ex νε suae iustitutionis id meati nostrae confiderandiam offeta D, ex cuius e
gestione, , vel mandatum quod urget, uel propria status obligationem , vel receptum beneficium, vel promissionem , aut quidpiain aliud intelligamus , quo in propositum si in dirigamur, rutus nominintur . Sic lignum Crucis , quo Christi aiM- ex consuetudine ab Apostodis orta te sigilare solem, ae usus quoque etiam a primis temporibus ortus ferendae Grucis, Christianorum Ritus appellantur . Primum enim memoriae nostrae offerendo Christitati pro nobis in ciueem actum, cogitationem in nobis parit, uuae fidem ae spein in nobis foveat, & caritatem , qua
in ptopolitam homini Christiano fidem dirigimur ἀGrueis autem delatio monitum illud Christi meditandum nobis exhibet, ut post Gregor. Mago. Nieol. Papa L in respons. ad Coas. Bula. exposuit , quis Crucem serre, ipsanique sequi jubemur ; quo qui
Primari Ritus divisiotam, finis, quo nos dirigit ,
144쪽
leppeditat . atque ita Ritur vel civilis est , vel si
h cer . . Nam ut duplicem in hominibus in, societate vive tibus distinguimus finem , alterum in tranquillitate illa positum, quam in civitate exoptamus: ait tum veto ia aeterna illa felicitate constitutum, quam is sutura vita speramua ; ita duplex rituum genus agnoseimus qui instituti iurid, ut ea hominum m moriae osterant , quae ad tranquillam ac beatam ini societate vitam agradam durant , civilem Ritus nominantur. Huiusmodi sunt ueptrum, corona, alii que splendidi ritur , qui in Regum inauguratione. adhibentur , ut velut ad sensus maiestate Principum indicata, fortius subditorum animi ad obsequia praesemda moveantur .i Item distinctae Magistraruum v stes, Iudiciorum solavini ares , aliaeque caere in niae , quae eo sunt intrat uvae fine in Republiea , ut homi, nes de ossicio moneant, aut aflectus illot in iisdem excitent , atque Hveant , quibus facilius eonstitutus in ea ordo servari povit, ae opera tranquillitas
obtineri. - Ritus vero, qui ita nos moveaz, ut eognitionem in nobis excitet, quae ad legem servandam , Deum- . que colend- ncri ducat, secer sve religiosus erit . Atque huc spectant omnes exteriores Dei cultus aectus,qu, ad interiorem e ultum auendum, inique hon rem S gloriam promovendam ex instituentis volun tale homines alliciunt, & provocand.
Cum sacri, tum ei viles ritus , vel publici sunt vel privati. Qui vel ex consuetudine, vel ex ri ti hominis instituto a privatis-hominibus in civili societate adhibentur , vel ad mutua inter privatos homines ossicia isvenda , .vel ad conciliandam inter ipses imutuam benevolentiam , diei Possunt privata
ritus civiles . Sacri vero ritus privati sunt , quos privatus sibi proponat, atque usurpet, ut eorum usu. ea in mentem veniant, quae interiorem Dei eukum fovere a vel augere valeant. Qui publica auctoritate
instituta sunt riaus, ut in publicis innet onibus f eietatis civilis usurpentur , tant ritus publici civi-lea ; ut ii quoque s.cri ritus publiei die uatur , quila publicum Religionis usum ab eo cui lus competat erga sacra , sint initituti. Saeta Ritus ex parte inminentis, alii divini sunt, alii liuinani. Prioris generis sunt, quos Deus stabilivit; alterius vero , qui homiaes auctores habent, Caeremoniae omnes, ac sacrificia veteris legis , nee non septem novae legis Saeramenta a Christo Domi no iuuituta, sunt meus divini. Ii vero , quom EO Iesia constituit , ut homines facilius a vi tua retra haeret , ae per airtutis exercitium in Deum aeter
namque selicitatem dirigeret , humani ritua sacri
Humani autem ritus dividi possunt in lenti mos , atque illegitimos. Legitimi iane, ,quos ii 1 abilive rint, quibus potestas insit praeseribendi atque ordinandi ea, quae ad 'Dei eultum pertineant. Illegitimi. sunt , quos ille constituexit, qui potestate careat , quemque jura vetant ea stabilire., εc ordinare, quae ad Sacra pertineane. Huie Ncivatorum Liturgiae Laicorum hominum auctoritate confictae , ac caeremoniae omnes , quae prirata auctori tate sint institutae, di pu. eblica Ecclesiae auctoritate non probemur pro publicta Ecclesiae functionibus, & in Saexamentorum ad- caninistratione, illegitimi ritus appellantur. I, ora. Qui ritus illegitimos actibent, non solumeontra Ecclesia praceptum peccan , quo mohibemur alios praeter probatos, Et receptos in Eeclisa ritus in sacris iunctionibus usurpare , sed etiam hhrestos suspecti ha aeri possunt, si illorum pro re videantur opinionem, qui omnibus mini stris jus instituendi αmutandi sacros ritus corripetere arbitrentur, Ac haeretiei sunt , qui hane poteitatem Laicis Principibus adjudicant . Si rem sive cautam materialem spectemur, Ritus
aut personam spectant , aut rempus, aut in dum , aut rem ipsam . nempe oleum , panem die. Si ea assain formalem consideremus, nonnulli immediate ad Dei eultum pertinent, ut sacrifieium, oratio, adoratio .
alii ad euitum disponunt, ut jejunium , ti emi ιω- tus; alii denique sunt diviai cultus instrum edita , ue
Hactenus expolita generatim indieant , quinam esse debeant ritus , qui inera in vero , ac ordinatis Dei cultu adhibeantur. Superest ut de iis di eamus, quos veluti contrarios , ac vero Dei cestui inimie devitare , ac detestari oporteat . Ii vero sunt, qui inordinatum vitiosumque Dei cultum redoleant ac veant , & superstitiosi nominantur . sunt autem
tripli eis generis , scilieet.falsi, superflui sue vani,
8e idolatrici . Falli ritus sunt , qui rognitionem in mente exesistant , ex qua falsam iudieium, Rel falsus cultus sὶ quatur. Hujusmodi sunt hac nostra aetate veteris legis caeremoniae, circumcisio , immolatio agni &c. quae venturum Christum vi institutionis-6gnificant. Earum itaque usus Iuxta vim, Ac minitatem, quam habent ad salsa credendum induceret , non adhuc Femile a sed venturum esse Christum . Item Saeris tum Eueharilii eum , vel Abselutio Saetante talia a Lateo hinmine peracta, fallias ritua esset, quia hciminea duceret ad credendum Saecrdotem esse , qui non sit Sa cerdos , de Sacramenta perfici Eucharistiae Ac mem tentiae , quae non perficerentur , 8t ad sallam Dei cultum exhibendum. Rursus Lilia miracula, sive per imagines indieata, sine alio modo publieata , taliae revelationes , falsiae reliquiae, ae Indulgenuae eonii ctae ad populi etiam devotionem promovendam , & Dei gloriae augendae ira ulla , sunt filii Ritus , quorum usus , Deo, qui summa veritas est , de in veritate adorandus, maximam iniuriam irrogant, de Religio ni plurimum noeent , quia mendacium eam promo vendo non impos ura confundit , Si quia occasionem praebent vera etiam miracula, verasque re vel
tiones in dubio revocandi, di aspernandi . Denique inter salis ritus omnes illae caeremoniae numerantur, quae saliam aliquo modo designant, atque suadent , euiusmodi esset etiam ritus, qui veluti publica auctolitate imai tutur adhiberetur , cui tamen nolin t ua privato auctoritatem non habeate, constitutus esset , cuiusmodi eicit oratio, vel caeremonia ali qua in Missia usurpata , quae a privato viro excogi
Haee omnia Christianos omnes graviter dia cent, qui Deum veru'n in veritate colere iuben ear de Deo injuriam maximam afferunt, cujus h Q in de m-
iam in mendaciis di impost uris collocarent . Hine maxima semper in iit praeta vendis Rcclesiae cura fuit. Cone. Laodice um can. 3q. κηα bem νυ ν inquit , '
145쪽
tu ad Pseudo--HΠει aeeeserint. In Capitularibus
aroli Magni flatuitur, ut falsa namina Martyrism
Superflui & vani ritus sunt , qui nee a Deo inel Eeelesia sunt instituti., nee communi fidelium usu reeepti , & inutiles prorsus sint ad interiorem Dei
euItum fovensum , ct excitandum. Daque ritus, qui nil consistat ad Dei bonorem a gloriamque augendam, id i eristri spiritus de otionem, atque virtutis me
citium , superfluua est. Hine nolle aerum audire , nisi Sacerdos celebret, eui sit nomen Ioannes , vel qui habeat figuram Christi, vel qui ante solis ortum , aut certo' adhibit
cereorum numero, sacrum faciata est superfluum eui,
tum 2dhiberet id quoque eoati ageret si quis bia in
IAHa, aut Pater noster diceret, cum semel revitare
deberet. Horum rituum usus, secluso seandalo , de eontemptu , venialis eulpa est, dolatii et ritus sunt, qui ad exteriorem idolorum eultum, sive idololatriae usum pertinent. Est autem idololatria duplicis generis: altera perfecta , & lmperfecta altera. Pers sta est Idolola ria , qua Idola , quod verus Detu habeatur. honor desertur: imperisiecta vero est , dum debitus Deo hocior creaturae ,
quae creatura existimetur , tribuitur . Itaque omnes
ex temoniae , quae vel io Idoli honorem adhibentur , vel cieaturae Dei honorem tribuant, idololatriet tirus appellantur. Ritu orgo , quorum vita expresesam, vel t citam Daemon la tu vocationem maeseserant, maea superstitiosi sunt. Et ad idolola riam imperfectam reseruncur. later hos primo loco reeensetur divinatio, qua quia expresa , vel tacita Damonia
invocatio 'res agno ere curae , vel contingenteare libere suturar, vel ira oceuleas ut naturali virtute depre adere nequeat. Expresse Daemonem invocat ,
qui vel verbis Se signis patium cum eo init, vel saltem facto aliqui d surpat, per quod stit , aut credit Daemonem cooperari. Implicite viro sive tarite eum Daemone pacis itur , qui vanis & inutilibus utitur ad aliquid cogo cendum , vel essiciendum . neque enim ne esse est, ut aM quando pactio praecesi serit; sit enim est vaaa, & improportionata haec a d. hibere, ut D*mon sese immisica', et sit iis utens ia-νoc ndi volun atem uou habως , Nam Coum imprω
portionata & vana adhibeat, quae nee a Deo, neque a bonis Angelis instituta sunt , optatum effectum . nonnis a Daemone expectare potest : aecedit etiam quod omnes divinationis species ab Idololatris Dae monum cultoribus, .mo ab ipso Daemone origine trahunt . Undenam sunt Chiromantia, sive divinatis per somnium, praestigiuin, quo vari in apparitioni bis Daemon oculos pcrstria e , aruspicium , quod pee exta fit animalium, Geomantia, quae per diguram ita terra, dromantia quae per fir uram in aqua fit . Areomantia in aere, ac Pi tomantia in igne , nisi ab
Idololatra gonte , di a Daemone ipsio supdrssitionis
auctore At haec plerumque repressam in Mationem habent, & necromantia continenturis Adsunt praeterea Astrologia, qua per stum, ae motum siderum . rea eontingentes, S libere futurae dirimatur, auspi-eium, quo per sis a volucruma augurium, quo me ligna animalium, .men, quo Per krtuitum signum , t sortilegium, quo per fortes divinam praesumitur , quae etiam divinationis species a superstitione , de Daratoste ortae Lusi, ideoque tacitam semper ipsus iovocationem prae :es uni. Ho vem a gravi culpa quis excuset quis nos idet, gra em Deo in ut iam Ferre, qui ad Daemonem coniugiat ipsiue inimicum, eique dixi num quemdam ribuat h uorem. expectando illius ope, quod Dei unica aeirtute dc auxilio sciis re atque Atinere potes Neque a peccato excusari possunt, etsi protestentur nolle ullum eum Daemone commercium habere . Nam contra protestationem agunc , dum per media , quae nec a Deo, nec a bonis Angelia, sed a Daemone inventa sunt , cuiusque unice opem expectare p. sunt, sutura vel occulta cognoscere curant; nec etiam extulantur, qui simi Ilia credant ob ex perimenta
iam facta ; quia illa Daemouis ope facta suisse prae-
Vota s. Astrorum motu, ae situ, di eantu , lneem
laque, ac motibus amium, allorumque animalium uti possiamus ad affectus naturales de necessu los, nee Issiare futuros praenostendos e nemo superliitionis ae eunt eos, qui astrologia, di animalium certo motu, aut imminentem pluviam , ac ventum , aut aliam aeris mutavionem conjiciunta atque praedicunt. Haec enim quamdam cum iis motibus connexionem habent , de ex retroactis G erWationibus , aliquando conjecturis assequi, & quandoque certo etiam PT nuneiare possumus. Superstitionis autem sunt plenae divinationes illa, quae ad effectua agnoscendos prae-nuactandosque adhibentur, qui eontingenter, ac libere futuri sint. νel ad ea detegenda , R Cognosce da , quae sine occulta, per ea, quae ad haec cogno- enda sint omnino improportionata, ut isset v. gr.
Usus sortium in aperitione libri, vel iactu taxili rum . pin alicujuδ .ccul Lae, rel sudurae rei cogniti
Nota . Somnia etiam, quae nil ordinarie sunt nisi eonfusae quaedam cogniti nes ex occasone motuum cerebri or , quae ad sutura, dc occulta divinanda adhibeatur si animadvertam , haec a libero tumultuantium spirituum motu rerum imagines excitante, atque menti exhibea e proseisci, faeile intelligemus inepta esse, & improportionata ad rea suturas, arcam atque cognoscon las. Scimus vero Deum iis qua indoque uset u M hqrain bur xia futura Praemonstraret.
146쪽
νel verna reseraret , ut de Abimelecho , Iacobo , tabano , Ibsepho, Pharaone, Salomcne, Nabuchodonosor, Daniele, Iuda Maeli abaeo , aliisque, divinae
scripturae testantur. At coustat et Iam Daemonem in
iis se immiscere eonsuevisse, atque Partem Idololatricae superil tisaes in lix fuisse collocatam Hine Deus Levitici. I9. somnia eum auguriis impicbat : On aesurampni , inquietis, nee evertis ii sem isi ;& Deut. I 8 ndio inveniatur in te r qu/ observat smnia. Audi Greg. Magnis lib. 8 mor. c. s. dicentem: omnia, nisi plerumque ab occulto inste ρεν illusion .m ferent , nequaquam hae vir sapiens indiearer diseris :Multos errare iseerunt somnia & illusones o di , vel eerte, Non augurabimini , nec observabitis somnia. ovibur profecta verbis cujus sint decessarian/r essenditur, quae auguriis' eoniunguntur
Dum somnia lint a Deo , iis fidem indubiam habere tenentur ἰ si id certo constet, aut certo putetur. Duin vero dubium sit , num ea sint a Deo , credere iis neutiquam debemus , dum entin somnia Deus immittit, terra etiam praebet indicta , quibus dubitatio omnis excludatur; alioquin dirina haec monitio suo stulltaretur ea ctu, neque certa, atque in
dubia immissi divinitus somni regula esse potest ,
quod somnium ad bonuin impellat , alacrem proinctumque relinquat animum ad pietatis opera , cumfusmodi somnia passi ri in iis contintere debeant , ipla agente natura, qui Dei amare fervent, jugique,
Dei meditatione exercentur . Horum enim, imaginationem , nulla turbante caussa occurrente, somnia
haec sua sponte sequuntur . Eodem modo de.somniis , quae depravata perversorum horum imaginatio eminciae, philosophari oportet; neque enim Daemoni erit, tribuendum , quod in perversa imaginatione sui causesam habeat. Haec de somniis generatim-ς dum vero
ad divinationem reseruatur , tune caute est prore dei dum; neque Deo, nisi certo omni uo'constet , sane tribuenda, ne oeteasio praebeatur malo spir tu, , per
ambigua illa signa , persectionis viam sectantes declinendi . Quamobrei nisi omnino explorata sit.divina somnii caussa, divinationes , quae inde fiunt, omni
no rei itiantur, ac veluti iiMerta contemnantur.
Cum divinatio per Lirinia sic per inedia natura sua improportionata, atque a. perstitione diaboli ea originem trahat, nemo non videt, graviter peccare, tacitatiaque cum Daemone pactionem inire , qui variis modis somnia procurarent , ut inde futurorum cognitionem hauriant. Inter quos Femella villas constituo, quae in Ludo Genuens, vulgo μυο, lucrari Cupientes, in leti, subrus capug notulain ira nero. rum, qui extrahi debeant, apponunt , ut somniando, quinam ex urnula extrali, debeant numeri , di- Uinet . Quis non videt has absoIutionis inea paces esse, dum in hujus exercendar superstitionis proposito Persistant, atque eadem culpa teneri comendo , qui librum, quem . tra vocant, in quo inodua ladicatur divinandi huiusnodi numeros per somnia', aueondunt, aut spargunt, aut seeum retinent ut ipsi aliique eo utantur. Nam ii omnes illiditae superstitioni operam , aut oecasionem dant ἰ nec a mortali culpa excusantur, qu , somniis inde sequentibus , aetnterpretationi juxta illum librum se stem non habere protestantur r quia rem illicitam de superstiti
iam asunt; quia aliiε simplicioribus praesertim, scan-
dalo sunt, seu oc. aso in superstitionc te severandi ;quia causani adhibeat, cuius emctum a solo Daemo ne sperare possum, di quia ex saera illa auri lanie , qua ducuntur, ac sortasse etiam Daemonis suggelii ne, vix seri potest , ut fidem aliquam non adhibeant; unde malorem tueri spem concipiant , quam si alia via numeros se legit sunt. Atque haec de divinatione vid. Auct Tr. de Virt. Relin c. s. Alii superstitionis ritus, vel ad magiam spectant, quae mira sacere contendit, non humana industria , quae naturalis dicitur, & eii licita, sed ope Daeminis, di ad vanam obser alitiain . Magia dum exereetur ad meram ostentationem, & commodum proprium, vel alienum , Quin retinet nomen; dum vero ut alteri noceat, fit, maleficium appellatur . Contra liane omnia iura clamant, & est semper gravissim uin peccatum ν cum invocationem , paction in , & .ietatem saltem implicitam praest serat cum Dae inone , quae Deo gravissima iniuria est, & in eius contemptum cedit: quia homo, relicto Deo rcrum omnium auctore, ad Daecnonem ipsius hostem , hon remque vi vinum aflictantem eoniugii . Uide Auct. loe. et t. ubi ctiam, quae ad vanam observantiam pertinent, explicantur. Nos vero finem facimus, regulas indicando, que superstitiosos ritus clare dei non stre: t, ex quibus, quae ad vanam observantiam Pettinent ,
UT fidei depositum intactum , illibatumque ser
varetur, praecipua semper Ecelesiae cura omni tempore suit, ut v l umbra etiam superstitionis ex
hominum mentibus radicitus extirparetur ..Huc l: -ctine celebriorum Patru ri conatus, pluri .norum Conciliorum ea nonex', illustriorum Ecclesiae pastorum documenta palloralix, insigniorumque Theologorum devitanda superstitione argumenta . At haee satis nonsuere , ut ex inieris ortus, nia lignique spiritus artibus auctus. ac perversa hominam voluntate enutii tus, superstitionis ignis penitus extingueretur. Uiget enim, viget adhuc. N non modo apud Idololatras gentes, sed etiim apud Christi inorum plerosque aliquod antiquae superstitionis vestigium reperitur. Quamobrem necessarium duximus certas hic subnectere regulas , quibui tuto cognosci queat , quae caeremoniae sint, quae luperstat onein redoleant .
R Iula prima. tui seu actio quaelibeι, qua in iis e. reumstantio
adhibeatur, in quibus eerto eonflet nullam habere naturalem virtutem ad effectum producendum qui spera
tu e , illisita O superstitissa habenda est .
Regula haec ex S, Tho. deprompta est, qui z. Σ.
q. yy. arr. 2- in C p. docet eos, qui rem adhibeant ad producendum euectum . quem n uunt naturali virtute sua producere non polis, illam adhibere , non ue caussa n, sed tantum ut lignum, ideoque semper ad pactum se conserre, quod vel explicite , aut tacite cum Daemone latet unt. Atque hiue infertur I. ruret
147쪽
Superstitiosam esse. artem nororiam, qua ad scientiam recenter &. sine studio acquirendam, res adhibemur, quae ineptae lane ad. scientiam conferendam, & quae nonnili pro signis haberi possint , quae invisibilam
caussain ad illius , collationem moveant : ut verba ignorks cerrae preces, certarum figurarum iuspectio ,
vel potio aliqua die. II. superstitiosa esse improportionata quaedam media, quae ad morbos hominum , vel animalium eurandos adhibentur , ut certa. signa, verba itnota, caeremoniae inanes , certar. figura , numeri enaracteresque incogniti &e. Item usus aliquarum rerum naturalium, quibus inania, & vas 1 quae dam , veluti necessaria adjungantur, ut est usus herbae collectae, in vigilia. Sancti Ioannis Baptistae , pro eurandis nonnullis morbis M. neque enim constat diei illi vim esse inditam communiean si herbis particularem virtutem . Rursus gestare muleea , ligat ras, involuera salsis characteribus consignata contra vulnera , vel subiram mortem , ndi possint. laedi, vel ne sanguis effluat , . vel ad emelliandum invisibilit
tem, amorem, sortunam, .nocumenta, εt malefieta.
Verbo dicam quidquid non habet nisi irationem ligni ex instituto hominum ad essectus comparatum , quis eretur , si rationabiliter estinus ille a Deo expectari non possit , superstitiosum , & illicitum.est . Atque hinc altera. eluit ut regula. Rila secunda. Supremissa es illis ra quaeiamqMe actim si ea-omonia , eQnν sectus via a natina, aut a Deo rasina, ita ter expectari non possit. Regulam hamo Theolo gica . facultas Parisensis suppeditat, art. 3. Censurae, quam edidit anno I 397. Re r .haee verbae: Intendistis η
Hosa, cujus essectus non debet a Deo , vel a natura . vationabatiter expectari. Eruitur etiam ex Getione , atque ex Martino Arelatenti, qui, in tractatu de erroribus circa artem. magiae, & articulis. reprobatis
iuxta Sanctorum Patrum, di praesertim Augustini sensentiam , ait ObsPario ad faeiandum alique- ΟΡ-
μνειο pacto implicito vel ευνε . eum Daemonuus . Ua es. Doctrina Sanctorum D.uarum ρο nominatim Augis lini in, Leis pluribus. Atque. hine patet a su perstitione liberari notu pos se seminarum carminatricum benedictiones, δέ Preces, quae ad morbos - depellendos adhibentur, unctiones unguenti amarr, quibuω serrum ungitur, ut absens percussus curetur, & id genus alia , . in quibus optatus estectus a natura. rei, quae applicatur, ratio nabiliter expectari non potest , nee ea ulla adest ulla qua prudenter judicemus enctum illum Deum miraeuiore productu ium esse . Unde enim scimus aut prudenter conjicimus seminia illis , illique unguento vim inesse, quae Deum moveat ad, estinum illum miraeulose faciendum λ Itaque ex benedictionibus uncti nibusque illis nonnisi per occultam Daemonio acti nem effectus haberi potest , si sequatur , ac nonnisi ex taetra eum illo pactione operari potest . Huc quoque spectat superstitiosa illorum fides, qui in nais mero fredecim malam valuit qualita em Ensente ,
putant nefal esse tredeci in homines in eadem ment a sedere fututum talioquini ut eorum unus, aut eodem anno mori ur, aut instar Ilidae proditor sit su- uru1. Quis enim. huic numero malignam hanc indidit virtutem e Regula haec locum non. habet in iis, . quae a Deo iano inlii tuta , a cuius promissione di virtute speratur eff.ctur Sunii autam caeremoniae ali quae , quae utiliter anhibentur , cisi. non sunt a Deo institutae, dum constet ab Ecclesia eo praescriptas , . quae a Dro inllituendi ritus. potest em habuit. Ex .
Supersti tiosum est , quidquid ad efectum pro ren
rivina, nequa ex praestrina Ecclesia , quae ia ad of
Iliam illum obtinenaeum ordinavera . .
Regula ex variis Conciliis deducta est. Proseram tantum verba. duorum Conciliorum Meclinensium ,
lebratum fuit δε In illo Tit. de Supersi. haec haberi ἀ
omnis superstitio tollaruν , . docea hae , Synodus smnem linara m rerum Uum esse superstitissum , qui sine verbo Dii , Eees fia Gἱivina sis , proscriptis aliquabisaririsus er observans is , quarum rationabilis caussa , is i Mn purest, ct si eia. in. Hr eotueatur eerao -- pectandi aliqnem eventum , qui sine. . . viribus ex TSanctorum intereessione . non spera resur , aut quae ineuitu Sanliorum ex temeritate , aut quadam imitate portas , , quam 'pierare , vera in Deum rui one ,
φ. Ex, hae regula lare patet ad cognoscendas superstitiones via . . Ex ea enim constat , lieitum esse res naturales a3 este s produeeulos applicare, quovnaturaliter producere pois ut, ac licitum itidem res applicarm ad etactus octinendos , quoslillam natura sua producere nequeant, modo Deus, vel Eeelesia , res illas usurpat, voluerit, ut optatum essectum habeamus, ut ex gr. rexs& verba, . quibus Sacramenta constant, pro obtinenda .gratia ι vel premas benedictiones , ae aliae petrioiptae ab Ece lilia 'caeremoniae prcndilis essectis, quae ex earum usu speramur Dum enim constitutas per Eeelasiam ' caeremonias adhibemur ad. effectum etiam obtinendum , qui naturalemi Iarum.virtutem non sequatur, certum est nos essetiscium non aliunde quam a Deo sperare , atque ad illum obtinendum media adhibere ab Ecclesia , eui Deus hane potestatem secit , instituta , & quae ob assistentiam quam semper habet , Spiritus sancti in
iis,/esignandis, errare non potest , ideoque nec su perstitiovem praeeipeie aut fover .
Neque dubitare possum ur, quin hane Deus Mesesiae suae potestitem eoncesserit Matth. enim ro. mu voeatis duodecim diseipulis suis, dedit illis Iesus pa-ν statim spiritu m imm--mm . πι ejicneην eoa, cru
148쪽
.eυνκνεηt omnem languorem , ct omnem infirmi atem . num, quanto funx ad seducendum validiora. inle si is, . Et Lueae Io. u. 39. Ecce inquit septuaginta duos di dem effectων , enm neque a miraculo vero , neque at seipulos alloquens , dedi vobis potestatem ealcandi fu eaussa naturali sieri.eo noseantων , ut a seduliaνibuama μνρ.nses, O super omnom virautem inimici , . damoniis proveniat eonsequens'est . seductorious auia, nihil vobis naeebit. Hac . vero POt state uti sine caer tem Duaeibus , a patre mendaeιi , ab hase eνudat. - moniis non poterant ἔiae caeremonias reVera nonnul mo, quid boni , quid veri, quid eommori sperer , ωρ. las eodstituisse, exorcismi pro depellendis malis spi- viderasa Ita Geri. de erroribus e rea artem metieam , ritibus ab ipsa Apostolorum aetate in Ecclesia usur- art. ν trobatis 3. dicto. pati, rem exploratam iaciunt. Illam vero potest Mem Vanus nic atque inutilis usus pluribus potest emia
in Apostolis, ae septuaginta discipulis, datam' suisse tingere modis. Primo , si effictus pνoeuretur adjunia. Eeclesiae Pastoribus, ' tum ex eo constat, quod sem--ctis nonnullis Vanis & inutilibus , quae ad eflectus per in Ecclesia necessaria esset daemonis depellendi productionem necessaria putentur: ut ver. gr. verba, potestas, quia semper is circuit quκror, quem devom nonnulla Sacrae Scripturae,' vel ecclesiasti ea, quae saeνae, tum etiam ex serpetua , r& constanti Ecclesiae certa forma , ac modo quodam particulari e seri- . traditione comprobatur . Hac enim docemur imposi- 'pta, vel certa hora; & delatio herbae, quae sit ereia i tionem manuun ad curandos infirmos , & ab 'Aρο- to temporis momento collecta. Haec enim eum vana
solis adhibitam suisse, & durasse ad quintum usque praesumptione adhibeantur, raei tam illam pactionem
Ecclesiae saeeulum, ut agendo de 'Ministro Confirma- prae se serunt. Secundo dum recitantur aliqua seri- . tionis ex auctoritate Innoc. I. ostendemus; ac deinde Pturae verba pro effectu aliquo vano , vel ex vanai stimus in usu'semper fu Isse exorcismos Fr. πη pellen- praesumptione optato, obtinendo , ex. gr. promoven
dis malignis spiritibus , aliasque caeremonias. 'Atque do, agitandoque annulo ad filum appenso , pro in ini haec obiter diximus 'mam de hae Ecclesiae Potestate eantandis canibus &c. Vide quae de annulo illo su- . eap. s. ex professo tractabitur. 'perstitioso scribit Cardinalia Caietanus in Sum. v. Itaque dum . rem ad effectum producendum adhi- Ineantarior Seiant, inquit, lectores, quod volui, noni eamus , quae cum virtutem illud 'producendi non experiri, sed eanυintere huJUmodi diabolieam .nfimi habeat, solam rationem signi habere possit, si a Deo tionem . ad effectus vanos propter utilitatem fidelium . vel Ecelesia id institutum non lit, dum ex illius ain Aeeepta namque siti in annulo , praxestatur sum quod plicatione effectum consequi certo speremus , id non versum iliam Derum Des vero, eui a Psalmsa disiis . aliunde quam a damone expectare Possumus , idem gitur , disebam, in non ramquam institutum admoven-que tacitam, vel expressam oum 4llo pactionem Coa- dum annulum, O se dixi versum illum, Er unnislua
Id ex dictis satis perspicue liquet. 'Sed quo faci- diabolias movet annulum , dum versus ille LeitDν ei, Iius res tanti momenti regnoscatur, novis etiam mo- ut ipse instituit . Idem de iis dieiis , qui scripturae
mentia comprobamus. Pacultas Parisiensis an . I 398. verba adhibent pro incantandis canibus; tunc enimi hunc inter alios de superstitione articulum definivit. juxta diaboli institutionem adhibentur . , . . In quacumque 'supersiriosa actione ., ex 'sa esses aer Tettio , haec intercedit tacita pactio ; dum ad enaevectasura quem neque a rei, quam πρὶν camΜι, na- fectus obtinendos, quos natura sua res applicata pr sura , neque a Deo rationabaliter sperare possumus ., ducere valeat, adduntur characteres, ac vana quae
saeita eum daemone pallio intereedit. Id etiam docent dam ligna ut securius habeatur Hinctus; ut dum quis' S. Thom. 2. 2. q. 96. art. A. Gerson. Tract. de errori- pro corporis purgatione medicinam sumere nollet nisitius circa Magiam, Dionysius Carthusianus, Guillel eetiae figurae vase contentam, in quo priores alph mus Parisensis, Theologi denique omnes, atque ra- beti litterae descriptae elsent. Quarto, dum cerra in io , quam afferunt, rem plane demonstrat . Nam cognita verba adhibeantur , pro effectu obtinendo i . dum res ad effectum producendum applicatur , quae vel dum ex alicuius oratione a privatis conficta , in. apta ad illum producendum virtute careat, essectu1 qua certa hebraica, vel graeca verba habeantur, su- ille nonnisi ab alia caussa expectari potest. At non pernaturalis e flectus certo expectetur: tunc enim va-Possumus e flectum illum ex Deo sperare , neque ex na praesumptione effectus ille speratur, quem nonnisi Angelis ejus ministris, dum res illa a Deo ad illum daemon , cuius suggestione vana illa caeremonia in effectum produeendum destinata non sit , neque ab venta suit atque adhibetur, producere potest. Quod Ecclesia pro illo divinitus obtinendo instituta; quis quidem attente notandum est, ne sub praetextu cul- Enim rationabiliter a Deo certo expinabit eflectum tus divini aut alicujus Sancti , daemoni honor obse- ex rei applicatione, quam ineptam agnoscit p Super- quiumque deseratur . Oblata mihi suit paucis abhinc est ergo, ut a solo maligno spiritu, a cuius unica annis quaedam in honorem Sancti Patritii conficta institu tone via , quae praesumitur, pendere potest , oratio, qua in nonnullis parum ab Urbe dissitis lo-eflectus ille expectetur . Pactio ergo saltem taetra et g utebantur ad benedicendam aquam , cujus usu cum illo intercedit . Aeredit etiam quod actio illa certo credebant, flavis a quocumque ex veneno de V ua, natura sua inutilis, ex doe .nonia suggestione rivato morbo , hominem, sive bestiam liberatum iri, excogitata praesumitur; nam ab 'Eeclesia Ec a Deo va- etiamsi in distans esset, modo alter saltem ipsius nonum superfluumque cultum vetante , Prohibita est . mine aquam illam praeparatam biberet. Quis vero Ergo contra Dei voluntatem instituitur. Quia ergo non videt vanam hanc credulitatem , quae non eae dubitet, quin suggerente dannone inventa fuerit ι & Dei promissione, neque ex insitu tone Ecclesiae, sed quinto ex tacito eum eo inito pacto ac societate ad hiis contra expositam ab Scelesia doctrinam est, ex dae-.beaturi stuod si haee superstitissa invenianιων virtutis mone originem trahere, adeoque cstcctum illum non----δεω, ranis perniciosiora sunt secundam Augusti- nisi a daemone expectari s Sed neque oratio ipsa s persti-
149쪽
perstitione earet; habet enim pre Oae sanctit a nomina Eloi Φ -- Φ O Sabaoιh Φ atque ita d .asonem praebet certo expectandi effectum illum ob inditam, ut falso putant, illis nominibus virtutem . Quinto denique, dum Uerba quae pro effectu extraordinatio adhibentur, salii quidpiam contineant , vel dum preces in quibus vis magna statuatur , incertis apocryphisque hii oriis resertae sint ἔ cum axpectari nequeat a Deo, qui summa veritas est, ex falsitate certus effectus. sverstitissum est, inquit , Cardinalis te minus Episcopus Gratianop litanus , in erat nutis historeas V.er Has , fabulasai , incera asque miDere . Atque haec sat s visa liint ad superstitiones dignoscendas , & ad varios detegendos modos , quibus tacita cum daemone pactio instituitur.
De Matura, origine, utilitam ae neeuptate saerarum
SAerorum Rituum naturam a originem, ae neeessi talem, non indicare tantum . sed etiam demonstrate operae Pretium duximus ἔ quamobrem variis propositisuabus rem explicabimus. Esto itaque.
NAm eo fine institui debent sacri Ritus , ut iis
Dei cultus in hominibus augeaturi debent enim ex instituentis determinatione ea per senius menti offerri, quae hominis erga Deum obsequium conci liene & augeant . Per actum autem illicitum , qui
de se malus sit , vel aliqua lege fro,ibitus , Dei cultus & gloria non augetur , sed ei inluvia si ,
eiusque gloria praecepti transgrestione contemnitur . Atque hiae liquet, iure meritoque damnari ab Ap stolica Sede festivas grasulati ea , quae solemni ritu in pruna puellarum purgatione fieri solent in Regno Madurenti, aliisque finitimis regionibus , quod pudiaris, & honestatis legibus adversitatur , & detestan. dos esse obscaenos nonnullos ritus , quos in nuptiis celebrandis usurpari silere apud Hortent otios, seu- rem maxime barbaram, & nonnullus Orientales , Ηictori ei nonnulli testantur ..
Ritas sacri eadem, quae institur; sunt auctarit Me ,
ETenim ritus non natura sua, sed instituentia vo. Iuntate ac determinatione , ea signi scant , quae ad fovendum, augendumque Dei cultum alliciant , & moveant. igitur tota eorum vis ab instituentia arbitrio Mudet : ergo instituentis voluntate ritus s. gnificato privari potest, atque res alia , sive alius
actas, ad id sigo i ii candum assumi.
fovendam adhibeatur , aist in Dei iniuriam eedat, ννου denti vireonamsa mulasvr , O quandoque et ram abolertinis
N Am Meri ritus non solum non pessunt esse per niciofi, sed nee etiam inutiles , ut e definitionibus liquet. Igitur dum homines ita abutuntur, ut superstitionem vel haeresim foveant, aut si eorum usa in uria Deo sat, sive ex hominum malitia, sive alia de caussa, prudenti oeconomia mutantur, vi abolentur. Ob abusus Eeclesia e medio sustulit Agapas , eonvivia scilicet, Christianae caritatis fovendae causeia primis Ecclesiae temporibus instituta. Eadem ore nomia usus est S. Gregor. Magn. dum in Hispania trinam immersionem , quae in Baptismo ex antiqua consuetudine adhibebatur, auserri permisi ; quia ea Ariani abutebantur ad docendum divinas pellimas natura & gradu esse distinctas, ut constat ex epist. i. quae est ad Leandrum Hispaniae Episcopum . E ὸem de caussa alii in Latina Eeelesia mutati , ac sublati sunt ritus . A Constantiensi & Trid. Synodo usus calicis laicis interdictus fuit, quod ob ingentem communicantium numerum , passim Christi Sanguis spargeretur, & alia occurrere ut, quae divino Sacra mento atque Deo iniuriosa essent. Et , ut alia Omi tam, ablatis jullia de cauilis Diaeonisiis , disciplina quoque mutata suit baptiZandi per immersionem, ut seminarum pudori consulerctur.
falsae riligionis, in idololaιra sen e . NAm ritus Utione illius, quod menti offert, Scquo homo in Enem aliquem dirigitur i, vel vitiosus, aut utilis est r ergo si ritus, quo idolum C lebatur, mutato isignificato & obiecto, ad augendum Dei cultum, ejusque gloriam ampliseandam reser tur, licitus, utilisque erit. Quod enim de se ma Ium non sit, licite usurpatur ἔ utiliter veru quidquid in Dei gloriam reseratur . Actus autem nulla lege prohibitus, quem Haereticus, vel Idololatra superstiatioso cultu ritum constituat, de se malus non est , sed solum ratione objecti & finis , in quem dirissexur I si ergo in Dei gloriam dirigatur , ac Deo Obsequii caussa adhibeatur, licit , S utilis erit, nec amplius Haetetici, vel idololatrae ritus erit , sed Orthodoxae Ecclesiae caeremonia. sic caeremoniae nonnullae, quas Mosem ex AEgyptiis deprompsille, eruditis nonnullis visum est , determinatae ex divina , qua Moses duceb tur, inspiratione, ad significandum Chrisstum venturum, divinae deinceps caeremoniae dictae sunt: Baptismus, quo Iudaei Proselytos suos initiate solebant, postquam a Christo Domino ritus Christi norum , dc Sacramentorum novae legis constitutus est, non amplius Baptismus Hebraeorum , sed Christianae religionis ritus , & Sacramentum appellatum est .
150쪽
plerarit lamam ad splendorem affectantes , mel I Q us, fit hymnis, quos hine inde per vias , & plateas canebant , imperitum vulgus in turpi ssimi et-ris foetetatem Pistraherent . Postquam in orthodoxia in publieam veritatis coaeestationem ac in Dei lau-Hem, x gloriam fieri coeperuns , utiles , sanctaeque Reelesue Catholi eat eaeremoniae factae sunt. Vid. Me.
lib. ei. Hist. Meles. eap. 1 in lib. v M. eap. xx M. ι α Somm. Hist. Eccles. lib. v m. cap. 1. Atque hine patera turpissi ne eoa falli Nova res, qui utri an hesteae Melesiae ritus contemnant, 4atia es la putant, distendere, atque clamare, mel a Sinago. Ea , aut gentium superstitione originem trahere Ristus enim , non ex eo quod retroactis temporibus
fuit, nec ex 'fiae, quo tune adhibebatur; sed ex eo, ο in praesentia menti eo siderandum Oeere, vi exhne, quo usurpatue, metiri debet. Igitur ,-s actus, si templum, s vestis, vel aliud quia piam , qu gemtra idolorum callus ornandi, fovendi, exereendique caussa usae fine, ab orthodoxa Eeelesia adhibeatur , vel ut exteriori pompa sensibus indieata Dei majestate , 3e verum omnium dominio, Hritus homines m ,eat at obsequium 3 velut in memoriam revocet sol
lata hamano veneri beneficia, vel ut exteriori obsequia Dei cuicum foveat, et augeatur , vel denique , tit alio modo Dei vicinor & gloria augeatur , quid est, quod reprehendi, quas clamnari possit -Praet Tea quid niali est, ritibus uti vicinitatem habeatibus Cum veteris Testamenti caete Domi Hae enim designabant, sturum Chelitum, nostri vero ritus 1 m v rii se indicant, dum v. gr. Iuminaria adhibentur adssignificandum patefactam lueem Evangelii , thurifica-etio est ad ostendendum odorem gratiae a Christo mammantem ἰ vestes, quae commemorandae Dominicae Passoni serviant. Haee de rit uin statura . Venio Munead originem .
A enim, quae Deus homines e uit, ex Deo orl-
xa ginem trahisti exteriorem autem Dei cultum ,
Titusque, qui interiorem foveam, & augeant, Deus Ipse homines Metuit . Patet id, primum G .m quod exterior Dei eultus eum hominibus empmit uz e xacrifieiis eonstat, quae Cam di Abel Deo obtul Tu tu , Genes eap. 4: Denique, quia omni aetate in .
mones .mnes cultum externum, Titusque sacros ia-hibuere , idque vel ex eo, quod hniusmodi Del e
Iendi rationem a maioribus aeceperint , quoa Deus Hoeuerat; vel quod Deus ip* pe I rectam Tationem, id omnes homines Meeat. Praeterea constat. , itidem Constituisse signum foederis , ipsum inter ec te am niti; Genes. c. 9 Cireumeisionem sat uilis signum pacti eum Abrahamo initi, eiusque,semine: ae pia res per M 3sem praeseripsissi etitus , qui aut eoslata heneseia Hebraeae genti, aut iactax promissi. Orienti errent. Demique 'humano generi Post diluvium prae
Cepit, ne carnem eum sane ume comederent, ut non
tam faciles essent homines ad homicidia, & sangui-atia effusionem, sevi ante diluvium fuerant , quem modum interpretes quamplurimi exponunt 3 He--.raine Theol. Moria. Tom. IV. aeo populo per Mosem caeremonias 'praescripsit i a que in plenitudine temporis, aterno ipfius Filio homine facto, Baptismum, sacram coenam, manuum impositionem, aliosque Meros .ritus itabili. it , quibus sequeati eapi te dicem ux . Gubitati ergo noα potest, quia Sacti ritus ex Deu originem trahaut
Propositio haee M iis , quae superiori prupositione
demonstravimus, facile patet. Cum enim Deus
omni aetate e teriorem cultum, ritusque lareos h inminea docuerit, ae servandos quoque praeceperit, a gumentuin est , non solum utile, sed etiam ne eelsa.ri am esse, ut stomi ira ex animo de eo pore Consta tes, etiam exterius per corpus De obsequium exhibeant, R ut ver senius M Doum eolendum allieian tur, εc determinentur. Quo autem rea clarior fiat ., utramque propolitioni 2 partem paucis demonstrabo . Ad primam quod attinet, nemo non ridet , saeroa risua esse hominibus quam maxime utiles . Ii enim ea sensibus offerre debent, quae hominea ad Deum eolendum moveant. & allieiant, quaeque apta sint ad augendum in eis interiorem Dei cultum, eosque ita aeternam beatitudinem dirigendos . Altera Fero i par ex modo liquet , quo Deus suam erga linmines pr videntiam exereel. Licet enim ita homines regere
soluerit, ut interlua lumine suci eos docendo , α dirigendo per verum cultum, ad supernae beatitudinis consequutionem perdueeree; tamen per visibilia ad invisibilium suarum persectionum cogoitionem no ducit, ut docet Apostolus, N per sinain ad sensuaser Prophetas, st Apostolos revelationem , quae Crindenda. , quaeque nobis ingenda sint , inanilestavit smodumque .indicavit, quo ei servit , culiumque ex hibere debeamus. Voluit ergo Deus , ut tu hae videntia hominibus per sensus tum credenda , tum agenda proponerentur. Ergo .juxta hune prouidentiae ordinem , necesse est, ut homines per sensus excite tur, & allidiantur ad Deum colendum . Ut enim
fides este debet ex auditu, ita per auditum, & alios senia a ad culium Dei provoeari, & allici debent a
M vel magis, quod hominum plerique, vix alia ram t. es quam per sensus determinari, ac moveri poς sunt ad Deum colendum. Accedit etiam, quod ho mines in s ietate , viventes invicem moveri ae pro Woeari debeant ad Dei eultum. Id vero, qua rati ne fiet, si exterior cultus is laetique ritua e medio tollamur.
ΠXplicata Saerorum rituum natura , origine , &xta utilitate, de ritibus dieendum est quoa vera
Christi Eeelesia praescribit, servandosque praecipit . Itaque in hoc capite agemus de exteriori Dei cultu, x κ