장음표시 사용
121쪽
nt primo voltimiis nartare species, quae c5tin7tur sub unoquoqi genere. Ad p
se a dicemus causas uniuscuius iue generis.& speciei.quod est, quia qua do nos Eognouerimus eorum causas efficientes. tunc poterimus sumere plura ligna ςgritudinum: eo Q ipsae eaedem sunt causae diuersitatis pulsuum. Et propterea qua nodo inuenietur senus, aut species propriae causae. tunc erit signa fiκu super istud tenus, aut speciem aegritudinis. Et pulsus, qui fuerit plurium causarum, non signicat super illam aegritudinem solum ipsam efficientem, nisi secum alia signincatio adiungatur. Et deinceps volumus incipere narrare species pulsuum.& subsequenter eorum causas assignare. quia cum sciuerimus eorum causas efficietes.
tune possibile erit i ponemus eas signa super aegritudines: eo φ ipsc esde sunt eaust efficientes earundem. sit ideo qn erunt eκ eis genus, vel si ecies propriae causs,tunc erit signum continuum super inuentionem illius species aegritudinis. vel generis.& quando erit ei plus una causa. non significa hit super aegritudini agentem, nisi qua do cum eo fuerit signi licatio alia. Verbi gratia, quia pulsus foemitas,qui est in hectica, est accidens continuu super inuentionein illius speciei aegritudinis.& quando erit una calisa tantum eκ pluribus . non significabit misper sgritudinem: ut pulsus diti eris. qui non significat super febrem putredinis: eo ιν pulsus diuersus est inuenius in febribus putridis,& in dolore stomachi. eropo hoc non est fis nil declarans febre putredinis proprie, nisi ei associetur aliud
ιῖgnum. 8c possibile erit ιν aliud signu sit eκ speciebus pulsuum, & q, non. Et
postquam data sunt signa significantia a Medicis causas pulsuum, tenentur de terminare pulsum appropria tum unicuique aegritudini: eo . maior pars pullata est eo posita, sicut pulsus significans super apostemata calida, quia est paruus, Vein lore, inordinatus,& variatus multis variationibus. R in hae aegritudine pulsus ei 3 prius est copositusJemper. Et quida pulsuu sunt,quoru est signu definitiuu suo per aliqua fgritudine, qn associatur ei aliud signfi. dig. qih pulsus inordinatus, querit cum calore manifesto in cofpore, δί non erit in ore stomachi punctio alio qua, seu dolor, est signum certum super febrem putridam. Et postquam declara vimus quo est significatio pulsus generaliter. redibimus ad numeradum species, Aila diuigo demde dicem causas uniuscuiuiq:. Et dicimus v genus quod sumitur aquari
pulsuum. Des te dilatationis, diuiditur in pulsum mapnum de paruu Se mediocremi in ictgu breuem de mediocre, de in largum sit ictum de mediocrem,& in eminentem profundu Sc mediii. Et mast nitudo est. iii arteria enteditur superflua dimesione in Oibus tribus dimensionisus, sin profunditate, latitudinem , & longitudinem. paruus est contrarius illi.& medius mediocritate horum tetinet. Longus est,qui extenditur in longitudinale dimensione plusqua in latitudinalem vel profundae hoc est qui transit quatuor tangentis digitos.breuis autem est c5trarius huic. sed medius horu naediocritate seruat. Largus est ille, qui secundum satitudine ultra salias erutenditur dimensiones. strictus illi est contrarius. sed medius medium te net. Eminens est ille, qui in altitudine ultra alias dimensiones eκ teditur. profuit diis vero est ei contrarius. medius vero mediocritatem seruiat. ni isti species ad inuicem componi possunt. sed difficile est hanc compositionem cognoscere. tactu. iste sunt species sumpis a genere quantitatis dilatationis. Sed genus, quod
sumitur a tempore motus, diuiditur in velocem,tardum. δί medium. Et genus. - . . quod sumitur a quantitate virtutis, diuiditur in sortem, debilem, dc medium . Et
Hlia diuisio fortis est ille, qui eκ tresia digitorum fortiter percutit. Et qui sumitur a tempore cum quatit a qirietis, diuiditur in spissum, rarum, S medium. Et dicit GaIe. v spissus est ii Ie, in em virtutis. quo tempus quietis post suam constrictione est paruum. sed rarus est contrarius illi. sed medius medium seruat. Sed hoc non percipit, nisi ille qui comprehendi, quantitate quietis, quς est post constrictione. Et qui hoc no nescit, cognoscit dis ferentia inter pulsum velocῆ δί spissum. sed hoc graue est inueniri. tia non video tur impossibile multu perfectis qui sunt optimi sensus: im omnes homines noti sint squales in solicitudine,&bonitate inte Ilectus. Sed genus sumptu a propo
RIta diuisio tione quatuor icporii pulsuu diuiditur in pulsum squi poderis,& non squi podea .pportione ris. Et squi ponderis est squalis,& habet compositionem duorum motuum ad semporisse invicem coposiιione naturali,& per viam naturs. dc siiliter babet Oompot
122쪽
A tionem uniuq quietis ad aliam, A et illa. ius est motus ad quiet7. missς compositiones diuersificantur secundum diuersitatem statum,temporum,& comple Nionum. Galenus dicit Φ istς compositiones naturales non inueniuntnr nisi secuti,
dum unam copositio mini notarum musicarum proportionatarum et ordinatari .
quς est copositio dupli aut partis.& dicit si, minor proportionum sensataru inpulsu est illa que multiplicat quartum multiplicati comparatione unius partis multiplicatς duarum partium. Et si ita est, ut dicit, mirabile est. Sed comparationes istas coprehendere difficile est: qua uis multi homines in Musica eas coni prehendant: propterea quia notς musicς habent superfluana eκtensionem, ita P minor dimensio illarum eκemplo potest comprehendi, & est illa, qtis multiplicate N. 36.Partibus unius partem Unam. ni ista verba sunt alterius scietir, quς huic Et dr croma per accidens est necessaria hic parum. Sed in pulsu sunt tepota hreuia ad inue, maioris pero niendum hanc comparatione in eo adhuc magis: quia quies e Nistens post spissi fecit, tudinem difficile est inueniri: eo m arteria est sub carne. Et propter hoc elege runt tangere hanc arteriam: eo m illa est latior, S propinquior loci principia. de Cur laganie has arterias tangunt Medici. Sed genus sumptum a sua similatione, SI a sua di tua arteria 1 versitate ola prsterita genera continet.quod est, quia assimilatio pulsus est, ut brachio, oia genera secundu unu modii concurrant.hoc est,quia si est in agnus, ut sit pes, severans in sua magnitudine:& similiter si est veloκ, tardus,aut ere aliis. Et pulia sus diuersus habet duas species, aut in omnihus generibus,aut in uno, aut pluriis hus fit diuersus: aut in multis pulsationibus,aut solum in una. Item diuersorunt Alia diuisse. pulsuum quidam est ordinatus:& est ille,qui multis reuolutionibus suam diutisstatem conservat. Et quidam est non ordinatust Ac est ille, qui suam diuersitatem non seruat. Et conuenientius est ut*ecies pulsuum diuersolum cum speciebus compositis computemur.&ego eκ eis manifestiores dicam. Et genus sumptii D iuillo a a qualitate arteris, diuiditur in tres species hoc est in frigidum, ealidum. & tem qualitate. peratum. Et quod sumitur a substantia arte hic, diuiditur in durum, mollem, δύmedium. Et quod sumitur a contento in arteriis,dividitur in plenum, vacuum.& medium. Istr sunt species simplices pulsuum. Et inueniuntur pulsus compo, siti, qui habent nomina,qui dicenda sunt. ia quida eorum dicitur pulsus caprizans.& est qui vatiatur in una pulsatione, in tarditate Sc velocitate. & accidit huic pulsui ut festinet,& stet,& cito tedit,& suu mota coplet. M appellatur e Nola huis, prizas, eo suus motus assimilatur saltui capreoli. Et quida nominatur cauda sistita ina,qui se in per variaturiquia ali in variatur ab augmεto ad diminutionE, Mali in adiminutione ad augmelli.& istud augmentu & diminutio ali in se ut proportionata, aliqn no. Et quida dr undosus. 8c ille est,qui variatur in magnitudiis ne & parilitate partiti organi in eminetia de Ofunditate,in striinura de largitatecu mollitie substantis organi: & declinat parum ad paruitate, sed non multu. M C uniuersaliter suus motus assimilatur undis maris,& ab eisde nonae suscepit. Et quidam dr yermiculosus,qui undoso assimilatur:& est eo minor, de spissior. Et quidam dicitur formicans,& est minor istis duobus,sed est spiss or. Et quida d3serrinus, qui undoso in diuersitate partium similatur,tn eis rigidiot est. Et quida dicitur his pulsans.& pol est esse ut iste sic denominetur per diuersitatem, qua in una habet pulsatione,quia in eadem tuterpolat,& reuertitur.& potest esse, ut dicatur duὲ pulsationes sunt una:quia quies, qus est inter eas, non habet lepus. quod mereatur dici tempus quietis. Et quidam dicitur tremulus. Et quidam dici tur tortuosiis,qui percipitur talis, sicut si organum torqueretur. Et quidam dictitur arcuatus.qliod est,quia est eminens in medio, & in eκtremitatibus profuit,dus, Ists sunt Ozs simplices species,& manifestiores, qug sunt in compolitis.
De causis Pulpuum. cap. XVIII. DEinceps incipiemus narrate causas omniu Et dicimus cp eausa magnitudinis pulsus est sanitas virtutis,et etia sanitas instrumEli,& inulta necessitas pulsationis. 8c propterea est iste pulsus signum dominationis
languinis in toto corpore α minime si cum hoc iungantur velocita
123쪽
re frequentia.quia hec sunt testimonia mulis necessitatis cum sanitate virtutis.& instrumenti. Et caust parui pulsus sunt istis contraris: hoc est si sint propter
debilitatem solum. aut inobedientiam instrumenti aut propter necessitatis paruitatem. Et propterea. quando erit istius Pulsus causa debilitas virtutis, necessario significabit compleκionem malam materialem dominantem super virtutem ipsam debilitantem: aut significate uacuationem superfluam, propter quam in trinis seca virtus est dissoluta. Et quando fuerit causa e N inobedientia organi, ne cecsario significat malam complere ionem siccam materialem: sicut accidit quando
dominatur cholera, aut melancholia, aut dominarur in toto corpore compleκici
mala sicca non materialis. sicut est febris hectica: aut significat super congelationem, que fit propter frigiditatem multam, aut propter e Niensionem arteriarum. quc fit propter apostem a. Sed qui fit propter paucam necessitatem, significae paucitatem caloris. 8c aliquando aggregantur hec omnia tria, δί significat sume ista tria. Et causa mediocritatis est rem p crantia rerum supradictarum. Et causa Iongi pulsus est paucitas virtutis: eo non potest e X tendere arteriam in latituis dinem,& profunditatem secundum proportionem eκtensionis longitudinis. Sehoc est pro maiori parte propter ineptitudine in instrumenti, ficut est propter rigiditatem , dc obturationem cutis. Et causς curti pulsus sunt υppolἰis causis locis
gi. dc hoc fit propter virtutis debilitatem. dc Potest esse ut sit propter instrumen, ii rigiditatem, aut propter iis c ambo. Sed largi pulsus causa fortitudo virtutis est cum aptitudine instrumenti. Et causet stricti sunt istis oppositς. Sed causet eminentis sunt propinqus causis longi: eri cepto q= Virtus sortior est, qua in illo vel alio: aut quia instrumentum est magis obediens. Et causi prosundi istis sunt
oppositet. Et causa velocis est multa pulsationis necessitas. tamen non est neces.sarium ut cum hoc adiungatur fortitudo: eo Φ pluries natura laborat cum velocitate loco fortitudinis, quando fortitudinem non habet. δί hoc fit propter dehi- Iitalem virtutis, aut ineptitudinem instrumenti. Et caust tardi istis sunt cotrarit. id est non necessitas anne litus, aut debilitas Virtutis, aut ambo. dc propterea est hoc genus pulsus signum mais comple Nionis frigids, materialis vel immateri Iis. proprii vel communis: aut debilitas virtutis propter euacuationem pream bis Iam aut propter multos malos humores, ut dissoluunt Virtutem propter malam eorum complevionem, Vel qualitatem . Et causs generis recepti a virtute sunt manifesti. Et causς pulsus tortis, δέ debilis, quς sunt sumptς a virtute , manifecti sunt. Et causs spissitudinis esdem sunt cum causis velocitatis. Sc natura ilia Ium operatur,quando non potest facere fortem, Vel Velocem. Sed causa rari ea propter paucam necessitatem cum abundantia frigiditatis. Sed genus sum pium a proportione quatuor temporum Pulsus est, quia Miam a via naturali exitus est vi motus dilatationis sit maioris comparationis id motum constrictionis qj debeat: de est ut maior sit necessitas inspirationis ui respirationis. Et qua do motus constrictionis erit maioris coparationis ad motum dilatationis debito. iune erit sortis necessitas ad eua PQrandum Vaporem fumosum. Et quando quies erit maioris comparationis debito ad motum, tunc erit hoc Propter debilitatem vir, tutis cum multa inspiradi necessitate. Et similiter P mutatio cJparationis duarum ad inuice quietu est, sicut permutatio coparationis duoru motuit, hoc est motus dilatationis. 6c c6strictionis. Sed genus sum Ptu a similitudine, dc diuersitate pulsus est manifestu: quia assimilatio no fit, nisi bonitate Virtutis, et ordinatione ipsius. ut eausa permutationis est evaporatio Virtutis, de ipsius debilitas. Et causa talis permutationis est una duaru reru aut Opter aliqua rem, quς virtute debilitauit Ee apstrauauit, sicut dominium humoria malorum aut propter aliqua causam e rorem intrinsecum cordis is dentem, quia distendit, sicut dolor oris stomachi. A: potest esse, et, sit hoc propter dςbilitatem virtutis ipsius de motu instrum eii: sieui contingit in fine seritudinu nocentium. ideo quia debilitas semper dicitur in co- paratione.quia sicut contingit Spxer causam multora humorii, sic n5 est imposithile ut sit causa motus instrumeti ipsius. Et qui diuersificatur in multis pulsario ilibus, minus malus est, sicut est Ordinatus in diuersitate pulsus. Similiter est O. Ias minus non ordinato: Propoer οδ qui QIdinδtus coieruat iuum circuitu in hae
124쪽
A diuersitate: Ω construatio non fit ni si dominio virtutis propter aliquem motum. Et causae specierum in diuersitate compositarum hς sunt. quoniam caust caprisaeantis pulsus aliquando proueniunt eκ ineptitudine instrumenti. Et similis causa est pulsus soricini: e recepto v quando permutatur ab augmento ad dimio nutionem, est signum diminutionis virtutis: ia si redit ad suum principium, significat vigorem virtutis:& si a diminutione ad augmentum deuenit, fortiorem virtutem significat. Sed undosi pulsus causa est virtutis debilitas cum organi mollitie. de frequentia sua est sicut si virtus partem membri super aliam aggreῆaizita ut iste motus motui undarum maris assimiletur , qui eκ multis compositus e st motibus. Et vermiculosi pulsus causi istis similes sunt, tamen sunt debiliores. δc similiter formicans.tamen de ipse vermiculoso debilior est. dc propterea dictum est, . non sit formicans, nisi vermiculosus prccedat. Causae debilitatis virtutis sunt manifests: aut propter euacuationem superfluam .eκ qua euenit syneopls: aut destructionem caloris intrinseci: eo . causae, quae iaciunt aegritudine, sunt contrariae ei, Sc nocent illi. Sed serrini pulsus causae sunt virtutis debilitas. dc est compolitus e X debili de paruo. Sc in ipso sunt partes anticipales de postiponentes, sicut in undoso : e Xcepto in isto siccitas magna est manifesta . Mquia siccitas fit etiam ab eκ tensione, est serrinus pulsus lignum calidi apostem an tis:& ma Nime, quando est in membris neruosis. quod est, quia rigiditas plus fit M ibi propter neruum. Sed bis pulsantis causa, hoc est martellini, est organi duri cies quia agit, sicut malleus super incudem percuties bis percutit.de secunda pulsatio per se est, hoc est propter rigiditatem nerui. Et causa tremuli debilitas ea virtutis. Et tortuosus significat super spasmum .Et arcuati causa similiter debili eas est virtutis: quia aequaliter organi partes ferre non potest. Istς sunt causae septem generum pulsuum breuiter dictς . Sed de pulsibus apostematu dicemus. cum loquemur de signis cuiuslibet aegritudinum. Sed caust trium generum pul sus istis coniunctarum manifestae sunt a rebus antedictis, hoc est a causis malae comple Nionis.Et quia istae species pulsuum non possunt comprehendi in aliquo momo e5. indiuiduo nisi comparato ad pulsum sint, qui in corpore temperatae complereio prehἔtaturnis inuenitur, aut ad aliquam octo comple Nionum secundum Galenum , aut ad species puto quatuor, secundum v apparet a radicibus naturi : dc iterum sanorum pulsus al- suum, ter ab altero diuersificatur: dc propterea eorum diuersificationem oportet nos cognoscere. quia si haec ignoramus, aegrotantium pulsus minime cognoscemus. quod est, quia pulsus aegri non cognoscitur, nisi propter comparationem corpo ris sani, Ut cognoscat diuersitatem complere ionis ipsius. Et propterea necesse est ei qui vult in hac scientia perfectus esse, ut se e Nerceat in cognitione pulsus runt, ut cognoscat diuersitatem complemionis ipsius , & ut cognoscat causas pero C mutantes pulsum. luia nisi hoc cognouerit,posset errare,& opinari, sp pulsas nonorum est pulsus aegrorum. --
De dinestatibus Pulpuum per os intrinsecas. cap. XIX.
ET dicemus diuersitatem pulsus comple Nionum. Pulsus naturalis calidccomplere ionis maior est.& Velocior pulsu temperais. 6c potest esse visit frequentior.Et fragidς est contrarius paruior, δἰ tardior te perata. M possibile est ut sit magis iubmersus . Et pulsus siccs compleritonis est: cum paruitate durus: propterea quia duricies non est obedies e Niensioni. Et pulsus humidς mollis declinans ad fortitudinem ,α magnitudinem: quia in hoc humiditas obediens est . Et pinguedo , & macies habesa: significationem in actavulsus. quia pulsus in corporibus macilentis euidentior apparet quam in pino uibus: eo in corporibus pinguibus est pulsus quasi sepultus,& habet spissitu inem Sc propterea habet fortitudinis diminutionem . Et aetates sunt eκ rebus, Rus ponuiu diuersitatem in pulsu propter diuersitatem datam a compleNione. Muia pulsus puerorum eκ parte caloris est velo A,& e N parie debilitatis virtutis in spissus. dc pulsus iuuenum est fortis propter eorum calorem & fortitudinem,
ct carauioraeulsu puerorum,& pulsus lienum delatus est, ius,ia tardua, sit sc
125쪽
reus similiter est eκ rebus, quae diuersitatem ponunt in pulsu. quod est,quia pursus marium est fostior.& maior pulsu foeminaru: Rc pulsus mulierum minor est,& debilior. sed est velocior, eo v velocitas eis est Ioco fortitudinis. Isti sunt caust mutata es pulsum. Et somnus, de vigilia similiter habent operationes in pulissus permutatione .
De causis permutantibus pupum ab extrinseco. cap. XX . SEd rerum e Nirinsecarum, quς pulsum permutant, qusdam sunt in quatuor
temporibus anni,& quaedam in cibis 8c potibus.& in balneis aquae cali,dc. Similiter Se accidentia an inas sunt e N his, que permutant pulsum . Aeeκ his, quς permutant, antedicta sunt in cognitione pulsus. Et a rebus, quesuperueniunt corpori a quatuor qualitatibus, Poteris pulsuum diuersitatem coisgnoscere. verbi gratia quia cibus, quando est nouiter in stomacho susceptus. pulsum ponit pa uni,& debilem,& occultu ua. A quando digeritur, ponit contra istium Et hoc est, quia cibus antequam digeratur, calor naturalis ab eo est sepulis ius, quemadmodum ignis a multis sepelitur iis uis. εί quando digeritiir, tunc ea ior inualescit naturalis. Et propterea in nostris di Nimus radicibus , m citius e M parte eius est similis,& eκ parte est contrarius. Et simile est in somno, de in viqilia .quod est, quia somnus fastis propter cibum non fit, nisi quia calor naturali, a cibo est oppressus.& vigilia pro maiori parte sit sacta digestione. Sed per mutatio propter tempus anni a se non est multum Occulta . quia pulsus veris est exi idus Se humidus. sieut est in habentibus comple Nionem eandem.& similiter alia tria tempora se habent. nt qui opinantur pulsus autumni est similis puto fui veris in fortitudine, frequentia, aut temperie, penitus errat. propterea quia in illo tempore virtutes sunt diminuis propter paucum calorem ipirituum . i in moisto tempore est quasi similis senum virtuti:quia istud tempus tempori senectutis assimilatur. Et propterea tunc plurima terrς na centia senescunt. Ac etia virtus generativa in isto tempore in Vegetabilibus, et animalibus debilitatur. Et similiter regiones habet operationem in permutatione pulsus, & compleκionem permutant. Iam dictum est suincienor de pulsibus.& qui petierit ultimiorem pat. ticu Iaritate in in scientia pulsus, perquirat ipsam in libris Spicatorum.
De Vrinis generaliter. cap. XXI. E T deinceps volumus loqui de utinis. Et dicimus Cp accidentia . qisae
apparent de urina, sicut superius dictum est, lusdam significant digestio γ ne hepatis, venarum,& membrorum: & quaedam significant aegritudio ne renum , 8d vesics . Sed primo volumus narrare signa apparentia in viiii a. sicut superius dictum est quae significant digestionem hepatis, venarum.& membrorum: et postea dicemus Vmusculusque significationem specierum. He,es, per quas significat urina, sunt trium specierum . prima est Vrint color, secunda est substantia, tertia est conseimim. Et color uniuersaliter diuiditur in quinq: partes quas di Nimus quinque genera. Primum est color cit tinus.& habet inui, ias species, sicut palearis,& citrii iis,& post assar, et post illu vacatinus qui cto eo as,imilatur,& post illu,qui assimilatur croco rubeo. Secundu genus est cottiti, tithei. 3 illud haber gradus,ficut color qui nominatur anab, id est color ru- heus mi κtus cum quada albedine, sicut est in rosa: sic qui nominatur chymos ei est vi sanguis:&rubeus, liti in superficie habet nigredinem, Ac dicitur a Eima. Et tertium genus est color viridis.& babet gradus, sicut fisticus, cte sicut ginta f& sie ut ecelestis, qui in Arabico dicitur et semet miza: et sicut nigellibus. et si euhpotrinus. Et quartu genus continet colorem nigram. Se habet gradus, videlicet quenda qui declinat ad obscuritatem quandam, dc quenda qui declinat ad elitianitatem , de quendam qui declinat ad me letizanum . Et quintum genus dieiiue
126쪽
a est . & qηidam est qui spemati assimilatur, quidam assimiIaret lacti. Isti sunt
simplices colores vritas. Et sunt alii multi compositi colores , de quibus dicere hoc non est necessarium: sicut color oleaginus. A qui assimilatur loturς recentis carnis,& limites. Et secundum significatum si initur a substantia.& substantia quaedam est subtilis, quaedam prossa, & quidam mediocris. Et hoc sumitur qua tuor modis. Unus est, ut utina sit subtilis, Se postea ingrossetur. Secundus est. t fit grossa, M postea subtilietur. Tertium est, ut fiat subtiIis,dc remaneat subintilis. Quatrimi est. vi fiat grossa,& remaneat glossa . Item quaedam substantia est clara,& quaedam Oh scura : & clara naturaliter substantiae subtili coniungi tur. Tertium sisnificatum est contentorum.& contenta urinarum sumuntura colore, substantia, loco, & dispositione . uam quoddam est album , spissum,& eoctum, S stat in profundo vasis , de ipsius partes sunt aequales, Ut figuram habeat pineatam : eu istud est naturale quod appellatur in Arabico, & dicit ut aienorum. & quoddam furfuri assimilatur , 6c quoddam saniel assimilatur, Sc uoddam est sanguineum coagulatum , & quoddam assimilatur pilis, & quodam arenulis, & quoddam assimilatur partibus serramenti, & quoddam assimi latur ferri squam mis . Et haec. omnia iunt prs ter naturam : sicut color rubeus. niger , & obstiirus sunt prster naturam . & quoddam est in parte superiori, M. quoddam in media , de quoddam in infima . Et quoddam est natutale, cuiusti totum est aequale in omnibus partibus suis: & etiam a quo partes grosse a subtilibus diuiduntur.
Designificationgus minae sumptis exeius colore. cap. XXI I.
ET postquam breuiter dicta sunt signa, qtis ab utina sumuntur, deinceps diocemus eorum signincata,& incipiemus a colore . Et dicimus . uniuersatio ter colores citrant cum eorum gradibus significant admiκtionem cholerae cum Vrina . Sed eorum natura Itor color est curinus. & alii qui sunt a cholera. omnes e N celsiam ca Ioris significant: tamen secundu'propinquiores sunt igneo colori, sicut color cholere vitellinae qui assimilatur colori vitelli ouoruna de die natorum, quam dicit Galenus calidiorem omnibus speciebus cholere esse . Sed colores rubet uniuersaliter significant dominium sangitinis,& virtutis debilitatem et M maxime illa,clus declinat ad rubedinem, super quam est nigredo: sicut 1ignilicat ilia, us declinat ad igneitate in , plus quam super choleram . Et dicio tur u aliqui in febribus acutis fundunt sanguinem per urinam : quamuis in eis non sit vena stacta. A hoc significat periculo ana crisim . aut dominium sannui nis 'uantitatiuum. Et nigra utina significat adustionem,& super dominium se E p ratis . quod est, quia ca or, & frigus hse duo faciunt. Sed quod a caliditate prouenit.habet sirna pyrambula caliditatem significantia. sed quod a frigiditate prouenit, Viriditas aut fuscedo praecedit, & uniuersaliter alii colores stigidi statem significantes.Et aliquando fit urina nigra propter admiκtionem cholere Migrs propter eκ pulsionem cholers nigrς, qur a natura fit, sicut in spleneticistit. Et omnis viriditas significat selgiditatem,eκcepta illa, quae zinaria nomin tur. M porrina: nam iIIr tartem adustionem significant.Et non est dubium,quin triticina,& indica seu coelestis significent super caliditatem. quia videmus Uri 1 as cholericoriim miκtas viriditati cum citi initate . & quia viriditas est principium nigredinis, ob hoc caust, quae faciunt nigredinem, eaedem sunt cum cadsis,qus Viriditatem operantur: erecepto quia in viriditate sunt debiliores, Et urbmaalna M clara, sicut aqua, significat digestionis defectum, & viitutis nutritiaus dedilitatem, aut oppilationem, aut utrunque. Et urina,qus spermati assimila eur, lignincat humorum phlegmaticorum frigidorum crudorum abundantiam: δί ι Plurimum apopleNiam , aut similem aegritudinem significat. Se pueri hanc moeni urinans, quando epitaplici fiunt. Et possibile est ut hic utina sit signus Crius in aegritudinibus phlegmaticis. & possibile est ut sit color albus in egrutudiniDus acutis . Sed est plurimum perditionis signum: quia significat ascen-
127쪽
stea,&ωgrituZo erit frigida.& hoe accidit propter sortem dolorem, sin toli Dca: aut propter oppilationem viarum, qui currunt a felle ad intestina: quia tune est necesse ut ille humor e Neat per urinam. Sc alis causς assignantur: sed istiesuinciant. Sed colores compositi, sicin lotura carnis, significant debilitatem viris tutis hepatis,atit renum . Et urindi,qus oleo assimilatur solum in colore, ossium febrem significat:eo q, pinguedinem liquefieri ili melabris significat: eκcepto p hanc nigredo non prccedat. v si hoc esset,casum virtutis significaret.& qui. Mani dicunt v, hec urina in acutis febribus apparet:& secundum illos nateticis xum singulum signum est criticum. sed iis c accidit raro.
De significalistissim Vrinae sumptis ex Sub untia
S 'vidii urina desectum digestionis significat: eo q, digestio neeessario mu
seriam ingrossare debet: & desectus digestionis lit propter humorum ctu-ditatem, aut propter detectum virtutum, aut piopter cita & potus multit . dinem . Et e X rebus mustum adiuuantibus subtilitatem urinae est viarum oppilatio. & propterea urins calculosorum subtiles sunt. de si post subtili atem apparet grossa substantia, sigilum estis nam ra incipit digerere. Sed si ab ipso APrincipio apparuit grossae& in eadem grossitie manserit, significat multam hu, M orum ebullitionem a c lore e re traneo factam .er propto hoc est malum signit. Sed urina grolla, ut post subtiliatur,& iterum ingros latur. quamuis liscopera io a natura procedat, pigritiam natari significat post incoepti operis princi niti. Et si grossities propter motum humorum fuerit, hoc est bonum signum. quod es, quia tignificat ci, natura digerere incoepit. Et quidam hoc reprehendere volentes di Nerunt xl, non sunt aliqua signa tenenda in Urina, nisi e re opere naturς iliis verioris.sed si ab aere eretrinseco titerint tenenda non erunt. Sed isti ignorant maer non operatur in urina res diuersas, nisi propter Prs parationem, qua in ah. teriori natura capit. Et Vrina, quae in principio spritudin S a parte naturs appa. Pueroru uri ret grossa.& postea subtiliatur. longitudinem ς gritudinis significat. Et Iam uisna gro &'ctuin est,cppuerorum urina naturaliter est grossa,& limenum subtilis. iuuenu subis
Ηνpostfissa Π Ypostam sanitatem denuntians dehet esse in fundo,& esse alba,lenis. est superflui - aequalis,& in forma pineata in fundo: eo ' est superfluitas tertis digetas tertiae di Istionis. & de natura supctfluitatum est ut sint graues. Alba: quia me misgestiois. Ide bra non nutriuntur eκ sanguine, nisi postquam est dealbatus, dc eis ac tertio de dis, similatus. dc propterea erit color superfluitatis sicut color nutrimenti quando vir ferentiis se, tus nutritiua sequitur suum cursiim naturalem. Lenis,& squalis propter digestici hris . capite nis rem peric m. Et quia iis c temperies squalis est in omnibus suis partibus, deis G. sed primo her esse piueata. propterea q, hec figura proportionis aequalitatem omnium stavrognostico rum partium in leuitate & grauitate ostendit. A quia actio caloris in hae formarum ultimo, doinina inri& etiam corpora grauia naturaliter exrenduntur et dilatanteri sed ietiuit quod si uia in seipsis aggregantur.& petunt ascensum quousq; acuantur,sicut accidit flahumor non mae ignis. Sed significatio,qus a loco laniitur, est hςc: videlicet, quia illud, quoia digestus ab stat in parte superiori quod nebula appellatur, significat principium a parmois hepate . nis digestionis, dummodo sit alba. Et propter hoc dicit Hippocrates, H urina Nebula dF, nubem albam quarta die fecerit, crisim in septima indicabit. sed qui stat in m qn est in suis dio significat digestionis crementum. Se Og est in fundo, periectam digestionet periori par. gestionem significat absolute, dummodo in hoc perseueret conuenientibus die- te. N as. I o. hus. Sed si modo apparet, modo vero non signifieat naturς debilitatem,& illius ad Alma. c. impedimentum . Et est sciendum . aliquando in urina apparet hypostasis alis et O. nephnis. ba, quando materia est phsegmatica, non cocta. de hsc disteri a naturali, eo co
128쪽
rt domnio. quod virtutem impedit digestiuam.& ob hoe lan F est malum. Sed rubea solum iunificat materiam multam,& pigritia nature, quς ipsam propter hoc hς 'hypomsis longitudinem aegritudinis significat. sed est salubris, nisi ma- Iimi a loquod apparuerit signum. quod si apparuerit,significat mortem longo ita Pore prscedere.quod est qiva hoc malum signurn adiunctum significat heenialetis multitudo virtutibus in fine dominabitur.& ipsas ultimo prosteri: si eidem honum signum copulabitur contrarium significabit. Sed malum Quod lite hypostasis significat, non est ni R eκ parte quantitatis. de ob hoc pro malois ei parte est lignum salutis. Sed color niger in febribus acutis est ustionis signum V kter h0ς m Q tem tignificat. Sed ditiarentia, quae est inter hane hypόsta sm & humorem nigrii quem eκpellit natura per viam crisii, est hechoo ad Va sis fu ndo, est humor e uirus in urina est dispersus e propter hoc diuersitas loci diuersam ponit intentionem, hoc est, quia quando hypostasis nigra est suspen ,minus est mala hypostasi in fundo decumbrie.quod est uuia significat alicuius digestionis Principium,quamvis sit mala , & minoris est rais uitatis. Sed quς est in sun do, malam digestionem complete sic nificat Et ouandmhypostasis est obscura, stigiditatem naturς, vel caloris naturalis eκtinctiora omsignificat. Et hypostasis alba ginaria multitudinem tus humorum, S defectu digestionis significat. Sed corpora hypostasium eretra naturam multarum ma neri eruet 'I.quia qusdam sunt, s tritico fracto assimilantur: & qiwdam queor o assimilantur. & significanthr me rorum lique samonem. Thumo:Ι ιstionem. & propterea in aegritudinibus acutis sunt Iah. de si h linteolo rem rubeum,h orem sanguineum ustum significant, aut partium hepatis aut lumborum significant adustionem. Et dicitur m citrinus in lumbi, uptius. sed laminosum est pestitnum. quod est. Quia membrorum radica iam lici uenci petem furfureum aliquando fit propter sella aluuando fit propter liquelactionem membrorum. & quod differre millud quod eκ scabie uesics,aut ab alio, est in in ipso pruritus in partibus vegs sentitur. & uniuersaliter quant cunque t c accidentia passioni vesice adia uitur. Et arenosum significat,aut lapidem coasulatum, aut incipientem coagulari. si fuerit rubeum lapidem in renibus significat: dc si1 fuerit album , lapidasn vesica de mons at. Et saniosmi apostematis rupturam significat in urinImεhris locati. Et sedimen habens pilos similes capitiis , humiditatem promam' renibus a colore eretraneo generatam significat. Et sanguineum coastula: maperitonemi Vene,aut apostema in urins viis significat. Et quod di 'um est Mipis stiis de sigirificatis vritas, sufficiens est quyntum ad. nostram opinionem.
membrorum intriasicorum , se extrinse, corum in Senerali. XXV.
cuiuslibet s gritudinis in membris munifestis,& occultis. Et secundum v dictum est . que m egritudinum sunt in membris eretrinsecis,& sunt manifestς per se. & significatio in istis non est necessam nisi in causis, Sed fgritudines oue sunt oar ubus intrinsecis, tribus modis significatione indigent. Vnus est e re nartμ mori Hr
Q. - VI sui , ut in eius esse oua, sicut apostemata, & ulceratio. nes. Et significatio tutus,qus est in viis,est de genete sipnificatio i . eis trinse ἡόn Uikntxin um fgritudinum. Sed apostemata intus , cte eκtra fieri
Possunt. Sed aegritudinum ossicialium quaedam fiunt in nartihuq νω risin 'ἱe
corporis,sicut dilatano, & diablutio, quae fiunt manifestae sensu; α quaedam i
129쪽
flant .in partinns intrinsecis eorporis, sicut oppilatio . lenitas , 8c a spetitas D
D. signis febris Ephemerς. cap. XXVI. .
T incipiemus a mala compleκione uniuersaliter totum corpus ambiente, qus febris nuncupatur. & incipiemus a febre diei. Et dicimus er im sam semper prscedit aliqua e N erutrinsecis causis efficientibus: eκcepto p hse in ipsa non est eκ signis propriis. quod est , quia cum sehre diei semper hoc inuenitur . sed non conuertitur. Vt semper talibus causis stantibus, necessario febris adsit. Et propterea instandum est . ut signa propria cognoscamus, & etiam communia ad credulitatem forti sicandam adducamus , 8e etiam sign3 rpsi quia valent ad contrarium remouendum . Et huius febris signa propria sunt strii dμψε duo. Unum est. ν pulsus in si ic febre vatius non .est. quod est,quia varietas n5 fit in putridis febribus, nisi propter humorum multitudinem, aut malitiam. Secudum est, in urina suum naturale sedimen non mutat: quia in hac sebre urina nomutat niti colorem.& hypostasis noli egreditμr a solito, nisi prppter humorum putredinem. & ob hoc necesse est ut in hac febre hypostasῖs a solito non mute, . tur. Et eta significationibus aliquando erit, ut in hac febre accidentia fortia nolint, & est ienti caloris non inflammantis. & ut plurimum semel accidit, vel torte ter aduenire potest.& dicitur sp qu ndo patiens intrat balneum, & horripilationem non seniit, unc est ephemera . Et hs *fficiunt significauone latebrς diei . Febrisi vitiis
Pe se VibMi Putridis , ct se earum signis in uniue sali. cap. XXVII.
T dieamus de putridis . Harum febrium uniuersaliter dui sunt speciest una in omnibus venis fit, δί aliatit in humoribus digestionis membro-rorum. Et diiseremia,qus est in his duabus speciehus,talis eκistit.quod
est,quia febris,qus sit eκ materia e Nistente intra Venas, interpolatione non habet, neque typum: quamuis paro Nismus aliquando plus forti fisetqr aliis diei teniporibps. sed labres,quarum materia est e Nira venas, habent interpola tionem, circuitus, & typos. Et causa, propter quam habent circuitus , est, quia humor, qui putrefieri debet, non putrefit si inlit Sc semel. litod est, quia in eo prc- paratio putrefactionis no est completa, sed paulatine in putrefactione procedit.& hic sequit Ir modus orgmalioni .quod est,qqia iisc operatio secundum alique modum est naturalis. quod est, quia natura in hoc resimen habet , eo . est putrefactio cum digestiane .& propterea varietas ordinationis in circuitihus 1υ unum est malum . Et nota est lisc operatio alii buenda calori putredinali simpliciter, sed calori naturali: eo φ in materia non naturali operatur, licut in mulis is viis naturς reperitur. Et ratione. Galeni, quibus congiqr attribuere ordinem ςircuituum substantialiter calori putredinali, hic infringuntur, et nQstras radice naturales non sequ*ntur,qus super philosophiam Metaphysicam inscribuno ur.& qui illas non intelligit,hoc non confitebitur . Et propterea mea sentenistia penitus est, e natura illos circuitui cum calore intrinseco operatur: quamuis superuenerit hinc calori aliqviq e X tra naturam in quantit*te, aut q i litate, ineo . est agens in materia non naturali, Vigeircet in humore aegritudinem faciete. Ei apciden , quod sussa liqmors aduenit, est sinii te in hoc accidenti, quod ei aduenit cum cibo. quod est, quia inco 'tinstiti sumpto cibo infrigidamur . Hi non est inter hic duo diiserentia, nisi π acciden , quod aduenit propter cibum. est naturale, quia cibus est naturalis. 0d quod aqvenit cum hum're. est prsice
naturam: qitia calor,cum materis primo Obulat. tepetitur, de postmodum assuis it victoriam super ipsam,& augmentando ad suum reuertitur esse, quando ipis
130쪽
A Dcimus super libro de labribus Galent. Et ille ordinationes circuli uum diuersiisncantur secundum naturam humorum, & quantitatis lacientis febrem, secundia intra dicemus. Et causa, quarc libres, quς sunt intra venas, interpolationem n mi hali ni eit, quia quando in parte humoris putridi calor accenditur, non P te R ipsum natura distatuere, donec alia particula accendatur. Sc hoc propter solidationem vasorum contingit. dc propter eandem caulam etiam typus non fitet Sc etiam quia illud eκ eo, quod dissoluitur a membris sensibilibus, non sentitur. Sed putre ractio, qus in humore fit, qu3 eretra venas est, huic contraria eκistit Propter evaporationem,qus per porositatem membrorum fit. Sc propterea sunt is circuitibus typi propter sparsionem humoris pungitivi super in chra senistabilia, aut humoris Ventosi: propterea quia typus magis appropriandus est homori mobili ventoso quam n Vo. Et signa propria latirium putridarum sunt duo. Signum se. unum est, ψ Urina in principio hypostasim non habet: propterea quia calor est briu nutredi impeditus propter humoris digestionem. aliud est, . pulsus est varius & diuer- nalium duo,sus. Item alia sunt signa istarum febrium a signis significantibus duas species repletionis hoc est secundum van, dc secundum virtutem . Ista sunt propria Ggna uniuersalitatis labrium putridarum.
De signis febris choleri . cap . XXVIII.
SEd signa propria unicuiq: labris sunt hic. Scias . signa febris, que fit ab
humore eκtra venas, et in febre cholerica, sunt typus fortis punnitivus. Et pulsus in principio istius febris est paruus, rarus, δc debilis. 6 hoc est proopter numorem , qui calorem obruit naturalem. dc propterea restieeratur corpus in principio paro Nismorum, eκ eo . citor naturalis ab humore oppri mitur putrido . Et qua udo calor e X traneus generatus in humore putrido calor naturali admiscetur, tunc crescit, Sc per totum corpus auginentatur. Sc propter hoc pulsus in eodem statu non permanet,sed propter caloris crementum crescit,
fortificatur. Et urina in hac febre pro maiori parte est ignea: Sc patiens penitus affligitur fili; M aliquando his iungitur amaritudo oris. Et dicitur, in Qua do lite febris dicitur pura . . ipsius paro κismi ad plus usque ad duodecim horas prolonsantur . Et circuitus huius febris est tertianus a sed tamen non con uertitur, quia non est nece Tarium qν omnes febres, qus habe ut circuitum hunc. sint de cholera, sed possibile est ut sint diis quartans, ut due quintane . de hoc non accidit nisi in principio aegritudinum. Ista sunt signa propria huius labris. Et aliquando significationes iiis rebus communibus fortificantur, hoc est quia compleκlo, aer, aetas, εο aliud regimen huic humori comparantur. Et aer clim nor ho hoc humore comparationem habet modis duobus: Unus est secundimi suum leo me cosa ratiopus naturale, ut est s stas, quς est e lid & sicca: alius est, qualido egreditur . ne, Zm li' cursum naturalem ad caliditatem & siccitatem: quamuis tempus per sui natura more febris debeat esse frigidum. Sed febres,qus paroκismos non habetit, istis communie Volericae. cant,eNceptis circuitibus,& typo.Et in hoc genere ingreditur febris: que cau sus nunculatur, cuius materia intra venas est: δί maκime circa os stomachi Mhepar posita est. propterea in hac febre non est rigor. Et sitis fortis huiua febris proprium signum est. Et peior specierum causi est illa, q fit a choler Σinaria, aut pratisina. Et illius parorei sinus longus est propter inobedientiam humoris ibatus ad digestionem recipiendam.
De signis febris Phlegmati . cap. XXIX.
Ita magis p opria huius febris sunt, quia in principio eNirema invigidantur, δέ est rempus frigoris longum , sed paulatim inualescit. quando incipit calor apparere, redit stigus. 8c fortificatur super ea. . t tempus parota is mi istius iebris decem octo occupat horas. Et calorauius febris non est mordicatiuua,nec iuriosus, ae propterea primitus tactui non