장음표시 사용
491쪽
ae superiori,ideo p in eo omnibus loquitur. Sensus autem est: Adeone imbecilles estis,ut vel modico
tempore non potueritis mecum vigilare, ta multa
paulo ante polliciti φ Nam particula, sic, increpantis est. Ne intretis intentationem,id est,ut non superemini a tentatione. Spiritus quidem promptus. Hoc inquit Hierori us aduersus temerarios qui quicquio crediderint putat se posse consequisitaque quantum de ardore mentis confidimus tantum de fragilitate carnis timeamus .Est autem sensus Voluntas vestra pro fidei ardore parata est tentatib-nibus resistere , sed caro valde infirma est ad vincend m,id est,multum habet adhuc homo Vetustatis,dc admodum adhuc debilis est ad vincedas tentationes,etiamsi sit bonae voluntatis. Non ergo
hic sermo ad impios pertinet , sed ad pios quales tunc erat Apostoli: nam in illis non promptus,sed segnis carnalis est spiritus . Sic ad Apostolorum spiritum& carnem resert udarius : at curillus
lib. . in Ioannem cap. . Ambrosius in Lucam A- Ihanasius Greportus N sienus contra Appollin rem citatus a cathone papa Actione q. sextet Sunodio Bedam Marcu verba haec ad Christi spiritum & carnem reserunt,ut sit sensus : Quamuis Voluntas mea deliberativa ad mortem sustinenda promptissima sit,caro tamen mea infirma horret ac metuit mortem, quanto magis ergo vestra caro tanto imbecillior mortem ac imminentia mala horrebit: quare ardentissimh nunc orare deberetis .Haec expositio non videtur improbabilis, si cogitemus Apostolorum spiritu eo tempore necdum suisse omnino promptum,quandoquidem ne vigilare quidem cum Christo possent. iter secuta abiit. ex orauis dicens: e. Quod secundo & tertio
idem Christus orauit,ideo sustum est, Vt firmaret in nobis ea ob quae ipse primo orauit. Sicut Ioseph
492쪽
CAP. VIGESIM UM SEXT.dicit Pharaoni. Quod vidisti secundo ad eandem
rem pertinens somnium firmitatis indicium est. Deinde ut nos doceret in eadem re petenda perseuerare, nec inutile esse in oratione eadem verbastequentius repetere. Ideo autem interrupit ora tionem suam & poliremo prolixius orauit sicut ait Lucas ut doceret nos prolixam,vel breuem orationem fundere, prout magis conuenit pro informando affectu. Consule Augustinum mysticEtriplicem hanc Domini orationem exponentem. P robo
at uenit iterum . inumit eos dormientes: Erant enim ocu- ς ' 'O'
E eorum grauati, prae dolore dc tristitia. x t relictu igis: ex copassione scilicet, Marcus addit ignorasse eos se V μν quid Christo somnolentiam eorum increpanti re-6onderent. Annotat Lucas quod prolixius oraue
rit Christus,quodq; factus sit in Agonia & copiosἡ sudauerit sudorem sanguineum , atque ab Angelo
solatium acceperit.Quae verisimile est in tertia oratione contigisse,nam ante consolatione angeli,non videtur cessasse ab oratione. Tune uenit ad discipulos, suos, dicit illis: Dormite iam. requiei te. August.de
consensu Evangelistarum putat istud dictu a Christo permissiuἡ, ita ut aliquandiu post haec verba prolatata,apud Apostolos dormientes remanserit, ct post moram illam subiunxerit, Sussicit: At quia Lucas narrat Chistum dixisse.Quid dormitis,Su gite,& orate,& subiungit Christo adhuc loquente aduenisse Iudam; magis placet quod istud ironicε
dictum accipiatur. Ecce appropinquauit hora . Cr filius hominis tradetur in manus peccatorum. Iam tempus est, quo tradar in manus sceleratissimorum hominii. Qui per antonomasiam vocantur peccatores. sum gite eamus obuiam eis scilicet, ut me volutarie subire mortem ostendam. Rece appropinquauis qui me tradet. Iudas apparuit Apostolis a longε veniens. secum eo turba multa. Ioannes explicat hanc turba suis.
493쪽
se ministros pontificum, & cohortem eum tribuno . Cohors constabat militibus Romani s , qui erant in Hierusalem constituti sub praeside Pilato substituto Caesaris Augusti ad reprimendas populi Iudaici seditiones. Conducta aute erat haec cohorso Tribunus a potificibus,& senioribus, quia valde metuebant ne populus in Christum credens qui iam propter diem festum Paschae proximum multus erat Hierosolymis, Christum delenderet,
vel captum eriperet. Cohors apud Romanos ad minimum continebat s I.pedites,equites vero 66 sed non semper plena erat cohors,sed minor multitudo gerebat nomen cohortis,sicut nunc saepe Vocamus manum militum, quanquam Vix dimidiuvexilli cotineat. Lucas nonullos etiam ex summis
sacerdotibus,dc senioribus,& magistris templi co-grestas fuisse ostendit,ut scilicet populus eoru authoritate a seditione retraheretur, & compesceretur. c um gladiis cir fustibus,habebant omne genus a morum illius temporis. Qui aut e tradidit eum,dedit eis
fenum, dicens: Hieronymus putat Iudam signu d disse,quia audierat Christum in monte transfiguratum fuisse,ideol timebat ne simili transserin tione ex manibus cohortis elaberetur. Theophylactus causam signi dati affert, quia nox erat,& ab alijs dignosci no poterat. Sed probabilior causa videtur esse,quod Romani milites deridebant legem dcYaeremonias Iudaicas, vixi Christum nouerant qui semper in teplo & in diuinis versabatur. Quemcunqeosculatus fuero ipse est tenete eum . Elegit signum
osculi,quia moris in Iudaea seisse videtur, ut amici conuenientes statim sese mutuo oscularetur. Vt ergo scelus suum tegeret, nam plenus erat malitia,
amicitiae signum praestitit. Adciitur apud Marcum Sc ducite caute) quia sciebat Christum quando pinsidiantium manus euasisse & signa eius non diuinae
494쪽
uinae virtuti sed magiae tribuebat, Vt annotat Hieronymus.Putabat ergo cautela ducentium magiet
illuci posse. xt comestim accedes ad I esum dixit: Aue Raribi. Quidam putant Iucsam prius esse osculatu D minum antequam ipsam turba interrogaret que- nam quaereret. ita ut Iudas solus Christum adierit procul relicta turba, & post datum osculu redierit ad turbam: cui Christus obuiam ierit interrogansque quaereret.Sed probabilius videtur quod Christus processerit obuia cu discipulis antequa Iudaseu oscularctuti Percussit aute Dominus Iuda,& tota turbam coecitate,queadmodu & Sodomitet percussi Heriit, ad ostendendum nihil iuuare prorsus traditoris signu quo agnosceretur, nisi ipsemet agnosci vellet sicuti cum prostrauit omnes ostendit tanta caterua,tantam p ad capiendu eu missam potentia nihil prodesse,nisi se eoru manibus traderet. Ex voce aute Ego sum et prolata,ipso volente a Iuda cognitus est. Atq; probabile est Iudaeoru ministros ante Iudae osculu nouisse Christu,sed ex solo osculo cognouerunt eum Romani milites,quibus Eprius ignotus erat.Quum primum igitur Iudas eu is agnoui cotestim accedes,osculatus est eu.Huc o dine ponit Cyrillus & Dion, sius Carthu.in Luca: Quia vero Lucas dicit Iuda antecessisse ipsam turba,no sic intelligendu est,quasi loco antecessisset, sedquia dux eoru ut testatur Petrus) erat, qui coprehedemi Iesum. n t osculatus esteu,Hieron. Impu- Ades quidem,& scelerata cofidentia magistru vocabit,& osculu et iungere no metuit que tradebat: ta
me adhuc aliquid habet de verecudia discipuli, cuno eu pala tradat persecutoribus sed per signit osculi. Ambr. in Luc. Suscipit oscula traditoris no quo simulare nos doceat,sed ne proditionem sugere videatur: & illud Psalmi c5plet.Cum his qui oderat pacem.eram pacificus. Quanta autem poena suerit
495쪽
Christo Domino , suscipere osculum a traditore, sitis ex odio quod gerebat aduersus hypocrisina, discordiam,& inglatitudinem intelligi potest. Α
que ex Psalm. qui in horto complutus est, ubi Ve' hementi affectu dixit. Si inimicus meus&c. Dixi que illi iesus, Amice ad quid ueuhi 3 Per Antiphrasim eum amicum Vocat, quasi dicat. Tu te amicum simulas,sed noui quam sis amicus,& quorsum, qua intentione quave causa ades,& mihi osculum pret-bes non certe ex amicitia sed ut me tradas. Clarius hoc explicuit Lucas, ubi Christus interrog t: luda osculo filium hominis tradisy id est, tradis me Iuda signo amicitiae, me,inquam,qui filius hominissum mansuetus, & mitis: qui etiamsi non essem
pater,& DominuS tuus,quia tamen tam humaniter erga te me habui, non eram certe a te prodendus. Sic Hieronymus. Quidam tamen aliter intelligunt, ut videlicet Christus amicum eum Vocet,quia tot beneficia illi impenderat, & adhuc paratus sit,si poenitentiam agere Veli eum recipere.
Tunc accesserunt,postquam ex osculo cognouerunt
eum. Non autem statim post osculum, nam inter osculum Iudae sermonemq; Christi ad Iudam , α captionem Christi intercessit amputatio auricula: Malchi,& admonitio Petri quod ex Ioanne , dc Luca patet: Dicit enim Lucas discipulos videntes quid futurum esset, id est, iam hostes imminere Christo, ut eum caperent interrogasse Christum. Domine,si percutimus in gladio. Ergo sutum videbatur,ut Christus caperetur. Similiter ante captiuitatem ad ostensionem diuinitatis suae,& charitatis etiam erga inimicos,& confirmationem discipulorum Malcho restituit amputatam auricu- clam . Id quoque ante captiuitatem protulit: tanquam ad latronem existis &c. nam per illud quod dixit: Haec est hora vestra, ct potesta. tenebraria,
496쪽
se comprehendi permisit. Ideo autem haec omnia , captiuitatem Claristi praecesserunt,ut multis modis declararetur voluntariὸ captus,sicut Propheta dicit: Oblatus est,quia ipse voluit, dii enim agnoscitur Christus,non necessitate,sed voluntate propria passus, aufertur crucis scandalum: ratione enim humana valde absurdum videtur illum esse
Deum, qui tanquam latro crucifixus est. E t manus iniecerunt in imum,maximam diligentiam adhibue- Υra T. runt omnes, ut eum caperet. Super quod dicit CD eris i. rillus: Vincula omnium reorum Domino immit' cap. p. tun qui ad naturam nostram descendit, ut a peccato,ia diaboli vinculis nos eriperet. Et ecce. Tanquam nouum ponit istud Euangelista, non enim habebant discipuli Domini pro consuetudine pugnare,sed in omnibus mites erant. unus ex scilicet Simon Petrus,qui audaciam sumpserat,ex hoe quod viderat Dominum iam illos prostrauisse , α sciebat eu multa miracula secisse. Ideo p ipse amore Domini, quod suum erat praestare volebat. xxemit gladium'um, quo usus in stindendo agno paschali filerat.Qui secundum quosdam nihil aliud Tract. ii. erat quam magnus culter aliquis. Cyrillus in Io- in n. annem dicit eum habuisse propriὸ gladium,ad abigendas senas, vel cotra insultus nocturnos, Iudaeo
rum more. Et amputauit auriculam eius dexteram.quia
caeteris serocius instabat ad capiendum Christum,
Petrus exacerbatus eum occidere voluit. Mysticὸ Cyrillus dextram aurem amputata,dextero, probo v auditu caruisse Iudaeos significare putat. Augustinus vero vetustatem literae amputatam , sic, inquiens. Malchus interpretatur regnaturus.Quid ergo auris pro Domino amputata, & a Domino sanata significat nisi auditu amputata vetustate renouatum, ut sit in nouitate spiritus& non in vetusta
497쪽
dubitet regnaturum cum Christo&c. Hieronym. Vtrumq; commentarium colunxit. Alium sensum habet August.lib.de agone Christiano cap. 29. D mures enim qui acceperint gladium.Omnes qui Vsi fuerint gladio,vi Augustinus interpretatur. Ille acci-lut gladium, Vel illo utitur,qui nulla superiore,aut egitima potestate,Vel iubent Vel concedente co-tra sanguinem alicuius armatur. Istud intelligi de bet extra necessitatem desensionis, nam tunc gladio defendere se licet: nec peccasset Petrus si Christus voluisset defendi,aut inuitus suisset mortuit . o Iadio peribunt. Apud Deum videlicet,Vt interpretatur Augustinus propter peccatum quod comi tunt in usu gladij. I neomylactus intelligit istud esse dictu legis,quasi diceret : Qui altu gladio occiderit, ipse etia reus est, ut gladio occidatur.Et haec Videtur cogruentior textui interpretatio, ut Christus significet ipsos Iudaeos Romanoru gladio perituros,quia contra eu gladiu sumpserunt. A n putas
quia non possum rogare patrem. exhibebit mihi modo ere.
Ostendit, non egere desensione hominum, na si vellet maximam angeloru cohortem conuocaret, Vel unico angelo omnes hostes prosterneret,sicuti una nocte in castris Assyriorum centum octoginta quinq; hominum milia prostrauit. Legio ut minimii continet sex milia teste Hieronymo : velut quidam Volunt, sex milia sexceta sexaginta sex aut ad summum 7. milia militum .Ex hoc loco recolligitur Deum multa posse quae nunquam facit, sicut recte colligit A ugustinus lib. de spiritu& litem,tamen sunt qui insipieter putant eu omnia sacere quae potest. Quomodo ergo implebuntur str pturae si per angelos me protegam,non implebutur scripturae significares,Vel prςnuciantes quod sic opo tet fieri. in illa hora. i. in illo tepore, dixit resus turbis.
non omnibus praesentibus Ad praecipuis de tuiba illa
498쪽
illa,sacerdotibus scilicet,magistris tepti,dc senioribus,quos dicit Lucascia turba venisse: na ad milites Romanos no dixit: Quotidie apud vos sedebadocens &c.cu illi teptu,& lege Iudaeoru derideret.
usMiuid ita armati ad me capiendii venitis nocturno tepore extra ciuitatem,quasi latro essem,&summa vi me defendere cupere. Ego certΦ nsi tan-
qua latro qui no ausim prodire in publicu,qui vitet hominu insidiersed aperte in loco maxime publico, &sanctissimo apud vos versatus sum, doces ad docendii,& benefactedii olbus. M otidie.More vulgi istud dictu est,no quod absolutὶ quotidie fuerit
intepto Hierosolymitano,sed quia stequenter. nino me tenuistis. Istud eleganter explicat Cyril.qui citatur in cathena aurea super Luc. No inquit culpat hic Diis prisides Iudetorti,quia sibi no maturὶ pret- parauerint insidias mortis, sed eos arguit qui temerEopinabatur se eu inuasisse ipso inuito,q.d. Tuneno coepistis me quia noleba,sed neq; nuc nisi spolδvestris me subiicere manib', possetis. Vnde sequitur in Luc. Sed haec est hora vestra,& potestas tenebraria. i. paria teporis vobis cocessum est exercedet in me vestri superbiae a patre meo . Atq; .per haec Verba quae protulit se ab impiis Iudaeis capipermisit. Pro eo autem quod Lucas dicit: Haec est hora vestra,refert Marcus,Christum dixisse. Sed ut impleantur stripturae,permitto me capi,quod hoc loco Euangelista expressit dicens: Hoc aute totu factum est , ut adimpleretur scripturae prophetam.
Quauis quidam quod dicitur: Hoc aute totus actu est putet esse verbu Christi,no Euagelistae: secuduquom expositione Christ' dixisse sertur istud post
captiuitate quod sup. dixim'no esse couenies. Moraut totu facta est ut adimpleretur cripturae propbetar. quod
Christus .fa proprio discipulo est traditus, quod a .
499쪽
Iudaeis raptus, nullo eum defendente,sactum est non necessitate aliqua siue potentia Iudsorum,sed Deo permittente: ut hoc modo per malitiam eoru complerentur scripturae prophetarum,quae prςdixerunt Christum, discipulo tradendum,1 Iudaeis capiendum,& occidendum. Tun capto Christo, cum viderent eum crude liter a Iudaeis tractari, iis plusi omnes, sine Vlla excu-ptione, eo,in manibus Iudaeoru, fugerunt me tu mortis,& carceris. Tunc completum est illud: Longe secisti notos meos a me: dc illud: Elongasti amicum,& proximum , & notos meos a miseria. Non sunt autem Apostoli capti,non quia nolueruleos capere,& occidere,sed quia no potueriint imperio Christi impediti: qui dixera Sinite hos abia re. A t illi tenentes Iesum duxerunt ad cantam,prius tamen ad Annam socerum Cayphae,tibi scribae, scilicet in domo Cayphet conuenerant.Iosephus Vocat Annam Annabem, cuius omnes filios pontificatuistinctos esse dicit: Emebat enim iste Annas nunc pro se, nunc pro filijs suis pontificatum. Dicit pCaypham proprio nomine vocatum suisse Iosephum, cognomento vero Caypham. C onvenerant scilicet ad consultandum,quomodo impetrarent a Pilato Christi necem. P etrus autem sequebatur eu a Ion re, usque in atrium. id est, aulam Nel palatium, nimio Christi amore.Qtiomodo intrauerit, latius narrat Ioannes, qui dicit etiam alium discipulum sequutum esse Christu. Et M arcus quendam adolescetε. Mystice sequelam Petri exponit Augustinus dicens: aod ad passionem euntem Dominum a lo-ge sequitur quidem, id est, imitatur passione Domini sed longἡ differenter, Ecclesia enim pro se patitur,at ille pro Ecclesia. omne conciliu tota congregatio Quaerebat falsum te Emon um contra Iesum,sci licet idoneum ad hoc ut possent eum morti tra-
500쪽
dere .Prius tamen ipse Cavphas conatus est expiscari ex verbis Christi: interrogauit enim de doctrina eius qualis esset, & de discipulis eius,quare
eos congregare an ad occupandum regnum : vel
smile. Et viriq; quaillioni Dominus obiter res. pondit doctrina sua omnibus pala propositam esie. Cum igitur manifesta esset doctrina, satis patebat quid Chi istus doceret discipulos , an doceret eos
rebellare Romanis,dc occupare regnu an no.Cum
autem pontifex ex ore Chrilii nihil posset criminis elicere cogitauerunt omnes per falsos te ites Christum aggredi. E ' non inuenerunt aliquod testimonium conueniens & idoneu, quod Pilato proponerent. Vnde Marcus : Et conuenientia testimonia non erant,id est,non habebant colorem aliquem propter que Pilatus videretur curaturus. Sic Origenes: quanquam Augustinus intelligit te ., stimonia non conuenisse testibus. quia testes non Rerant cocordes in verbis suis,sicut legitur de duo '' ε'Pbus senibus populi iudicibus , Susannae accusato- 'ribus. Cum multa δενὶ testex Quae mendacia ' 'hi confinxerint non constat, nisi sorte eum dixisse accusarint non oportere ante prandium lauare manus,nec eum qui in Sabbato semeret debere sabbatum seruare, non oporiere lapidari adulteros, quae tamen no dixerat. Tunc completum est illud Psalmit Surrexerunt in me testes iniqui,& menti- p .
ta est iniquitas sibi: & illud Surgentes testes iniqui
quae ignorabam interrogabant me. Novissime aut m pDt, uenerunt duo fain tesses ,tanquam prae caeteris aliquod sin lare crimen Christo obiecturi, dicentes: ti sed xit ossum destruere templum Dei, scilicet,in Hierusalam, post triduum reaedificare laud, id est, illud intra triduum suet pristinet integritati reddere. Etsi Christus dixisset: Possum destruere templum hoc,ad c tamen verus fuisset eius sermo, si illo soluto