장음표시 사용
281쪽
Iege matrimonij controuersia magna extitit, nam quidam docebat uxorem nullo modo esse dimi tendam: Caeteri vero E contra, unde si intelligantur ex Christo scire voluisse quid de hoc problemate sentiret, nequaquam calumnia est. Q ex causi id est,pro placito,ob quamlibet leuem causam Sic enim Hieronymus intelligere videtur. Vel sensus esse potest,utrum unquam licet ex aliqua causa dimittere ' Hanc secundam expositionem innuere videtur Marcus Euangelista,dicens: An licet viro uxorem dimitteret Orta autem lige Cap. A. quaestio videtur ex Deuteronomio , & ex Verbis Math.ν Domini. Q si retondens ait e s, non legi iis, quia qui se eit ab initis homines,& caeteras creaturas, muscussi Crsem, fecit eos, scilicet primos homines: dixit Dominus per os Adae,ex immissione diuina prophetantis,ut ex hoc patet Immisit Dominus soporem in Adam in & ex Augustino super Genesim ad
literam. Propter hoc dimittet homo patrem Cr matrem, Cradhaerebit uxori fui. Quoniam mulier caro viri facta est ex costa eius, in adulteritura illius relinquet patrem quoad familiarem conuersationem,quam cu . parentibus usque ad virilem aetatem habere consueuerat,& adhaerebit indivisibiliter, Ecfirmiter uxori,tanquam suae carni, no certo quodam tem pore postmodum eam relicturus,sed perpetuo. NO 1 .iτdicitur uxoribus) etenim unica de came,viri cre- Rata est,quemadmodum annotat Cyrillus. x t erunt duo nec ρ res in carne una. Ita recte noster interpres licet Graeci ablativo carentes in carnem unam i gant. Hoc est: Erunt unum secundum carnem, dccorpus per carnalem commixtionem,quemadmodum interpretatur Paulus. Neque enim placet hic t. cor.6. Graecorum expositio. Nam caro non hic pro toto
Jhomine ponitur,sed proprie pro corpore , quonia Paulus loco citato carnem per corpus interpreta T tur
282쪽
tuream contra spiritum distinguens . I idq; ram non. sunt duo seduna caro Ex his verbis concludit saluator quod post matrimonium initum maritus & uxor ex diuina institutione ita inuicem coniuneti sunt, ut unius caro sit alterius, nec iam duo sint secunducarnem,sed unum tantum, ita Vt plenam potestatem uterq; in carne alterius habeat. in od ergo D di coniunxit, In primaeva naturae institutione verbis suis per A dam prolatis,coniunctionem coniugum declarans, homo nou separet. vel dimittendo coniugem, vel dimissionem licita esse docedo: feci Deus solus, qui quemadmodum coniunxit, potest velauserendo alterum per mortem , vel Vtriq; continentiae votum inspirando disiungere. Horum verborum sensum musticum inactat Paulus qui e presse interpretatur maritum es e Christum, VXorem Ecclesiam, quam nunquam derelinquet, quarde carne eius , & ossibus in cruce sabricata est : dc rursum in corpus mariti sui redigitur, eiq; unitur dum corpus, & sanguinem eius simit vide Augustinum super Ioannem, Hieronymum in spistola ad Ephaenos. fiat, calumniam quam strux rant aperientes: Q id ergo,si videlicet nomo non potest separare coniuges quia a Deo coniuncti sunt, si osses mandauit dari EDTi repudii atq; dimittedi in dii praescripsit. A it isiis, quoniam si esses ad duritiam cor
di justii, i pennuit uobis dimittere uxores ues ς non qua
si existimarit licitu itae dimittere uxore,sed quia iudicauerit satius esse minus malii permittere, quam admittere maius , quasi dicat: Tam estis praui,&scelerati, ut ab uxoribus offensi, a prudentibus αdoctis viris apud quos est potestas scribendi libellum repudii in placari non possitis ; adeo ut si
non permitteretur vobis repudium,in uxoricidiust furor vester exiturus. Argumentabantur autem a lege ciuili, ad legem conscientiae: quae argumen- . ratio
283쪽
ratio pessima est,etenim licet stuprum nunc in soroseri non puniatur, est tamen peccatum mortale. Porro Moyses eo pacto id eis dixit , quo nebulo iustuprare virginem volenti diceremus: Potiuscu meri trice quam cum vigine 'eYple libidinem man August. contra Faustum de libello repudij inactat. A b iniso autem institutionis naturae humanae, Nonnuit' licitum coram Deo dimittere uxorem, sicut nec nunc quid quanqua lege ciuili
sit peri sitam . D ico autem uobis quia quicu a dimi erit uxorem suam,nibu ob fornicationem, Cr aliam duxerit,moechatur: er qui dimissam duxerit, moechatur. Cum
tractatus de matrimonio dissicillimus si ita ut B Augustinus se ad eius perfectionem nondum per tigisse consiteatur,ea quae dicimus iudicio melius sentietiti semper submittimus. Elprimu quide inter sie conserendi sunt Marc. ca. io. Luc.36. Apostolus 3.Cor.6.& 7. atq; ad Ephes s. Ex quorum inter se collatione,huc nobis stiperioru verborii videmur sensium colligere. Est quide ita quod id Moseses vobis permiserit. Sed ut intelligatis quano sit solubile matrimonium, audite quod dico: Quicu-que sine ulla exceptione, siue sub Moysi, siue sub naturae, siue siti, mea. id est, noui testamenti lege constitutus,qualemcunq; dimiserit uxorem,siue fornicantem seu adulteram, siue ebriosam, eam superstite aliam duxerit,moechatur seu adulter est, quia x iolat fidem matrimonij. Pari ratione quq cunque uxor dimiserit virum suum, & alii nupserit adultera est.Et quia verisimiliter uxor semicationem experta non abhorrebit a secundo adulterio, norit qui dimissam a viro quacuq; ratione duxerit,adulterij reu se esse. Qsorii omniti ratio est, Quia quadiu viuut coniugati,unu secundum camnem inseparabiliter coniuncti permanent, ita ut si uxor a primo nuptiarum die seu contractus,
284쪽
id est,solemnitationis matrimonij a tyranno aliquo in vinculis captiua detineretur, aut incurabis liter aegrota fiat,vel leprosa,aut sterilis , aut mer trix,vel ebriosa dcc. marito nullatenus ea Vivente
aliam ducere pectraittatur. Dixi supra siue sub lege Movsi constitutus siquidem saluator hoc loco non adducit nouam aliquam matrimonij legem, sed ex primaeva institutione naturet sententiam sua
deducit,declarans coniuges quamdiu vivunt m nere coniuges. Quare sententi'ista communis estu Om - legi & nouae dc Veteri,& naturae. Vnde Apostolus Paulus,Mulier,inquit,Viuente Viro adultera Vocabitur,si fuerit cum alio viro. Atque ut ostendat noesse id nouo testamento proprium,praemisit. Scietibus enim legem loquor. Et in Deuteronomio
' polluta datur mulier,& abominabilis secta,quq repudiata alteri nupserit. Qua de re consulere licet it' decretales capit.gaudete, De diuortijs. Uxorum etiam pluralitas legi naturae contraria est: nec unquam licita suit,nisi ex speciali Dei reuelatione. 1. cor 7 Quia sicut declarat Apostolus Naritus & uxor,pares sunt in actu matrimonij,& Vir sui corporis potestatem non habet, sed mulier: quare si vir dat corpus situm alteri,iniuriam iacit uxori: Et Salu tor demonstrat hoc loco, ex primaeva matrimon institutione, od omnis qui dimittit uxorem sua& aliam ducit sit adulter. Igitur multo magis, qui priore retenta aliam superinducit. Iusta enim, vel 1niusta uxoris dimissio nequaquam ipsi ius secun dam ducendi affert. Vnde adulteriit Vocatur quod
alter coniugum non cum suo,sed cum alio est,non autem ex uxoris dimissione,vel retentione, Ut ex
eodem capitulo supradicto patet.Quin & leges Romanae,seu gentilium pluralitatem Ixorum Verant L i. de bona ut est apud Augustinum. Sed sorte obijciat quis c.*ita c. 7 piam Patriarchae plures habuerunt uxores. Et Au-
285쪽
gustinus non uno in loco dicit illud non esse co- LIS. eram
tranaturam ergo est licitum. Respondeo,Pol v mc. 27gamiam patriarcharum dicit Augustinus non fu- πI7. Criste contra naturam concubitus,vel nuptiarum,ha x s. De bonoctenus,quia non lasciuiendi sed gignecii causa plu- conivosi.
xibus uxoribus utebantur: tum quia plures sceminae ab uno viro scecundari possunt,at contra naturam concubitus est scemina pluribus viris con- ,
iungi: nam & prolis procreatio impeditur,& ce titudo patris a quo proles ad cultum Dei educada
est,tollitur. Λ peccato autem excusantur Patria chae,quod propnetica eorum facta essen ac proinde ex diuina reuelatione intelligendi sint pluribus uxoribus usi. Quemadmodum sine peccato xi.de bono iussu diuino voluit Abraham filium suum Isaac conivg.cap. interficere,& sine peccato castam Agar domo suo citatis Creiecit. Qua de re vide eundem Augustinum: ex etiam c.r9- quo etiam videtur resolutionem suam silmpsisse in Modin Innocentius tertius cum dicit,nulli unquam suiG μ re dedi se licitum plures habere uxores,nisi cui diuina re- μρπν' uelatione id suerit concessum. Igitur certo tenen dum est uxoris sornicatione, liberum viro non fieri, ut alteram duca quia ut iam ostensum est)illicita est uxorum pluralitas: & quantumcumque
semicetur uxor, manet tamen mariti prioris Uxor R om. .
svi ex Paulo liquet qui dicit: Vocabitur adultera r. cor. si fuerit cum alio viro.Item,Mulier alligata est te gi,quanto tempore vir eius vivit. Ostendit ibi Α-postolus mulierem si 1 semicario merito discesseri debere ex praecepto Domini manere innuptam aut viro suo reconciliari. Si enim de muliere sine iusta causa discedente ageret tantumodo diceret, reconciliari debere viro priori,& no in eius arbi- Mae e. to. trio situ vel innuptam remanere Vel reconciliari Ierem.ι. viro. Patet igitur mulierε,quatiamuis eius maritus
286쪽
nicatione mariti matrimonium no soluere. Igitur nec uxoris fornicatio melioris alioquin cotiditi nis,maioris i libertatis seret mulier nocens & sernicaria,quam innocens & casta. Nam quandoci que perta a eslet mulier impudica coniugij,videret i se marito displicere, poli et dis luere matrimoniti per suam sernicatione ob qua vir suus dimisurus eam esset. Porro quod hoc loco dicitur, non est supradictis contrariu ruasi si quis sernic
rem uxore dimiserit,aliamq; duxeri non sit futurus adulter: Nisi ob horiu c. trionem. Hoc eiarm si saluator significatu esse voluisset, hoc modo expressisse debuerat Quicunq; dimiserit uxorem stram,& alia duxerit,nisi ob sernicationem mcechatiar nuc Vero sic ait: Quicunq; dimiserit uxorem sua, nisi obsernicationem,&subsequiturproximE,6c alia duxerit. Particula igitur haec nisi ob sernicationem)ad priorem,non autem ad posteriorem partem re sertur. Augustinus in lib.ad Pollentium de adult rinis coniugijs accipi nisi,pro,si no. quasi significauerit saluator eum qui castam, & non sernicantem dimittit uxorem,& aliam ducit esse adulteri non autem illum qui sernicantem dimittit, & alia ducit. Sed intelligendum hoc est,quod maius ad ulterium sit casta dimissa alteram ducere, quam dimissa sernicante qua simili loquutione est i acobus: Scienti bonum facere,& non sacienti peccatuest illi non quasi peccatum non sit ignoranter non facere bonum,seci quia grauius est peccatu, sciente non sacere bonum, pecciamus enim & saepe ignoranter : Vnde Psalmista, Delicta inquit iuuentutis mcς,& ignorantias meas ne memineris Domine. Caeterum iiixta hanc D. Augustini interpretationem non videbitur Dominus ad quaestionem
sibi I Pharis eis propositam responder nec ullum ponet,quo liceat uxorem dimittere: neqi hic eade
287쪽
CAP. DECIMUM NON. 3 ocum ea quae superius habita est doctrina tradetur. C Q.s. Ideo conuenientior videtur huic loco expositio In commet. D. Hieronymi , quam etiam habet Augustinus in cap ι libro contra Adimantum Manichaeum,oc de sen- Cap H. cta virginitate.Ea autem haec est Quicunq; dimit
tit uxorem suam nisi ob causem semicationis id
sectat secit eam moechari: si vero alteram ipse duxerit, adulter erit. Vt nisi ob semicationem per parenthesim legatur,& defectiva sit oratio, scripturis. Vult igitur saluator non esse dimittendam uxorem,nisi cum fornicata stierit nullo autem ca- r cor Isu licere ea dimissa aliam ducere. Atque haec expositio satis ex Paulo confirmatur, qui haud dubie respicit ad hunc locum Euangelij crum ait: M trimonio iunctis praecipio non ego, sed Dominus: ubi eandem de muliere, quam hic Christus de viro,doctrinam tradit. Diuino autem spiritu factum esse putandum est, ut quod Euangelista de viro asserit, de muliere vero tacet, id ipsium Paulus nulla viri facta mentione de muliere asserat, Vt in hac materia pares ambos coniuges esse scire
Fornicatio autem huius loci, de carnali & corpor ali est intelligenda , & quicquid illa grauius
. est, Vt Sodomia, quae ideo non nominatur, quia rara sit. Vt in autem fornicationis nomine e- . tiam spiritualis comprehendatur, Vt haeresis &c. dubitant Doctores, quorum magister opiniones refert. si ita est causa homonit cum uxore , Ut videlicet marito non liceat dimittere , quantumuis malam, & scelestam uxorem, nisi fuerit fornicata: & se nicante dimissa non licere aliam ducere, si hoc inquiunt trabeat natura coniugij, non expedit nubsere inius est nunquam uxorem ducere, ne in tantam deueniatur seruitutem.
288쪽
qui dixit igis non omnes capiunt uerbum istud. Vstra flant
quae dicitis,non expedire scilicet uxorem non ducere , sed huic veritati non omnes assiciuntur, sed quibus datum est,sed soli illi vere amant , S praestant continentiam,quibus singulari sancti spiritus gratia id donatum est. Nemo enim continens esse 'test,nisi Deus ei det. Nec putetis omnibus qui uxore carent hanc tangularem continentiae gnatiam datam esse Sut enim tria genera eunuchorum: quo rum prima duo nullam continentiae laudem habent Existimare enim poterant Apostoli eos omnes , qui uxoribus carerent illa gratia donatos.ὶ
sunt enim eunuchi qui de matris uterojic natifunt, car
tes videlicet membris genitalibus , ut alij oculis, auditu,vel ita frigidi, Vt nullo concubitus affectu naturali tangantur. A t funt eunuchi qui facti sunt ab hominibur scilicet in bello,Vel ut int custodes matronarum nobilium,Vel qui continent ex praescripto haereticorum, Vel philosophorum, nam & apud
Turcas non desimi continentes. x t funt eunuchi qui fel fos e trauerunt. non quidem membra genitalia, feci usum omnium Veneresim abscindentes. Propter regnum coclarum,Vt commodius ea quae ad diuinum cultum pertinen ac tandem ad regnum coe lorum perducunt, cogitare valeant: Et hi demum .
sunt, quibus singulari gratia spiritus sancti continentiae donum largitum est. Istud directh Iouiniani haeresim euertit,qui aequale asserebat coniu- έ. gum,& virginum esse meritum: nec meliorem Virginum continentiam ad maius in coelis praemium obtinendum,sed valere tantu ad euitandas
huius saeculi molestias. Contra quem Augustinus in libro de haeresibus,& de sancta virginitate. Se ipsiam vero membris genitalibus priuare,sicut de C q. M. er Origine dicitur,nefandum atque illicitum est: noscάν t. enim hoc ad continentiam est utile, quum libido.
289쪽
CAP. DECIMUM NON. 3 snon ex membris sed ex animo dissoluto, & impudico procedat. Hinc Nicaenum Concilium eos Om c ο.r. Des a clero reijcit,qui se hoc modo castrarunt: dc in Leuitico mandauit Dominus ne in terra Iudae' Levitiivorum ullum omnino animal castraretur : quod quanquam ceremoniale sit,ex parte tamen morale
QSi potest cayere capiat, id est,qui cor suum ita spe diuini auiiij dilatare potest,ut assiciatur continetiae,ac sui ipsius castrationi, cotinentiam amplectatur Quicunque autem Vere cotinere cupiunt,pose
sunt,si modo serih diuinum auxilium ab eis inuocetur, Deus enim gratiam suam omnibus se petentibus dare paratus est,iuxta illud,Petite,& accipietis,quod non de his solum quae praecepta sunt, sed de consili etiam intelligendum est: Nunquam c-nim Christus,& Apostolus consilium continetiae omnibus proponerent, si Deus paratus dare omnibus petentibus non esiet,quemadmodum tradit Lyb-K. DAugustinus. Perversa autem eorum est opinio qui quosdam propter corporis calorem,vel aliam causura , quantumuis Deum invocent continere non posse,autumant,atque ideo talibus etiam coniugatis uxorem secundam vivente adhuc prima, esse concecedendam nimirum si prima incunabili morbo infirmaretur,vel captiua teneretur: Inad Jc te
tiam,si in secunda eadem quae in prima causa existat quod si abirdum est, & illud sane ex quo id consequitur.Qua de re vid Augustinum de adulteri coniugijs. Cum dicitur γ Qui potest capere ca Τῖ piat, non significatur aliquos esse qui ab luth ca- νpere nequeant, sed tantum secundum praesentem assectionem,uel dispositionem,quomodo & ibi. Quomodo vos potestis credere,qui gloriam ab in i bau.hilicem quaeritis' Significatur non potuissespis credere quamdiu in a Tectu inanis gloriae permane-
290쪽
rent Ita quamdiu non amat quis cotinentiam, nee pro ea Deum sollicite orat, re media reliqua huc necessaria amplecti recusa capere eam posset. T unc oblati unt ei paruuli. M oris erat Iud ess insantes, senioribus & prophetis benedicendos osis erre , sicut feci se Ioseph constat,unde & nuc veterum Iudaeorum, ac parentum exemplo sit hic mentio,Christiani parentes pueros suos facerdotibus benedicendos offerre debent. Nam si Dominus ad benedictiones facerdotum veteris te famenti qui benedicebant iiiijs Israel, etiam paruulis benedicturum se eis pollicitus est , quanto magis benedictionibus sacerdotum noui testamenti est affuturust v t minus eis imponeret, aret,
id est,oratione benediceret. Discipuli aute inere abunt eos qui infantes adferebant, non quod benedictionem Christi paruulis inuiderent sed quiaputabant Diim caeterorii more,muliercularii importunitate Offendendum, aut harum exemplum imitantium multitudine fatigandum vel dignitatem eius non
decere,ut circra infantes occuparetur. Iesus vero ait
illa,Indigne ferens quod Apostoli offerentes increparent. siniteparuulos. nolite eos probibere ad me ve,
mre. Haec increpatio apposith in Pelagianos,Ana- baptistas, Zuinglianos quadrat: quorum quidem Anabaptistae paruulos baptizari nolunt, Pelagiani vero cum Zuinglianis originale eos habere peccatum negant.atque ita utrique excludunt paruulos , vero medico Christo, ut Augustinus pulchrε contra Pelagianos scribens, declarat. Taium
est enim regnum caelorum. Ideo nolo paruulos arceri,
quia quodammodo in ipsis electos meos conspicio.Qui enim per gnatiam meam tali sint humilitate & innocentia praediti, quali paruuli in aetate puerili, hi demum sunt qui ad regnum coelorum perueniunt. Talium enim iuxta Hieron. Ambros