장음표시 사용
531쪽
dem scientes quae omnes scire tenentur,per hac egestatem coguntur sit
rari aliorum prauis opinionibus frui, quibus a vero abducuntati in
Postquam indicauit,& unde Sapientia petenda, quod ad intellei fiam
pertinet, idqu:da Deo optandum,quod ad allectum Sc voluntatem pertinet: tradit quaedam moralia praecepta quibus docetur, quomodo ad alios se homo habere debeat, inter quae hoc vel ex maximis est, ut ne quis laedat inferiore, amictos,qui etsi esulcisci no valeant, Deu tamen habet vindicem. Ne accuses,inquit, seruum ad dominum strum,te mere scilicet: ex crudelitate quadam atque immisericordia. Vult enim signiscare condolen una esse his qui seruilis sunt conditionis, & adeorum quaedam errata saepe connivendum, an quam qui ipsa satis grauanturvi puniuntur conditiones, nec spernendos eos etiamsi videantur vindicare non osse. Futurum enim ut illi exacerbati, ac sentientes accusarione sui dominum a se alienatum aut etiam grauiter offensium plagas in serre male tibi saltem precentur. dominus omnium qui pauperum & afflictorum preces audit, vindicet tuam crudelitatem, & eo visa dicante corruas in aliquod malit m S calamitatem, vel corruas, hoc est, perdaris frangaris amissa tua scelicitate. Significat ergo abstinc dum ab accusatione erui apud dominum eius,nei seruus vicissim accusatorem accuset apud communem dominum,5 ab illo accusator puniatur, sicut accusatus seruus , domino suo,timendamque esse maledictionem pauperis S impotentis no minus quam opes & vires diuitum quod Deum vitorem habeant impotetes & qui humana destituuntur ope, praesertim si ad Deum confugiant. Sub exemplo enim non accusandi serui insinuatur cauendum a crudelitate in quosvis inopes et a filictos.Vnde similiter dicitur in Ecclesiastico: Cor inopis ne amici et iri et no relinquas quaeren Eccli tibiis tibi retro maledicere..ualedicentis enim tibi in amaritudine animet exaudietur deprecatio illius Exaudiet autem eum qui fecit illum Te Ecclesialles docet aliquid seruis condonand si coli de ratione proprio in .
firmitatis. Cunctis, inquit, sermonibus qui dictitur, ne accommodes cor r)el, tuum,ne sorte auli. a se tuum maledicentem tibi, scit enim conscientia tua quia et tu crebro maledixi iiii aliis. Peda et in cotextu,et in commentario legit, ne tradas seruum , sed vendosa est lectio quam verisimile est eum sui apsisse ex Deuteron .et 3 ubi legimus, Non trade seruum domi ii. no suo, qui ad te conigerit,etc. Nam commentarius eius messii cns ei loco conuenit secundum mysticum sensum . Aut potius hic lectionem retinuit ex antiqua lectione, tua est iuxta Septuaginta. Na Graeca hic habent, ne tradas seruum in manus domini. V v vis enc-
532쪽
i. Generatio quae patrisuo maledictior matrifice non benedicis. I, Generatio quae sibi munda videtur se tamen non es lota .r. d bussuis. Generatio cuius excelsi sunt oculi palpebrae rim in alia som
i Generatio quae pro dentibus odios habet cris mandii molaruebus sis,ut comedat inopes de terra, ct pauperes ex homnibus. Vbiungit Sc alia vitia imprimis cauenda , multa docensi philoisophans per quaternari potissimum se X. Et primum quidem ponit quatuor generationes, hoc est, genera hominum, quae insinuat maxime detellanda esse, ob vitia singulariter mala. Primum genus est eoruni qui perfammam ingratitudinem peccant in eos quibus maxima debetur gratia Generatio inquit subaudi,est, hoc est quoddam est genus hominum,&ssint quidam, qui suo patri etiam male precatur aut de eo male loquuntur,& similiter matri non benedicunt sicut deberent, sed contra maledicunt. Secundum genus est eorum qui falso sibi vendicant sanctimoniam meneratio inquit quae munda sibi videturcii non sit lota a sordibus suis,hoc est,sunt qui se mundos esse putant clitamen immundicias suas non abluerint,quod fit vel quia ignorant sitas immundicias: vitia, vel quia eas non curant. Tertium genus est eoru qui tanta inflati sunt sit perbia, ut ipso etia vultu gestuq interiori illa plane prae se erant, nec ea in animo occultare valeant. Generatio inquit cuius excelsi sunt oculi & palpebrae eius in altum surrectae, psb oculorum habitu declarantes se alta petere,omnesque prae se contemnere. Quartum genus eorum est qui tantae sunt crudelitatis ut feras imitentur,ic quasi humanam carnem dentibus suis edant. Quos exprimit dicens, generatio quae prodentibus gladios habet, hoc est, cuius dentes sunt quasi gladii. quo nihila'; ud significatur quam quosdam adeo crudeliter in alios seu ire ad perdendum eos siue facto siue verbo aut ad diripiendum eo tum bona Sc excoriandum eos, ut videatur ferarum more eo dentibus suis dissecare, di commandere atque costingere molaribus suis. Et sane quatuor hec vitia, nempe ingratitudo, vendicata sanctimonia, superbia,de crudelis oppressio, pr cipua sunt vitia quae tot mu-dia tu ibant & comouent, eoq; vel maxime displicent, ut mirum non sit quod haec quatuor genera tanquam singulariter cauenda proposuerit. In quibus & subtilius philosophari licebit designata haec quatuor perdendorum hominum genera. Infidelium, Iudaeorum, Haereticoraim,m: quorum Christianorum. Infideles enim maledicunt caelesti omnium Patri,quem cum sua Ecclesia agnoscere nolunt. Iudaei iustitiam et mun-
diciem sibi vendicant,cum Christi baptismo lati non sint a rdibus suist. 1ue. ιε. Quibus et dixit domitius, Vos estis qui iustificastis vos coram hominibus deus
533쪽
bus,Deus autem nouit corda vestra,quae plena sunt rapina et iniquitate. Haeretici per superbiana se erigunt contra Ecclesiam Dei, et iisque simplicem doctrinam. Iniqui Christiani,crudeliter opprimunt pauperes, de qualibus dicitur in Evangelio: Si dixerit malus seruus ille in corde siuo,
Moram facit dominus meus venirem coeperit percutere coseruos suos,
manducet autem dc bibat cum ebriosis , veniet dominus serui illius de diuidet eum patremque eius pone cum hypocritis.'
Sanguisugae duae sunt filia dicentes, Ager Uer Tria sunt insim
rabilia,C quartum nunquam dicit suspicis. Infernω,9 os vulvae, terra quae nonsaturatur Iaa,ignis vero nunquam ictis pcit. J Artem illam primam sanguissigae duae sunt filiae dicentes asser, asseri
fere omnes accipiunt eorsum,tanquam a se luctibus separatam, dc sententiam per se absoluatit intelligunt duas filias sanguisugae dicivicia duo, quae . ditionem Sc naturam sanguisugae imitantur. Est autem sanguisuga vermis aqueus,qui: hirudo dicitur ab haerendo, cuius con Horatditionem exprimit Horatius dicens: Non missura cutem nisi plena aeruoris hirudo. Hanc ergo bestiolam sitientem mirum in modum sanguinem duo vitia imitantur libido& auaritia. Nam qui his vitiis dediti sunt,non facile satiantur, sed semper clamant asser,asser,vel ut habet Hebraeabda,da. Beda per sanguisugam intelligit significari hic diabolum quisiti peccandi: peccata si adendi in celsanter accenditur, quique humanum sanguinem,hoc est,uitam hominum,avide desiderat tollere. Cuius duae filiae tecte dictitur duo illa praediista vitia, quod ab eo prognatae sint prscipuae illae humani generis illecebrae Verisi in textu hebraeo diligenter eorum quae hic diciatur ordo obsiei uetur, depra hendetur aliud longe sapientem hic voluisse Obseruandum enim primum, hanc partem non esse in Hebraeo sententiam per se absolutam , sed eodem versu comprehendi quod de tribus: quatuor vel quarto dicitur. Deinde cum in hoc Versu dicatur, tria infiniaturabilia,in sequet tibi versus iste explicatur, tertio tantum applicatur non saturari, Et terra inquiriquet non Sturatur aqua.Sicvi cum in priori versi dicatur, loquatuor nunquam dictit,sui ficit sic enim habent Hebraea, non autem quartum in sequenti,verbum sui acit tantum quarto nempe igni tribuitur, non quod terrae vel igni' csolum sint tribuenda sed quod haec omnibus quatuor sint tribuenda indiscriminatim, quanquam elegantiae causa numini, & alterum alteri tribuitur. Itaque omnino apparet quatuor illa quae in secundo veri ponuntur esse quae in praecedenti, primum numero binario, deinde ternario,ic demum quaternario designantur, ut sit sensus: Duo sunt insaturabilia dc quae nunquam dicunt sufficit,sed dicunt, Affer,asser,imo tria intiniaturabilia,imb quatuor. Est enim hic cin sequentibus quaternariis talis
534쪽
tali; modus loquendi, qiralis est apud Amos, qui: ipse multis usus est
quaternarijs in describe iactis multarum nationia viti; ε, cu dicit Super tri-biis sceler bus 8 super quatuor, pro eo quod est, Tria sunt scelera limo quatuor,vel tria sunt scelera quatu6rre, propter quae non couertana vel non parcam. Sic et Prouerb.6 ubi nos habemus, sex in quae odit domi lauS,et septimum detellitur anima eius. Hebraeis no est septimum, sed septem. Et eluensus, sex sint imo septem quae odit dominus et detestatur a lima eius, Non enim solum septimum letestatur, cum et inter sex quae praecedunt sint quaedam septimo peiora, ut pedes veloces ad ellun- de una sanguinem. Dux ergo filiis,quae sunt ipsi sanguis lxx. Nam san-
uisiugae est dativi casu ,Vt patete Hebraeis, quae habet a USU Laa-lucha,l Graecis,qua habet u Sit 'κ, dc dictitasser,aster, vel quarum nomina sunt da,da, non enini Hebrae habent dicentes sunt infernus Scos vulvae. Quae duo dicinatur fili aedi' Disiugae, eo quod assimilantur illi, in eo quod sicut sanguisuga duo habet ora quae sanguine satiari nequeut
id enim experiati patere dicitur ita dc illa duo sunt quali ora duo quae
non saturatur. Et infernus quidem, hoc est, mors. perditio aut status mor tuorum,ut supra X positum est, veluti os est omnia deuorans, nec unquam satiatur, ita ut semper ipsa re dicat, alter, & eius nomen recte dici possit, Ha ut est Hebraeis, hoc est da, vel affer. Simili terti os vulvae quia
concupiscentia maxime muliebris semper semen desiderat virile, ira ut ipsa re dicata iser, dici etiam possit nomen eius Habida vel aster. Insatiabilis enim est muliebi is concupiscentia, ita ut cecinerit Poeta Delas sita quidem,sed non fatiata recessit. Hebraea tamen no habent os utitur, sed,claula vulvae,veliteri, hoc est, matrix impedita, contracta dieritis,ut igni licetur i:a satiabile desiderium mulieri sieritis cuius dominus conclulit uterum ne pariat. Hec enim concubitus naagis et auida quam caeterae tum propter desiderium habendae prolis, tum quod surcundae δίgrauidae naturaliter non appetant concubitum cum sint quasi tomacho pleno, ut tradunt physici, sterilium verbis atrix non dilatetur per conceptum. Disae ergo praedictae filiς hirundinis,sunt ex numero quatuor in saturabilium. Tertium est terra quq non facile saturatur aqua,quam semper imbibit, maxime sabulos a. Qii artum est ignis qui appositione lignorum non extinquitur, sed magis magiscitae semper accenditur, semperq; amplius amplius confirmi et de vorat. Caeterum omnino ve ei simile elisapientem non tantum id significare voluisse quod pro explicatione lite-rali modo dictum est, sed horum quatuor insaturabilissi propositione volu si aliquido sticum intelligendum esse quod philosephando fit a II quendum. In his ergo quatuor insaturabilibus intelligi potes designati
quadruplex cupiditaς quae radix est omnium vitiorum. Prima est vindictaea nocendi cupiditas quae est ira Sc inuidia, quae cupidita per infern in horri una tenebrosum significaturiqubd mortem desiderer, nee
535쪽
morte ipsa sitiati potest,sed semper in alterius malums perniciem concitatur,omnia arrodens,omnia destrirens. Secunda est cocupiscentia carnis per os vulvae recte designataquδd in ea maxime vigeat, ut dictum est.Libido enim in utroque sexu non extinguitur nec satiatur ipso, si,
sed eius desiderium vi magis excitatur Tertia est concupiscentia ocu r. Ioalorum, ut Vocat Ioannes, ut Paulus piλαι, ibatot,auaritia scilicet,quiter Cς ς rae recte comparatur,qubd omnino terrena in terrenis tantum inhaeres
rebus,ad cuius etiam similitudinem nunquam satiatur diuiti; s, sicut illa, maxime arenosa, quamuis multa aqua in se suscepta, parata est semper amplius sustipere.Vndevi hJdropico auarus comparatur eique accommodatur. Qtio plus in t potae plus sitiuntur aquae . sarta est cupiditas
gloriae, quae superbiae est,recteque igni assimilatur, quod sicut ignis em per alta petit,itavi superbia, sicut ignis omnia deuorat, ita sit perbia omnia sibi subi cere cupit,nec satiatur omnibus etiam sibi sibiectis semper ulteriora petens,sicut patuit in Alexandro,qui cum subiecto a se orbe audisset philosophos de aliis mundis disputantes ingemuisse dicitur, quasi dolens unum tantum sibi subiectum esse. Licet in his quatuor simplicius etiam sic philosophari, ut per infernunx, Velit habent Hebraea
proprie sepulchrum, et os vulvae intelligatur iuxta quorudam Hebraeorum intelligentiam corruptio et generatio rerum , quae usque ad finem mundi durant nec unquam explentur. Deinde per duo reliqua elementa terram et igne, designetur per quae fiat generatio et corruptio rerum, nempe per terram .aquam continue in se suscipientem, et ignem omnia calefacientem, sempera etem filaque actione omnia in terra immutantem.Nec sortas e maled cerit qui haec quatuor insaturabilia ad hoc pro posita steruerit, ut perea ostendatur auarorum et ni quorum hominum
conditio de quibus in quarta generatione facta est mentio. Et in sequentibus sapientem prosequi de his quipertinent ad tres alias generationes, hoc est,tria alia hominum genera Nam quae sequuntur ad ea facile reduci possunt. Sequitur enim mox quod pertinet ad genus eoru ma, ledicunt patri aut matri.
37 O lum qui subsannat patrem, o qui des icit partum matrissu
sui fodiant eum corvi de torrentibiu,ct me an eum fi jaquiti.
SVperius proposu' generationem maledicentem parentibuς,hic describit poena ni ei generationi debitam insinuans pulchra circumlo Icutione tales dignos esse qui in crucem tollantur et i sipendantur Eb dio, fiantque esca auibus tanquam indigni qui cum reliquis hominibus,sepulturae tradantur,quod est perditissimoru hominum siupplicium, Quo autem hoc pulchrius et eficacius insinuet, oculi qui primu in sunpensis impetitur ab auibus,meminit, dicens: Oculum qui si bs innat pa uom suum,etide icit partum hoc est, parturitionem et laborent matris
536쪽
mae,quem in parredo eius nomine pertulit,cuius scilicet intuitu matrem reuereri deberet. Oculo tribuit subsannationem et despectum siue quod aliquando nutu oculorum fili declarent se ridere et desipicere parentes suos, ut hoc minori cotemptu insinuet quantu mereantur illi, qui etiam voce et manifesto opere rident et despici ut parentes suos, siue quod deia pectus et irrisio parentu fere nascitur in fili lex eo quod observent u
dam in parentibus quae ridenda & dejicienda putant, propter qua eos
minoris faciunt,ut sint paupertas,senect us,aliive eius generii. Vnde di-Ecclij ligenter monet Sapiens in Ecclesiastic. Ne glorieris in contumelia patris tui,no est enim tibi gloria,sed confusio Fili suscipe senectam patris tui Scnon cotristes eum in vita illius,& si defecerit sensu veniam da,& ne spernas eum in vita tua Sicut ergo ob alteram harii causarum oculo tribuit desipectum,ita eidem tribuit quod aues in cruce illum eruet: comedcr. Et reste,qubd sicut hinc oritur in filio despectus parentum,ita hinc. aues auspicantur esum suspensi in cruce hominis. Corui autem aquilae meminit inter reliqua aues,tum quod hae aues cadaueribus gaudeat maxi-Luς II me ad quae longe aduolant ad quod respiciens dominus dixit: Ubicunq; fuerit corpus, illic congregabuntur 5 aquilae, tum quod hae aues longissimae sunt vit . Vnde eis bene tribuitur vindieta eorum filiorum qui non
habent in honore parentum senectam, quique propter inhonorationem parentum non sint digni qui sint longaevi stuper terram, iuxta legis praeceptum Meminit autem coruorum de torrentibus quod circa torrentes
U', fluuios nidificare manere soleat. Vnde legimus de Elia praeceptum fuisse corvis ut pascerent eum in torrente Carith. Fili aquilae Hebraica phrasi positum est pro ipsis aquilis. Quod aute ebruis effossio oculorum, Aquilis esius eorundem tribuitur proelegati Hebraica,indiscriminatim intelligi debet, corvi 5 aquilae eruent oculuin comedet. Caeterum quan- qua non semper ita fiat, ut habeth c sentetia,nihil tamen obstat hoc eius veritati,Non enim quid nat,sed quid mereantur significare voluit. Unde
bene vertit noster interpres,effodiant: comedant, non autem quomodo etiam Hebraea verti possunt,effodient loco medent, ut significetur eorum meritum Sc grauitas delicti ipserum,quod vel hoc supplicii genere vel alio simili hic frequenter punitur. Post hanc autem vitam plenius iccertius quando diaboli corvis 5 aquilis nigredine similes, nec minus carnibus humanis inhiantes grauiter tales filios torquent,oculos eis eruentes, tilem iustitiae nunquam cernere possint. Ex praemissis patet sententiam hanc paraphrastice sic explicari pos e. Is qui propter quaeda quae videt in patre vel matre,eos desipiciti ridet non solum non es dignus qui sit longaeuus super terram,quemadmodum promissum est honorantibus paretes,sed omnino meretur ut cum sceleratissimis hominibus4ν
nominiolissimo supplicii genere pereat, atque in patibulum suspendatur ibiq; eius oculos aues eruantic comedat, qui causam dederiant primum despi-
537쪽
despiciendi parentes. Quanqua: sic possit intelligi,Qui oculorum nutu
parentes irridet dignus est, Vt eius etiam adhuc.viventis oculi ab auibus eruantur: comedantur,cqcusque fiat qui oculis in parentes peccauit, ne amplius oculis in eos peccet,nec Videat in eis quae ad despiciedum ipsium pos ent inducere. Pleraeque enim auium manibus hominum viventium oculos potissimum appetunt,quod ob id fieri putat, quod emgiem suam in eis velut in speculo cernentes,velut ad cognata desiderio suo tendant. Venerabilis Beda sententiam in mystico sensi tractat in meliorem partem,ut per coruos et filios aquilae intelligantur doctores saneti, qui prauam intentionem quasi oculum eorum qui Deum patrem in suis iudicijsωfacti, irrident: despici ut sanam Ecclesiae doctrinam, sua praedicatione eruunt lore uincunt. Corui etenim inquit vocantur doctores sancti, quia per humilitatis gratiam,peccati in se nigredinem confitentur. Filii autem aquilae,quia per gratiam eius sim renati, qui in habitu asiumptae
humanitatis ad coelestia traiolauit. Vnde alibi: fili; sponsi appellantur Maiili.,.
in . Tria sunt di Pilia mihi si quartum peniti inoro.
Viam an uiti in caelo, iam colubri supra petram, viam nauis in medio mari,ci viam viri in adolescentula.di Talis eis via mucteris adulterae qua comedi Atergit ossuum et dicis non sum operata malum. PR O vero horti intelle tu assequendo, in primis laic ruri in annotandum licuit supra dictum eli, hebraea non habere quartum,sed quatuor. Nec est, penitus,sed tantum quatuor ignoro ea, ut sit sensiis tria quatuorve , vel tria imo quatuor siunt mihi dii Ecilia vel ut habent hebraea admirabilia in hoc est, stipi a captum meu mi ignota mihi, Septuaginta verterunt αδιοατα hoc elltim possibilia. Noster tamen interpres sic vertit quasi quartum solum penitus ignoretur, reliqua verbiria difficulter intelligantur. Quanquam possit nostra liter ut habeat verum hebraicae lectionis sensiam sic accipi. Tria mihi in t dissicilia ad intelligendum venia ueniendunt,imo dc quartum cum illis tribus penitus ignoro. Notandum secundo in versia sequet duplice esse et ionem. Beda enim: multi libri habet,viam viri in adolescentia,quae lectio concordat cum Graecis quae habent ιεοτῆι, hoc est, in iuuentute vel adolescentia,ut verisimile sit eam lectionem ex antiqua versione remansisse apud Bedam Luxta quam letitionem facilius erit intelligere quod dicit de quarta via, viam scilicet viri in adolescentia Sicut enim reliquae tres viae obliquae in et tortuosae atque disticulter inueniuntur, quia nullum remanet vestigium earum,ita et via,hoc est vitae ratio, quam quis in adolescentia sita sequitur,dini culter intelligitur. Adeo enim instabilis est via, hominis in adolustentia ita se adolescens per omnes horas in diuersa tor-
538쪽
quet,& nunc huc nunc illuc rapitur, ut dissicilest id compraehendere Vanimaduertere quo tendat, Z in quibus versatus sit. Proinde recte haec via coniungituri comparatur aliis tribus viis, nempe viae auium inter quas primatum tenet aquila, quae omniti altissime volat,cuius ob id specialiter fit mentio quae in coelo vagantur in lubiles, viae colubri tortuo super petram, nunc huc, nunc illuc incedentis non relicto vestigio, viae nauis nullo recto ordine in mari motae sine vestigi indicio. Quarum
trium viarum una est in coelo, Vna super terram, nain aquis. Quibus tribus reiste comparatur via mentis instabilis, quae nunc vagatur incupiditate gloriae mundanae nunc in cupiditate rerum terrenarum, nunc
in cupiditate libidi iiiiiii 5 rerum Venerearum, in quibus velut in aquis homines volutantur et immerguntur. Plausibiliter haec sic dici possent. Verum alia lectio probabilior videtur, quae labet viam viri in adole se centula.Sic enim quidam etiam habent libri. Et sic legendum ex Hebr is
monet Lyranus. Est enim hic Hebraeis dictio illais, Alma, quae est Es 7 apud Esaiam,cum dicit: Ecce virgo concipiet,quq proprie significat adolescentulam aut puellam occuliam viro, proinde virginem. Itaque etiam Septuaginta verterunt apud Esa; am παρθενος. Apparet autem ad literam per viam viri in adolescentula vel virgine ligni ari congres iumviri cum puella. ut significetur eius non relinqui velligium, sicut non relinquitur vestigium vel auis in coelo volantis, vel colubrii perpetiam se mouentis, vel nauis in mari. De tali enim congressu literam loqui apparet ex sequenti sententia. Talis est via mulieris adulterae. Sed obstare
videtur,quόd congressus viri cum puella virgine, qualem significat Alma,vestigium post se relinquat unde facile cognosci possit. Ablatum est enim virginitatis signaculum unde congressus ille cognosci possit.Vnde
Caietanus quo hanc effugiat dissicultatem, putat hic dictione Alma positam pro puella,sed prius corrupta. Nam incorrupta si postea cognoscatur,non relinquitur cogressius indicium, sicut nec in adultera de qua sub- Ringitur. Verum istud plane est contra dictionis illius rationem qu omnium iudicio puella significat incognitam viro, utpote absconditam illi. Proinde ex sequenti sententia intelligendi est quomodo dicatur via viri in adolescentula esse incognita, nempe quod eam vir ωpuella studeant omnibus modis occultare, negare Sc quasi omnino nulla fuisset sese gerere quemadmodum de adultera sibijcitur. Ad quod praecedit similitudo trium viam,vt sicut ibi via nulla apparet, sed post vias illas nulla ibi suis videtur,ita Sc hic sese gerant quas nullus fuisset co gre istas. Quem sensum humilem satis in specie, si sequamur dicendum omnino apparet haec diasta, ad demonstrandam secundam illam generationem, de qua sum rius dii tum est,quae munda sibi videtur,& tamen non est lota a sordibus sitis, ut hoc scilicet Sapiens hic ostenderit sita ex rapto corruptae virginia eradulterae, quae suas sordes sollicite tegunt, nec eas sicut coniugatae
539쪽
ri forni a Lagnostere volunt,insinuas haria exemplo es e plerosq:, qui quod peccauerunt confiteri recusent pro mundis se te geretes. In hac at tem iterati intelligentia obseruadum, no e Te sermonem de via pro tem foret quo aquila volatserpens graditur nauis trasit, sed de via postio..tram post gressum colubrito: transitum nauis, similiter post concubitum. Nam cum actu aquila volat videtur via per quam volar, dimiliter de aliis. Atque hoc est quod supradii tum est, non relinquitur harena viarum vestigi uinde demonstrari possint. Lyranus attendens sorte priῖ . dictu sensum esse humiliore, no omnino veru esse sapiet incognita ellevia viti in adolescetula,intelligit pie,Christi in virgine matre conceptum
ex ea natiuitate. H enim via omnino omnibus est ignorata nec plene cognosci potest,iuxta illud Esaiae: Generationem eius quis enarrabir. De psa ii hac via prophetavit Hieremias. Novit,inquit,creauit dominus super ter Iliere. D femina circudabit vir . Vbi etia pro virum eade est dietio quae hoc lo- coetu dicitur,Via viri,nepe dicti, rex Gaber, quae a sortitudine dicitur, Christo etiam in uter u virginis iam cocepto bene cc uenit,tum ob diuinitatis suae sortitudine, in quod ab instanti suae conceptionis secudum anima omnino fuerit perfectus. Nec enim mysterio videtur carere, quhdno sit dictu via adolescetis siue ii uenis in adolest entula quead modisi iuxta illii priore literate sensum videbatur dicendused via viti. Certe in nullii in altu istud verius copetere potest qua in Christu et iisq; atre virginem. Iuxta quem sensum reliquae tres viae recte intelliguntur adducts, ut per earum exemplum,quarta illa via Cc prae aliis magis mirabilis melius intelligeretur 5 aduerteretur, ludi quem adniodum auis in aere volat, serpens super petram repit nauis rasit in mari, sine aliqua aeris vel petrae
vel aquae corruptione vel diuisionis alicuius signo relicto, ita& via illa viri contigit sine virginis laesiones corruptione Lyranus tamen tres illas vias tractat sublimius,per viam aquilae in coelo intelliges signiti catam Christi in coelos ascensionem, per viam colubri sit per petram eius resur
Metionem,qui cum tanquam serpen spe penderit in cruce,in resurrectione e sepulchro surrexit clausio, ita ut in signato saxo desuperposito nullum appareret resurrectionis vestigium. Per viam nauis in medio mari ipsius conuersationem in hoc mundo procello ac turbulento , in quo expositus suit apud Iudaeos variis tempestatibus, de uno loco in alium instabiliter semper vagatu . Hae enim omnes viae sicut Jc via conceptionis ac natiuitatis eius excedunt hominis captum. Nec mirum est sic Lyranum exposuisse, cum e Hebraeus quidani sic hoc de Messia sit
interpretatus, ut patet ex Calatino libro . ubi hanc interpretationem calati
tribuit Rabbent haccados. Iam quod sequitur talis est via mulieris adulterae, .Vt cum praedicto tensiu conueniat intelligit Lyranus dictum de Synagoga Iudaeoru quae cum Deum pro suo acceperit marito ab illo de sciuit de linado in idololatriam: alia pleraq; vitia quae tame agno cere
540쪽
non vult sed tanquam incorrupta virgo Vult haberiat cum fornicata Cecum amatoribus multis,ut dicitur apud Hierae.dicit tamen non sum polluta et non peccaui, ut est Hierem. r. aculata inquit es in iniquitate tua dicit dominus Deus. Quomodo dicis non sium polluta, et non pec-niere.i caui .Et postea: Ecce ego iudicio contendam tecum,eo quod dixeris non peccaui.Sensus ergo esseC. gemadmodum incorruptet sunt viqir dictaeta incognitae, lic Sc meretrix suam viam vult esse incorruptam ignotam. Nec videtur absurdum dicere Spiritum sanctum utrunque sensum. hoc loco intendisse, & illum iteralem humiliorem, Cc hunc piritualena sublimiserem maxime cum sit,ut dicitur in principio, visio siue prophe tia. Porrb prosequendo literalem sensium tertia illa sententia de muliere adultera significat, quod sicut via viri in adolas centula est abscondita, ita& via mulieris adulterae quod declarat subiungendo quicomedit & tergit os sitium c dicit,Non sum operata malum, quo metaphorice significat eam cocubuisse sieque purgasse instar eius,qui postquam comedit abstergit os suum, neg. in se comedisse. Sic enim: illa negat se stupratam. Quod si in secundo versu secundum priorem lectionem legatur via viri in adolescentia, sensus hic esset, mulieris adulterae mentem similiter esse instabilem, vagam S incertam ,eam lue varijs perturbationum motibus fluctuare. Potest tamen etia haec de muliere adultera sententia accipi non ut cohaerens cum superiori,sed ab ea separata,vt dictio talis non ad superiora reseratur, sed ad sequentia dc sit sensus: Huiu simodi est modus agendi mul eris adulterae,nempe comedit & tergit os suum etc.Non est enim Hebraeis quae comedit, sea tantum comedit. Et sic optime colisti m disterium natiuitatis Christi in versia praecedenti ad quod intelligedum multum inuitat dictio Alma.di Per tria mouetur terra. θ quartum non potes iamnere.
Perstruum cum regnauerit perstustu cum saturatus siuerit cile u Elper odiosam muciere cum in matrimoniumsuerit absumptu: Et per ancissim cum sitieris hares dominae uae. Varius iste est quaternarius,qui videri potest propositus ad decla
randum tertiam illam execridam generationem, de qua supra est dictum cuius excelsi lint oculi talpebrae eius in alta surrectae. Nam in quatuor istis notatur insignis cintolerandae siuperbiae viti una. Sunt autem illa quatuor talia,qui in sese absiona in & indigna que eueniant,quorum duo priora in viris inueniuntur, alterum in seruili conditione alterum in libera proinde apud Hebraeos hec duo uno veri copulantur, posteriora duo in mulieribus alterum in libera conditione,alterum in seruili quae 5 ipsa apud Hebraeos uno veri compraehenduntur. De his dicitur per tria mouetur,hoc est,commouetur vel concutitur
tarra imbac quartum est quod simul cum illis terra no potes sustinere,