장음표시 사용
291쪽
181 DE SIBYLLINIS dis sacris in Graecum sermonem agunt libris, scribunt, dis. Multatem non levem in hoc occurrere negotio quamvis
enim Judaeu vulgo credantur iisdem literis eadem qua alii Syri uti dialecto, istud tamen aliter se habere, cum literas dialectum habeant peculiarem utpote cum literis utantur Chaldaicis, S dialectus propter vetustatem scriptorum, plurimum a Syriaca illius temporis discreparet Vcrba Aristatis Iosephi si quis perpendat, idem etiam agnoscet, ut puto aliter illa exponi Maccipi non poste Quod autem xistimant Iudaei Esdram post
captivitatem odio Samaritarum Syriacas Assyriis crinu tisi literas, non est admodum verisimile nimium enim multis rebus bonisin ipsa quoque luce carendum fuisset miseris Hebraeis si nihil cum Samaritis commune habe. re voluillent. Quin potius uadente utilitate Sc cominu ni omnium Iudaeorum consensu facta sui haec literarum
immutatio, non tantum facilioris gratia commercii cum
Assyriis . sub quorum vivebant imperio, sed e quod A. brahamum antequam in Syriam migraret, iciem usum ii iis leuiteris, haberent sibi persuasissimum. Quis non miretur hoc demum seculo, contra tot testes, contra intra
manifestam veritatem, miseros quosdam insurgere homi nes,m duplex comminisci alphabetuns, alterum sacris, alterum profanis tantum destinatum usibus. Hoc tamen ut sticiant, producunt nestio quos nummos Rabbinicis
inscriptos literis, sed quos adulterinos esse quivis vel paulo peritior facile deprehendat. Praecipue ostentantur ab illis Sicli quidam , quorum unus Moysis, alter Salomonis continent estigiem. Sed an non vident miseri se ineptire, cum istiusmodi nummos genuitios esse pertendunt indeone praecepti divini obliti suere Veteres. Ju daei, ut humana facie nummos suos inscripserint 3 Quod
si quis quaerat quales fuerint sicli vel nummi, qui post captivitatem Babylonicam in usu fuere, habeat is hoc sibi responsum vel nullos omnino novos suisse gnatos, quod
292쪽
ORACULIS. 283 quod Chaldaicam primo, deinceps vero Graecam . . manam coacti fuerint admittere monetam, siquidem usmonetae cudendae transit semper ad gentes victrices vel si etiam post captivitatem Babylonicam signandae pecu istae Iudaeis remanserit potestas, libens quoque siclos Chaldaicis inscriptos admittam literis. Nullos tamenta actenus id quos genuinos si audeant spondere anti
quarii. Ponamus tamen reperiri, quomodo quasi conficient, illos ante captivitatem Babylonicam est consa.
tos, quemadmodum isti alii Samariticis seu potius Syria cis inscripti literis, qui passim occuirunt, vitae soli certissimam ostendunt antiquitatema Hoc tamen illis earat ostendendum, si inficetum istud suum de sacro D pro sano alphabeto commentum aliqua velint ratione stabilire. Sed ' quomodo evincent istos solos sacris esse sigia natos literis, alios autem prosani, Cum in Chalde vi ventes Chaldaicis, inter Syro Vero Syriacis seu Cananaeis usi sint literis veteres Hebraei dicant causam si possint, quare alter character sanctior si altero Sed video quid tibi velint miseri, libenter nempe obtineant ut libri sacri, nec Chaldaicis, nec Syriacis sint descripti literis, neque enim deum ut characteribus gentium, sed pecu. liaresis solis usitatas caelitibus Moysi tradidisse literas. Verum a talibus libens memet ipse abstineo. Restat ut& Evangelia Graxis esse negent conscripta literis.
293쪽
CAP. XVI. De Judaeorum Grammatica, cir de Judaeis Hellinistis.
HAEC de literis punctis S apicibiis dicta sussiciant.
Superest ut de tota Grammatica nonnihil dicamus. Quamvis in ea excolenda an per tot secula Rabbinorum praxipui omnem suam posuerintis pene exhauserint di. ligentiam i ut tamen cognostamus, quam utilisis nullius
pene pretii totus iste sit labor, sufficit mutasis laceras Iinguae Hebraicae expendisse reliquias ' Si Graecae in La tinae linguae eadem quae Hebraicae esset conditio, nec quid quam praeter Homeri& Virgilii scripta Vocalibus destituta ad manus nostras pervenissent, cogitemus quaeso quam bella sit sutura, ea, quae ex illorum operibus construi possit Grammatica Aliquanto melius successisset iste labor, si quo tempore suam isti magistri condidere Grammaticam consulere potuissent tetrapta' hexapta Origenis unde
si non veram, at saltem meliorem cla genuinam magis haurite potuissent Hebraicae linguae pronunciationem innunc.
vero quam pravasis perversas plerisque vocabulis apta rint vocales, vel h propriis latis colligitur nominibus, quae in Evangeliis, in veterum Iudaeorum passim occurrunt monumentis, ut necesse sit, aut ineptissime nullo judicio hodierna cta apposita puncta, aut Christumis Apostolos, omnesque adeo Vacra Iudaeos prophetarum S pro Prum ignorasse nomina. . Nec in propriis tantum nominibus, sed & in caeteris vocibus, quantum a veteri scriben. di ratione recentiores recesserint Judaei, manifestum satis
fiet, si quis in patrum seripti reliquias cousula Hebraiasini : Minime itaque probo factum Erasmiis aliorum qui opera Hieronymi ediderunt, quod invitis antiquis libris
294쪽
ORACuLIS. 28sveterem expunxerint lectionem, depromtam ex tetraptis hexaptis Origenis, Hebraicasque reposuerint voces, animatas vocalibus Masorethicis plurimumque ab antiquis
Hae cum ita sese habeant, quis non libenter vel ipsis credat Iudaeis, agnoscentibus aut nullam, aut certe minimam Hebraicae linguae sese habere cognitionem, cum perierint vocales, & temere susceptus sit totus ille qui circa commentitia puncta versatur labor. Et sane qui fieri aliter possit cum vetustiores Iudaei nullas sibi construxerint Grammaticas, aut ullam instaurandae vel conservandae linguae curam habuerint, ac ne Hieronymi quidem aetate ullus, praeter sacros, liber Hebraicus exstiterito Graece omnes
scripsere, adeoque ipsae quoque seu traditiones.
Graeco ab illis concinnatae fuere sermone. Primus liber He-hraice conscriptus sui Mista, idque tempore Iustiniani, aut non multum postea, cujus rei causam fuisse existimo, quod cum huius Imperatoris edicto cautum esset ne Iudaei in synagogis legerent Aet κης, seu librum traditionum, illi ut euietum eluderent, scriptum hoc in Hebraeum converterint sermonem Misnam subsecutum est halmud Babylonicum, quod incoeptum anno Christi DCLV, abso lutum vero anno DCCXXVI. Sedri Hierosolymitanum Thalmud eodem tempore criptum fuisse videtur, secutaque est mox ingens Rabbinorum turba, qui non cessavere exinde usque ad hoc nostrum seculum, Rabbinico, id est sputio Hebraeo sermone infinita condere volumina. Cum itaque ab eo tempore, ex quo Judaei Graecorum inom
norum subiere jugum, usque ad tempora Iustiniani miliuslibet Hebraice fuerit scriptus, aut siqui scripti fuerint, illi omnino perierint, quod tantundem est aera non scripti scissint, clarum satis fit, quid de hodiernis sentiendum sit
Granimaticis, utpote quae nullo alio, nisi oralium, ut loquuntur traditionum nitantur iundamento m certe
puncta seu vocales non fuisse adscriptas, sed per oralem in
295쪽
186 DE SIBYLLINIS tum traditionem propagatas, latentur antiquiores Rabbini, ct ipse quoque maxima inter Iudaeos auctoritatis liber, qui dicitur G2ri. At vero idem Rabbini fatentur quoque omnes sere orales periisse traditiones, periisse vocales, codicem Hebra una factum si mutum. Ista vero quis componat Sed vero sic sentientes Judaeos increpant Christiani nonnulli, & vel ipsis invitis, veram linguae Hebraicae pronuntiationem Rabbinorum linguisvi saucibus deum alli gali e contendunt. Verum sic sentientes ipsorum Rabbino rum curae& custodiar libens committo. Quod autem putant demum post inventionem pun rorum primas prodiisse Grammaticas, id omnino aliter se liabere existimo. Est enim verisimile Grammaticae constructionem praecessiisse tempus quo Iudaei Hebraice scribere coe perunt. Quamvis autem ante Misea nullus liber alicu)us autoritatis in lucem prodierit, apud Alexandrinos tamen& Tiberienses erant schola linguae Hebraicae, multi Judari Hebraice loquebantur. Quod utique illo tempore, postquam nempe perierat lingua Hebraea, sine aliqua Grammaticae scientia fieri vix potuit. Nulla quidem tum erant puncta, non tamen deerant vocales, illae quippe seorsim notabantur, in iis paginis, ubi Hebraea Graecis ex primebantur literis. Vetustioribu vero Iudaeis nullas luisse Grammaticas, omnino probabile est. Si quae enimcxstitissent, elicius proculdubio versati suissent in expli
candiso eruendis elymis nominum propriorum, nec O nati fuissent exponere ipsas quoque vocabulorum terminationes, quod factum suisse passim videre est in libellis Hieronymi de explicatione nominus Hebraicorum. A Judaeis concinnatos fuisse istos libellos extra dubium est. In multis etiamnum Bibliothecis Graece supersunt, constat ori genem eos suis inseruisse operibus. In Lexico necdum edito, quod Cyrillo tribuitur, ad calcem su unguntur ista
Hebraicae expositioncs. Attamen Lexicon istud non est
Cyrilli, sed Origenis, seu potius Iudaeorum, a quibus ori
296쪽
O MA Cit L I s. 287 genes accepit. In veteri meo libro erat Origenis nomine, Cyrillo adscribitur quod ipsum quoque in aliis factum fuisse
obtervavimus exemplaribus. Et sane nescio quo fato contigerit ut tam multa Origenis opera, praepostero tanti viti odio, attributa sint Cyrillo, laomini neque doctrina, meque probitate, alteri complarando. Porro Hieronymus scriptum hoc de nominibus Hebraicis Philoni adsignat. Id si verum sit, non tamen exinde sequitur, illum Hebraice nescivisse, nisi xistimemus Varronem Sc Platonem, quod& ipsi non i liciter elyma explicuerint, ideo etiam Latine S Graece ignor.isS. Quamdiu linguae forent, non solent Grammaticae fieri. Licet vero Philonis sectilo cessaret lin guae Hebraeae usus, major tamen illius, quam nostra aetate linguae hujus supererat cognitio. Sed nescio, qua ratione fiat, ut complures viri docti Philonem Josephum inlcrosque Iudaeos, qui Graece loquerentur aut scriberent, Hel. lenistas vocent vocem eam accipientes de iis qui Graece quidem, nainus autem Hebraice scirent. Plurimum certe alluntur qui sic existimant. ψηνίων non tantum est Giaticorum linguam imitari sedin partes Graecorum sequi, ut
ritus, aut que 4 partibus Romanorum, Persarum, Medo sit in &Anugoni, allis quomodocunque favere. Constat edim Iudaeos bifariam suisse divisos. Qui institutis biti bus favebant patriis, illi inique serebant iugum Graecorum Romanorum, & inviti vectigal pendebant, parati etiam arma pro publica sumere libertate, neminemque alienigenam dominum agnoscere. Tales fuere Iudas .iulonita, Theudas, & illi qui elotae dicebantur, compluresque alii, qui veri Ἀκηm volebant videri Iudaei, nc volebant Laesarem vocare dominum, soli deo hanc appellationem rclervantes. At vero illi qui pacatiore sient animo, sine cunctatione vectigal pendebant, monerentque jugum a deo impositum aequo esse serendum animo isti diccium-tur Graecorum partes sequi, ac propterea Hellenista:
297쪽
2ΠD E SIBYLLINIS ac φιλε λει vocabantur. Tale quoque erant praecipue publican id quicunque alii Graecis aut Romanis quocunque loco aut officio servirent magistratibus. Peccant itaque
Hieronymus qui illum sequuntur viri docti, cum reprehendunt Tertullianum, quod in libro de Pudicitia scripserit, nullos inter Iudaeos fuisse publicanos, persuasus loco Deuteronomii de quo ante egimus Non erit vectigal seu dens in liti Israel. quamvis enim Matthaeus Aposto ius,is Zacchaeus, is alii publicani fuerint, id tamen nihil ad rem facit cum enim Iudaei Romanis essent obnoxii, utique a Romanis constituebantur publicani; pro illis non autem pro Iudaeis colligebant vectigal, ut mi. rum non sit exosos aliis Iudaeis suisse publicanos, ac genti
libus ieccatoribus annumeratos. Licet autem magna illorum pars Graeci aut Romani esse potuerint, Verumta-inc est id quod Tertullianus subjungit, aliquos quoque
Iudaeis potuisse esse publicanos, uti nempe illi quos diximus ' Ut Alexandriae, ita quoque Hierosolimis potestas exigendi tributa vectigalia, redimebatur a plus offeren tibus t nec semper erant Graeci aut Romani qui colligebant Vectigal, sed ut nunc quoque fieri solet, ex illis ipsis quae vectigal pendebant, cligebantur gentibus 'Plurimum ita. que peccant, qui putant Hellenistas dictos, qui Graeced querentur,in Hebraice nescirent. Nam certe hac ratione sequeretur Christum Hebraicae lingua fuisse imperitum, utpote qui uerit Hellenista cum iubet, ut Caesari detur id quod est Caesaris. In Actibus Apostolorum ubi fit mentiri de viduis Hellen istarum, id intelligendum de illis, quarum mariti in osticio seu stipendio fuissent Romanorum. Ut ve. non eadem erat ratio corum qui sinceri volebant videri Hebrari, ita quoque diversi erant gradus Hellenismi Hellen istarum. Qui pro veris habebantur Hebraeis, illi abstinebant ab omni gentilium sodalitio, militiam detrectabant, quod sibi licitum non esse crederent Sabbato iter face re, arma gestarciis iisdem quibus gentiles cibis uti.
298쪽
phum, Lib. XIV. in quibus immunitas a militi Judsus conceditur. Alii militabant quidem cum Graaeis ino manis, sed tamen quoad fieri poterat, morem ritus patrios observabant, quorum aliquot exempla habemus apud eundem Iosephumin alios. premus vero iraecipuus gradus Helleniis crat, quando neglectis patriis ritibus, toti in mores religionem gentilium concederent. Ta les crant illi, qui apud Iosephum, lib. II. cap. a. n. tiochum accedunt, paratos se esse dicentes relictis patriis institutis aegibus, religionem regis Graecanicos sequi
mores, adducentes sibi praeputia, ut Graecis viderentur similes. Istiusmodi in lib., in Machab. cap. Iv. dicuntur sub petasum cogi, minis αγεδεαι, quia petasus Macedonicus imponebatur iis qui militiae nomen darent. Talis
vero habitus summus erat gradus Hellenismi, unde ibi. dem dicitur ακμα EM μου. Fusius aliquando hare sumus prosecuti, nequis imposterum Hellenistis Iudaeis peculia rem linguam aut dialectum affingat. Recte itaque vit magnus in duobus quos de lingua Hellenistica conscripsit libris, linguam cam explodit, peccat tame in eo, quod
Hellenismum ad solum reserat sermonem. Licet infinita sint ea quae de sutilitate hodiernae Gram. maticae Hebraeaeis commentitiis Iudaeorum punctis dici possint, hare ipsa tamen, quantumvis pauca sussicere poslint, ut tandem aliquando resipiscant Christiani, ct suam agnoscant imprudentiam, cum acrium animosius in adstruenda utriusque commenti veritate, quam ipsime d
pugnent Iudaei. Ad probandam punc um antiquitatem, ne ipso quidem dubitant abuti Christi testimonio, cum
dicit unum sola aut unum apicem non periturum. Osten dant viri boni notare punctum. Credant Galeno, tredant Omnibus Graetis Grammaticis, cum a stirmant Oxem hanc signiscar virgulam rectam aut partem iterae, ut cum dicunt A duas habere .m αι, mireS, M vero P p quatuor,
299쪽
29 DE SIBYLLIN quatuor, sic in caeteris. Itaque cum Servator noster unum ota vel unum nominat apicem, id non de Iollae Hebraeo, quod minimum duas, aut Samaritim, quod complures continet apices, sed de Graecorum intelligendum est jota. Verum neicio qua ratione factum sit, ut ioc nostro
seculo plerique fere docili Christum rapostolos Hebnuce
semper locutos fuisse existiment, non autem Graece quia nempe fanctior Hebraea ipsis videatur lingua, ac si in se, in crispatione linguae lita sit sermonis lanctimonia, sanctiusque locuti sint olim Cananaei, Quorum linguam ana plexi sunt veteres Hebraei, quam vel Paulus vel Evangelistae. Nullis profecto vel argumentis vel testimoniis ni titur haec opinio. Ubicunque jam ab Alexandri Magni temporibus Graeci suere domini, ibi etiam Graeca praevaluit lingua, & absurdum est unam excipere Iudaeam, eum Iosephus machabarorum libri satis testentur, quam prompti sub Graecis regibus suerint Iudau, in assciscendis Graecorum moribus, adeo ut major pars Graeci quam Iudaei videri maluerint. Linguam Graecam, id est, linguam dominantium, etiam illi qui Graecos oderant, si intelligi& rebus suis vellent consulere, addiscere cogebantur. Ut
in AEgypto, Asia, & reliqua Syria ita quoque in Iudaea,
nulla praeter Graecam audiebatur lingua, in urbibus prae
sertim oppidisque Soli illi qui rure cin pagis versaban tur, aut denique vilis opellus dialecto utebantur verna. cula, id est, Syriaca, & illa quoquo seculorum lapsu plurimum immutata Macta semigraeca. Ne in Hierosoly.mitanis quidem Synagogis alia praeter Graecam personabat lingua. Quod si Hebraea praelegeretur Scriptura accedebat interpretatio Graeca, a solis quippe doctis intelligeta. tu Vetus Hebraica lingua. Quamobrem si tuto cum Judaeis congredi velimus, abroganda sunt puncta, quae in has Levita sagaciores Iudaei novitia esie latentur,is
explodenda spuria ista & ab antiqua plurimum discres
Eans Grammatica, quod. eo facilius licebit, quod ipsi quoque
300쪽
OR AC u LI s. tyrquoque Iudaeorum magistri admittant nullam aut admoedum exiguam ante Rabbi Iehudam habuisse se Gramma
ticae scientiam. Relinquendae denique omnes novae Versiones,, firmiter adhaerendum versioni LXX. Virorum,
quam Christus rapostoli omnes antiqui agnovere Iudaei, illi nobis exemplo sint, ut isos quoque illam
amplectamur. Quod si versionem hanc non admittant Iudaei ostendendum eos nullum habere fidelis religionis suae fundamentum, si necdum advenerit Messias si quis sub hoc nomine comparuerit, illum non posse esse verum Messiam, utpote cujus tempus jam praeterierit at vero Christianos, qui huic versioni acquiescunt, & non hodiernis sed antiquis credunt Iudaeis, Christum praedicto a Danieleis omnibus Prophetis tempore advenisse statuunt, illos optimum & firmissimum religionis suae habere argumentum. Auferantur modo Iudaeis novitia pun.cta novitia Grammatica, inermes erunt,in nulli homines ad veritatem facilius poterunt compelli Solis his sutilibus armis confis, incautos cludunt Christianos, quorum est culpa ut hoc tempore aliqui in mundo reperiantur Judaei. Qua enim ratione Iacobi morientis vatici. nium Manielis hebdomades constare possint, si necdum advenerit Christus Quid demum de tota fiet sacra Scriptura, si permittamus, ut hoc demum tempore, ex novi
liis punctis, & spuria Rabbinorum Grammatica, novae in terpretationes, & novi cinauditi producantur sensus ad placitum Judaeorum, religionis nostrae hostium, vel proepta confessione ignarorum linguae Hebraeae 8 Esto ut in his expositionibus aliqua occiirrant, quae permittentibus& simul ridentibus Iudaeis, Christiani sibi favere existi ment; sed quis gentilis aut denique Christianus acquiescat interpretationibus factis postquam impletae sunt prophetiae,& quando verba aptantur eventibus Θ Si rectam insistere iamd adversarios obruere velimus, relinquendae sunt prophetiae eo lenis, quo acceptae fuerunt antequam res im- Pio plerentur.