장음표시 사용
391쪽
v ff.i, Origenes intelligit obscuranda luminaria,quia preta. apis.ca. simo illius ignis,quem Petrus dieit tabefacturum in die
ultim. aduentus nomini coelum er elementa ,sol& luna ct stellae,non apparebunt dum Christus Dominus aduenerit. At ita supradicti patres dicunt ista signa ipso secundi aduentus Christi tempore euentura, noautem praecessuna secundum August. sententiam, licet ipli etiam differant in expositione obscurationis horum astrorum. Vnde & sequentia sic inter
pretantur. E tuirtutes coelorum commovebuntur , id est,
mirabuntur angelorum multitudines videntes v- niuersa mutari, dc ab omnibus exigi vitae mae rationem. Annotanda est hic memor abilis apud Hieron. sententia. Si,inquit,iste sol qur nuc per totum orbem rutilat,& luna quae secundum est luminare, de stellae quae ad solatium noctis accensae sunt,om nesssi Virtutes,quas angelorum intelligimus multitudines,in aduentu Christi in tenebras reputabu-tur,decutiatur supercilium eorum qui se sanctos arbitrantes, praesentiam iudicis non tormidant,secivom. semper sui securi. s t tunc rarebi signumsili hominis. ira Matth. id est,signum crucis,inquit Hieronym. seu Vextu Ium gloriae triumphantis. Apparebit autem signia crucis,leste Chrysost. vi Iudaeorum inuerecundia constitet tum in sui iustificationem.Hinc in Eccle- . sti canitur : Hoc signum crucis erit in coelo &e.
sed & Michaelem signi serum Domini appellamus. Cuiusmodi vero quave ex materia sutum sit illud
signia,ignoratur. P tingent oes tribus t reae:rectΦ,tribtis
terrae,iriqi ait Hier. hi enim planget,qui municipatum no habuerut in coelis, sed scripti sitiar in terra, id est,impij omnes ,runc enim dicent Montes cadite super nos dcc. Plangent autem , ait Chrysosto. quia visa cruce consideriabunt qu5d occiso eo nihil prosecerunt:& quoniam crucifixerunt eu 'trem
adorari oportebat. Et fletus quidem erit ut E seip-r sis pro
392쪽
CAP. VIGESIMUM QUART. 3 3ss proferre sententiam,& seipsos condemnare co-spiciantur. Atque postrema haec de planctu tribuit terrae,ita quoq; interpretatur Auguit.ipse lib. i. de Trinit. cap. 33. Sed nec iste commentarius placet,ut signa hete omnia ad ipsium momentum aduentus
Christi pertinere intelligantur. Obstat enim ei Lucas,qui ligna fore ait in sole, & luna ac stellis,signxviique aduentus Christi: at offuscatio luminariuposterior intelligi debet apparitione Christi,ut curus praesentia&sulgoris magnitudine Sol & Luna sint obtenebranda. Rursus dicit Lucas, his fieri incipientibus appropinquat redemptio Vestra, ct cum videritis hsc fieri,scitote quia prope est regnuDei: sed in descensu Christi non prope erit regnuDeidc redeptio nostra,sed la tu erit, tu eni canet tuba& mortui resurgent incorrupti. Signa igitur in Sole & Luna intelligenda sunt praecedere afluentu Christi. Nec satisfacit huic argumento' Euthymius reserens illud,his,in Luca,ad ea quae Dominus dixit de pseudochristis & pseudoprophetis: nihil enim tale in Luca de pseudoprophetis praecedit,ni si in principio capituli de excidio Hierusalem . Debet ergo, vocula his,referri ad signa in sole & luna. Venerabilis Beda in Lucam retinere Volens expOstionem Hieronymi,putat aliud de sole & Luna a Matthaeo aliud a Luca suisse dictum : Verba eius haec sunt.Quod enim ait Matthaeus sol obscurabitur &c .ipsam iudicii praesentiam significat, quando apparente Verae gloria lucis, omnia mundi lumina tenebris umbris p comparantur: Quod verbLucas dicit,erunt signa in sole & lum,praecursores vicinos eiusdem iudicii quasi nuncios indicat. Sed quia idem omnino apud Viroseiae Euangelistas est sermo,verisimilius est eadem illos de coeli luminaribus dicere.
Est ergo & alia expositio ut statim post inchoa-C C tam
393쪽
tam tribulationem dierum illorum dicatur luminaria coeli obscurari,coelumq; ipsum nutare & moueri,non propriἡ sedper tropum,quia videlicet in ta sutura sit sanctorum vexatio,tribulatio,ac tristiatia ut sudentissima etiam mundi luminaria tenebrescere eis videantur & prae persecutionis angu-Mijspenἡ eos vitet sus tqdeat.Sic enim exponit Hiec II- rony.in Esaia scribens,ubi similia leguntur de ob-ς π I scuratione luminariu oc turbatione coeli, quo mo ς et 8' do etiam intelligendus est locus Ezech. & Amos. Sed secundu hunc comendiariu non distingueretur signa quae erunt in luminaribus 1 pressura quet erit in terris, quae tamen Lucas Videatur distinguere: neque tunc propriὸ fierent signa in luminaribus. Quaena in Proinde conuenientior sorte erit haec interpreterpretatio. tatio: Post tribulationem eam qua pseudoprophe tae blandimentis & signis tantum, nondum autem aperta saeuitia Ecclesiam impugnabunt,dc coeperitiam oriri,vel etiam sinem acceperit cruenta illa sanctorum per impios asilictio,ante tame Christi adirentum obscurabuntur Sol & Luna, eritq; harς obscuratio signum imminentis aduentus Claristi, dc stellae cadent de coelo , vel quia obscurabunturct ita videbuntur cadere, vel in infimo isto aerio coelo videbuntur aliquae stellae cadere, longe mia rabilius quam nunc similitudines stellarum ex ad re cadunt. Hanc expositionem subindicat Augustinus in epistola ad Hesichium dicens: Quici Vnquam tale quisquam meminit apparuisse de coelo ex quo Dominus illa pretdixit, quale apparuit qua do passiis est ' Quare sic apparebunt etiam talia , si non spiritualiter potius intelligenda sunt, tunc ap-- parebunt quando finis sic appropinquabit ut debeant apparere. Casiim hunc stellarum similiter interpretatur tib ro. de civit. Dei cap. 24.& pseudo.
Chrysosto. in opere impersteto. quo in loco non
394쪽
est ille commentarius improbandus,tametsi in alijs multis Arrianis. Eanciem rem habent Beda in Lucam dc Rabanus in cathena citatus a B.Thoma. Atq; haec expositio admodum mihi videtur probabilis, nam & ante excidium Hierosolymitania, quod figura quaedam suit perditionis naudi huius, signa magna & terrores de coelo apparuerunt, Vt apud Lucam praedicitur,& refert Ioseph. Hqc Lamesigna insole Liana,& stellis non movebunt impios quippe qui tu dicturi sint pax, & securitas, uti nec in aiebus Noe moti fuerunt impij omnisi serarum ad arca adventu: nec in die passionis Christi Scribas & Pharistos mouit,horrenda illa & pretier natura accidens ecclipsis,Vtpote quae coligit i . luna quo tepore ipsa directe erat sub sole, nec eosde se pulchroru apertio comouit,no petram & veli pendetis in teplo discisio. Verisimile tame est impioru nonullos adiuuante Dei gratia per scripturarueosideratione,in quibus dc alia & finis ipse praenuciatus est,que instante sentient,ad credendu quod
antea no credebat, suturos esse promptiores,& fi miores, & ad superadum etia no ligam diabolum sortiores,ut ait Augu. Iib.ro. de civi. Dei. Virtutes coelorum a R. Hier. agmina coelestiti spirituu intelligi stiperitis annotainmus Eusebius citatus a Thoma in Luca per virtutes coelo intelligit sores,seu ianuas coeli quet aperietur in die Iudicij. Thom. vect in additione 3. pari nole virtutu coelestiu intelligit no queuis,sed certu angelorii choru,qui proprie virtutes appellantur quomodo nomen Virtu tum accipit Paul. Ephes .ca. sed hoc minime pro babile est.Francis Titelman .per virtutes coelestes intelligit e scacias siue inquetias,operationes comporii caelestiu in hqc inferiora: quq ideo comoue-dae dictitur quia coeli non ita operabuntur in haec
inseriora sicut lent,quod quidem est verisimile.
395쪽
Alii enim in Luca legunt prae, confusione sonitus
maris,id est,prae desectu fluxus & refluxus maris, quem luna non operabitur. Inquiri etiam potest an nomine Virtutum non possint intelligi bases siue axes,siricra,vel columnae coelorum, quae ideo dicantur commota eri,quia vel in die iudicii , vel bant coelum ita turbattur, & obtenebrabitur, ut videatur quodammodo minui vel complicari,&nutare: ut idem hic dicatur, quod apua Esaiam: Tabescet omnis malitia coelorum,& complicabu-tur,sicut liber, coeli,& omnis militia eoru defluet, sicut defluit solium de vinea,& de ficu . Et in Apoc. Coelum recessit sicut liber inuolutus. Hoc autem, Tunc apparebit 'num filii hominis in eo Io, sic exponatur ut est ab Hieronymo annotatum de signo crucis. In opere imperfecto Chrysostomo falso asscripto,nomine signi fili j hominis,intelligitur corpus ipsius Christi, nabens adhuc virlneru suorum cicatrices, Quas certum est sore conspicuas: Excutiendum relinquo,an hic possit horum verborum esse sensius. Obscuratio astrorum habenda
est pro signo imminentis aduentus filii hominis, quasi dicat. Erunt signa in sole dc luna, & hoc erit signum secundi aduentus filij hominis. τue pla-gent omnes tribus terrae Retineatur Hieronymi tommentarius suprapositus,Vt tunc,nsi ad tempus iudicium praecedens, sed ad ipsiim iudicij diem reseratur. August. intelligit duodecimum caput Zachariae,ad quod hic alitiai videtur, te planctu omnium omnino hominum in die iudici j , maxime Iudaeorum . Mali enim plorabunt mortem Antichristi sibi non prositisse, boni vero plangent pietatis offectu recolentes , ta indignas Christi a peccatoribus passiones. Sic etiam intelligidRemigius siue Uavmo nam utrique asscribitur ide iste commentarius putans per viros, bonos designari per
396쪽
per mulieres vero,malos. Planctum sanctoru qui iudicium praecessurus est etiam ab Augustino iu- et in i itelligi stupra annotauimus. v Idebunt filium hominis, superi ο etiam impii,sed secundum humanitatem. De quo Lib. t. detrivide Augustinum. vesentem,ex coelo in hunc mu- Uticamindum in nubibis cor i, sicut quondam in eis ascedit ut apertε docet Paulus. Et mittet angelos suos, Non est l. xtis. 'sequutus ordinem narrationis,inquit Euthymius, sed simpliciter quod futurum est dixi nam Angeli descendent cum eo,non est autem eos vocaturus ubi dessenderit. cum tuba vel Voce magnae tubar, sicut enim populns tuba ad solennitatem in lege vocabatur,ita sancti ad aeternam solennitatem. De ...hac tuba etia loquitur Apostolus Paulus ad These h
salonicens& Corinth.scribens.Tubar ri mirae aliquod euidentissimum & praeclarissimum signum y ς svult intelligi,inquit August. ad Honoratu de gra- . tia noui testamenti. Remigius vero dicit fore vocem archangelicam quae adeo futura sit magna, ut Wr ιε' ad elut clamorem omnes ortui de terrae puluere suscitentur ac resurgant: sed non indicat unius. ne n plurium archangelorum. De hac tuba consulatur Thomas in additione 3. partis , Vbi etiam QSU.7stractat angelos cooperaturos faciendς restirrectio- arti. -σι.
ni. Alii dicunt fore ipsius Christi vocem, iuxta il- Ioa r-s. Iud Euangelij. Mortui audient vocem filij Dei, ιρ
qua voce dc Laetarii euocauit e sepulchro. Et coeregabunt Hems tuba omnes excitabit,angeli excitatos congregabunt,congregatos rapient nubes obuiam
Christo . Hic locus probabile facit quod dicit Remigius,tubam sore vocem archangelicam,quae e tiam vox Christi dicitur,quia eius iussu fiet. A φω- tuoruentis id est,quatuor orbis partibus, Vnde spirant 'uatuor Venti, per quos totum orbem signi
ficauit. A summit coelorum usuue ad terminoρ eorum. Idu
repetit alijs verbis. Ad verbum est,a siunmis coe-
397쪽
Iorum usque ad summa eo ,sive a Verticibus e ru usq; ad Verticem eorum ,ab uno polo usque ad alterii quo sermone hyperbolico nullii electu esse relinquendusignificatur,quantumuis abstruso loco latuerit,aut cineres eius dispersi fuerint. Similis - . loquutio est in Deut.Si ad cardines coeli fueris diseς ήῖ'δρ' sipatus.Neq; vero electos tantiam,sed & reprobos cogregabunt,in caminum ignis mittendos sed hae partem hic non adiecit Dominus , quia in cons
ita uox cu uideritis haec omnia quae scilicet prςcensura dixi aduentu meu,nepe,signa in luminaribus coeli,Pseudochristos & sipeudoprophetas facientes admiranda,& sanctos amigentes.Haec,inqua, Omnia cum videritis inchoari vel fieri, etiamsi necdusinem acceperint,vnde Lucas,his fieri incipietibus Sc. Scitote valde propinquu esse aduentu meuconsummatione saeculi.Esse in ianuis prouexbialis est sermo,propinquuu esse quippia significans.M rito proinde nunc dicerepositimus propinquia esse Christi adventu;cu Paul. ab hinc mille quingentis& amplius annis dicere ausus fuerit: Propinquior
est filiis nostra,qua cu credimus,id est cu inciperet Ecclesia Dei in Christu credere.Tepus tamen ce tum definire non nisi diuinae est sapientiar.
, a men dido uobis non praeteribit generatro haec. Confir
mat prςmissam narratione, ut firmius resta cogni- tu necessaria animis imprimatur. Triplex aute est loci huius expositio. Generatio eni haec genus humanu potest accipi,aut gens Iudgorii,qua utramq; expositione habet Hieron. Chryso. Vero genus,seu
populu Christianii quod postremu valde propabile est,quia Salua. multa hic dicit in collat.elector. ne putaret propter persequutiὀnes quas praedixit a persecutori b. extinguedii esse christiani .antequa Christus aduenerit. D Onec haec scilice γῆ-
398쪽
q; nuc vel de excidio Hierusale, vel de fine siculi pretdusta sunt. c ortu er tenta tra Uut Cre. Facilius est coetu & terra in nihilia redigi,quam Verba mea nocopleri,aut salsitate cotinere. Huiusmodi sermonis phrasi in re simili usus est Luc. Facilius est,es coelu& terra praeterire,qua de lege quae & ipsa verbu Dei est unu apice cadere,quibus verbis no dictitur tu & terra trasitura,sed magis cotrariis,significatur eni duo impossibilia , sed altem impossibilius, quo supra dixit Facilius est camelu intrare per sora acus,qua diuite intrare in regnu Dei.Sic Clio. Λlij vero accipiunt Christu asserere verba sua se stabilissima,quet mutari n6 possint,quomodo coetu & terra mutabuntur,ac si dicat. Coelu & terram possibile est mutari,vel mutabilia sunt,Verba vero mea nulla mutatione recipere possunt. Neq; tameiuxta hane sententia coelia dc terra abolitione sub stantiae,sed latum innovatione qualitatu interibu ut testes sunt Hieron. August. Methodius martyr In commis. citatus ab Epiphanio inhaeresi Origenis.Vide et a Lib.io. de Augustin.de haeresibus ad Quodvultdeum. civit. Dei Bis autem in hora. Quia poterant Apostoli in- ω' 38. erterrogare determinatum tepus aduentus Christi, λψ
praeuenit eos,& dicit De die illo quo scilicet venia H 6 67.
siue reuelabor,nemo scit,nemo determinath nouit lepus aduentus mei. Dies & hora sorsita in hoc dis seru quod dies significat tepus quatenus voluminibus ipatioru traiit,hora aut significat tepus qua-ten' est oportunii vel importunii ad aliquid agedusicut dicere coleuim' nocte esse lepus quietis, Vel
tepus studiorit,id est,multu stud ijs idoneu. Certheos qui hoc loco Volunt per die &. hora intelligere εο die& hora propriὸ dicta, satis restitat Domin ubi dicit: Non est vestrii nosse teporia, vel mometa dcc. quae hoc loco diei & horae no ibus appellatur.Hac mi sent.tractas Aug. epist.ad Hesichiuidocet non er 8ς
399쪽
posse intra ullos seii maioris, seu minoris numeri annos Christi aduentum definiri . Et lib. 83. quaest. Ultima,inqui generis humani, quae incipit i Domini aduentu usque in finem saeculi,quibus generationibus computetur incertum est: Et hoc uti-4iter voluit Deus homines latere, sicut in Euangelio scriptum est, & Apostolus attestatur dicens: Dieret Domini tanquam furem in nocte esse venturum. Et alibi: Sole in quit,quaeri quando e rit istud Christi scilicet a ciuentus importune omnino,si enim hoc nobli nosse prodeste a quo me lius quam ab ipso Deo magistro interrogantibus discipulis disiceretur oce. Et infra: Non utiq; illi de hora vel die vel anno interrogauerant quando illud accipere responsium, scilicet non est vestrum nosse tempora vel momenta) frustra igitur annos qui huic saeculo remanent computare, ac delinire conamur, clim hoc scire non esse nostrum ex ore Veritatis audiamus, ct infra: omnia de hac re canculantium digitos resoluit, & quiescere iubet ille, qui dicit: Non est vestrum scire tempora, uae pater posuit in sua potestate. Docet etiam alio loco B. Augustinus,nullum prophetaru determinatE omnino praedixisse aliquod tempus Christi aduetus. Quo loco deprauata est vulgaris lectio, sic restituenda. Vnde credibilius est non Deum voluisse sciari,sed noluisse praedicari: quod noluit praedicari, quia videbat non utiliter sciri. Imo nec Apostoli qui primitias habuere spiritus sancti hoc sciuertit, non videntur igitur posteriores hoc cognituri. Ex ijs quae iam dicta sunt, videtur illud Augustini, utique dicturus erat discipulis suis tempore opo tuno de die & hora iudicij: reserendum ad tempus Qturi iudicii: tunc enim oportunum erit Apollo-lis, ut sciant diem iudicij: vel refertur ad beatitudinem in qua nunc sunt: quanquam id minus pla-
400쪽
eet,nam & Angeli etiam nunc diem illum ignorat. Vnde putarim nec Apostolos nunc in coelis agentes scire diem illum: ac fortassis ne B. Virgine quidem,quod tamen assirmare non ausim. Rursus is se Aquod alibi Augustin. interpretatur mille annos de quibus Apoc. cap. i3.pro spacio sexti millenarij,cu- ρὸν ius tempore Augustini posteriora spacia volueba- 'tur,quasi euoluto hoc sexto millenario , velut sex diebus, mundus finiretur: non est accipiendu tanquam ex ipsius dictum sententia,ses Christianorii,
quorum mentionem ibidem secerat. Veram enim& germanam ex sua sententia interpretatione etiaibi proponit. Quod autem eodem loco dicit Chia Italiora opinione fore victique tolenabilem, si in septimo millenario non carnales , sed sipirituales pollicerentur delicias, id hoc sensu accipiendu est, quod tunc minus futura sit intolerabilis. Dicebant
enim completis sex annorum millibus saeculum hoc laboriosum finiendum, ut sex diebus uniue se mundi machina creata est, computratis pro quolibet die mille annis . Huius erroris suit Irenaeus is.ctati
Nartvr,Lactantius,Tertullianus lib.de spe fideliu, bὰreses.& Seuerus Sulpitius in Dialogo Galli & Posthu' 1. . . diuimiani de sancto Martino. Errore hunc Chyliastae ais uiustit. astruere conabantur ex Epistola Petri, ubi dicit Gy.i .
mille anni ante Dominum sicut dies Vnus,&ex 1. P et. 3.
Psalm. Mill anni ante oculos tuos sicut dies he- psal.8 sternaquet praeteri ji&c. non attendentes quod ibidem sequitur : Mille anni sicut custodia in nocte erunt,imo pro nihilo habentur. Dictum est autem custodia, id est, trium horarum vigilia na qui tribus horis dociniuit, sustitatus denud ut vigilet breui se admodum tempore dormiuisse videtur, tres horas quasi pro nihilo computans. Vnde in
hunc Psalm. locum August. Hieronv. egregie haec xosutantes. Denique proferebant illud Ioannis . Po- r. Iovi7.2.