장음표시 사용
61쪽
s DE MAGNI Tu D IN Equidem magnam, si cum aliis conseratur urhibus, sed tamen plurimum diminutam, si cum antiqua & prisca coma ponatur magnitudine. Si quis autem scire velit, quo maxime tempore floruerit Carthago, ausim assirmare te
pus id vel ipsum quoque bellum praecessisse Trojanum.
Didonem condidisse Carthaginem eadem ratione qua Augustus Romam Ct is uulnus Byzantium, S alii alias condideriit urbes, libenter credo. Sed iserum forsan, quod scribi Appianus quinquaginta ante bellum Iliacum annis a friis suille conditam. Nempe urbes condi dicuntur,
cum novis augentur colonis. Verum multo antiquiorem esse Carthaginem, ex Hannonis confici potest periplo, seu nav)gatione extra columnas Herculis. Superest etiamnum
periph huius compendium, multo enim auctius olim suisse exinde colligas, quod complura apud antiquos legas ex
illo desumptu quae tamen hoc tempore in eo non invenias. Q anta suerit iam illo tempore Carthago ex eo cognoscas, quod post conditas trecentas in littore Libyco urbes, redundante nihilominus hominum multitudine, cum sexaginta pentecontororum Hannonem miserint classe instructa commeatu ariginta colonorum millibus, ad explorandos extra columnas Herculis Libyae tractus, condendas in illo quoque Oceani littore colonias. Hanc navigationem
factam fuisse censet Strabo paulo post bellum Iliacum. Sed
vero rectius dixerimus integro minimum seculo antiquiorem ho bello fuisse istam Hannonis expeditionem. Cum enim non ex nihilo oriantur sabulae, unde demum tres Gorgones, nisi ex tribus Hannonis Gorgidibus, ad senatiente et a Palaephato Unde Amaltheae seu Hesperiadum cornu, nisi ex eiusdem nominis promontorio apud Hannonema Sed & Poma aurea, quae ex Hesperidum hortis ad Oceanum sitis decerpsisse dicitur Hercules, quis in Europam potuit adducere nisi Hanno, qui primus ista eam littora adiit Me Promontorio Soloentis nune Capite Viridi, ix Theon ochemate nunc terra Lena dicto, ubi
62쪽
CARTHAGINI S. s 3 ubi copiosussime proveniunt, primus istaec poma Europae
intulit Valent haec argumenta unde certo conficere possimus Hannonem praecellisse, aut saltem aequalem suille, tempori. bus Herculis Persei. Hinc quoque patet illa quae de Didone memorantur, referenda esse ad Tyrios insulanos, non autem ad primam Carthaginis molitionem, utpote quae longe antiquior fuit Tyro quae condita demum paulo ante excidium Trojae; ideoque cum Tyrii dicuntur conditores Carthaginis, intelligendi Palaetyri caeteri Phoenices. Nec male hinc interpreteris locum Uirgilii, cum dicit, Carthago aut autiqua Tyros. Filiam nempe contudit cum
Cum ergo tanta fuerit Carthaginensium potentia jam Hannois illius temporibus, quis non & hoc deserit, exsti. tiseis soruisse horum rempublicam multis seculis, & sorsan pluribus quam mille annis, antequam ad tantam CX-
cresceret magnitudinem ρ Quod autem in Graecorum monumentis nullum tantae potentiae occurrat vestigium,minime id mirum debet videri, cum vix Iliaca tempora Graecorum attingat literatura. A P. XII.
De Calaia, Babylone ATDptiaca.
Um e ruinis Alexandriae suum praecipue incrementum acceperit Cairus Egyptiaca, nonnulla etiam de hac dicamus, idque eo magis. quod cum innumeri nostra tempestate di
superioribus seculis hujus videndae gratia AEgyptum adierint, tanta sit nihilominus scriptorum suci pantia, ut non de eadem, sed de diversis videantur egisse
63쪽
civitatibus. Qui nostris temporibus atrum requentant negant eam Lonuino aut Parisiorum majorem civitate licet laabitantium mimero superiorem concedant. Assirmant quippe eam tribus aut ut plurimum quatuor horis commode posse circuiti. Itaque non audiendos esse contendunt, qui docem aut tiam duodecim leucarum ambitum huic tribuerunt. Verum quam temere haec ab iis actentur qui nulla ha bita temporum ratione atrum quae nunc est cum ea quae pridem sui conrundunt, operae pretium ueri paucis
Sex praeterierunt secula ex quo civitatis hujus nomen Europaeis innotuit, ab eo nempe tempore quo societatis
Viribus Syriam tenuere Christiani. Quanta jam istac tempestate urbs haec uerit cognoscas ex Guilhelm Tyrio Archiepiscopo, qui libro vi cori ei nemo splendorem huius copiose deserebit. Recte is a Memphi eam distinguit, utpote quae in altera Nili sita fuerit ripa, sed quod Babylonis AEgyptia nomen nusquam se reperiste scribat, id miror cum praeter osephum, etiam Strabo Diodorus 6 Ptolomaeus hv as imminerint. Licet vero& olim, etiam nostro hoc tempore Babylon Cairus justo sitis dirimantur intervallo, sub Calis his tamen' oldani sorentibus AEgyptiorum
rebus adeo auctae fuere hae urbes, ut se mutuo contingerent, & unam constituerent civitatem. Maxime id actum
postquam uno eodemque cinctae suere muro, quod ex Jacob de Uitriaco colligo, qui lib. Ili ubi agit de capta Danaiata scribit quod Ca, ero Nova Bali Iovi ad mandatum Soldani uno muro claus e sint, sis factae una eadeinque civitas. Nova vero Babylonia, ideo vocabatur , quod jam destructa est et vetus Babylon AEgyptiaca, quae quinquet milliariis erat a Nova ut idem paulo post testatur. Haec nempo vetus Babylon istic sere sita erat ubi Ptolemaeus suam collocat Babylona, licet in citeriore Nili ripa, unde apparet bis minimum mutatum fuisse Babylonis lSayptiartitum. Mususcitiam nul superiunt ruinae porriguntur utque
64쪽
CAiaci ET BABYLONIS AEGYPTIACAE ssusque ad Meteream, qui locus veterem novam Babylocina interlacer eratque olim Velut suburbium Cairi. Ex his lacile aliquis colligat atrum olim in longitudine porrectam fisisse ad viginti minimum passuum millia, sane tantundem huic spatii tribuunt qui non nisi qia1nque horarum stratio eam pertransiri scripserunt. 4er nardus re-denbachius nobilis Germanus qui ante annos ducentos curiose altum lustravit, ita de hac scribit 3 equitem qua tuor horarum spatio me intermissione iter facientem siet flawnem civitatu forsan posse metiri, ipsam vero totam non ni novem te decem horu circumire Iudocus Gistellus, qui eodem temporc AEgyptum adiit, non nisi duodecim horis circumcquitari adfirmat , Plus etiamnum dixere alii, qui non nisi biduo circumiri posse scripserunt, duodccina leuc.irum Germanicarum ambitum huic tribuerunt. Qui minimum posuit est Martinus a Baumgarten, cum scribit; tantae porro magniIudinu es Cortu, ut vix novem decemete horis quis lene ambulans eam circubes Frt Denique si quis omnia corum qui ante plures quam ducentos floruere annos collistat testimonia, convenire in eo inVeniet, atri ambitum longe a orem fuisse triginta passuum millibus, quam tamen mensuram clut nimiam vulgo explodunt. De frequentia vero incolarum Cair inter ca*cra haec quaque memoratir ei achius. Preterea populosor es citumisia, quum alia ullasse Dis, crediturque quod tota Lauea mixtanto annit populo, quam urbs haec sc Nam longe pluresi ea sunt homines qui propriis c entes domitus dormiaου sub dipo, Aa sunt Vraetiis dabitatores Et tamen
istoc tempore Venetorum eiritas longe quam nunc erat frequentior.
Ex his facile aliquis telligat, siquis hodiernam atrum, omissa Babylone,, suburbiis longe dissitis, neglectisque
intermediis circumcirca ruinis componat cum ea quam
descripsimus vetere Cairo fore ut vix sextam vel septimam magni rudinis partem habeamus, etiamsi parem utrique
65쪽
s DE MAGNI Tu DINE tribu mus latitudinem Antiqua enim Cairus ad vinginti protendebatur passitum millia, cum hodierna etiam qua longissima est vi tria excedere dicatur. Quamdiu nempe Callphis Sullanis legitimis AEgyptus paruit dominis, tam etiam diu crevere opes felicitas nujus civitatis, nec quidquam praeter pestem, magnis plerunque urbibus infestam, in inffinitum iturae obstabat magnitudini. Ante annos demum LX postquam per tres dies noctesque in ipsa urbe pugnatum esset, iugum Selimi Imperatoris Turcarum subiere, quorum tyrannide longe quam pestis deteriore, perpetuo deinceps oppressi fuere, donec Cairus ad eam quam diximus menturam redigeretur,totaque adeo AEgyptus in solitudinem abiret. A P. XIII.
De magnis inarum urbibiu. Um boni regiminis nullum sit certius signumquam magnarum urbium copia inequentia, norata non est ut vastas Sinensium miremur urbes,qua irini ae rum si spectemus amplitudinem tantum Iliadezeterarum gentium civitates magnitudine superasse inveniemus, quantum arte regnandi omnibus aliis meliores ipsi semper suere mortalibus. Non am loquor de praesenti Sinarum statuin conditione, postquam malorum prinCipum magistratuum culpa corrupta eorum Republica in praedam cessere Barbaris, omniaque apud ipsos facta suere minora sed de feliciori tempore, cum sui tantum generis regibus parerent, illis quidem non semper bonis, raro tamen tam malis ut neglecta omni regiminis cura, selis servirent vitiiq. Qui vero inter illos fuere boni fuere autem quamplurimi, illi vel ipsi Platoni in sermanda Republica, meliori
66쪽
issent. Nullos inter eos invenias Vel Caesares vel Alexandros. similesque cladibus pernicie humani generis gaudentes pestes Pacem, tranquillitatem, artesd scientias, caeteraque quibus vitae constat elicitas excoluere, his solis, etiam absque bellico apparatu, majus sibi acquisivere imperium, quam armis quantumvis victricibus ullus vel monarcha, vel ulla unquam sibi comparari respublica Solum boni regiminis suffecit exemplum, ut remotissimae etiam gentes, relictis patriis institutis S moribus, damnataque barbarie sua, Sinensibus sponte se subsicerent, iisque se aggregarent, qui soli scirent vivere, & sine sanguine vincer Habuere
quidem& Sinae praeclaros bellatores, quorum tamen Virtutem ipsi nec mirantur, nec laudant, cum non sine multo sanguine gerantur bella, nec caeteri propterea cives felicius
vivanti Illos solos in historiis commendantis probant Reges, qui justitiain moribus insignes fuere, quique non vi armis, sed sola virtutis fama suum ampliarent impe perium in hac ratione quoscunque regesac regna ad obse quium allicerent. Quod siqui Sinacis nollent parere legibus, non tamen illos bello persequendos, injustum enim cini quum esse suos perdere, ut alios faciamus obnoxios, cum longe cariores esse debeant illi, qui sponte sua, quam qui inviti obsequium praestant. Nihil sua referre si qui suo malo ejusdem ac ipsi participes fieri nolint felicitatis, satis enim late inarum patere imperium, suamque sibi sufficere
Hominum in hoc regno requentiam, Vel ex eo conficias, quod ante ultimum hoc cum Tartaris bellum, constet in eo numerata fuisse, sedecim, aut ut alii produnt, septendecim Myriadum millia,vel ut vulgo loquuntur centum septuaginta Milliones, cujus summae vix sextam partem in tota possis reperire Europa. Alendae tantae multitudini lassiciunt agri, illi quidem etiam sponte sua fertiles, sed accedente humana industria adeo ubique exculti, ut nulla
67쪽
D E MAeNITUDINE quantumvis exigua usquam occurrat terrae portio, quae negligatur, nec uiquam tam sterile solum eui excolendo Sinicum non sufficiat ingenium. At entum quoque o
piosum praeliant numina at Tatim piscosa tam vasta, ut ad octo vel decem passi millia pateant, allicubi etiam ripas
habeant utrinque inconspicua naVigantibus. Tantus vero in illis lavium numerus, quantum ne in toto quidem reli quo reperias terrarum orbe. Ad urbem Hanche conliat numerata fuisse aliquando supra triginta onerariarum millia.
Ab eadem urbe Nankinum ibi vens P. Semedus Lusitanus, ut aliqua ratione multitudinem navigiorum subduceret, affirmat se spacio unius horae numerasse naves trecentas ab una tantum numinis parte sibi occurrentes, omnes tectas& picturatas inherrimeque instructas, adeo ut non one randis mercibus, sed Voluptariis usibus, celebrandis solemnibus festis fabricatae viderentur.
Incredibilia haec possint videri, sed iis qui nesciunt apud Sina Platonicam semper Viguisse rempublicam, &ciam a tot annorum millibus solos sere ibi regnasse Philosophos aut Philosophiae amantes. Illi uere Regum assestares & consiliarii illi satellites. Nulla ibi haereditaria nobilitas, soli apud Sinas literati sunt nobiles, quorum posteri si indocti& ignavi fuerint, ad pristinam denuo relabuntur conditio nem,in plebeis accensentur Artes politicae, quas Plato, non virtutes, sed virtutum umbras esse a stirmat; non laudantur ab iis nisi cum justitia & aequitate fuerint comunes e. Legibus licet ex aequo omnes sint obnoxii eas tamen qui violant, non aequaliter puniuntur quanto nim quisque major est qui peccat, tanto maiori assicitur poena, nec io
ullos severius, quam in ipsos Philosophos, id est principes magistratus populi, animadvertitur, gnari omnia se bene habere si illi, qui justitiais bonis moribus carieris exemplo esse debent, ab omni culpa crimine immunesse praestiterint. Quod si peccent Reges tanta in admonen discillis Philosophorum est libertas, quanta vix olim Prophα
68쪽
prophetarum apud Israelitas. Eadem plebis in monendis philosophis libertas, si& illi suo non bene iungantur ossicio. Ne vel ipsi quidem Confusio, cum aliis philosephis prinfugitati ab aula insessa a malis principibus inter se dissi dentibus, impune fuit stationem deseruisse, nec defuere ex infima etiam plebe ipsis occurrentes, qui negarent illos es vel philolophos, vel viros bonos, utpote qui laboranti
subtraherent reipublicae, publicam tranquillitatem ignava proderent fuga, communique utilitati sua praeter. rent commoda. . Si enim soli inquiebant in regia remanserint mali, actum est de omnibus bonis: universa republica Licet vero infinita sint exempla, unde elicitatem huius populi colligere possimus, plura tamen memorare hoc loco non attinet. Interim hoc amrmare non dubitem, quamvis acum nauticam, typographiam multa alia n. Venta Sinis debemus longe tamen plura meliora superesse, quae a Sinensibus discant Europaei.
Ut vero ad propositum redeamus tantus in regno Sinarum amarum urbium est numerus, qualitum in odoreliquo terrarum vix reperias orbe. Antequam a Tartaris vastaretur anquinensis civitas, antiquam aequabat Babylonem. Siquidem quadrata, ut pleraeque sere inensium urbes propter symmetriam, sexaginta pastuum millia in ambitu obtinebat. Hoc tempore vix quartam servat magm-tudinis partem, quae tamen iacile texies Parisiorum comprehendat civitatem. Longum fuerit reliquas liustas regni memorare urbes, splendore, magnitudinem in Mimnumero longe superantes quascunque Europae urbes, ut imtamen addere libet, quae)am aquatuor seculis ab eo nempe tempore quo Marcus Paulus Venetus aliique ad suos reversi, nominis ui amatotum implovit terrarum orbem, Vulgo illa uineta dicitur errore librariorum, qui M. Pauli Veneti dAcripserunt exemplaria, cum verum nomela sit rein cheu Innotuit se quoque eam Graeci posteriora buccos o
69쪽
όo D E MAGNITUDINEXάντο, ponitque eam in longitudine graduum I 6χ-3o, latitudine vero 3 3-8. . Cum omnium quotquot unquam fuere urbium longe haec videatur suisse maxima, operae pretium fuerit antequam finiamus de hac quoque nonnulla attexere. Primus Christianorum qui eam lustravit fuit Marcus Paulus Venetus, qui ante quadringentosis aliquanto plures annos inter inas Versabatur. Siquidem orientis terras adiit anno MCCL, unde reversus ad suos. captus in eo, quod cum Genuensibus Veneti gessere hello, suum de mirabilibus a se visis in lycem dedit commentarium anno MCCXCVIII. Prodiit ille Latineis Italice pius, sed tanta est exemplarium discrepantia, ut si Latina cum Latinis Italica cum Italicis committas, vix iidem librio ab eodem scripti videantur auctore. Postremae editiones Italica quae prodierunt Venetiis anno I 616 iterum anno I 64o, promittunt quidem verum Paulum Venetumo videntur ad sincerum expressae exemplar, attamen non nisi compendium exhibent, cum ea quam Baptista Ramusius exhibuit editionem triplo minimum sit auctior. Sed& non nisi epitomen continent, quae Latine prodierunt exemplaria, non mutila tantum, sed & multis inquinatanaevis, utpote transsata ab homine inepto qui mentem striptoris non sit assecutus. Caeterum in multis bibliothecis extat aliaversio eaque optima: integerrima & nisi fallor ab ipso MarcoVeneto concinnata,digna omnino quae aliquando lucem adspiciat.Habuimus S nos tale exemplar,quod nescio quo casu amisimus . Omnia porro exemplaria in mensura magnitudine urbis hujus conveniunt, ambitum quippe tribuunt centum illium passuum. Habitantium multitudinem ex socorum numero hac ratione colligit arcus Paulus. Dicit in ea fuisse centum c sexaginta humatriocorum. Unum quodque vero human comprehendit
decem millia socorum. Quod si singulis familiis singulas domos attribuas, habebis numerum domorum seu familiarum I 6ooo . Sed Vero Odoricus monachus, qui paulo
70쪽
S1NARUM URB M. Mpost istum Venetum scripsit, incensa aut diruta a artaris urbis hujus parte, numerat noVem tantum octoginta Thuman. Idem tamen quod domus illo tempore essent praealtaein multas saepe continerent familias, multo majo. rem facit incolarum numerum. Verba ejus ad fidem libri meid alterius quem accepi ab honoratissimo viro D. I. Cottoclo non pigebit adscribere. His recedens veni ad unam eivitatem nomine Chansave quod idem es quod civitas caeli. Haec civitar major quam altiqua alia quae hodie, in muηdo, circuit enim centum missiaria. In usa autem non est terra quaison lex habitetur, imo multoties unica domus qua aecem mel duodecim supellectiles in se habebit. Haec enim eri itas halet Iurga magna valde habentia majorem gentem quam ciet iras. Habet haec duodecim portas principales, prope quamlibet harum portarum forte ad octo militaria sunt civitates majores, quam esset civitas Venetiarum S Padua uvis itur
lene per se vel septem dietas per unum illorum burgorum Stamen videlitur modicum permeaisse. Haec civitas possis itaquis lacunarum quoniam si sat ficu civitas Venetiarum. sa aurem habet plusquam XII millia pontium, in quolitet Porum manent custodiae custodiexies hanc civitatem pro magno caηe. latere hujvi civitatis Ialitur quidam fluvius juxta quem sta est haec civitas, Aut erraria juxta Padum. De ipsa autem diligenter quaesivi a Chrisianis, Saracenis S ido.
lolatris, qui omnes uno ore dosumtur, dicentes quod bene en tum milliaria circuit. Unum mandatum dicunt gentes illius
euitatis a domino se recepisse, nam quilibet igηu solvis uram latiae quatuor artas, quod uηum cum dimidio valet orenum. Nane habeηt modum, nam decem ei duodecim supellectiles faciunt unum ignem, se solum pro η igne soldunt. Hi
tem ignes sunt L xxx Thuman,cum aliis quatuor Saracenorum, qui consituunt LXXXIX. xum autem humo de
cem millia facit ignium. Reliquorum vero aliqui δεηι Chrisiani aliqui mercatores, alii trisseuntes per contractam untarmultκm sui miratus quomodo tot corpora humana poterant.