장음표시 사용
401쪽
stremd per filioli nouissima hora est ser quam ultimos saeculi quingentos annos signincari dicebat, diuidebant enim seculum in duodecim vel sex ho-xpili. g, Hos pulchra refutat Aug. ist.ad Hesich.Quin oc ipsa experientia abundὲ testatur Ioannem id de Vltimis quingentis setculi annis minimὶ dixisse cuex quo illud stripserit plusiqua mille anni praeterie-xint,dclamesaeculi finis necdu aduenit. Hanc opi-ς 6 nione proponit etia Hierony.in Michaea scribens, lege nimiru c5metario , Varias diuersoru restres
sententias,no id eu sensisse, hinc liquet, quidna in tertiti cap. oseae dicit filiu ignorare die iudicij,quia
nobis no expedit discere . Similes his sunt qui no- die prophetiam prosimhbis mille inan bis mille lex,nis mille Messias,qua significetur,duobus an norii millibus mundu sine lege quasi vanitati suae relinquendum,totidem futura sub lege Movsi t
volunt,sed Rabbini cuiusda eius nominis sit sem-ntu quod in a quibusda magno cu plausu excipitur. Metuendia est sanὸ ne queadmodii Apostoli tepore uida turbabat Thessaloniceses, quasi ia ia instareties Diti:& Iudas quida de quo Hiero.lib. de viris
Lib. O.ω I Euse. in his .Ecclesiaeasseres sua aetate seculii finiendia, ita fideliu animos vani sabulatores isti perturbet,&spe eis faciat diutius differendu die iudicij qua fortasse differetur. Si enim Christianae religioni deputati sunt bis mille anni, non est quod
metuamus ne nostro stculo diis veniat cu quadringeti & amplius ei' anni sipersint.Sed quetrat fortansἡ quispiamne scire possimus no venturu Christia hoc an'. Res probabile esse quod no.quonia necduea videmus sanctor.persecutione quanta sub Antichrist.sutura credim'. Na nisi is primit apparuerit no esse diis ad iudiciu velum, Thessal. suos docet α- τh6 Aposto. N es angeb Axiom.Simpliciter accipio aetii intel-
402쪽
CAP. VIGESIMUM QUART. εο intelligi possunt ita nescire quomodo filius, quia
scire alios non faciat. Nam quod Caietanus intelligit nescire scientia naturali,id nihil est. Si ergo ne
Angelis quidem dies hic reuelatus est,n5 est quod nostrum quisqua id sibi reuelari postulet. Nis solus
pater. Hic solus illum diem & horam determinatε nouit. No excluditur hic filius,vel si ritus sanctus qui eandem cum Deo patre scientiam habent: sed tantum creaturae.In quibusdam codicibus legitur: Neq; filius uod ut additum sit certe apud Marcia Marcirrlagitur. videndum ergo,quo sensu id dicat .E in Lib.I.dae triprimis quidem August. ici de Christo secundu hu- nit cani mana natura intelligi qui ideo diem illii ignorare dicitur, quia nulli eu indicat,& occultatio facit ali- UO CTub tos nescios atq; hqc explicatio scripturis satis cose comis est,quam multet sunt intelligedae,ut,Nunc cognoui et timeas Deum, id est, seci te & alios id co- ο gnoscere. Item,no iudicaui,inquit Paulus,me scire aliquid inter vos, nisi Iesum Christit, & huc cru- x ςcifixum quia videlicet'er eum nihil aliud carnales audiebat,plura tante sciebat quonia inter pe sectos sapietia loquebatur. Hoc ergo genere loquu- Ibidemtionis filius nescire die iudicij dicetur, quo nescire quis dicitur quod occultat : quo seni dicitur etiadies laeta vel tristis quia laetitiam vel tristitia facit. Pater aute scire dicitur, quia filium scire facit, vel dat ei diuina essentia,& filius secundum diuinitate scire dicitur,quia dat spiritui sancto scientiam item spiritus S.scire dicitur quia Christo secundum humana natura secundia qua nescire dicitur, reuelate Narecth ait Diony.Carthia. cu Christus inquantia homo iudex viticirii & mortuom costitutus sit,Videtur etia inquantu homo illius diei notitia accepisse : id quod sine dubio sensit etiam Ausustinus
alioqui ignorantiam ei sine tropo attributurus.
similiter hunc locum explicant Hieronym.Chry sostomus
403쪽
sostomus dc Theophylactus,item Basilius qui etiasecundam interpretationem addit,quae videtur ense magis mystica, ut videlicet per diem & horam nouissimam intelligatur summum bonu, dc aeterna seelicitas: & ut Deus dicatur illud scire quod ipse est, quomodo dicitur scire iustitiam & ignorare malitiam : atque proinde cum nec Angeli,nec Christus secundum humanam naturam sint summu bonu nostrii,&beatitudo, rectδ ea nescire di- cutur.Cosentit cu superiorib. B. Gregorius, qui ct alias duas habet interpretationes, ut nestire dicantur, vel quia corpus eius quod est Ecclesia id nesciat vel secundum humanitate,quia etsi in humana natura sciat,id tame n5 ex illa, sed ex diuina norit.Grego. Vero Narianete.bb. .Theolog. Hilarius in fine lib. p. de Trini. Curit .lib. . thesauri cap. q3.
ignorare eum intelligunt, Vt homo sitiit eluruti Ambros quoque lib. de fide cap. s. resere quosdam ex eo quod scriptiim est, Iesus proficiebat s pientia, licere Christu ut homo est ignoraxe diem iudicij quos nec refutar,nec eis assentitur.Epipha. vero in haeresi Arrianorum, & in libro Anchor tus intelligit Christum secudum humanam naturam non scire diem iudicii actu,& usu, quia nondum exercuit extremum iudicium at tota trinitas
cui omnia sutura praesentia sunt,& nihil per rerum praesentiam vel e cperientiam accedit, aeqM diem iudici j nouit, atque si iam in pretsenti iudicium e erceretur,quia apud eam omnia praesentia sint, α omnes iudicati sunt.Hoc modo Beata Virgo dicitur,nunquam a Ioseph cognita,quia Ioseph ea nu- quam est usus in actu coniugali. Et sic Christus secundum linmanam naturam diem iudicij practicὁ non noui quanquam spe ilatii se non ignoret.Liber de incarnationis Dominicae sacramento Ambrosio inscriptus, in Christo ignorantiam ponere vide-
404쪽
videtur, verum Augustinus nullo pacto putat in L ILLI puero Iesu ponendam illam ignorantiam,quam in pee.menca. paruulis conspicimus. Imo vero ne ullam omni- xy.no.Nam ab exordio conceptionis plenus fuit secudum animam sapientia dc veritate. Patres ergo supradicti, sui ignorantiam agnoscere in eo videntur, intelligi debent secundum similitudinem que- admodum venit in similitudiue carnis peccati. Assumpsit enim desectus omnes naturae noli cui humanae redemptioni subseruiebant famem, titim,passibilitatem dcc. At peccatum,conctipiscetia& ignorantia magis erant sutura impedimento.s icut autem in diebus N oe ita erit m aduetus si bom nis.
Simili exemplo docet aduentum suum subitum &inexpectatu suturii lasciuientibus videlicet hominibus, quasi dicat: Quomodo tempore Noe intimest simili modo in aduentu meo agetur. sicut enim
erant in diebus ante diluuium comedentes Cr bibentes.com- messantes, iantes,Cr nuptui tradentes,ducentes VXO-
resm maritos accipientes. Non culpantur hic nu- pti. E,quemadmodum nec cibi vel potus vis moderatus,sed libido & cor libidini usqueadeo deditum,Vt Ventunam plagam diuinam,& Dei iudiciu non observent,nec timeant. Etenim Noe per cen- c euc 7. tum annos arcam fabricauit & opere suo abund4 admonuit, attamen non cognoueriint vindictam
Dei super se Venturam, donec diluuium venit, de omnes perdidit. Nec est hoc loco ope pretium intelligere de legitimis nuptijs, siquidem de Latibus intelligi potest quales Turcae celebriant,plures uxores habentes , & eas saepe repudiantes, quales etiam celebrant concubinarius & concubina sernicantes . Augustinus epistola ad Hesichium locu huc de impijs solis intelligit, sentit enim pios Omnes & sanctos tantas persecutiones ad diem usque
405쪽
lasciuire. Id quod satis consorine est Apostolo ad i. Ytis. . TUMOnicςses,Vidi ait impios dicturos pax & se-
curitas.Hiero. in hunc locum putat ta malos quam bonos sub seculi fine in tribulatione futuros , sed breuem requiem utrisq; postea concedendam, Vt fides probetur credentiti, an transactis malis Diana credant esse venturum. Cum Aug. sentire videtur Chrys.& ex Luc. ca. 7.Omnino videtur ad die iudicij duratura persecutio.Quaqua videtur hqc chri. stianorii persecutio talis stitura, ut seruato etia christianisimi note lasciuire possint quod enim apud Euanet sequitur derelinquedis de assumedis,pertinet ad cnristianos veros & qui note tenus huiusmodi sunt. an in his relinquedis sunt etia mali serui, Ecclesiae praesecti qui non propter abnegatum Christu,seci ob ebriositate & seruoru Dei, coseruom per vaest,rr. suo oppressione relinquentur. Vnde D. Hieron. ad astola. putat Antichrist. in Ecclesia sede sua habiturum. τuncer ut duo in agro. In die aduentus mei duo in capis stabunt, quom unus Uumetur, ab angelis sanctis
obuius mihi in aera, r unus relinquetur in terra co-demnandus cum impijs. loquitur aute de his qui
Viui reperientur. Duae molietes in viola no cogitantes imminere die iudici j,quaru vra assumetur, Cr una re
linquetum illa ad gloria haec ad suppliciti. Pauperum muliercularii erat molere, ut ex li. Exod. colligere axo 12. Iicet, Ubi primogeniti oes praedicuntur occidendia primogenito Pharaonis usq; ad primogenitum ancillae quae est ad molam. Duo in lecto dormientes.
unus assumetur. vnut relinquetur. Ostendit saluator
quosda secundu exteriora in hoc mundo pares,di- Uersam merceae sortituros,iuxta operii internorudiuersitate. Chrys per molentes & eos qui in agro sunt laborates seruos & pauperes intelligit: per eos qui in lecto otiosos dilos & diuites, colligitis ex hoc loco,Dim nocte ac quietis tepore ventum,qn, somno
406쪽
somno Sc voluptatibus opera dari solet. Et Lucas videtur ide dixisse,cu ait in illa nocte, verum Aug. intelligit in i i no nocte, sed tribulatione quo lo- eo per eos qui in agro sunt significatos putat pastores Ecclesiam Paul. enim praedicatores platato ribus,& rigatoribus coparat,populu vero Dei agri cultura vocat;per moletes aut Christianos coiugatos , qui in licitudinibus huius saeculi tanqua inmola versantur per iacetes in lecto,monachos qui in gubernatione populi Dei & ilicitudine coiugali sunt liberi,& salutis tam cura habere debet. Similiter intelligit in Psal. 131. scribes Hiero. per duos in agro & moletes Eccle. intelligit & S a. seu hqreti.
v stitite ergo quia nescitis qua hora n omin uellar veturus HIn illa hora eiu soli illi assumetur,qui salutis curam gesseru reliqui vero sui illa neglexerui relinquentur. Ideo p semper diligentes estote,nunqa virtutis studiu relisquentes. Quod aptὶ vigilia nucupatur,na qui diligeter seruiui Deo oculos ad vera Iucem apertos habet, sobrij sunt,& circuspecti,oem aioru
por, segnities, negligetia,& peccatu,somn' vocatur , ut surge qui dormis,& exurge a mortuiso illumi ζnabit te Christus. Ideo aut somnus dicta sunt,quod somno corporali coitincta sint, lueadmodu Dei seruitus iobrietas dc castitas,uigilia . Id et apud Luca
explicat Salua.dices: Attedite ne forte gravetur&c. illudauifestote, quonia' sciret paterfamilias qua hora furveturris Uecu itiret ut , er non eret perfodi domuoa.
exeptu patrisfami l. adducit, ut ad vigilandii nos exhortetur q. d. Cu certo sciatis diam esse vetum, hora aut qua venturus est ignoretis,quet libet hora sic habeda est quasi illa dns viturus esset.Quocirca orparati esse debetis,no secus et paterfamilias illa hora diligerer vigila qua sure ventum putat.Ηgcdicu- Homi 7 g.
tur inquit Chrys ad desidiae nostrae erubescentia: J' ith.
407쪽
maiorem enim diligentiam adbibent cui furem
expectant,quam nos pro animae nostrae salute. Hic etia causa explicatur quare tempus. duentus Domini latere debeat, alioqui enim illo tantum tempore quisq; se praepararet ,& reliquo tepore nesse
genter vitam institueret. Ideo Cr vos estote praeracati, quia qua non putatis hora filius hominis venturm est, Qvq-ritur cur Christus Apostolos de eoru posteros vis gilare voluerit, ne imparati inuenirentur, & do Mentes in die aduentus, cum Paulus sciuerit suo tempore Dominum no ventulum . Respondet pμ ξψ Augustinus, quod ille imparatus inuenitur in secundo aduentu Domini, qui in ultimo die vitae suae imparatus reperitur,nam in secundo aduentu Domini talis quisqua repraesentabitur, qualis hine recedet. Sicut autem incertus est nobis nouissimus mundi dies, ita secundum quandam praepertiona mortis etiam nostrae hora. Quod addo.'uonia sa-cile scimus non esse nos ad mille usque annos per uenturos: & qui ad mortem condemnati sunt, aut grauissima laborat aegritudine,verisimiliternorue mortis suae hora , quod videlicet hoc die aut hel domada sint morituri :vt& illi quibus id diuinitus est renclatum. Locum ergo habet haec Christi e hortatio apud sanos & utcunque adhuc bene dispositos. Si respiciamus ad illos quibus certum erat noeorum temporibus mundum finiendum , nesciuihi mortis suae hora, quae est ei spro secundo Christi aduentu. Apud iam iam morituros magis qua-νbἱD. . drat haec exhortatio: Dominus proph est, tempus x .iι. est omnino iam de somno surgere,quanquam locum etiam habeat in omnibus ob vitae breuitate. Idem iudicium de his quibus est mors sua reuelata. At si eos respiciamus quibus incertum est an Christus eorum temporibus ad iudicium veritu-
sit, de quorum numero nos sumus, in his Iocuhabet
408쪽
habet Christi exhortatio . Nam etsi sciremus qua-do secundum corporis debilitatem essemus morituri,nescimus tamen an adhuc anteuertet Domi
ni dies. Quemadmodum autem quibusdam utile est,ut diebus aliquot infirmentur,qud possint v τὸ poenitere, dum mortem vident imminentem, ita& sanctis quibusdam utile suisse videtur maioris praepanationis causa,quod mortis suae hora aut lepus praescirent. No est tamen a Deo petendu ut mortis nostrae diem nobis revelet, nili sortδ magna subexistente populi Christiani necessitate, quemadmodum nec illud passim petendinara ut miracula faciat,prophetandi cionum inspiret idetur enim ad Dei tetatione pertinere pro sua tantu utilitate tale quippia petere: neq; enim sancti id fecisse laguntur,sed pro aliorum salute tantum: Vnde huius oli reuelationem de die mortis aut ea iam . imminente,ij accipere meruerunt,qui fidem Christi propagarunt, Vel quorum sanctimoniam toti mundo expediebat sic declarari: quales suerunt Petrus & Paulus dc alij nonnulli. Quare damnan-
Hae sint preces illae quae in libellis quibusdam inue- 'niuntur quibus ea reuelatio petitur: Rursus quod
aliis quibusdam certis preculis per dies aliquot
lectis talis reuelatio promittatur. Haec autem Ec- 'clesiae oratio, A subitanea & improuisa morte libera nos Domine,prudentissima est,nec huic loco ullo pacto aduersatur neq; enim hic petimus praescire tempus mortis, sed ne dies nos ille imparatos opprimat, Vt mortem iugiter cogitemus, ita semper in eum diem simus intenti, ut quandoctiq; Venie minime subitus ac improuisiis irruat aut si peccare contigeri ne stabito auferamur, sed verae poenitentiae si acinna ac ipsam poenitentiam Dominus ly giatur. Quinquarn nec male simpliciter, intelligi id potest, id est , quod videamus eos qui
409쪽
sicinoriutur esse serὶ imparatos. Porro pro eo quod nos habemus, tuta qua nestuis hora filius hominis uenturus est. Graeci codices haben qua hora non putatis filius hominis venturus est, quo modo habet MLucas . Secundum quam lectionem sensus esse via detur, Venturus est filius hominis eo potissimu i pore, quo quam minimum expectatur : atq; ita ad impios tantum id referetur,tametsi in secunda persona ad Apostolos suos Christus loquatur. quasi dicat;nisi continue vigiletis,dies Domini vos tan- qua sur comprehende venturus quando minimuputabitis si aute filij lucis estis,etiali ignoretis qua-
do vemirus sit, non veniet tamen vobis inexpectatus, ut qui eum omni tempore expectaueritis. miis putas sidelis seruus, prudens. Ex Marco & Luca satis patet qua occasione haec quae sequuntur a Domino dicta sunt: Cum enim Petrus parabolam de patre familias propte sitrem vigilantem audisset cogitare coepit, Dominum sortasse de praedicatoriabus & praepositis tanIummodo loqui , quia vero ad omnes praeparatio ad aduentum Domini pertinere videbatur , proposuit quaestionem Domino dicens,Domine aci nos dicis nanc parabolam,an αad omnes' Cui reseondet Dominus, Quod vobis dico;omnibus dico,Vigilate moxque subiungit Quis putas fidelis &c. quasi dicat: si de familiae meet patre audire vultis, qui non pro se tantum , sed αpro alijs vigilare debet,dico vobis: Quis putas fideliae feruus Cr prudens.id est quam rarus &inuentu dissicilis. Et sanδxarus est fidelis semus Domino, propter eum seruiens,oues eius ad ipsius no proprium lucrum pascens, qui nihil quod Domini sui est sibi proprium facit. Rarus prudens dispensator, qui cognoscat quomodo quae sibi datastini a Deo,dis pensare debeat, qui subditorum mores , vitam M
410쪽
gitime a Domino costituatur videlicet superpo pulti,tanqua Aaro Vocatus,qui non ambierat,no se ingesserit, nec ulla simonia praefecturam obtinuerit . Obseruandae hic simi tres conditiones legitimi iam liae Christi serui videlicet fidelitate, prudelia,& a Domino vocationem. Optimὸ aute saluator fidelitatem cum prudentia iunxit: etenim sicuti res Domini pereunt nisi dispcnsator simul fuerit fidelisse prudens ; ita etiam anima pereunt nisi pastortalis fuerit,nam si infidelis sit,commodum propri-um,non grege Domini curabit, si vero fideli s,sed imprudens plus obest quam prodest , qui i di scretionem non habet temporum,locorum, conditionum,& personarum, pro quorum oualitate subinde mansuetum se exhibere debet, subinde durum, atque seuerum . uctem constituis o minus surri' fami aliam suam. Sic vocat populum Christianum: constituunt enim hi velut domum unam,unamque sa- miliam sub uno patre Domino* Christo,qui abiens in coelum, in reditum usq; sitium pastores costituit ut eius vice samiliam hanc eius gubernet. Vedet illus cibum in temnore. Fine explicat pI aepositorum,
di pastorii E cclesiae. Ossiciu enim pastorii est cibo spiritali familia Domini pascere. Cibus aure iam Iiae Christi,id est,populi Christiani est doctrina fidei,exhortatio,correptio, exemplaris conuersatio, seruens & frequens pro grege Domini deprecatio, diligens & prompta omnium sacramentorum ad ministratio. Canones,item leges,& statuta maiori . His omnibus , sicut corpus cibis, familia spiritualiter nutritur,roboratur & pinguescit. Recte etiam addidit saluator in tempo e, quia si beneficium non suo tempore detur , in malum cedet,& nomen benefici j perdit sicuti panis esurienti est utilis, saturo noxius . Aperte etiam Lucas habet muniram tritici propter modum capacitatis subdatorum,