장음표시 사용
121쪽
poraliter occiduntur,principaliter patititur id quod grauissimum est,Videlicet mortem, quanquam in genere mortis per accidens sit diuersitas, quod v- raras per ignem moritur,alius lactueo, alius gladio, sic quicunque peccauerit id quoa grauissimum est,
carentiam nimirum Visionis Dei, quam D. Chri-sostomus morti assimila patietur pret terquam ashuc quod igne gehennae iuxta peccatorum sum rum demerita torquebitur. Quomodo aute pseudoprophetae isti Christum in errogaturi sunt virum videlicet verbis corporalibus,an mentalibus,rio est Una omnium sentemtia quidam enim dicunt quod verbo agant, Vim-charcius in Sententiarum, quidam negant Vt in Thomas . Pro hac re consulatur Augi inius lib.
clusio est huius sermonis eluis comendat o, quasi dicat: Vt semel sermonem istum concludam, vobis dieam quanti hic momenti suerit, idq; per parabolam ab aedificantibus desiimpiam : Qui ergo facit haec, id est, quae in sermone isto posita simicomplet. Afim ob tur uiro sapienti,qui aedificauit domum suam 'per P etrum id est,mpeio firmam,& immobilem.Hic certe comparandus est Viro sapienti,qu admodum viro stulto companatur qui super arenam aedifica quae vento statim discutitii k loco
' Quaeritur an saluator polliceatur praedicta implenti bonitatem y Respondeo quoci sic, sed eatenus quatenus ea facit. Vir sapiens est Christus,qui Ecclesiam suam qdificaui uper seipsum. Et descendit pluuia. erunt flumina. Destendit autem persequuti &saectili prauitas, id est , persectae persequutiones,Vel saeculi Voluptates,quae flumina no
122쪽
x fctare ruri vent id est,haereses,& adulationes, aut alii hominum rumores, n t irruerunt in domum illum,
',' sit fundata enim erat super petram, etenim firmum habebat fundamentum,ipsit in Christum scilicet, qui solus sundanaetii esse potest, sundametum enim liud nemo potest ponere,prster id quod estpositu.
xt omnis qui audit uerba mea haec cir no facit eu stat 'is erit uiro stulto qui Hlycauit domum suam super arenam, def-cendit pluuia Crstaverunt uenti. irruerunt in domum illa.
O fuit mira eius metua. Vir stultus mysticd diabolus est,qui stiper arenam,id est, errores Varios non si hi cohaerentes mundum impium aedifica qui re sequutiones,Voluptates,hqreses,& adulationes st tim cadit cic mina eius est magna quia Vio: d ote H. . ' irae damnationis barathrum rui ita viruis pcr sit amplius quo possit domus viri sapiciatis mose- stari. Ad literam autem saluator demonstrare in dit quod is qui secit ea quae in hoc sermone colitianentur, vere sapiens est,& quamdiu in hac obedie
tia est contra omnes omnino impugnationes mi nitus permanet,qui vero no fici vere stultus est.. Ec facillime a quolibet oppugnante superatur. E Ga ctum est cum consi mulset Iinus uerba haec,admi abatur tur-. super doctrina eius quia insolita erat, &siapram' excelles,ita ut in sui admirationem omnes per-
.. . x hς Πος Vsqueade'Vt inquit M arcus, conqui, ' rerent inter se dicentes 1 Quidnam est hoc φ quae nam doctrina haec noua' quia in potestate etia spiritibus iminudis imperat,& obediut ei. Et proces si rumor eius statim in omnem regionem Galileg
Erat enim docens eosscut potestatem habens , Ornon scut. scribae er Ph. Isaei. Isba at admirationis causa quia an miriam in docendo non adulantis,non ad os loquentis, sed aperte nyia & mores cum authoritate darguentis persenaan serebat, non enim dice'
123쪽
ba hoc dicit Dominus, vel propheta ille, sed ego dico vobis quod etiam saepe repetiuit, ut se tantae potestatis esse decimaret qui hominu corda ad bonum conuertere posset, Ec praemia bene operanti- is in coelo,& supplicia male agentibus in in noetribuere valeret. IN CAPUT OCTAVUM.
Congriὰ Matthius ad confirmationem pra
cedentis doctrinae multa consequenter misracilia 1 Christo secta resere boni nam i m gistri est ,doctrinam suam fictis comprobare. Hinc ' consi minato sermone suo in monte,atque Omnibus praeceetis quibus Christiana vita perfecte se matur,ad i gnorum operationem descendit,ut per
virtutem miraculorum sermo firmaretur. . QVum autem des endisset de montes Iuutae sunt eum tis . L est. rasae multae, ecce oprofus ueniens,qui se ab hominu co- Marcita
sertio seiungere debebat,secundum legem. A dora- a μύα t eum genusexo in seciem suam procidendo, ut patet ex Luca,& Marco,ibens, D omne di vis. otes me revin aere,quasi dicat, nosco Domine quod tu, qui omnium medicorum Medicus es,saluare& sanare me possis,etiamsi morbum leprae incunabilem habeam, Vnde peto si meae saluti expediat,& tuet prudentiae conserme sitivi me sanes . Instruimur hic quod quicquid a Deo petimus,eius voluntati sub- inittere debeamus, dicentes fiat .voluntas tua.
xt extendens Iesus manum, teigit eum dicens,volo . Prius
dixit: Si vis j unde Dominus ei re ondet, vo- , D. dc addit mundare.id est,mundus esto. . Obseruandum hic est Dominum non Vi lasse legem quet prohibebat leprosum tangere,quo niam lex illa eos duntaxat obligabat qui ex tali
124쪽
coractu inquinari poterant : quod Christo perici
tum non erat. B t confestim mundata est Apra eἰvs ve
bo prolato curata est lepra eius. Noluit autem Dominus eam solo Verbo sanare quod equidem p tuit sed etiam corporis tactu, ut carnem suam n tione diuinitatis unitae vivificam esse ostenderet. Sicuti enim in serro ignito non tantum ignis urit, sed etiam serrum cuius poris ignea Vertus inhqret, sie &in Christo non tantum diuinitas ipsa oper tur, sed etiam humanitas: Vnde Theophylactus,
Per hoc inquit quod Christus se Dominum legis
ostendit,& quod sanista eius caro ijs,quae ingit sanctificationem comunicet mystich osteditur, quod etsi Deus potuitsaluare hominem sola sua volui late,nultu tame filuare vult nisi mediante hum nitate Christi,& musterio incarnationis eius quod ubest. o. etiam pulchre explicat Thomas in tertia parte. an.1. a eis Et ait isii Iesus: V ide nemini dixeris inhibeo tibi necundum. alicui dicas quod te curauerim, scilicet eo fine ut ego priuatam gloriam inde mihi comparem, Vo-
Io enim verae humanitatiS meae ostendere exemplum . Non prohibuit Christus miraculum istud ad gloriam Dei propalari, Unde no peccauit is propalando,statim enim inquit Marcus in coepit prae μή r. dicare,& diffamare sermonem,ita ut iam no ponset manifeste introire in ciuitatem, sed seris in desertis locis esse & conueniebant ad eum undique. Quod si ceria prohibuisset utique non permisisset: verum ad nostram instructionem fecit, siquidem eius vita dc actio,irostra suit instructio. Ergo nos quandocunque alteri quoddam beneficium praestamus,aut praeclarum quid facimus,nostram ni quam gloriam inde conquirere studeamus,licet is cui beneficium praestitum est, sui benefactoris nodebeat silere laudem, ut in hunc locum annotant Theophylactus, dc Ioannes Hoesinest erus.
125쪽
sed de,ostende tefacerdoti veteris legis , ut te mundum esse videat. Et offer munus quod aecepit Moses in testimonium issis. Inundatis scilicet a lepra. Praeceptum erat a Moyse, ut primo die duos passeres offerrent, D sequente die octauo duos agnos. Obseruari legem Christus voleba quia illa, sicuti &sacrificia veteris legis cum ipse nodum esset mo tuus omnino obligabat,eoq; tunc Christus ea approbaba quod pate quia Vt ait Theophylactus) Dico eicnisi sacerdos mundum pronunciasset extra ciuit tem illi manendum sitisset. Tribus autem de causis ad sacerdotes a Christo missi sunt leprosi teste Hieron o quorum una hic tantum exprimitur. Prima est ut iacerdotibus honor deserretur. Secunda, e legem Moysi infringere Videatur. Te etia, Vt sacerdotes eius potentiam admirando dccredendo qui leprosos mundare posset, saluare tur,aut non credendo inexcusabiles omnino res derentur. Vide August. lib. 2.quaest.Euange.Thco- philaet. qui hoc pacto interpretatur: Quando me arguent ut destriustorem legis tu mihi testis eris qui missus es 1 me ad ea offerenda quae in lege pricipiuntur. Et haec est natio una ob quam iste,oc alii decem leprosi a Christo ad sacerdotes missi leguntur.Per lepram mustice intelligenda est erronea doctrina, quemadmodum enim leprosius pustulas varias subinde locum suum mutantes habet& Vnam corporis partem sanam,steram corrup- tam,eami Varii coloris,ita erronea doctrina muIta bona,& vera,falsis permixta habet. Sed quaerat quispiam cur missi Diat soli Leprosi ad sacerdotes' vi se illis ostenderent,& nulli alij 1 Christo sanati. sine Respodeo quia sacerdotum nouae legis est de doctrina vim catholica sit an haeretica iudicare, , S Deus eorum ministerio veram doctrinam tra- P ta 7
didit iuxta illud: Si difficilE & ambigum iudicrum
126쪽
esse apud te perspexeris inter sanguinem,&sanguinem causam & Causam, lepram & non lepram, ociudicum intra portas verba Variari,siurge, & ascende ad locum que elegerit Dominus Deus tuus,ve nies ii ad sacerdotes Levitici generis &c. Sacerdotum etiam ministerio sacrificia offeruntur.
C ura autem introiisset Capbarnasi, accesu ad eu C enturio
non in propria persona, sed missis Iudaeorum setve. . nioribus Vt ex Luca rate qui sic ait, Et quum audisset de Iesii misit aci eum seniores Iudaeorum rogans eum,ut veniret & sanaret seruum eius. Centurio iste , vir gentilis erat, a Romanis in Iudaea constitutus , militum praefectus, qui postea ad cultum unius veri Dei videtur fiuste conuersus rogauit enim pro sanitate serui siti, qui acerbἡ usque ad mortem cruciabatur , usq;adeo Vt moritum eunon dubitare nisi Deus subueniret: quod etia co- firmat ibide Theophyl. No attulit est,uem ad Iesum in lecto, credens quod & absente curare posse set. Ait illi resur,qui ab eo missus suerat. Theophyl. putat ipsum prius alios misisse,deinde periculo crescente,Vltimo per se accessisse, ac dixiste, Domine,
puer meus iacet in domo pallasiticus, male torquetur . A it
go issi Dominus: v go venia operatione scilicet diuis nitatis, & accesssii corporali versus domu eius V nia, v t curabo eum Non hoc dicit iactanter Christus,
sed ut Centurionis fides illuceat: promptissimeo se offert ad ea declaranda, & quod amodo illi praemium reddit. Non rogauit eum Centurio,vt ad aedes suas veniret,sed amici ab eo missi sine mandato illud petiuerunt. Et re1pondens Centurio per alios scilice secundo missios: Domine non sum dignus ut in tres sub tectum meum.Propter quod ait Lucas, & meipstim non sum dignum arbitratus,vi Venirem ad
ibidenti te. Item debet hic modus loquedi quo quis aliquid facere dicitur quando per amicos vel seruos facit,
127쪽
CAPUT OCTAVUM. coquenquam, stequens enim est: Deinde ponit Na thaeus Centurionem tanquam corporaliter Chri- istum accessisse,quia secundiura fide magis ad Chria e stum accessit,& cum eo colloquutus eu,quam qui ipsius iussu,vel rogatu corporaliter accesserunt: siquidem hi non latam de Christo fidem habueruequantam ipse.Sic sere Aug.de consensit Euangelist.
s ed tantum dis uerbo. Impera, non enim opus est tuo
corporali accessit,sed virtute imperij tui, Cr sanabitur puer meus,seritus meus N am ego homo sum subpotestate constitutus, vilis &Caesari adhuc subiectus licet aliquot milites mihi stibiectos habe , A t es obula vadis, uanto magis tu me longe viperior es, nec ullius stibiectus imperio,angelis tuis mandare potes, ut eum per virtutem tuam a sua paralysi s non daemonibus, ut ab eo discedant, imperent, vel etia morbo impenare potes qui quodamodo tibi famulatur,eteni quod quis infirmatur fit ex Dei imperio & nutu unde Theophylacuis,Corporales iis inquit in morbi milites sunt x vltores Dei Vt pa udis 'tet de peste &c. Audiem autem Iesus miratus est,igesthabuit se modo admirantis: improprie enim admirari dicitur, admiratio namque aliquam praesupponit ignorantiam, quae in Christo esse non potuit. Αamiratus autem dicitur Centurionis fidem quia illam hominibus proponebat admirandam, Admiratio propriὶ dicta ninc oritur, quod
aliquis effectum videt,& eius causam ignorat, aut quando causa iacultatem virium nostrarum , vel cognitionem nostram excedit quod Christo comtingere non potuit,ipse enim omnia etiam secundum humanam naturam sciebat,quia ipsemet Lan tae fidei in Centurione causa erat: secundum quid tamen in quantum Videlicet admiratus,dici potest secundum experimetalem scientiam,noua & insio
128쪽
nsae L s. corporalibus expertus suit vel audivit. Vide Thoart. 8. mam 3. parte dc Augustinum de Genesi contra Max ib.I.cd.2 nicharos. Etsequentibusse dixit: A men dico vobis , non
inueni tautam sidem in istaeia Non sum expertus in vulgo,& communi Iudaeomm populo,tantam 1idem quantam in illo gentili Centurione experior. Nomine Istaei non comprehendit patriarchas, M. Prophetas, quales fuerunt Abraham, Isaac,Iacob, Esaias, nec B. Virginem,& Ioannem Baptista, sed loquitur duntaxat de prςsenti populo ac Vulgo Iudaeorum . Magna eit autem haec populi Israelitici inςrepatio , quoniam multo plura per quae merito ad fidem prouocari deberet isto Centurione , accepit beneficia. Mystice in isto Centurione fides Centilium fidei Iudaeorum praeualitura praesignatur,unde saluator subiungit: D ico autem nobis quod multi ab oriente er occidente. Vobis turbis sequentibus me pridico,quod multi ex toto orbe ubi nuchabitant tantum gentiles infideles, venient er recum bent, scilicet perfruetes visione diuinitatis,cu Abrin
ham.Isaac, Iacob in regno coelamm,hoc est, cum p
tribus Iudaeorum,qui singulariter in fide excellue runt,propterea quod istorum fidem imitati sunt, veluti etiam Centurio iste qui tamen de stirpe e rum secundum carnem non fuit. Erat haec ero phetia Iudaeis tanquam paradoxon , & reuera a mirabile altissimi consilium suit quod gentilibus tantam gratiam impenderit. Non dixit saluator quod multi gentiles cum Abraham,Isaac,& Iacobsint accubituri,ne Iudaeos ipsos de magna fide g tiles laudando exasperaret, sed rem adumbrando,& per periphrasim illud ipsum dixit. Sub duabus
autem orbis partibus tanquam principalibus, to xius orbis intelligitur.Quod etiam multos Venti ros dicit,& cum Abraham recubituros,citra comparationem ad reprobos dicit, nam alioquin eoru
129쪽
CAPUT OCTAVUM. ficomparatione n5 multi 'ed admodum pauci simi.
Filii autem regni eiicientur in tenebras exteriores , Iudaei
ipsi in quibus regnabat Deus dc quibus regnu coelorum prae gentibu specialiter erat praeparatum, atque promisium Istaei enim filius primogenitus appellatur a societate sanctorum patrum ex quibus
secundum carnem nati sunt,propter infidelitatem suam ad extremas & nouissimas inserni tenebras condemnabuntur. ponitur enim sexteriores in pro extremas uemadmodum hic . At horum maior i. conii. charitas, id est, maxima. Istam prophetiam nunc compleri conspicimus, quando multra Iudaeorum milia ad inseritum descendere videmus, & multa gentium milia per Dei misericordiam ad regnum coelorum possidendum assiimi. Per tenebras istas
exteriores,corporales tenebrae inferni intelligendet sint quae extrema ,siue maximae dicuntur, quia,
lamine remotissimὲ distant. Quaeritur utrum nihil ibi sit luminis ' Respondeo,nihil lettificantis,segplurimu cotristantis, quo propria sua miseriam, etiam corporalem damnati interpretatur,ait Basilius quod ignis qualitates hic theonluctas,illic sit Deus separaturus, Ut beatos qui' et in i o eidem illustret ac laetificet: damnatos vero adunat Gaiae. atque contristet. E rit ibi fetus. Communis sententri habet quod ibi nulla sit lachrymarum resolutio sutura,sed tantum capitis, & oculorum pertu batio , sed hoc incertum est. Et stridor dentium ex indignatione scilicet,& nimio frigore. Lucas etia L*ς I'stridoris dentium & fletus meminit, verum hic Euangelista solus meminit tenebrarum exterioria, quarum no meminit Lucas, qui tamen omnibus membris puniri damnatos iudicat.
n t dixit Iesus C eturioni: de,er scut credis, Tifat tibi.
Hoc est, Vobis dico,quod secundum fidem Cetu rionis huius fiet ei non enim personam eius allo quitur
130쪽
quitur, lea alios ab eo mittas,ut supra dictum est cap. se ueri x sp er iV igi ho Hinc patet Plurimu ali nam fidem pro de ira: quod latius infra circa cun tionem Paralytici dicetur. . xt cii uenistae: Iesus in domu petri. Addit Marcus, dc Andreae: quia videlicet quondam ibi habitarunt. vel eandem domum habuerunt contigit, istud in Capharnaum. In Scriptura sacra de solo Petro inter Apostolos legitur quod coniugatus fuerit. Et Amineam febris, e surrexit, ministrabat ei. Hinc est e miraeuli magnitudo, & excellentia prout infra de paralytico similiter elucebit quem saluator iussit lectum suum tollere,& in domum suam abire ad irrestagabilem miraculi euidentiam : Videmus enim communiter febre recedente magnam remanere corporis debilitatem , at in opere & mi naculo Christi, non tantum fibris repellitur, Verum etiam persecta sanitas citra debilitatem reciapitur. Videst autem Iesus turbas multus e reum se non eodetempore quo miraculo suo socrum Petri sanauit, ut patet ex Luca & alijs Euangelistis,nam post hoc miraculum in desertum abiit. rusit ire trans stet discipulos, vzipse a turba declinaret.
x t accedens unus criba,ait igi: magister.sequar te quaci que ieris. Et dicit ei Iesus: vulpesfoveas habent uolucrea. coeli mdos,filius autem bominis no habet ubi caput suum re-esine id est,filius hominis in hoc inudo nihil proprii habe sed usqueadeo pauper est, ut nec tectum nec diuersoriti quo diuertere possit habeat, tu igitur quo me propter huius seculi lucra & eonam da sequi Vis: Nolantur hic omnes qui propter terrena religionem ingrediuntur, Vel sacerdotiuluscipiunt,vel Catholicis adhaerent aut etia Chri- istiani fiunt. Quod ait, volucres coeli, occulte significat scribam