장음표시 사용
101쪽
t EN AR. MEDICINA LIVM dam eodem ipso meatuum nomine intelligi uolo : uti uesicam,intestina, uenas,& arterias: quae tu pugnare inuicem putas, nec item meatuum exsternorum ope di Hari corpora nostra , sed cordis N arteriarum munere existimas. t MResipondeo, diuersa omnino esse, aliquid ueluti definitione explicare, R hoc ipsum quod definitione explicatum est,e mente autoris, quem insterpretamur esie dicere. Ego quum caput secundum libri primi inter, pretor, quid sint Meatus descriptione quadam e Xplico: esse inquam teinuiores quasdam inostri corporis parte, totius , difflationi ac perspiratui seruientes, quas Graeci uocant: non tamen illud dico, de hs solis Go iolenum esse locutum , quanquam eo loci uerisimile est de hs intellexisse. quod ris uel plus iusto nimium adstrictis, uel reseratis, morbi sequeren cur. ut paulo post sub initium quarti capitis idem autor in haec uerba pronuntiat. Ita* inquit)si uel ositum aliquod, uel caro, uel reliquorum corporum quae sensus iudicio simplicia uidentur aliqua adeo fuerint uel
astricta, uel rara, ut a mediocritate aberrent ea male affecta esse pronunttiabimus.
Ex quo loco facile est uidere non tam Galenum de meatibus illis par.
tiumuere simplicium, ut tu arbitraris: quam, ut ego interpretor, de iis etiam quae sensus iudicio simplicia uidentur,qualia sint uenae, S arteriae, intellexiste: uti etiam ex VI. Anatomicarum administrationum,& in de Usu partium mille locis probari apertissime potest, quum Galenus meastus sellis, & urinarios, instrumenta uocat, ut intelligas meatus nomine illa etiam comprehendi, quae instrumenta sunt,& cauitates habent: siquiidem Graece foramen meatum Φ significat. Porro meatibus ipsis, per uniuersum dimisis, non solis arteriis ac cor de dissiari corpora nostra tam est ex Hippocrate N Galeno manifestu, ut probatione non egeat. Conspirabile est inquit Hippocrates) uniuersum corpus. Galenus uero in commentario ad librum Hipi ratis de Ratio ne uictus priuatorum quc in nonnulli Polybio adscribunt Respiratio, , nem eam uocat,quae fit per os Sc nares spiritus translationem: Perspira
tionem uero , aut Transpiratum, qui per totum ex aequo corpus acci
dit. atq; idem XI. Metiaodi. Alioqui nisi meatuum ope interna perfriges rentur,qui fieri potest,ut iis stipatis, aut alioqui obstructis, calor in cor/pore accendatur,eisdem reseratis discutiatur ut I X. Methodi Galenus. Ex causis enim caloris , meatuum stipationem unam esse Galenus II. de
Morborum causis V II I.& N. Methodi uoluit. Sed haec de primo. Facilior est ad secundum dilutio. Rectissime enim mihi & ad Galenimentem eam capitis secundi partem erum etiam per se tota maioris minoriscp rationem suscipientJ interpretari uideor: tum enim maxime o ipsa per se tota alterari corpora uidentur, quum uel plurimae, uel saltem principes partes contrariis qualitatibus inuiccm agunt. Quum enim aliteratio omnis a contrario sit, uel omnium philosophorum & medico rum communi sententia: tum sane ipsa per se tota alterari corpora constinget, quum aliae in alias partes repugnantibus iusto teperamenti mos
102쪽
do qualitatibus agent, id p ab interno principio quodam, quod uerba illa DPer se indicant. lItacp quum ex elementis & corpora ipsa, & corporum partes ut tu rectissilire sentis constituantur, tum sene tota per se alterabuntur corpo ra,quum luec ex quibus constant,contrariis quibusdam ac naturae repu gnantibus motibus inuicem agere coeperint. Agunt autem tum m xime
in hunc modum, quum quae calidiora in corpore sunt, in frigida agunt, uel contra :&quae humidiora in sicciora. At ubi haec magis fieri uideas, quam ubi uel plurimae in corpore partes , uel saltem principes a quibus totum corpus coassici uehementer solet diuerso & contrario influxu in, uicem agunt Uerissimu igitur illud est, S Galeni sententiae congruens, Ipse per se tota corpora alterari, ali js in alias partibus influxu quopiam contrario agentibus: quanquam & atris modis possunt per se ips, tota
od tertio loco a Ters de carne musculi, non magnam difficultatem habet. Nam etsi in textu Galenus Musculum, ego Carnem pro musculo . in Commentario quarti capitis posuerim, idem cum Galeno dixisse uis deor , qui interdum musculum nomine carnis intelligi uult, uti X II. de Usu partium, quo loco musculi 3c tendinum constitutionem ex professiosto tractat: nam ab ea, ut quae mole totum superat, nominari redie musculus potest . quanquam ipse actionis praecipua cause non sit. Nam etsi Galeanus tendinem esse dicit a stionis praecipuam causam, quo nunc citaui losco: tamen I. de Motu musculorum, non tendini neque carni, sed neruo principatum aestionis tribuit: inquit enim, Quid igitur sit musculus clasrd didium est, nempe motus uoluntarii instrumentum. dissit una est etiam, unde principium motus sit ipsi,& per quae: puta a cerebro , 8c per nersuos.Haec inde Motu musculorum. Paulow antea dixerat, Propriuinuoluntari j motus instrumentum musculum este. Vides igitur in hac recias Ienum uarium esse, ut modo musculo per neruum , modo per tendinem 3o principatum uoluntarii motus tribuat: Sed hac de re plenius in quadam in id facta enarratione a me dicetur.
Ad aliud de gargareone uenio. Legeram quos adsers ex Galeno RPaulo locos, sciebaimp uuam gargareonis affectum quendam esie: sed id non secit quo minus N parti ipsi non conueniet, reeteq; gurgulio uua uocari possit. Sic enim Plinius, Celsus, Alexander Benedictus, primae
notae homines nominandam censent. Plinius enim de Brassica lib. XX. σφ.io. tractans, Radicum cinis ait uuae in Lucibus tumenti tacitu medetur. Et de oniti prassio, capite eiusdem libri X V I I. Tonsillis ait Sc uuis me detur. & cap. x V III. de aneto: Cinis eius uuam in faucibus leuat, Et o millies alibi. Celsus lib. V I. cap. N iI I I. idipsum: Uuae, inquit, inflanismatio terrere quo debet. Et paulo post, illinenda ipse uua uel ompha cio uel galla. Alexander Beri edictus lib. V I I .cap. I I I I. utice nomen tam parti ipsi, quam morbo commune esse apcrte declarat. An non me grasitissimis autoribus tueor et Sed haec leuis est de nomine contentio : quoarum ut non omnino curam omnem abiicere oporici : sic anxie in illis uertiri
103쪽
ENAR. MEDICINALIUM uersari ineptissimum Galeno semper uisum est. Sed haec hactenus. Quod pagina LXV I. meorum Commentariorum a me dictum non probas, Tendones membris membra annectare ac colligare, idin liga. mento potius quam tendoni conuenire arbitraris: errati ueniam depres carer, ni Galenum ducem strenuum i me statem haberem, qui id munus, membris membra connes iandi, non tam ligamentis, qua ira tendonibus tribuit. Libro enim de Usu partium primo, utilitatem tendinum recens sens, ad hunc modum loquitur: Utilitas inquit eorum est secundum
componentium naturam: etenim sentiunt 8c mouentur secundum impotum, Se colligant musculos ossibus. Quid apertius dici potest quid ad
meam firmandam interpretationem ualentius, aut planius Sed quid ille iidem meus M omnium bonorum dux lib. I. de Musculorum motu MOrito,inquit,sane tantus & talis factus est de tendonis structura loquens ut qui & ligamenti & nerui usum exhibiturus sit: alligat enim musculum subiectis ossibus in quae inseritur. Hoc duce, atque patrono, in hac parte plane mihi palmam ipse uolens sciens Q tribuo : illudi ex eiusdem autos ris sensis adricio, Ligamenti duplex esse nomen, comune scilicet, & prosprium. Hoc quidem, quod ei tantum parti conueniat, tuae neruosae natus
rete cum sit, ex osse prodeat, R in diuersam quandam ab osse naturam des generet. Illud, quod ex aequo tendoni in os N articulos desinenti mustu 'tη los ossi colliganti conueniat. An non haec Galeni sunt et quae quoniam ' reuera sunt, quantum momenti at praesidii ad mea roboranda habeant tute ipse perspicere plane potes.
Postremo illud , Tu minime fieri posse putas , ut peritoneum quod
ego pagina I. X I III. meorum commentariorum amrmo) in scrotum deuoluatur, nouaml esse ramicis speciem medicis incognitam existir Fen. xx.tedi mas. At ea Avicennae fuit non ignota, qui inter ramicis species eam adsnumerat, quae ex uelamine descendente fit: per uelamen, peritoneum, ut
omnes eius interpretes uolunt, intelligens : quod & ipsa literae series ins is dicat. Fit inquit ruptura ex coitu super nauseatiuam satietatem, & ag gregationem uentositatis , & egestionis in uentre: quare descendit aut zirbus, aut uelamen δ' ritestina . Hoc item Paulo fuit persuasum, quum interdum protruso peritoneo ramicem fieri prodidit. At quo protrudi peritoneum potest et In inguen scilicet, si leuis sit causa: uelit paulo sor tior,etiam in sero tum: quanquam raro id ego fieri plane confiteor. Atq; haec ego ad te in praesens mi Saporta tumultuaria scriptione inmedijs occupationum fluetibus sussicere arbitror. iae si a me non ea puritate atin dictionis Sc sententiarum ubertate scripta sunt, quae uel eruditio tua, N ampla rerum cognitio: uel ipsa rei dignitas postulabat, quum ingenii mei uiribus, pland ut scis exiguis tum occupatios Mnibus uariis meis, quibus in diuersum rapior, iure ad
scribes. Vale, Sc collegas tuos omnes, uiros praestantissimos ex me plurimum saluere
104쪽
LIBER SECvNDVS. curia esis ex si guinis oe humorum putria e Minae uas quae nasisetur febris, quam iri M. Craeci uocant, an quae ardens uocatur: γ an idem sit acutam eses rim ars ardentem iacere: Distulam cum Heronymo
t D Lopii mei ardeis,quot saepe ego non animi causa solum, instruendae atq; insermandae rectius mentis gratia est enim sane quam doetiis homo, 8c omnibus omnium bos narum disciplinarum at artium ornamentis illustris dei multo mane cum diuertissem, statim ille me in 'aperta illassia ambulatione, uti semper selet, complexus, consilutauimus inuicem: moxin spaths a nobis aliquot consectis, quum de illo interrogassem, e quidnam matutino illo tempore seri j studi j tractasset. In eo, inquit, Francisce totus hodie fui, ut quid Galenus & Paulus de continentibus febribus sentirent, tota mentis intentione conquireremat p pervestigarem: in eum; legendo incidi locum, qui mihi scrupum sane non minimum nec satis, ut mihi quidem uidetur, explicatu iacilem iniecit: de quo tecum in praesens,quando ita sers tulit,ut in tempore ad/m ueneris, disserere prolixius meo more constitui. At illud in primis de te quaero, utra ne tibi sebris acutior uideatur: an quae ex putredine saris guinis nascitur, an quae ex putrescente bile, id* intra vasa, quod genus febris qui Graece sciunt ab ardore uocari uolunt, uti illud alterum
Ad quae ego: Ne tu quidem hodie Hieronyme matutinas has horas male reposuisse mihi es uisus, qui in hac re bonae seugis plenissima mediacato uersitus sis: eaq; nunc diluenda proposueris,quae tu iam longo stu/dio at ntenta meditatione per ecta prorsust confirmata habes: quae in id mihi nunc a te proposita arbitror, ut quantu iudicio,quantu inges 3ο nio,& ex teporario de re quapiam disserendi usu ualeam quae in me sine omnia minus quam mediocria esie sentio hac ueluti exercitatione expes riare. anqua uero mearu uirium conscius, haud sitis pro rei proposistaemagnitudine tibi uiro acutissimo fatissecere L. .e posse confida : dicam tamen ut in buccam uenerit, quicquid diluendae propositae mihi abs te quaestioni idoneum esse Hero arbitratus,hinc sumpto initio. Continentes uocatas febres eo maxime dici, quod ad insebricitatio, nem Graecis .mps uocatam) antequa ex toto soluantur non desinant: sic nan Galenus de Crisibus II. I N. Methodi,& de sebrium dissier. II. quas quidem communi nomine omnes Graeci uia nominandas stas o tuunt,ueluti quandam eorum speciem quae scilicet ex sanguine instra uase effervescente,uel certe putrente nascitur. Harum porro omnium etsi multiplex est disserentia,unus tamen generationis modus,nempe corporis succis intra uase esseruescentibus,uel certe corruptis. ippe quum occasione accepta aliqua, uel res igerationis, uel stipatae cutis, uel calissctionis immodicae a sole, motu, balneo, ira,venere, incauta uidius ratiost, ne, qui
105쪽
sese accommodantes medici,eos Acutos uocarunt morbos, qui cum gra' uitate casuum celerrime finiantur: ad salutem,inquam, uincente natura: Mel ad mortem,superante morbo.Quanquam autem morborum acuciem ex temporis modo S sym baphori plomatum magnitudine metiri Galenus uideatur: non ab his tantum,
sed & ab humoris morbum facientis acrimonia sumendam esse, ratio ipsa at* Hippocratis Sc Galeni sensa monstrare uidentur. Siquidem Hippo. pM crates febres in siccitatibus fieri acutiores tradit. non ob id sane, ut arbis,o tror aliud, quam quod siccitas nimia humores accendat, δέ acriores redo dat: dicente uti post Hippocrate Galeno, Siccitatem pauciores quide εμ is humores,sed qualitate biliosiores essicere: at ob id febres in siccitatibus ' ' numero quide pauciores,quam in pluuiosis,sed tame acutiores fieri: hurimoribus quidem per siccitate acrioribus estectis. Quibus ex uerbis uidere
est,Galenum sebriu acuciem in siccitatibus,acrimonia humoru tribuere. Quanquam non illud perpetuo uerum est, acutos morbos acres seseum humores comites habere: siquidem attonitus morbus, angina, leothargus , uoluuius,inter acutos morbos redia annumerantur: qui tamen
ut plurimum non ab acutis & acribus succis, sed a multis & lentis potius
o sunt. Perpetuum autem illud est,acres-tenues succos, uehementes Racutos creare morbos solere: quod tenuitate sua & acrimonia insignem quendam sui sensum inserant: huc* at illuc uagantes, turgeant: cuius rei merito,si quid Hippocrati creditur,acutos morbos creare dicuntur. Quid uerὀ Synochus sit, quid Ardens febris,explicatius est quam ut Apbor. a nobis declarari oporteat. Ad id tantum animum aduertere operaepretium est,Galenum ardentium febrium duo in de Crisibus libro,atcp mi iste alijs locis statuere genera: alterum, quod ex impermista & exquisita x. O cri'. bile intra uasa calescente nascitur: quod Zc ipsum cogeneris prorsus cum exquisita tertianaelle uult naturae: eo tantum ab illa distans, quod ne cum rigore invadit, ne ad insebricitationem desinit. Alterum esse uul:
deurentis febris genus, in quo neo declinatio aliqua sensibus dcprehens di apta appareat, & a primo febris principio ad crisim usin similis perseo ueret: eo tantum a priore genere discretum, qued acutior sit huius quam alterius generis febris, eadem* biliosa & peracuta, Sic enim I I. de Crissibus libro,cap. VI. ad uerbum:
Quod est: Continuam quidem sinquit nomino sebrim, quae ad inse
bricitationem antequam ex toto soluatur non desinit, etiamsi declinatio
sciasibilis quaedam appareat. Cum uero neque declinatio aliqua sensibilis apparuerit, semper uerὀ a primo principio febris usq; ad crisini similis Pςrseuerauerit,erit & haec ex genere sebrium de urentium: ab iisdem uerὀ . acutie differt. Et paucis interpositis,
106쪽
Quod est: Suffcit enim subdit genus agnoscere: quod & biliosa sit,
atq; de urens , Sc peracuta: neq3 enim si etiam synochum ipsam nominas ueris, ut quidam medici faciunt,appellationis ratione a febribus deurens tibus differt. Qua ex uerborum serie id apertissime colligere promptum est, Synoschum uocatam ex deurentium genere esse : atque altero genere, quod ex
bili nasci idem Galenus dixerat, acutie grauiorem. Inquit enim , Acutie i, ab illis di Tert: quod minime dixisset, ni acutiorem hane illa iudicasset. Quoties enim quippiam ab altero differre qualitate una aliqua dicimus, qualitatem eam ei prorsus inesse oportet quod alteri comparatur: alios qui enim si non adsit ea qualitas, ab illo cui consertur differre tali qualiata te minime poterit. Vti si dixero, Platonem ab Aristotele sapientia disis serre: illud significari uolo, utrique quidem sapientiam inesse, maiorem tamen Platoni, eoq; ab illo differre , quod huic maior insit. Hic enim est in comparationibus, quae ad aliquid unum fiunt, certa comparandi rastio: etsi in dissi rent is assignandis non id quod de qualitate diximus peri
In quem modum ad praesens locutus suisie Galenus uidetur, quum de synocho loquens, at eam ardenti febri comparans dixit, Ab ardente bri acutie illam disterre: hoc est, acutiorem esse: quod paulo post subdiuta uerba confirmant, cum inquit, Quod biliosa est,& peracuta, Sc similis ab initio sui ad crisim perseuerat. Nam haec omnia ad acutiem morbi se eiunt. Ex quo enim biliosa est iam effecta, celeres 8c citatos habeat in
tus oportet: ex quo autem peracuta, breuissimo tempore finiri neces ia/rium erit. Quatenus uero similis sui ad crisim perseuerat, ingentes omnigno habebit labores: itium nulla in ea fiat remissio, nulla ut ait Galenus)declinatio : sed perpetuus tenor. Q iam obrem merito acutior erit iudis 3ocanda, quum Sc tempo iis adsit breuitas, nempe quod in IIII. finiatur, ut etiam I X. Therap. ait Galenus, si nullus comittatur error: Sc magnis tudinem habeat, ob sin. aitudinem noxae & laboris usq; ad crisim. Quae quum non omnia in ea ardenti febre sint, quae ex bili est, ut quae nimirum non in ora. sed in U II. ut plurimum finiatur,&in ea subsint remissiornes aliquae aegrum alleuantes, consequitur illani alteram, quam si nos chon appellari diximus, hac acutiorem elle. Idcy etiam praeter Galenum
sensiste Paulum, quo loco de ths febribus ex prosesso tractat, nempe lib.
Quod est: Continens quidem febris ea est, quar ad insebricitationem priusquam ex toto soluatur non desinit. Cum autem nulla declinatio aps paruerit, quae sensibus percipi queat,haec quo P ex ardentium genere ha/betur: sed acrimonia ab ipsis uariat.
107쪽
Ad quod iacit humoris id genus sebris creantis tum copia, tum mali
gna putredo. Nam cum sanguis bili sit copiosior, S eius putredo putres dine bilis deterior, ut ex quo putrente in graue uitae discrimen, ni celer vinia sucurratur aeger incurrat consequens est illam quae a languine potreia sto nascitur, hac esse acutiorem, quod tantam noxam aeger perserre minimὸ posiit. Nam praeterquam quod biliosus ex putredine factus est sanguis, nidorose quaedam sui generis in eo nata ex putredine qualitas acocedit, quae deteriorem iaciat morbum. Nam qui sic assecti sunt, uirus quoddam hircorii more, ut tradit Galenus, olere solent. Nec ualet quod ' Morbo io obissci hic partem in alteram ab aduersario posset, Vehementiora esse in ardenti sebre symptomata: nempe delyrium, linguae nigritiem ac siccitastem, inquietudinem, inexplebilem sitim, caloris acrimoniam, pulsuuiri uelocitatem maiorem, Sc caetera id genus. Nam & si haec in ardenti sebro symptomata adsunt, quorum merito acutior dici posset: non minora iasmen nec sene leuiora in altera illa, quam ex singuinis putredine oriri diaximus, symptomata insunt: ut quae& ipse de ardentium genere a Galeno . statuatur. Nec omnino confiteri oportet, in qua sebri grauiora adsint symptomata,eam ipsam acutiorem dici debere. Siquidem in pestilenti te, - bre, leuiora pherun p quam in ardenti sebre symptomata insunt: nemo ς, tamen ardentem sebrim pestilenti acutiorem , aut periculosiorem uia quam dixerit.
Esse autem in ardenti sebre grauiora plerun* quam in pestilenti syin
plomata,illud indicat, quod saepenumero in pestilenti,neo pulsus, neque urina, necn ad tactum perceptus calor, ut uult Avicenna, abeo quod ses
cundum naturam est ualde immutentur: N aeger tamen tum quum nutaris sere symptomatis premitur,in mortem derepente ruit. Sic filia adeuiisdem modum in apoplexia, quam in ardenti sebri non tam grandia apparent symptomata , quum sit tamen apoplexia ardenti sebre acutior. Non igitur penes symptomatum naturam, sed morbi potius essentiam & maj3o gnitudinem, at temporis breuitatem, de acutie iudicandum, ut mox a
nobis propositis exemplis dilucidὸ aperte* monstratum. Itaq; prima illa quaestionis pars sic mihi diluenda uidetur, ut dicatur acutior quidem esse, quae ex singuine putrestente natatur sebris, quam quae ex bili: id p si temporis quo se utraque finit moram, si morbi uigo' rem qui sermd a principio ad crisim usque par perseuerat, si putredinis
malignitatem, si etiam morbi magnitudinem, accretorii celeritatem, ac casuum magnitudinem spectemus : quae sine propria sunt acuti morbi significata, uel Galeni testimonio Aphorismoru I I. comentario X I X. cum inquit, Acuti morbi praeter id quod celeriter iudicantur, statim o etiam magnitudinem habent. Verum si acutiem eam quae ex humoris acrimonia ducitur & tenuitate attendamus, sympto maluino uehemens tiam plerunque maiorem, ardentem sebrim synocho acutiorem iure di. cere poterimus. Hoc pacto conciliari Arabes Graecis poterunt: quum hi stilochon ardenti sebre acutiorem,illi ardetem synocho existimarunt.
Postrema uero dubitationis propositae p rs, difficultatis nihil prors. h 3 sus
108쪽
sa E N A R. MEDICINALIUM sus habere uidet ur: nam in consesso est,idem non esse, ardentem at acu tam febrim dicere: quum acuta aliqua esse possit eadem quae ardens misnime erit, uti de pestilenti monstratum: rationem*haec inuicem seportoris at* inferioris seruant, quum omnis quidem ardens acuta sit,non
omnis autem acuta ardens : est alterum alterius'genus, alterum species.
Quae quum dixissem, uellem Φ in longiores moras perpetua alcycontinenti oratione coeptam disceptationem persequi quod gratum mi/hi atque iucundum esset cum do cito de re docta homine, longos, ut is se leo,in multum diem sernaones protrahere hic me Hieronymus ueluti comprimens, Siste hic,ait, Francisce gradum: longius enim quam putas ioram quamo existimabam te posse imparato de re tanta disserere, prouesctus es: eos nimiru imitatus, qui per praeceps decliuein sese impetu facto demittunt: qui ubi semel uestigia mouerint, quo postea gradum sistant
nempe per prona delapsi non habent. Sic tu etsi multa non omnino in pte , pleraque tamen tua ista linguae uolubili celeritate non presse , non. acute, non etiam uere dixisse mihi es uisus : quae ego seria & , ni fallor, etiam arguta oratione refellerem, nisi nos ambos, uti scis, & apta iam ui sendis aegris hora, & incalescens iam nimis* nostram hanc ambulatiosnem illustrans sol , hinc nos migrare cogerent. Quare in postmeridia num, si tibi uidetur, tempus quo Otium somnum*, qui tum grauis lotas gis his diebus occupare nos solet fallamus quod reliquum est disputatio. nis servemus: ut & requiete hac, atque remissione leuati, ad poli meris dianam disputationem in umbraculo nostro sedentes alacriores uenire
possimus. Quibus dictis, quum peragendi pensi hora instaret, ille p uessiem de famulo postulasset,ad uisendos aegros una perreximus. Ad meridiem uero eius diei, quo coepta nobis hac ipsa de re tota,dispalatio fuerat, cum me ad Hieronymum contulissem, ceram enim pollici tus sub id tempus me ad se in Lopianum uenturum inox ille: Nae tu quisdem Francisce init) homo mihi coniunctus fidelissima gratia , tui p proobe obseruans, cum semper alias, tum modo in primis mihi es uisus. Qui, ''nescio an uisendi mei causa, an disputationis matutinae quod reliquum est de me audiendi cupiditate, temporius ad me ueneris. Sunt enim meae nunc partes, contra ea quae tu acute S docte de synochis 8c ardentibus febribus disputasti, ea adferre , quae tuam illam de hac re tibi tantopere
probatam asscrtionem conuellere, aut potius euertere omnino possint.
Recte autem aio amanter factum a te est, cum eo desiderio ea intelligens di teneare, quae semel intellecta uberrimum sunt ex se fruetum adlatura. Itaque quae constitui antequam exequar, tua prius firmioribus praessidi js confirmabo, dein meam ipse hac de re sententiam multis ac maxis missummorum uirorum testimoniis, ualidiscp rationibus comunitam, Α breuiter ac dulucide explicabo. Tuam autem Francisce opinionem qua synochon uocatam, ardenti acutiorem existimas, multa autorum dieta confirmare uidentur: in prismis illud Galeni, quod tu magna certe ratione pro tua tuenda opinione
I I.de Crisibus adduxisti: quo eam a caeteris acutie differre dixit: id mi
109쪽
nime dicturus,ni haec caeteras omnes acutie uinceret. Quod mox eode Ioco confirmare Galenus uidetur,ea ipsam sebrim inter deurentes atm persacutas collocatasTussicit enim, inqvit, genus agnoscere, quod scilicreta tiosa sit,atq; deurens,& peracuta. Quod si peracuta est,erit certe non mi/nus ardentibus labribus acuta: non enim acutiores peracutis usquam da raposiluit: de quibus recte illud Hippocratis, Vbi morbus peracutus Ap r 7 est, statim extremos labores habet. & Galenus in commentario. Etenim accessiones, uel simpliciter omnia accidentia in uniuersum exhibet mortainas peracutus quam maxime uehementia & uiolenta,primis diebus prosao tinus ab aegrotatione : nam in ipsos statim incidit morbi uigor, qui nisnil aliud certe est,quam morbi in accidentibus summum. Statim autem,intelligendum est, circa primos quatuor dies. De ars
dentibus uero absolute uocatis, eas dicit acutas, non aute peracutas esse, inquiens: In continuis uero incendentes seu ardores acuti sunt. Non igia Gai. A MAtur peracutas,sed acutas tantu ardentes uocat. Quanquam ii I. de Crisi, ardores etiam absoluia dictos in albo peracutorum statuat, inquiens: In omnibus morbis peracutis, nostendum est accessiones uel synochas esse, uel continuas quae per tertium acerbantur. Peracutos autem eos Galeno& Hippocrati uocari, qui ualde acuti sint, ex illo Aphorismo & illius . Amnita
Commentario constat medicari in ualde acutis.
Rursus hac potest ualida, ni fallor, ratione mens tua probari. Nam Amr. morbus ille peracutus censendus, qui statim in summo uigore consistit, moxo extremos & summos labores habet: acuti nanque morbi magni sunt, & ad suum uigorem celerrime properant.) Itaque erit morbus ille . Amris
altero acutior,qui suum ocius uigorem nanciscetur, extremoscp labores
habebit. Constat uero synochon citius reliquis ardoribus in summo ui '' gore consistere, summosq; habere casus: igitur erit ardentibus sebribus acutior. Assumptio uero probari ex eo potest, quod synochi uocatae se, Gil de cribris longus est status, aut potius ipsa tota status est. Eius uero quae syno 3o chos non est, non tamen desinit ad insebricitationem, cum status ali js temporibus longior existit, motus est uelox, quod si breuior sit status,
tardus est motus,ut III .de Crisi. Galenus. Ex quo apertissime constat,uelocitatem motus in morbis, praecipue
continuis sebribus ex status longitudine, & ad morbi initium uicinitate metiri Galeno solere: ut dicatur is morbus uelociorem habere motum, qui statum habet principio proximum, eundemi longum, ut praecitata Caleni series II I. de Crisi,euidentissime iudicare uidetur. Synochon uesro proprie dictum consestim ad uigorem peruenire, Galeni sententia con 3 D Crisistat inquientis, eam ipsam sebrim, si nullus accidat error quarto die per 'e' o crisim finiri. Cuius dicti haec plane est euidens ratio, quod cilin febris magna sitat ν ardens, nimirum ex putrescentibus intus succis, in omnibus uasis, aut saltem maximis inter alas inguin a constitutis n ulla la fiat sebris res Exsu . missio aut declinatio, sed perpetua accessio, in eodem semper uigore per se
manens, ut homo leno, aut increscens, uti in acmastico,necessiim inquam
110쪽
s4 E N A R. M E D I cINALIUM est, breui eam febrim finiri, ac planὰ citius quam ubi aliqua contigerit accessionis remissio, ueluti in reliquis contingit ardentibus sebribus, in α. de crisii, quibus per tertium quemq3 diem, ut uult Galenus, fiunt accessiones: quae Ur ρ' etsi ad insebricitationem non desinunt, ad declinationem tamen aliquam sensibilem deducuntur: alioqui iam a proprid uocatis synochis non dis stinguerentur, sed essent plane ipsae synochi, id enim est nomen earurn, quae unicam habent accessionem absque sensili declinatione ad crisimus ut enim antea dictum est, si caetera paria sint, assiduitas perseueran tiae sebris,sine ulla accessionis remissione, acutiorem Sc breuiorem mors bum reddit: cum nullum habeat natura interuallum, nullam quietem, io aut remissionem,sed semper similem ac sibi constantem sebris uehemens tiam: cuius quidem perpetuam indesinentiam ad morbi citiorem termi nationem facere certum est. 8c Galenus innuit tum alibi, tum. in commena. ApDr.i . tario illius Aphorisini, Acuti morbi quatuordecim diebus finiuntur. Morbi inquit continui acuties tauquam potest plures quam quatuor in decim obtinere dies. Ex iis uero qui motus habent inaequales,multi extenduntur ad aliquod usq; tempus exterius praefinitum. Non enim tolerare potest natura longiori tempore magnum laborem. in Sc Avicenna si tamen eum recipis, & contra quam Manardus sentiat, in probatorum numerum admittendum censes ardentem sebrim Aris i quini, inter non ualde acutas statuit: sic enim de ea: Tertiana est Pura Sc Caiυ son de acutis non ualde sunt, moxq; subdit: Et si non fuerint illic paruo xysini, imo materia eius fuerit acuta, uelut synochi, tunc aegritudo erit acuta. En quam aperti sitis Arabs Avicenna uelit tum solum ardentem sebrim acutam dici debere,cdm in ea accessiones non sunt, uti in synocho, R in eius materia ueluti synochi fuerit acuta: alioqui non ualde acuta' aut esse, aut haberi. An non locus hic plenissinia locum illum Galeni Ride crisi confirmare & planius etiam explicare Nicant hic quod uelint Avicennarmastiges uidetur et quo synochon ab ardende acutie disserre dixit: hoe
est,este illam hac acutiorem quod ex eo constat , quod ardentemsebrim iosynocho Avicenna comparans, tum acutam censeri debere testatur, cum
illius materia synochi materiae fuerit quam similima, 8c progrelius inmdus ei qui in synocho est quam finitimus. Erit igitur merito synochos ardenti acutior, quum haec ad illius col lationem &similitudinem acuta dicatur. Nee huic tuae assertioni illud obstare uidetur, quod synochos a multis dicatur ex sanguine fieri, a quo sane humore faeli morbi uel omnium testimonio mitiores esse solent: ar' dens uero a bile, cuius assectus acutiores sunt. Nam loquimur ex Galenteo. sententia,qui synOchum etiam ex bile fieri censet, uti II. de Febrium disscap.ε. R de Crisib. item O. Vnde in commentario illius Aphorismi quaedus cere oportet) laudat sanguinis missionem in sebribus ardenti Limis ad animi uis deliquium: id minime consulturus ni de synochis, non de ars
dentibus intellexisset: in quibus tanta certe sanguinis missio minime competit, utpote perducere nata ad biliosorum ebullitionem. Non enim tu
cum academia Florentina copinor sentis,Non posse sanguinis missione