장음표시 사용
31쪽
pios lateatur ac spoliatos . Denique cum Romani quoque mercatores aere cuINtores in Piratas inciderint, hoc commemorat M. Tuli ius rei bene gerendae causa Cives Romanos, Praetores, Legatos qui item in Piratas incidissent. ut quod fatebitur alibi in & capties ent, praetermittit. Neque sorta Te dicendum est non hue iboctasse N Tullium, cum iecens esset susceptum in Piratas bellum, quin superiore scimEan- no a Pompeio confectum aut biennio ante, cum tamqnhla dicat Maiores Ebellum iu scepisse,nam ante Pompeium ut diximus uterque Antonius Sc Seruilius Piraticum bellum administrauerant, Pompeius instaurauerat. Quod si etiam Ciceronem pugnes in Illyricum seu Liburnicum bellum spectasse, cum regnante leuca mi,.t muliere Populi illi popularentur omnia, ita ut Romani Cn.Fulvio Celitimalo Dirce . bellum in eos gessierint, non omnino ab re sentias; vere enim Praesectos nauium Romanorum iniuriis actcerant. Sed tamen unum bellum proferas non multa nisi quid simile in primo Catthaginense bello contigisse dixeris; nam Romani in Sicilia Piratas etiam profligarunt LMetello Praetore. H*c interim obsierualle velim dum t tior aut plenior sese oorat explicatio, i
LEsari Hoderant appetiati superbii . Corinshum patres instri totius Graecia
Iumen extinctum esse voluerunt. νυ e m regem inuit m e e patiemini, qui Iegatum Populi Romani confulatirem, vin mori ac verberibus, atque omnises Acio excrutratum necauit '
Lterum profert exemplum, atque illud perspiculam , quod item urgeta minori ad maius. Vbi extenuat accemam a Legatis iniuriam, ita per-b iis dicetis a Corinthis appellatos, quod est utcunque sit perbo: cum tamen non modosiperbe repellati verum etiam sordibus, id quod reticet , foedati essent, quas e tectis in eos proiecerant: contrauero na rat Romanis solo Corinthua: quasserquam rem amplifidat a mimans totius Graeciae lumen extingui voluisse ridque ut argumentum maiorem vim habeat& au ilioritatem. Tameis veredeleverant Corinthum, atque eam Vrbem quae in tet clarissimas numeraretur; ita ut ob eius claritudinem, illud manarit in vulgus Non omissius datum est adire Corinthum. Atque hic quidem, ut de huius nobilitate Urbis a que adeo de tota belli euersionisque ratione costet, iubet Flori verba describerequihus tem breuiter ille quidem sed accurate descripsit. quasi secaηdum illud euersi ovibus
urbium eurreret, ita Carthaginis ruinam, natim contabor exti it, Achaia caput, Graecia δε- ιus, inter duo maria Iouium σ/geum quasi 'ectaculi exposita . Ho, Delatu indignum,antevpressa est, quam innumero certorum b&ctium referretur. Critolaus causa belli, qui tibertate a Mmunis data aduersus inor Uur est. Legatos umenos dubium an S manu, certe oratione, vi Luit. Igitur Metello ordinanti,cui, tum maximὸ Macedoniamandata ect Hlis,oebine Achaia eum bestum; ad primam Critolai manum. Metallusionsul per patentis Elidis eam stoto cecidit Alphao . Et amo prasio peractum erat bellam, iam Oribem ipsam terrebat obsidior sed fato rerum, quum Metellus dimicasset ad victoriam, Mumiusvenis. Me almias ducis dignitate exercitum jub stir Inhmi faucibus sedit, gemin que partus sanguine infriit. Tandem ab incolit de serta ciuitas, direpta primum, deinde tuba pracinente delira est. Quid signorum, quid. vestim, qaidae tabularum raptum, incensum atqM proiectum est e .ntas opes O abiIulerit esere uerit, hinc scias quia quicquid corioili aris toto orbe laudi tur, incendio supersisse compertatis. Nam aris uotam preciosiorem ima opulentissimae urbis fecis iniuria, quia ineraria perustis plurimis statuis atque simulacbris,
aris,auri, argentique venae incommune suxere,
32쪽
ILL libertatem cinium Romanarum imminutam non tuum , vos vitam ex ptam negligetis P ius legationis verbo viaiatum impersecutioni. vos legatum 'prii Romam omni θρμiriointerfectum inisoarm resina uetis e Xaggerat proposita exempla, vel certh posterius exemplum. urgens illud lusus a minori ad maius, quod nimirum turpissimum sit mortem tu, τι Mι- tot civium Romanorum non ulcisci, cum Maiores vlti diat imminutam libertatem ac verbo violatam legationem.
VIaerae, ne ut illis pu&herrimam Dit , tamam vobis imperj gloriam relin quere : sic vobis turpissimumst, iamcquod a ictis, tueri, ct conseruare
m flos e. Erorat, atque acute eleganterque perorat, primum hoc de genere ris,ia is, belli argumentum quod a gloria Populi Rom.ducitur. Admonens stim is , Populum Rom.de turpitudine ac dedecore quod stabiret dum ama- Wopositis. ioribus acceptam Imperij gloriam non ruerctur . Atque hinc ad secundum progreditur quod a salute Sociorum ducebatur ac pergit.
id V fatur sociorem summum in periculum, ac discrimen voratur e
regno expulsus eis Ariobarones rex, serius Populi Romani atque amicus, imminent duo reges toti Asiae, non selum visit inimicissimi, sed etiam vestris scys atque amicis. Essimit igitur argumentum quod non ita pridem duxerat a salute
sociorum cum diceret, Agitur salus Sociorum atque amicorum dryiae M. pro qua multa maiores vestri, magna&gratii a bella gesserunt. Et quod a sa- ideo hyesalutem mciorum summum in periculum vocari ait. At enim qui tandem sunt socii qui summum in periculnm adducutur in Ariobarzanem Regem profert Cicero quem Populi Rom. lacium atque amicum appellat. inanquam, quoniam non satis hinc constabat sectorum salutem indiscrimen vocari cum unus Ariobarranes prosertetur, Asiae uniuer- , a sae ciuitates ac populi Rom. amicas plostri, quibus Graecas etiam adii inget. Qu9d ut exaggeret altius, ait imminere, quasi vero ceruicibus iamiam manus iniicerentὶ non unum sed duos Reges, nec uni 'Vrbi, sed toti Asiae, eoidemque non modo uli Rom. sed sociorum de amicorum atque hinc essicit agi: omnino salutem sociorum9 inimicissimos. Et quanquam exaggerate satis
33쪽
CIuitates autem omnes, cuncta Asa, atque Graecia, vinum auxilium expede are propter periculi inquitisinem cogu/ tur: Imperatorem a vobis ceriarum deposere, cum prae tim νον aliam miseritis, usue audent,nequese i facere summo sine pericMo Iesse arbitrantur.
Bi Graeciae periculum coniungit cum Asiatico, atque ab omnibus Populi Rom. auxilium. expectari ait propter periculi magnitudinem. At enim quale tandem expectant auxilium 3 Pompeium sane,& ideo Imperatorem certum degoscunt δε tametsia cum alius missus sit . nimirum Acilius', labrio , non audent rem p perte denunciare. --- neque vero id sine magno periculo possunt i ne scilicet apud Gl brionem Offendant.
DN , T TIdent se sentior hoc idem qua se is , unum virum esse, in quo summa disi. H V omnia, s eum propὲ esse , quo eriam carent aegrius e cuius aduentu iratque nomine, rames ille ad maritimum bellum venerit, tamen impetus ho- iMm repressi esse iure tot ac retardatos. D Pompeii qui expetebatur laudes descendit, haud veritus assirmare unum estet in quo sumnia sitit omnia . Id quod docebit non multo post ubi excellentet omnes Imperatoris virtutes ii, eo agnosicet ac celebrabit. Atque hoc inquit Asiam ac Graeciam carere aegrius, quod non longe absit: erat enim in Cilicia cum exercitu ubi Piratico bello finem imposuerat'ideo ait eius aduentu atque nomine audito, impetus hostium esse repressos ac retardatos, tametsi non contra Mithridatem aut Tigranem & ad Asiaticum bellum sed contra Piratas & maritimum venerit.
HI vay, quoniam liben loqui non licet, tacite rogans, ut se quoque, Aut ea terarum prouinciarum socios, dignos exictimetis,quorum salutem tali νι
Euera in Riatico hello caeterae fermhomnes Prouinciae fuerant Pompeii fidei commissae & commendataei qui propterea in eis praesidia collocauerar, atque ab Herculis columnis stoc est extremis Europae finibus in ad Ciliciam usqere bellum administrauerat. & ideo iure Alia Pompeio siuam salutem postulat commendari; tacite tamen, vidiae mus, ne offendat apud Gabrionem.
AT que hoc etiam magis quam cauros, quὴdei nodi in prouinciam hominet is cum imperio misimus, ut etiam sab sse defendant,tamen ipsorum adue rui in Drbes sociorum non multum ab hoctio expugnatione d erant. Asae Disitirco by l
34쪽
Stae postulationem eo iustiorem esse ostendit,quod anteacto tempore
eos set me habuisset Imperatores ac Duces qui Prouinciam veritis x- pilasseia r. quam tu tastant, ita ut eorum aduentus ab hostili incursione& expugnatione vix disterre videretur: ac propterea aequum est et vinunc tandem ei viro coiianaitteretur qui abstinens esset ac moderatus,
quod est Pompeio viro temperatissimo atque iustissimo. Hic vero inuesti 'ndum esset , quos dicat in Asiam cum Imperio mitas, quarum aduentus non multum ab hostili expugnatione differret. Sed de hac re opportunius insta ubi totum hoc argumentum prosequitur copiose ε
Hrne audiebant antea, nunc praesentem vident, rota temperantia, tanta manguetudine, tanta humamtate, ut 'beat/ iesie videantur, apud quosiue diuillime commoraturat ursus se se in Pompeii essundit laudes, hunc unum Asiaticis & optatum
di de Mandos veluti fictum ostendens, apud eos dum tamen diutissime commoraretur. Haec Cicero ad secundum de genere belli argumentum explicandum & amplificandum, quod ducebatur a salti- te sociorum . Tametsi idem exemplis iam iam confirmabit perinde ac primum Interim tamen unum obseruare lubet quod ad amicos pertinet ac sectos Populi Rom. de quibus agebamus. etenim miretur facileqitis iam cur M. Tullius Ario, inanem ac Reges promiscue recenseat inter Populi R. s ios siue amicos, cum par esset Reges,praesertim potentes & clarosi nobiliore loco ac nomine haberi ac numerari. nam amici aut socii quin etiam Cives Romani nomen libertinis etiam atque iii-simae notae hominibus concedebatur, ita ut Romani ciues ac Populi Rom. Amici aes ij,dicerentur. denique plebeij quiquς, dummodo non essent, tervi nec inter mam Cipia numerarentur, hoc nomine dignabantur. Ergo obseruandum eis, Romulum cum primum Rei p. siue Urbi ordinandae atque in primis potentia ac dominatu augendae conuertit animum, illud in primis sibi faciendum piitasse ut quos Populus R. Iubigeret Imperio, hos Ciuitate donaret. Ex quo factum est ut breui mirifice augeri coepta sit tum Vrbs,tum Urbis potentia. Atque hunc sane morem,quippe Romano Imperio propagando aptissimum, caeteri deinde Reges, praesertim Tullius Hostilius
ct tres sequentes, coluere; ita ut aduenis crescentibus, Urbem adhuc magis ac magis dilatare necesse suerit. Atque idem mos a Consulibus deinde retentus est dii genter; ita tamen ut progressit temporis varii eorum extiterint ordines sic gradus qui inter Romanos Ciues aut amicos numerarentur . Ac primus quidem ordo illorum erat qui Urbem colerent aut saltem suburbana: dummodo enim non inter Mancipia censerentur,sed fallem libertini essent, inter Romanos numerabantur. Et si enim non facith inter nobiles censerentur calia enim erat Senatorii, aut equestris Ordinis ratio)censebantur tamen inter ciues Populum ue Rom. Altcr eorum erat ordo qui licet Indigem e non essent, in urbem tamen praerogatiua aliqua introducebantur di inter
Cives recipiebantur. Tales fuerunt Sabini multi, Albani, Latini, Hetrusci, atque alij quibus tempore procedentem Urbe sedes concessa est. Atque iis sane iussuffra- isti concedebatur, ita ut in Comitiis per curias, ut tribus aut centurias latrent suffragium. Qui sane omnes plenissimo iure Cives Romani censebantur, ita ut nec capite plecti possent id quod lege Plotia dc Sempronia decretum fuit nec virgis caedi,
nec vinculis tradi, nisi iubente Populo. Tertius eorum erat quibus ius municipii concedebatur. Cum enim non incolerent Vrbem, municipum ciues appellabantur ac municipalest atque ij cum sumagio plerique eoque vario, aliqui sine suffragio ciuiuobtinebant nomen: meritorum enim & antiquitatis habebatur ratio,atque hinc etiaad suffragia admittebantur decursu temporis . Atque jj sand siuis utebantur legibus,
35쪽
cum superiores Romano more ac iure uterentur. Succedebat quartus ordoqiii erat coloniarum. Cum enim Populus Rom. Vrbem aut Prouinciam aliquam sit bigeret optaretque eam in fide atque ossicio continere , eo x Romana mu i titudine certumiui uictum sub Censore tras imittebat,agrum illi distribuens, ac praesidii causa tanquain statione ciues illos ibi collocabat. Ita tamen ut Romanis legibus degerent, ac pleno tute sit istasium serrent. Quibus colonijs in Latio pii militi de Italia tum vero extra Italiam usi siti ni ; ita ut innumerae sere ad Augustiusque tempus Romanae Colo niae numerarentur quae sano primarum instar vel Romanae vel Latinae ceniebantur Tain etsi aliquos contigit Populos inter Colonias reterri quantumuis i ulli eo Populi ex Urbe aut aliunde ui bmitterentur. Cum cnitu praefiderent illis nationibus, honoris causa ilias inter Romanos Ciues iure Latino aut Romano recipiebant . itaque ex Traii spadanis multi, praesertim Veneta Prouincia; hoc nomino coluniae nonrenacius adepti sunt. Ita ut aliquae urbes ad Magistratus omnes, etiam ad Consulatum .haberent aditu m. Postremo loco Praefecturae numexabantur aut sederatae 'bes. Qui enim longe in primis aberant nec frequentarent Vrbem, ij foedere iungebantur, ac foederati & amici aut socii appellabantur. Quo fiebat ut sese lima reiit mu tuo, atque in populi Rom. fide essie dicerentur. Ouod sit in Urbe pro nationis suae negotiis expediendis praesectos haberent, i ciues inter Praefecturas recensebantur. Hinc fiebat ut Ariobarzanes ac Reges multi, quoniam longius ab Urbe regnarent. nisi amicorum ac foederatorum seu sociorum non referrent nomen,quantumuis libertini etiam eo- de nomine censeri possent. Ut nil mirum a M.Tullio huiusmodi Reges promiscue cum coeteris inferioris ordinis populis aut ciuibus amicos ac socios appellari. Adde quod talis erat ac tanta Populi. Rom. maiestas ut non vile esset apud Reges amici no-nien aut socii. Certe Mjthridates, Rex sanE maximus idemque superbissimus, cum pacem, Sylla authore, constituisset cum Populo Rom. se Populi Rom. amicum appellari tulit non grauate. Sed pergamus
lare si propter sociat, nuru ipse iniareia lacessiri, malares vestri eum Am
tiocho, cum Philippo, cum Aetolis, eum Pinnix bella gesserunt: quanto vos Dudio conuenit imur prouocatos, socior m salutem una cum Imperν
Ecundam hanc partem siccocludit. ut exemplis etiam confirmet bellum contra Mithridatem suscipiendum esse. Qu*d sane dum lacit, a minori quoque ad maius urget exempla quemaumodum secerata lea. EO tamen differt, quod ibi exempla distincte, hic aceruatim,vsa μpat. Siluitur inquit Maiores vestri pro sociis bella gesserunt cum Antiocho, cum Philippo, cum Aetolis, cum Poenis, licet ab iis nulla ipsi essent iniuria laces litii quanto magis vos conuenit socios tueri aduersus Mithridatem a quo maximis iniuriis protrocati estis 3 praesertim vero atque hic aliud item argumentum offert quod ferinde atquealtetuna a minori ad maius urgeri posset)cum hinc uno eodemque tempore vestri Imperii dignitatem vobis tueri liceat. Sic M. Tullius. Bellum vero gessit Populus Rom. cum Antiocho pro sociis hoc est pro Graecis. Cum enim Antiochus Lysimachiam Vrbem sibi ademptam repeteret, Graeciam in irasiti. Itaque Populus Rom. ut socios tueretur; misit corra Antiochum Attilium Glabrionem, a quo ille in Euboaea Insula victus & sugatus est. Deinde vero, cum ille renouasset bellum, ab Aemilio Regillo mari superatur, ita ut in Asiam profugerit longius: ubi tandem a scipione Asiatico, cui Africanus Legatus aderat, vincitur ἐ'tametsi postremo hoc bello multis Regibus septus estet, ita ut trecenta pisitum millia
ducerct, cquos etiam, elephantoS, falcatos currus non Paucos
Cum Philippo autem sutillic non Alexandri sed Persis pater) bellum gessit pro
36쪽
Atheniensibus: qui diana ab eo infestarenturia Romanis opem implorarunt. Itaqu Levinus primo. in in T. Fla in inius mittitur qui Graeciam in libertatem restituit. Fidib. 1. Iam vero cum Aetolis bellum gessis Populus Rom. Fuluio nobiliore Duce,quod σο : Antiochum Iblicitassent aliquando etiam iiivassent contra Graecos; ita ut pro sociis Fiq-β λ, una eademque de causa bellum suscepisse dicatur contra Aetolos & Antiochum rit- cet eos aliquando post ultus est.' Denique cum oenis primo bello decertarunt Romani propter Messanos, deinde in secundo pro et Saguntum; in tertio propter Massinissam & Numidas. In primo Appius&Duillus, in altero Fabius in primis, Scipio in terrio,bellum administrauit. Hic tamen sunt qui M. Tullium instimulent, quasi vero praepostero disserat ordine ac perturbato.Et nZeum Populus Rom.prilis cum Poenis quam cum Antioclis vel Philippo aut Aetolis hellum sessisset, antea etiam cum Philippo quam cum Antiocho, quid est cur ordine contempt Antiochum primo commemoret loco, rimnos postremo e Corte quemadmodum tempus est custos, sic ordo estium en Hist riae, Denique cum hoc in loco Historicum ageret Cicero non miniis quam orat rem, rationem Iemporum contemnere haud pesui in Q crimine. Ego vero in quo isti Ciceronis requirunt industriam, eam & agnosco dc admiror. Etenim Populo R. suadebat ut aduersusMithridatem hoc est potentissimum Regem ,Bellum lusciperet. Cum ignurid iam exemplis ageret, Praestabat longius Regem eumque potentis simum primo loco proferre, ac Regem cum Rege conferre, ut exemplo manas accederet pondus hine enim licebat commodius Marma impellere Populum Rom. in I audiret amicorum quoque causa Maiores contra Antiochum qui potentia Mithridati haud in latior forat, bellum gessisse. Et hac de causa Philippum quippe Regem
secundo nia merauit loco: tametu cum hoc bellum suscepisset antea; praestabat enim potentissimum illum Regem commemorare prilis, Philippum vero quoniam non tam facile cum Mithridate eonferri poterat. Antiocho adiungere argumenti siue oratoriae inductionis augendae gratia: dc ideo Poenos coniecit ad extremum. Etsi tam primum oc secundum bellum Punicum antecessisset Antiochum, tamen non aduersus Regem ullum sunt haec administrata, sed contra Remp. Haec ut istis satisfi Ciam. vel pota ut ostendam suisse reueraut M.Tullii solertiam di artificium probarent in quo illud requirunt & arguunt. Vt omittam esse quidem Oratori rerum g narum monumenta versanda ut inde exempla colligat ad fidem faciendam, no ostentanda. Et ideo videndum fuit non tam quo ordine recenserentur exempla ista,quam r ut apposite&ad fidem faciendam accommodate recenserentur. L. Magis commouerer dum profitetur M.Tullius Populum Rom. eum iis bellum gessisse non sui sed sociorum causa . nam reuera Populus Rom. cum ijs perinde ac cucaeteris bellum siusceperat dominandi cupiditate&aestu gloriae. Cum enim Italiam occupasset,cogitare coepit de dominatu 1latando, atque adeo, si fieri posset. Imperio Terrarum orbis occupandor dignum enim semistimabat cui caeterae gentes o temperarent: Iino veroab Romuli v'ue teporibus id quodlamantea docuimus fama quaedam inter Romanos manauerat, Romae Mundi Imperium Fato quodam deberi ac parari, atque armis plane comparandum, quemadmodum Proculus Iuliis edixerat pro concione . Atque huius veluti oraculum vel quod gratissimum esset, vel quod sus=erstitioso illi Populo credibile videretur, cum ad miteritatem manavirium veroad militiam colendam ac Mundi Imperium affectandum Romanos incendit. itaque Italia occupata,nihil antiquius habuit Populus Rom.quam ut mare traij-ceret, Siciliam & Africam occuparet, atque inde ad Europam reliquam atq; Asiam arma conuerteret; libidine scilicet dominandi & imperandi incensus. Quae eum ita sint, quid est quod M. u litus Romanae Vibis ambitionem dissimulet,&Frauissima illa bella amicorum tantum caua suseepta fuisse dictitet in an quana hic quoque ubi concessero gloriae ac dominatus cupiditate Romanos tot uella suscepisse, illud
etiam assirmabo,amictu lim quoque gratia ispissime decertasser etiam in tu rias, siq iris inferret caeteris populis, iustitiae nomine cohonestasse, quasi vero amicorum caulaetentes armis appeteret. id quod sigillatim accidit cum Antiocho & caeteris illis. naua cum Poenis primum propter Messanos amicos, tu propter Saguntinos ami.
cos item & scederatos, videri voluit bellum suscipere: cum Philippo item propter D amicos
37쪽
iocho de Aeaedis propter reliquam G ciam; ita ut isominandilibidinem amicitiae ossicijs rς emeret. Etsi alioquin M. Tullius, quippe qui non tam Historicum agit quam Oratorςm,ut seruia Mus R ianorum cupi,
te agro ruante varaetat ructust bor m nitudine pastionis. ct multitudine rarum re um, qua exporI ntur, cic omnibus erris antecel I.
III, D tertium argumentum expiat dum aggreditur, quod pertinet M' gwe vectigalia. Cum enim dixisset prilis, aguptur cenissima Populi Ram, T vectigalia de maxima, tum subiecimiis contineruubsidiabulli or-m, Tri 'namςnta pacisi quod est imperijsalinem acclignitatem; hierem iisdestae verbis s strissim tamen; msumit. ut auditoribus 'cuius in metem. recurrat. Cona git au tςm tot milam tona cum saririore argumeto id quodvqxtila praestrum indicat 2 ut tacit a minori ad maius, pulsemel atquc iterum iii placerasi argumentMuriquas diceret, si Maiores vestri. in Antiocho ac caeteris illis dimicarum s iurum causa, ac nullaim iniuria lacessiti; quanto vos stadio conuenit socios tu i conmes4ithridatem cum eodem te mle vestris vecti- salibus quapin maximo periculo versemur, prospicere liceat dic quoslari huiusmodi argumentum, quoniam ab utilitare ducit meaque maxima, momenti sit maximi.
Dicit ςnim apu4 -pulum i qqi vii sita is aculeis multo magis quam honestatis incutari solet. Hic tamen Ciceroό vestigio dubitationi occurrit quae a POp Rom. afferri potuimet, Qt id est enim quod tanti sacias Asiauca vectigalia 3 an non Siciliae, Sardianiae, Hispaniae, Africae, aliarumque Prouinciarum integra sunt vectigalia, quibus de γpacis ornamenta α belli praesidia retimamus Minimo vero inquit M. t ullius. Nam troeterarum prouinciarum vectigalia tanta sunt, ut his ad ipsas Prouincias tutandas vix contenti esse possimus, Asia vero tam opima est & sertilis, ve dc v rtate agrovi. divaristare seu um,&magnitudine pastionis, de multitudinemrrum rerum qive exportantur Deilla omnibus terris pntecellat. Sic M. ilius. Quo amu mento emcit enitendum ut Asiatica vectigalia conseruentur vel manis. Atque hac quidem dum
ait M. ilius, cinera a Praum m vectualm ι--μnt, obseruandum verba illannua suηt, minuere non augere. Etsi enim passim augere istent,ut eum dicimus,lamia Vrbs, tantae molis, tantus Imperator, in rantis malis c significat enim in tam magis&in uniuersum magnitudinem interdum tamen minuendi vim habent. Sie aesar,' i ta η α, renemviras quidem cingi possis: rursus, Tantum Maium reperit, ut anganὸ quiadecim milli4 militum ινa portari m t. Coelius etiam apud Ciceronem .secat non eritime bellurn, muto M aerit,et i se piratis adduis evir, sum ure m h. Αe Cicero ipse. Onera inqviti arum,si tanta Dumtea sulliine risi,nia sumseas: ubi si lauta sues, valet sitam leuia sunt aut moderata: & ideo sequitiarim maiora, e siret traneinali in tem is cada ι σώσω tuas . Sic igitur in praesentia tinua sunt et ita
iam ueto, dum tantopere Asiam eiusque vectigalia ornat Cicem extollitque s lis intellisitur laudationem ad genus deli ratiuum utiliter rςuocari, di vero ad res quoque sensus expertes tr duci. Etsi enim genus demonstrativum dicitur in certae persionae laudatione versari. ad prouincias tamen, in Urbes, ad virtutes & id genus alia multa tradiaci ister. Sie in quarta Verrina Siciliam ocinoratioti ea de lege Agraria, agrum Campanum ab ubertate mirifice laudauit. Dum
38쪽
Dum vero ait ubertate agrorum, varietate seu um, magnitudine pastionis, aemulii tudine terum quae exportantur, excellere Asiam, ea sigillatim attingit per genera quae ad Asiatica vectigalia pertinebant: de quibus,ne eidem repetere cogamur, paulo post copiose.
Iraque haec vobis prouincia Misit in se belli utilitatem, o paris dignita
tem sectinere vultis , non mousa calamitare,sedetiam ae-tu calam is est defendenda. nam caeteris in rebus, cum venit ea itas, tum detrinis um areia ritur : at in vectigalibus, non solum aduentus mali ,sed etiam metus ipse assere calamitatem. Ogit argumentum quo suadet Asiae vectigalia esse conservanda: quae appellat belli utilitatem de pacis dignitatem, in iis insistens quibus eadem appellauerat siubsidia belli de ornamenta pacis. Ubi sane quoniam obijeete potuisset quispiam nihil esse quod tantopere commoueretur, cum inuemgalia Romanorum nulla adhuc irruptio facta esset a Mithridate, nec detrimentum accepissent ullum, docet vectigalia nyn modo acalamitate sed etia a metu calamitatis esse defendenda. Id quod non min acute demonstrat quam verE. nam caeteris in rebus linquit in tunc serE de . trimentum accipitur cum venit calamitas cid quod in eluuionibus, exustionibus, morbis&siquid huiusmodi licet animaduertere in &in vectigalibus non sollim aduentus mali, irruptio inqua hostium aut latronum, rum etiam periculum ac metus ipse affert calamitatem. Quam rem confirmat statim seu declarat pergens.
Nam cum binium copiae non tinse ab nν, etiamsi serviis facta nulla sit ;tamen pecora relinquuntur, agricultura deseritur, mercatorum nauigatio conquisi/ . ira neque ex portu, neque ex decumis, neque ex scriptura vectiga conseruari potest. qπare sepe totius anni fructu uno rumore periculi, atque υνο belli terrore amittitur. T rem: experientia enim ipsa docemur caepe etiam salso aduentantis hostis rumore Vrbes deseri; tantum abest ut ager custodiatur. Vt propterea verum periculum,dum licet,declinare omnino oporteat: cum periculum ipsum ac metus totius anni fructus auferre ac summatim . detrimenta maxima gignere seleat. Hinc vero licet animaduertere olim vectigalia Romanorum, praesertim in Asia, tripartito fuisse distributa: alia enim ex portu capiebantur unde portorium dicebatur vectigal, de qui praeessent portitores talia ex agro dc cultura, atque haec decuma dicebantur, exactores vero decumani: alia denique ex pascuis ubi scri- Asitioio .pturarij dicebantur qui praeerant,quod scriptura conficeretur,di pro scripturae ratim ne vectigal colligeretur. Et ideo ait pecora relisa intur, misi inara deseritur, mercatorum nauigatis conquiescit: quibus verbis tripartita illa vectigalium designatur ratio: quae explicatius adhuc declaratur dum E vestigio subiicitur, ita neque ex portu, neque ex de- emis, que ex se tura tectigal conseruari potest. Crediderim autem scripturam non cuicunque vectigali adhibitam sed pecuariae tanthm. Nam cum agriculis infinitum fuisset opus scripturam conficere, dc vero minus conueniens, cum ager non esset Populi Romani, sed Asiaticorum, qui tamen pro agri aut fructuum seu census magnitudine aut patuitate vectigal soluerent: contra in pascuis, quae quoniampleraque
39쪽
erant Populi Rom. & quam latissimE patebant,exscriptura locari Nus erat ut quantum cuique locaretur,& quantum dirique soluendum, constaret satis. Nam de pot- tu, cui bi iiihil locaretur, nihil attinet dicere: sbluebatur enim vectigal si quid exportaretur,nec si riptura ulla conficienda erat prout in pascuis. Itaque iure M.Tullius tum hic tum in Oratione pro Flacco vectigal ex lcriptura caeteris opponit vectigalibus. Neque obest quod Asconius scribat, manciper mit publicanorum principes Rymani homines: qui, qua ius sui causa, si decumae redimunt, decumam mpellantur; si portum, aut
paIcua publica, tortἰtores, aut pecuaris: quorum ratio scriptura disitur; nam Manut ij pace. haec postrema verba. quorum ratis scriptara dicitur,ad pecuarios reseruntur tantum quo. rum postremo loco sit metario, non ad cxteros. Ita quidem ea verba qtiae iam antea commemorauimus dum Asia 'Mitate agrorum, varietate filictuum, magnitudine pallionis, multitudine earum rerum quae exportantur caeteris terr s anteponitur.
quadripartitam referunt varietate in quod ubertas agrorum & varietas fructuum ad Uriculturam pertineant.
QVo tanaeem animo esse existimatis, aut eos qui vectigalia vobis pensitant taut eo qui exercent, atque exigunt ξ cum duo reges cum maximis copiis prope ad tr cum una excursio equitatus perbrevi tempore totius anni vectigal auferre posim. cum publicani familias maximas, quas in salinis habent,
quas ιn agris, quas in portubus atque custodiis, magno periculo se habere arbitrentur. putat sene, vos tuis rebus frui posse ,nseos, qui vobis fructuosi sent, conseruaueritis, non sum, ut antea dixi, calamitate,sed etiam calamitatis formidine
tiberatos e, Xaggerat adhuc vectigalium pericula, eos commemorans qui vecti- gesta vel pensitarent, vel exercerent exigercntque . idque ut intelligatur non potuisse illos non in magno periculo ac metu versari. &huc pertinent ea verba quaerem mirifice augent, dum non unus Rex sed duo, nec exiguis copiis sed maximis, nec longe sed prope, essent: huc illud, Una excurso, perbrevi tempore, totius anni fructus auferre potest.Quos
autem dicit vectigalia petasitasse, ii erant viri nobiles, nimirum equites Romani. Hi cnim conducebant, vectigalia a Populo Rom.ac pactum illi aurum pensitabant: qui vero exercebant exigebantque vectigalia, plebeii erant&equitum administri. ex quo fiebat ut equites ac publicani familias maximas tum in salictis si ca intelligit alicibus consita& pasicuis accommodata tum in agristum in portubus custodiasque haberent. De iis igitur omnibus
quibus hostis immineret , ae propterea in magno periculo versarentur, admonet Populum Rom. xet pro sua authoritate & prudentia luis vectigalibus prouideret, homines istos a periculo etiam liberans
ac metu. Atque hinc licet animaduertere iure monuisse Aristotelem ruta n in primo Rhetoricorum, non sollim nobiles ac potentes esse colendos, ve rhm
40쪽
Ac ne istia quidem vobis negligendum ess , quod mihi ego extremum propo-
fueram.eum essem de belli genere dictures, quod admultorum bona ciuium Rom. pertinet: g rem vobis pro vestra sapientia mirites habenda est ratio diligenter. nam opublicani homineι honestissimi, o ornatissimi suas rationes ocopias in istam prouinciam contulerunt. quorum ipsorum per se res se fortun.e- ωοbis cura esse debent. etenim si vectigalia neruos esse Reip. semper duximus:
eam certe ordinem, qui exercet ilia ormamentum caterorum ordinum recte esse dicemus. deinde ceteris ex ordinibus homines naui , o industrν , partim in Asia negoriantur: quibus vos absentitus confulere debetis: partim fuissesῖorum in Leaprouincia pecunias magnas collatas habent. Erit igitur humanitatis vectrae, magnum eorum ciuium numerum calamitate probibere sapientiae, videre multorum ciuium calamitatem a Republica seiunctam esse non posse. D postremum accedit argumentum degenere bellii quod exaggerat Iri
de more. Et quoniam supra, cum hoc attingeret argumentum, dixe- seu DRre
rat Mithridatico bello agi bona multorum civium quibus & a Popu- m- ar u Io Rom.&a moderatoribus Reipublieaeesset consulendum, idcirco, v.Ac ne illud quidem Cait primum vobis negligendum est quod mihi ego extro 'Imum proposueram cum essem de belli genere dictu rus, quod ad miatorum Mη .iis se, Ciuium Romanorum pertinete quorum vobis pro MLira sapientia, s 3irites, habenda eri ratis iis u. diligenter. Vbi, ne ιllud quidem vobis negligendum, maiorem habet vim quam primo aspectu osteram verba,significat enim diligenter curandum: & hac sorth de causa id reiecit ad extremum,&extremum memorat fuisse propositum . Quin idcirco addite vestigio, id pertinere ad Ciuium Romanorum bona, quorum ratio habenda sit diligenter. Cuius etiam rei subiicit causiam, initio ducto a publicanis quos homines honestissimos appellat & ornatissimos. Sciendum vero est Romanam gentem ab Regum usque temporibus tripartito fuisse distributam.nimirum in Patres, Equites,Plebem: ac patribus quidem progres su temporis mercaturam exercere non licuisse: Equi tibus, etsi nobiles haberemur, quoquomodo licuisse, quandoquidem vectigalia Populi Rom. conducebant, quae tamen per administros exigebant curatantque. Interim tamen non deerant ex Patri- 'hus,praesertim ex diuitibus & pecuniosis, qui clam stias pecunias cum Equitum atq; aliorum Ciuium pecunijs occuparent, ac quaestum facerent. Id quod in Asiaticis vectigalibus usu veniebat in primis quae, ut uberrima erant ac patebant quam latissime, quaestuosa erant. Atque hos Ciues omnes praeter Equites par est suas Ciceroni rati nes quoquomodo commendasse, ut Populo Rom. publicanorum ac eorum omnia ui in Ana negotiarentur,sortunas ac bona si immo studio commendaret. Hac igiture causa non modo Equites ac Publicanos Populi Rom. fidei committit,cius implorans auxilium,verum etiam aliorum multorum ciuium quorum numerum magnli esse ait. Atque hac etiam de causa horum omnium calamitatem eum Reipii blicae calamitate coniungit,quasi vero non possint illi pecuniarum iacturam facere ac so tunarum, quin Respublica inde detrimentum capiat maximum . Et huc pertinet quod vectigalia Reipublicae neruos; huc quod eum ordinem qui illa exercet c Equites intelligit) firmamentum caeterorum ordinum, vocat. Denique quot serme huic rei adhibet verba, tot veluti aculeos admouet ac stimulas auditorum animis. Hac enim de causa commemorat eorum humanitatem & sapientiam, humanitatem ut vices ac da mna suorum ciuium doleant, sapientiam,vt ijsdem prospiciant. hac monet ciues Romanos esse illos quibus maxime est succurrendum :ti enim foederatis, amicis, externis,quanto magis domesticis succurreudum erat 3 atque huc pertinet quod ait esse honestissimos dc ornatissimose erat enim. Populi Rom. omnes ordines sed