장음표시 사용
271쪽
21 ENAR. MEDICINALIUM gidiores sunt, ut harum excessum castiges: quae calidiores, earum supe rantiam ad moderatius reuoces. Quippe ut idem paulo post ait simili bus quemlibet excessum augescere , cotrariis remitti ac minui certum est. Verissimum igitur est, quod in praefati Aphorismi comentario dictum a Galeno est, Frigidas quide naturas ad calida, calidas uero ad frigida: si cas ad humida, humidas ad sicca bene se habere: & ut in summa dicatur, contrarias quide ad contraria bene, similes autem ad similia mala: quod
intemperatas has naturas, ad temperamentu reuocare, non in suo excessus uare magis expediat. talia enim corpora cum extremu latitudinis sani tatis terminum obtineant, unde merito salubria in praesenti uel ut nunc a io in Arte me- Galeno dictitur: sit, ut in morbos suo teperamento similes labi facilia sint: iuri L ut calida corpora in calidos morbos, frigida in frigidos facile incurrunt. Quamobrem si similibus seruanda essent, protinus a sanitate in morbum iis Arte me. deciderent: unde est illud Galeni, Et laeduntur a similibus suo temper si mento facile ,iuuantur cotrariorum moderato usu. Sola ita P tempera ubi finia ra corpora, . 'el temperamento proxima, quae ut multum salubria Gales
no dicuntur, similibus seruanda sunt. Unde illud rectissime a Galeno diictum est, temperatas naturas i mperatis cibis ac potionibus seruandas
esse, calididiora calidioribus, frigidiora frigidioribus indigere. Quod
cum seruare proprium cuius temperamentum studemus,similibus tum reeiὰ utendum: quod a similibus conseruatio, a contrariis alteratio fiat. Itaque si seruandum temperamentum sit, similibus tum rectὰ utaris: ubi uero excessum quempiam emendare expedit, contrariis utendum: siquiidem quod quinto de Tuenda ualetudine ait Galenus) omnem excessum contrario excessu corrigens, in sanitate hominem custodies: sicuti si ser uare temperamentum studes, ut sexto eiusdem tractationis libro scribit tur, humidis naturis humectantem cibum, siccis uero eum qui siccet oste res.Verum cum lapsus hos emendare, magis quam seruare expediat,con trariis magis alterare, quam similibus seruare expedit. Atque per haec omnem, quae de lapsorum corporum conseruatione, aut permutatione, 3' inuenire est controuersiam , tolli facile posse euidentissimum arbitror: eadem p opera & pugnantes inuicem sentetias conciliare facillimum est. Nam cum contraria ad contraria bene se habere Galenus dixit: id intelle xisse est uisus, ut excessum omnem contrario corrigamus. Cum uero similibus seruanda alio loco dixit, de his tantum sermo nem eum protulisse est uisus, quorum seruare tempesramentum ex usu est: quae, ut antea diximus, uel temperata ipsa sunt, uel temperamento Proxima. Haec enim tantum ser uare studemus , uti instemperata per
272쪽
Agatrae Lias instituitae noxam uitandam, o Retro Rachelo iuris erit
uiro in literis, mo, amicui singulari.
ROVIDENTIS hominis maxime ν sui obseruantis
esse Bachete uolunt, hostis non modor praesentis impetum, sed Raduentantis insidias arte a t. consilio tangere, aut summa potius adhibita cautione prorsus uitare. uam obsrem consulto secisse nobis es uisus, qui quum tibi ab atrato bile pituitaq; uisissimis eudiosorum hominum, ac tui similium, hostiabus ualde metueres qua te illis uia opponere, quibus te praesidiis aduerssus tantorum inimicorum tela munire posses, de me tui amantissimo pestieris, am amanter efflagitaris. Qua sanit in re praestanda , etsi multos hauhiturus eras nobis 8c eruditione & ingenio praestantiores: tamen quans do istic deesse medicos scribis, quibus aeque ac nobis fidere possis: parstium esse nostrarum putaui, tibi in hoc satisfacere,cui in omnibus morem a nobis gestum oportuit. auod si minus ac ut d aut docte, quam uel res ipsa meretur, uel amor summus erga te noster postulat, in proposito uera fati erimus: quantum tamen & uires nostrae omnes, & ossicii at amicis in tiae ratio postulabunt, tantum certe syncera uoluntate atq; animo praessiabimus. Principid, quoniam uictus ratio tantum momenti habere cresditur, ut ea uel sola & secundam ualetudinem tueri, & aduersam propulssire possimus : ea tibi cautio summa adhibenda erit, ut ne quid in ea
peccetur: ne error in ca eueniens morbo occasionem praestet. iod si haerite seruata praecaueri aqua times noxa poterit, cuti certe poterio masgnum te seuctum iam consequutum puta. Sin minus, tum ad medicamenata properandum : quae tamen expetenda, uel Galeni sententia, nunquam 3 Aphori .esse duco, nisi summa urgeat necessitas, & morbus mitioribus non cedat. Constat autem uictus ratio in earum rerum delectu,quae congruὰ ado,o hibita integram seruare ualetudinem: incongrue uero , corrumpere uas Ient, morbum cpaccersere. Sunt autem aer,cibus, Potio, somnus, uigilia, inanitio, plenitas, motus, quies, animi perturbationeS,quae nos accidetia, uulgato medicorum nomine, Graeci uocant.
Aeris igitur omnem intemperantiam uitare te oportere scito: sed eam praesertim, quae aquilonari flatu rigida 8c sicca fuerit: nam haec cerebro costitutio aduersis sima esse uel Hippocratis testimonio solet. Pleniorem sta μαψα etiam coeli naturam, hoc est, caliginosum & nubibus obductum aera, uitare necesse erit: quippe quod ingenio plurimum obsit. Unde recti sit
mὰ illud post Hippocratem dixisse Aristoteles est uisus, acutiora inges
o nia, & ad intelligendum aptiora eorum esse, qui terras incolant eas, in quibus aer sit purus ac tenuis, quam illorum qui utatur crasso coelo atin Aristotele ricocreto. Quamobrem quum in tuo hoc coelo talis ut plurimum uigeat natura, cauenda ea tibi in primis erit: nec prius domo egreditidum, praessertim hyeme, quam I sermoso suo ore terra calfecerit, plenecpillustra rit. Quod si serenus fuerit aer, nec uentis agitatus, & omni concretione
273쪽
Ε N A R. MEDICINA LIV Muacuus, tunc eo tibi, placida & aperta per uirentia loca inambulatione, utendum: ut libero coelo,& multo spiritu augeat attollatq; se animus. Quod ad cibum pertinet, Sit tenuis, facilis, concoqui minime contus max,boni succi,& qui atrae bili plurimum aduersetur: careat item crassi ite, lentore, uisciditate, omni deni mala qualitate, qua noxam corpori inferre potest: sit in eo modus,non satie tas & impletio, sed famis sedatio,& collabentis naturae nostrae, hoc ueluti iusto praesidio alleuatio. Nun/quam ita* ad satietatem,semper infra hanc edendunt: mollia & ixirulensia,durioribus semper praeponantur: uarietas & splendidae mensae perpe/tuos uitandae: nam non minus ingenio quam .rpori nocent. QuamOb in rem tu Platonicas semper coenas,quam uel Lucullianas, uel Aesopi pati nas potius deligito. Socratico more fames tibi labore, hoc est congrua exercitatione, obsonanda erit. Quum ad cibum bene appetens accedis, sint in primis omnia munda, nitida, pellucida, tersa, quae ad rem escariam
pertinent: nam haec Ruoluptatem, δέ appetentiam excitant maiorem.
Sit ita* panis recens e puro tritico molliter studiosein coctus,prius optime sale modico at fermento subactus: azymus, furfuraceus, & qui
nimio igne crustam densam concepit,vitandi. Ex carnibus quadrupes dum conserunt uitulina, haedi, vervecis iunioris. Inter auitii generis prismas tenere a nostris creduntur capi iuuenculi, altiles pullae, qui ex his Ξ. canon . nascuntur pulli, quarum sanὸ auium carnes si edantur, uel Avicennae te stimonio, cerebrum atq; ingenium iuuare dicuntur. Perdices item & co lumborum pulli ritem prae caeteris turtures quarum ea est insita a naturas. Collecti uis, ut ingenio conferant uel Averrois sententia) mire conueniunt. Et ex
uolatilibus quaecun , ut in summa dicatur, in nemoribus & libero aere uiuunt, uti sturni,psasiani, turdi, merulae, & huius generis mille. Ouae gallinis, praecipue recentia si sint, mollia, tenera, putamine dempto in aqua distracta at elixa maxime probantur. Pisces ii inter caeteros utistiores, qui in libero mari, uel petro iis locis degentes squaminis nitent, multo* agitatu seagilem & teneram habent carnem: quales sunt buglos sus, pagrus,asellus, mullus, & ex fluuialibus trotta, umbra, perca,atq; sas
xatiles uocati. Lacus res, pingues,coenoli, grandi mole, cu tacei,damnatardi. Edi debent ex sale aceto modico in aqua elixis, adiectis menta, selino, passis uvis,& aromatum leni portione, uel in craticula assi. Caseus mollis, non nimium pinguis, aetate medius, a cibo interdum confert, sed modice sumptus,& in raro usu. Verum quae ex sero lactis conficitur disi cocta uocata, quam uulgari nomine brossam dicimus,ex rosacea aqua Sczaccaro boni este alimenti traditur. Fructus sint, pruna optime matus ra, praesertim quaedamascena uocantur, & quae nos pertigonia appellasmus : laurocerasa sic enim acida illa nuncupari a doctis uideo) mostata OPTra,uuae probe maturg colore albs, cute tenues, sapore dulces, atq; item ficus maturae, molles, fista cute, pingui ad caput lacryma madentes, quas nos burgenses peculiari nomine nuncupamus: in quem ordinem & amys balae dulces uenire possunt, praesertim delibratae, es rosacea atq; optimo zaccaro respersae. Caeteri uitandi seuctus, nisi tantum uoluptatis causa ex
274쪽
his tantillum degustare uelis: id enim non sanis mod6, sed & aegris quo,
que, uel autore Galeno permittitur. Ex holeribus,in praecipuo sint usu borrago, quae una ad arcendam atram bilina hilaritatemo gignendam autoribus Dioscoride, Galerio, & Paulo mire ualere creditur: praetastim in uinum immisia cum soribus suis: lactuca item in raro usu , Naestate teperandi aestus causa assumi poterit, frequentius uero cichorium, holera reliqua uitentur. Ex aromatibus conueniunt crocus & cinnasmomum. Ex serculis amylum,lac ex amygdalis,cremor ptiisanae, panis latus ex iure capi uel pulli exceptus. Legumina uitanda omnia , prae/ o ter ius cicerum rubeorum. Quae ser storum N popinariorum arte parantur condimenta esitia, pastilia, tortae, set stellae, ceu pestes quasilam truculentissimas fugere oportet. Bellaria & tragemata sint nuclei pinei,
ex zaccaro conditi, coriandri semina, malorum cotoneo ruin caro condita, quae uelautore Auenzoare laetitiam&ipse iacere solent. Vinum sit r. The . tenue, album, uel subrubrum, nitidum,odorum, adstritationis aliquid halians, probe dilutum , ac modice sumptum: hoc enim nihil aliud quic/quam ualentius ad spiritus fouendos, & sanguinem optimum gignens dum, membracp ac uires omnes atque animum roborandum haberi os
.o Vitanda quae sequuntur,ut pote atram bilina parientia: Vinum crinsum, potens, turbidum, aromatibus conditum: Leporina, bubula,& suit, Iacaro praepinguis, praesertim sale asseruata: Salia omnia, Scacuta , uti allia, porri, cepae, bulbi, raphani, eruta, sinapi,piper, inziber, lentes,se bae, caules, iuglandes, caseus uetus, neruosae animalium partes ato eorunsdem interanea.
Haec de cibis & potionibus tum uitandis, tum deligendis, in quibus paulo fusior de industria esse uolui, quod multa bonaq; pars ualetudinis
seruandae in i js positatae uideatur,& quod etiam cibo quo utare interesie aliquid ad mentis aciem e doctis plerio omnes existiment. 3o Somnus sit nocturnus, non protinus sed duabus a cibo interiectis Eo, ris, quod spatium temporis suavibus confabulationibus, aut amoeniorisbus studi js, transigere uniuersum oportebit. Siquidem acoena, ut redia Celsus monet, neo legere, nec uoce contendere, aut lucubrationi se seria: Lib. i. eap. . dare oportet: sed post concoctionem id iacere. Non autem amplius ho ris septem, nec minus sex somno tribuatur, reliquum temporis uigilestur. Sit autem lectus mollis, rite compositus, mundus. Decubitus capite alto,ad pulvinar inclinato, corpore in sinistrum latus ab initio somni, postea in dextrum conuerso: sic enim concoctionem felicius procedere nostri uolunt. Experre sto,membra leniter fricanda, Pectendum eburneo Viti Λώ - o pectine caput, extergendi e naribus nauci, aures a sordibus penicillo pury Fcti , , . terii, gandae, facies, oculi, detes frigida per aestatem ,hyeme modico uino addisto abluenda: id enim sensibus mire prodeste aiunt. Plenitas omnis, tam quae ex cibis, quam quae ex humorum redundanstia nastitur, omnis uitetur: sicuti & inedia, quae non paulo plurimum studio siccatis nocere consueuit. l. s y 3 od
275쪽
Quod si adstrictior occasione aliqua suerit aluus, mollibus cibis lis
nienda, nempe Prunarum, aut uuarum passarum decocto: ex zaccaro,
uel prunis ipsis elixis,& ab initio inensae praeassumptis, uel mercuriali iniusculis ebullita,aut brassicae decocto: haec enim soluere leniter uentrem solent. Clysteres autem ob id non praescribimus, quod tibi esse ingra
tissimos sciamus. Motus & exercitatio ante cibum citra lassitudinem 5c sudorem, locis herbescenti uiriditate placidis, aut secus decursus fluentium aquarum, tareno coelo consertaacrior hyeme, & sub te sto: mitior aestate,& in aperto. Lib. r. Sunt & membris suae quibus* priuatim exercitationes: nam ut Ceb sus inquit, oculos probe exercent minutarum literarum inspectio: pubmones ac stomachum, clara lectio, uocis modulatio, concio: quas sane obire salutare prorsus ego existimo,praesertim uacuo uentre. A cibo , quies tum animi, tum corporis imperanda: in primis uero animi perturbationes omnes, ceu pestes truculentissimas uitare oportet: iram dico,metum, tristitiam, solicitudinem, intempestiua studia, medistationes longas ato intentas: sed omnium maxime uenerem, quae capis talis Sc intestina studiosorum aduersiaria esse solet. Sit tamen quandoq; talis, ut nec dissolutionem sentiat ex ea corpus, sc seipso lenius ac melius dormiens uideatur efleetum: ad quem modum concubitum salubrem N. i. , es e Galenus Haec de uictus ratione. De medicamentis haec pauca, nam in id tantum praestribenda censes mus, ut quae genita iam sunt excrementa commodὰ uacuari, ne noxam retenta in re possint, & horum uacuatione in meliorem habitum ducim Meth, membra queant: siquidem uel autore Galeno noxam ab humoribus sen. tire membra in quae decumbunt solent. I taq; appetente uere rjs tibi utens dum erit, ut dies aliquot sequente apo male utare, cuius est uis atram bilim pituita mo attenuare, fanguinem ab excrementis puriorem redde re,inia retus uasorum reserare,atq; hepati robur addere. post cuius usum insea scribendum pharmacum electio die bibendum erit: adhibito tamen ad id docti alicuius uiri, cui te recte credere possis, consilio. Dein catapostiis assiimendis consuestere, quae sensim noxios humores pellant, opti mum censemus. Adhaec rjs quae principes partes alterando, & ab iis masiam intemperiem remouendo iuuant. Apotematis porro haec erit deseriptio: Accipe radicum feniculi, pe/troselini,& oxylapathi omnium in aceto per diem maceratorum cuiusq; unciam: fumariae,summitatum lupi salictarii,quem lupullum nominant, bu glossi, Oxalidis,inti bi utrius Q,hyssopi cuius* manipulu: capillorum ueneris, caeteras,cuius manipuli dimidium: uuarum pastarum exacinastarum, paria uiginti: quatuor seminum frigidorum maiorum mundas q*torum cuiust drach. duas: anesi seminis drach. unam, polypodi j querciσni recentis unciam, glycyrrhietae drach. sex, solliculorum sene orientalis, ab stipitibus ligneis purgatorum, sesqui unciam: fiat omnium decoetio in fontanae aquae libris duabus ad consumptionem tertiae partis,& cole
tur: in colatura disiolve siruporum de buglosia, capillorum ueneris, Nacidi
276쪽
LIBER QUARTUS . a saacies composti, cuiusque uncias tres: fiat apo ma ex arte eum puluere 'electu arri trium fantalorum rhabarbaro duplicato, utatur sex diebus iei
Finito apo zemate sequens sumatur potio: quae accipit, Catholici mea dicamenti unciam, rhabarbari electi & aqua inlybi latioris & modico ut, ni albi irrorati, S expressi, sesquidrach. agarici trochiscati & in melle roslaceo infusi, scrupulos quatuor: consectionis hamec. drach. tres ex decoscio pastularum, polypod in glycyrrhietae & florum comunium potio pasretur poli usum apozematis semenda. In crastinum medicamenti sumati xo conditi florum cichorij 8c rosarum cuiusque drachmas duas ex sicchas
i Ad alterationem membrorum fiat sequens consedito: Accipe conditi forum cichorit,borraginis,uiolarum & rosarum, cuiusque unciae dimisdium: radicum buglossi saccharo conditarum unciam: corticum citrii mali fac charo conditarum drach. sex, mirabolanorum emblicarum exi laccharo conditarum numero unum: pulueris diamargaritonis Digidire istificantis descriptione Rasi ad Almansorem,cuius drachmae dimisdium, consectionis alchermes mesuet drach. unam, misce cum sirupo uel lucco pomorum, fiat consectio cuius sit modus castaneae quantitas altersi v nis diebus quinq; ante cibum horis. Pillulae praestantistimae ad atrae bilis & pituitae uacuationem, uentrisi culum Sc cor roborantes: Accipe aloes electi drach. duas: corticum misi rabolanoru Indorum 8c chebulorum cum oleo amygdalarum dulcium i conseicatorum cuius scrupu . duos, rha electisSimi, agarici recenter tros, chiscati, cuiusq3 drach. unam: pulueris sene praeparatae, thymi, epithymi cui Q scrupu. duos, mastiches,anesi, interioris cinnamomi electi,cuiuscpscrupulli dimidium, ex succo buglossi fiat massa, ex qua fiant pillulae sex . pro drach. Autumno haec ipsa uacuatio repetenda: aestate a pharmacis temperandum uentrem Iuentibus.14 Haec habuimus Bachete suauisiime, quae in rem tuam profutura fers uandael ualetudini aptiora putauimus: quae si tibi sertasse homini acutoti summo,non ea lima at doetrina uidebuntur scripta, quam Sc erudiatio summa tua, & ingen 3 atq; iudicii tui magnitudo postulant: id cogista, medicos non eloquentia Zc uerbis, sed re 8c sanis consiliis mederi sae,re. Quod nos sane consilium tibi tanto maiore cum fide atque integritate damus, quanto ipsius structura ab eloquentia omni & nitore est aliena. Tu uero tanquam ab amantissimo tui homine Sc beneuolentissimo prossectum intellige, atq; ob id utile magis futurum: siquidem uel Cel. Libro i. se autore utilior amicus medicus, quam extraneus. Vale, Sc o his nostris fidenter utere. Quae enim praesidia amica manu priscribuntur, magnaq; fiducia assumitias tur uti te accepturum minime dubito fieri minimὸ potest,quin ualdὰ salutaria utilial
277쪽
. Curarebitutis in lippituatne, etiam ante totius corporis uacuationem, in corpore rari habitus, oe minime Methorico robe conuenire. ENARRATIO VI.
V M aegra quaedam mulier, forenti quidem aetate,sed ra,ro corporis habitu,& factu solubili, laboribus penὸ conis
Sta,nec uiribus admodum ualentibus,deni Q lactans & sin, guinis missioni insueta : ad haec neq3 succulenta, ne* humox rum secundum uasa plenitate onusta, in lippitudinem incis disset,ad eamin curandam medici duo conuenissent, & de congruis inter se admouendis remedi js decertarent: eorum alter cucurbitulis mittengdum per initia sanguinem cum uenae sectionem aegra ua de recusaret non sine magna ratione censebat: alter uero praesidium id per initia ad/mouendum quidem esse maxime damnabat: suas uter in dum rationes adferrent,& tanquam pro aris Sc socis pro sua quisque opinione tuenda
ualde contenderent,contentionis eius arbitrum me,atin aequum iudicem ambo esse uoluerunt. Quam ego prouinciam quum diu ac multum de trectasiem: eorum tamen uidius precibus, coactus sum delatum ad me munus suseipere: non ut censoris quidem aut iudicis partes mihi assume
rem, sed ut pro ueritate stans, quid tandem mihi de re proposita uidere
tur, libere explicarem. Itaina morbi natura exorsus, quam uel eorum te
stimonio lippitudinem esse a sanguine in oculi adnatam membranam ir/ruente natam asseuerabant,ita rem sum aggressus. Illud nostis, uiri optismi,ab eo affectu qui curandus proponitur medendi scopos esse sumens ' dos: cum omnis, quae de medendo sumitur iudicatio, uel Galeni senten
tia a morbi natura proficiscatur. Itaque cum morbus a uobis in praesens curandus, ex multa in tunicas oculi e cerebro colliquati humoris effloxione fiat, medendi seopus erit, fluentis humoris tum revulsio, tum euascuatio ac derivatio: hisice enim finibus tota serti a fluxionum omnium medendi clauditur methodus, si modo Galeno tum in secundo ad Glau/conem cap. N III. tum Therapeu. V I I. atq; X III. creditur. Ea igitur quae morbi materiam alio reuellere potiunt,ea inquam ceu maxime selus
taria deligenda, praesertim si reuellendo evacuent: id autem saciunt satis guinis mssio, incisae cucurbitulae, Sc per pharmacum deiectio. Quippe, δε Lodi, uel elusitem Galeni testimonio, in hunc eae usiam repertae sunt, ut humos ril rem ex imo ad se evocent. Δiamobrem quum ex alto in sese humorem trahant,& affectum locum, qua premebatur, plenitudine exonerent: sit Omnino, ut in cunctanter ac sine mora ulla admouendae sint. Quod ut planius d monstrem, ex eodem Galeno textum ad hanc rem ad ram, si id medo primum mihi concesseritis , uehementer reuulsorium cucurbitus tam esse instrumentum, quod Zc ipsum uel inuiti ex Galeno fateri coges mini: is enim Iibro de reuulsione Sc cucurbitulis , ostendens quonam morbi tempore adhibendae sint, Sc quatenus reuellere queant, ad hunc modum disierit. ελν Sisii A ἔπι λοῦ - - , set cumj -s His e , et d
278쪽
Quod est: in his assectibus dum gignuntur, non quidem membris
ipsis quae coeperint laborare,sed cis quae laborantibus coniuncta suerint, reuulsionis gratia cucurbitulae imponendae sunt. Egregia hac sententia Galenus cucurbitularum usum in his assecti nibus, quae a defluxione fiunt, non minus docte quam uere monstrauit: ostendens,& quo tempore admouere in his Mectibus eas,& quibus paristibus affigere oporteat. Adhiberi autem eas, per morborum initia oporatere,uerba illa indicant f In his assectionibus dum gignutur,earum usumio elleJ Constat autem morbos, dum in generatione sunt, tum in initio esse. Cur autem per initia admouendas cucurbitulas dixerit, in promptu caussa est, quod cum praecipuus in his morbis, qui a defluxione nascuntur, scopus sit, irruentem humorem repellere, at minuere. Cucurbitulae austem quod eodem loco ait Galenuo exhaurire materiam, dolores selue re, phlegmonem minuere, fluxiones, quae profundas partes insestent, transserre possint, Sc sanguinis eruptiones prohibere: optimo quidem iure per initia admouendas affirmauit. Cur uero non laborantibus membris, sed eis quae laborantibus coniuncta fuerint, affigendas iusserit, in id secisse est uisus, ne fluxionem augeret magis atq; irritaret. Siquidem uel ko Hippocratis sententia quam longissinia a tentata fluxione parte reuellere semper humorem oportet, non ad ipsam attrahere. Per coniuncta autem laborantibus partibus loca assigere iubet, quod siue reuellere, siue derivas re uelimus,semper id per communia loca autore Hippocrate facere expodit. Constat ita min fluxionum morbis dum gignuntur, hoc est in initio Galenum revulsionis gratia cucurbitulisia sum. At, rursus idem Galenus septimo Methodi, quo loco de fluxionum morbis, qui uentriculum inses fiant, ex prosesio tractat, reuulsione potissimum mederi studet. Quin Scalibi, Fluentium, inquit, humorum medela, retractio est: fluxorum, Sc a Mis eorum qui membrum obsederunt, derivatio. Methodi autem X I D. deis cucurbitular uiribus loquens, planius ad hunc modum: Cucurbitula, ait, ''nobile plane auxilium est, inuenta tum ut seras euocentur quae sunt in alto, tum ut eximantur 5c eruamur quae lain in stirrum abeunt. Et paulo post ueluti illius in oculorum fluxiono utilitatem ostensurus,cucurbistula, inquit, in occipite defixa essicax est remedium ad oculorum fluxio, nes. Ex his Galeni locis hanc uelim ratiocinationem colligatis, quae de monstrationis uice esse positi. Lippitudo morbus, ad praesens curandus, aflectus est ex fluxionis humorum ad oculos copia costans, uel omnium autorum sententia: at morbos huiuscemodi reuulsio curat, uti paulor anstea ex Galeno probatum: huic igitur reuulsio maxime debetur. Atquio cucurbitula ex maxinia reuellentibus unum est, uel Hippocratis Sc Gale, ni testimonio. Igitur cucurbitula non inutiliter in eius generis aflectibus, etiam inter initia, admouenda. Sed hanc uos, opinor, non per initia, Scpleno adhuc corpore , sed purgato prius Sc inanito deiectorio aliquo pharmaco admouendam contendetis, ex illo sortasse Galeni loco, libro de Sanguinis missione, Cucurbitulae sunt utiles evacuatis, plethoricis
279쪽
ss ENAR. MEDICINALIUM non siint admouendae. Rursum ex libro de Reuulsione, quo loco cucurabitulas Galenus purgatis corporibus utiles, repletis inutiles assirmat: ex alio item XIII. Methodi, dum inquit, Cucurbita in occipite defixa M. cax est remedium ad oculorum fluxiones: uacuari tamen prius totum corpus expedit. Nam si resertum sanguine corpus sit, in quacunque parte capitis cucurbitam defixeris, totum ipsum implebis. Ex his uero Caleni
locis contendetis sortasse, nec omnino perperam, totius uacuationem cucurbitularum admotionem antecedere debere. Uerum ne id quidem secit,quo minus congrue admoueri in proposito uobis morbo,etiam anste totius corporis uacuationem cucurbitulae possint: corpore praesertim iis
nec plethorico, nec sanguinis missioni assueto, 8c rari habitus, & a san guinis missione plurimum abhorrenti. Nempe cum Galenus libro de singuinis misisione,& de reuulsione, plethoricis noxias esse protulit: hoc quidem uerissimum est , in quibus secundum totum habitum corporis plenitudo subest,uel quae ad uires,uel quae ad uase dicitur: non sic autem, in quibus secundum patiens tantum membrum ut oculos aut cerebrum plethorica dispositio subest. Nam si reliquum totum corpus plethorauacet, secundum cerebrum autem aut oculos plenum sit, cuti in hoc ipso
curando corpore, tum uestro testimonio, tum reuera, contingebat quid
quaeso prohibet vacuis membris ut pote scapulis ac natibus cucurbitus Glas admoueri ' Nam quod Galenus ex illis metuit incommodum, haudquaquam eueniet: nimirum ex se iam spontel inanitis secundum natu/ram uasis. Adde quod in illis locis de earum cucurbitularum usu Galenus loquutus est, quae assidio potius loco euocandi soras humoris gratia assimo uentur, quam de his, quae in opposita loca retrahendi ac reuellendi causa admoueri solent: quod uel ex illa uerborum serie constare potest,
qua inquit cucurbitulam cuicunq; parti capitis arixam locum impleretriam tum de ea cucurbitula sermonem protulisse uidetur, quae capiti inoeto euacuandi causa, non reuellendi admota sit: cui sane muneri nihil tateor plenitudine nocetius es le .. At cum has admoueri alter uestrum iussit,
eas quidem neo plethorico corpori, neq; capiti ipsi admoueri, sed tenui& minime pleno, & oppositis locis censuit. Quamobrem non est quod hisce Galeni quibusdam telis socii sententiam euertere coneris: quin illis fulcitam potius ac munitam magis existimare debes. Ad quod certe in xime lacit, quod reuulsio his tantum ex plenitudine morbis debetur, qui in fluxione adhuc sunt: uti apertissimὰ secundo ad Glauconem Galenus uoluit in fluxione autem morbi ipsi non nisi in principio consistere pose
sunt, cum in reliquis morbi temporibus, fluxa iam non amplius fluens sit materia. Igitur si qua reuulsio debetur,ea morbi principio,non etiam dum statui declinationi ue debetur : cum in his derivatio ad uicina, uel ex Oipsemet parte uacuatio, magis quam revulsito conserat. Ex his fit, ut in principio potius cucurbitula, ceu reuulsorium quiddam, quam in aliis temporibus congruentior sit. Et haec prima ad id probandum non ine ι cax ratio. Adde quod Hippocrates, tantus alioqui autor, in pleuritidetentandi gratia, loco etiam affecto sementa in principio,& summa etiam
280쪽
plenitudine admoueri iubet. Quod si is locum assictum materia nimia turgentem, fomentis calorificis probandae plenitudinis causa aggravare, R intendere magis non ueretur: quid timendum sit medico reuulsionis gratia, non super affecta loca, sed omnino opposita cucurbitulas admo Denti Facit praeterea, quod sanguinis missio in hoc morbi genere omniusaluberrima ab omnibus plerisque dodiis putatur. Quodsi haec ob unam
aliquam causam, aetatem scilicet, uel aegri naturam, aut temporis condistionem fieri nequeat, non ne id tum fieri conueniet, quod illi uiribus postentiat par existit 7 Atqui cucurbitulae uicariae sunt missionis sanguinis: xo ut cum Avicenna loquar igitur ubi sanguinis missio expleri nequit, primi. admotis cucurbitulis est quoad eius fieri potest illius uirtus, & in ex, pellendo morbo efficacia exprimenda. Quamobrem cum in hac laboratite, quae per uenas fit uacuatio ex usu non esset, nempe quod raro habitu, R facile solubili, quod timida,qucu insueta, quod uiribus exhausta, quod Iaboribus confectia, quod denique laetans) necessarium omnino est, eam quae per cucurbitulas fit uacuationem utilem esse: cum peream probe fluens humor vacuetur, & uires ab ea minime dissoluantur: hoc nempe cucurbitulis commodum Avicenna Celsuso tribuunt. Quin dum Oph thalmiae curationem ex prosesso tractat Avicenna ea enarrans auxilia prca M. quae morbi principio debentuo inter caetera ultimi ut ipse uocat) iuua. 'menti uentosas constituit, si ceruicis initio admoueantur. inem locum
exponens Nicolus Florentinus, inter recentiores ac nostrae aetatis medis 'φης - cos uel in praecipuis habendus, astruit cucurbitulas, etiam ante omnem euacuationem in hoc morbi genere non minimum utiles esse. Qua autem
tu ratione eo loci positas insalubres esse praedices, planὰ non uideo. Accesssit quod cum medici praecipuum munus sit,tuto ac celeriter curare, uel Caleni R Celsi testimonio) praesertim ubi uehemens urget dolor, qualis in oculorum phlegmone,aut affectus membrum aliquod obsederit prini 'ceps: ea maxime moliri debet medicus, ex quibus speret aegrum a dolore '3ο imorbo p celerius uindicari, non potest autem uel essicacius, uel etiamsnum maturius iuuari aeger, quam si tota uel maior fluxionis pars abdos lente parte quam Ocyssime alid reuellatur: igitur illi etiam per initia res
uulsorio auxilio utendum: aut morborum insignis merebitur proscrastinator, non uer 8 etiam curator dici. Alia possem addere multa,sed haec ad uos, ut in calamum uenerunt uestro
iudicio perpolienda sufficere uisia sunt. quae uos
ambos a contentionis dispendio leuare: alterum autem uestrum ab imporitiae & incogitati consisI4 culpa asserere,