장음표시 사용
41쪽
31 DE MAGNITUDINEleret Senatui. Post Suil .im vero omnia haec adeo immuta ta fuere, ut nulla plebis in comitiis habita fuerit ratio. Quod autem L. Cottam Pompeium, licet postea poeni tentem, tribuniciam potestatem in integrum quodammodo restituisse scripserint nonnulli tui id quidem, sed ad breve tempus& nomine tenus, nec quidquam profuit Reipublicae,
cum ad Senatum penitus translata luerit tribunitia potestas, severissimeque obscrFaretur nequis Eques aut Plebeus crearetur tribunus plebis. Senatoribus tantum honor iste concedcbatur, soluique fuit Augustus qui ctiam equestris ordinis viris tribunatum petere permiserit. Sub sequentibus vero C saribus notum est nullos suille Tribunos prae . rerquam ipsos Caesares. At vero si magnitudinem Romae non ciVium numero,
sed laxitate moeniorum metiri velimus, nullum est dubium quin sub Augusto longe fuerit maxima. Is quippe moenia antiqua ad triginta ut ostendimus pastuum millia produxit, unde Quirini Romuli conditoris urabis retulit cognomen. Itaque Manilius Lib. IV ubi delibra agit, de illo sic cribit. Qua genitus Caesarque meus hoc con IH serie n. Sic enim habet optimus meus liber, longe emblacensi praestantior. Sed latinus Pacatus in Panegyrico Theo dosii Augustum moenibus ornasi Romam testatur. Incolarum quod attinet numerum, illum admodum dissicile fuerit investigare, cum nullus eorum habitus n. quam fuerit census, neque constet quando horum numerus fuerit maximus, num ante Sylla aut post bellum Mi thridaticum, an vero tempore Augusti, quando Roma victarum gentium facta est colonia. Interim minime dubia
tandum existimo, quin numeru eorum longe fuerit 'or,
ac sit ille quem subduxerit Lipsius,is vel solos servos nil merum quem ille posuerit superasse i Athenis quando viginti
42쪽
viginti civium numerabantur milia, simul quoque mi me rata haere quater centena servorum millia Si ad eundum calculum revoces civium legitimorum numerum qui Romae domicilium habucre qui utique non pauciores luereritia.dringentis millibus, habebis chiragies centena millia, ita ut hac ratione plures Romae servi suerint, quam ullum tempore Europae regnum contineat homines. Sed ex ipsa urbis Romanae area, certius aliquanto delo. minum multitudine liaberi possis argumentum. Quanta ea suerit ex iis quae antea diximus satis potest colligi. Cona ponamus hanc arcam cum areis duarum maximarum orbis Christiani civitatium Londinensi nempe S Parisiorum urbe. Si mensores non fallunt, duae istae civitates simul junctae aream insident quae sere leucam conficiat Germanicam, sive
sedecim millia passuum quadrata Atqui area urbis stomanae additis suburbiis octodecies majus continebat spatium. Quod si tractum Transtiberinum addamus, plus quam vicies major fuit Romae area, ac sit illa quam praedictae duae impleant civitates Antiquam vero RO.mam minus olim habitatam suisse ac istae sint urbes, nemo ut opinor existimet, cum constet longe altiores plurium contignationum fuisse domos, quam nostra fieri
1bleant aetate. Quo autem parra tanto serendo ostent oneri, ex caesis parietes struebantur lapidibus Lateriti enim operis patietes in urbe fieri lex vetabat,ut lib.II .cap.VIII. do. cet Vrtruvius, hanc ctiam addens causam 3 In ea autem
majesare artis S civium, vita requentia, innumeralites habitatioκes vas fuit explicare. Ergo eum recipere non posset area Hara tantam multitudinem in urie, ad auxilium ulti. ludi.is ad clarum res ipsa coegit devenire. Itaque pilis lapideis fructuris tesareis, parietibus caementi iis altitudines exstructae eoηtignationibus retris eoaxata, si est naculorum summa utilitates perficio S despectatioηes. Ergo mentanis contignationibus variis alto spatio multiplicatis, popuIusto' mams egregias habet me impeditione habitarioises Issam
43쪽
tamen sublimitatem coercuit Augustus postea Nero, mo. dum aedificiorum statuentes Uxx pedum altitudinem. Jam vero,siquis non plebis & vulgi sequatur sudicium,sed consulat cordatos inui de rebus bene audicant, inveniet eos serem eo conspirare, ut existiment numerum incolarum in utrasque urbibus Parisiorum nempe tondinensi, non excedere sexties centena hominum millia. Quod si quis non colatentu hoc numero plures cxistimet, frequentiorem quoquo efiiciet Romam Posito itaque hoc calculo habebiscenties quadragies centena hominum millia, ve ut vulgo loquuntur quatuordecim milliones, quantam multitudinem ne tria quidem amplissima orbis Christiani possint conserre regna, ut ex iis quae postmodum dicentur 14ed manis inunx C A P. VII.
quomodo urbs c putruitas cir moenia Romana paulat x
decreverinia Ispersa ut diximus per totum imperium civitate Romana non est ut quisquam miretur ipsam paulatim periisse Romam verum ut sub Regibus 8 Monarchis omnia ad speciem crescunt&la magis magnifica videntur, ita quoque sub Augusto major visa est Roma, aucto in infinitum pene civium, im quilinorum, hominum ab exteris gentibus advenientium numero, introducti praetorianis & caetera domus Caesareae pompa, instauratis in Augustiorem modum templis a disciis publicis, ampliatis denique civitatis moenibus. Plus etiamnum ornatus ab illis qui subsecuti sunt accessit Caesaribus squidem constat ex incendio Neronis pulchrior m prodiissi Romam. Omnia tamen haec ornamenta vix
44쪽
Quod autem putant plerique sub Aureliano Caesare maiorem sui sic Romam quam unquam alias, id tantum abest ut verum sit, ut ne dimidiam quidem antiquae magnitudinis partem Aureliani tempestate superfuisse existimem.', ne quartam aut sextam soria incolarum partem Laxis quidem illed firmis muris Romam cinxisse dicitur, sed nimium laxando ampliando moenia, saepe perire civitates, crebris satis constat experimentis. Vopiscus quinquaginta sere passuum millia in circuitu habuisse scribit, quae tamen non ipsum, sed Probum perfecisse assirmat Zoetimus. Idem addit moenibus antea caruisse Romam Qum licet de Transstiberina accipi possit regione, quae moenibus carebat, utpote descientibus jamdudum antiquis istis structis ab Anaco Martio, malo tamen de tota accipi Roma, idque eoti hentius quod jam tempore Dionysii Halicarnassensis moenia Romana fuerint admodum observatu. dii scilia. Inde est quod Aristides, ut diximus, credidit Romam carere moenibus. Sic quoque Cairum AEgyptiam & multas alias urbes
moenibus carere putant complures, quod illa lateant urbanis undique obruta aedificiis. Si Aureliani tempore existiterunt, qualiacunque demum illa fuerint quae Plinii aetate etiamnum supererant moenia, iurus ductus fuit ab ea parte qua
fuit Tiberis, iam habemus quinquaginta passi millia, &plura si obliquitatem Tiberis persequamur. Sed vero muri isti antiqui non supererant ut puto tempore Aureliani ab sorpti proculdubio ab aliis aediliciis urbanis. Constat prae terea hoc regnante tractum Transtiberinum Urbi fuisse ae censum. Quod si sit oportet ampliores quinquaginta passuum millibus fuerint isti muri, omnino itaque aliad prorsus nova, sed angustiora, existimo ea suisse moenia, quae institust Aurelianus tersecit Probus. Ponamus quadraginta octo
45쪽
aut novem suisse pass. illium Attamen de hac quoque mensura tria cum dimidio auferenda sunt pasi millia, illo siquidem tempore decima sexta sui parte decreverant millia passuum, ut non nisi quadraginta quinque ut plurimum rolinquantur millia Hanc veram inueniorum ureliani existimo suisse mensuram, quam siquis cum antiquiore conserat Roma, non nisi dimidium pristinae laxitatis inveniet, minus ctiamnum, si moenia istac fuerint laciniosa, non ad normam directa Post absolutos a Probo Imperatore muros usque ad conditam Constantinopolin, intercessere anni plus minus quinquaginta. Breve quidem hoc spacium, sed si amictissimam Romani populi spectes conditionem, vix ulla infeliciora invenias tempora. Nihil tamen aeque perdidit Romam, quam Conltantinopolis. Si vis stire quantum ea damni intulerit, spectes a uitudinem eius, . utique ciuinis veteris
1ulcitata sui urbis ut non immerito dixeris non a Barbaris,
sed prius a Constantino eversam suille Romam. Quantum autem postmodum decreverit Roma, id demum patuit octoginta annis post conditam Constantinopolin, quando nempe urbe Gothis capta mensus est ejus moenia Ammon Geometra reperit ea in ambitu habuisse millia pass444, ut, testatur Olympiodorus apud Photium. Huius mensurae si
colligas aream, componas cum capacitate murorum
Aureliani, invenies ne quintam quidem laxitatis continuisse
Denique eversis saepe demum sub Iustiniano reparatis a Bethsario urbis muris, rediere tandem ad eam mensuram qua sub primis quoque suere regibus, Vix Elum cingentes pomerium, is undecim quidem passuum millia ambitu suo absolventes. Ipsam vero hodiernam si spectes Romam, illa sere tota Campo subsidet Martio, & ne ducentesimam
quidem urbis antiquae continet partem, ut mirer non desuiu complures nostro hoc seculo doctos viros, qui eam eum antiqua ausi fuerint comparare Romae
46쪽
o UETERIS. 37 miscentorum4 urbis Romanae magnitudine haec dicta sussciant, unde quis facile conficiat, recte se habere locum Plinu, nainimeque audiendos esse istos, qui eum quid scri heret nescisse existimant Merito hoc con sitio notassent Plinium, si quemadmodum ipsi volunt scripsisset, ad amplificandam lupra omnes alias quae unquam suere urbes Romae magnitudinem, maenia ejus descripsissetis tredecim tantum iis adsignasset millia Non cffugit multorum ineptam reprehensioiaem Lipsius quod xx D passuum millium longitudinem maenibus Romae adscripserit, ac si nimiae ruisiet mensura. Sed profecto ne sic quidem culpa vacasset Plinius, quem utique latere non potuit excessisse hanc mensuram Carthaginis, Antiochiae, Seleuciae, aliarumque urbiums praecipue Babylonis muros, quos ipse in ambitu sexaginta millia passuum habuisse scribit. Verum ut sciamus rectene se habeat haec mensura, ut comparatio inter
Romamis Babylonem possit institui, non intempestivum erit, si& de Babylone pauca dicamus-C A P. VIII.
De magnitudine ablonis te, Nini.
N colligenda moeniorum Babylonis amplitudine Herodotum secutus cst Plinius, cum x passii um millia eam in ambitu habere scribit, utpote
quae conVeniant cum CCCCL xxx stadiis. Ut itaque majorem Babylone faceret Romam, necesse habuit addere suburbia verum hac ratione in censum quoque Venire debuissent Babylonis suburbia, quibus non caruisse fatis ex iis que supersunt Beros colligi potest stagmentis. Quod si Ctesiae clitarcho oculatis testibus maluisset credere Plinius, quorum prior CCCLX alter CCCLXV, aut etiam
47쪽
; DE MAGNI Tu DINE etiam Straboni, qui CCCL xxx stadiorum ambitum eia is gnarunt iam confecisset majorem Romae quam Babylonis ambitum etiam absque suburbiis Dion Cassius me dium videtur voluisse ferire inter Herodotum testam, cum cccc stadiorum ambitum tribuit Babyloni. Si quaeras quaenam tantae fuerit causa distrepantiae, non puto metalli si dixero Herodotum complures alios confudisse Ninum clamabylonem urbes. Ambitum enim iniustis, quae est Ninevi in sacris literis suis stadiorum
CCCCL xxx seu sexaginta millium ex Ctesia docet Diodorus Siculus. Longior erat quam latior,utpote cujus moenia centum inuinquaginta in directam longitudinem, in latitudinem vero nonaginta colligerent stadia Graeci plerique in eo conveniunt, ut atamen eam longe maiorem suisse Babylone. Sed ct sacrae conveniunt literae cum trium dierum iter huic adsignant, dummodo de ambitu intel
Confusionis causem hanc esse existimo, quod diruta a Nabuchodosoro, Iaxare urbe Nino, cum complures Graeci nullam aliam Assyriae nossent metropolin, praeter Babylonem, credentes Ninum non urbis, sed Regis sieno men, simul quoque crediderint non posse urbem Nini, nisi de Babylone accipi. Constat vero ex sacris literis, non inum, sed sitirem condidisse hanc urbem. Non male itaque caliger nullum hoc nomine Regem fuisse portendit,
nec tuum, sed Assurem Semiramidis suisse maritum. Quod si Assur non viri, sed gentis in Satteris sit nomen, coclem res recidit, nam certe Nineve domum seu habitacu luna signifficat, quomodo is Veteres exposuere Hebraei. Hinc itaque rumor de condita a Semiramide Babylone, quo nomine Graecos sugillavit Berosus. Ipsa quinetiam Semiramis in basi suae statuae non Babylonis, sed Nini se vocat reginam, 'E O NGulu.miat modi.Caetera Vide apud Pollaenum lib.ma I. Graeculio haec quoque verba, non de urbe, sed rege Nino accepere, ac si illa merito imperitaset cla hinc nisi fallor
48쪽
ROMAE UETERIS. 39 nata fabella de occiso a Semiramidemino. Miror virum doctum, qui eruditas in hunc scriptorem dedit observati ones, legendum existimasse N-ον. Porro quo minus suspecta cuiquam esse debeat haec inscriptio, facit testimo. nium Isidori Characeni, Scriptoris fide dignissimi, utpote nati in Susiana ad sinum Persicum, eadem qua Dionysius περ γη res urbe, ωQusdem sere aetatis, cum sub Tiberio& postea floruerit. Is quippe suo etiamnum tempore hanc Semiramidis statuam superi uisse scribit. Verba esus ex veteri libro integriora quam vulgo legantur, non pigebit adscribere. Sic itaq ille in Σαθ οἱ Παρθιηρ λειτρυ Ζάγροι,
cum Ninum urbem a Semiramide Babylonem cognomina tam fuisse scribit. Hinc quoque factum ut Ninum ad Eu. phratem sitam suisse scrip Erint nonnulli, quem in errorem otiam Diodorum Siculum impegisse miror. In eo certe minime secutus est Ctesiam, cui optime notus sui Nini
Quod autem Ninum alii ad Tigrim, alii vero ad LP
cum amnem collocarunt, in eo nullum est dissidium, uti,
que verum dixerunt, cum totum illud spatium quod a Tigri ad Lycum extenditur occuparit haec civitas. A nullo centius peti possit verus Nini situs, quam a Ptolemaeo, qui eam ponit ad igrim, quinquaginta circiter passuum millibus ab eo loco, ubi Tigri miscetur Lycus. Verum idem cum obliquitatem Luci non signaverit, contentus sontes indicasse p&eterea locum ubi amnis hic igri miscetur, certo ex illo haberi non potest, quanta fuerit Nini cum suburbiis longitudo. Si amnis hic recto potius quam tortuoso incedasi tramite, habebimus intervallium inter duo haec sui naquadrari
49쪽
4 E MAGNI Tu DINE quadraginta aut ut plurimum quadraginta quinque millium passuum. Non est autem insolens ut magnarum urbium suburbia, ad aequale, aut etiam in longius excurrant spatium, quam uri illa, quae muris includuntur spatia. Cum autem Ninus intra muros longa fuerit centum
quinquaginta stadia, Tita fuerit inter Tigrim & Lycum, non est incredibile suburbia jus non attigisse tantum utrumque flumen sedis excessisse. Quod si non hae ra tione eius spectemus longitudinem, seu potius illam ad ripas Tigris porrectam fuisse existimemus usque ad consu.entem Tigris MLyci, ad spatium millium quinquaginta,
uti ponit Ptolemaeus, habebis cla sic quoque trium dierum iter, nec opus erit Verba Prophetae ad urbis restringere ambitum. Sic quoque verum erit quod cribit Aristoteles in Politicis capta Babylone iuule quosdam in remotissima civitatis parte, qui non nisi post tertium diem ea prosse esse censerint. Nempe ille Babylonem pro ino
Quod itaque ambitum Babylonis attinet, clarum est
Plinium dum Herodotum sequitur errasse, mensuram moeniorum Nini, non Babylonis posuisse. De Ctesiae vero S Clitarchi mensura minime dubitandum existimo. Verum illud non constat an tempore Ctesiae aut etiam Alexandri tanatae ac prius magnitudinis fuerit Babylon, ac ne illud quidem ausim praestare, sub Nabuchodonosor maiorem quam alias suisse. Dicitur quidem ille ampliasse Babylonis moenia, sed cum pluribus urbs illa quam his mille ante hunc soruaerit annis, quis adem se sistat vergente ad 4nem hoc regno idem non illi contigisse quod Romae factum fuisse diximus sub Caesaribus, qui decrestente perpetuo urbe imperio, semper tamen amplificatores videri dici volue
Uerum ut ad Plinium redeam, si ille eontentus ea quam Ctesias moenibus Babylonis tribuit mensura, ad hanc urbis
uiae expendisset magnitudinem ' utique deprehendisset
50쪽
A Lara . um M. et Romam etiam intra moenia sexta sere sui parte excessisse am plitudinem Babylonis. At vero si in urbis aream moenibus inclusam componamus cum area Romae, & ipsa moenibus & Tiberi incluta, inveniemus illam fuisse talium partium xl - , qualium Roma sui VIII. Tanto itaque Mor Roma fuit Ninus urbs. Quod si suburbia ejus, aequalia suisse luburbiis ponamus Romanis non errabimus, ut opinor, etiamsi Ninum terti: minimum sui parte Roma majorem suu se exilli
Nier magna urbes omnino numerandae sunt Thebae Egyptiae, centum memorabiles portis habitatae Pseptingentis aetatis militaris millibus, ut refert Tacitus, aut etiam pluribus, utpote cum decies centena armatorum millia ex
tac aliquando prodiive Etrabod complures alii tradiderint. Porrellam suisse ad longitudinem quadringentorum viginti stadiorum scribit Eustathius. Verum ex illis quae olim ad Melam monuimus, satis potest colligi, non levem suboriri dissicultatem ex eo, quod merodotus Aristoteles asiment, totam olim AEgyptum Thebarum suisse censitam nomine. Favent huic sententiae Acrae iterae, cum Diospolin seu Thebas non tantam aquis Nili cingi, sed
.mare munimenti loco habere testantur neque enim desola Thebarum urbe tam longe a mari remota commode
haec accipi possint. Tot tantisque testibus libens assurgo, idque eo magis, quod AEgypti nomen sic accipi cheat. Totam licet spectes AEgyptum, illa nihil aliud est quam Nilus, non Homero tantum, sed 're ipsa auctore. AEgyp -