장음표시 사용
351쪽
LIbis eo assignat Augustinus huius rationem, dicens, quiaxosi .ii, hoc distipuli isti siue proselyti negligebant implere, quod propria voluntate susceper ant,non ex Iudaeis nati sed sponte Iudaei facti. Hinc patet quantum quis peccet non implendo, quod sponte vo-uit,vel suscipere voluit. Hieronvinus intelligit il-δης ς' tum ess e semel filium gehennae, qui ex ignorantia pecca qui verasciet e dupliciter.Ideo aute magis dupliciter peccabat proselytus,quia vita Pharisqorum offensius ad gentilitatem reuertebatur, ad qua Pharisaei nondum accesserant. Hilarius istud verbum Domini,Circuitis occ. intelligit esse propheticum , Ut praenunciet quod toto orbe terram I daei essent obtrectaturi euangelio Christi, α aliquos , ad suam perfidiam pertracturi, paucos tamen unde in uno eorum naritas iudicatu Hic autem poenae duplicatae, seu dupliciter gehennae diacitur filius,quia neque remissionem gentiliu peccatorum,id est,quae in gentilitate commisi p.rest consequi apud Iudaeos, qui potius eorum peccatis qui Christum cruci confixerunt, implicatur.
ve vobis duces eieci,doctores multis viiijs, & e roribus obtenebrati,qui dicitis quicunt iurauerit per te. plum .nihil est. id est,non tenetur suo iuramento qui iurat per templum. Vel sic,qui peierauerit perte-pltun non erit reus periurij,νi au.em iurauerit in au . m. templi, id est,per aurum quod in templo offertur,
vel templi parietibus est affixum , aut quo min
stratur in templo,Vt int vascula,&c. n ebitor est, iaest,iuramento obligatur,aut si peierauerit reus erit periurij. Volebant Pbarisqi,iuramentum quod per creaturas fiebat,nullius esse momenti : existiman- Leuit sp tes illud,Non peierabis in nomine meo, nec pol' lues nomen De; tui,tantum iuramentum per Deufactum interdicere . Excipiebant autem quasdam
creaturas auaritiae suae seruientes, per quas si quis
352쪽
iurasse iuramento teneri docebant, quoniam eas
cupiebant vulgo sacere commendabiles,Vt saepius illas offerrent. Vel considerantes id quod scriptuest,iuxta mensuram, & aestimationem delicti, debere unumquemque offerre: unde quando alia quiMiliquid Domino voverat, dc hoc permut BD:utrumque debebat offerri dc id quos voverat α illud quod mutauerat, unde peierantem per aliquod oblationi idoneum docebant non posse li-henari a reatu peiuri j,nisi offerret id per quod peierauerat. Quorum sententiam ita Claristus reda ruit,ut doceat per nullam creaturam esse peierar dum, quod omne tale iuramentum sit per Deum, in qualibet creatura relucete ,& qualibet creatura gubernate. In eo stultitia eo ii coarguit quod digniore creatura indigniori postponebat,dices: quos
enἰm maius est auru.an temptu.quod sanctificat auro Quasi
dira Templum longὸ dignius est auro,templum enim sanctum est, etiamsi nullum aurum in templo si propter inhabitantem Deum : aurum vero priusquam in templum inseratur non est sanehum, sed in prophanos usus conuerti votest: sanctificatur autem per templum. Igitur si iuramentum per minus,nempe aurum,obligare docetis,none stultum est docere iuramentu per templum nihil esseἶκ t dicitis, quicum: iurauerit in altari nihil est: quicunque autem iurauerit in dono.quod est super illud, id est, per donum,sacrificium,Vitulum,arietem vel simila &c.
Quae tune offerebantur debet. s iusti er corci, quid enim maius estionum,an altare, quod sanct fleat donum3 Altare
sanctificat donum, quia poterant dona ad proph nos usus applicari antequIm attingebant altare, in altari autem dicabantur Deo,unde ab altari sanctificationem accipiebant. Iuramentum autem n5 fit per altare secundum se,siquidem attestari nequite' at sit per Deum cuius veritas in altari relucet, M
353쪽
qui in altari colitur. Relucet autem Veritas in altari, non solum quia est idoneus cultui diuino locus , sed maximὶ quando in illo colitur Deus per sacrificia. Qui iurat ergo per altare , iurat etia per donum : si igitur iuramentum per dona iuxta Vestram doctrinam in hominem obligat, etiam iuramentum per altare hominem obligabit. od autem Christus dicit de templo , dc coelo, etiam
de omni alia creatura sentiendu est: ita ut per quacunque creaturam iurans,per Deum iuret, Ut docet Augustinus lib.i.de sermone Domini in momte cap. 33. vae uobis scribae. Cr Pharisaei hyo ritae: quid decimatis inentham, Maeibum Crominum . Hieronymus acci
pipit decimare pro decimas exigere. Augustinus ver5 pro decimas dare, cui fauere videtur Lucas capite Undecimo , in eundem senium decimationem accipiens. Date,inquit, eleemosynam dc ec-. ce omnia munda sunt vobis: sed vae vobis Pharisaeis qui decimatis mentham &c. Vnde apparet has decimas sitisse Pharisaeorum eleemosynas, Ut ibidem habet August. De quibus & unus eorum apud eundem Euangelistam se commendans, decimas , inquit, do omnium quae possideo. Quanquam enim multi Scribarum csunt etiam Levitae accipientes a populo decimas, debebant nihilominus decimarum suarum decimas sacerdotibus
Caeterum quod Augustinus loco sepra cita- . to decimas appellat eleemosynas, non ita est ac- ambi. s. cipiendum, quasi decimae in veteri testamento debitae, omnes eleemosvnar fuerint, sed quia quaedam huiusmodi essent. Ad cuius rei intelligentiam , tenendum est , triplicis generis decimas Iudaeos dedisse . Erant enim quaedam earum quae caedebant in usum dc sustentatio
354쪽
nem Levitarum de citiibus habes Numero. decimo octauo&Leuitici Vltimo: atque hae erant ex
iustitia debitae. Secundi ordinis decimae ad locum tabernaculi erant deserendae, dc ex ijs sacrificia offerebantur. Ex his epulabatur qui deciamas offerebat, ex ijsdem, dc Levitis partem, dc pauperibus eleemosynas dare debebat. Habes denis Deuteronom. Q.& i . Tertiae decimae non
colligebatur annis singulis,quemadmodum priores, sed tertio duntaxat anno. Atque ex his habebant Levitae partem, & pauperibus etiam eleemos una dabatur. Nec in alios usus poterant 1 Domino & possessore conuerti: ut videre est Deuter. i .α 16. Unde Augustinus lib.quaestio. i 4.cap.
Et reliquistis suae grauiora sunt legis iudi tum m mi ericordiam, fidem, id est . Legis minutias valde scri pulose obseruatis, sed grauiora praecepta,& quae maioris sunt momenti negligitis : Vt iudicium, falsam saepenumero in iudicialibus causis serentes senipntiam,aut iudices ipsos corrumpentes: misericordian erga pauperes: sc fidem,in Deum . A gust. tractans in Enchiridio similem huic apud Lucam locum,Vbi sic legitur, Elpraeteritis iudicium& charitatem Dei, per iudicium condemnationem intelligit qua nos Deus ob peccata est condemnaturus. per charitatem, misericordiam Dei qua filium suu pro nobis tradidit. Sed quia subi jcit Saluato haec oportuit facere magis placet prior inter pretatio iudicij: neque enim nos dicimur sacere iudicium Dei. Idem tamen sermone tertio de Verbis Domini,per charitatem seu misericordiam intelligit dilectionem , qua Deum, proximum que ac nos ipsos diligimus. Vbi tamen non
videtur legisse apud Lucam genitiuum Dei visecisse tamen eum apparet in Enchirid.
355쪽
H bee oportuit facerem in non omittere. Hoc addi nequis eu reiecisse autprohibuisse arbitraretur minimarum etiam rerum decimationem, quasi dicat, recte facitis etiam liqc donando,sed pessima omi tentes ea quae in primis a Deo requiruntur. Quaerat sorth quispiam utrii hic minutissim rum rerum dc viliorum holerum decimatio, sue- Φ'-87. rit etiam lege praecepta. D.Thomas in secunda m/rii A. cundar,putat non sitisse,atque illud: Haec oportuit non omittere,est significare non praeceptum , sed decentiam quadam. Verum alij,quibus verba Saluatoris magis fauen putant omnium absolutὸ rerum decimationem praescriptam, etiam viliu he barui quanquam verisimile non est,qudd singularum plantularum decimum quod ii solium gare
tenebantur, nequeaenim adeo exacteoc rigidἡ obseruandumpraeceptum hoc erat.
Duces corci excolantes culicem,camelum autem glutieter.
Proverbialis est sermo in eos congruens qui cuin rebus minimis admodum sint anxij, in rebus maximis stat negligentissimi. Metaphora eo a vulgo petita Quasi dicat. Similes estis iis,qui,si sortὶ culex in vinum eorum inciderit, Vinum excolant,ne animalculum illud cum vino haurientes, praefocentur, interea camelum ingens & immane animal non modo comedunt,sed ue deglutire quidem dubitant. Idem prouerbium ab alijs sic effertur. Ex humili tumulo magnum faciunt Olympu. Quaerat quis,an Dominus scrupulositatem nic reprehendat.Respondeo quandym,sed non omnem: Triplex autem vulgo scrupulositas dicitur. Prima qua magna cum diligentia peccata minima vitantur,non tamen maioribus neglectis & hqc impropriὲ scrupulositas vocatur, cum nihil aliud sit qua timor Dei, a quo quidam timorati, ut Simeon, α Iob in stripturis vocantur. Secunda quia nimiruquia
356쪽
quidam anguntur, ac timent, Vbi timendum non Lve.i. est: qua scrupulositate plerumque senes, & mulie- IG.i. res,propter naturam iam infirmatam, ac debilitatam excruciari solent. Tertia,qua minima maximi , ct maxima minimi fiunt quam in istis Christus reprehendit. Mysticum huius prouerbii sensum habes apud Augustinum lib. 3.quaestio. euan-
P humo coece, munda prius quod intus est calicis, er ρο-raesidis. utfiat Cr id quod deforis est mundum. Cura prius, ut quod in calice, & paropside ponitur, sit legitime partum atque tunc abund) mundi eriant calices. verum haec interpretatio vetustis Doctoribus reijcienda videtur, quoniam apud Lucam Occa cu)sione illius quod saluator se ante prandium no la- uenat,similia dicuntur: & quia ibi habetur Quod intus est vestrum,senum est rapina in quod magis ad mentem , & corporis lotionem spectare Videtur. Pro huius intellectu expendendum est, Pharisaeos existimasse per exteriorem munditiem se Deo placer unde ipsis dicit saluator sinquit Au' Lue. ii gustinus: in Nonne qui fecit quod deseriS est , e- servi. i detiam quoci deintus est, Vt eos exteriora mundasse uerb. Ibditi declaret hoc fine,Vt Deo, qui corporis conditor est inis. 2placerent,quemadmodum etiam supra annotatum Ioa.er 7 6. est. Sensius igitur est iste: Vos Pharisei externam n nebbid. corporis munditiem extreme curatis,cordis vero Cap.rs. curam penitus negligitis,ita ut alienarum rerum
cupiditate & rapina pleni sitis , atque libidinis immunditia essiuatis: ac proinde similes illis estis qui exteriorem calicis,& Paropsidis partem quam tamen esta non contingit in studiomsimἡ mundant, interiorem autem, quae illam recipit sordidatam relinquunt. Mens nostra calix est. Christus verocibus,qui calice continetur, & sordibus non dele elatur. Atque sicuti calix interiorem partem, quacibus .
357쪽
eibus contingithabe exteriorem Verd, quae non contingitur,ita homo duas habet partes interiore, Cuae anima est, quam immediatὲ coeIestis cibus Christus contingit.aliam exteriorem,quae corpus est,quod non nisi per animam contingitur. Pul-xib. I eont. Augustinus cie his iustificare se voletibus ait:
π P φ . Faciunt inquit) ista scilicet praecepta decalogi sub ρ ε ' lege positi,terrenam talicitate,vel cupiditate adipiscedi, vel timore amittendi: & ideo non vere faciunt,quoniam carnalis cupiditas, qua peccatu augetur,cupiditate alia non sanatur. Vnde Paulus qui Rom. I. alium doces,teipim non doces.qui praedicas non iurandum,seraris' Vae vobis scribae Cr Pharisaei Cr Dpocritae:qui aedificatis sepulchra prophetarum, ornatis monumenta iustorum. dicitis: si fuissemus in diebus patrum no frorum,non esie-mvsocu eorum in sanguine prophetarum, Culpat eos
Christus,quod operibus,& verbis,ob vulgi fluorem,& inanem gloriam testarentur se horerre patrum suorum perfidiam,& homicidia,quum tameomnibus parentibus suis peiores essent. Multam pecuniam impendebant in exornandis iustorum memorijs, quia haec gloria erat diuturna: in monumentis enim scribebatur quinam ea aedificas. .sent,& ornassent. In proprijs viiijs erant coeci, in alienis multum oculati . Nam patres suos reda guunt,& maioribus viiijs isdati int. Atque hoc semper Iudaei secerunt, praeteritorum sanctorum
cultores,praesertim autem contemptores, imo de persequiatores. Mentiebantur autem,haec vaego
persuadentes,& se iustificates,quonia ipsium sanctu fanctora, eiusque discipulos occidere saepe conati iunt,quod & postmodum sitae cupiditati satisfacia' cntes impleuerunt. itaque testinionio estis vobismetipsis.
Ex operibus,& verbis, ipsos eorum filios esse,qui prophetas occiderunt, colligit. Et vos imp et' mese, surum
358쪽
suram patrum velisorum Non est exhortantis,uel precipientis,sed cum magno affectu praedicentis, atq; Le cordis cogitationes nosse declarantis: quasi M.
t: Quod patribus vestris de Gadijcite illi occirierunt servos,vos Dominum crucifigite, & discipulos eius varijs modis conterite. In scriptura luciniquitates compleri dicuntur, quando eas Dominus non reliquit impunitas, plenε vindicans dc exterminans peccatores: Vel quando impios murat . in melius conuertit . In malum sumitur in Genesi , ubi dicitur: Necdum completae sunt iniquitates Amorreorum,& lib.2.Machab. Dominus patienter e pectat ut Gentes seu Nationes,cum iudicis dies aduenerit, in plenitudine peccatorum puniat. In bonum apud Eiaiam: Completa est malitia eius,hoc est, Iam satis Sion Sc populus Iudaicus peccaui nolo ut ultra peccatu adsciat, sed gratia mea couerta,& sanabo eum.Quia igitur post Christi morte, indicare voluit Deus, prophetarum dc lirilia nece, nec amplius sustinere voluit, ideo in
nece Christi recte dietatur copleuisse patrii sitoruini uitate.Haec metaphora a mensiura sumpta est cui pretiu no exsoluitur,nisi impleatur. Persequu- rores aut prophetaru in hac mesura,vnu vel plura homicidia posuerunt: sed nondum completa erat. Vt Deus per vindictam soluere vellet. Porro quodo Iudaei huic mεsuret morte regis omniti adiecertit, mentura per Deici diu omnino copleuerunt ''tq; adeo ut Deus statim vindicare voluerit. Aperit aute Christus quomodo in morte sita mensii-ra patria sit impleta,du statim exponere incipit Vsque ad finem capitis huius diuinam contra Iudeos
Vltionem. . . serpenter Ren mina viperasino modo D I tu a rudicio
mennae quasi dicat,Nullo modo euadetis,no enim
mulchra prophetam quae aedificastis, vos liberare
359쪽
pote t. Frustra inquit Chrysest.) iustos honorat qui iustitiam spernit, nunquid quod paretis soris
hominibus iusti , aut quoa crebro lauatis corpora vestra ut decimatio holerum, aut aurum, & d naria templi, aut conuersio Vnius gentilis aut simulatio longarum orationum,uel spolia quae au- sertis a viduis, aut quod multos excluditis a re gno coelorum quos socios habeatis poenarum p terit mitigare, aut liberare Vos a gehenna Carterum octo maledictiones istae, octo supra dictis beatitudinibus correspondere videntur: siquidem in prima, Pharisaei, qui Christum spiritu
pauperem,& inopem,seu primum ipsius aduentu
recipere noluerunt, atque proinde homines. a regno coelorum excluserunt, condemnantur. In secunda,lanquam immites, & crudeles quod mis rarum viduarum domos in hoc mundo , diuitias terrenas possidere volentes abligurierunt,argui tur. In tertia luctum simulasse super iniquitate ge-tilium & condemnatione increpantur, quod magno studio conuersis maioris codemnationis sue rint authqres . In quarta,quod super vera iustitia ita nauseabudi fuerint,corripiuntur: ut etiam periurium,quod est summa Dei iniuria,non solii parui faceret, veru metiam nihil esse doceret. In quit Ja condemnantur, quia non solum misericordiam
in proximos, & iudicium, vertimetiam fidem in Deum per quam misericordiam consequi possent,
neglexerunt atque tantum in simulatione eleem sinarum minutissima quaeque exacte decimantes, occupati suerunt. Sexto,cor eorum immunditia,
ct rapina Plenum reprehenditur,& caecitas , ita ut ad videncium Deum inidonei sint, improperatur. Septimo,pleni simulatione,& iniquitate ostendu-tur,vsqueadeo ut nec alios pacificare,nec filij Dei
pacifici vocari possint qui uamma aequitas,dc pri-
360쪽
ma veritas est. Simulatores autem, veram pacem inter alios componere non Valent, quoniam nec
ipsis impijs pax est. Octauo,detegitur ipsorum hypocrisis, qua se propter iustitiam persequutiones velle sustinere simulabant,cum ipsi non solum iustorum,sed Christi, euissimi persequutores essent
malitia omnes patres suos longe praecellentes.Hqc maledictionum,& beatitudinum correspondentia non omnino neces Iaria est,sed ut videatur spiritus sanctus semper consormiter loquutus plurimum utilis: ea ratione etiam Augustinus ostendit septeprimas beatitudines,septem donis spiritussancti ab L λζ- - δε Esaia enumeratis correspondere. Ierm. Dom. Ideo dico vobis. Carperat Christus exponere diuita δ' q/-ς 9 nam Vltionem , dum dixit. Quomodo fugietis E 'iudicio gehennael in ea declaranda nunc pergit. Ideo ergo, id est, in poenam malitiae vestrae, qua meum , atque discipulorum meoriun sanguinem sititis, haec quae dicturus sum, euenient Vobis: Vt
ideo,iungatur cum verbo,Mitto. E cce,Hoc merito adijcit, nouus enim vindicandi modus is est, dum per accumulationem beneficioru Deus Vindicat. Quemadmodum enim multo tempore non μθ ο tinere peccatoribus ex sententia agere, sed statim νμD 9 ultionem adhibae magni beneficij iudicium est, ita permittere impios prauam suam voluntatem complere, & illis beneficia accumulare , quorum occasione fiant peiores,magnae est irae, Ut ait Augustinus in illuci Psalmistae: Secundum multitudinem irae suae non quaeret. Multum, inquit, irascitur Dominus dum non exquirit, eum quasi oblimiscitur,& non attendit peccata, & per fraudes , α scelera,ad diuitias, honoresque peruenitUr. Item Lib.ti. de alibi,mala voluntate,vel sola,quisque miser eiuς trinaeq.; tur sed miserior potestate, qua desiderium malae