장음표시 사용
221쪽
vialint nou credere Rabbinicis . Et tamen vel pasti su Gores norunt, neJex quidem effluxisseIecula, ex quo primum burpari coeperint puncta ista vocalia, quibus hodi-erm Hebraei oneruntur codices . Sciunt illi per integra tria Pel quainor secula acerrime inter si conflixisseJudaeos, dum alii sic, alii aliter inducendas se contendunt vocales, i, ne nunc quidem controver)iam hanc foresq-pitam, is Daniel Bombergus litem istam immenso diremisset pretio, conductis aliquo Judaeorum centuriis, tu quibus alendis totum suum dilapidaruit patrimonium. Istae
ramen vocales seu puncta, quae primum Venetiis ex Boma
bergi O sicin tu lucem prodierivit, illa tua sunt, iia Christius Rabbius tauquam caelitus delapsa uspiciunt. At vero non desunt complures udaei, qui istis minime acquiescant, quique infinitis menas scatere a uirment editiones Εοmbergianas, cum in aliis, tum quoque in eo, quod pluribus in Acis eadem vocabula. iidem sensus non tamen ii dem signentur punctis vocalibus. Sed ex istis libellis, quos tibi mitto, praeclaram sane hujus disticul- ratis cognosces Olutionem. Nempe Deum, Cum Mou.
Dici Prophetas alloeaeretur, adeo raptim e P praecipistanter fuisse locutum it non intelligeretur. Cum vero illi de velocitate ejus linguae conquererentur, tum demum Deum
moderasse sermonis impetum. singula ruerba guttatim iis annumerasse is hinc processis duplicem istum punctorum ordinem. Scribis te mirari qui stat, quod cum olim, praesertim in primitiva Ecclesia tot Judaeorum milia ad christianorum transierint partes, odie tam pauci e
222쪽
ne nulli reperiantur, qui se persuaderi patiuntur. δε-rum si istiusmodi Judaicis credamussabellis, si in m terpretandis sacris inris duces sequamur Rabbinos , an feri aliter potest, ut non plures christiani ad Judaeos, quam Judaei ad christianos se conferant ' Profecto pro Judaeis strenue magis Christiani, quam ipsi militant Im i. quod ver addis, liquis hodie Os Judaeos iisdem aggrediatur argumentis quibus veteres usi sunt Christiani, libris videliset Sibyssinis. milibus, omnem omino δε- fore successum, praesertim cum ne Christiani quidem ullis diutius credant Sibiliuisci id quidem verum est, sed haec
Christianorum est culpa, impune permittentium ut quaelibet cripta is quaelibet testimonia, quibus praecipue nostra nititur religio, veluti spuria cir nustius fidei, non contemnantur modo, sed G palam explodantur . concuti centur quandoquidem vero causam a me postula quae me praecipue movet, ut Sibystinis plurimum tribuam Ora culis, longeque de iis aliter sientiam, ac faciunt nostri seculi homines, ut in caeteris, ita quoque in hoc morem tibi. geram quam libentisime.
Londini CII DCLXXII medio Decembri.
224쪽
Aliisque quae Christi natalem praecessere
Nier praecipua Christianae religionis argumenta habita olim suisse ea quae Sibyllis adscribuntur
oracula, licet plerique etiam hoc tempore libenter agnoscant, sed ea demum legem conditione, ut piis illain ossiciosis accenseantur fraudibus operae pretium fuerit& vanam sic sentientium diluere opinionem, simul ostendere fieri non posse ut ea a Christianis sint con 14cla, cum non tantum piusquam Christianorum in seculum exiret nomen, sed &diu quoque antequam nasceretur Chriastus lecta celebrata pene fuerint ab omnibus Deile. risque, qui hoc nostro tempore supersunt Sibyllinis libris, quid sentiendum sit postea videbimus prius dicemus de illis, qui Christi nativitatem praecessere satidicis versibus, quique si non praecipua, at certe magna suere causa, ut innumeri, non ex Iudaeis modo, sed rex gentibus, relictis prioribus sacris, ad Christianorum se receperint castra Ut vero clarius innotescant Omnia indagandum est tempus, quo in lucem prodiero isthaec oracula, quaerendumque prae terea a quibus, ct qua de causa suere conscripta Singula haec ut coonoscantur, altius paulo repetenda est rerum summa. C A P,
225쪽
Uamvis itaque iam ex eo tempore, ex quo Graecorum
jugum subiere Iudaei, videri possit coepisse spes
expectatio quam de suturo rege Christo gens ea habuerit; tamen cum nulla, aut exigua, ut id assirmemus supersint indicia; 4 Daniele hoc spatium septuaginta hebdomadiabus fuerit definitum rectius utique rei hujus initium rese. remus ad finem hebdomadum, & annos qui proxime adventum Christi precessere. De istis autem hebdomadibus alibi nonnulla scripsimus, incipiundasque esse monuimus anno Xerxis vigesimo quinto, quando nempe Hierosolyma venit Nehemias, secuti in eo Iosephum testem omni exceptio.
Quod si tamen Iudaei, & illis faventes Christiani quidam
pergant hic cavillari, dicant Artasasthum istum se cundum, sub quo Nehemias Hierosolyma venit, non Xerxem sed Artaxerxem esse, eo nimirum, quod vox ista propius ad hunc, quam ad illum videatur accedere sciantilliae hae quoque frustra dici, cum Xerxis & Artaxerxis idem apud Persas suerit vocabulum Arta enim regem vel principem significare, crebra Satraparum ArtabaZi, Arta phernis, Artapatis, Artabani, complura similia satis de clarant nomina. Hinc est quod 'Αρτιω- ωα. domi. num seu principem Graeci interpretentur Grammatici. Ex horum nominum confusione orta quoque est discrepantia inter Graecos scriptores de regum Persicorum annis, quod cum cognomines sient, non satis singulorum distinxerint tempora. Sed loc quoque errori causam praebuit, quod duo pluribus simul regnarint annis, ut Cyrus cum Cambyse,
226쪽
ORACULIS. I Cambyse, marius cum Xerxe Utrumque negant quidam sed convellant, si possint, ea quae scripsimus. Si Cyrus septuagesimo aetatis obierit anno, aut etiam prius, quomodo senectus ejus optabilis potuit videri Asiaticis populis,
ut scribit Themistius oratione quinquennali Cur non potius in voto illis fuit Artaxerxis Memoris aetas De Xerxe vero quomodo verum esse potest, id quod Iulianus Apoestata scribit oratione prima illum, non ut alii produnt, per triennium aut quinquennium tantum,sed per integros decem annos bellum contra Graetiam instruxisse, nisi pluribus annis simul cum patre regnarit pie duratione regni Persici quae scripssi, libenter doctorum judicum permittam arbitrio. Interim non a Iosepho citrabone solum tribui huic spatio annos plus minus ducentoso quinquaginta, sed & communem Iudaeorum hanc fuisse sententam colligo ex Sibyllinis, in quibus regnum Persarum decima terminatur aetate. De cena autem aetates totidem quot dixi, ducentos nempe quinquaginta conificiunt annos illo siquidem seculo viginti quinque anni aetatem constituebant. Absurdum autem in Persicis labylonicis uni credere Herodoto, ignaro linguae Persicis nullis orientis gentium instructo monumentis, quam Iosepho cui haec fuere cognitissima, non tantum ex Berosovi aliis Syrorum4 Chaldaeorum scriptoribus, sed &ex multis sacris libris.qui ipsius etiamnum supererant aetate. Mirum praeterea Herodotum, quem ab omnibus antiquis
reprehensum fuisse testatur Iosephus primo contra Appio nem, hoc demum tempore obtinuisse, ut ab omnibus pro. tur. Atque haec dicta sussiciant ad adstruendam fidem Iosephi, recte reserentis in tium hebdomadum ad annum
Xerxis vigesimum quintum. Male vero factum a viris doetis, quod relicto teste certissimo Artaxerxis demum aetate
haec contigiste adfirment. Pessime vero illi, qui a Daniele ipso Cyri temporibus hebdomadum repetunt initium, edicistum de instaurando templo, cum edicto de instauranda urbe ct moenibus confundentes, Manifeste illi contradicunt
227쪽
dii Dc, SI B L LINI sprophetae, clarissimis verbis exordium hebdomaduin resse. rentis ad urbis & moenium instaurationem. Certe opus non suisset templum arcis in modum munire, si urbs ante Noe hemiae adventum muris fuisset instructa, quod nugator aliquis pertendit, ac si mentitus ipse esset Nebemias, cum Hierosolyma sine moenibus esse apud Xerxem conque
Ex iis quoque quae olim scripsimus clare latis colligit test, quamobrem 'ropheta tempus politiae Iudaicae defini-crit septuaginta hebdomadibus, praetermissem neglecto
toto eo intervallo quod a suo tempore, usque ad tempus de instaurandis Hierosolymis liluxerit. Eo nempe hoe famam, quod anni captivitatis in Sacris literis ubique omittantur, nec alia recenteantur tempora nisi ea, quibus libet ias constaret ac sui iuris esset Respublica. Morem hunc, ut aliis gentibus, ita quoque Iudaeis usitatum suisse adeo certis ostendimus exemplisis documentis, ut nemo nisi veritatis inimicus possit obstrepere Graecis quidem cla Romanis, quam solenne uerit tyrannorum eradere titulos, Omnemque eorum abolere memoriam, omnibus est notissi naum. In Persarum Chronicis nulli sere comparent reges nisi qui a Cyro genus ducere creduntur. Idem observare est in multis orientalium populorum monumentis, in quibus mali principes, & mala passim expunguntur tempora. I udaeis vero quam hoc usitatum fuerit, non tantum patet e multis captivitatibus, anarchiisis servitutibus, quarum spatia non memorantur in sacris literis, ideoque ignorantur; sed me compluribus Moysis prophetarum locis,
jubentium ut malorum temporum& hominum extirpentur memoriar in deleantur e libro vitae, utque piorum tantum habeatur ratio. Huc reserenda Verba Iob cap. 3 cum diem noctemque qua natus est execratur, petitque ut posthac νεο si in litius anni, neque numeretur in Helus me um.
Hinc quoque est quod in sacris literis quadraginta tantumatinis regnasse dicitur Solomon, cum tamen totis octoginta
228쪽
regnarit annis, supprem nempe illo quo peccator fuit intervallo. Eadem quoquo in ratio quod in Genealogia
Christi apud Matthaeum quatuor reges peccatores Ochosias, IoaZus, Amasias, & praeterea Ioacimus omittantur. At Vero non omittuntur Achaetus, quem filii EZechiae, ne de regum expungeretur catalogo conservavit pietas non Manasses qui poenituit; non Ammon Mus filius, qui post breve regnum a suis occisus a Dapulo vindicatus, & meritis filii Osiae nomen in genealo giis conservavit. Sed Iechonias memoratur, qui licet&ipse in trimestri regno malus, longa tamen captivitate, , ut verisimile subsecuta poenitentia, abunde suis videri malest sitissecisse peccatis. Ut autem improborum eradebantur nomina, ita familiare Hebraeis olim fuisse, quacunque etiam occasione celebrare memoriam eorum, qui de gente sua bene essent meriti, vel tria mulierum nulla necessitate in hac Christi genealogia incerta satis declarant nomina, Ruthae inquam quae relictis Moabitarum sacris ad Iudaicam transiit religionem 'hamaris, usus factum ipse quoque Iudas iustum suisse censuit praeterea Raab meretricis, optimes quae alia de Israelitico meritae populo Bersabeae Vero nomen propter scelus supprimitur, Uriasque, cujus ea conjunx fuit, tantum istic memoratur. Nec alia de causa in eadem apud Matthaeum genealogia mittuntur coma plures alii post Zorobabelem, utpote a quo ad Iosephum
maritum B Virginis, novem tantum occurrant generatio
nes, cum octodecim habeantur apud Lucam. Haec cum ita sint, clarum satis quamobrem Daniel omittat totum quod suam aetatem instaurationem Hierosolymorum intercessit spatium cum captivitate non constituant partem temporis polistici. Omisi itaque hoc interVallo ostendit cap tivitatem non semper duraturam, sed fore ut edicto rcgio permittatur Iudaeis in suam reverti patriam, non templum tantum perficere, sed & urbem di diruta instaurare moenia, iliis vivere legibus i Et merito, vel ob hoc ipsum Fici nobilior
229쪽
ΣΣO DE SIBYLLINis nobilior censenda est haec de hebdomadibus prophetia,uim te quae utrumque remotum habeat terminum, ususque noctfinem tantum, sed & initiin divino instinctus spiritu pra. dixerit propheta. . v
Explicati propheti. Jacobi de Christo Genes 49. Hi i ρ'ςςsivm d initio Danielis te omadum
dicta sussciant. Nunc, cum ex diVinis oraculis cona1tet, Christum non ante Venturum quam auferatur sceptrum a Iuda, videamus quo sensu ta qua ratione id intelli
gendum sit. Communis & maxime recepta st opinio non Veterum tantum Christianorum, sed, corum dul aristum praecessiere, factum id esse anno Herodis Maoni tertio, utpote qui tum occiso ultimo Hasmonaeorum stirpis princR rimus a Romanis declaratus tuerit rex alientile na Obstrepunt tamen nonnulli, dicentes Herodem non fuiste alienigenam, sed purum putum Iudaeum. Ucrum Ioc in re ipsis mitu iniquiores Videntur Iudaeis, qui unanimi conlans Herodem semper Vocant protelytum Quis non rideat frivolum argumentum, cum dicunt Heroden a deo non fuisse proselytum, quod proselyti tuerit filius Seio quidem Nicolaum Damascenum in gratiam Herodis cuius erat magnus Tentator, non dubitasse olim fingere Antipatrum patrem Herodis ducere genus a principias Iudae Orum quia captivitate Babylonica in Iudaeam essent reversi
sed hoc commentum ipse explodit Iosephus, qui mi uno loco novum fuisse hominem 1gnificat Circa finem lib. 14.man:seste plebeum suis se ostendit: citerum lib. i . capio
alterum expendamus argumentum, quod mire video placete viris doctis cum scribunt, etiamsi concedaturi Hcrodem
230쪽
Herodem suissi alienigenam, prophetiam tamen Iacobi morientis de illo non pone intolligi, o quod e stirpe seu tribu Iudae, nullus prodierita ex ante Davidem nullus item post captivitatem Babylonicam, cum in Sedecia Iechonia de secerit stirps Davidica Sed si verum est hoc Patriarchar oraculum, utique etiam verum est, sceptrum seu principatum nunquam ablatum fuisse a tribu Iudae, usque ad Herodem Ante Davidem quidem principatum caeterarum tribuum suu se penes tribum Iudae, e pluribus . Scripturae constat locis, ex ipso ore Dei, cum post mortem Ios educatus belli huic consertur tribui. Itaque Iudam fratrum suorum regem vocat David moriens apud Iosephum. Post
Babylonicam vero captiVitatem, cla. tum quoque principatum permansisse ita tribu Iudae, quidem magis quam au tea, id sic conficitur a Constat duas tantum ultimae deportationis tribus cum Zorobabeleis Esdras Hierosolyma esse reversas, tribum nempe Iudaeis Beniaminis . Fuere quidem aliqui etiam primae deportationis per Salmanassarem qui Esdram secuti sunt, sed illi, etiamsi cum istis componantur, qui a Salmanassare include relicti suere, admodum pauci fuere numero, cum plera me decem Israelis tribus trans Euphratem dispersae ab suctis jam longo tempore
sedibus in antiquam noluerint reverti patriam, ut satis clare docet Iosephus Attamen si veritatis habenda sit ratio, praetextus hic potius fuit quam causa, utique enim
verisimile, etiam decem tribus migraturas fuisse si ad suas redeundi terras integra iis suisset potestas. Sed vero terrae, quas decem insederant tribus, ille jam a temporibus Salma n. iliaris insigna vi possesta erant a Cutheis aliisque gentibus dictis postmodum Samaritis nec restitui poterant, nisi prius pellarentur ut haei, irritaque fierent donari beneficci facta a Persarum regibus, qui non facile aclais decreta sua rescindered destruere solebant. At vero reliquis dua bus tribubus facile iuit jus postlimini impetrare . Non tantum quod rege: principes non libenter soleant immu