장음표시 사용
81쪽
od an uerum sit, nobis est paulo accuratius inquirendum: dubitastionem enim non minimam hic locus habere uidetur. Nam si ea est ad stringentium restigeranuumq3 natura, ut a parte fluxione tentata hi morem repellant, ac intror agant, phlegmonem* au geri prohibeant qua quidem ratione phlegmonarum initi js maxime conferre idem Galenus
paulo post iis uerbis expressit:
Id est: Magisq; profector ad incipientes phlegmonas frigidis adstrins
entibusq; , quam ins quae digerunt est utendum.
Et idem III. de Simpl. medi. fac. cap. i N. Qui quaeso fieri potest, ut ab io ijs quod impletum est vacuetur et praesertim quum seigidi proprium sit
compingere, in crassare, meatus obducere, & ad uacuatione in omnino renitentem magis ac contumacem humorem efficere. Ad quod etiam fascit,quod quum in uacuatione Omni, siue ea per discussionem, siue per e pulsionem manifestam sat, meatus fluxillas esse oporteat quo liber uascuando humori soras exitus pateat, testibus Hippocrate atq; Galeno μή primentia autem ac res igerantia meatus ipsos ut antea die tam est ob ducant,contentu nain ob id in ipsis humorem infigant magis, contuma/cem is expulsioni essiciant. Quomodo, inquam, si talia a medicamento'rum reprimentium usu proueniunt uti reuera proueniunt) inflammas ibis ipsa pars ab hs unquam euacuari poteritet Nam quum qui secundum inflammata partem insidet humor,aut discussione,aut omnino expulsi
ne post stippurationem uacuari debeat quod nulli sint ali j uacuationum
in inflammationibus modi quibus contetus in parte inflammata humor uacuari possit, ipsemet Galeno teste neutrum uero horum praestare res primentia ac refrigerantia adhibita possint, ut qus neque discussionem, neque etiam suppurationem facere queant,cum altera calidis & siccis, alatera calori nostro similibus, uel Galeni testimonio perfici habeat non uideo quonam pacto impleta pars quod hic ait Galenus horum praesidio uacuari possit: ipso met praesertim hoc ipso loco dicente, impletam parM mtem discutientibus quod & uerum est uacuari. Si igitur impleta pars digerentibus medicamentis exhalationem molientibus uacuatur: ris tacitem contraria sint refrigerantia ac reprimentia:
contraria uero nunquam idem per se essiciant, uel Aristotelis testimos nio: sequitur , impletam partem reprimentibus uacuari minime posse. Contra quam conceptis uerbis hoc loco sensiste Galenus uidetur,qui insflammatam partem atq; humore iam impletam, non discutientibus soslum medicamentis, uerum etiam adstringentibus atque reseigerantibus uacuari assirmauit: ide scilicet acotrariis per se fieri quo quid absurdius Inveniesida itaque nobis uia quaedam ac ratio erit, qua explicari locus 4. hic commode possit, GalenusΦ a repugnantia uindicari: quod ut fiat, to ta inflammationum curandi ratio altius rcpetenda erit. itaque Galenus cum I I. ad Glauc. tum X III.& NOI I. i lethodi,& arte medicinali inσflammationum curandarum hos proposuit scopos: Eius scilicet quod in/fuit repulsionem c quae quidem ipsa tum reprimentibus ac refrigeranti bus
82쪽
bus medicamentis, tum uero reuulsoria uocata ) uacuatione, hoe est, per απον perfici debet, iubete nimirum I tippocrate, longissime a tentasta fluxione parte reuelledum esse qui influit humorem 8c eius quod iam parii ipsi incubuit dissipationei quae nimirum partim in uapores, resos luto eo quod influxit,partim inanileste&sentibiliter uacuato perficitur: id in Arte medicinali astruente Galeno.Quin N illud quoque animaduertendum est, partem in inflammatiosnibus impletam, non eam tum Galeno intelligi, in quam superfluus iriscubuit humor iam uenas egressus: partemt ipsam in tumorem attollens. io ad spatia utique uacua quae in medio erant estuso humore. sed & circum
positas quoque partes quae Sc ipsae etiam ab influente humore implenatur. Quod ex eo probari apertissime potest, quod Galenus in Arte medicinali ex prosesso inflammationum methodum tradens supralacentibus inflammato loco partibus ea imponi iubet, quae influetem humorem re/pellendi uim habent: ea scilicet ratione, ut quae circumpositae partes sunt eo qui influebat humore distentae, ab reprimentibus medicamentis exosnerentur, in alias scilicet horum ui translato humore.
Non solum igitur pars ea in cuius medi js spatiis superfluus influxit humor, impleta esse re uera depraehenditur, sed & quae circupositae parsao tes sunt:quod consensu quodam oc propinquitate partis ad parte distens
dantur & ipsae. lina pie tam ita partem non solum digerentibus medicaν mentis,sed & repellentibus uacuari ita accipiendum,ut intelligamus reo trocessione eius, qui influebat humoris, distenta parte exonerari. Nam adhibitis reprimentibus .si totum prius corpus probe uacuatu sit, inanistac p uasa uel misso sanguine, uel purgatione adhibita ) pars ipsa robora
ta uigore ex medicaminibus adstringentibus addito, a se ad alia influens tem sumorem remittit. quae docta Galeni in arte medicinali sentetia est, quae quidem transmissione efficitur, ut quae ab influente humore implestae prius partes erant,exonerentur,alio scilicet regerentibus assiictis pars,o tibus & ob inanitionem trahentibus aliqs, exinanita enim loca, ut belli idem ait Galenus, attrahunt ad seipsa quaecunque repercutiuntur. Nec obstat quo minus impleta pars reprimetibus vacuetur,quod hyc & meastus adstringant,& crassiores humores reddant,eo is uacuationi ineptios res. Nam etsi id facere per naturam reprimentia pollunt,uti I I I. de fima pli. sacul. cap. I N. a Galeno proditum est: tum temporis tamen ,nempe in inflammationum initi js, id efficere minime possunt, tenui & fluxili exissiente qui decurrit humore: unde fit, ut qui influit humor,facilὰ tenuitate sua ui reprimentis medicamenti retro cedat:de his enim hic inflammatio. nibus loquimur, quae a sussicienter calido, tum etiam tenui humore nas
, scuntur: de quibus intellexisse Galenum dubium no est, quum dixit, imipictam partem reprimentibus uacuari. Nam quae a crasso prodeunt liu more, reprimentibus non uacuantur, sed magis implentur, crassiore utisque essectio humore: tum enim refrigerantia & adstringetia minimὰ conueniuiti, sed potius quae cum moderato calore nonnihil habeant adstriactionis, ut in codematum curatione nos bella docuit Galenus, & in ali js . . f a tumor
83쪽
6 6 ENAR. MEDICINALIUM rare . tumoribus omnibus,qui a crasto succo proueniunt,quibus talia non conlibri 6 uenire idem milies in mille locis prodidit. Evacuaturita* impleta pars, cum qui infidet humor, digerentium medicamentorum ui in uapores res solutus abit, qu, quidem uacuatio sensum sugit: tum item, cum repris mentiu & refrigerantiu ope retrocedit qui influebat humor. Nam cum redundantia humoris in imbecilliorem partem procumbentis assectam parte distedat atq; impleat, esticitur ut repulsione eius ipsius , quae prius implebatur pars, inanita atq; sic vacuata eo quo implebatur humore res naneat: secudum quem sensum loquutu suisse Galenu exploratissimum cui messe debet. Non enim digerentiu more reprimentia impletam pars tem uacuant, humorem scilicet attenuando Sc in uapores transmutando, quod digeretia medicam eta calore suo perficere postulat: sed repellendo,N humorum cursum prohibendo non talum quod impletum erat uacua re, sed etiam ne impleatur prohibere ui sua adstrictoria atq; res igerato ria possunt. Haec ei in autore Galeno uere reprimentium natura ato fas cultas est, quorum ope ab initio euacuari pars inflammata potest.
si enum de hordei natura sili contrarium uideri, quum VII. de Simplicium facultatibus frigidum statuat i iii. uero Methodi medendi stuppuratiuum esse assi et, vis ideo calidum. UENARRATIO VI. E HORDEI natura tractans Galenus, uaria de eodem,
atque adeo pugnantia attulisse mihi est uisus: modo stilicet seigidum,modo calidum statuens. Siquidem quum V o. de Simplicium facul. tum l. de alimentorum facul. Digiduutrobiq; statuit. I III. uero Methodi medendi, Lippurata di ipsum potestate pollere seribit,eoq; necessario calidum esse. Quaecuno,. illa si ut que enim suppurandi facultatem habent, ea quidem uel eiusdem Galenim. p. I. testimonio calida humidaq; esse ac calori nostro persimilem habere calo ibrem oportet. Inuenienda itaque nobis ratio aliqua erit, qua ipsum a contradictionis nota uindicare possimus. od antequam aggredior, pus gnantes prius asserre iocoS Peropportunum mihi est uisum, ut postia
planius conciliari a nobis ii ipsi loci possint. Frigidum itaque hordeum esse V II. de Simplicium facult.in haec uerba scripsit:
Quod est: Hordeum primi est ordinis in exsiccando & res igerando: habet etiam abstirlionis nonnihil. Paulo etiam plus desiccat quam faba,
cea farina,cui non inlint cortices. a Primo uero de alimentorum facul. in hunc modum:
84쪽
Quod estFoe item semen de hordeo loquens in frequenti apud ho
mines usu habetur,diuerta a tritico facultatis: siquidem hoc palam cales iaciente, illud adeo non calefacit, ceu quodam in calidi frigidi medio
constitutum, uti amylum, & elotus panis,ut etiam refrigerare aliqua ex parte appareat. Quibus sane Iocis apertissimum est hordeo ex Galeni sententia uim refrigeratoriam atque detersoriam inesse: cui etiam sente accedit Pausius libro sui compendi j septimo, qui de simpliciu facultatibus inscriptus
Suppurandi autem ipsum potestate praeditum esse,idem autor III Methodi medendi sic explicauit:
Hoc est : Quae cataplasmata ux hordei farina coponuntur ceu qua cυ Iefaciant humectinio, omnibus ijs assectibus quibus moueri pus expodit admovemus. Hordei nam* farina ex aqua & oleo, item vanis ex aqua & oleo, praeterea solus aquae calidae multae & tetrapharmaci uis, , omnia deniq; quae calefaciunt & hume stant celerrimὰ pus mouent. Apertissime hoc Ioco Galenus hordeo pus mouendi facultatem insesse, conceptis etiam uerbis docuit: cum cataplasimata ex hordei polline consedia, aqua oleoq; mistis, ceu quae abundd calefaciant humectent puri mouendo idonea esse seripsit. od si, ut uult Galenus, suppuratogrium id est, calidum igitur esse necessarium quidem est,uel eiusdem autos riscum hoc loco, tum V.de Simpl. fac. sententia. At uero non solum in hordei temperie statueda aduersum sibi fuisse Galenu , ex ijs quos attulismus locis euidentissimum est: cum modo calidum, modo frigidum si tuerit: uerumetiam in eiusdem uiributae facultatibus describendis. Sis , quidem Methodi medendi libro II II. suppurandi ipsum potestatem habere seripsit. V. uero de Simplicium faciat. id ipsum explicatissimis uerbis negauit. Eius autem haec sunt uerba de pus mouentium medicas
Et non multo post. εἰ uti ea e a --- α ρο--ν ce---o G κυθῶν 19ω π wάμψQuod est: Siquidem cataplasmata ea quae aut detergentia aut vehes o mentius calefacientia halitus difflari permittunt, exiccant quidem, sed pus non mouent: talis est hordei, cicerum,foeni graeci, fabacea* farina. Et item : Digeritur subdit, de spiritu natiuo Q calore agens tum ab evaporantibus ac detergetibus, qualis est hordeacea sabacea* farina. Quibus quidem Galeni locis apertissime confiat hordei farinam sup/purandi uim non habere : ut quae nimirum detersione sua halitus spiri/
85쪽
a 6 ENA R. MED I C Ο V Mium Q natiuum difflari permittat, ac digerat: cuius sanὰ dimatione ac perspiratu suppurationem prohiberi idem autor eodem ipta loco uero
assirmauit. Quum enim ea quae in pus fit conuersio, unum sit ex naturae
operibus quaedam enim illic perficitur coctio, in qua perscienda quam
plurimum intus seruari spiritum natiuumΦ calorem, non dissiari opor leo calore id perfici opus consequens quidem est. Unde fit,ut quae inna/ti caloris intus substantiam augent, ea puri mouendo idonea esse prodiatum sit. Quaobrem & calorem ea.ipsa habere natiuo quam simillimum. ,. si ἡ- Y corporis meatus obstruere, quo uidelicet halituosos transpiratus in m -- , cludant reotissime Galenus scripsit. Qua quidem facultate cum hordeum 'careat, ut quod nimirum N potestate frigidum sit,ut V II. Simplicium scribitur, & detergendi facultate praeditum, calorem natiuum dissiari permittat,ut V . eiusdem tra stationis libro idem tradit Galenus: necessa, ri6 consequitur, ipsum puri mouendo minimit idoneu esse: contra quam
quarto Methodi medendi scriptum est. Neo uideo quonam alio concisDὸostivi Ga Iiari pugnantes hi loci modo possint: nisi dicamus, hordeum ipsum sup ρηι purationem non per se Zc primo, sed ex accidenti eorum scilicet ratione quae illisuscentur, facere, nempe olei Sc aquae, quibus quidem pollini hordei admistis, & obstruendi corporis meatus, & augendi caloris fiscultas inest.unde meritδ suppurationem ab ris fieri est censendum. Multa 'enim sunt quae per se ipsa emcere unum aliquid nequicquam possunt, adsm ista uero cum aths id possunt: uti bellissimὰ de aerugine,cera, oleo doscet I II. Methodi medendi Galenus: quorum cum nullum per se cauum ulcus implere possit,admista inuicem possunt.
Non ergo aerugo per se, oleum ue, aut cera, cauum ulcus carne implere sunt dicenda, nisi mistionis ratione,quod ex rjs debita mensura consi sis,siccans fiat medicamentum implendo ulceri cauo idoneum. Sic de hordeo in praesens dicendum: non enim ipsum per se puri mouendo idos neum ulla ratione erit,hs quas supra ex Galeno attulimus rationibus: sed , , ipsum tamen in pollinem redactum, & aquae oleo p ad mistum suppuras . . torium sane fit, quod aquae olei. ratione tum emplasticum, tum obsseruens corporis meptus , at* subinde reflexu quasi quodam ad intima natiuum calorem adaugens reddatur: quibus sane rationibus pus moues ri v. de Simplicium facul. docuit Galenus. Secundum quem modum intelligere recte possumus, puris mouedi iacultatem hordeo inesse quanadam, non sui quidem merito, non facultate, non temperie sua. ciuum enim & detergendi atq; digerendi facultate praeditum sit,& temperatura frigidum statuatur: qui quaeso humores in pus conuertere ullo modo possit Quae enim pus mouent Sc calida esse, & minime detergetia opor/tet, uti V. de Simplicium facultatibus edocemur. MNon igitur proprins hordei uiribus tribuendum, quod in inflammastione tentatis locis, humor ad suppurationem ducatur. od si quandosque eueniat ut cataplasmate ex eius polline consecto, humor ad suppurastionem ducatur, alterum duorum aestim adum,uel exiguum aio tenuem
suisie humorem , qui in pus uertendus erat minore enim negotio quod
86쪽
LIBAR P R I M V R. στpaucum, quedo tenue est, eo qt od multum est ato crassum, ad suppus rationem ducitur uel tandem non ipsius hordei ratione ut antea dicium, sed olei & aquae potius ad suppurationem ducitum fuisse humorem.Constat enim ad suppurationem,& natiuo calore aucto opus esse, iis quae calefaciendo hume fient, meat w corporis obstruant, ut uegetior redaditus nativus calor, suppurationem moliatur:quorum senὸ neutru hora
deo inest. Nihilo secius tamen has illi uires non Galenus selum, sed &Paulus & Dioscorides passim tribuunt. o loco enim Paulus de phres nitide agit, hisce cataplasmatis utendum esse docet, quae ex hordei fui
Quod est: Si uero in phrenixide post septimam diem uitara inflam/mabuntur,cataplasmatis ea leniemus,quae lini semine, & hordeacea lari,n constant. In angina item curanda docens praeter alia quibus id masIum curatur, succida lana aut oleo madente tegendum.inuoluendum
aegroti collum, illinendum p esse γῆς δε-λυ ους, id est, polenta ex crus . da hordei farina consecta. Id enim nomen --- significare uidetur. Est enim ea uox medicorum propria, qua hordeaceam farinam crudam utio nomen ipsum indicat & quae ex ea cataplasmata fiunt designare uolunt. Exigi autem hordeaceam serinam in eos usus, locupletissimus testis Plismus est,quisemper omnibus locis quibus Dioscorides -- λυπιν dixit, iis te hordei urina uertit: idcp primum in abrotono depraehenditur,in quo quod Dioscorides ait --λvαωςλωνεψου , Plinius ait, Concoquit panes cum farina hordeacea. Deprehenditur & in telophio, in qua ea Dioscoridis uerba , H. A in τήν- ω- λ--Pliniustrassert, i l linitur & in uitiligine ternis sere mensibus senis horis diei aut in L Hston noctis, postea farina hordeacea illinitur. Et ne longiores simus, quoties Plinio id ex Grscis fuit uertendum, nunquam non tarinam hordeaceam i, dixit. Quae ob id de industria ad serre uoluimus,id ut ostenderemus, ἀμνλ-iν, hordeaceam serinam Latinis esse, qua sepe ad suppurandos tum res uarq autores usi sunt: de quo plura qui uolet, Marcellum Vergilium legat commentario ad caput de hordeo secundi uori Dioscoridis. Atque
haec in praesens proposito dubio lassiciant.
Te pituitae se e generatione σ causis , pro
Caleno aduersus Muninam. ENARRATIO VII.
v M Avicennae de humoribus tractationem legerem,quae quidem ab eo Fen prima prioris canonis sui scripta est, magna animi attentione cuncta examinarem, & ad Galeni sensa cuius se ille interpretem facit reserre tentarem, mulsta mihi caput id primum de humoribus legeti occurrerui, quae mihi maxime non probabatur,ut pote a ueritate & Galeni dogmas
87쪽
te alienissima: Inter quae id praecipuum, quod ab eodem Avicenina de piatuitae salsae generatione & causis scribitur . dum saliam pstuitam ob mi stionem terrearum quorundam partium aduistarum & saporis amari si eae quidem terrear & saporis amari partes aequali temperamento, hoc est pari portione, cum aquoso humore misceantur .creari scribit .Haecenim eius Autoris uerba sunt: Et ex flegmate, inquit, est quoddam quod est salsum, quod omnibus flegmatis speciebus acutius est,& siccius, & leuius. Omnis uero falsuginis causa est, ut aquosa humiditati pauci saporis, aut
Privata: eo terreat partes adustae complexionu siccarum, ik saporis amauri aequali temperamento misceantur. Si enim multae fuerint, amarus se
por prouenit,& ex hoc quidem similiter fiunt sales, & aquae Glsae. Simialiter quoq; flegmati tenui quod saporem non habet,aut cuius sapor adcoest paruus quod non superat cu cholerasco natura se miscuerit aduste, qualitatis admixtione ipsium faciet sil sum. Hactenus Avicena, qui in sal, sustinis enarrandis causis, item in pituita salsae generatione & modor se, lapsus est, longet a philotaphorum placitis dissidens : qui ut mox ex eorum schola deprompturi Minus salsedinis multo dissimili magattulerunt usis. Falsum enim est oinnis salsugmis causi inesse ut uult Avicenna ut aquosae humiditati terreae partes saporis amari aequali portione misceantur, ut mox edocturi sumus. Falsum & illud, si lem salse ν i,
aqu's ad eum modum fieri. Quin & illud a ueritate alienissimu admixta pituitae tenui insipidae bilini amaram siccam, pituitam ipsam salsam redadere. Qitae ne calumniandi studio magis quam ueritatis tutandae causiattulisse uideamur,ex Galeni, Platonis, Aristotelisin schola refellere Avicennae dogma nitemur. Quod ut orditiata methodo facere possimus, de salso sipore deq; illius generatione natura j ite in&de sale ipso, unde sal, si saporis ratio nomen la dimanauit, nobis erit in primis dicendum. Itaq; Plato, philosophorum omnium summus, in eo libro qui de Natura in/salpiu scribitur,Sal corpus terreum quoddam este affirmat, a quo quidem multus sit ut ignis e&haustus humor, uerum non in totum sublatus. Cum , o enim ignis terram ut sua calefactiam haud parum attenuaverit, ab eaq; plurimum humoris exhauserit, quod reliquum est ueluti semiglaciatum
eoncrescit, relicto in tenuibus terrae partibus aliquanto humore cuius G illis commixtione liquabile ipsum efficitur,quod uer6 ex hac miscella costat sal nuncupatur Deo amicum corpus. Platonis porro haec uerba sunt.
Quod est: Quando, inquit, idipsum de terreo corpore Riquens stinis .,
liter ex comixtione multo priuatur humore, sed tenuioribus terrae partibus constat, salsumq; est, & semiglaciale fit, perq; aquam emergit pars
tim quidem olei terra a purgatorium genus,nitrum dicitur: partim uoro quotidiano ulcstuico modissimum legitime,sal Deo amicum corpus
Atq; ab hoc quidem sale salsa omnia uires nomenclaturaris p accis piunt
88쪽
pirit, ut Salsum id propriὸ dicatur, quod salis naturam reserat, quod eius missurae quae sal essicit participatu constet: & u i magis minus ue hanc in se naturam corpora conceperint, sic magis minusue salsa dicentur. Saspor uero salsus eodem Platone autore is est, qui linguae haerens lenius, rupors M. quam quae amara sunt sine amaritudinis asperitate, linguam ipsam abs stergit ablinael: ob ido amaro nitrosoq; temperatiorem esse, nobis* magis amicum. Quoniam ueror perpulchra sunt quae de hac re a Platone scribuntur, illius seriem totam appingere utpote dignoscendis saporum
differenti js aptam haud pigebit.
Tenduntur inquit a lingua uenae ad cor seporum nuntiae, in quas siqua ita inciderint ut husaidam carnis mollitiem penetrantia terrestri sua natura modice liquefacta, uenas contrahant , atin desiccent: si quidem assperiora sint, acerba: sin minus, austera dicuntur. Caeterum quae eas abν siergunt, totam 3 linguam abluunt, si quidem supra modum id efficiant, simul l aliquid absumant, ut de natura aliquid colliquent qualis est nistrorum facultas amara omnia appellantur: sin autem uim nitro inseri rem habent, lenius abstergunt, falsa sine amaritudinis asperitate, masgisin amica nobis apparent. Haec Platonis de salsi natura ato sapore sententia: id enim omne quod linguam contactu suo leniter abstergit,eluit* citra amaritudinis asperistatem,salsium est, salis Φ naturae particeps. Aristoteles uero philosophos LG deSenserum uno excepto Platone maximus , amarum & falsum saporem ueluti priuationem quandam esse dulcis in humore qui alere possit, quemadi modum nigrum in coloribus priuatio est albi in perspicuo corpore, ut docile sic uerissime assirmauit. id p etiam falsedinein ipsam halituum hi midorum cum sicco mistione quadam certa & determinata prouenire. L. Meteor. ipsum quod salsum est, ueluti excrementum quoddam esse minime con s coetiim,nec a natura evictum. Ob idi minime alendo este, sed pro condi mento tantum cibis apponi, dulci enim tantum uel limplici uel comixto ut idem ait omnia aluntur. Nativus enim calor ut auget corpus, sic & P μalimentum praeparat: atin quod leue est attrahit, quod uero falsum, amas rum uestierit, ob grauitatem ceu ineptum alimoniae, relinquit. Ob id igitur urina sudorq; salsa sunt quod a calore nativo pr9be elaborata non
sint. Eius porrd lib. de Sensu &sensili haec sunt uerba:
Id est: Et quemadmodum nigrum priuatio est albi in perspicuo: sic
89쪽
salsum 8c amarum dulcis in humido qui alere possit. Lib. uero Mo
Quod est: Nos autem eodem quo prius sumpto initio dicamus. cum enim duplicem esse halitum, alteru humidum, alterum siccum politum sit, eum eiusmodi ametuum principium esse arbitrari oportere constat. Ex hs igitur Aristotelis locis salsedinis causam mistionem quandani esse humidorum halituum cum siccis certa quadam proportione misto . rum colligere possiimus. Ob id enim mare ipsum salsum tae existimat, i, Ni m r quod cum terra ingentem halituum siccorum ac ueluti ustorum copiam suppeditet,in autem uaporosis N humidis item halitibus misceantur, qui saepe in nubes 8c aquam coguntur, necessario accidit ut semper huius fas cultatis non parua quaedam portio intercipiatur, a qua salsuginosummare reddatur. Haec enim Aristotelis ea de re sententia est. . Meteor. Ita salsum id erit, quod ab Avicenna dictum est, falsedinis causam esse aequam terrea ex partium saporis amari cum humido mistionem. Nam neque terrear ipsis partes saporis amari sunt, neque si essent, ex ha rum aequali cum humidis mistione sapor nasceretur fallus, sed potius amarus. Equidem si uel minima sellei succi,uel aloes portio,multae aquae i. admixta, amarum saporem non salsum reddit, quod experientia ipsa plane edocet quid fieri putandum, ubi aequa erit rei amarae cum humi. da mistior Certit amaror uel summus uel summo proximus ex tali miscella proueniet. QMinimo quod in uomitibus saepe spectare licet ingetem
non raro est uomitu ciectam pituitam intueri modicae bili admixta, qus id efficit ut amaritudo maxima,non salsedo ulla in ore percipiatur. Non itaque ex amari cum humido mistione salsus sapor prouenit, neque item ad hunc modum salsae fiunt aquae,ut Avicenna putauit: nun quam enim ex amaro salsum, sed ex falso interdu amaror prouenit. Vbi enim superflua falsedo,uel ob nimium seruorem, uel ob aliam quampiam 1,
causam prouenerit, in amarum saporem degenerabit: ob id enim nitrum in Timiso. amarum non falsum efficitur,uel Platonis testimonio. Non temerὰ igitur Huicennae credendum, qui citra omnem ratione, contra etiam experientiae fidem ex amari cum humido mistione id p pa/r i portione facta quod est a ueritate alienissimum salsum resultare soporem affirmauit. Rectius Galenus,ut est rerum naturae solertissimus insdagator, qui pituitam falsam uci ob putredinem fieri, uel ob salsae sero
cuiuspiam humiditatis cum pituita missione magna certὰ ratione astrus xit. Eius. I I. de Febrium disser. haec sunt uerba:
Est inquit & tertia alia pituitae species, quae expuentibus arida ap paret, est autem minus quam vitrea, magis quam dulcis seigida: Sicuti& altera species est salsa, aut propter putredinem, aut propter salsae seros sae
90쪽
sae humiditatis admixtionem. . Duas hic Galenus salis pituitae causas easq; uerissimas assignat: puguedinem,& salsae serose humiditatis cum pituita mistionem. Putredo enim ob id salsuginem in humoribus inserre solet,quod quae putreseunt, ab externo calore seruorem quedam ac ebullitione patiuntur: qua qui quid tenue aereum suaue Sc dulce est,dissoluituri unde crassum & terreufieri, Sc ueluti semiastatum quod putrescit consequens quidem est. Quae quidem terrear partes in humore a putredine relictae,&aqueis quibus dant admixtae salsum saporem eiaciunt: ad quem quidem modum salsas so fieri aquas philosophorum summus uoluit Aristoteles. Quod sensuum a .mtra fide probatur: Puteales enim quasdam aquas, si modo crassiusculae sint, R diutius igni sint admotae, unde feruorem acquirat salsas fieri videmus: ut in Arelatensium putealibus aquis ipse de industria tape probaui. At ad hunc modum putredo salsuginem efficit. Serosa uero humiditas non omnis quidem id emcere apta est: sed ea tantum, quae Risuapte natura salsa est.& pituitae ipsi a quota admistetur. participatu enim suo cominu 'nicationet eius quam possidet qualitatis quae salsa quidem ipsa est sibi sum totum reddere potest. Hae ceria germanae sunt salsae pituitae causae: non quas attulit ineptus , hoc loco Galeni interpres Avicenna, qui hunc locum Galeni enarrans, dictionem aut)quae disiungendi nota est, copulative sumendam este
assirmauit: quod stare nullo pacto potest, ut quod diuisione atq; disiumctionem significat, coniunctionis unquam sit nota. Sed ineptior atque impudentior Gentilis, qui ruditatis arguere Gale. Gratilis Arinum est ausus, rudemq; eum nominare, quavis ipse marpesia caute rus dior. Hic enim diuinum hominem Galenum ruditatis titulo dedecorare turi'
est ausus putans in eo quod salsam pituitam fieri dixit salsiae serose hus nuditatis admistione, idem eum dixisse, ac si diceret, salsam pituitam ex salis pituitae mixtione fieri: quo quid ineptius7 Sed tu pilaitate tua Sc,o hebetudine uidere mini md potuisti, ab reliquis humoribus 8c natura, &substantia toto genere diuersam esse serosam humiditatem, quae ipsa nec pituita est, nec sanguis, nec bilis, nec melanchol:a: ueluti serum in lacte, quod neque butyrum est,neque caseus. Itaque quum salsam fieri Galenus pituitam salsae sero se humiditatis admistione non minus docte quam uere assirmauit: no idem ex sui ipsius admistione fieri hoc est pituitam ex pituita salsam reddi ut Gentilis pustauit dixit: sed illud, pituitam sellam interdum gigni, cum salsa quaedam humiditas seri speciem reserens, secum admixta fuerit, cuius communicatione talis in pituita sapor gignatur, quali serosa ipsa humiditas praedita ο fuerit. Atque ipsa quidem salsa pituita, ut plus saporis huius minus ue contraxit,ita calidior aut minus calida erit.pituita enim omnis, nisi salsa suo rit, frigida Sc humida esse solet, uel Galeni testimonio: siquidem succum x sene. ηs omnem in corpore Dialdum 8c humidum pituitam appellare Galenus 'consueuit II . de Eebrium disser. fItaque cum omnis pituita seigida sit 5c humida, sola salsa pituita calo