Commentaria in Prouerbia Salomonis, in quibus Vulgata nostra lectio sic tractatur vt & diligens fiat collatio cum originalibus, & literalis simul cum mystico sensu tradatur. Authore Cornelio Iansenio Hultensi, ..

발행: 1568년

분량: 570페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

461쪽

iras, quasi diceret Rem valde bonam facit.. ii cauis qui rieuertitur ad vomitum suum, sic imprudens qui

Vlchra limi laudi imprudelis iterans suam lustitia hoc est,improbus repetens nequitiam suam comparatur cani rei tertenti,ad id quod euomuit rei uinendia. Ti, i iam similitudinem ex hoc loco,

etiam D. Petrus in secunda sua epistola desumpsit contra quosdam qui

ab agnita veritate relapsi sunt in errores Scina pietatem, CHtigit inquit)eis illud vertito verbis canis reuersus ad vomitum suum. Primum enim dum cani, ni mali impudico,inuerecundo, Sc ad nihil sere aIllud rili,quim ad vade oblectandum, peccatorem comparat,significat quamst in sese abiectus,t .vilis homo peccator, in multis conditionibus canitimilis propter quod alias canibus peccatores assimilantur, ut cum di- M. ih. . it dominus molite alia tum dare canibus, Et, non est bonum sumere Matth. is. Maena filiorum, cinittere canibus. Secundo dum cani reuertenti ad Vomitum comparatur peccator, iterans suam impie a tem significatur, quam si cras foedata homilianda iterare impietatem semel resietam, . 'iam scilicet frenum est,c nςm. Deditatem quam seniet eiecit resumere Pial 1 quod cum quilibet vicit,nauseam sentit 8c absin n. atur. Vnde bene de peccatoribus dicit propheta: Corrupti sunt lcabominabiles facti sunt in iniquitatibus suis. Nec tantum peccator cani similis est, in repetendo foeditatem iam sed etiam in vomitu canis Sicut enim canis id quo gra uatur ei;cit tamen hoc ipsum, quod tanquam nox uim ibiecit, reuocat,ic pro cibo assumit ita V p ccator saepe conscientia arguente compunctus,quo grauatum , Anti peccatum,detestatur,abijcit, scier consessionem euomit, conscientiam sitam ea ratione alleuans, sed per stulta suam instibilitatem quod thia quam malum detestatus est mirsiim tanquam tibi bonum, tanquam quod ipsuna pascere valeat in cibum con-c . , iu, Cupistς Nisux repetit. Sic fere hanc parabolam tractat D. Cregorius 3 parte cura admo. 31. Canis quippe inquit cujonait pro se sto cibum qui pectus deprimebat,proiicit, sed cum ad vomitum reuertitur, unde levigatus meiat ruris oneratur. Et qui admissa plangui prosecto nequitiam de qua male satiati fueraiar, quae mentis intima deprimebat confitendo proi; ciunt, quam poli consessionem dum repetuntaeimunt. Proinde hinc intelligere licet,quam apta sit similitudo a sapiente indicara, quam si peccator quisque presse consideraret Me ea intelligeret, quam foedum)it redire ad peccata relicta, quam hoc plan caninum sit, retrahi facile posset, Sc cohiberia peccatorum re iteratione, molens in se admittere quod etiana in canibus detestatur. Eodem tendit&altera similis parabola a D. Petro superaddita: Sus lota,in volutabrosccti,ac iuri pro ad volutabrum luti scilicet reuers Et quod est iii Ecclesiastico.

462쪽

Qui baptizatura mortuo,& iterum tangit mortuum,quid prosciti uitio illius' sic laomo qui ieiunat in peccatis suis,lciterum eadem faciens,

quid proficit humiliando sed orationem illius quis exaudiet t

is Vidistii hominem sapientemsibi videri 'ma , illos em bali bit

i piens. V multis iam sententiis multa in stultos dixerit hoc iam versu

inepti si imum stultorum genus indicat, cui praeferendi sint hi, qui pro insipientibus vulgo habetur. Sunt autem hi qui sapientes sunt

in oculis sui; hoc est, ut bene vertit noster interpres hebraicam phrasim explicans,qui sapientes sibi videntur,de qualibus dicit Paulus Romanis Roni. r. Dicentes se esse sapietes,stulti facti sunt. t Esaias: V vobis qui Lapien- res estis in oculi vestris,d coram vobismetipsis prudentes dates qui siesibi videntur sapientes, ut de sua sibi placeant sapientia, alios prae se contemnente' aut sunt frequerer omni uiam pene rerum imperitissimi ac indoctissimi putantes se intelligere,quae non intelli: 'nt,aut etiamsi pleraque bene iciant, tamen agnoscere nolunt e pleraque nescire qua ab aliis discere debeant. Itaque cum ab alios sapientiam discere nolint, nulla

spes est ut aliquando sapientes fiant, tua insidies magis illo spem habebit, hoc est magis sperandum est de insipientis alicuius,qui talis vulgo habetur, a lutei sapientia adipiscenda, quam de illius. Non enim cum dicitur insipiens mastis illo spem habebit significatur quod ipse insipies maiorem spem habebit quam ille ut quod magis sperabit quam ille Neu-

'ter en m spem talem habet, sied intelligendum elide spe quam homines de insis, ente habere poli , ut volt sensus ansipiens habebit sipem apud homine , vel in cordibus hominum,hoc est, homines magis de eo sperabunt. Vnde Hebraea verti possisnt. Spes est de stulto magis quam de illo. Demonstrat huius sententiae veritatem,quod de Scribis tharisaei , ac

plebe sudaica te ritur in Evangeliis. Illi enim quoniam sibi placebant de lapientia recognitione legis,nec a Christo,nec a quouis alio se doceri patiebatur,ita ut caeco dicerent In peccatis natus es tot uri&tu doces nos ibis.,

Proinde nulla sipes fuit couersionis eorum . fidei in qua vera est sapientia cum interim vulgus indoctum quod suam insipientiam agnoscebat, avide Dei sapientiam ex ore Christi audiret, e ex eo plerique in ipsum crederent,ita ut sicut Christus de se dixit, factum sit, Vt qui non vi Io,i debant, viderent, qui videbam caeci fierent. Demonstrat sententiae veritatem,S quod in haereticis hiotidie experientia docet. Viciemus enim in eis,non solium eos qui iuxta seculi aestimationem docti videnriir, sed etiam indoctissimos quosque de plebe. quoniam sibi persiuadent se intelligere scripturas,fe Spiritu elo afflatos esse nullam quantumuis doctiorum institutionem admittere, ita ut ob id vel nuciuam vel raro tales ebnuerti contingat, proinde non care essicacia quo per interrogatio-

463쪽

nem mamquemque sapiens compellat dicens Vidisti hominem sapientem sibi viderit' si diceret, Si ex diligenti animaduersione obseruasti aliquem esse qui sibi videatur este sapiesis, non est quod multum labores in illo docendo, sed scito desperatam esse propemodum eius resipistentiam Talutem,magisque tibi sperandum de eo qui planὶ imprudensae

indoetus habetur. Conuenit cum hac sentetia, quod praeclar scripsit Fabius lib. i. Nihil,inquit,peius est iis,qui paulum ultra primas iteras progressi falsam scientiae persuasionem induerunt. Nami credere praecipiendi peritis indignantur,& velut iure quodam potestatis,quo sere hoc hominum genus intumescit,imperiosi atque interim saeuictes stultitiam

suam perdocent. Nec minus error eorum nocet moribus.

Dicit piger, Leo eis in via,es leaena in itineribus. Post plerasque sententias concernentes stultitiam Minsipientiam,

subiunguntur iam aliquot ad pigritiam pertinentes, quarum prima haec supra habita estvi exposita cap. 22.Versu i . Vnde patet hac sententia nihil aliud significari quam pigria,cum ad opera aliqua soris agenda vocatur se per pigritiam excusare, praetexendo magna pericula quae tamen non sunt. Ibatum hoc monendum hic Line cibus positum pro vi s vel plateis.

Siculonium vertitur in cardine suo,ita piger in secro suo. SVperiori sententia indicat quid pigrum domi contineat, hac verbquid domi agat,nempe quod sicut foras non egreditur ad opera debita, ita nec domi vacat rebus honestis, usqueade deditus otio, ut ne otium quidem otiose et quiete ferre possit.Sicut,inquit ostium vertitur in cardine suo ita ut moueatur nunc in unam,nunc in aliam partem, fixe tamen cardini suo semper ad harens ita piger etiam cum no dormit, nec lecto ei amplius opus est, vertitur in lectulo suo, nunc in hoc,nunc in illud latus,adfixus pertinaciter lecto, sed in eo inquietus, qui quieti tantum Sc somno destinatus est. Pulchre ergo pigritiei absurditatem depingit, significando pigrum etiam quiete uti inquiete, lonec tunc quietera. relinquere posse cum incipit esse molesta.Potestti aliter accipi liaeessententia,nempe ut hic sit sensius:Sicut ostium vertitur in cardine suo, nunc ad aperiendum illud, nunc ad claudendum, nunc ut egrediantur homines, nunc ut ingrediantur: ita piger voluitur in lecto suo 'unc proponcs surgere: egredi ad opus,nunc sele retrahens de lecto includens. Quςm sensum indicat Aeda scribens:Sicut ostium in cardine vertuntur, modo exire ad opus, modo ad quiescendum redire proponentes. Ex quo etiam patet mystice hanc sententiam accipiendam de te sto prauae conme ludis ni de vitiorum,in quibus quidam cum voluptate quiescunt,volutantes

s se de uno vitio in aliudit nunc quidem proponetes vitia relinquere,

nunc

464쪽

nunc vero in eadem relabentes,prae pigritia, virtutis viam te labores arripere recusantes.

SVperior senteritia monstrat, quid prae pigritia faciat in lecto piger,

haec quid iam rellisto e sto, significans etiam adeo ipsum se tradere quieti, otio, ut etiam quae sibi sunt necessaria, & paruo conflant labore,pigeat sibi ipsi impendete. Absconditi inquit piger manus,quas ad operandum extendere deberet sub astella sitia, laborat,hoc est molestum est ei ac fatigatur si ad os suum eas capiendi cibi gratia conuerterit.Caetera vide superius in cap. is ubi versuri . similis habetur sententia. Nec mirari quis debet, quod in varijs locis eiusdem sententiae sit in hoc libro repetitio. Id enim vel ex eo accidit quod a diuersis collectioneta sit, vel ex eo quod eadem diuersis quadrent locis.

n. Sapientior sibi piger videtur septem viris loquentilassent otias.

V multa vitia recitauerit pigri,tandem quod est maximum infert, nempe quod se cxpientiorem reputet septem viris,hoc est,pl risque sapientibus,non qualibuscuq: .sed etiam talibus , quibus homine; petere solent in consilia,bona iudicia se doctas iententias. Hos enim designa per eos qiu loquuntur sententias. Nam pro loquentibus sententia ,hebraice est, reddentibus vel respondentibus sententiam. Cε-terum haec arrogantia sapientiae,quam hic pigro sapiens tribuit, dupliciter intelligi potest. Primis', ex nimia pigritia,non libeat illi doctos adire audire, i interrogare,praetexatque propterea se doetiorem esse,etiam doctissimis.Secundo quod in diligendo otio i quiete sapientius se agere existimet,liis qui multo labore ad sapientiam perueniunt,quique docendo alios, respondendo prudenter, in magnis versantur laboribus. Sc occupationibus ut significetur pigrum sibi persuadere, sapientius melius se vitam institutis suam,quam faciunt plaertq; sapientes, qui occupantur in respondendo cunctis prudenter. Et sane utrunque horum accidere videmus, loquod pigri dum nolunt accedere loca publica, ubi traditur vera sapientia in excusitionem suae pigritiae fingunt se scire quet ibi docenda sunt, ac melius scire quam ipsi cocionatores, quod otiosum suae vitae genus,praeserant laborioso, d molesto generi vitae sapientum qui in docendis aliis occupantur, reputantes eos prae se stultitiores. Unde in Eeclesiastico dicitur Stultus complicat manus suas,& comedit carnes suas dicens: Melior est pugillus cum requiae,quam plena utraque manus cum labore,et afflictione animi.Proinde parabola indicat pigros deploratos esse nec magnam esse spem, ut aliquando sapiant sicut sita pradixit de eis, qui sapientes sunt in oculis suis. Potest etiam intelligi haec

465쪽

sententia significari, pigros cum ipsi nilail agant,ac aliorum saetorum sint curiosi scrutatores facile etiam sapientum dicta factaq; redarguere, carpere quali illis sapientiores. Qtio experieiuia docet esse e .

Sicut qui apprehendit auribi canem,sic qui irainst impatiens et

commiscetur rixae ulterius. Pta comparatione is qui transeundo per viam,cum Videns quosdam inter se rixantes, impatienter fert iniuriam quam putat alterum alteri inferre, iob d immiscet se alterius liti,instigendo in eum,quem putat iniquam habere causam, aut ob: urgando eos qui inter se litigant, aseimilat et,qui. canem auribus apprehedit Canis enim animal eli maxime iritabile, nec alia re magis ritatur, quam si auribus apprehedatur,parte scilicet minime tractabili in canibus. Qtiod qui faciut, temere contra se canem prouocant ad oblatrandum,insurgendu bc mordendum, cum id facile vitare possent, canem intactum relinquendo. Ita qui aliis inter se contendentibus sie immiscet in causa ad se non pertiner tridum vel uni parti studet fauere vel utramque vult reprehendere an mos iam per contentionem tritatori accensos, vel alterum ipsorum facile contra se adeo prouocat, ut iam vel ambo, vel alter cum ipso contendere incipiat,2 in ipsum insurgat nonnunquam laedat, cum transeundo,& causam eorum intactam relinquedo, omne ii commodum ei fugere facile pollet. Monet ergo prouerbium non facile quenquam ingerere se ipsium debere alioru causae, ne temere prouocet aliorum in se ini, ba micitias odia. Videtur contra fecisse Moses,qui teli in Exodo, cum vidisset duos Hebraeos rixantes inter sese , dixit ei qui faciebat iniuriam. Quare percutis proximum tutaminitem statim sensit in se in turpentem et mordentem. Dicebat enim: Quis constituit te principem et ualce super nos 'Num occidere me tu vis, sicut heri occidisti Egyptium t Atque huius oblocutione coactus est exulare relicta . E etypto. Sed Moyses id fecit laudabiliter, ac sipiritu accessis diuino a quo iam destinatus erat dux& re istor populi Israelitici. Sapiens ver vult, ut ne temere nos ingeramus aliorum contentionibus, nec ex impatientia, ac contentioso more. Et maxime locum habet in his,qui sic se aliorum immiscent contentionibus, Yt eaqfauore alterius pariis bueant: accendant . Qui autem cum Christiana modestia studet ex charitate litigantes inter se conciliare,non est similis apprehendenti canem auribus, sed potius ad blandienti canibus δ iritatos canes,ostensis fragmentis panis,quiescere facienti.Similiter qui pro auilioritate , qua sungitur ex 2elo iustitiae, inter collitisantes sese immiscet, iniuriam facienti silentium imponens, non est si milis apprehendenti canem auribus, sed percutienti canem baculo, eciligenti ne noceat.

466쪽

mur noxius eu qui mittit sagitta Hinceas in mortem. Sic vir quinau onte nocet amico, deprehensisserit, it ludensfeci. T Erba illa,cum deprehensus fuerit,non sunt in Hebrio seda nostro

interprete imitante hac in parte Septuaginta,explicadi causa sunt addita. Nec est,Sicut noxius est, sed,Sicut abstodit se, quamuis alii aliter accipiant dictionem Hebraicam, cuius significatio non potest esse satis certa, quod tantum hoc loco in scripturis occurrat, in ea forma qua hic ponitur. Sensus ergo est: Sicut qui mittit in aliquem sagittas, laceas ad occidendia,noxius est,nsi simpliciter, nec, o modo jed valde noxius est,eo quod talis occulte hoc faciat volens latere,ut post morte inflictam possit inficiari,quodque hoc repente sectat, praeter expectationem, ut duplici hoc nomine eius malum vitari nequeat: sagittarum enim eiaculatio,& abscondite fieri solet, adeb repente,ut praeuideri neqiteat talis est qui amico suo nihil mali ab ipsis metuenti per occultam S tectam fraudem nocet,eumque decipit,studens omnibus modis latere,& si deprehen Ius fuerit,dicit se non ex malo fecisse animo aut serio, sed fecisse

per iocum,quasi diceret: Eo peior est ille alijs qui damnum inserui, ubd

dum nocet, postillatum damnum vult haberi pro amico. Comparantur ergo ficti amici,qui clanculum nocet,& suam malitiam dissimulant his hominibus qui omnium pessimidi perniciosisii mi habetur,quales in qui sagittis ex occulto homine impetunt aut faces ardentes alie-xis tectis iniiciunt. Nam pro sagittas: lanceas, Hebraea habent faces id sagittas. Tales enim loge perniciosiores sunt his qui gladiis coram χο- minus hominem ad occidendum aggreditatur, qui videri possunt &,itari fuga,aut resistendo superari. Non sic autem alii. Itaque significatur, illos esse maximos inimicos, ac perniciosiores apertis hostibus, qui eum pro amicis se geriant, Sc haberi volunt,nocere secreto student. Perditissimi,inquit Cicero hominis est simul le amicitia dissoluere,d fallere eum qui laesus non esset nisi credidisset.

Cum defecerint ligna extinguitur Dis susurrone subiram,

iurgia conquiscunt. APeria est parabola qua significatur quod lites: nascuntur:

uentur communiter a malis linguis, sicut ignis fouetur 'ignis, dc proinde si quis iurgia velit conquiescere prouidendum esse, ut susurrones,qui sua maledica lingua ea suggerunt,unde lites ori utur iutriuntur,amoueantur Iubtrahantur. Deficiente enim causa,deficiet Sceffectus. Notandum autem bene,iurgia lites, discordiani igni comparari, sit sitirronem lignis . Sicut enim ignis omnia deuorat desperdit,sice discordia omnia vastat.Cocordia enim,ut ille dixit paruae res crescur, Miso discor-

467쪽

uilitia maximidiubuntur.EE.Omne regnum in se diuisum dololibi- ' tur. Hoc ergo tantum malum e nulla re alia magis habet sementu,quam a susurronibus, qui omnia celanda deserunt, in peiorem partem dicta factaque exaggerantes,ac de suo pleraque Engentes,unde non immersit iob rito dixit Propheta Regius: Detrahentem secreto proximo suo, hunc persequebar. Et Levitici p. speciatim praecepit Dominus: Non eris criminato dc susurro in populo . Hinc enim videmus in omni communitate sim priuata, siue publica,esse eas quae sunt ubique cotentiones. Hinc in Ecclesia ipsa tot iam videmus iurgia,&de dogmatibus fidei,atq;Ecclesiae statutis comemtiones, quod omnia plena sitiat susiurronibus, qui omnibus pijs ordinationibus detrahunt, in populo spargentes varias calumnias,quibus simplices accendunt contra ecclesiastica dogmata, quibus& accensium iam ignem illum omnia pia deuorantem fovent.Secutus eli sapientis colitium hic insinuatum. Titus imperator,qui delatores caesios flagellis ac fustibus,deportari iussit.

Imilis est haec sententia superiori,in hoc differens, quod hic iam al- tera indicatur causalit lunas contentionum,quae & ipsi se habet ad

lites, ut ligna ad ignem, homo scilicet iracundus, vel ut habent Hebraea, i contentionum illoc est, homo contentiosus,quales fere sunt homines iracundi, qui ob leuissimam causam contendunt. Sicut ergo carbones se habent ad prunas eas scilicet augetes cum apponuntur, de sicutit ena se habent ad ignem quem uenti augent,sic homo iracundus Alitigiosus suscitat rixas eis ciens scilicet, ut is aliqua parua aut sepita excitetur in magnum ignem qui graue damnum inserat.

Verba se arronis quasi impavia, perueniunt ad infima

ETJαc sententia indicat malum quod adfert suirro, quae etiam supraposita est&exposita in capite is veri

, Memodo si argento sordido ornare velis, uls Ne sic labia iu

mentia cum pes o corde sectata. HEbrae paucioribus verbis sic habent, sed quae diis cilem habent

sensum, Argentum scoriarum tedium super testam labia ardentia vel ut alii vertunt iccendentia, sci licet lites Sidicor malum. Per argentum scoriarum intelligunt quidam recte, ipsam scoriam argenti, quam non conuenit Q peraddere vasis alicuius pretiosae materiae ad ornandum ea,sed tantum conuenit vilibus vasculis, ut fictilibus 5 testaceis,quibus si superaddatur ad rege dum ea videbitur quidem ornamentiali-

468쪽

PROVERSIA 1 SALOMONIS. Cap. s. sori aliquid addere, S iubea vilitas testacea luere poterit, Verum reuera parum decoris,de pretii illi adfert, manet semper vile vasculum tita similiter labia ardentia odio,vel succendentialites,vel ut noster vertit, labia tumentia accensa scilicet igne superbiae,quae loquuntur superba,no conueniunt nisi cordi pessimo,quod quidem tegere poliunt appareri aliquo verborum sipleiciore ornare,cum reuera semper maneat pessimum.

Ex qua explicatione non solum patet quam recte additis quibusda verbis,obseuritatem breuitatis Hebraicae noster interpres Verterit, ec elucidauerit, sed etiam quam apta sit comparatio in sententia a Salomone insinuata.Comparatur enim scoria argenti quam tae e etiam intellexerimus apud nos vocari argentum sordidum, lioc est,nullius & sordidi pretii quod latum est sordes argenti sit perducta testae cum labijs ardentibus et tumentibus superadditis cordi nequam. Qua comparatione primum quidem significatur, qu bdiicut illud quod accedit restae bene ei conuenit,et omnino est iuxta adagium, Dignum patella operculum: ita hic labia talia cordi respondent Sc conueniunt. Deinde quod sicut illud testam quidem tegit,sed non reddit multo meliorem: ita et hic labiam iborum cordis malitiam regere possent, sed non reddunt cor melius,quod recte vasi comparatur,ut in quo contineantur omnes cogitationes et vasi fictili,qubd nihil nisi terrena cogitet, confringendum aliquando ab eo cui dictum est: Tanquam vas figuli confringes es:Quodsi salsequentes versus considerentur,in quibus videri potest hic versus explicari per labia ardentia, ut habent Hebraea, viden: ur significari labia hominum ardentium odio, quae latens in corde odium tegunt verbis speciosis, quo magis decipiant. Sequitur erat ira., suis intes tu immicus,cum in corde tractaueris dolos. iis anae obmiseri vocari ne credideris ei, quoniamseptem ne- quitiae sunt in corde ipsim .PR O,liuelligitur,verbs Hebraicum pS' Innacer, iubi stupra est,

quia et significat cognoscere et significat alienum esse, vel alienum se exhibere et dissimulare. Vnde quida in vertunt ut notier labiis suis cognoscitur vel intelligitur inimicus. Alii, L. ibi js suis alienum se exhiber, vel dissimulat inimicus , quasi scilicet non odiat, nec sit inimicus, quem sensium magis conuenire putante quod sequitur,Qtiando submiserit vocem ne credideris ei. Cui tamen etiam altera versio bene conuenit. Nam sensius est, Cum inimicus qui iam in corde suo secrete apud se Versat dolos,et cogitat varias decipiendi rationes,etsi malitiam cordis et odium tegere verbis studeat, tamen ex verbis suis facile intelligi et agnosci poterit. Nam etiamsi blade loquatur, aut eum praedicet quem oditi tamen facile aduertere licer rem esse fictam, nec ex animo Incero proscisci quae dicit,Solent enim qui odium suum tegere student, nimis ex

Misam a quisita,

469쪽

si COMMENTARIA II

quisita uti verborum blanditie, aut nimis inconstantes esse in verbis sulcet omnino sic loqui, quomodo non est verisimile eum locuturum, qui pridem pro inimico se gessit. Itaque non est necesse intelligere,cum dicitur labiis iis intelligitur inimicus,de verbis iniuriosis et contumeliosis quae ex latenti in corde odio erumpentia,prodant inimicitiam Jed potest etiam intelligi de inepta blanditie verborum quae suspectum redditi

minem. Cui bene conuenit quod sequitiir: Quando submiserit vocem, hoc est,quando demissEet humiliter loquitur se tibi subijciens, tua gratiam se petere ostendens,ne credideris mox ei, quia septem nequitiae sint in corde eius,hoc est, multa mala tunc versat contra te in corde suo,eoq; magis cogitare debes illum tibi male velle,quo blandius loquitur,lci, missius, maxime quando nuper se inimicum exhibuit. Docet que adluelleu;.α sensum factu multa Ecclesiallic'. N5 credas inimico tuo inquit in aeternum.Sicut enim aeramentum eruginat nequitia illius,etsi humiliatus vadat curuus,ad ij ce animum tuum, et custodi teab illo. Et post multa: In labijs suis indulcat inimicusint in corde suo insidiatur, ut subuertat te in

foveam.In oculis suis lachrymatur inimicu ,etsi inuenerit tempus non tiabitur sanguine ete Item alibi: Annues oculo fabricat iniqua. Inco spectu oculorum tuorum condulcabit os suum, et super se mones tuos admirabitur. Nouissinis autem peruertet os suum,et in verbis tuis dabit scandalum.1 Qui operis a m fraudusenter, reuetibitur maluia eius in

concilio.

DΙctum est in superioribus sentetiis, de odio et fraude tectis in coriade,nune dicit duabus sententi: s, quid ei qui sic odium et fraudem tegit sit euenturum. Et primum quiden dicit malitiam eius quisie operit odium ad fraudandum et decipiet cium, et si ad tempus latear, tamen ex quibusdam indiciis et factis vel dictis agnitam tandem reuelandam inconcilio&consessu iudicum,aut in coetu totius alicuius cona

munitatis ibique redarguendam puniendam . Nullum enim simul tum,diuturnum. Id requcter quidem etiam apud homines euenit cum tectum diu odium disiimulatum , per signa quaedam manifestatum, concilio deprehenditur.publicaturatcNe punitur.Sed quanquam homines latere possit,semper tamen reuelabitur malitia huiusimodi hominis inci,ncilio sanetae Trinitatis,4 sanctorum coelestium vel angelis eam apud Deum Sosanctos deserentibus. Quod ipsum manifestius fiet in nouissimo iudicii dies quando inconcilio omnium sanctorum &coranii cui. . an gelis Dei,iudex Christus illuminabit abscondita tenebrarum, ma Lue. ii nifestabit consilia cordium,qua des persecte implebitur illud Nihil occulium quod non sciatur,vi nihil a conditum quod non reveletur.

Tunc reuelata teista iam malitia fraudis, ta odis poenas dabit in liueritu

aeternas.

470쪽

aetemas .Patet ex dictis diistionem Concilio, per e literam scribendam, non per ,quod manifestum est ex dietione Graeca συλε seu , 5c dictione Hebraea bridi Calial,quae congregationem 5c coetum signiscat.

V miseriis eam incidet in eam,or qui vetat lupidem, reuerte la

tur ad eum.

DIxerat malitiam fraudulenti reuelandam in coetu significat nunc secundo quid reuelata eius malitia, passurus sit, nempe idem malum, vel tale quale alteri parauit. Id enim duabus illis parcem iis Madagij in una sententia comprahensis significat,ad quod significandum locutiones illae de aliae similes inscripturis saepe occurru t. Vtraque enim& Dauid vis est: Lacum,inquit,aperuit et ei dit eum et incidit inso- ω Duea qua secit.Couertetur dolor eius in caput eius,et in vertice ipsius iniquitasei descedet. Quo secudo versi eade parabola videtur esse quae est hic in se cudo membro,Qui voluit lapidem reuertetur ad eum. Eo enim innificatur is qui grandem aliquem lapidem voluit, ut ex alto in caput alicuius dei sciat et caput eius confringat, qui eodem postea lapide in caput suum excepto pereata cclesiastici io. prior parabola repetitur,altera Eecizio adiuncta eiusdem significationis, i socii foueam,incidet in eamAEt quidissipat sepem,mordebit eum coluber. Eade ponitur et Ecclesiastici r cum aliis eiusdem significationis, idque etiam postquam de eo dixerat, R et qui odiuvi paratas haudes tegit lingua bladiloqua Multa,inquit, atabui&non coqquauei,&dominus odiet illum. Qui in altum mittit lapidem super caput eius cadet, plaga dolosa dolosi diuidet vulnera. Et qui foueam fodit,incidet in eam, qui statuit lapidem proximo suo, o fendet in eo, Sc qui laqueu alij ponit,peribit in illo. Facieti nequissimum consilium deuoluetur super ipsum, non agnoscet unde adueniet illi. Quibus omnibus significatur quod qui alteri malum fraudulenteri rat,propter ipsam eius malitiam,eide malo aut simili, inuolitetur etiam inopinato, praeter eius expectatiosaem, quemadmodum alium inopi natum opprimere studuit. Quod Sc frequenter in hoc mundo accidere Videmus,ut in Saule, Aman.8 alijs;,8c generaliter ac persectissime apud Deum complebitur in ipsius iudicio,quo fraudulenti riter expectatio

nem misere inuoluentur.

H ingua mendax non amat vernarem, sis lubricum operatur

V o verus huius sententiae habeatur sensius,sciendum est hebraea

hibere lingua mendaci odiet contritionem ii,vel conterentem se Scis blandum faciet impulsionem. Porrh contritio linguime-dacis est maxime ipsa veritas,qua eprehenditur,confutatur,dorese, litur mendacium,proinde non uitae vertit noster interpres secutus Sedi

SEARCH

MENU NAVIGATION