장음표시 사용
391쪽
rosin una eadensin coeli Sc astrorum configuratione in morbum incides re non pari tame exitu a morbo liberari. Alter enim morte,salute adepta alter morbo soluituricelerius unus, tardius alter ad morbi iudicium properat. Si enim ab astris isthaec proueniunt, quod uni portedunt euentu rum, id & alteri significatu iri oportet cum contra plane cernamus. in N multos diuersis quidem temporibus in morbos delapsos, salubri exitu liberari, aut morte raptos occumbere: non ut quidem astrorum, sed nasturae aut uincetis,aut uictae ac superatae plane videmus. Ac proinde Hip gog t i pocrates non astrorum in morbis seriem, sed ipsam morborum sipeciem, uim , atq; hominis naturam inspicere medicum iubet: eurnq; si es mori inturos,& eos qui a periculo tuti sunt discernere uolet non astrorum indi
cationibus. sed signis i js quae a se prodita sunt tribus praesagiorum libris
piatis. intentum esse oportere scribit. An non hic,nihil quidem ex astris in morsra i tu ιν horum dignotionibus aut curationibus petendum, sed magis ex ηs quM '' natura constant theorematibus, uirium inquam aegri robore, aut infir mitate, morbi magnitudine, leuitate , tolerantia aut difficultate, somno, uigili js,aestu, quiete 5c alleuatione, praesagia curandit rationem Omnem
sumere oportebit Sic ubique Hippocrates, sic Galenus,& medici omnes iubent. immensae prosecto leuitatis est, putare ex astris morborum esse curationes petendas, illisq; adscribi, futura* hominibus quae ipsa alio NatΦ alio modo pro tempore,occasione, diligentia,uoluntate, atq; animi inclinatione, instituto, moribus, prudentia oc usu euenire soleno praedi
cere, Omnem rerum, quae uariae homini accidunt, euentum, astrorum uiribus,& ut ipsi uocant influxibus adscribere: cum rerum euentus statas quasdam oc proprias habeant congruente 3 causas, in quas merito ut liceueniant quae a recito consilio susceptaq; deliberatione manant rethcere o mnem rerum exitum ualeamus. Quamobrem qui iudicio at w prudentia
ualent, haud prius quicquam aggredi solent, quam ijs rebus perspectis
omnibus, quae ad id quod constitutum animo est consequendum, uale Plurimum censentur : easti; res ita prudenter accuratew disponunt ac praeparant, ut his ceu effecti ricibus causis finem consequi facile queant. lni, osticiora. Omni enim re antequam aggrediare ut belle Cicero ait adhibenda est
praeparatio diligens, quae id certe efficit, ut nullo sere negotio quod susce pium est confici, 8c ad finem deduci commodὸ possit. id hic in rebus
quae ad hunc modum geruntur astrorum influxus,& uarios in coelo possitus requiras ' si utcunq; configurata sint in coelestibus illis suis domiciliis astra si inodo prudentiam seueramin animaduersionem adhibeas re 2ὰ sint quae instituisti casura et Tum este perabsurdum, Sc ab omni Philosos Phia alienum, quorum proprias causas uideas, Zc mani sestas Sc sufficienstes apud nos in uiribus corporum inferiorum, in animorum diuersitate, Din ariectu, consilio, occasione, consuetudine, inconcursu tam uario consfluentium undiq3 rerum at causarum, eorum tamen Originem quaerere
in syderibus, quae neq; sit ibi, neque etiam isi sit, nobis sit ipsa satis cognita atΦ perspecita, sed tota prorsus abdita. Desinant itaq; nobis Genethliaci isti astrorum obseruatores praedicitionibus suis imponere, at quod suae.
392쪽
OB BR SE XT V s. 37s eorum artis scientissimi se nescire arbitrati sunt, ne ipsi scire se arbitren, tur. Eudoxus Platonis auditor,in Astrologia quod Cicero testatur iu/ a. DuAι dicio doctissimorum eius artis facilὰ princeps habitus, idemq; summus, scriptum reliquit, Chaldaeti in praedi stione, & in notatione cuiusq; uitae ex natali die, minime esse credendum. Panaetius summus suae aetatis philo/sophus,at rologorum praedicta reiecit. Archelaum & Cassandrum sumsmos illius item aetatis astrologos, cum in caeteris eius scientiae partibus excellerent, hoc tamen praedictionis genere non usos legimus. Quid Scyotac Halicarnasseus qui cum excellens princeps in astronomia habitus,o esset, totum hoc tamen Chaldaicum praedicendi genus repudiauit. Sed annon& Ptolemaeus eius artis ante narnis & princeps, opinione quas M dam non autem scientia, ad hanc ex astris praedicendi peritiam perueniri, conceptis etiam uerbis affirmat quod ex multis Sc dissimilibus rebus haee 'scientia constet. Neque existimandum esse, ut quae astra cursibus ac pro/gressionibus suis significent, ea sint necessario euentura, uelut ea quae a di/uina dispositione contingunt. Haec certe eius autoris uerba sunt. Porphyμrium de Plautino Platonicorum omnium principe, illud scriptis inadasse scimus, cum magnam iudiciariae astrologiae dedistet operam, uanami agnouillet,artem Iudibrio habuisse, magnis p postea assertionibus euers,o tis Ie. Contendit Avicenna Metaphysices ultimo, fieri non posie,ut sutura praedicent altrologi: idipsumin Averrous comentarijs illis suis in Auiscennae Cantica,& Metaphysices primo,qui Scipse astrologorum triplis
citates, sortitudines, exaltationes ridet, omnes calorum astrorumq; possitus & influxus bonos esse affirmans. Varro Romanorum olim docilissiamus superstitionem inde fluxisse omnem testatur. Omitto quae Aulus Gellius de Genethliacis, & qs qui ex astrorum scientia secundia praedi/cturos pollicentur ex Phavorini sententia, summi sane ac sapientissimi uis xi dixerit: quae una profecto dissertatio,ad omnem eorum conuellendam artem satis esse possit. Quid item Valerius Max. libri primi, cap. II., o quid Lacitantius. Et ex nostrae aetatis scriptoribus quid Picus Mirandus Lib. . nisi lae princeps, qui eam duodecim libris summis rationibus confutauit at csubuertit. Et ut ad nostros, hoc est medicos ueniam, magnis eam argi 't ''mentis Manardus de Musa suis monumentis euertere sategerunt, Quorum nos sententiis innixi, eam tantum astronomiae partem, quae de. motibus est, uti certissimam amplecta ι rmur:& ad medicos usus pro Hippocratis oc
Galeni supra exposita mente traduc mus: iudiciariam uero partem
393쪽
E N A R. MEDICINA DIU MExaminantur pleras in libro de, Tremore a Calem dicta. 3ENARRATIO Ias. V M Galeni de Tremore librum accurate legerem, in eo magna quaedam de tremore, palpitatione, rigore,& id gonus deprauatis naturae motibus contineri cernerem admisrari quidem Omnia coepi. tanta eo in genere tra stationis
cum dicendi ubertas, tum demonstrandi perspicuitas inesse mihiHuisa. Uerum cum singula scrupulosius expendere in animum insduxissem, id p iam meditato facere essem ingressus: in locos aliquot sanὸ in ut mihi quidem uidetur diffidit limos incidi, qui & legentis cursum res morari difficultate sua possent,& in abstrusissimis naturae recessibus posisti toti esse uiderentur: quos ego pro ingenii mei paruitate examinare pausto diligentius constitui. Horum primus is est, qui capite quarto eius libri habetur,quo in loco cum palpitationis N tremoris naturam, & quo altorum ab altero disterret explicare uellet Galenus,eo in primis differrepabpitationem a tremore existimavit,quod ness qui in utrisin assicitur Iocus
idem sit, ne*causa etiam Mecp accidentia eadem. Nemo enim,inquit, qui membra mouere haud dectauerit, tremit, cum quae palpitant,uel iacentia&nec unde mota palpitare cernantur. a in re decepti etiam multi sunt, is qui trementes quando capite aliquos,manibus uero cruribus ue quan/tum uisu compraehendi liceat) immotis & extentis,demum trementes his ipsis etiam conspiciunt. Hos rationem non a me primo, sed a ueteribus quam plurimis redditam, est operaepretium docere. od non quae mos
ueri tridentur, ea duntaxat in motu sunt, cum quiescere multa uideantur eundem occupantia locum, quae nihilominus continue mouentur. Aues enim non modd sursum uersus, deorsum ue uolantes,sed quae locum iam habitum non mutant,tunc etiam mouentur. Eodem enim in loco si mor tuae auis corpus collocetur, grauitate tractum facillimὸ in terra corruet. Vnde cognoscas licet, idem corpus in eodem loco permanens, motu alis quo usum sublime permanere, tanta prosecto motionis parte, quanta in reret, si grauitate ruinam sortiretur. Quapropter quam immobilitate esse censes, mista ex duobus motio est motibus corpus in c5traria loca trahes re potentibus: quoru si unum auseras, ab altero corripi corpus illico con
Lesi saliat spicies. Hactenus Galenus, qui du palpitationis & tremoris in eo potissi,
explicatio. mum sitam esse disserentia constituisset, quod quae tremunt mebra ea moueri omnino oporteati. immota enim non tremunt palpitare aute etiam
. quiescetia immotacp posient: & in eo deceptos plerosq; affirmasset quod
trementes capite quosdam,immotis aute N extentis manibus ac cruribus, his ipsis etia partibus trementes conspicerent: causam euentus huiusmodi oab antiquis sciscitari praecipit eamin esse huiusmodi tradit: Quod non ea
solum quae moueri uidentur, ea duntaxat in motu esse dicenda sint: cum quiescere multa uideantur,eunde occupantia Iocu, quae nihilominus conrisaeuisur xinuὰ moueantur. At uero magna lisc res mihi in se dissicultate complecti lac in Gala ι uidetur:quomodo enim quae quie cunt & eundem occupant locubea tum cum
394쪽
cum quietem agunt,& eodem persistunt loco, moueri possint cum enim quiescere'moueri priuatiue opposita sint est enim quies autore Aristo, tele priuatio motus eo in subiecto quod ad motu est idoneum) quonam
pacto si quiescit quippiam, ipsum interea moueri possit perinde enim id
mihi uidetur , ac si caecum uidere, surdum audire dum alter caecus est,
surdus alter dicas: quo quid ineptius dici usquam potest e Praeterea qui
fieri possit, ut eundem occupans locum loco moueaturet Si enim quip/piam eodem in loco manens consistat, iam non moueri ipsum, sed conssistere rectius dicemus: quod enim mouetur, alium atque alium locum o continue mutat: hoc siquidem moueri loco est, nouum assidui' mutare locum,nec in eodem consistere) hic enim de motu lationis locutum fuisse Galenum ipsa tota loci huius series apertὸ declarat: clim de eo motu aga tur, qui in tremoribus, palpitatione, rigorei contingunt: quos esse i cales dubitare nemo potest. Ita* si quicquam eundem occupet locum, quinam continue moueri possit plane non uideo. Ex diametro enim pus gnare haec mihi uidentur, Eundem occupare Iocum: &, Continue moue' ri. Quod enim continue sertur,id nunquam uno consistit loco sed ipse massidue mutat. Hoc siquidem ut antea dictium est) moueri loco dicimus, Lommoueri sedem aliam quam prius occupare: uti abistute moueri, quod substantiato uel accidente mutatur. Lationem ita in Philosophi omnes uocant mutastionem a loco in locum: at quod eundem occupat locum, minime a loco in locum sertur,ex quo eandem, ut supponitur,occupat sedem. Non igi tur moueri ipsum tum certὸ dicemus cum eodem constiterit loco : sed
tum, chim ab illo mutatum fuerit. Qtia autem ratione a contradictionis
labe uindicari hoc loci Galenus possit , non uideo, ni id dicamus, eum intellectu, ianon de his quae uere quieseunt, sed de ins quae quiestere ad sensum uiden, stoma Gonitur,etsi reuera non quiescant, locutum fuisse. Sed interpretatio haec uere ut dica Galeni sensis minime congruit, qui non solum quae mouentur ea in motu essesed & quaedia quiestentia moueri nititur assirmare: id pex o auium uolatu probare contendit, quae ut idem testatur) non selum cum sursum deorsum ue uolatu aguntur: sed locum etiam habitum non nati
tames, moueri tamen tunc etiam dicat. Tu γῆν νιθας ἀ-κῶ -- Φθω ris, αμα κῆρ --πν ν ω ακι Mys.
Non modo inquit aues sursum deorsunitae uolantes, sed Sc quae Io,
cum in aere iam habitum non mutant, tunc etiam mouentur. io in losco maior alia filia dissicultas oritur: cum seri non posse uideatur, ut uos Iantes aues locum in aere habitum non mutent. Siquidem cium uolatus, voti sita motus quispiam in aere sit,alarum praesertim ope ac subsidio factius, quo aues aera alarum diverberatu permeates alium at* alium subinde locum mutant, modo sublimius, modo demissius actae, interdum etiam in gysrum circumrotatae: qui inquam fieri potest, ut cum grauitate sui corpos ris deorsum natura deprimatur, si alarum ministerio non utantur, consis issere in sublimi eodem in loco queant Nam cum uolant aves, perpetuo
alarum motu quo sublimes ipsae serantur, uti eas oportet: quod cum fit, , 3 alium
395쪽
381 ENAR. MEDICINALIUM alium at alium mutari locum oportet: in sublime enim pendulas aues nunquam prosecto eodem consistere loco uideas: ut quae si sortὰ contastant,nec alarum succulsu ac diverberatu utantur, grauitate in terram de cidere sit necesse. Interdum quidem nobis cum ualde sublimes sunt, stare uidentur aues, nec alas quatere: sed passis ipsis quasi remis inniti: uerum etsi ad sensum ita fieri uideatur, reuera tamen agitari aliquo earum cors pus, alarum praesidio atq; agitatu est omnino necesie, ne grauitate deorssum detrusae labantur: quae profecto deciderent, nisi alarum motu nites' rentur. Ita I ingenue ut quod sentio confitear, abstrusiora haec mihi plone, quam ut mea infirma mens capere possit,sunt visa. Quae quiesciit ipsa, inia eundem occupant locum, ipsa tamen moueri: M aues non solum suo sum deorsum ue actas,sed etiam eundem in aere conseruantes locum, tum De P m- etiam moueri. Haec prosecto Platonicis numeris obscuriora mihi uidemim tur Sed reliqua excutiamus: Mentem ea de re suam confirmaturus Gai. pub. lenus, aues tum etiam cum locum habitum non mutant, moueri ipsas ta/men ,sic probat: Eodem enim in loco inquit si mortuae auis corpus coulocetur, grauitate tractum facillime in terram corruet. Unde cognoscas licet,idem corpus in eodem loco permanens,motu aliquo usum, sublime permanere: tanta prosectio motionis parte, quanta careret si grauitate Eximinatur ruinam sertiretur. Recitissime quidem illud, mortuae auis corpus si in eo Gu i dem ipso constituatur loco, quo uiuentis auis, grauitate tractum corrue
re, quod anima careat, atque subinde facultate omni corporis rectrice: aod uero infertur,idem corpus in eodem permanens loco aliquo usum sublime permanere, tanta scilicet motionis parte quanta careret, si grauistate laberetur: id quidem ut quadantenus uerum, sic pro parte admitti non sic facilὰ debet. Siquidem quae corpora uolatu sublimia feruntur, ea quidem motu aliquo uti dubium non est: ex quo enim erecta, sublimia pinanent, grauitati deorsum trudenti reuera colura nituntur: idq; eo in
tu quo in sublime feruntur, quod fit facultate corporis rectrice,& alarum ministerio. Uerum idem corpus & in eodem permanens loco, motu aliis , quo uti, ut sublime permaneat, id uero profecto admitti Galeno non de bet. Si enim ut ipse uult eodem in loco maneat corpus, quomodo mo ueri potest et quod enimeundem occupat locum, ipsum quidem non ino uetur, sed consistit potius: quod si consistat, uti consistere quidem ne cessse est quod eundem occupat locum nullo motu uti opus habet, ut eo in statu permaneat. Nam aues cum uolatu huc atq; illuc sublimes circum seruntur, tum motu aliquo prosecto uti eas oportet, ut sic sublimes ferans tur: tanta certὰ motionis parte quanta carerent, si grauitate detrusae lasberentur: quod uerissime dixisse mihi est uisus Galenus. At uero si eodem consistant loco, etiam si sublimes sint, nullo tum certe eas agitari motu ut o sic permaneant est necesse: quod uidelicet quiescere,non moueri tunc sint dicendae,eundem cum occupant locum: utpote si in editissimae turris stigio consistentes persistant, ut sic permaneant, motu ne aliquo usas ei ledicemus et Nihil prosectό minus. Nec sanὰ ego quonam pacto aues iam habitum conseruare locum sublimes quum sunt, possint, perspicere PQ sum:
396쪽
LIBER SEXTUS. sum: nisi tum, cum rei alicui innituntur: dum enim uolant eundem scrouare locum minime postulat, assiduὸ enim mutantur: Nec uero uolatu fieri unquam potest, ut in eodem maneant loco: non enim in acre penduglae este aues ullatenus possunt, quin grauitate ruant, nisi assiduo alarum succussu aeriso uerberatu, interdum etiam expansis alis, alium atq; alium
demutent locum. Ita* mihi fieri non possie uidetur, idem corpus eodem in loco manens etia si sublime fit, motu aliquo uti, ut sic permaneat opus
habere: cum ut antea dictum, consistere tunc temporis, non autem mo/ueri dicatur, quod eundem occupat locum. Equidem cum Philosophis m, omnibus id serri proprie dicatur, quod locum assiduὸ mutat: quonam pacto quod eodem in loco manet, rei tum dicetur Sed quod sequitur paulo pressius expendamus. Quapropter subdit Galenus quam immo
bilitatem esse censes, misia ex duobus motio est motibus, corpus in constraria loca trahere potentibus : quorum si unum auseras, ab altero corri pi corpus illico conspicies. Immobilitatem eam quae uidetur, ex duobus
constare ipsam motibus, & si id fieri non posse uideatur, uerissimum lasmen certe est. od ut planum fiat, illud attendendum. Immobilitatem quidem duplicem esse: alteram quae uere talis sit, hoc est, in qua nequic
quam animans ullatenus moueatur, sed omnino quiestat: priuationem. Q enim motus immobilitatem omnes esse uolunt, Alteram in qua etsi morueri animal minimὰ loco uidetur, eundemin occupare locum: mustulos 'rum tamen operatione, tacitot quodam motu, agitari ipsum tum etiam, cum moueri minime uidetur,est omnino necelle. Hoc in immobilitate ea
quae statio dicitur,per quam erectus homo conisistit, cerni apertissime potest. Nam& si tum immotus este appareat, dum erectus manet: operari tamen ea in statione musculi maxime uidentur. Itaque sensa Galeni ut ex plicemus quae immobilitas reuera est, & omnimoda motus priuatio, quidem ex motibus ullius generis constare minimὸ potest. Quomodo enim priuatio ex habitu constet id enim fieri naturae lex uetat: non enim. 1o caecitas uisu constat, non surditas auditu, non deniq; immobilitas motu, neq; de hac intellexisse Galenum iure existimandum est, eam ipsam cum duobus constare motibus ηs p contrariis affirmauit. Quae nam ergo im
mobilitas ex oppositis ijs constituetur ut uult Galenus) motionibus ea scilicet, in qua & si consistere ad sensim animans uidetur, eodem p persis
siere loco: reuera tamen non omnino quiescit,sed operantibus musculis, rectrice 3 corporis facultate corporis molem uel erigente,uel certe sustis nente, tacito quodam motu animans agitatur. Hoc ipsum pulchre in alistibus sursum uolatu adiis Galenus cum hic, tum primo de motu mustu lorum fieri docet. Interdum enim accidit ut in sublime acta ales eodem in o loco manere nobis conspiciatur. Sed utrum ait Galenus dicendum est hanc immobilem esse, ceu si suspensa desuper fuisset, an moueri ad superio, ra tantum,quantum grauitas corporis eam deorsum duxisset Mihi sand subdit hoc uerius esse uidetur: nam si ipsam priuaueris anima , uel uigos re musculorum, celeriter ad terram deserri cernes. Quo mani sestum consnatam grauitati corporis lationem deorsum, aequalem lationi ad supe
397쪽
383 E N A R. MEDICINALIUM xplicatio Io riora uigore animi existere. Hac quidem docta serie Galenus, consisten εο νηι tiam eam qua stare nec ullatenus moueri animans uidetur, non Omnisa riam motu priuari demonstrat, dum tanto uigore sursum consistit antimal, quanto a grauitate corporis deorsum deprimitur: uires Q has pares
inter sese aequales p cile si sublime mansurum animans sit perbelle docet. An uero in huiusmodi statibus omnibus aliquando sursum, aliquando
deorsum corpus seratur contraria uicissim patiens: an eodem perpetudio co maneat, breuiter quidem, sed acute explicat citato de motu muscu/lorum libro Galenus: inquiens, In huiusmodi statibus, alitum corpora sursum deorsum ue , sed breuissimis sipaci js celeribusq; & momentaneis ramutationibus agi. Sed quia tum breuissimis spaci js, tum citata mutati ne agitantur quae sensum fugiat,ob id eodem persistere in loco uideri. An
uero id temporis, quo sic assicitur animans, unum locum occupet, an los cum mutet, ad eam quae de motu est tractationem uult rem hanc totam
pertinere Galenus. Et quidem ex his quae paulo antὸ de Galeni sensis at
tulimus, constat sic in sublime constitutam alitem,eodem prorsus in loco adequa te non esse, cum corporis & musculorum nixu facultatis p regenstis praesidio, modo sursum, modo deorsum, breuissimis momentaneisq; motionibus agatur : quod quantum corporis rectrix facultas musculo. νυ ulorum rumiu connata Operatio quam Galenus tensionem propriὰ, & in seipsos iὸ p tiQq contractionem uult este sursum attollat, tantum corporis grauitas deor nisu iis . sim trudax: unde his sibi uicissim succedentibus motibus, necessum est non eodem omnino loco persistere animans sublime dum manet: perinde enim tum illi euenit, at w si inanime quoddam corpus a duobus pari uir
tute praeditis,prorsum retrorsum agatur. Id enim eodem in loco mancire uidetur, dum quantum alter motuum trahebat prorsum, tantum alter retrahens retrorsum, in eodem loco corpus manere cogit, at non ut peni
tus immobile. Quod enim tale est, nequicquam mouetur: quod uero sic prorsum retrorsumi agitur, dupliciter sane mouetur: modo tractum, modo retractum, uelut qui aduerso flumine natat. Hic enim si uiribus io aequalis sit uiolentiae fluxus, in eodem semper permanet loco: non tans quam is qui nullo pacito mouetur: sed prorsum proprio motu sertur,
m. se Notu quantum externo retrorsum rapitur. Haec sane non mea,sed Galeni exem
ρ- pla sunt, quibus rem ut ille assirmat obscurissimam, perviam reddere atq; dilucidam satagit: illud ut ostendat,non omnem immobilitatem motu omnino destitui: Sc qualis sit ille motus, 16s familiaribus excplis mons strare contendit: si quidem discere in exemplis discentem oportet,& sunt ,. netb. ea exemplorum ut idem uult Galenus) potiora habenda , quae usurpari oculis possunt, Uerum maior hic de integro nobis dubitatio oriri uide tur, si quidem stans erectumi animans moueri dixerimus. Nam quod Derectium in pedes stat, id sane nusquam nullamve in partem mouetu sed quasi uno loco fixum consistit: nec sese in uarios positus mutat: cum lasmen tendi tum musculos, ualideΦ operari at* subinde moueri oporteat.
. Misi. Γλά uno rediissimὰ Hippocrates dixisse illud sit uisus, stare ulceribus noxium in b. esse: N alio loco si in crure constiterit ulcus, neq; sedendum est e, ne P anas
398쪽
poris status, musculi operentur, tensi permaneant: a qua tensione labor ulceratae parti asseratur. Laborare autem stando musiculos, apertius est, quam ut probari oporteat: si quidem cum id temporis tensi permaneant, si diutius eo in statu perstiterint,labascit connata eorum operatio: quam tentionem esse,& in seipsos contractionem quandam, Galenus uoluit. At r. de Motu uero num musculi dum erectam corporis molem tensione sua sustinent, moueri tum dicantur,non satis explicatu facile fuerit: ut qua in re & Gasia lenus ipsemet ambiguus uald & dubius Lerit, tanta rei obseuritas atque,o dissicultas inest. De tensi me enim manus cum sursum tensa essertur lo/quens ex prosessio, quaestionem hanc totam non sine dissicultate maxima Uiuoluit, hac uerborum serie. Fingamus manum sursim tensiam esse, & deinde in hac figura seruari: Hilari post interrogemus iterum nos ipsos,cur iam non deorsum seratur grauistate vergens: ac deinde respondeamus, quod museulorum eleuantium. 1psam tensio permanet: Prius igitur quam haec exoluantur persecte,non est possibile manu transmoveri, eesiantes tamen a tensione, si nullus alius musculus tendatur , sed omnes absi operatione maneant: quo grauitas eam ducit, eo deseretur. Si autem aliquis alius musculus tendatur, quo illesto trahat, illuc mouebitur. Manisestum igitur, qudd dum manus tenia ser/uatur, tensio musculorum, qui ad id ipsam constituerunt, conseruatur.
Nunquid igitur dicendum est, eos operari quidem & tendi, sed non mosum Atqui si hoc cavebimus dicere, non operari quidem eos dicendum. Absurdum enim est titeri eos operari secudum innatam & maxime pro
priam operationem, moueri autem eos negare. Atqui non apparent mo ueri, cur enim non oportet etiam contraria opponere, tametsi quam ma
xime ardua & distinctu dissicilis fiat eorum certatio Hanc uero propositam dubitationem paucis interpositis sic di luit. ia inquit iam musculi operantur, ideo eos moueri dicimus. aia
uero nec totum membrum,cuius pars sunt, necp ipsi singulatim appareno moueri propter hoc rursiis non audemus fateri eos moueri. Quam igitur
subdio quispiam solutionem dubitationis inueniat et utrum eam quam asserunt, qui supponunt motus tonicos appellatos an aliquam aliam
Haetenus Galenus, qui in re tam ardua dissicileis aditus atm exitus habente, ueri philosophi partes egisse uidetur, dum rei difficultate irreti,
tus,nihil quicquam temere tanta de re pronuntiandum eo ipso loco consceptis uerbis assirmauit. Inclinat autem in eam partem, ut statuat, mustus
Ios quidem dum tensi manent, operari quidem, sed non propriὸ moueri, 4, nisi ea motionis specie quam tonicam, hoc est, robustam, Sc ueluti nixu fictam uocant. Ego quidem prose 'd animi mei sensum ea in re dissimi 'tatis planissima ut explicem,ita iudico: cum primum attollimur ut erecti 'stantescpconsistamus, tum prosecto non tendi solum, sed Sc moueri mus is muscia sculos credam: quod prius minimet tensi essent, nunc uero ad corporis molem sustentandam cerecti dum manem 7 tendi eos oporteat, quod ne opinio.
399쪽
331 ENAR. MEDICINALIUM sine motu aliquo perfici minime potest. At uero posteaquam semeitenstesse coeperint, corpust stare, moueri eos amplius non arbitror,sed solum a facultate corporis rectrice sic tensos conseruari atq; hac ratione in suo tensionis robore atin uigore perstare. Quam sane operationem si more Galeni tonicam, aut aliter quomodolibet uocare uoluerimus , mininissum reluctaturus: moueri eos tamen locali motu quod uere Galenus dixit non plane videmus. New enim membrum ipsum,aut totum deni corpus:neq; musculi ipsi,qui membrorum stantium partes uel praecipuae sunt,dum erecti consistimus, moueri ullam in partem uidentur: perinde Fimile aptu. enim musculis in statione accidit at funi aduobus tenso: Namcdm pri mum tendi funis incipit, tum quidem moueri apertὸ eum cernimus: at dum trahentium ui tensus manet,non amplius moueri eum conspicimus: sed ut tendentium eo in statu consistere, nulla in fune ipso motione con
spicua. Atinins ego Galeni sensa explicari comodὸ posse planὸ arbitror. Reliqua nunc eius autoris libro de Tremore dicta, si quam dissiculto
tem in se ullam habere uidentur,rursum de integro excutiamus. Palpita tio inquit eleuatio quaedam praeter naturam est,atq; depressio, tremor inuoluntarius sursum Sc deorsum motus, motarum partium ab inuicem. Palpitationem esse membrorum eleuationem quandam at* depresistos nem, sensuum fide constat: attolli enim Sc deprimi palpitans membrum rauidetur: tremorem uero inuoluntarium esse sursum 5c deorsum motum, non in uniuersum tanquam constans astrui debet: non enim perpetudquae tremui membra, sursum deorsum ue seruntur plerunq; enim in lates ra eiusmodi perficitur motus ut in capitis tremore perspicere licet, in quo caput non sursum deorsum ue, sed in latera magis tremens agitatur: In
brachi js 8c cruribus trementibus η sursum deorsum motus perspici liiquidius possunt, haec enim membra in eas positus disserentias ferri tremusto motu post unt. Caput non sic: non enim sursum tremens caput, sed in latera magis,ceu antea dictum, fertur ..Ita non uniuersh Galeni dicium accipiendum est, sed commode magis, ac particulatim, ut pluribus tres sinentibus membris sursum deorsumq; praeter uoluntatem moueri non omnibus in uniuersum conueniat. Sequitur uero in contextu.
Nec idem sursum ferri aut eleuari: ne P deprimi quod deorsum ferri. est. Quae sursum nan* seruntur 5c deorsum, cum alio priorem locum
mutant: eleuata autem N depressa, sedem seruantia antiquam, ambientis nunc aliquid assium unt, nunc deperdunt, ut moueri utrit 3 commune sit:
elatis quibusvis ato etiam depressis, sursum p ac deorsum motis. Illis
proprium est,maiorem A minorem locum, non relicto primo, occupasre: his autem adeo loca commutare, ne sede in eadem maneant.
Lori Galeri Hae docta quidem Sc Galeno digna serie aperte quid inter sursum fers in
F, ' rt attolli. quid rursus inter deprimi atq; deorsum ferri intersit, explica tur. Non enim eadem haec sunt,etsi comunς quid habere uidentur,utrasque enim motus quid ira sunt. uae enim sursum serutur,& quae eleuans tur: tum uero & quae deprimuntur, quaq; deorsum seruntur moueri omnia oportet: sine motu enim nequicquam horum perfici sene potest. . Hoc
400쪽
Hoc disserui, quod quae sursum deorsuri ue seruntur, assidud Iocum in
tant: si enim eodem consisterent loco, neo sursum nem deorsum serri ea contingeret: Osae uero attolluntur aut deprimuntur, secundum se tota quidem, quem antea occupabant locum eundem planὶ elata depressa ueoccupant: secundum partes uero,aliquid ambietis assumiit deperdunt . Eleuari enim proprid N attolli ea dicuntur,quae non relicto priore loco,
aliquid sibi amplioris loci asciscunt: uti deprimi, quae seruato eodem in
quo erant loco,nonnihil illius loci amittunt, minoremo quam prius oc/cupant locum. Euidens horum exemplum ἡ multis desumi potest. Folles xo cum spiritu tumentes attolluntur, eleuari tum certe recte dicimus: uticum eiecto spiritu detumescunt,deprimi: at cum eleuatur,& si quippiam amplius ambientis sibi quam antea uendicant, eundem tamen secundum totam eorum molem locum occupant: ueluti cum depressae uacuato insesuso spiritu minorem occupant locum: sic rursus motae secundum dias stolen & systolen arteriae, eundem perpetuo occupant locum: etsi dilatae ampliorem, contractae minorem occupent. Hoc ipsum denuor in inflatis seu detumescentibus uesicis est cernere: hoc in seruente per ebullitionem aqua , aut eadem gelu concreta usu uenit: eodem enim loco consistens
modo ebullitione attollitur,modo perseigerata deprimitur, sede antiquaro seruata. Id ipsum quo in masia panis dum attollitur, aut coacta depri/mitur experiri licet. Et ut in summa dicatur, quaecun* uel rarefiunt, uel densantur,ad hunc se modum habere deprehenduntur. Constat igitur, in his quae attolluntur & deprimuntur, locum haud quaquam mutari: in his uero quae sursum deor Mue aguntur, assidue alium at* alium prio/re relicto assumi. Quae docta Galeni hoc Ioco sententia est: quam quos niam implicatio rerat, quam ut facilὰ summis labris degustanti pervia esse posset familiaribus exemplis explicuisse operaepretium uisum est. Caestera uero quae eodem in libro magni momenti sublimia habentur, exsactaeq; speculationis indiga, persequi non est animus: quando mihi pros,o positum est, iuuante Sc fauente conatibus meis Deo, ubi primum me hae enarrationum medicinaliu editione explicaro, uniuersum illum de Tres more librum amplis quantum quidem mihi per ingeni j mediocritatem mei a summo Deo concessum fuerit commentariis illustrare. Ego enim reconditisiima quaedam, nec satis cuiuis perspecta eo in opere contineri animaduerti. Qualia illa sunt,qinc de natiuo nostro calore, de* ibitus in nobis essectionibus: quae item de anima,de rigoris m.
neratione ac causis, de naturae in rigoribus pugna,de a
Platone dictis quae illic seuera animaduersione a Galeno expenduntur . Quae quonia sin
Q gula, exacta explicatione atq; intera pretatione egere mihi sunt uia,
in id commentarii si sabia sinenoqus diceda