장음표시 사용
341쪽
quatuor explicationis gratia. Hoc est maximum, prymum mandatum. quia charitatem Dei praecipit, quae virtutum maxima,& dignissima est, ad quam cet-tena praecepta ordinantur. Aliter etiam maximum V p - ' dicitur,quia caetera mandata tanQuam maxime S μ η' '' nerale comprehendit qui enim diligit Deum,om'nia mandata eius obseruat,qui autem in aliquo delinquit,istud non complet. secundum autem simile est
hula, quia etiam dilectionem praescribit.Secundiam autem vocat, quia post dei dilectionem , proximi dilectio maxima est, dilectio enim sui ad quam homo naturaliter sertur, non habet speciale mandatum , & omnia quae de proximo praecepta sunt ad eius dilectionem referuntur. D iliges proximum tuum. Propinqui nomine quilibet homo intelligendus est,quia natura, & capacitate aeternae gloriae nobis Lib. . dedo est socius,ut ait Aug. Vnde & angeli sancti, quia ebri. c in socij nostri in aeterna floria erunt,proximi dicen ca .rI Ly. 3 di sunt, quin etia Christus secudu humana natura. Hom. . in math ergo Origenes inimicu exclusit. sicut teipsum
ς f t, rectὲ scilicet, dc ordinatὁ diligis,vel diligere debes Lib. ctis teste Augustin. Multi enim peruerse se diligui. In eici chri i hoc quod dicit sicut teipsum)vult dilectionem sui I' praecedere dilectionem proximi, exemplar enim id praecedit,quod ad illud formatur, unde ex hoc δ' ς 74 praecepto Aug.ordine esse ponendum docet.Quare
audiendi non sunt, qui in annotationibus suis, ut Erasmus,& alij,hunc ordine peruertunt,na scriptuacclesio est. Miserere animae tuae placens Deo. Charitas autem primQ omnium a Deo incipit. Secundo a seipso. rtid ad proximum dirigitur. In his duobus ma- datis uiu 'rsa lex pendet, di prophetae. Dicit Augustin.
Dominus in duobus praeceptis dixit legem & pro Σ3. deper- phetas pendere, ut intelligeremus quicquid aliud fect iustitiae diuinitus praeceptu est,in his duobus finem habe Op io re dc ad haec duo esse reserendu. Aliam interpreta-
342쪽
tionem habet lib. de doctrina Christiana,& in En- r Ire, QER Rutςm scriptura stequentius dicat iου ἰὴ ponderic o re7 is autem P tari is, qui scribae, vel inter
quos scriba id est,doctores legis erant,ut ex N a co patet, Interrogauit eos Iesus,non Vt discere ed ut totum populum Iudaicum doceret incarnationis suae mysterium, ex cuius ignorantia usqueadeo Mandalizati sunt, ut eum tandem crucifigeret: ete nim purum nominem Christum existimarunt a que adeo dum se aequalem patri diceret, tanquam i seqMuti sunt,& crucifixerunt. Vt IiM 8 re ra1gitur Christus hoc sicandalum amoueret, ex pluribus scripturis Unam proponit, ex qua discere '
ΟΠ ςVm ἔμ'Dium, uesiduobis videtur de chriνξο id est He Messia in lege,& prophetis promisio, que quotidie expectatis ' c uius filius es ex cuius poste-
est ut sensius sit, ex qua tribu natus est ' /quasi dicat,iam enim natus est,sed non sic intellig indu vi- , ,-detu quonia Pharisei dicunt ei David) non enim i eum iam nam ex David dicere volebant,sed quod a nasciturus est,quod ex libris regu,Ieremia Esaia f&I'salmis didicenant. A it illis. ita tamen ut Phari-sgis loquendo, sermonem Suna ad uniuersum populum dirigere quem a scribarum doctrina retra Niuuat, Vt ait Augustinus. Quomodo erra David ιη'mtu nocat eum Dominum3 id est per spiritu canis Lib. t. de ea Gu,no aliquo errore seductus: C6cesium est enim ρο
Domini Psalmos copossierit. Dicem. Dixit Dominus. scilicet pater, Domino meo. i. Messiae seu Christo. sedea dextris meis. Est' mecu rex di gubernator ostra inpari mecum gloria Melicitate ac potestate . Sesiliri
sunt ad patris dexteram etia omnes sancti sed loge
343쪽
inseriori honore,gloria ac beatitudine & potenti
Donec ponam inlinicos tuos, id est, Donec omnes tui nominis hostes & cotemptores,Paganos,ludaeos,
malos Christianos, periectὶ tibi subijciam: ut te
non iam contemnant, sed adorent aut humiles MIubentes per gnatiam, aut per poenas i c tormenta gehennae coacti & inuiti. s i ergo David vocat eu nominum,quem singulariter colebat, & per quem redimi expectabat uomodossus eius est 3 noc est, quo modo cu eo costat, quod Christus multos post annos nepos eius futurus est,& ex eius stirpe nasciturus ' Non negat Christus hic se filium David, sed modum quo id fiat quaerit, sicuti Maria quado di-rcit Quomodo fiet istudiverba Angeli vera no negauit sed modum quo id fieret exquisiuit.
Et remo poterat ei respodere uerbum quia nesciebat Chrsenum iuraui esse Deum,& hominem Ne se fuit ausus quisquam ex isti die eum amplius interrogare, quia quaesti onem eius non poterant soluere,& quicquid ad fallendu machinati fuerant eis non succedebat,sed in omnibus gloria Christi augebatur.Quemadmodu& hodie Ecclesiae persequutores eam maximἡ illustrant. Λugustinus: miseri inquit) Iudaei dic rem, Tu dic nobis , sed maluerunt inflata taciturnitate disrumpi,quam humili consessione edoceri. Iudaei hodierni huic quaestioni resipondere con tur,dicentes,hic loqui Damascum Eleaetarum,qui erat vernaculus Abrahae, hoc pacto , dixit Dominus pater Domino meo,id est,Abrahae, Sede a fe- tris meis,id est,sis securus. Vel dixit, scilicet mihi ut ipse David intelligatur loqui Domino meo,id est,pro Domino , hoc est , pro Saule,regna tu David. Caeterum constat Christum esse filium Da-Did secundum humanam naturam, quam eX Maria silmpsi quae filii de progenie David, Domini vero David, secudiun id quod natusex patre sum-Fer
344쪽
per sui id est,secundum diuinitatem. Sic Hiero- rneomniet. numus. Secundum humakim tamen naturam etia pDatao Dominus eius fuit, Vt Augustin. ex Apostolo do- Cap.2.adcet,non quasi ratione humanae naturae Dauidi do- Phli . minetur, sed quia humana natura in una per ira diuinitati est coniuncta. Vide August. contra sese Cap. a. omonem Arrialiorum.
Tvης quando nimium elati, utilistimae quaestionis solutionem quaerere sititit dedignati,
resus locutus est clara,& aperta Voce , Vt Omnes audire possent. s uper cathedram si odis, in autho
ritate docendi, & honore magisteri, sederuntscribaeer phareset.Vel super cathedram,unde scilicet Lex Moysi docebatur: ubi causa, pro effectu sit posita. o is, quoniam in docendo ,& praedicando legem,Moysi success rim quaecunque dixerint vobis se uanda ex lege Moysi, seruate er facite, Opere com plete. Non omnia in Universum quae Moyses praecepit vult obseruari, multa enim abrogata sunt, sed ea duntaxa quae iam adhuc in Vsiissint: secundum uero opera eorum xosite facere, id est, male vitam instituere. Magnam Dominus desert veteris testamenti impijs sacerdotibus reuerentiam , propterministerium quod exercent: unde hortatur Vt populus eis subijciatur,& doctrinam eorum recipiat, etiamsi opera eorum pessima sint. Agigant autem onera grauia π importabilia, imponunt in humeros ho. minum. Reprehendit Dominus modum eorum
docendi pessimum, 'to docebant susscere ad
mandatorum Dei obseruationem legis cognitionem, unde recte a Domino audiunt. Digito autem suo nolunt ea moueta, ne in minimis quidem perfic
345쪽
.' re : sine enim gratia Iesu Christi mandata semari non possunt,cum scripoena sit Iustus ex fide vivit. Quod pulchre declarat Petrus, eos qui credetes ex gentibus circuncidi docebant, increpando dicens: Et nunc quid tentatis Deum,ut imponatis iugum . . super cerifices discipulorum,quod neq; nos,neque patres nostri portare potuimus,sed per gratia Domini nostri Iesu Christi credimus sutiari, quead-modu dc illi. Ide declarat Aug. adoptatu scribes: p p. 7. Hic mandata sine gratia Christi importabilia omnino sunt,& leuia fiunt homini ad Christum confugienti,& dicenti: doce me seruare mandata tua, quia Deus meus es tu. omnia vero opera sua D iunt.ut
uideuutur ab hominibur. Reprehendit in eis inanis gloriae appetitum, & ambitionem quae etiam hodie in ribuiati. Ostro seuetur:Vnde Chryso Tolle hoc vitium de uis. Clero,& sine labore reliqua resecabis, ni erant enim Hylacteria sua Phylacteriti significat custodia, unde Hiero.putat apud Iudaeos filisse mebrana quanda, in qua scriptus erat Decalogus, qua in fronte quasi corona ligabant, ut mandata Dei semperante oculos eoru moueretur sic enim sibi mandatu esse intelligebant,quod eis dictu erat: movebuntur inter oculos tuos &c. Reprehendit ergo Saluator quod ista phylacteria prae exteris Pharisaei haberent i liora, Vt tath sanctiores videretur. Ε t magnificant simeat. s. brias. De fimbrijs in Num.legimus, ubi madat eas constitui Diis in quatuor angulis pallioru hoc est, in duabus manicis circa collum,& inferiori parte. Has ergo gerebant ex mandato Dei,des Iudaei,etiatiisse , Christus, nam mulier fluxu sanguinis iamdiu laborans de Christo dixit. Si tetigero tantii fimbria vestimenti eius,saluaero. Pharisei has similiter caeteris maiores gestabat,ut tanto meliores Viderentur. Mandatur etia ut in fimbrijs istis vittat hyacvnthinas,sive iuniculos cetrulei coloris,ponat
346쪽
CAP. VIGESIMUM TERT. 3 ovi illis visis,omnium mandatorum Dei recordarentur. Hae vittae videtur dici phylacteria,quia pereas mandatorum Domini conseruabatur mem riat Caerulaei autem coloris erant,ut de coelestibus ruandatis admonerentur: unde dicitur, seniculos facies in fimbrijs tuis. A mant autem mimos recubitus inc ita,conuiuijs ex ambitione, er primas cathedras in Deut. 11.
6 rogis n quas legem docturi ingrediebantur. Et ubi maxime requirebatur humilitas, supra modii
regnabat ambitionis,dc gloriae vanitas, salutatio-
nes in raro loco publico; ubi a multis conspici pose sent. Et vocari ab honinibus Rabbi, id est, magister. Chryso. silpplet & non esse ita ut nome appetat, Mossicium negligant. Notat Beda super Marcu, salu- Homa ηι tui in foro, dc primo sedere loco , Dominum mi- M'percisi nime vetare,quibus ossicii ordine hoc competit, p r. 'R 'i sed vetat inordinatum & indebitum eorum affe- Vint i mim dc appetitum, ita ut animum redarguat,non gradum. Quam sit periculosus praclatorum status,habet liber Sapient. Qulaniam iudicium du- sqq. rissimum in his qui praesunt siet, dc potentes po
tenter tormenta patientur. Nemo primatum Ec-
clesiae appetit, inquit Chrysestomus, nisi qui non timet iudicium diuinum , quia alias esset pro se
solo anxius. Quatenus autem primatum appe-
tere liceat habes apud Augustinum cap. p. de ciuitate Dei ,& apud Diuum Thomam in secun- QVest. 83. da secundae. Quam vero dissicile sit, sic praeesse alijs, Vt nod se misceat ambitio vel cupiditas,honor & primatus, aut proprium conari iodum, de clarat August. epist. ad Aurelium Episcopum,& app. lib. io. Confessi cap. 6. unus est bie Ur Zer vesteri qui principaliter omnε sequent. scientiam docet,& cui ob magisteriu honor debetur,& ad superi ore n5 refertur. De magisterio Christi scripsit Augustinus libra,ad ostendendii solum Z i Deum
347쪽
Deum esse magistrum,nam docere alium,est Ac re in eo scientiam,is aute qui exhibet sensibus co poris, Vel menti nostrae telas res,dicitur docere,homo autem tantum quaedam signa rerum auribus
insonat nam si quis mirabilia de soIe proponat, Mdisierat, nunquam plena eius notitia in particulari habebitur, nisi prius Deus illum oculis conspicie- dum exhibeat. At si solem facere posset tunc d
cere diceretur,teste Augustino libro citato. omnes autem uos sta tres estis. Nil lus vestrum ita magister est,ut magisterium eius alio non sit referendii,sed omnes fratres estis ex uno patre Adam orti : Vel
hocm o, Omnes vos, scilicet Christiani disci-lsuli , fratres estis ex Vno patre Deo, qui s
us omnium renatorum magister est Cr patrem noss-re uosamesuper terram principalem scilicet. Prohibet Dominus honorare patrem,& matrem stapra Deu. Insea enim vero honorare praecipit. Porro Phariasset ex inani gloria patres Iudaici vocari volebant, quorum superbiam hoc loco reprimit: videturbmagis ad spiritualem paternitatem , quam ad camnalem respicere,siquidem Pharisaei non patres carnales,sed spiritales vocari cupiebant. Aliter Augustinus: In testamento inquit nouo per Onguinem mediatoris deletopaterno chyrographo,incipit homo paternis debitis non esse obnoxius renascendo quibus nascendo fuerat obligatus, ipsis mediatore cicente,ne vobis patrem dicatis in terra,secunduhoc Vtique, quod alios natales, quibus non patri succederemus, sed cum patre semper Viveremus. inuenimus. Nec vocemini magistri. Istud secundum glossam non differt ab illo, nolite vocari Rabbi. Quia enim apparebat quis omnium esset pater, vult ostendere quis omnium esset magister,Vnde praeceptum de magistro repetit. Aliter Erasimus,
per Rabbi significari putat doctorem per magistru
348쪽
Verd oderatorem,ac vitae gubernatorem, qualis est in domo sua pater Arnilias. Prohibet honoris oc eminentiae ambitionem, ieinde ut summus ille honor, qui summo debetur nulli tribuatur sicuti prius nulli tribui voluit nomen patris.
Vae autem uobis scribae π phaerisaei. Vobis simul l toribus sanctitatis, aeterna damnatio, & maledictio immine quia elauditis regnu coeloru .ente homines.
Non solum vos ipsos a regno coelorum impeditis, veri etiam quantum in Vobis est, caeteros retianetis. Similes sunt Sathanae salutem nobis inuidenti: quales & hodie proh dolor multi adhuc r periuntur Quanquam plurimis modis potest quis alium ab ingressit regni coelorum impedire. Varia est huius scripturae interpretatio . Qtiidam enim hos mala, & scandalosa vita impedivisse intelligunt,unde Hieronymus in Commentarijs: omnis inquit magister qui scandalitat suos discipulos mala sita vita, claudit ante eos regnum coelo
rum . Alij vero ideo, quia verum intellectum legis,& Prophetarum per quem homines ad notitia Christi peruenire poterant,auserebant. Et Videtur Christus sic intellexisse quia isti Scribae ,& Pharisaei scripturasi per quas credere Christo poterant, peruertebant.' Atque istud videtur idem esse cum eo quod dicit Lucas: Vae vobis Iegisperitis, quia C. 'Ititulistis,id est,abstulistis clauem scientiae,id est,intellectum scripturae sacrae, per quem nosci poterat Christus. Sic Hieronymus Scribas,ὶ populo viam in comenti salutis abscondisse intelligit,& Augustinus clauem Lib.1. quae scientiar,dicit esse scripturam,quae loquitur de hu- ω .EM militate Christi quam nec ipsi Scribae intelligere, nec ab alijs intelligi volebant, per cuius tamen in tellectum potuissent intrare in thesaurum, qui est fides in Cnristum, sed abstulerunt illam scriptura lagi , prophetarum, eam peruertendo mala
349쪽
docendo. Benὶ intelligebant, dc cocedebant Christum esse hominem, imo purum latum hominem eum dicebant, sed intelligere nolebant eum ta humili aduentu venturum, quiaputabant Christum in magna potentia, & gloria venturum: unde quia humili aciuentu venit, eum esse Christum non crediderunt. Quomodo autem ex scripturis Veteris testamenti quis ad notitiam fidei adducatur, declarat Augustinus lib. u.dcu. contra Faust.
mor uiduarum. Notat gulam eorum qui satisfaciebat venando nummos,simulatione fanctitatis . Vos
inquit) abliguritis integras familias viduarum, illas planE ad inopiam redigetes. Hypocritae auari maxime solent cum viduis couersari. quia illet incautet sunt, atq; facile decipiuntur. Vult ergo saluator dicere: Viguis oportebat magis subuenire cum sint auxilio coniugis destinatae, qui eas, ct proles defendat, Vos autem non solum no protegitis, sedeas exhauritis, quare grauissime delinquitis. orothnes longas orantes. Clarius Lucas,longam oratione simulantes. in veritate enim non diu orabant, sed se orare simulabant: propter hoc. aiuphus accipietis iu- dieium, id est,maiorem condemnationem. Vtrum
autem si Pharisaeorum aliquis suisset ad Christum conuersus,obligatus sitisset ad restinitionem, tractat Adrianus,sed non satis plenε, nam inter Pharisaeos distinguendum est vel enim pastores,& s cerdotes publici erant,vel priuati. Si publici ad restitutionem tenebantur, quia tanquam sibi debituaccipiebant: siquidem pastori bene pascenti datur
victus,& amictus honestus,tanquam iure naturali debitus . Sin autem priuati,tanquam eleemo*na accipiebant, unde ad restitutionem non tenebantur. Nam tametsi donatores sperarent eos oratu
350쪽
exigere. Neleni spirituali precio copari possunt.
vae uobi; scribae, Cr pharisti Dpocritae, qui ι circuitis mare,CT aridam, ut faciatis unum prosel tum, meum fuerit
facturo itis eu si iugebe duplo qua vos .Significat ma rimam Phari orti in couertendis hominibus ad Iudai simu diligentia,ita ut totu orbe huius rei gratia lustrarent,cu tame ipsi potius obessent eis,quos
couertebant. Notat ergo tantii in eis no salutis ge-tiliti,sed inanis,& vanae gloriae fuisse studium.Hoc
aute studiu conuertendi gentiles, videtur primum anctis exortu,postea vero 1 Pharisaeis cotinuam: vel propter auaritia,vel propter inane gloriam. . aeritur quomodo isti Iudaei inter getiles tuti ense potuerint,cu diuersum ab eis ritu profiterenturqetenim illi unu Deu colebat, que Deu coeli vocabat,hi vero plures deos. Putarunt quoq; gentiles, quod Iudeti sole,, c luna,& nubes adorarent, quod Deu coeli colerent ut refert Iuvenalis in Satyris Hoc aute studium maxime inter Pharisetos viguit, postqua Iudaei a Pompeio dispersi fuerunt per impertu Romanum, tunc enim tuto orbe peragraruit nam ubiq; siis religionis quo a inueniebant,apud quos leges sitas seruarc poterant unde saepe describitur Paulus inuenisse synasoPs Iudaeoru apud
Gentiles.In hoc quod dicit unu proselytu) innuit
eos parum fuisse essicaces in conuersione multorii quando pro Vno,tantum subibant Iaborem. Pros lyti, aduenae Vocabantur apud Iudaeos , quia non erant ex genere Israel, eandona tamen cum Iudaeis religionem seruabant,& profitebantur. Hos autem
praua sua doctrina, & exemplis peiores faciebant, quia ad pristina religione redibat. i. ad Gentilisinu: unde eos in malitia superaban quia sicut ait Chrysostomus cum virtuosus fuerit magister discipu- Ius adhuc satis dissiculter imitatur eum : si au