장음표시 사용
251쪽
a et SIBYLLINI sant libros Sibyllinos, cunctantes ita alloquitur Miror ωos Patres sanet tamdiu de aperiendis Silyssinis vij asseelitris, erinde uoci Chrisianorum cessa, non in templo deorum mutum, tractaretis. Ita haec accipiunt, tanquam si Christianis execrationi sui en libri Sibyllini,
quod nemo unquam Christianorum vel dixit vel cogitavit quin potius cum gentilibus disputantes, semper provoca. bant ad Sibyllas is ad earum remittebant libros, ut ex Justino, Clemente Tertulliana Lactantio, imo omnibus patet. Est quidem verum Aureliani tempore fuisse quoque Sibyllinos aliquos libros, qui gentilium ritibus4 ce. remonias faverent, uti postea dicemus verum illi nullo omnino in pretio erant Christianis. Quod si de illis Elis Aureliani verba accipienda esse existimemus, jam dubia frigida fiet sententia, quae alias fi recte Verba interpretemur, sensum exhibet clarissimum. Exprobrat patra busquod cum ipsis licitum sit consulere libros Sibyllinos, adeo tamen cunctanter id faciant, ac si non in templo deorum omnium, sed vero in aliqua Christianorum versarentur ecclesia, ubi capitale esset libros legere Sibyllinos Lege. han quidem illos Christiani, sed clamin in occulto, non autem palamin in ecclesiis. Sed neque recte ab iisdem Alexandrinus Clemens re. prehenditur, cum scribit Apostolum Paulum remisisse ad Sibyllaso Hystaspis vaticinia, commendasse eorum dictionem Frustra quaerunt ubinam hoc dixerit Paulus,
aera nihil dixisset aut scripsisset 'postolus, nisi qno in
doctis placeat. Suffciat nobis afurmasse hoc Clemen. tem, virum sanctum, cum multis postolicis viris conversatum, ut non uno loco ipse de se testatur. n.
stant tamen. credulitatem Patrum ad simplicitatem usque traducunt; ipsi potius traducendi, quod suam in credulitatem e inscitia ortam prudentiae Gudicii loco obtrudere conentur. Sed neque quidquam proficiunt exinde, quod libri isti Apocryphis suere annumerati. Ut
252쪽
ORACuLIS. 3 vero quanti hoc argumentum faciendum sit cognoscamus, operae pretium fuerit de hoc vocabulod scriptoribus pocryphis nonnulla subjungere.
A tequam in Gramum sermonem a LXX interpretibus converterentur libri sacri, Omnes erant apocryphi, utpote ad quos solis Levitisin sacerdotibus pateret aditus. Et ipsum vocabulum, frequens ejus usus, apud quoscunque etiam Graecos, satis manifeste ostendit, non de altis id acceptum luis te libris, quam vel de raris& non passim obviis, vel de iis, qui in archivis saetis
recondebantur armariis, o quos solis, ut diximus, daretur accessus sacerdotibus. Tales semper suere Sibyllini, quorum custodia XV viris erat commissa, tales T scorum haruspicum libri reconditi quorum tam crebra passim is mentior tales Tyriorum AEgyptiorum annales sacri, qui ανοι Θρηηρο βίcλοι- 2 κρυφοι passim appellantur. Guidas cum dicit Epaphroditum Grammaticum triginta millia αἰακι-ηκό- βίζλων possedisse, interpretatur πικρυφων Atque haec vera hujus vocis synificatio, neque ullum Vetustum invenias scriptorem, cui iam κρυ p non fuerit idem quod κρυφιλ ita ut libri apocryphi idem fuerint qui arcani, accessi, sicri,in qui bus merito credatur. Videmus nunc qua ratione factum sit ut vocabulum hoc apud Christianos aliamin priori quodammodo contrariam acceperit significationem, cum
scilicet apocryphi pro spuriis, aut sitiem dubiae fidei, accipiuntur libris fas ne dubitandum quidem existimo,
quin sinistra vocis hujus acceptio a Iudaeis propagata sit iis ad
253쪽
ad Christianos. Antequam enim essent Christiani, in recta significatione vox haec ab ipsis quoque usurpata sui Iudaeis.
Quomodo autem immutata fuerit significatio jam dicam. Totis quinquagintain pluribus annis antequam nasceretur Messias, suis de Messia Vaticiniis universum Iudaei terrarum compleverant orbem. Personabat ubique versus ille; Ἐξ F γνοι ἄναξ αἱ is γη σκηπνα κσ-ων. Perstitere in hac spe exspectatione quamdiu rex Messias non advenisset Postquam autem ille venit, non agnoverunt eum, . aversisque tandem Hierosolymis spes a lius Messiae paulatim cepit evanescere, numerusque in verum credentium Messiam indies augeri fieri aliter non potuit, quin pudorein poenitentia prioris a se sparsi rumoris allecti fuerant maxima, adeoque quidem ut cipsi quoque, quod eos frustratus csset, maledixerint Messiae.
Num itaque coeperunt odiosi illis esse Sibyllini, Hystaspis, aliique a masoribus suis paulo ante conscripti li-hri, utpote adventum Christi clarius significantes quam
a veteribus factum sic prophetis. Tum quoque execrationi esse coepit versio. LXX interpretum,' qua tanquam e seminario omnes isti novi prophetae quasi tot, dem Messiae prodiissent precursores. In huius itaque Vedis ni perniciem coeperunt MM ουεινδε noVas condere Verisiones, eo nempe consilio, ut quem jampridem ex suis animis, eundem quoque e sacris exterminarent regem lit ris Quamvis autem non successerit hic conatus, secare tamen quod potuerunt, adeo quidem, ut sive Hebraea exemplaria sive Graecam species versionem, nulla gravior libros sacros adnixerit labes, quam quae a Iudaeis
istis sit illata temporibus. Denique nequid impietati in
Ghristum deesset cum publico cautum ellet edicto,
quis legeret Sibyllinos aliosque fatidicos libros continere-ῖς adyentum regis, Jam sibi magis quam Romanis odiosi, libenter
254쪽
ORACULIS. 2.qj libenter decreto Senatus paruere, anathemate etiam proscribentes, siqui inter Iudaeos istos aut haberent aut con sulerent libros; hac ratione qui antea palam' religiose ab illis legebantur libri, acti sunt apocryphi, veluti interdicti, ω nemine legendi. Tum quoque factum
ut arc tior quam antea sepe libri sacri constringerentur, omnesque qui Hebraice non exstarent, a reliquis separati pro apocryphis suerint habiti, detorta a vero significatu vocis natura. Quippe cum antea libri sacri, aut e tiam quilibet ad quos non pateret omnibus aditus, apocryphi dicerentur, illi in sequiorem sensum accepere hoe vocabulum, tanquam si ideo non essent adeundi, quod spurii dubiae essent fidei. Satis ex his patet quam alieno sensu Me veteribus Christianis complures, Ἀγstrae aetatis sere plerique vocem apocryphorum accipiant, cum adulterinos exigui momenti libros istoc signant ii tulo. Haud sane parum utilitatis Christianae accederet religioni, si etiamnum superessent scripta illa apocrypha, quae veteris Testamenti olim conjungebantur libris, cumia approbata suerint a Iudaeis antequam ess)nt Christiani, lecta initimitiva Ecclesia, ct commendata a Paulo &Apostolis, qui aestimonia ex illis petita scriptis suis in.
seruetc. Apud Paulum quidem complura occurrunt loca
ex illis deprompta, liber vero Enochi, citatur in Epistola Judae. Scio quidem a multisonici hoc nomine illam Judae epistolam, sed si hoc valeat argumentum, Micienda quoque erit secunda S. Petri epistola, utpote in qua Cap. II. v I v. legitur Deum in prisco qui ante diluvium fuit mundo non pepercisse angelis peccantibus, sed illos catenis tenebrarum coercitos in tartarum detrusisse, extremo
reservandos iudicio, quod manifeste ex eodem depromptum est Enochi libro Integrum noctii locum vide in Chronico Syncelli. Eadem nistoria, paribus seresa Ap stolus verbis, memoratur in Oraculis Sibyllinis Lib. 1 ubi secundae ante diluvium atatis hominum lapsiis describitus.
255쪽
M DE SIBYLLINIS Nec tamen propterea sequitur librum hunc ipso antiqui rem diluvio, abanocho fuisse conscriptum Absit ut se sentiamus; sed vero ita omnino credimus, omnes in os quos diximus libros, vergentibus ad finem Danielis hebdomadis, a Judaeis toto orbe dispersis suisse compositos, Deo impellente ipsorum mentes ad signifieandum gentibus Christi adventum. Infinita itaque 1lli edidere volumina partim sub Patriarcharum trophetarum suorum nominibus, quales suere libri qui olim lecti fuere sub nomini bus Adami, noctii Abrahami Moysis, Eliae Esaiae Jeremiae partim vero sub nominibus illorum, quorum magna apud gentiles esset existimatio, Veluti Hystaspis, Me curii Ttit megisti, Zoroastris Sibyllarum, Orpbei, Phocylidaeis complurium aliorum . Nec est quod quisqvum obiici it in istis libris multa quoque fuisse superlutiolain magica, uti ex istis quae passim supersunt fragmentis sa-cile potest colligi, ideoque minime esse verisimile illiu modi homines clarius de adventu Christi fuisse locutos,
quam veteres locuti sint Prophetae; nam id argumentum non esse satis solidum ex eo constat, quod Balaamus magus incantator toto oriente fuerit celeberrimus, qui tamen sutura Christi mysteria adeo manifeste praedixit, ut nullus propemodum Prophetarum tam aperte de iis sit Vaticinatus, uti recte monet Hieronymus in epistola ad
Oceanum, Sed cilli Magi qui Christum puerum ad
ratum venerunt, cum ut ejusdem regionis, ita quoque e
jusdem artis prosessionis fuerint ac Balaamus Chaldaei nempe harioli, Balaami, ut crisimiliter Origenes prodit, succetares, cum constet successionem Magoerum diligentissime observatam fuisse ecquis inquam no et eos clarius, manifestius quam quisquam Prophetarum a Deo inspir.itos praevidisse diem, horam, locum nati itatis Domini nostri. beneficio stellae a Balaamo
praedictae deductos Bellehemum primos fuisse qui Christum regem Iudaeorum salutarint Verum est itaque, id
256쪽
ORACuLIS 2 7 quod viti docti in sacris observarunt literis, ut nempe quanto topiores Christi temporibus fuere' prophetae, tanto Elatius de eo sint locuti id ipsum praecipue locum liabere in illis, qui vel attigerunt, vel proxime praecessere tempus nativitatis Christi.
CAP. VIII. De Hodiernis qua supersunt Sibystinis.
OUa sub nomine Erythraeae seu Babylonica Sibyllae
olim a patribus Christianis lecta fuere, etiamnun lupersuntis leguntur oracula, longe a me abest ut omnia ea Musdem generis cla auctoritatis esse existimem ac fueroca de quibus hac lenus sumus locuti. In his quippe quae Christi nativitatem praecessere Sibyllinis, ea solum continebantur, quae ex Prophetarum scriptis deprompta essent vaticinia. At vero in illis, quae Vulgo leguntur, eo quoque Occurrunt, quae non ab aliis, quam ab iis potuerunt conscribi, qui centum , in i demum annis Christo fuere posteriores Satis hoe inde collio itur, quod in iis nominatim memorentur Casares ad Adrianum usque Attamen cum in iiS, a quoque compaream, quae manifeste constat
scripta fuisse etiam ante adventum Christi, uti in antedictis ostendimus, libenter assentior Celso assi anti, compluribus in locis interpolatos esse a Christianis Sibyllinos libros, quantumvis contradicat Origenes. Ipsum quoque hoc etiam antequam Christiani essent, credidit Varro in libris rerum divinarum, cum teste Dionysio Halicarnalieo versibus Sibyllae Erythraeae assiitos esse scripsit versus nonnullos, qui tamen facile noscantur ex acrostichidibus. Huius sententiam probasse videtur Cicero, cum acrostichidas ex humano potius studio, quam inspiratione divina pro-
257쪽
venire e Mitendit, ut supra monuimus. Verum cum nona Sibyllis, sed a Judaeis Sibyllistis ista prodierint oracula,
cessat ilia dissiduitas. Interim hoc habemus, ut Cumaeae. ita quoque Erythraeae Sibyllae carmina diu ante natum Christum lectavi usurpata fuisse a Graeciso Romanis. Sed operae pretium fuerit ostendere, quo pacto combustis Sibyllinis veteribus, quibus prisci utebantur Romani, Erythratae
Saliarum Sibyllarum carmina successerint.
Bello Marsico anno uibis DCLXXI, seu olympiadis CLXXIV anno secundo, Capitolium Romae confiagrasse constat aemultis. Istoc incendio pleraque Sibyllina scripta, quibus jam a Tarquinii regis temporibus usi essent Romani, absumpta suisse,testis certissimus est Varro apud Dionysium Lib. I v. Post septennium deinceps restituto Capitolio, anno nempe urbis DCLXXVId Cn. haviod Scribonio Curione Cost cum fama esset crebra de Sibyllinis qui apud
Erythraeos in Asia exstarent, ex decreto Senatus missi sunt ad illos inquirendos legati P. Gabinius, M. Otacilius,4 L. Valerius Flaccus. Illos autem ex Erythris ex aliis Asueurbibus versus circa mille collectos Romam deportasse ex Fenestella docet Liatantius, addens descriptos suisse a pri vatis, ceu potius idiotis, ut habet ex Varrone Dionysius. Judaeis videlicet indoctiso parum Graece gnaris. Judaeos autem magno istoc tempore numero habitasse in plerisque sere Asiae urbibus, patet ex beneficiis in Iudaeos a Populo Romano collatis, quorum exempla ex Iosepho alias dabimus. Nescio enim qua ratione tactum sit, ut pleraque illa decreta absint ab editis Iosephi exemphimbus, cum Minscriptis libris 4 versione extent antiqua, licet admodum
Illa autem Sibyllina longe alia suisici abiistis quae com busta fuere, docet Varro ibidem. Et certe siqvis conserat prisca Sibyllina, quae prophanos tantum continebant ritus, cum istis quae Erythris Romam suere deportata longe alius inveniet ea fuisse generis, utpote in quibus veri Dei
258쪽
o R. AC u LI s. Ieultus nihil non sanitiam praecipiebatur . Quapropter plurimum errant qui Sibyllinos libros eosdem semper fuisse putant,d permansisse usque ad tempora heodosii, de inum combustos a Stilicone. Ex iis, quae jam diximus, satis quoque fit clarum, carmina quae sub Erythraeae Sibyllae nomine Romam allata suere, aliquot annis esse vetustiora quam fuerint carmina Cumaeae Sibyllae quorum auctor, ut ferius scripsit, ita quoque clarius de Christo vaticinatus est. Sex hoc quoque patet, quare cum Babyloniam sese esse dixerit, fore nihilo minus adfirmari ut a gentibus Erythraea appelletur. Quia nempe Erythris reperta& Romam deportata estis fuere oracula. Nec tamen opus est, ut propterea prophetidem vel prophetam suisse existimemus, quicunque istorum fuer1 auctor carminum. Cum enim duas fuisse Erythraea Sibylla scribat Strabo, alteram priscam, alteram vero quae Alexandri magni vixerit temporibus iacile Judaeis fuit imponere legatis Romanorum, missis ad Erythraeae Sibyllae colligenda carmina,obtrudendo mercem quae ex sua prodiisset oincina pro antiquae priscae Sibullae carminibus, assuendo illos versus, quibus haec Sibylla declarat, se licet Babylonia sit a gentibus tamen Erytmaeam vocatum iri. Caeterum 'st adventum. Christi multa assuta esse istis Si byllinis p rtim ex Evangeliis, partim ex rebus quae postea
contigerunt, de eo ne duoitandum quidem videtur, omninoque hac in parte probo sententiam Celsi Sedo recte Lactantius, cum scribit non esse unius Erythraeae, sed plurium Sibyl. arum , seu potius Sibyllistatum farragincm. Certe cum ex Fenestella constet circa mille tantum Pri- thraeae sibyllae'. rhus negatos Romam deportasse sat s a paret sua tae factae sol addit ones, cum supra tot milhversus sub liuitis Sibyllae nomine hoc legantur tem- Quctv r ii χρυ lis, Viri doctis alieruntur argumenta ad inuin euaaux tauri praces una auctoritatein nullius
259쪽
so D SIRYLLINI se mini ves pretii vel momenti videntur. Quid enim ad rem facit si homo Iudaeus stribens Griecis luserit in vocabulo
Adami & in nomine rius quatuor mundi inVenere cardianes Nec tamen verum est quod dicunt, tribus tantum apud Hebraeos hane vocem constare literis, quia nempe compendii gratia unica vocalis in scribendo omittitur, se cus enim id sese habet in pronuntiatione rae neque recte carpunr, quod nomen Dei in iis oraculis continere dieatur numerum MDCXCVII. cum non satis constet quodnam
vocabulum debeat intelligi. Jinsunt quidam vocem Hebraicam, quae tamen putida est ' Ego libenter eorum sequor sententiam, qui de Voce Lia pm ridem quod
νεκφωνητρο accipiunt ut nempe septenarius fiat, more Pythagoricorum est Platonicorum additur unitas. enim,ut illi loquuntur,exn εκ nκ - - Iod προσλαμcανομω μει in Vel potius unitas additur a de clarandam Dei unitatem, ita ut numero illo signetur inessa. bilis unitas, Octa,ιφωνο μέν, ' Sic Mercurius Trismegistus,
ipse Iudaeus, cujus verba apud Lactantium Lib. I. se
Iam vero quod miliastarum seu millenariorum errores secutum esse scribunt hunc Sibyllistam, nec hoc quidquam ad rem iacit neque enim quaeritur quid verum sit, sed quid Veteres senserint Iudaes. Quin ex loco Psalmi LXXXIXpromanarit haec opinio, non dubitandum. Falluntur qui Papiam primum sic sensisse existimant Apostolicis temporibus ita multos credidisse colligas ex epistola Barnabar. Iudaeis vero vetustioribus placuisse hanc opinionem, ex eo conficias quod in Sibyllinis extiterit, nec aliter sensere plerique antiquiores Patres, inter quos etiam Origenes. Sic nempe putabant, Deum sex annorum millibus mundum creasse, ita ut primo millenario creata luce visibilis iactus
sit mundus. Secundo talienario subsidentibus aquis purus
260쪽
ORACuLIS x et remanserit aer, firmamenti seu nubium beneficio separatis superioribus aquis ab inserioribus Tertio millenario incu hantes fovente calore partes telluris ad concipiendum tumorem magis idonea supra aquam se extulisie, formatosque montes, siccatamque hac ratione tellurem produxille herabas, sic porro. Durationem mundi similiter sex anno. rum millibus definiverunt, demptis tamen iis annis, qui ab
Adamo ad Noam csiluxere, priori tempori alteri mundo
Illos tribuentes. Horum lententiam secutus est Petrus
Apostolus, cum alium mundum appellat eum qui diluvium praecessit. Sex itaque annorum millia distribuerant in tempus ante legem, tempus post legem, S tempus Messiae. Quod autem Iudaei id vaticinium e Schola Eliae promanasse dicunt, id sortasse ex eo factum, quod desumptum fuerit elibro prophetiarum Eliae, quem olim veteris Testamenti scriptis annumeratum fuisse constat, licet postea apocryphis,ut appellanturAaccesserit. Qui vero ex Iudaeis materiam ingenitamin alios ex aliis mundos generata credidere,illi
quindecim annorum millia a creatione ad creationem comis
putabant. Se quippe annorum millia in producendo hoc mundo Deum seu Naturam laborasse statuebant antequam primus nasceretur homo. primo vero homine usque ad Christum alia sex numerabant annorum millia. Regno au. tem Christi duo tribuebant millia Ultima denique millenarium extremo sudicio & conflagrationi adsignabant, ita ut intervallum, quod hujusdiraridentis mundi consagrationem intercedat, quindecim annorum fiat milhum. Alii quatuordecim numerabant millia Origenes huic spatio tredecim adscribebat annorum millia, ut videre est in excerptis Methodii apud Photium, quibus si addas tempus conruigrationis, fient quatuordecim millia, quo peracto
spatio universalem ui τα em suturam putabant. Tusci vetere liuic intervallo duodecim tantum adsignabant annorum millia, si credendum Suidae in voce rei νοἱ