장음표시 사용
361쪽
poena est eorum . Hinc in Concit. Neocaesariensi dicitur. Siquis muliere cocupistens proposuerit cuea concumbere, & cogitatio eius fion perueniat ad
effectum,apparet quod gratia Dei liberatus sit. Noquasi non ibi peccari aut peccatu illud sit ei remis. sum, sed quia no permisit eum Deus malam illam
implere voluntatem. Ego mitto. Pronomen istud
Luc.Ir emphasim habet, quo & diuinitatis suae maiestate ostedit. unde Lucas sic legit, Propterea & sapientia Dei dixit,mitta ad illos prophetas &c. A duos populia Iudaicu, prophetas sapientes, scribas Hylar. cos de
intelligit nomine prophetaria,sapientu,& scribarii, nepe apostolos,qui propter futuroru cognitionem prophetae,propter Christi agnitione sapietes, propter legis intelligentia scribet dictitur. Verit Hiero. aliter per prophetas,eos intelliges qui vetura prς- Ao dicut qualis erat Agabus: Per sapientes qui noruntque & quado sermone proferre debeat,per scribas legis diuinae, & scripturarii peritos, quales erat Ar si pr- - polio,& Paulus fauet expositio magis arridet,qu 'ph sq, Paulus prophetas ab apostolis secernit,hos illis
tae Apostolis pretponuntur,intelligendi no videtur quatuordecim illi apostoli,sed quicunq; ad Iudaeis praedicandu missi fuere: unde nod insta hic dici-citur: occidis prophetas, & lapidas eos, qui ad te
missi sunt: pro ijs qui mittuntur Lucas apostolos dixit: E t persequemini de Auitate in ciuitatem,Vt cogatur de una in aliam sugere. Etenim Iacobum statrem Domini occiderunt,Simonem,& Andream crucifixerunt, Paulli ter flagellauerunt, V t veniarsuper uos. Hqc ita agetis,ut super vos veniat, omnissanguu iusti id est vindicta, tui effusus est super terram, a sanguine A
bel iusti.qui primus a lapsu humani generis in scri Itura Deo placuisse dicitur: qui etiam propter tu itiam 1 Cain statre suo interemptus occubuit:
362쪽
um ad anguinem et achariae filii Baracti , id est, Ioiadae sacerdotis,qui ideo Barachias Vocatur,quia in no' 1 p .iastra linrua Barachias sonat benedicens Deo,unde hoc Hebraico nomine iustitia sacerdotis Ioiada demonstratur. Hic propter cultum Domini 1 Ioarege in atrio templi est lapidatus,atq; ideo hic diciatur. Quem occidi)tis inter templum et altare, siquidem altare holocausti stabat ante templum, & sic hic Ioiadas stabat post altare, ante templum tamen, non secus quam si altare esset in foro constructum,occideretur aute quis post ascensium graditu ante in gressum vestibuli,altare enim erat ante templum.
Quia igitur Zacharias in atrio templi fuit occisus, merito inter templum , α altare occisus dicitur. Altare autem debebat esse sub dio, nam in altari holocausti cremabantur sacrificia ovium boum, quorum sumus in coelum ascendere debebam. νε-sa autem in qua ponebantur panes propositionis, erat in interiori templo, sicut dc sancta sanctorum. Qgare autem Dominus istos duos tantum nominat, cum tamen plurimi post eos occisi sint, respondet Beda in Lucam capite undecimo. Uare, inquit, a sanguine Abel, qui primus .martyrium passiis est, mirum non est, sed quare usque
ad sanguinem Zachariae quaerendum est: cum dc
multi post eum Vsqne ad natiuitatem Christi Mipso mox nato innocentes in Bethleem pueri sintao hac generatione perempti' Nisi sortὸ quia Α-bel pastoe ovium,Zacharias sacerdos sitit.& ille in
campo,hic in atrio templi necatus est: utriusq; π d' martyres & laicos scilicet dc altaris officio ma-cipatos sub eorum voluit intimare vocabulo. Aut sortὸ,quia mentio fit ultionis infligendae etiam in hoc saeculo, pro sanguis iustorum effusione, cum o em . scriptura sacra in morte istorum duorum ponit
appetitu vindictaeo vindictam subsequutam etiaΛ Λ , in hoc
363쪽
'IN MATTHAEI . in hoe saeculo siquidem de Abel legitur, Vox sanguinis statris tui clamat ad me de terra .& Cain propter statris sui caedem a Domino audit: maledictus eris super terram,cum Operatus sueris eam, non dabit tibi Ductum suum, Varus ,& profugus eris stuper teram. De Zacharia vero dicitur,quod moriens dixerit, Videat Dominu ,& requirat. narraturo ultio Dei statim subsequuta in populo, &in rege Ioas. Merito igitur per hos duos illustre; martyres , dc insigniter a Domino in hoc saeculo vindicatos, omnes iusti ob iustitiam occisi significantur, quos omnes Deus in Iudaeis vindicat, etiam in hoc saeculo Quasi dicat Dominus,sicut sanguis Abel ,& Zachariae vindicatus est in occisoribus eorum, sic& in vobis Iudaeis vindicabit Deus sanguine oim iustorii , quia sceleris comissi participes estis facti. Non est autem dubium quin velit Dominus siler Iudaeos venire omnem sanguinem iustum, non solii ria illum, qui effusus est Vsque ad sanguinem Zachariae nam ante loquutus est de sui,& discipulorum suorum occisione , qua proculdubio vindicandam significat. unde supra in parabola dixit.Quid faciet Dominus vingae Sc.
A mendi o uobis venient hae omnia . Repetitio ista,magnam,& vehementem habet asseverationem. s uper
generationem istam, id est, Iudaicam gentem, cui prius dixit ut veniat super vos omnis sanguis &c. ct relinquetur vobis domus vestra deserta. in Hieronymus quando dicit omnes malos constituere unam genenationem,siiper quam veniat haec omnia,non sic est intelligendus, quasi sentiat saluat rem nihil speciale dicere de Iudaeis, sed ideo hoc dixit, quia generatio Iudaeorum,imitatione cori iuncta est omnibus homicidis : atque propterea meritis omnium homicidiorum poenam luit. NoVult aut dicere quod super Cain veniet suu homicidium
364쪽
CAP. VIGE SIM UM TERT. 37st cidium , super Ioam homicidium suum ,&super
vos homicidia vestra,sed sicut Augustinus. Quo x ib. contra modo, inquit, super istos venit illorum sanguis, aduer legis qui longὸ ante vixerunt, quam isti vel nasceren- prophetitur, nisi quia Vnum genus, Vna conspersio, Vna cap.f. massa est impiorum,imitatione sibimet connexorum. Et alibi: Malorum, inqui imitatio facit,Vt Ito 3. non solum sua,sed etiam eorui quos imitati sunt merita sortiantur. cuius ratio est,quia dum quis societatem impiorum ingreditur, mala illius societatis fiunt ipsius ingressientis, quomodo bona c6- munitati s alicuius redundant in quemlibet ciuem. Quemadmodum si quis societatem latronum ingrediatur,ac cum eis apprehendatur,eadem poena cum eis plectetur. Hactenus quoque sepe punitur aliquis ob alterius peccatum, quia Deus saepe parceret alicui peccatori,si ii ijs coniunctus non esset. Cauendum igitur est a societate malorum,nam in sutura vita,non erit miseris solatium,socios habere poenarum, sed miseria, & crux magna malis
suisse Eciatum. Nam vulgare dictum illud ex superbia & inuidia exortum est. Hinc dicebat diues
Epulo: Mitte Lazarum ad eos ne Veniant ad locuistum,quia Videbat quod ex pluralitate malorum, augeretur poena, & crux tormentorum. Vindicta cuius hic meminit Christus,etiam est huius saeculi, nam vere domus eorum deserta sitit.Quae desertio poena est spiritalis quemadmodum supra dictum est: Auseretur a vobis regnum Dei. & ut ait David fiat mensa eorum coram ipsis in laqueum: ideo phaec vindicta transit etiam ad suturum saeculum.
H Jerusalem, Μ ierusalem. Geminatio ista ex vehementi dolore super interitu Iudaeorum procedit,
. sicut&illud: Absalon, Absalon fili mi. Per Hieru- salem quae est ciuitas metropolis,intelligit uniuer-
365쪽
a. Reg ii. sum populum Iudaicum. Quae occidis propieto,id est,occidere dc lapidare consueuisti, eos qui ad te miri
sunt, ut ad veram poenitentiam te adducat, QSoties volui congregare filios tuos. Per hoc,omnes Prophetas
a se missos esse: & in unitate fidei, dc charitatis eos congregare testatur, extra quam nullus saluti, sed daemonum direptioni patet locus,quemadmodumga, Iimi congregat pullos suos sub alas, ut a stigore, & a miluis protegantur: sic ego vos cupiuia diabolo protegere, &. spiritus sancti consolatione fouere, atque in bonis roborare. Explicat pulchre hanc similitudinem Sc animantis huius naturam B. August. lib. . quaestion.Euangel. capsi6. Et noluisti, scilicet filiost tuos sub alas meas congregari, id est, audire me noluisti Similis locus est apud Esaiam. id ultra sacere debui vineae meae & non feci,id est,expecta ui ut faceret seu seu,& secit labruscas. Sed ubi est, . inquit A ug.illa omnipotetia,qua in coelo & in te ra quarciiq; voluit secit,si colligere filios Ierusalem voluit,& no secit,nu volutate &potetia sit opust
An potius S illa quide filios suos ab illo colligi noluit,sed ea quoq; nolete filios eius colligit ipse quos
Voluit. quia quςcuq; voluit secit,& sic quos q; voluit cogregare sub alis sitis,etia cogregavi sed semper repugnatibus &inuitis Iudaeis. Et hoc est magnu impropertu , quod Hierusale voluerit quosdaexcludere aregno coelo ii,quos no potuit exclud
re . Potest hic locus & aliter intelligi, ut sensus sit. Quoties seci & inspiraui prophetis alijsq; sanctis,Vt
vestram salutem magnoperὸ desiderarent ac si tirent,dc pro ea procuranda nihil non agerent & Q-κοα o stinerenti Quo sensu dicitur ad Romanos Spiritus sanctus postulare dc gemere, quia postulates dc gementes iaciat.Sic voluntatem accipit alicubi At ne corr. rustinus , ubi dicitur: Qui vult omnes homines
366쪽
Iuntate signi quae in Deo si Vt ad praecepta, exhor rationes , correptiones pertineat, & media per quae Iudaei conuerti potuissent, nisi in sua malitia suissent obdurati. Quae propterea voluntas Dei vocatur,quod in hominibus voluntatis ipsorum signa esse soleant: sic vindictam in Deo iram dicimus, non quia Deus aliquando ira moueatur, sed sic dicitur,quia homines in vindicando irasci so- Ieant. Similis locus est apud Ezechielem: Munda- RVA. re te volui,&. non es naudata a sordibus tuis quod sanε si Dominus volutate proprie dicta facere voluisset factum utiq; fuisset, intelligendum id ergo
erit altero posteriorum iam dictorum modorum.
Ecde relinquetur uobis domus vestra deserta.Hieron. teptu
intelligit,& quia habitatore Christuperdidit,no iaetus,sed illoru domus dicitur. Beda per domu,ciuitate intelligit.Theophy.in Luc.genus Iudetom,hec enim domus deserta elt a luce gratiet Dei, iuxta il- Vlud. Reliqui domu mea,dimisi hqreditate mca. A d; huic expositioni magis fauet sequetia no me vi-
ebitis amodo. D ico enim vobis:non me videbitis amodo.
Posthac,Cu reliquero gente vestra,non agnoscetis me per fide,no amplius couertemini ad me,sed plane excoecabimini,cionec in die iudicii coacti,dicatis,me illii esse,de quo dixit Psalm. Benedictus qui t. Venit in nomine Dni. i. donec me promissum vo- Ibis Messiam agnoscere cogemini.Hoc veru erit in plurimis Iudaeorii, na quida dictit imminete iudicio,quosda Iudqom couerte ios. P dictar ergo interpretationi adhcere oportet quosda volutariE perfide dicturos: benedictus Chriit' cuius iudiciu,seu secudus aduetus ia imminet. Illud Amodo ad illud tepus quo Apostoli Iudaeos relique i,no autem quo Christus ista dicebat, refertur: nam post
istud tempus plurimi Iudaeorum adhuc per fidem viderunt Christum, sed postquam deseriterunt
367쪽
Apostolio caeteri praedicatores Iudaeam,tota d mus Iudaeorum excaecata est,ita ut reliquiae tantusaluarentur. Sic de visione per fidem dc secundo Christi aduentu intelligit Augustinus lib.2.de c sensu Evangelist.cap. s. Non autem dici potest de ingressu Hierusale, quado asino insidens ingressus est,quia hoc praecessit. Dicunt alij, Amodo, id est, post mortem meam, oculis corporalibus me non videbitis,nam tunc soli Apostoli ipsum corporaliter Viderunt sed hoc nihil ad id iacit quod dixit: Relinquetur vobis domus vestra deserta, siquide nec nos, nec abj corporaliter post mortem, Do-' minu Vidimus,tamen domus nostrano relinoui tur deserta. Alii dicunt,non videbitis me amplius in gloria mea,& essentia mea,donec Veniam iud care vivos & mortuos quod pari ratione reijcitur. Augustinus putat Dominum , istum sermonem bi s dixisse,similiter & illud , Hierusalem , Hierusalem &c.
Eτ egressus resus de templo ibat,i. recedebat. Optime Graeci iungunt de templo cum Verbo egressus & non cum ibat in nunquam enim postea templum Iudaeorum ingressus est: na haec dicebat in hebdomada ante parasceven qua patie batur,non tamen eos penitus dereliquit,ouia Apostoli diu in templo Hierosolymitano post Christi
mortem,& ascensionem manserunt. Abibat autein Bethaniam versus montem Oliveti,ut ex Lucatique nam ibi dicitur quod die erat docens in te-plo, Vespere autem ciuitatem egrediebatur versus montem Oliveti ad domum Marthae. n t accesserunt discipuli eius,ut ostenderent aedisicationis templi. quam Videlicet
368쪽
delicetpretiosae,&magnificae essent,& quis fi miter templum esset aedificatum , quasi propter tainsignem uructuram non deberet euerti: unde apertius dicunt in Marco Magister aspice quales lapides & qualis structura. Dixerunt ergo discipuli hoc Christo condolentes euersioni templi, videntur enim illud, Relinquetur vobis domus vestra desert de templo intellexisse: siquidem totam ciuitatem cum templo esse euertendam intellexerui. De huius destructione,& totius ciuitatis euersi ne tractat Iosephus. Ipse autem re hondens dixit illis: videtis heseo omnia Hanc insignem,& sumptuosam te-pli structuram' A men dico vobis: N on relinquetur hic,ω-pis super lapidem qui non destruatur.Non putetis Deum moueri more carnalium hominum agnifica, α pretiosa structura,quia in Veritate dico vobis, ponitus hoc templum destruetur. Hic pro hoc loco accipitur Hyperholica loquutio est, significans
plenam aedificii praedicti eversionem. Non autem certum est,an in standamento lapis lapidi coniunctus non permanseri nam Romani noc curasse novidentur,sed tantum eius euersionem. Idem dicitur de ciuitate Hierusalem, quod Romani milites non essent relicturi lapidem stuper lapidem,sed hoc dicitur propter ingente deuastatione.Talis loquutio est de Gabaonitis,qui tam periti iaciendi funda suisse diculur, ut Vel capillum tangere potuissent. Causam unam destructionis tepli explicuit Christus, peccata videlicet Iudaeorum, & praecipuὁ
Christi, sc discipulorum occisionem : quam etiam Lucas explicat cicens Eo quod non cognoueris te pus visitationis tuae.Causam similem assignat Beda Diuinitus inquitὶ procuratum est, ut patefacta per orbem fidei Euangelicae gratia , templum i sum cum caeremonijs tolleretur, ne quis sortἡ pa
uulus in fide si videret illa permanere γε a Deo sunt
369쪽
' ' sunt instituta,paulatim a sinceritate fidei, quae est in Christo Iesu ad carnalem laberetur Iudaismum. Completum est autem istud verbum Domini per Romanos milites,qui inuito duce suo Tito Vespasiani filio incenderunt templum,&penitus demoliti sunt, ut testatur Iosephus lib. 7. de bello
Iudaico cap. o.& l . sedente autem eosuper montem o suetI. id est, Unde Cap.:r. templum conspici poterat. De mole Oliveti abu- db supradictum est. A cce ferunt ad eum discipuli, qua- tuor videlicet Petrus,Iacobus,Ioanes,oc Andreas, secreto est,separati. Ideo autem secreto venerui, quia de magnis rebus interrogaturi erant: utpote de signis aduentus suturi,& alijs: unde quaerere incipiunt. D te nobis quando haec erunt quando Hieruse lem cum templo euertetur. Ε t quodnnum aduentus tuit quando aciuenies in gloria tuat Et consummatIosecuti dc quando finietur hoc saeculii φ Coniungui istas duas quaestiones , quia putarunt Christu aduenturu,& saeculii in euersione Hierusalem cosum mandu: Vnde Lucas Vnica ponit de eversione,videlicet HierusHem, quaestione : cu tamen inducat Christia ad utramq; respondentem.No faciunt ala tem tertia quaestione de cosummatione seculi, sed aduentu cu consiimmatione coniugunt quia satis intellexisse videntur,vnu,& ide tepus esse adum M atth. ii tus Christi in gloria,& consummationis saeculi si-Math.i6. quide impio condenatio in constimmatione se-er i s. culi ut dictu est in glorioso Christi aduentu su-Σ o xo. de tura est: Vnde Marc. in a.quaest.non facit mentione cium Dei .aduentus Christi,sed tantii consummationis sqcu-er li,quonia illa eode tempore sunt sutura. Huc locuepi .go ad tractant D. August.& Hieron.
H eschivm. x t re1pondens resus,dixit eis uidete ne quis vosseducat, H icroum, multi enim uen.ent in nomine m 'o dicentes: Ego sum Chri-
370쪽
sqculi reserunt.Hylarius vero,Chrysostomus,Beda,&Euthvmius ad excidiu populi Iudaici, & si
gna praecedentia Quod sequentibus coso ius esese videtur,ubi dicitur: Cu ergo videritis abominatione quod ad excidiu Hierusale pertinet: deinde Lucas dicit quod antequa eueniat bella, & pestes, Christiani flagelladi sunt in synagogis Iudetoria,novidetur aut Iudaei sic priualituri Christianis vim
pellet eos in synagogis mis,antequa veniat ultima Delia,& pestes,quar eueniet tepore Antichristi, vel Acts. thus eius immediatὁ prqcedet. Clarii est aut Apostolos in svnagogis vapulasse antequa orirentur bella,& seditiones quae praecesserui excidiu Hierusale. No tradit primo quando Ierusale sit euertenda nec quistioni ipsorum satisfacit,sed quae magis necessaria erat praemittit:periculorum videlicet spiritualiu,quae antequa excidiu Ierusale veniret instabat,vicinitate. Obseruandu aute est hoc loco quod dupliciter in nomine Christi quida venire diculur: quida enim laqua veri prophetae,& Apostoli: quida tanqua Pseudopropnetς & Pseudoapostoli,qua Ies multi ante excidiu Ierusale in Iudeta apparuerui: quoru unus fuit Simo Samarita. qui se magna dicebat Dei virtute. Haec quoq; inter cstera suoru v luminu scripta ponebat. Ego sum sermo Dei,ego sum speciosus,ego paractetus,ego olpotes 5 c. De quo habet Euseb.dc Aug.Talis erat dc Menader de quo Euseb. lib.3.c. 26.dc Barchochabas,de quo ideEuse.li. .c.6. Talis erit& Antichrist. vi ex Apost. Lib.t.bhi.
discere licet. A udituri estis praeta,er opiniones pr.elioru . ecc=.ca. II.
Graeci legut non,enim,sed aute,sicut & quida La- A V.haeris. tini quorum lectio melior est, quia aliud a praecedentibus subiungitur, corporalia videlicet peri- Must Devmcula . Videte ne turbemini. Duplex huius dicti causa redditur: prima haec est, ne terreamini qua