장음표시 사용
221쪽
ducia infirmatus utrum Christus esset ei potentia aestiturus,haesitauit, non tamen quin posset duitauit.Nona hic impulsi ventorum quosda subinde moueri , qui Lupe magna vicere pericula
siderationem suam ad potentiam, & bonitatem
Christi. xt continuo resus extendens manum apprehendit
eum. ait ita: dicae fidei quid dubitasti3 Cur de potetia mea,& bonitate dubitasti' Cur te euasurum subuersionis periculum haesitasti ,& mersionis metuita turbatus esiquod si de ea bene sperasses,submersonis periculum non ita timuisses. Bonitas enim ct Christi omnipotentia nostrae est spei fiduciae mcausa. Non putandum est eum de aliquo fidei a ticulo,aut Christi doctrinabat tantum,an periculueuasurus esset haesitasse: Vnde colligimus sanctos qui frequenter maiora pericula vinculi 1 minoribus turbari,& deficere. Deinde disicimus Bem nostram in turbationibus continuo ad Christum ense dirigendam,atque ab eo auxilium petendum,Vt quanquam in multis deficiamus,nullum tamen in inuocatione Christi tanquam in principali des etiam habeamus,sed semper dicamus. Domine sal
uos nos sac. Praeterea hinc videmus quam modicae fidei simus, qui vix quicquam ex fide Petri r seruauimus. Ex noc quoque apparet Christi,& sanctorum disserentia horum quidem titubantium, Christi firmiter stantis: nam sancti in aliquo dum
ambularunt in hoe turbulento saeculo peccantes defecerunt,Christus autem ab omni peccato alie- lienissimus suit. E t cum af ediset in nauiculu,Christus
scilicet & Petrus. Qui autem in navicula erant uenerunt, adorauerunt eum dicentes: ueressive Dei es. Christum
adorantes in navi mysticἡ eos significant,qui post omnem huius vitae miseriam facie ad sacie Cnristum videbunt: item eos qui nunc per fidem am
222쪽
bulantes ed contendunt. Sic sero Augustinus. Dexs neues motu autem sanctorum post resurrectione tractate .e.is. idem lib. 22.de civit. Dei cap.3. Docens corpus glo- de uerbis riosum mox & tanta celeritate futurum ubi spisse Dom. se . tus Vole quanta Velle poterit alicubi esse. Et roga. a I. r4 Fanteum ut uel fimbriam uWEmenti eius tangerent. Hier Incommet. nymus musticὶ per fimbriam vestimenti humane naturae in Christo assumptionem tutelligit, quam fide tangendo sanantur omnes ouotquot sanantur: unde hic occulte multa miracula narratur. V eneris' . in terram G enesar.Sine Genezareth quod significat ortus principium. Mysticὸ ortus illius principium designat ortum quo ex miseria ad requiem tran-sathmodo nouo oriemur.
Tum accesserunt ad eum Η Ierasolamis scribae, esui talis Ierusalem incolae, vel qui ex illa ciuiatate Venerant.In tota Iudaea Scribae habitatabant,sed qui Ierusalem morabantur caeteris prae minebant. E i P bari ei dicentes: natare discipuli tui trasegrediuntur trudition seniorum Non enim lauant manus' , suas cum panem manducant. Isti ad singula fercula ira nus suas lauabant. Ipse autem respondens ait illis, vicinsim eos accusans , Veram accusatione salsam eoru calumniam refutans. Quaere uos transgredimini mandatum Dei propter traditionem uesti am, quinimo saepius transgrediendum esse docetis. Nam Deus dixit, praecepit: H ondira patrem matrem. Primo reuerentiam
exnibendo, secundo obediendo,Tertio,in neces.sitate siseueniendo : Honor namque in scripturis tria haec significat: quae silpra modum sitiit honesta. In primis enim patrem dc matrem honore reuerentiae venerari honorificum est.Secundo eis obedire. Tertio sustentationem impendere, de qua
223쪽
Paulus Honora viduas,id est,es illis unde Vitrant. r. Tvn.r.
Item, qui bene prisiunt presbyteri duplici honore digni sint,id est, iuplicem honore,reuerentiae via delicet,& si istentationis merentur. De honore obedientiae idem Paulus: Obedite parentibus Vestris . in Domino. Et rursus,filh obedite parentibus vestris.peroiahoc enim placitu est in Diio. De hoc mandato tractat Thom. prima secundae. st qui ma- 'I' Iedixerit patri uelmatri, id est,couitio affecerit,Vel de -i68..ir
riserit,aut malu precatus fuerit morte moriatur, occidatur. vos aute Scribar,d pharitat dicitis, docetis si-lios vestros id quod subsequitur. Quicus dixerit patri tui matri,indigenti munus quodens est ex me tibi proderit ad salutem, ideoq; si quid corrasero permittas meosterre Deo,neq; id in tuam sustentationem a me petas.Haec oratio ecliptica est,cuius plurimae apud doctores sunt expositiones,quarum prima hqc est. Quicunq; dixerit munus &c.no pecca sed benefacit& hoc modo hac oratione supplendo triplicem assignat Hieron.eius expositione.Quaru prima est Quicunq; dixerit patri vel matri egenti,dc petenti, domu,O pater munus quod petis ego ia Deo Vo-ui,& quodcunq; munus prouenit ex me teplo,hoc prodest tibi ad salute alae tuae,quapropter no debes petere,sed ut illud ostera permittere. Quicquid e- .nim vovebatur hoc tribus praecipuis Iudaeoru se stiuitatibus ut patet ex Leuit. osserebatur. Secunda est,O pater,putas quod tibi proderit muri .i.tu co- sumes munus quod ego in teplo Deo osterre pro pono'ego cerib hoc no sera,nimis etenim. magna religione Deu veneror & colo. Et se du hac expositione, si proderi intereogatiuἡ ac cum quada indignatione, vel irrisione legi debet.Tertia est,Ο pater quicquid in teplo ostem,libi prodest,tuq; illud
consumis,quonia in tuu vertitur comodu.Hoc alit
filius patri dicebat ut pater metu sacrilegij exigere
224쪽
nihil auderet. Vnde omnes istae tres expositiones coincidunt. auartam dat Augustin. O pater mi nus quod haetenus pro me offerre debuisti, amplius offerre non debes,quoniam ad eam peruenizetatem ut pro meipso iam illud a me petendi occasionem minime habes. Vertim haec expositio
prima facie non satis auariciae scribarum conuenisve videtur ex qua hanc traditione excogitasse via dentur,cuiusmodi & aliam excogitarunt cuius infra sit mentio apud Matth. cap. 23.Sed August. caute sic exposuit,non enim ex proposito de eorum
uaritia Christus hic loquitur,sed eatenus tantum, ut ostendat eos legem malὶ exponere. inta, ocpostrema. Quicunque dixerit, id est,quilibet sine peccato,ac liberὸ dicere potest &c. Vt modus que grammatici potentialem vocant significetur: atq; frequens est in Ethicis i Aristotelicis eiusmodi l
cutio. Verumetiam quomodocunque tandem e.
ponatur, maledictum sui & irrisio parentum co-tra reuerentiam illis a filijs suis debitam, oc pro ceptam 1 Deo eorum stistentationem. Tractat D. Thomas quaestionem,utrum videlicet liceat silio parentibus, Vel eorum altero in arcta necessitate relicto,religionem ingredi: resoluiti nullo pacto
id licere,imo vero si quis ingrestis sit, egredi punse & eis, & alijs in extrema necessitate constitutis succurrendum,etiam contra praepositi sui voluntatem. At si cum religionem ingrederetur,satis di uites erant parentes,Vt filii opera non indigerent, postea vero in arctam necessitatem inciderent,pu tat idem Docto hoc casu egredi eum non posse, etiamsi per alios silccurrere parentum necessitati non queat.Caeterum Henricus de Gandatio sentit esse tamdiu egrediendum,donec eis prouisum sit erit Pro cuius sententiae confirmatione allegat i
cano. Ccmcdij Gangrensis qui sic habet si qui filii
225쪽
paretes maximὸ fideles deseruerint occasione Dei cultus,hoc iustum iudicantes esse, α non potius debitum honorem parentibus reddiderint,vi hoc ipsum in eis Venerentur quod fideles sunt, anath ma sit. Etenim per votum obediennae vel religionis nemo legibus naturae, vel Dei praeceptis eximitur ac liberatur cum ergo ad earum obseruationem ante sust tam religionem teneretur,tenebratur etiam posterius.Obseruandum tame est, quod si parentes arctam necessitatem patiantur , & pro cui habiten nullus Uxore reclamante ad eos ire, . . dcumare potest,quoniam illi se totum dedit, &astrinxi non aliter quam seruus Domino venditus& deuinctus,qui inuito Domino pro patris suste rationet operari nequit. At religiosus non ita pranseti siti seruus est,sed sipiritalis filius: nec quando adfiistentandos parentes egreditur,aut Deo,aut pN- lato suo iniuriam inseri,quoniam non aliter seruiatium situm eis proinisit, quam salua lege naturae,
nec aliter Deus eius promisitim acceptauit. ni non honorabit patremfuum,aut matrem suam. Hoc est,secum dum doctrinam vestram honorare non debet. xt irritum fecistis, destruxistis quatum in vobis sui mandatum D ei propter traditiones uestras, praeceptum dehon0rando parentes. N pocritae id est,iustitiae simulatores bene prophe. fauit de uobis Esaias frens: P opulus hic tibiis me honorat.' id est,Scribae,& Pharisaei,d populus Iudaicus,pe suadent sibi se Deum colere, in ore tantum Verba iustitiae habentes. Sub labijs intellige omnia alia
exteriora . C or autem eorum longe eji a me, negligunt
autem emudare cor,& praua sua desideria, ac pro- 'inde vere me non colunt,nec miles appropinquat, nam Deo non corpore , sed cordis affectu appropinquatur : Vnde quanto qpis melior, & sanctior ςst,tanto magis est Deo propinquior, & Deus illi.
226쪽
sine edus autem sine fructu,& temeri colunt me docentes doctrinus,er mansista hominum,quae prauo, dc cor
rupto suo ingenio sine Dei spiritu enugiunt,& hominibus obseruanda tradunt. istud ab hoc Euagelista,isc Marco ad sensium non autem ad literam allegatur: quod frequenter contiiugit ut manifestum est ex Epistolis Pauli. Atque ex hoc loco patet in tesseruina huius prophetiae: Vae Ariel, Ariel, &c. ad tempora Christi esse reserendum, S admirabilem gentis Iudaicae sitisse de adhuc esse coecitatem, quae eis, quia verum Dei cultum neglexerunt pro quo superstitionem induxerunt, contigit. Quibhodie limites sunt qui certas preces Vtpote hor
canonicas aut alias legunt, sacrum celebrant, aut audiunt, his autem peractis ad pocula, aut peiora sese transserunt, existimantes se optimὸ Deum G luisse, omniaque necessaria ad salutem absoluisse non curantes interim Vt mens per praedicta Deo Vniatur, & magis, ac magis emendetur. Mandata hominum sunt quae homines sine spiritu Dei suopte ingenio prauo ac corrupto effingunt. T le mandatum,est doctrina ipsius Platonis,in multis religioni nostrae repugnans , tale quoque est,notangere peccatorem. Vnde ex hoc loco impijssime insere Philippus Melanethon regulam Sancti Fnancisci non esse bonam,non enim est illa traditio seu mandatum hominum ed Dei: etenim re-
rata est 6c norma per inspirationem spiritusiancti
sanctis inuenta ad rectius vivendum & Deo se utendum: mandata autem hominum non sunt re-
.gulae per sanctos Dei spiritu ad melius seruanda manciata conscripta sed ut dictum est proprio ingenio confiime quae vel obseruationes legi diuinae contrarias inducunt ut Phariisorum de non ii uandis parentibus,vel ad pietatem nihil faciunt, ut de latione manum: vel si ad eam faciunt in illis:
227쪽
summa religionis pietatem constitutat&ea mes xis iacientes quam iacienda sunt,ut de fimbrijs,dcphilaeterhs,de menta,& ruta decimata : quae qui dem a Deo praecepta erant Vt ad interiorem cultu moverent,non autem ut per se sanctificaret. Vnde haec tanquam principalia pietatis ossicia docere,de interiores cultus,perniciosum est,& mandam,atq; doctrina hominum . Quod pate quia sancti nun-
uam sic docuerunt,nec Ecclesia a tempore Chrisi in tantum prolabi permissa est, errore.Et quod haec tam diuersa in religione vivendi genera instituit, instinctu Sc spiritu Dei hoc fecit non illis per se sanctitatem constituens, sed bona congrua que esse media ad rectius Dei mandata obserua
da cognoscens: Cum scelix ut dici seletὶ sit necessitas quae ad meliora compellit. ni conuocatis adse turbis rem utilem eis propositurus , Dixit eis: Audite , Crintagite Verba mea: Non quod intrat in os coinquinat hominem. Nullus cibus , qualiscunque sit, coram Deo immundum ali quem constituit: stdquod procedit ex ore. hae coinquinat hominem.Ipsa oris Verba conuitia, falsa testimo-ma,irrisiones,mendacia,detractiones&c.immundum coram Deo efficiunt,Hieronymus pro coin quinat legit communicat etiam in Marco hoc pa- in comenticto legitur.Quae procedunt de homine illa com- Mari municant hominem.Item manducant communibus manibus.Esti communicar Verbu scripturet proprium, na apud scriptores prophanos sic v su patum nequaquam reperitur.IudqI omne immundum commune Vocabant,quod ipsi singulariter EDeo essent electi, id quod Oimnibus gentibus pat bat: & quicquid ad eos non pertinebat immundia,
atque commune reputabant. T sie accederes discipuli eius dixersit ei: s cir quia v bari aetaudito uerbo hoc stilicet no e intrat in os coinquinathonab
228쪽
hominem scandalix itisunt A t i er pondens dis: o misHuntatio quam non plantauit pater meus coelestis eradicabitur. Οis doctrina,vel traditio quae non est ex patre me sed humano adinventa spiritu & iudicio, euelletur . non miremini ergo quod usqueadeo in doctrinam Pharisaicam inuectus sum. s inite inbnon sitis solljciti ut euitetur standalum quod ex mea doctrina Pharissi patiuntur quoniam coccisunt
adeo sunt excoecati, ut veritatem neque per se visedem nec commostratam Videre velint: quin potius ad derrores suos alios etiam homines perer hant. In quo non tantum caeci sunt ipsi, sed duces etiam coecorum,qui sessam potius eorum doctrinam,quam praedicatam a me veritatem sequi in
A dissere nobis parabolam istanti Non quod intrat in os &c. Atiae dixit, Adbue uox, qui discipuli mei estis Rue inteIectu si rinonem nunc existimando figuratum,qui sine tropo a me prolatus est. No intelligitis omne quod in os intrat in uentrem vadit, non autem in cor,aut in mentem, er insecessum emittitur secundum sui partem impuriore purior enim in ca nem transmutatur. Quae autem procedunt de ore,de cor de exeunt. Vtaba oris ex voluntate proueniunt er i ta coinquinant hominem si mala sint. D e corde enim exesit ratationes mala,b Pisa,adulteria ere. Quasi dicat,
per ista subiuncta exempla patet illa quae de corde procedunt coinquinare hominem,qualia sunt cogitationes Pharisaeo , & doctrinae ipsorum,praecipuum in externis, Dei cultum ponentes. Ex hac. sententia arguendi sunt, inquit His re nymus, qui cogitationes a diabolo immitti putant, & non ex propria nasti voluntate diabolus adiutor& incensor malarum cogitationum potest esse , author esse non potest. Sin autem semper in insidiis positus euem costationum nostrarum scintilla sitis semiti-
229쪽
bus inflammaverit,non debemus opinari eu co dis quoq; occulta rimari: sed ex corporis habitu de hostibus aestimare quid versemus intrinsecus. Verbi gratia si pulchram mulierem nos crebro viderit inspicere, intelligit cor amoris iaculo Vulnera- . tum. Similitor & in reliquis peccatorum inuol cris iudicandum est fornieationes. Notandum sernicatione simplice a saluatore inter crimina mortalia recesseri. B ybem, Ut ta in Deu,quam in proximu.
N on lotis autem manibus manducare non coinquinat ho-
m,m.De traditionibus Pharisaeorum contra quas ohic agit saluator tractat Augustinus contra adue
sarium legis,& Prophetarum.Et Epiphanius in het si Tholomaei,Et quantum ad lituac locum notandum est Pharisaeos, & scribasim tantum errorem rix ILII. esse prolapsos,ut iustitiam in externisprincipaliterponerent,atq; externas legis caeremonias per se bonas ac Deo placentes arbitrarentur: unde de extemna sabbati obseruatione, tam selliciti fuerunt, ac . Destienter Christo eius violationem impegerunt, quinetiam cibos quosdam qui significationis causa in lege immundi dicuntur, animum quemadmodum sordes corpor ales coinquinare putarunt hinc corporalem peccatoris tamina hominem inficere
putariit, ut patet ex hoc,Hic si esset propheta siciret L L . Vtiq; qualis , & quae esset mulier quae tangit eum, uuasi tactus peccatricis Christum redderet immu-cum : unde&discipulos Christi accusarunt, vel quod prae sestinatione illoti mensam accederent, vel quod non tam crebro,ad singula nimirum se
cula manus lauarent, ipsi namque nunquam comedebant nisi frequenter manus suas lauarentisccum a sero redibant nunquam nisi lotis manibus comedere Volubant. Contra hos loquitur saluator, praeposteram eorum curam qua neglectis interio- --rtiribus soliciti erant mundare exteriora, reprehedes
230쪽
ex cuius reprehensione satis patet quod ita corporalem munditiam obseruabant et propter eam sese Deo placere existimarent. Contra eosdem dicit Paulus Scio& confido quod nihil comune secudu seipsum,&suapte natura sit. Item r Omnia munda mundis. Non improbat Christus traditionem p rentum qua filios ciuilitatem docent ut ante cibi sumptionem manus abluant, at superstitiosam traditione crebro lauadi manus causa placendi Dco, quasi corporalis munditia per se Deo comendaret, α rdes ab eo alienaret quod ex eius verbis patet, Phaerisaei inquit, & omnes Iudaei nisi crebro lati rint manus, non manducant. Sic Hieronymus,Exvno ait sermone illo videlicet, non omne quod intrat in os & oi perstitio obseruationia Iuciaicam fuerat elisa,qui in cibis sumedis, abominandisq; religionem suam sitam arbitrabatur. Vnde ex his manifestum est, sententiam istam non secere contra sanctorum Veteris,aut noui testamenti ieiunia. Non enim vult seluator hominem no poste ne care, cibum aut potum sumendo, aut nihil posse homini de ordine sumendi praescribi, sed tantum docet quod ipse cibus sanctus est, & bona Dei creatur quando per orationem Onctificatur, licet se didus appareat, ac proinde stultum est haereticoruargumentum dicentiu licere edere cames in qua dragesima&die veneris, nam quanquam cibus in se non coinquine Veriit e sumedi concupiscetia
contra praeceptu firmete coinquinat. Et egressus indexesus secessit in partes ori, sidonis.in regionem eorum,nempe Phoeniciam: siquidem regio a duabus praecipuis partibus hic denominatur. Recessiis au- te iste praesignat Iudaeos propter sitas superstitiones a Christo relinque ios ,& ad geriles gratia ad