장음표시 사용
401쪽
lib. de hisque in medi tritia sunt. O lib. de uulneribus cupi
Vbi supra. ENAR. MEDICINALIUM Num Caleni aetate distincti essent a medicis Pharma pari, seu unguentaris item oe chirurgi, ut nunc aetatis: an contra iseem essent: cr an medio horum munia obire quando h liceat. .
v M de medicit artis praestantia, dignitate Sc usu: tum de illius partibus , Pharmacelitica H Chirurgia, sermo inter dodios aliquot incidisset: qui harum partium munia nona doctis nunc,& rerum usu atq; prudentia, ut olim, praedistis hominibus exerceri, sed plerunq; a parum peritis uides rent : quaesi tum est, Num ut distincta sunt & materia, R eflectionis atq; instrumentorum modo munia haec, ita quoq; diuersi essent qui isthaec
obirent munia artifices, cum praesertim uetustissimus autor Hippocrastes, non eos istum qui morborum naturas,symptomata,causas, euentus considerant, illiscp arte medentur, medicos appellet: sed eos etiam, qui fractis, luxatis,atq; adeo uulneribus omnibus manu mederentur, eodem
etiam medicorum nomine insigniendos putarit: ut eosdem fuisse olim medicos Sc chirurgos, non sine ratione existimari possit. Quin R eos qui medicamenta olim conficerent quos nunc vulgato nomine Pharmacos poeos dicimus medicos fuisse ex Galeno affirmari poste tradunt: qui lis i. bro de Antidotis primo, ad medicos proprid magnarum antidotorum compositiones pertinere, Mithridaticae inquam & Theriaces, astruxit: esset id parandi atq; conficiendi antidotos munus, a Caesaribus suo tenis Pore Romae excellentibus medicis datum. Nam.& ipsi. quo in Galeno, quando ab Antonino at Seuero ut theriacen conficeret, imperatum fuiste , eodem ipso loco testatur: seq; in eorum gratiam antidotos eas confecisse, & quibus in iis parandi; simplicibus fuerit usus, qua ratione cuncta miscuerit, ac dispensarit, longa serie citato nunc libro docet. Vnde constat, parandorum medicamentorum rationem ad medicos proprie Pertinere. Quod ex his quae ab eodem Galeno tum libris de Medicameni sotis secundum locos, tum libris de Medicamentis secundum genera prodi ea sunt, fieri euidentissimum potest: cum innumera quae illis libris deseri Abuntur medicamenta, ab excellentibus omnia medicis Asclepiade, Archis Lone, Democrito, Apollonio,Hera, Scribonio, Musa, Cassio, innum . risi alijs & excogitata sint, & certis simplicium gradibus ponderibus Uinuicem nustis coaesta. Nec in ijs solum medicamentorum conficiendo rum rationibus, sed & in re herbaria priscos se plurimum exercuisse modicos,constans fama Galeni quo* testimonio roborata est. An non He raclidem Tarentinum, Cratenam, Dioscoridem, Nigrum, Iollam, Ruffum Ephesium, rei herbaricae scriptores longὸ nobilissimos, excellentes Umedicos sutile ex eorum monumentis, Galentin assertione constat Mesdicum certe stirpium omnium peritiam, aut saltem quam plurium habe re debere, Galenus citato loco affirmat : quam ut sibi ipse compararet:
metallorum p omnium naturam, formas, uires, natalemq; locum ut cos
gnosceret, non in Crprum modo, sed in Lemnu insulam, in Aegyptum,
402쪽
Cretam infinitas loca alia, magnis Sc laboriosis itineribus, partim mari, partim pedestri proselmone contendisse, cum primo de Antidotis libro, tum i X. de Simplicium facultatibus testatur. Quin & belli Troiani tem,poribus, Podalyrium Sc Machaonem Aesculapii filios Agamemnonem Lib. o Eapiducem secutos quod Celsus assirmat) uulneribus tantum modo serro S pre medicamentis hominum generi opem tulisse, Homeri testimonio prodii tum est. Illud ut intelligere liceat, id aetatis medicos chirurgosq; eosdemato coniuncitos non discretos ut nunc sunt artifices, & si sibi inuicem commodantes fuisse. His rationibus docti illi, de quibus ab initio dixi, xo medicos olim una cum herbar is, chirurgis p eosdem fuisse probare nite. bantur. Quae cum mihi audienti minime probarentur, illil sententiam ea de re meam requirerent: respondi longe me ab illis diuersa sentire, suis se in semper medici sublimius atin excellentius munus noment, quinaestet uel herbariorii, uel pharmacopCeorum, uel etiam chirurgorum. etsi
omnes lato quoda significato,eo medici dici possciit, quod pro sui quisin
muneris ratione, alius salutares porrigendo herbas, alius medicamenta miscendo& propinando, secando Sc urendo alius, manu ferrent mortastibus & prodessent. Uerum si strictius 5c proprid magis, medici nomine
uteremur, uti usum Mille Hippocratem medicina parente legimus,dum Lue - medicum uirum esse sapientem, assirmauit id protinus fassuros omnes, bidite. magnum quiddam & admirabilius quam uulgo credatur medicum esse, nec tam infimis abiecti p cancellis concludi, ut cum mechanicis artificis bus commune quicquam haberet: ni quatenus eorum ministerio in sa/ Τnandis hominibus,dum res exposcit, utatur: mox* ostendere ex Galeni sensis aggressus sum, non sua modo sed & priscorum aetate, qui longEGMIenum antecesiere, medicorum gentem toto orbe terrarum celebrem &illustrem, ab Pharmacopoeis chirurgisci', & munerum dignatione,& arstis pro sessione, longe diuersam se isse: aliudi medicos, aliud chirurgos,& unguentarios perpetuo extitisse, id p uariis Galeni sententiis confirmas D re sum nixus. Is enim Aphorismum illum Hippocratis sexto Epidemiorum enarrans, φυmo in Pu id est,mOborum naturae medicatrices qui
quidem primus est sectionis quintae eius libri indicare uolens quonam pacto natura morbum curare dicatur,quomodo medicus,quo modo mi/nistri,& adhibita etiam ad curationem instrumenta, ita de tota re disserit, ut medicum dignitate longe plurimu ministris anteponat, sc qui hi sint conceptis uerbis explicet. Quod nam igitur inquit dignitate primariuest, quod secundas, quod tertias habeat, inter Hec omnia quae sanitatem facere diximus, contemplari conuenit: eo etiam magis, quod & alia quaesdam per quae morbi curantur accedunt: quorum omnium secundum disgo gnitatem ordinem internosse praestiterit. Nobis enim melius dici uidestur & naturam morbos medicari ,recte uero & artem medicam,& mediscum, uere quoque Scelus ministrum, & uenae scissuram, dg per ipsam fa/ctii in sanguinis profluuium,& caetera. Hac quidam serie apertissime Ga/ LM ilenus medicum a ministro distinxisse ui uisus, ordineris Q in morborum curationibus tunc constituisie, ut primas quidem partes natura sibi uen κ dicet:
403쪽
38s E N A R. MEDICINA LIV Mdicet: secundas ars medica, per quam medicus idoneo tempore atq; occa,sione, idonea quoin curando morbo auxilia admouet: tertias partes mota arte messi dici sustinent, qui Sc ipsi naturae ministri sunt, uel Galeni testimonio. Abhinc proximas medicorum ministri sibi assumunt, ea prompti obeuntes munia, quae a medicis imperantur : geritin hac in parte medicus imperastoris partes, minister militis: hic rursus nauta', ille gubernatoris nomen
pulcherrime sustinet. Quod paulo post rjs uerbis declarat Galenus:
Ex his uero abunde constat,quantum sanitatis est e strices causas natu radignitate antecellat. omnia enim reliqua materiam ipsi parant & sugigerunt, quemadmodum in alijs quo artem quandam ministrantem uis rademus. Textricis namq3 radios, textoria &pessi ines Lignarius faber mollitur: hinc uerό ligna materiae excisor : securim item 5c dolabram serras rius arti sex, serrario autem ipsi, serrum metallorum estosior comparaurarumq; est artem este riuam inuenire, nulla alia egentem, quae aut insserumenta fabricetur, aut materiam operi idoneam reddat. Ita sane& me dico multat artes aptas materias praeparant, perinde ut ipse rursum natus
rae, cum quibusdam ministris suppeditat. Quam enim proportionem arachitectus erga caementarios, lignarios. labros, Sc alios, quibus imperat, artifices:eandem dc medicus erga ministros suos gerit. Is i uero sunt her
. barii, unguentarii, coqui, cataplasmata adhibentes, humore conspera lagentes, clysteria immittentes, scarificantem, uenam scindentes, cucurbi tutas ais gentes.
Loci Galati Quae sit medici in curandis morbis ratio, quae ministroru, quid mora ph - ψ bo suggerat, qui huius ministri sunt, amplissime hic docet x Ut enim in artibus reliquis quaedam opus efflciunt ipsae, aliae ad opus conficiendum idoneas praeparant materias: sic & in medendi arte medico
multae artes ad sanitatis este stione idonea suggerunt instrumenta, aptas pinaterias: ut herbaria, unguentaria, Sc quae manibus operatur quλm uocant, ac complures aliae: Naturae uero, medicus eiust minis
siri plura suppeditant, quorum praesidio facile superari a natura morbus squeat. Atque in hoc munere obeundo medicus architecti rationem obii net; ut enim hic caemetari js, lignari j scp fabris, lapidum excisoribus, alii, parchitectonicae artis ministris ut dux imperat: sic& medicus herbati , unguentari is,coquis,& uenam secantibus, hoc est chirurgis,caeteris D upQ scit tem habens, principem* artem nactus, imperat: hi enim omi cicut hac serie explicatissime docet Galenus) medicoru ministri sunt. ita lysi ministri, medicus uero architectus , an non hi omnes a medicu reucra distincti erunt Distat enim ab his medicus, ut a militibus imperator, caemcntariis architectus, a nautis gubernator. Quod animaduertens
lenii , medici Uilia genui nobilitatem , eius qui Aesculapin genere sedis Ognum duceret explicare uolens, uulgariumΦ hominum in deligendis nae
dicis deprauatum notans morem , medicum excellenti cuidam exercitus
duci comparat, aut regi subditis imperanti. Fit inquit iure, ut cum aegrotare cc perint, de uulgaribus loquens,& nullo iudicio praeditis hominisbus medico*aduocςnt,non quidem optimos, ut pote quos Per sanitat m 1 A noscere
404쪽
LIBER SENT V s. 39 Onoscere nunquam studuerunt: sed eos quos maximὰ familiares habent, qui in ipsis maxime adulantur, qui & frigidam dabunt si hanc poposce, rint: 8c lauabunt cum iusserint, Sc uinum niuenili porrigent: postremo quicquid iubebitur, mancipiorum ritu facient: contra quam ueteres illi medici ab Aesculapio oriundi, qui tanquam duces militibus,& reges subaditis, imperare aegris uoluerunt: nequaquam uero Getarum Sc Tibi os rum, Sc Phrygum, Sc Thracum emptitiorum ritu parere atque obsequi. Oratione hac Galenus grauissime Sc Pseudomedicorum ignobilitatem LMi Galani damnat: qui a nobili illa Asclepiadarum familia degenerantes, mancipio. ςVpk tio io rum ritu aegris parere magis 8c obsequi, quam imperare suae nobilitatis obliti malunt: oc uere medicorum, generosam uirtutem celebri comem datione exornare contendit. Quid enim abiectius, Sc medici dignitate atque excellentia indignius, quam eum a cuius imperio Se praescripto Omnis aegri uita salu So pendet, ceu mancipium , aegri iussis parere, illi blandiri, illius uotis subscribere, nihil interea de morbo 8c oblatorum noxa cogitantem Quod qui faciunt, quicy seruilia obire munia, quo se gratiosos aegris Sc placidos praestent, in more habent, h certe ii modo qui tales sunt indigni medici nomine sunt habendi. Generosos medicuS medici ρ seruet pro excellenti sua natura spiritus, nihil quicquam ad gratia loquas Q tur,unum tantum aegri commodum suae artis fidens spectet: tuto, celeri ter, R iucunde curet: vulgi famam quod iubet Galenus perpetuo cons r. Μαλtemnat, uni se ueritatis studio dedat, totus eo studio flagret deq; Apolli/nis Aesculapq arte tum exercendi, tum uero semper augenda ,ac pro ui/ribus perficienda laboret. Haec generosi medici 8c sua arte commendabis iis actio,hoc munus,haec persecta 5c ad summum deducta ratio erit. Ad institutum porro redeuntes clarorum uirorum testimoniis ostens,nesb. damuS, unguentarios, chirurgoris non Galeni modo aetate sed Celii ScAsclepiadis distuictos futile. Celsus lib. I. Sanus homo,qui Sc bene ualet, cap. r. 8c suae spontis est, nullis obligare se legibus debet, ac neq; medico, ne ias 3o tralipta egere.An non hic medicum ab unguentario conceptis uerbis dis criminat Celsus, dum sanum hominem necν medico, neq; iatralipta, hoc est,unguentario egere affirmat est enim iatralipta, si nominis uim expens das,uncitor medicus, a quo muneris dignitatevi excellentia qui absolute medicus nuncupatur longissime distat. Rursus idem lib. V I I. cap. I. de
chirurgia ex prosesso loquens, deq; illius professoribus 8c omni chirurginatura ac moribus, chirurgiam quidem , ut quae manu curet, tertiam
esse medicinae partem,& suos priuatim professores, qui illam ualde nobis litarint habuisse: Zc chirurgum alium a medico atq; discretum esse testa/tur, etsi eundem quidem hominem isthaec omnia munia posse praestareo conceptis uerbis affirmet ubi tamen se diuiserunt subdit) eum laudo qui quam plurimum percipit. Quibus ex uerbis colligi promptum est,
diuisos tum etiam atq; nunc medicos a chirurgis fuisse: cum eum chirursgum maxime laudet, qui cum medicus non sit, plurimum tamen eorum quae ad medendi scientiam pertinent percipiat. Hoc enim uerba illa indi'
cant Lubi se diuiseruntd Quin Sc paulo post chirurgum propri js noxis K a describens
405쪽
3 si ENAR. MEDICINALIUM describens illum a medico plurimum disiunxisse uidetur. Et chirurgum quidem ait) aut adolescentem aut adolescentiae propiorem, manu si res
nua, stabili, nec unquam intremiscente, eaq; non minus sinistra quam des xtra promptum, acie oculorum acri clara p, animo intrepidum ac immissericordem es e oportet,& caetera. An non eae chirurgi manu medentis,
non medici propriae notae sunt illud ut intelligamus, Celsi etiam aetate a medicis discretos chirurgos fuiste. De fracturis porro capitis sermonem instituens Galenus, ubi illarum methodum abseluisset maximam chirurgicoru operum partem iis quos s. Meth. chirurgos uocant se permisit te testatur. Aggressiis inquit fuissem alii i, Ο quando ipse quoq; experiri huiusmodi curationis rationem, si perpetuo in Asia mansistem. Sed cum Romae plurimum agerem, ciuitatis morem sum secutus, permisia ins quos chirurgos uocant, maxima eiusmodi opes
rum parte. Euidentissime hinc Romae Galeni aetate 8c chirurgos futile,&quae manuum fierent opera: ea chirurgis pro patrio more relinquenda edocemur. Erat autem ut cernere est is patrius Romae mos,ut quae masnuum operam deliderarent, ea chirurgi obirent, caetera tractarent mediaci: ac proinde Galenus patrium illum morem secutus, ossium excisiones
de quibus eo loco sermonem instituit chirurgis iure permittendas censsuit, quod ad eorum munus pertinerent. Ex quibus constare arbitror is iam tum Galeni aetate a medicis discretos chirurgos suis te. Pharmacopo Ias uero ab medicis item discretos, plurimis eiusdem autoris testimonius euincemus.Siquidem VII. de Medicamentis secundum locos, Pamphili Pharmacopolae conseetionem quae sebrim finiat de Andromachi senten/tia adfert, I X.uero eiusdem tractationis, cap.I II I. Antonii Pharmaco.
polae medicamentum ad coli assectus assert, ido ex his quae Aselepiades prodidit. Qiuarto uero de Compositione medicamentorum secundum genera, Mantiae Pharmacopolae N Tharisi cuiusdam chirurgi, empla 1ira describit. Rursum uero lib.de Antidotis primo,apertissimis id uerbiscosrmat Galenus: Si inquit, uel Mithridaticam, uel Theriacam, uel alis 3'quam aliam maiorem antidotum componere moliatur, quae N multa
comprehendat, & cinnamomum accipiat, optimis quibusin indiget me dicinis: quae quoniam alio in tractu quam uomae haberi non possunt, propterea tales antidotos Rotnae conficiunt, non solum optimi qui modici, sed etiam unguentar a. An non hic explicatissime Galenus unguen tarios tum Romae fuisse , qui magnas antidotos conficerent ipsi, etsi eas dem etiam optimi quique medici parare didicerant, quae seculi illius sellicitas erat eosdemq; a medicis discretos monstrauit 7 Hoc ipsum rursus idem Galenus II . de Diebus decretor is, cap. X I. confirmat, dum medi cum qui naturae sit minister a Pharmacopola plurimum distare censet. ., Histe Iocis probasia me abunde arbitror,medicos a chirurgis & unguenstar is uocatis discretos olim ut nunc fuisse. Quod& ipsum ratione, a fine artium proprio desumpta, probari firmissime potest. Nam & si horum
omnium artificum, nempe medici, Chirurgi, & unguentari j communis is est finis,hominibus opem serre: suis tame cancellis harum artiu unam' ' quaml
406쪽
LIBERI SENT V s. 3s aquami concludi certum est, chirurgi enim finis scopusin praecipuus est, manu mederi, quod Celsus lib. V I I. cap. I. abunde testaturrunguentarη, antidotos suas conficere, quibus ad hominum salutem utamur: Medici
uero, morborum, causarum. notione, naturael aegrotantis ac auxilioarum scientia, morbos depellere. Quae quoniam & ipsa per se notissima sunt, & mille autorum testimoniis corroborata, in iis probandis non inis morabor, & ad id quod reliquii est enarrationis accingar. Num inquam Num mesi medico interdum horum obire munia liceat, quam rem totam paucis, sed Pexplicatis uerbis Galenus V I. Epidemiorum sectione V. ad principium
At si nos inquit etiam haec discentes de chirurgorum & Pharmaco,
potarum mun is loquens interdum di facimus, perinde facimus, atque gubernator remigandi peritus ,& facile summum malum conscendere ualens. & omnia alia nautarum munera cognoscens & exequens. Etenim multi imperatores saepe es arcu uxi,& iaculari,& pugnare gladio, hasta I sciunt ia faciunt: & reges pariter, sed non ut R . ut imperator erat Ales xander Macedo,aut eius pater Philippus: sed per alias artes imperatoriae
atque regiae inseruientes, haec militaria munera obibant. Itaque & nos ut medici, cuiuscp auxilii qualitatem, quantitatem, occasionem, & utendi,o modum cognoscimus, ut ministri uero, uenam rescindimus, Sc cucurbistulas admovemus,& reliqua manibus operamur. Dignitate igitur ars medica medicis praestat, medicus arti seruienti, illa ministris, ministri aratibus sibi instrumenta materi Φ parantibus, illae artificibus per eas agentibus,artifices uero praeparatis mater is atque instrumentis. Hac tota serie Galenus quonam pacto medicis interdu ministrorum Lori cammunera obire liceat docet: fit enim interdit,ut & uenam secare, & cucuris bitulas admouere medicum oporteat: dum uidelicet aut periti chirurgi copia nos deficit, ut cum ruri sumus : uel dum urgens aliqua praesen sne celsitas inuitat chirurgorum & ministrorum copia destituti. od,o cum accidit,non alienum a medici dignitate fuerit,haec obire, ut laboran, ii proximo opem ferat. Haec tamen munia non ut medicos, sed ut mini, strorum personam agentes nos exequi docet hoc loco Galenus. Perinde ac si nauis gubernator remiget, aut malum conscendat: aut im/perator iaculetur, aut signa serat, aut comminus cum hoste congrediatur: isthaec enim non tanquam imperator, sed tanquam miles obit. Dignitate uerd nos longe minis stris antecellere conceptis hic uerbis monstrat Galenus , ut probatione ampliore res non egeat. Atque isthaec ego ad in proposita in enarratione
407쪽
De annua Elephanticorum apud Arelatam probatione uetere sinat conse t. instituta: hi nonnulus ail eam rem pertinentibus.
LEPHANTICOS probari at* ὰ coetu hominum qui tales inuenti fuerint ehci, non humani solum instituti at consili ,sed diuini praecepti fuisse legimus. Praepotens enim Deus prouidelia admirabili sua sortiter cuncta disponens, cum saluti populi electi sui consultum uellet, id maxi prouidit, ne quid sordidum , ne quid inquinatum aut foedum, ne quid Netiam exitioso 8c pestifero morbo corruptum labem populo inferret. Quod si quid tale in castris inuentum esset,mox id omne ceu noxium res aciendum & segregandum admirabili suo consilio iussit: unde est illud Numerorum quinto, Praecipe filiis Israel ,ut eliciant de castris omnem le/Leuit. 11. prosum: Et illud item Levitici, Omni tempore quo leprosiis est, & in mundus, solus habitabit extra castra. Nec solum amandandos eos Sc rei mouendos quificassectiesient, sed ut se ijdem ipsi publica consessione&insignibus notis tales esse profiterentur: ne qui incauti in eos incidentes noxam contraherent,sapientissime idem prouidit: Uestimenta enim eos habere dis Iuta,caput nudum, os ueste conte stum, contaminatos se ac ser,
didos clamore confiteri iussit Deus, ut insignibus notis depraehensi co gnobilesin facti, eorum congresium consuetudinemψ uitare sani homi nes possent. Simile quiddam Sc Elephanticis quoque nostris a magistra tu est hodie imperatum. Lignea enim crepitacula quaedam etestare pro si gno iubentur, quorum ciat ore strepete sono admoneri, ne se adeant, qui salubri sunt corporis statu possint. Dei itaque praeceptum imitati re
rumpublicarum moderatoris magnam eius rei curam habendam meritd censuerunt, cunctorum enim saluti parentum instar saluberrime prospiscientes , eius generis homines medicorum censurae dedendos, lege lata sanxerunt: ut si qui teterrima ea lue assiecti sint, continuo a caetero popus ialo, ceu noxii suturi, procul arceantur. Hinc seueris tum iuri rudentum, tum etiam medicorum legibus cautum est, ut eo aflecti morbo a media hominum turba disclusi longissime abducantur, ne cum sanis consuetudi ne atque conuictu, pari labe inquinare eos queant. Paulus enim lib. I III.
ea de re ex pro sesso sermonem instituens, quoniam capitali Sc pestifero morbo laborare eos est arbitratus, procul ab hominu societate ablegan dos his sanet uerbis censuit. Quoniam inquit contagiosus hic morbui non sane minus quam uel ipsissima pestis est, seorsim a sanis hominibus, atque adeo procul quoque ab urbibus, in loca uidelicet mediterranea 5c refrigerata , a mortalium p caeterorum frequentia tabe illa assiecti habiti Miandum ablegandi sunt. Quin si fieri positi etiam hinc ad proxima loca migrabunt, tum propter se, tum propter eos qui ut uerisimile est ipsis incident. Ipsi namque ita salubriore aere se uentur,& alios hac lue non in Lib ficient. Aetius uero non solum grauem esie laboranti assectum hunc, sedi conspicientibus intolerabilem, ut qui id morbi genus omnino auersens
408쪽
consuetudinem in uitent assirmauit: suspicionem enim de se malum prae,
bet, quod contagiosum sit. Atque ego sane subdit malum esse affirmo
cum ipsis conuerseri, inquinatur enim aer quem inspirando attrahimus ex ulcerum istore &ex uitiata spiritus exhalatione. Quamobrem cum tetra haec lues tantum mali inserre contagione sua possit, ut prope astanotes inquinet & inficiat: aequa animaduersione a magistratibus & rerii pus blicarum rectoribus prouisum est, ut eius rei cura ad communem populi salutem uel maxima haberetur. a in re si usquam alibi Arelatae certὸ inio magna ducitur ratio. Nam cum ea in urbe, ob promiscuam Sc incautana nauticae turbae, & rusticorum agricolationi seruientium copiam, quariare gens omnis pro insolenti quam degunt uita pessimis quibusque se ci bis ac potionibus implere exaturare consueuit ob regionis caliditastem, ob ciborum quibus plebinti solet malitiam comites enim sere' salsa carne, palustribus pistibus, lacte multo, & caseo , cochleis, glutinosis, crassis, nidorosis, acutis, uino &generoso & multo , citra delectum utuntuo plurimi incaute in id morbi incidant, magna sine prudentia arta
ueteribus olim constitutum uidetur, ut eius curandae rei magna a consu
libus senatuin Arelatensi ratio haberetur. Unde solemne illis est, ut quoso die comitia consularia haberi solent est autem is dies ad octauum Calen. das Aprilis senatorum sustrarajs creatis consulibus, mox illis ex tabella
ab eius senatus striba ea capita proponantur quae ad muneris eorum dignitatem curationem pertineant, inter quae praecipuum hoc unum: ut noui consilles Elephanticorum probandorum curam stato ad id munus tempore praecipuam habeant. Dicatum autem ad id uerni temporis iniscium est, idΦ magna sanὸ ratione. Nam cum de humorum intus laten' otium, abditoo in corpore malo iudicium serendum sit, id tempus ad eam rem peropportunum censeri merito debet, in quo & reserari corporis meatus, Sc attenuari humores, fluxitGQ fieri incipiunt: corpusq; unis,o uersum quasi hyemis saeuitia solutum, renouari uerna temperie, & pene refici selet.Cumcp ex coloris seras effloretantis notis, de omni latentium ιδ in corpore humorum natura censiaram secere oporteat cum uel Galeni vide in testimonio succorum corporis color certissima nota sit, & talem efflore, scere seras colorem oportet: quali onditorum intus humorum natura lsuerio is autem color prodeuntibus iam seras humoribus, certiores la lientis intus mali notas per ueris temperiem praebeat, non sine magna ra. tione constitutum uidetur, ut probandorum Elephanticorum ratio per oueris initia iniretur. Et si enim nullo non tempore fieri talis ElephanticoHrum exploratio possit: tamen quoniam pestate dissoluti nimium corpos o ris succi sunt, ac ueluti nimio aestu assati: hyeme uero coacti & crassio, res subinde est ecti, nimium que intra uiscera conditi, tam certa dare lastentis morbi testimonia id temporis minime posIunt, tillere que consspicuus in iacie color iudicantem haud magno negotio potest, cum hyes . me liuens obscurus que ut plurimum appareat: aestate sesis humoribus lcalidioribusque effectis nitidior, ac proinde utroque tempore Alia sui)
409쪽
391 E N A R. M E D I C I N A L I V M specie imponere nobis queat. Vertim cum de explorandis elephanti cis omnis nobis in praesens ratio proposita sit, qui nam Elephantici dii
cantur, & quidnam Elephantiasis fit,& a quibus ipsa causis originem
ducat: postremo qua uia Elephanticos probandi negotium omne aggres ephisici di oporteat,dicendum uidetur. Elephantici porro dicuntur qui Elephans U tiasi morbo laborant. Est autem Elephantitas,definiente Paulo uniuersiqvilex po- corporis cancer. Id autem nomenclaturae is morbus a similitudine qua Dii N. . dam ab Elephante animali tracta desumpsit morborum enim plerique sunt,attestante I I. Meth. Galeno,qui a similitudine nuncupationum sua rum rationem Britantur: in quorum albo Elephas, Polypus,Cancer,m ratheroma, Steatoma, Meliceris,Alopecia,Ophiasis in habentur.Qui enim Elephantiasi correpti sunt, obscuro A ex purpureo liuescente colore in suscari, & tuberibus deformes fieri, Elephantorum instar videmus. Ele plinivi lib.ε. phantes enim durissimam cancellatamin quod Plinius scribit cutem V t habent quae se in rugas saepe coar stet, & adstringat, unde aspera, inaequa Iis, rugosa serὰ semper conspicitur. Hinc affectum hunc denominationem sumpsisse suam constans omnium assertio est. At uerὰ quae sit eius moribi ratio, haudquaqua difficile putatur: uniuersi nano corporis cancrum esse omnes existimant ac proinde immedicabile malu . Si enim maiorem oportet semper remedii quam aegritudinis uim esse, quod rediὰ Are laeus Cappadox dixit, superior autem medicina nulla huic morbo inue
niatur, fit prosecto ut curari Elephas minime possit. Equidem si Cancer, qui singularum modo corporis partium quasi Elephas quidam est,curas..Aplam m. tionem uel ipsemet tradente Hippocrate, non admittit: qui abscondit tos calicros non es le a medico curandos prodidit qui quaeso curationem admittat uniuersae corporeae molis cancer, quem propriὸ Elephantem Lib. de Atm dicimus Hunc uero atrae bilis in corpore superantis sobolem esse,Galcaimbribuινρὰ mille in Iocis testimonio constat. cum enim haec ipsa aut e melancholico ter irat er x. saeculentocp sanguine, aut e flava bile utrist supra naturae modum a calo tW ' - imi nodico astatis originem ducat: fit,ut ea in uasis cumulata naturae pnegotium inferens, soras ipsa sese exerat, per 3 uniuersum corporis habi Libo morb. tum disieminata atΦ sparsa, figuram ut ait Galenus immutet atq; de V 7 prauet. Simus enim fit in ipsis nasus, acuminataei aures, labra crassa,
tacp uultus species satyris quam simillima, torua, horribilis, & ferinum Ex Gale. lib. quid habens. Ab atra bile igitur Elephantiasim nasci constans Galeni &μεt si omnium assertio est. Hanc uero temperatura calidior & siccior,anni par constitutio, coeli atin regionis natura,labores, studia, lassitudines,curae, uigiliae,ciborum crallorum N salsorum, acriumq; creber usus, inprimis uero uita insolens, Sc crapula gignere ut plurimum solent.
Iam uero explorandi Elephanticos negotium, ut perfici habeat quod opostrem ὀ dicendum proposuimus explicandum nobis est. a in re
magna sane prudentia,consilio, atteia tioneo iudico es Ie utendum: ne aut imprudentia & incauta iudicandi ratione, aut eos exilii noxae dedamus
qui intacti hac pestifera Iue sunt: aut eos qui infelici euentu in hanc incis deriint, liberos cum sanis agere, & in populo uersari linamus. Alterum
410쪽
enim inhumanitatis,alterum impietatis est. Primum omnium, quoniam
Elephas ex eorum morborum albo est qui in semine semitem habent, unis ris , is de iure haereditarius dicitur, postulada ab aegro fides est, ut de parentum incolumitate aut inquinata natura rogatus uera respondeat: ab Elephan tico enim Elephanticus gignitur, quod mali seminarium in uitiato parentum semine sit, unde talem contrahit qui nascitur labem, quali praeditum semen erat. Cum enim uniuerso e corpore genitura procedat quae fir mior est medicorum sententia sint autem Elephantici principes partes uitiatae sere omnes, mina j sanguinis corrupta, ta in mala intecta: effiMio citur prosectio, ut semen quo ipsum infectum inquinatum* procedat, a
quo sic uitiato semine, Elephanticum quocp gigni prosecto necesse est. 'Atq; haec una in primis uera & essicax Elephanticos deprehendendi ratio
est,si illos ab Elephaticis prognatos esse cognouerimus. Deducitur enim longa serie tabes haec, non in filios modo, sed in nepotes pronepotest, tanta uis malo subest. Nihil enim quicquam ad mali huius inferendam noxam tantum ualet: nihil aeque hominem ad eam excipiendam praepa rat, quam genitalis seminis corruptela. Secundo loco de his est inqui/rendum, quae ad morbi huius generationem, ipsa per se maximam uim
habere creduntur. Sunt autem praecipue, antea sta uita huic inferendo sto morbo idonea, cum inquinatis hac labe hominibus longa consuetudo, excretionum solitarum praeter naturam detentio. I tacp sciscitari ab aegro conuenit, num crassis, melancholicis, falsis,acutis,nidorosis sit usus cibis: num uino multo ac crasso: num laboribus, uigil Js, curis, angoribus seie dediderit,aerumnosamo uitam in metu & moerore positam duxerit. Ab his enim si cuipiam acciderint, magnam in eius uasis atrabitari j succi atq; mali congestam esse copiam, quae huius morbi materia ei te possit, contes stari certo possumus. Diuturna etiam cum Elephanticis consuetudo at in conuidius, non minimum momenti ad hunc inferendum morbum praestat. Cum his enim qui putridum omnino spirant agere periculosum da is xit Galenus. I ta si quis, raro praesertim corporis habitu,&ad externas i DF in excipiendas iniurias api' , Elephanticis asiideat, noκam prosecto sentiet. Melancholicorum item excremetorum retentio, congeliacp subinde corpia haud sane parum facere ad morbi huius generationem creduntur. Quamobrem si uni cuipiam isthaec uniuersa acciderint , de eo ut ad Ele phantiasin sit ualde dispositus affirmare sane poterimus. At uero Elephansticum eum qui iam actu non dispositione solum N aptitudine labem constraxerit quibus explorabimus signis Anths quae ad morbu aptitudinem& dispositionem tantum, non etiam morbum demonstrant an ηSquae morbi essentiam comitatitur Equidem si quod Aristoteles ait accidens t. de Anii.
o tia magnam partem conserunt ad cognoscendum quod quid est. Habent autem singuli morbi proprios suos casus, propriaΦ symptomata, qua ipsos insequantur: ab his profecto petenda de morbo ipso omnis iudicans Anem di ratio erit. Praecipuam enim Galenus significationis morborum ratios t2 L.Mnem, ab rjs quae secundum essentiam insunt sumere solet. Eleoliantiat in a. Porro haec ceu casus propriss ,perpetuo conii tantur: Extubetationes I Re- 'an